I
KR
‘g
N? 3776.
Nieuws- en
;n.
IDER,
MEH
EERH
chte
t8
Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN
T ALGEMEEN.
Woensdag 31 October.
DE
lP.
Gouda,
echtheid
rk steeds
in naam
JPPE.
ÏN,
N.
enz.
i
F
«F
ff
;en iedere
water
dor Tand-
jedmiddol
ruik van
idpoeder
schoone
tot hot
eden, be-
nache en
Gouda.
GOUDSCHE COURANT.
werkzaamheid. 1
waarvan wellicht
welkom zal zgn.
bet cnderwgs en i
zijn sporen heeft verdiend (reeds de Wet
■3
LEN en
i het Be-
jaar1889
es avonds
Gesticht;
i het Ge-
r van des
zalf uren.
.LEN.
nathorin-
schadelijk
v ik hier-
koop van
>PP,
inder der
Keenen.
raten he
rijk Co.
E. van
apoth.
n bij C.
nsterdam
h Co.,
n Spanje
Op het voetspoor der wotteljjke voorziening in
andere Rijken, heeft de Regeeriug thans voorgesteld
het inbreuk maken op de rechten der natiën tot
visSchery óp de internationale wateren strafbaar te
stellen, en maatregelen te nemen, opdat zonder ge
vaar' voor moeilijkheden met vreemde Regeeringen
aan vreemde visschers bedryfs-uitoefening aldaar
worde belet
dagen, nu
teugels van
krjjgsklaroen steken
op i
men
van
doet nog steeds meer dan dat. Daarop 'ijk
wenschteu wij inzonderheid de aandacht te *““T|
vestigen. Van den beginne af heeft de Maat
schappij zich de lagere standen aangetrokken
en daar een ruim arbeidsveld gevonden, waar
haar werkzaamheid, in dagen als de onze nu
wij aan alle kanten omringd zijn door sociale
raadselen, nog altijd reden van bestaan heeft.'
Wij willen ons voornamelijk richten tot de
gezeten middelklasse met de vraag of het niet
zaak is meer voor het volk te doen dan in
de laatste veertig jaar gedaan is en of niet
eene instelling die zich ten doel stelt de
nooden des volks te bestudeeren en te zoekbn
naar de beste middelen om die te verhelpen,
verdiept gesteund te worden, moreel door
toetreding tot het lidmaatschap, en materieel
door een paar rjjksdaalders als jaarlgksche
contributie beschikbaar te stellen?
Ten einde onze lezers, die de Maatschappij
minder kennen, eenigszins nader in te lichten,
voegen wij hierbij een korte schets van het
doel, hetwelk zij beoogt en de middelen die
zij tot dusver daartoe heeft aangewend. Het
eerste bljjkt duidelijk uit de twee eerste arti
kelen der algemeene wet, aldus luidende
1. Het doel der Maatschappij is; naar de
beginselen van den christelijken godsdienst,
algemeen volksgeluk te bevorderen. Te dien
einde tracht zij mede te Werken tot verbete
ring van den verstandelgken, zedelgken en
maatschappeljjkan toectauAda^wolks, bepaal
delijk door invloed te oefenen op de opvoe
ding en het onderwjjs, de veredeling van
volksbegrippen en de verheffing zoowel van
het arbeidsvermogen als van den levensstand
aard der werklieden. 2. De Maatschappij
streeft naar de bereiking van haar doel, onaf
hankelijk van eenige kerkelijke of staatkun
dige partjj.
