[idie.
MS.
10
jk staande
FONKEL
if, zeer ge-
>eek.
tot verlof
licerd
n korps.
Meesters
van eene
?eld van
EN
er
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
rVvXn= dTziïop x sruwt nog
BINNENLAND.
De OPENUrGSREDE.
Zondag 6 Nel.
N° 3700.
I
roPRüi-
Belten in
den kaai-
Zn.
)UWU.
oliede
grond
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
18
en
g-BOUW-
f, dat de
iDERS van
namiddags
rkr», kepie».
Voorburg.
>1.
aderen.
JAREN,
nt men in
men Êier niets,
bezuiniging
gezicht van
bezigheden
flacon met
gbaar inde
zij zelve maar uit-
;wor-
len zullen met be-
formuleering dezer
ontwerp en indien
:n gevaar loopt en
eenigermate be-
meeniug niet te
wij dat de Hoofd-
bjj den
gever dezer
e Gouda
ook deze regeeriog den door de liberale
gangers aangevangen L.id -1.
Dit geldt'b. v. J"
gaat zjj» van
zen, waarmede de kiezer» naar de stembus
worden gedreven en do plannen waarmede
dezelfde party, voor den dag komt als zjj het
gezag heeft vermeeatenL, Hoe het zij, één
voordeel zal het optraden dezer regeeriug du»
hebben. De eischen der Mti-schoolwetinannen
zullen thans in een ontwerp worden geformu
leerd tot dusver vernam men niets dan groote
woorden, die geen rekening behoefden te hon
den met het bestaande en de practjjk-- Of
met deze opheffing van .belemmeringen, di«
aan de ontwikkeling van |iet hjjzonder onder-
^Ulaau ia aan de door
a| levendige begeerte,
opheffing van
de ontwikkeling van
wjjs in den weg staan, v<
de regeering waargenomen
dat rekening worde gehouden met het chris
telijk volksbewustzijn, moét z'y CHC 1UUUI
maken, maar mag op gro^d der ervaring
den betwijfeld^ De libe-
langstelling uitzien naaf I
beschouwingen in een Wl
het openbaar onderwjjs g
de volksontwikkeling niet geschaad wordt, zul- K"enchZn?„“.
len zjj zeker verbeteringen niet afwjjzen, omdat deze iroede voorn '^7* ac za b0'ben om
zjj van de tegenpartij ko.mfc, maar waakzaam- hTXT 7 TerweJeill«ken’. °°k
heid i, h« vooral flicH, ^r óp geen ter-
bied zjjn zoo talrijk, dat het bjjnr met wiL “U «en ^lkkoe, waarvan
kunstige zekerheid kan gMzegd worclenbet
ministerieels leven te onzent is te kort om'
ook maar de helft van al net opgenoemde tot
Toch doet het genoegen te vernemen, dat
voor-
"“n arbeid wil voortzetten,
de sociale quaestie. Bljjkbaar
de onderstelling nit, dat de
Tweede Kamer haar enquête tal vervolgen
dat de tot dusver verkregen uitkomsten
reeds materiaal kunnen leveren voor verbetering
van het lot der arbeiders. Ook aan de land
bouw commissie zal gelegenheid worden gelaten
tot voortzetting van haar onderzoek. De be-
j van de verhouding tussehen
de rijks- en de gemeentefiiianciën is insgeljjks
een punt, dat reeds lang op de agenda der
liberale partjj staat.
Natuurlijk ontbreken op'het Ijjstje niet dé
ontwerpen, welke noodzakeljjk zjjn ter uitvoe
ring der nieuwe grondwetteljjke voorschriften.
