K
ichl”
DE,
.EN,
DB.
1888.
N° 3759.
BINNENLAND.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
RNS,
■k
Vrijdag 21 September.
j Krais,’'
senraad,
v.
;en,
\lev
•len,'
3 en 73\
Het Parlementair Nieuwjaar.
108.
2.
15.
•ii
Bureau dezer
rgfond» en
rdam.
11, VJili-
ove
ising leveren
co aan hui*
Voor min-
'a morgens.
s ƒ50,000-
/U—
1 te Gouda.
ZOWEN.
t.
I
1
e FLINKE
goudsche courant.
GOÜDA, 20 September 1888.
Het examen voor Bewaarschool-houderes is met
Huideelt,
I dagen tjjd
ste pjjn te
gevoeligste
el 50 ets.
I, Coiffeur.
r. TÜIJLL.
weg te nemen. Men mag i
de ontworpen wetswyzi^ui
doel heeft aan de school
concurrentie met het open
makkeljjker te makeU. I®
grondwettigen plicht om het openbaar onderwps
Met verklaarbare belangstelling zag men uu F
uit naar de openingsrede, die eenig licht zou i schjjnen bestemd te zjjn
verspreiden over de plannen der Regeerjag. te geven aan de aspirati
Dergeljjke toespraak is wel gesteld in al
gemeene bewoordingen, doch bevat toch
meestal eenige gegevens voor de naaste toe
komst. Dit is ook thans het geval. Door de
troonrede van j. 1. Mei wisten wjj reeds in
algemeene trekken, wat bet Kabinet zich voor
stelt te doenniets van hetgeen toen werd aan-
gekondigd is thans uitgevoerd, want de eigen
lijke parlementaire veldtocht vangt nn eerst
aan. De huidige openingsrede dient dus te
worden beschouwd in verband met het voor
weinige maanden ontvouwde regeeringsprogram.
In de eerste plaats trekt natuurlijk de aan
dacht de zinsnede omtrent het onderwjjs. Eene
gedeeltelijke herziening der wet op het L. O.
zal worden voorgesteld, heet het nu eenvoudig.
Wat het doel daarvan zjjn zal, daaromtrent
geen enkel woord. Doch, in Mei hq^ de
regeering uil de verkiezingen de slotsom ge
trokken, dat het Nederlandsche volk wenschte,
dat er by het volksonderwijs rekening werd
gehouden met zjjn christelijk bewustzijn en
dientengevolge werd het voornemen aangekon-
digd om binnen de perken der grondwet de
belemmeringen van het bijzonder onderwjjs
dus aannemen, dat
voornamelijk ten
iet den Bybel de
sar onderwjjs ge-
-- -^risschen heeft de
Regeering vroeger ook verzekerd, dat zij haar
te beschouwen als een voorwerp harer aan
houdende zorg zal nakomen. Men beeft dus
te wachten eene proeve van oplossing van den
schoolstrijd, door het bevorderen van het bij
zonder onderwjjs zonder afbreuk te doen aan
de openbare school. Wy zjjn recht nieuws
gierig naar deze regeling. Indien de heer
Mackay er werkelijk in slaagt dit moeilyk
vraagstuk ook maar eenigszins op bevredigende
wjjze op te lossen, dan zal hjj zich verdien
stelijk maken jegens het vaderland.
In de tweede plaats is van belang de mededee-
ling omtrent de kieswet. In Mei was er sprake van
eene andere regeling vau het kiesrecht in verbaud
met de personeele belasting, die gewyzigd worden
zou, doch thans schynt dit plan ingekrompen te
zjjn tot eene splitsing der nog bestaande meer
voudige districten. Geljjk men zich herinnert,
hebben de liberalen vroeger de groote stalen j
als veelvoudige districten gehandhaafd ten
einde als tegenwicht te dienen tegen de on
billijke bevoorrechting van het platteland bij
het verleenen der kiesbevoegdheidvolgens de
additioneele bepalingen der grondwet. Thans
schijnt de Regeering van haar tijdeljjke meer
derheid gebruik te willen maken om den wensch
der rechterzijde door te drijven. Aan de lin
kerzijde zjjn er verscheiden voorstanders van de
consequente invoering der enkelvoudige dis
tricten, doch aan dien kant wenscht men i
daaraan te verbinden eene meer gelijkmatig i
werkende regeling van het kiesrecht. Deze I
veranderde meening der regeering schijnt het I
gevolg te zjjn van verschil vim zienswjjze in i
den boezem der regeeringspartij zelve. Sommigen 1
o. a. de gauche der anti-revolutionairen hebben
niets tegek uitgebreid kiesrecht en willen b v. i
alle hui ,vabers tot kiezer bevorderen, andere
i zijn conservatiever van aard b. v. vele katho-
-vooreerst te
Met de voorgestelde splitsing
vorsten- I der groote steden zullen echter allen zich wel
.w.w—1’— z"*'1"* voor hunne
party niets kan Verloren worden.
