JEN
JEN
1
sa
'1
i
r
!hï
II
fe
.E
J
fa
Sa.
bi
IN.
N° 3469.
BINNENLAND.
De Zuid-Afrikaansche
Vereemging.
Mag 14 November.
WS6.
tten.l
f
Lïï,
richt.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
•’t
vden!
I
fl
ii
Hf
ER.
146.
3
fl
,1
H
I
lairs.
■1
||W
De ioxearting van advertentiön kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave
h|ï.
■'ill*
i'-l
By deze Courant behoort een Bijvoegsel.
1*
Gouda.
lil
richting en pagty in
in
?rs, Leiden.
Voorburg.
'EN 19.
JON,
•gemeetter.
I ,1
nden:
LEN,
LEN,
b:
JUR-
gd worden
Zuidplas-
orp Wad-
i
zicht van
en bezig-
Prjjs per
nt. Ver-
GOÜDSCHE COURANT.
De uitgave tfezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. Inde Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prjjs per drie maanden is f 1.25
franco per post 1.50.
de Wad-
we, wordt
nde eenige
k hebben
DOLPH
'de Ge-
i Echt,
Joelma-
en em-
jche en
loofden
tot de
n, ala de
benevens
en aan
ren der
HU. Pry’s
afgeleverd
den, togen
re bUnwe
voor de
in., Ma-
Lelie-
te groote
GOUDA, 13 November 1388.
Bij koninklijk besluit ia benoemd tot ontvanger
der directe belastingen en aooy’nsen te Gouda de heer
G. Bonrioius, thans ontvanger der directe belastingen,
invoerrechten en aocynsen te Helder.
In de sitting dor Rotterd. Arr.-Rechlbank van
Donderdag werd veroordeeld
L. O., arbeider te Reeuwyk, beklaagd van diefstal
van eenden, tot3 maanden gevangenisstraf.
wereld in gemeenschap, geheel afhankelijk van
Engelsche industrie en Engelsch kapitaal, is
het gevaar groot dat zü langzamerhand op
vreedzame wijze tot Engelschen gemaakt zullen
worden. Wat in den strijd niet kon verkre
gen worden, omdat de stoere Afrikaanders hnn
bloed veil hadden voor hun zelfstandig volks
bestaan, zal het onvermijdelijk gevolg zijn van het
isolement, waarin zjj meer en meer geraken. Het
machtige Albion houdt ze aan alle kanten gevan
gen als in een net, door welks nauwe mazen geen
ontsnappen mogeljjk is. Het is te vreezen dat
door het voortdurend verkeer met hun naburen
hun eigenaardigheden zullen afslgten en dat zg
met elk nieuw geslacht het type van den echten
Britschen kolonist meer zullen naderen. Het eeni
ge afdoende middel om dit gevaar af te wenden is
voorzeker de handhaving onzer gemeenschap
pelijke moedertaal. Prof. De Vries, een der
onderteekenaars van hak stukje in de Gidt
en zeker niet vreemd aan de inkleeding,
brengt het bekende gezegde van Halbertsma
in herinnering, dat hij ook als motto op zjjn
Woordenboek plaatste<de taal is gansch het
volkzg is de natie zelve.s Indien er kan
worden gezorgd, dat de Nederlandsche bescha
ving voortdurend voorziet in de geestelijke be
hoeften van Zuid-Afrika, dan mag worden ver
wacht, dat de aloude taal en zedm niet onder
gaan en dat die intellectueele nationale zelf
standigheid ook hun staatkundige vrgbeid zal
waarborgep. Als middel gebruikt de genoemde
vereeniging een studie-fonds, bestemd voor jon
gelingen, die aan een Nederlandsche hoogeschool
wenschen te worden opgeleid. De regeering
heeft door eene wijziging in de wet op het
booger onderwgs het hare gedaan om dit mo-
gelijk te maken. Er is een tgd geweest, dat
bgna alle gestudeerde personen in Zuid-Afrika
hun graad aan eene Nederlandsche universiteit
behaald haddenmen zal trachten het daarheen
te lelden, dat althans eenigermate die vroegere
toestand terugkeert. Doch grooter succes stelt
de vereeniging zich voor van baar werkzaam
heid op het gebied van het volksonderwijs. De
volksschool in de Transvaal wil zg een echt
Nederlandsch karakter doen dragen. School
boeken zjjn reeds gereed voor de pers, o. a.
een leerboek voor aardrijkskunde en rekenboe
ken, waarbjj gelet is op het ginds heerschende
Engelsche stelsel van maten, gewichten en
munten, terwjjl een Nederlandsch onderwijzer
is afgezonden om voor rekening der vereeniging
werkzaam té zjjn aan de staatsopleidingsschool
voor onderwijzers te Pretoria. Men zal zoo
doende trachten het peil van het volksonder
wijs te verhoogen en dat in te richten naar het
model ouzer scholen, opdat het in staat worde
gesteld de concurrentie vol te houden met de
Engelsche scholen, die thans vele kinderen,
trekken, omdat zjj beter iugericht zjjn dan de
Nederlandsche.
Indien de pogingen van
noodigeu steun vinden bij
werkzaamheid tevens strekken ten nutte van
In de Gidt van deze maand komen een paar
bladzijden voor, onderteekend door verscheiden
welbekende en geachte namen, waarin eene zaak
wordt aanbevolen, die wel de aandacht onzer
- beschaafde landgenooten verdient. Het geldt
de Nederlandsche Zuid-Afrikaansche Vereeni
ging, welke zich ten doel gesteld heeft den
nationalen band tusschen Nederland en Zuid-
Afrika te versterken en met alle haar ten
dienste staande middelen wil voorkomen, dat
de Nederlandsche geest en de Nederlandsche
taal in die verre gewesten ondergaan. Niet dus
mét een staatkundige doel of om handelsbelan
gen te bevorderen treedt deze Vereeniging op,
maar zuiver in het belang onzer nationaliteit.
