adie.
BEE
Vrijdag 10 Februari.
N? 3663.
1888.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
IIP Jr.
>ot verlof
heerd
in korps,
meesters
ran eene
geld van
HM.»
FES van
P Jr.
'abriek.
legen.”
telling.
Evenredige Vertegenwoordiging.
1
3OOR,
RING van
sis, Gas-
enz.
7’/. uur.
Jdergeljjke c._ d_. L-i -
De inzending van advertentiön kan geschieden tot één uur des namiddags van' den dag der uitgave
goudschecourant
V
H.Gr. voor
Om dat doel te bereiken wenscht de heer
gevraagd,
rerrichten.
De uitgave dezer Courant geschiedt ZONDAG,
WOENSDAG en VRIJDAG. In de Stad
geschiedt de uitgave in den avond van
DINSDAG, DONDERDAG en ZATER
DAG. De prjjs per drie maanden is 1.25
franco per post 1.50.
E is verpakt
isn half, één,
en voorzien
'ijzen.
te Gonda.
Dat
van
zou soms de onderdrukking van eene
minderheid door eene kleine meerderheid aan
leiding kannen geven tot feitelijk verzet om de
uitvoering der genomen besluiten te verhinde
ren. Reeds in de «Gids» van 1869 heeft Prof.
Fruin hierover het volgende gezegd:
«Wat ziet men b. v. in de groote steden ge
beuren De richtingen die slechts door min
derheden worden gevolgd, worden slechts bij
gedoogen of wegens tjjdeljjke onverschilligheid
der meerderheid vertegenwoordigd, en niet door
de mannen, die zjj bjj voorkeur haar ver
trouwen schenken, maar door dezulken, die het
meest in den smaak der meerderheid vallen.
Zoo worden daar bjjna nergens de ultramon-
tanen vertegenwoordigd, tenzij men ze verte
genwoordigd wil achten door katholi ken, die
hunne politieke beginsels niet zjjn t «gedaan.
En zoo gaat het niet alleea met de ultramon-
tanen. Zeker men ka» het de meerderheid
I 1888.
isten.
tSPELS.
itijn.
ileiding van
1 HALÉVY,
ECOUR-
Mise en
RAS over-
e dn Gym-
lovember
i succes
eeuer raadplegende vergadering; integendeel,
daarbij moet voor de vertegenwoordiging der
o - i minderheden evenzeer als der meerderheid wor-
sommige distripten worden ^en gezorad.»
Van Gilse reeds in de aanstaande definitieve
kieswet bepaald te zien, dat bij gemeenteraads
verkiezingen het een of ander proportioneel
kiesstelsel zal worden toegepast. Hij beveelt
dat tevens nan als proefneming. Mocht het
in de steden in de practijk voldoen, dan zou
het later ook op de verkiezingen voorde Kamer
de rrov. Staten kunnen worden toegepast.
van een dergel jjk stelsel, door
den schrjjver in ruwe trekken ontworpen
Eene bevredigende regeling, welke vrij wel
in de practijk onzer gemeenteraads-
.11
kiezers van zekere getalsterkte, die zich,
In de «Vragen des Tijds» van deze maand
heeft de heer Mr. J. A. van Gilse een artikel
geschreven over de tegenwoordige kieswet, waar
van de titelNoodzak dijk ilechtz voorloopig de
strekking duideljjk uitdrukt. De schrjjver wjjst
daarin op de reeds meer aangetoonde gebreken
van ons nienwe kiesstelsel volgens de addi
tioneels bepalingen der grondwet, gebreken
geheel gelijksoortig aan die, welke men
aan het begraven censusstelsel verweet. Eene
dergelijke uiteenzetting heeft stellig haar nut,
vooral op dit oogenblik, nu iedere partij met
onbevangen blik het stelsel kan bezien, daar
niemand nog zeggen kan aan welke zjjde het
de meerderheid zal bezorgen. Straks zal die
richting, welke er door op bet kussen komt,
allicht minder gaarne d_ 1"
van eene regeling, die haar ten
komen.