Deze beide in uitzicht gestelde ontwerpen
u“ i j l om eenjge voldoening
te geven aan de aspiratiën van het kiezersvolk,
dat de ministers aan het roer gebracht heeft
Als men niets deed, zou men wellicht aan die
zjjde het geduld verliezen, het zjjn dus een
paar brokskens om de hongerige vrienden te
paaien.
De overige mededeelingen dragen minder den
stempel van de tegenwoordige meerderheid
elk ander Kabinet zou daarmede voor den dag
kunnen komen. Verscherping en uitbreiding
der wet-Van Houten op den arbeid, voortzet
ting der arbeids-enquête, wjjziging der pen
sioenwet in de richting van ondersteuning ook
van weduwen en weezen, herziening der sui-
kerbelasting in verband met de nieuwe inter
nationale overeenkomst, voorschriften op den
verkoop van kunstboter en oprichting van
landbouwproefstations dit zjjn alle dingen,
die noodig en nuttig zjjn doch niet de politiek
raken. Meer verwondering zal het wekken,
dat somiqige zaken in de openingsrede stil
zwijgend voorbijgegaan worden. Wji noemen
in de eerste plaats de herziening van het be
lastingstelsel. De regeering zegt thans enkel:
«de toestand der geldmiddelen is niet ohbe-
vredigend; by een spaarzaam beheer bestaat
er geene aanleiding tot het doen van voor
stellen tot versterking van 'srjjks inkomsten.»
Gelukkig inderdaad, want niemand heeft
tegenwoordig veel lust om op grooter lasten
te zitten. Maar waar zjjn de plannen van
Mei, die spraken van herziening van het per
soneel, van het belastingsstelsel der gemeenten,
van het tarief der invoerrechten en van de
accijnzen De vrienden der regeering, waar
onder zoovele protectionisten voorkomen, zullen
zeker teleurgesteld zijn, terwjjl wy en anderen
die hopen op billijker verdeeling der bestaande
lasten evenmin tevreden kunnen zjjn. In de
tweede plaats hoort men niets van de voor-
i nemens omtrent eene nieuwe legerorganisatie.
Is die in de staatscommissie voorgoed begra
ven Zoo zou men meer vragen kunnen doen,
die zeker ook van met de regeering bevriende
zjjde niet zullen uitbljjven. Daarentegen be
reidt de rede ons voor op eene aanzienlijke
verhooging voor marine, aan welk departement
men de hand wil slaan aan verbetering van
het materieel men zegt dat twee millioen
meer als eerste uitgave op de a s. begrooting
zullen voorkomen.
Indien men naar den algemeenen indruk
vraagt, welke de openingsrede maakt, dan zal
ieder onbevooroordeelde moeten erkennen, dat
hier niet een krachtig hervormingsgezind
kabinet aan het woord is. Vergelijkt men de
tegenwoordige beloften met hetgeen bij de
verkiezingen werd voorgespiegeld van de groote
dingen die men uit den boezem der rechterzijde
zou zien voortkomen, indien maar de Kamer «om»
was, dan moet de teleurstelling groot zjjn. De
regeering wenscht enkele nuttige wetten totï
stand te brengen, die reeds lang in studie zjjn’
en voorts de vrienden kalm te houden, door
het initiatief te nemen voor een paar door hen
begeerde maatregelen, wier totstandkoming,
met het oog op de Eerste Kamer, echter zeer
twjjfelachtig is. Het leven bij den dag om
eigen bestaan te rekken, schjjut ook de leus
van dit Kabinet.
