EREN
leren.
IEE
1888.
mren
EN,
ÏRT
BINNENLAND.
LIBFOASICéHEiO.
N° 3694.
Zondag
P Jr.
>EN.
ESN
ied,en,
voor het
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1RTIJ
)EN:
)OR,
Zn.
/ETST.
itten
ene aanbe-
DUE,
H 248.
H.Gr. voor
l.
!s van een
H.Gr. en
van allerlei
i
Ier
D.
i o. a. bjj
Oudewater.
1.
Zoetermeer.
Iphen.
Bodegraven.
Haastrecht.
Woerden,
faddinxveen.
namaaksels
ng van elk
ELT Az.
rerkrjjgbaar
esch.
i Gouda.
te Gouda.
GOUDSCHE COURANT.
>k recht te vorderen,
wurj geld, ook-tiun
zedeljjken steun verleenen. VVenscheljjk blijft
het dus, dat alle weldenkenden, wanneer zij
zich geroepen gevoelen om den nood der armen
te verlichten, gebruik maken van de onder
vinding der bestaande instellingen van welda
digheid, zoo niet direct door hun gaven bij
deze te storten, dan toch door gevolg te geven
aan haar wenken en raadgevingen.
Maar, zegt misschien een enkel lezer, moeren
wij dan geheel ons verlaten op de armbestu
ren en de gevestigde instellingen, zonder zelf
te doen wat wjj kunnen? Wij zullen de laatsten
zijn om u dit aan te raden. Onze bedoeling
is alleen u te waarschuwen voor het ondoor
dacht uitreiken van aalmoezen. Waar plot
selinge rampen onzen naaste treffen of onge
lukken buiten de schuld der getroffenen onver
wijlde hulp noodzakelijk maken, steek daar
onmiddellijk de handen uit de mouwen of tast
in den zak, zonder nadere informatie. Maar
wees in gewone gevallen voorzichtig Geef zoo
veel gij kunt, maa^geef niet aan onwaardigen.
Wie niet werken wil, moet niet door bet exploi-
teeren der gevoeligheid zijner medeburgers in
staat worden gesteld om een lui leventje te
leiden. Wie door eigen schuld achteruitge
gaan is of gebrek lijdt, moet de gevolgen zjjner
onvoorzichtigheid of van zijn wangedrag blij
ven gevoelen, dat is de natuurlijke gang van
zaken hij mag geholpen worden, maar ver
keerd geplaatst medeljjden zou het zijn, indien
hij door die ondersteuning in beter doen kwam
dan de gewone werkman, die steeds ijverig zijn
plicht deed en trouw voor zijn gezin zorgde.
Zoo zijn er allerlei zaken, waarop dient gelet
te worden. Wie geen tijd of gelegenheid heeft
tot oordeelkundige verdeeling zijner aalmoezen,
dien raden wjj zeker in gemoede aan zijne
giften ter uitreiking toe te vertrouwen aan
meerbevoegden. Daarmede zullen èn de gevers
èn de begiftigden gebaat worden. De zelfvol
doening, die elke goede daad schenkt, kan eerst
zuiver worden gemaakt, indieri geen twijfel aan
de doeltreffendheid der genomen maatregelen
het genot vergalt; terwijl de maatschappij er
het grootste belang bjj heeft, dat hulp worde
gebracht waar ze het meest noodig is. Er
is tweederlei liefdadigheid. De eene is een
soort van instinctmatig medegevoel voor onge-
GOUDA 21 April 1888.
Ingevolge de vroeger vermelde voordracht is
thans Dr. J. 8. G. Gleuns alhier tot leeraar aan het
Gymnasium te Leiden benoemd.
Mej. A. Kroon te Stolwijk deed met gunstig ge
volg het examen lager onderwijs te ’s Gravenhage.
Z. M. de Koning heeft benoemd tot Ministers de
heeren: Mr. 2E. Mackay, Binnenl. Zaken; Jhr.
C. Hartsen, Buitenl. ZakenJhr. Mr. Ruys van
Beerenbroek, Justitie; Kol. Bergansius, Oorlog;
Kapt, ter zee Dyserinck, Marine Jhr. Mr. Godin
de Beaufort, FinanciënJ. P. Havelaar, Waterstaat
Mr. L. W. O. Keuchenius, Kploniën.
Wegens het optreden van de heeren Mackay,
Godin de Beaufort, Buys van Beerenbroek en Keu
chenius als Ministers, zullen nieuwe verkiezingen
in de districten Amersfoort, Gouda, Maastricht en
Ede moeten plaats hebben.