Doch niet om deze beschouwingen vestigen
AD VERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Bovendien worden alle Advertentien gratie
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD,
’t welk des Maandags verscbjjnt.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
groote vullen vervolgens de namen in van de op die
j lijst voorkomende candidaten, die zij het liefst
verkozen zouden zien. Na afloop der stemming
wordt, door eene eenvoudige deeling van het
aantal te bezetten zetels op het cijfer der in
geleverde biljetten, door het stembureau be
paald hoe groot het aantal stemmen is, het
welk voor de verkiezing van een candidaat
vereischt wordt. Daarna worden de verschil
lende biljetten naar de volgnummers gesorteerd,
en nit het aantal der biljetten van elke soort
bljjkt hoevele candidaten van elke lijst gekozen
zjjn. Ten aanzien van de personen der ge
kozenen beslist dan de betrekkelijke meerderheid.
Ter verduidelijking van dit stelsel voegen
wij hier een voorbeeld bij. Stel dat te. Gouda
zeventien leden voor den raad gekozen moeten
worden. Er worden door de drie hoofdrich
tingen in eigen kring besprekingen gebonden
en drie lijsten van candidaten (elk ingezonden
door b. v. 50 kiezers) komen bij het gemeen
tebestuur inNo. 1 is de liberale, No. 2 de
katholieke, No. 3 de anti-revolutionaire Ijjst.
Steler worden 893 stemmen uitgebracht,
waarvan blijkens de nommers op de stembil
jetten 406 stemmen op lijst No. 1, 258 op No.
1 2 en 229 op No. 3. Het aantal nitgebrachte
stemmen (893) gedeeld door het aantal te ver
vullen plaatsen (17) geeft 52. Iedere 52 kiezers
hebben dus recht op één vertegenwoordiger.
Brengt men dan de breuken op de gewone
wijs in rekening, dan krijgen de liberalen 8
leden, de katholieken 5de anti-revolutionairen
4. Na op deze wijze het aantal van elke rich
ting bepaald te hebben, worden van iedere lijst
die personen verkozen verklaard, die de meeste
stemmen op zich vereenigden. Men neemt de
406 briefjes No. 1 en telt de namen der can
didaten op de gewone wijzebij elkander de
8 personen, die het hoogste cjjfer bereiken, zijn
de liberale leden van den raad enz.
Oppervlakkig gezien, zullen er aan de uit
voering van dat stelsel geene ernstige bezwaren
verbonden zijn. Het is voor de kiezers niet
te ingewikkeldzij zullen spoedig, zOo noodig
voorgelicht door de kiesvereenigingen, met de
inrichting der nieuwe stembriefjes vertrouwd
raken. Stellig zou het belangwekkend zijn
deze proeve van proportioneele vertegen woor-
I diging te nemen. Het gevolg zou zeker zijn
I een geheel andere samenstelling der gemeente
raden en op vele plaatsen, waar thans volko
men windstilte heerscht, zou dan wrijving en
leven komen, üit den aard der zaak zullen
dus in den regel de gemeentebesturen en zij,
die thans de onbetwiste meerderheid in hun
gemeente hebben, niet bijster op deze verande
ring gesteld zjjn. Maar dat mag voor den
wetgever geen reden zijn om voor den maatre
gel terug te deinzenwie werkeljjke en voorstan
der is van zelfregeering door middel van ver
tegenwoordigende lichamen, mag geen middel
ongebruikt laten oin het beginsel zoo zuiver
mogelijk to? te passen. Van de kiezers mag
niet verwacht worden, dat zjj de zelfverlooche-
welker aanhangers onder de kiezers het talrijkst
even de helft, feiteljjk beschikt
in den raad.
jaren reeds geldende toestand niet.
deel der burger jj is metterdaad niet vertegenwoor
digd zjj oefenen even weinig invloed
gang der zaken, alsof zjj geen kiesrecht hadden.