De maand September is weder voor de
grootste helft voorbjj en daarmede is ook de
tjjd daar, dat de gewone zitting der Staten-
Generaal geopend wordt. Vroeger geschiedde
dit op den derden Maandagdit jaar is voor
het eerst de nieuwe grondwettige bepaling toe
gepast, welke den derden Dinsdag daartoe
aan wijst. Zooals bekend is, wilde men daar
door aan de veraf wonende leden, die er prijs
op stellen de plechtige opening by te wonen,
eene reis op Zondag besparen. 1.1 Zaterdag
is ouder gewoonte de vorige zitting namens
den Koning door de minister van Binnenl.
Zaken gesloten, terwijl de plechtige opening,
wegens den gezondheidstoestand des Konings,
geschiedde door de gezamenlijke ministers, aan
welke Z. M. deze taak had opgedragen.
De sluitingsrede was uit den aard* der zaak
dit jaar bjjzonder mager. De nieuwe Kamer
is nog niet lang in leven en heeft dus weinig
kunnqn uitrichten, terwijl daarenboven eenige
weken zjjn besteed aan het ineenzetten van
het nieuwe Kabinet De heer Mackay kon
dan ook alleen wjjzen op de voogdjjwet, de
vernieuwing van het octrooi der Nederl. Bank,
de internationale overeenkomst omtrent den
verkoop van sterken drank op de Noordzee en
de credietwet voor de landbouw-commissie.
Ontegenzeglijk is de in de laatste dagen onder
medewerking van alle partyen tot stand ge
komen voogdjjwet wel de belaugrykste. Zjj
vormt den laatsten schakel eener reeks van
maatregelen, die men noodig achtte tot ver
zekering eener geregelde troonsopvolging onder
alle omstandigheden. Gelukkig heeft alles zjjn
beslag gekregen by het leven des Konings,
die zeker niet dralen zal de personen aan ,te
wjjzen, die door hem in den raad van voogden
moeten worden benoemd. De voornaamste
bepalingen der pas afgekondigde wet willen
wy hier even in herinnering brengen
«Komt de Koning te sterven, vóórdat de
Prinses meerderjarig is (op achttienjarigen
leeftijd) dan is onze Koningin Voogdes en
wordt bijgestaan door eenen raad van voogdy.
Die raad bestaat uit negen personen, waar
van 4 door den Koning worden benoemd, en
5 andere door hunne betrekking daartoe zyn
aangewezen, als:
de vice-president en het eerstbenoemde lid
van den raad van State, de voorzitter van de
Algemeene Rekenkamer, de president van en
de procureur-geueraal bij den Hoogen Raad
der Nederlanden.
Mocht de Koningin hertrouwen, dan verliest
zy de voogdy, tenzy Zjj daarin vóór de vol
trekking van dat huwelyk worde bevestigd
door eene wet.
Bij bevestiging in de voogdy, wordt Haar
echtgenoot geen mede-voogd.
De zorg voor de persoon der minderjarige
Koningin is opgedragen aan de moeder; maar
bij de keuze van opvoedsters of onderwijzers
moet zjj raadplegen met den raad van Voogdij.
Voor een buitenlandsch verbljjf van de minder
jarige wordt de goedkeuring van dien raad
vereischt.
In de artt die op deze volgen, wordt ge
handeld over het beheer der goederenin die
bepalingen is zooveel mogeljjk gewaakt voor de
belangen der toekomstige Koningin.»
De behandeling en aanneming dezer wet, waar- i <.yu -- -•
bij weder bleek dat onze volksvertegenwoordigers klieken; zjj wenseben dit vraagstuk
hun politieke geschillen weten op zjj te zetten, laten rusten. I" J‘
waar het geldt de belangen van ons vulBiCU- i do, -- -
huis en de grondslagen waarop ons staatsbestuur kunnen vereenigen, omdat daarbij
rusten, vormden een waardig slot der zitting party niets kan Verloren worden.