Het is niet te ontkennen, dat dit streven de
waardeering verdient van alle rechtgeaarde Ne
derlanders. Ons volk is zoo klein en het ge
bied, waar onze taal gesproken wordt, zoo
beperkt, dat elk verlies in dit opzicht betreu-
renswaardig is zoo er iets gedaan kan worden
om den onverbasterden nationalen geest ergens
te behouden, dan is dat stellig onze plicht.
De vereeniging, waarvan hier sprake is, dag-
teekent uit den tgd, nu ruim vjjf jaar geleden,
toen de heldhaftige verdediging der Transvalere
van hun grond de algemeene sympathie hier
te lande voor hen had gewonnen. Menwensch-
te toen een invloedrijk genootschap, dat, krach
tig gesteund door geldeljjke bijdragen van het
geheele Nederlandsche volk, deze belangstelling
zou leiden in de gewenschte richting, door
tusschen hei moederland en de half vergeten
nazaten zgner Afrikaansche kolonisten een broe
derlijken bond te vormen en al datgene te doen
wat de gemeenschappelijke nationale belangen
kon bevorderen. Geruimen tgd heeft men noo-
dig gehad om in overleg met mannen hier en
ginds, die on de hoogte waren der toestanden
in Zuid-Afrika, te komen tot een antwoord op
de vraagWat kan, ter versterking van
het Nederlandsch element aldaar, door parti
culiere krachten, hier te lande worden verricht?
Dat onderzoek is thans afgeloopen. Het be
stuur der vereeniging heeft begrepen, dat in de
eerste plaats moet gestreefd worden naar het
behoud der Hollandsche taal en zeden. Het is
geblêlen, dat wjj, kleine natie, met betrekking
tot handel en financieels operatiën, niet tegen
het machtige Engeland opgewassen zjjn. Het
Nederlandsche kapitaal is, waarschjjnljjk te
recht, huiverig zich te steken in Afrikaansche
ondernemingen. Maar dientengevolge zjjn onze
stamverwanten, wat hun stoffelijke behoeften
betreft, geheel overgeleverd aan de Britsche
beschaving. Geheel door Engelschen omringd,
door Engelsche vervoermiddelen met de buiten-
ADVERTENTIÊN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROO'TE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Bovendien worden alle Ad vertentien gratis
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD,
't welk des Maandags verschijnt.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
ons land. Indien onze kunst en letteren, in
Afrika meer en meer worden gewaardeerd
zullen de thans bestaande betrekkingen inniger
worden en tevens voordeelen afwerpen voor
handel en industrie. Men denke b. v. aan den
boekhandel, die daar een rijk veld ter bearbei
ding heeft, indien slechts onze taal in eere
bljjft. Misschien is het slechts een schoone
droom, als men zich voorstelt, dat Zuid-Afrika
voor Nederland kan worden, wat Amerika en
Australië voor Engeland geweest zijn en nog
zjju, te ontkennen is het niet dat wjj, door
onzen moreelen en intellectueelen steun tever-
leenen aan onze verre stamverwanten, handelen
in het welbegrepen belang van ons land en
ons volk.
Het was eene goede gedachte van de heeren
Bejjnen c. s. deze dingen weder eens aan het
beschaafde Nederland te herinneren. De ver
eeniging ia niet algemeen genoeg bekendanders
ware het geringe aantal contribuanten, die 3
gulden 'sjaars voor het lidmaatschap over heb
ben, niet te verklaren. Er zjjn er na een 5
jarig bestaan slechts 250. Wat beteekent 750
'sjaars, als daarmede op zoo uitgebreid arbeids
veld moet gewerkt worden? Het is te hopen,
dat thans, nu men met een afgerond en wel
doordacht plan aan het werk gegaan is, het
aantal belangstellenden aanzienlijk zal'toenemen.
Daartoe wekken wjj al onze lezers op, wier
middelen hen er toe in staat stellen.
deze vereeniging den I b'i maatschappelijke
ons i L J
die op ander gebied vaak lyureobt tegenoverg
Donderdagavond had de jasrlyksche Algemeene
Vergadering plaats der Kams» van Navbaao, ouder
praesidinm van den heer H. P. Schim van der
Lo. ff, die de aanwezigen allereerst het welkom
toeriep, om daarna een korte schets te geren van
de wyse waarop de Kamer werkt. Zij gaat in
alle stilte haar gang, in *1 openbaar wordt weinig
van haar gemerkt, maar in 't verborgen doet ty
veel goed hier helpt sy met raad en daad een
door riekte of andere oorzaken builen haar schold
beboellig geworden familie.daar schenkt tij ouden
vau dagen, die niet meer werken kunnen, een
kalmeu ouden dagginds brengt sy een jongen,
die reeds enkele schreden had greet op het slechte
pad, op den goeden weg en maakt van hem een
nuttig lid der maatschappij. Spr. wees er bovendien
op, dat bijalle verschil van richting en parto
en kerkelijke, dete Kaïów
volk kan hare i *'ob ’ereeuigt de meest uiteeuloopende bestanddeelen,
-41.. -m nn/lae ironion vossL* 1 iv11 wortn lorronnirar