Dat in den raad zei ven de meerderheid be
sluiten peemt, dit J,
kwam men nooit tot een resultaat.
in het algemeen belang kan het zjjn, dat de
vertegenwoordigers van andere denkbeelden niet
in staat zjjn hnn standpunt uiteen te zetten
en te verdedigen, vooraleer het tot eene be
slissing komt, die allen gelykeljjk raakt en voor
allen verbindend is. In tijden van troebelen
in den raad mist. De beraadslaging verliest
t van hare waarde; de gemeenteraad
aan zjjne roeping. En
I WWV WWW* WW W VUH.l van de meerderheid of
de verschillende meeningen en j minderheid der kiezers, maar door de eigen-
fe ontken- aardigheid van het kiesstelsel Degemeen-
waarbjj alle teraden zjjn beraadslagende lichamen.
macht in handen gelegdis van dehelftder gestemd hunue besluiten eindeljjk bjj meerderheid
hebbende kiezers plus één, het sterkst uitkomt stemmen worden vastgesteld, niets natuurlijker,
bjj de gemeenteraadsverkiezingen. Bjj keuzen Maar wat bjj het opmaken van besluiten nood-
voor de Kamer of de Staten corrigeert de in- zakeljjk is, is niet noodig bjj het samenstellen
deeling in kleine districten eenigermate de I-j-i--a--i
tirannie der volstrekte meerderheid. De stem
men der onvertegenwoordigde minderheid van
de eene partjj in r--
veelal geneutraliseerd door eene
tot de andere partjj behoorende minderheid
in een ander deel des lands. Maar daar
van is in eene gemeente geen sprake. Ver-
deeling van groote gemeenten in districten,
ook voor de raadsverkiezingen, is niet wel
uitvoerbaar of althans niet wenscheljjk. Wat
is daarvan het gevolg? Dat thans de partjj,
welker aanhangers onder de kiezers het talrjjkst ell ,;e prov. gtati
vertegenwoordigd zjjn,zelfs al bereiken zjj slechts Ziehier de schets
-,i. i.iw over alle zetels
I. Rechtvaardig is deze sedert 40 I
reldende toestand niet. Een groot i pa98en zou in de practijk onzer gemeenteraaus-
verkiezingen, zou b v. de volgende zjjn. Elke
op den groep kiezers van zekere getalsterkte, die zich,
1 geljjk thans in de kiesvereenigingen, op grond
van hunne overeenstemming van denkbeelden
moet wel, want' anders I yrjjwillig hebben aaneengesloten, zendt eenige
Maarniet dagen vóór den verkiezingsdag hare candida-
I tenljjst in bjj het gemeentebestuur Dit geeft
aan de ingekomen lijsten, naar gelang der in-
zending, een volgnummer en maakt ze, daarvan
voorzien, openbaar. De kiezers plaatsen bij de
stemming op hun biljet het volgnummer der
Ijjst, waaruit zjj hunne keuze willen doen, en
aan een bekwamen en daarom gedachten tegen-
wjj de aandacht op dit artikel; het slot, h'an- a^u"dên anderen kant’’is hePtoch
meenteraadsverkiezingen ten spoedigste
de meerderheid zal bezorgen.
FUl Op UCl> KUoSCll KuUll,
de fouten willen erkennen tanen. z,eaer men ka» net ue meeraerneia
goede is ge- niet ellve] duiden dat zij hare stem niet geeft
stander van hetgeen zjj wenscheljjk acht. Maar
- .i 1. i~.11 zeer te be
delende over de wenscheljjkheid om bjj de ge- treuren, dat de minderheid hare woordvoerders
meenteraadsverkiezingen ten spoedigste een j_ - - - -
ander stelsel aan te nemen, heeft het meest i daardoor van hare
onze belangstelling gewekt. De schrjjrer wenscht beantwoordt minder
in den gemeenteraad eene evenredige vertegen- dat niet door de schuld
woordiging van i'~--*-- - - -
belangen der kiezers. Het is niet te ontken-
nen, dat de font van ons kiesstelsel, i