De directeur-generaal der Staatsspoorwegen heeft
al de coupés 3e klasse der
maatschappij van gordijntjes
«•n /zkleinigheid* gemakke-
i dan toe te staan blijkt hieruit,
het eerste annbrengen op ƒ16.000
Velen lukkige natuurgenootendeze ie ons allen in
-meerdere of mindere mate eigen. De andere
hondt rekening met het verstand, raadpleegt
de ervaring, wantrouwt de eerste opwelling
en streeft naar hetgeen ons en den naaste tot
wezenlijk nut en voordeel is. De laatste is
de beste en is alleen bij meer ontwikkelden te
vinden.
De onlangs door ons medegedeelde circulaire
van de bestuurders der Werkinrichting aan
onze stadgenooten heeft de aandacht gevestigd
op de verkeerde gewoonte van velen om de
schoone dengd der liefdadigheid te beoefenen
zonder verstand, zonder zich rekenschap te
geven of de uitgereikte giften inderdaad strek
ken tot leniging en voorkoming van werke-
lijke armoede. Er zjjn er, wier goede hart
hen noopt te geven bij elke gelegenheid, wan
neer hun ondersteuning wordt ingeroepen
anderen laten zich door de aan den mensch
van nature eigen traagheid verleiden om er
zich zoo getnakkelijk moge lijk af te maken.
Beide vergeten, dat de beoefening der liefda
digheid is eene moeilijke kunst, die veel oefe
ning en nadenken vereischt. Zonder verder
onderzoek aan de deur centen nitdeelen aan
de bedelaars al of niet als kooplieden ge
patenteerd is wel een zeer gebruikelijke
vorm van weldoen, maar ieder begrijpt toch
bij eenig nadenken, dat dit niet de ware manier
is om werkelijk nuttig te zijn aan den naaste
of de maatschappij. Men gaat af op den eer
sten indruk, dien men ontvangt of handelt
naar oogenblikkelijken luim en in den regel
varen daarbij h®*' b®8^®, niet zij welke het
meest hulp behoeven of die waardig zjjn,
maar de bedelaars die hun rol van ongeluk-
kigen het best spelen kunnen. Gewoonljjk
bevoordeelt men dan lediglooper» en luiaards,
terwjjl armen, die in stilte Ijjden, die zich af
tobben in eene hopelooze worsteling tegen
kommer en gebrek maar toch zich beijveren
om zich zoo fatsoenlek mogeljjk voor te doen,
aan hun lot worden overgelaten. Weldoen is
niet zoo gemakkeljjk als het oppervlakkig schjjnt.
Men kan in vele opzichten de taak van den liefda-
digen menscbenvriend vergeleken bjj die van den
opvoeder van het jeugdig geslacht. Het hoofd
doel der opvoeding is den jongen mensch te
leeren op eigen beenen te staan, hem op te
leiden tot zelfstandigheidde opvoeder, die
bet best en het spoedigst er in slaagt, zich
zelven overbodig te maken, heeft zjjn taak het
best volbracht. Zoo is het ook op het gebied
der liefdadigheid. De armverzorger behoort
zich steeds ten doel te stellen een patient zoo
ver te brengen, dat deze zich zelven helpen
kan; zjjn tusschenkomst onnoodig te maken
is steeds zjjn ideaal. Evenmin nu als het voor
een huisvader voldoende is zjjn kinderen lief
te hebben om ze goed op te voeden, is het
bezit van een warm hart voor zijn naaste
voldoende om liefdadigheid op de rechte wjjze
uit te oefenen. In beide gevallen is daarenboven
eene groote mate van ondervinding, tact en ver
stand noodig. Goede armverzorging eischt
dus veel studie, veel onderzoek en overleg,
veel toewijding. In elk bijzonder geval moet
worden nagegaan, wie en wanneer er ge
holpen moet worden, waarom de een steun
verdient, de andere niet, welke vorm van hulp
vereischt wordt om den arme niet in eigen
schatting te doen dalen maar hem daarentegen
op te heffen; er moet worden toegezien, dat.
er geen premie worde uitgeloofd aan luiheid
en zorgeloosheid, de zedeljjke kracht moet ge
steund en aangewakkerd worden, zooveel mo-
geljjk moet de gelegenheid worden geopend
om door eigen arbeid in de behoeften te
voorzien en zoo meer. Zjj die tijd en lust
hebben zich op deze wjjze te wjjden aan werken
van barmhartigheid, maken zich jegens de
maatschappij verdienstelijk en vinden in zich
zelf hun belooning. Het bewustzijn aldus
nuttig werkzaam te zjjn, schenkt reine vrengde,
verheft en veredelt het gemoed van den men-
schenvriend. Doch slechts zeer weinigen kunnen
zich geheel aan die taak wjjdende meesten
onzer hebben andere plichten te vervullen, welke
in de eerste plaats hun krachten en tijd in
beslag nemen. Doch allen moeten wjj zooveel
het besluit genomen om
rijtuigen van genoemde
te voorzien. Dat talk
lijker is te vragen
dat de kosten van 1
worden geschat.