Daartoe bebooren b.v. de definitieve regeling
van het kiesrecht en de administratieve rechts
spraak. Het voornemen om de wet op de
landsverdediging te laten ontwerpen door eene
staatscommissie vindt zeker zjjn grond daarin,
dat de militaire leden van het kabinet vóór
persoonljjken dienstplicht gestemd zijn, terwjjl
vele leden def regeeringspartjj in de Kamer
-er bezwaar tegen hebben. Deskundige voor
lichting kan in deze omstandigheden niet
anders dan heilzaam zijn, terjvjjl in geval deze
commissie, wat waarschijnlijk is, op uitvoering
der denkbeelden van den minister van oorlog
aandringt, deze in dit advies een niet te ver
snijden steun zal hebben tegenover de oppo
site van een deel zjjner eigen party.
Merkwaardig is het, dat in dit stuk officieel
wordt erkend, dat onze fiuanciën zich in een
niet ongunstigen toestand bevinden. Deze
verklaring heeft hare eigenaardige waarde na
de aanvallen der anti-revolutionaire organen
in den laatsten tjjd op bet liberale wanbestuur,
dat .onze financiën in den grond heette be
dorven te hebben. Van eene billjjke verdeeliug
van lasten, die' vau liberale zjjde op den voor-
I was gesteld, verneemt
Alleen onbestemde beloften van bezuiniging
teneinde verhoogigg van belastingen te voor
komen. Op dit gebied wacht velen leden
der regeeringspartjj, vooral onder dé katholie
ken uit het zuiden, eene teleurstelling.
Aan beschermende rechten schjjni niet té
worden gedacht; wel is eene' herziening van
het tarief in uitzicht gesteld, maar louter uit
een fiscaal oogpuntmet ernst zal er worden
overwogen 'of er van de invoerrechten meer
partjj kan getrokken worden voor de schatkist,
doch niet omdat de regeering overtuigd is dat
onze handelspolitiek niet deugt.
De koloniën beslaan in de rede een ruime
plaats. Gelijk van den nieuwen minister ver
wacht kon worden, plaatst'hjj zich geheel op
het standpunt de» vrijzinnige staatkunde in
Indië. Een liberaal kabinet zou geen dege
lijker en meer omvattend programma hebben
kunnen geven De vraag is killeen of de heer
’■jj ÉH m om
GOUDA 5 Mei 1888.
Naar wij vernemen bestaat bij de Commissie van
Toedicht over de Stedelijke Muziekschool ^Ihier het
plan den Heer S. van Milligen bij zijn vertrek een
muzikaal feest aan te bieden, waarop onder meer ook
zijn //Rattenvanger van Hameln" met groot orebest
zal worden ten gehoore gebracht,
Z M. heeft bij het 4* rpg. vesting-artillerie be
noemd tot kapt, den 1“ luit. adj. L. C. Dijxhoorn.
De heer B. J. Swaan, pred. alhier, staat op het
drietal voor predikant te Haarlem.
Te Utrecht is geslaagd bij het tweede natuurkun
dig êxadien de heer J. Schouten.
Sedert Woensdag geeft Wery'e groot honden- en
apen theatre hier iederen avond voorstellingen. Het
handhaaft den goeilen naam, die het reeds zoo lang
gtfnirt. Voor onze kinderen is hot oen groot genot
daar een avond te mogen doorbrengen, want de
viervoetige kunstenaars zijn goed gedresseerd en
verrichten hunne kunstjes en toeren zóó aardig,
dat mon soms zou meenen menschen voor zich te
zien, die zich rekenschap* van hunne handelingen
De eerste zitting vau de nieuwe Staten-
generaal is geopend met eene rede van den
minister van binneplandsche zaken, welke uit
voeriger dan de gewone troonrede de voor
nemens en bedoelingen van het nieuwe kabinet
mededeelt. De algemeene indruk van dat
staatsstuk is niet ongunstig. De geest, die er
uit spreekt, is in overeenstemming met de
verwachting, welke de namen der ministers
reeds dadeljjk deden ontstaan. In sommige
zinsneden herkent men de kleur van het kabi
net, hetgeen fvan zelf spreekt, doch overigens
kan men over den kaltnen en bezadigden toon
tevreden zjjn. ’s Konings regeering neemt
daarin volstrekt niet de houding aan van een
ministère de combat, zooals men zich bij de
rechterzijde in den eersten roes der zegepraal
aan de stembus droomde. Klaarblijkelijk be
schouwt zjj niet het afbreken van al wat door
de liberalen opgebouwd was als de haar aan
gewezen taak. Dit nu moge
rekening zijn om dy publieke
verschrikken, toch gelooven i
grond ligt in de omstandigheden de onvastheid
van de in zich zelf verdeelde regearingsparty,
^waaruit het kabinet ia voortgekomen, en de
sterke oppowti^-^grtii, voora-l W. .jfe
Kamer.
In de eerste plaats trekt de aandacht wat
er gezegd wordt van het onderwijs. Na al
hetgeen in de laatste jaren over deze quaestie
is voorgevallen en uitgaande van een ministerie,
dat zijn ontstaan te danken heeft aan den strijd
tegen de openbare school, moest daaraan de
eereplaafs worden gegeven. Na de verzeke
ring, dat de uitslag der verkiezingen op
nieuw getoond heeft de in den lande levendige
beglerte, dat bjj de regeling van het volks
onderwijs rekening worde gehóuden met hetj loofde regeling
christeljjk bewustzijn van het Nederlandsche'
volk, gaf de minister te kennen «dat de regee
riug het openbaar dnderwjjs als een voorwerp
harer aanhoudende zorg beschouwende, zal trach
ten binnen do perken der grondwet belemme
ringen, die tot nog toe dér ontwikkeling van
bet vrije onderwys in den weg staan, zooveel
mogeljjk nit den weg te ruimens. Deze zin
sneden geven aanleiding tot enkele opmerkin
gen. Vooreerst spreekt hei vanzelf, dat de
regeering het onderwjjs als een voorwerp harer
aanhoudende zorg bestjhouwt, want volgens de
grondwet it het dat en van geene Nederland-
sche ministers kan verwacht worden, dat zij de
hoogste staatswet als niet 'geschreven zouden
beschouwen. Ten andere de groote voorzich
tigheid, die a bjj het kiezen der bewoordingen
heeft voorgezeten of liever de veitegaande tam
heid* dér tegenwoordige plannen, vergeleken bjj
de eischen uit den tijd der verkiezingen. Waar
is de dr^ig gebleven naar eene nieuwe grond
wetsherziening om ons te verlossen van die
«ellendige zinsnedeomtrent het onderwjjs?
Thans zal men bljjven binnen Je perken der
grondwet.» De mogelijkheid van opruiming
der belemmeringen van het vrije onderwjjs
schjjnt nog niel*geblekenalthans de regee
riug zal trachten daartoe zooveel mogelijh te
komen. De inhond dezer verklaring is een
bewijs te meer voor de gekende waarheid dat
er een hemelsbreed verschil is tussehen de- leu-
voordeel getrokken moet worden en zal slecht
gediend zjjn met een bewindsman, die de
denkbeelden der overajjde in' bpspherming
n»>iAt en? njtwerkt. jiL.-
Over liet geheel kali men dus, de omstan
digheden in aanmerking nemende, onzerzjjds
over dit eerste optreden der nieuwe ministers
tevreden zjjn. Uit de openingsrede bljjkt
goede wil en besef vau hetgeen het oogenblik
ejscht. Intusschen moet men niet vergeten,
dat een *dergelyk stuk niets is da i een ge
legenheidsopstel, waarmede men tracht een
goed vertoon te maken bjj vriend en vjjand.
Op daden komt het aan en deze zullen eerst
duidelijk "getuigen van welken geest deze re
geering is. Vooralsnog zal de liberale party
wjjs doen, wanneerzjjtegenover haar een
welwillende'houding aan neemt, haar aan het
werk laat en, controleerende en critiek uit
oefenende, het hare doet om iets nuttigs voor
het vaderland tot stand té brengen.