De Ned. Gist- en Spiritusfabriek te Delft (direc
teur de heer Van Marken) heeft in 1887 zeer gun
stig gewerkt.
Aan de deelhebbers komt van de winst toe 5 pet,
over het kapitaal van 400,000, dus 20,000,
maar tevens 60 pet. van het overschot ad 139,960,
dus 83,97$, alzoo in het geheel 103,978. De
directie stelt nu voor daarvan 100,000 (dus 25 pCt.
op het kapitaal) als dividend, uit te keeren. Van dit
dividend ad 250 per aandeel zal, als het voorstel
wordt aangenomen, worden uitgekeerd 50 in geld
en 200 in obligation van 100. „Intusschen is
ons», zegt de directie, «van verschillende zijden
deelneming in deze leening aangeboden, zoodat wij
aan alle deelhebbers de vrijheid kunnen laten, hun
dividendbewijzen geheel in geld om te wisselen.»
Hebben aandeelhouders en bestuurders dus alle
reden tot tevredenheid met de verkregen uitkomsten,
ook het personeel ondervindt, dat de voorspoed der
fabriek de welvaart van allen bevordert. Gedurende
het afgeloopen jaar werd op alle loonen gemiddeld
10 pet. premie genotenonder de onkosten komt
voor een bedrag van ƒ12,206 zijnde 9 pet van het
gezamenlijke loonsbedrag, ter verzekering van pen
sioenen; het aandeel in de winst ten bate van het
personeel bedraagt ƒ13,996 en stelt in staat om
thans aan allen 10 pet uit te keeren over het in
1887 genoten loon.
Het toeval wil, dat de Heer Pasteur eene proef
neming op grooto schaal heeft kunnen nemen met
het overbrengeu van kippeneholera op konijnen.
Zoodra het bekend werd, dat er ernstig sprake
van was om het middel in Australië toe te passen,
kreeg Pasteur een brief van de bekende firma Pom-
mery, te Reims, van den volgenden inhoud:
«De eigenares van de firma bezit even buiten
Reims een terrein, groot acht bunders, geheel om
geven door zware muren. Voor eenige jaren werden
I daarop konijnen gebracht, met het doel een eigen
jacht te scheppen voor de kleinkinderen van de
weduwe Pommery.
«Het wild vermeerderde evenwel zoo wondersnel,
dat er een wezenlijk gevaar dreigt voor de diepe
wijnkelders, die onder het terrein gelegen zijn.
Fretteeren noch jagen kon de plaag beperken. Daar
om wordt de Heer Pasteur uitgenoodigd de uit
roeiing te beproeven.”
Door een van Pasteur’s assistenten werd op een
mogeljjk in die richting
onzer medeburgers vindt
bezigheden den tijd om als leden van onder
scheiden instellingen en inrichtingen van wel
dadigheid werkzaam te zjjn. Zij krjjgen daar-
inzicht om met vrucht op het ruime veld der
Ieder die voor een
deel de armverzorging op zich heeft genomen
hoeveel* zorg en hoofdbreken het eischt,
dat een betiekkelijk lang" leerschool,
geruime tijd van
samen werken. T*
len naast hunne gewone
inrichtingen
door de noodige ondervinding en het juiste
j inzicht om met vrucht op -,J J—
liefdadigheid te arbeiden.
erkent volmondig, hoe tnoeiljjk dit werk is,
hoeveel zorg en hoofdbreken het eischt, zoo-
een
oefening en zoeken naar den
rechten weg moet worden doorloopen, eer men
ondervinding genoeg heeft opgedaan om wer
kelijk vruchtdragenden arbeid te doen. Het
ligt dus voor de hand, dat het gros der bur
gerij verstandig doet, indien zij zich aansluit
bjj deze voorgangers en profiteert van hunne
ondervinding. Wjj geven gaarne toe, dat
honderden in de stad onzer inwoning geen
tijd hebben zich aan het lot hunner arme broe
ders gelegen te laten liggen dan door hun beurs
te openen en wat van hun overvloed af te
staau. Mannen die drukke zaken hebben of
ambten bekleeden die hun geheele aandacht
vergen, vrouwen die voor een gezin moeten
zorgen, hebben geen tjjd beschikbaar om per
soonlijke diensten te verrichten ten behoeve
der liefdadigheiddat behoeft ook niet, daat
er steeds personen genoeg van beiderlei kunne
gevonden worden, die over meer vrjjen tjjd
beschikken èn met liefde zich het lot hunner
minder bedeelde natnnrgenooten aantrekken.
Maar deze hebben dan ooi
dat de anderen behalve