Dit veelomvattende programma geeft nog
gedurende vele jaren stof tot vruchtdragende
Doch veel reeds is gedaan,
1 een kort overzicht niet ou-
Hoofdzaak blyft nog steeds
op dat gebied, waar het Nut
j 1 van
1806 kwam onder leiding der Maatschappij
tot stand), zal het in de toekomst zeker veel
kunnen bijdragen tot handhaving van goed en
goedkoop volksonderwgs, tot welks inrichting
en verbetering zij steeds haar medewerking
verleende. Dóch ook buiten de eigenlijke
lagere school heeft zg zich laten gelden. Be
waar-, teeken-, gyinnastiekscholen bracht zij
tot stand, belangrijke somruen offerden de leden
voor de vorming van onderwijzeressen en
helpsters bij de bewaarscholen. Overal opende
in de departementen volksbibliotheken,
terwgl zij ook den kunstzin trachtte aan te
kweekeu. Wg wgzen alleen op de Tooneel-
school, tot wier stichting de Maatschappij
f 10,000/ bgdroeg, op de beurzen voor leer
lingen dér rijksschool van künstngverheid, op
de wedstrijden hier en daar gehouden tusschen
handwerkslieden, enz. Tn einde den maat-
schagpelijken toestand des volks te verbeteren
stichtte zij spaar- en hulpbanken en vooral
in den laatsten tgd heeft zg, op aandrang van
Prof. Qack, die in 1885 als president fun
geerde, meer en meer quaestiën van socialen
aard ter hand genomen. Zoo zgn b. v. de
Nederl. Pensioenvereeniging voor werklieden
en het Nederl. werkliedenfonds, zoowel zede-
Dezer dagen werd in het Voorloopig verslag
over het hoofdstuk Binnenl. zaken der staats-
begrooting aan de Maatschappg tot Nut van
’t Algemeen de eer aangedaan vereenzelvigd
te worden met de richting van ons openbaar
onderwijs. Inderdaad waar van goed niet-
confessioneel volksonderwgs in allerlei richting
gesproken wordt, daar begroet elk voorstander
deze oude stichting van Nieuwenhuijzen als
een bondgenoot, terwijl de tegenstander haar
vreest als een geduchte macht, waarmede hij
rekening heeft te houden. Juist in onze
een kabinet van andere kleur de
het bewind in handen heeft en de
■geeringspartij en haar organen telkens de
om een aanval te wagen
de bestaande regeling der volksschool, zal
i zich steeds meer de diensten herinneren
’t Nut en het weder leeren waardeëren
als een bruikbaar en beproefd vereenigings-
punt voor allen, die, wars van godsdienstige
verschilpunten en exclusieve dogma’s, de
geestelijke belangen van ons volk willen voor
staan. Met haar duizenden leden in de
departementen over alle oorden des lands ver
spreid, 'in het bezit eener door den tgd ge-
gkte organisatie, die aan de verschillende
deden de noodige vrgheid van beweging en
tegelgk aan het ceniraal bestuur genoeg gezag
om handelend op te treden verzekert, verdient
deze Maatschappg nog na haar 104en ver
jaardag de belangstelling en medewerking van
alle vrgzinnige burgers, die niet zonder be
zorgdheid de wassende macht der kerkelgke
partijen in den staat gadeslaan.
Met deze gedachten vervuld, hebben wij
dezer dagen een onderzoek ingesteld naar den
staat van bet Departement te dezer stede.
Immers het ligt voor de hand, dat iemand,
die eene goede zaak wil steunen, in de eerste
plaats zoekt naar middelen om die in zgne
naaste omgeving te doen gedgen. Het spijt
ons te moeten zeggen, dat dit onderzoek ons
heeft teleurgesteld. Niet wat de werkzaam
heid van het Departement aangaatzgn stich
tingen zgn in goeden staat en overigens doet
het wat het kan in den geest der stichters,
gewgzigd naar de behoeften van onzen tijd,
maar wel wat betreft de belangstelling, die de
Maatschappij ondervindt bij de Goudsche bur-
gerjj. Het ledental is langzamerhand, maar
steeds door, aan het afnemen. Door overljjden
en vertrek naar elders verliest het voortdurend
oude vrienden, die niet in genoegzaam aantal
door nieuwe vervangen worden. Dit nu
zouden wg gaarne anders zien, omdat wjj om
de bovepaangestipte redenen het zouden be
treuren dat de Maatschappg in ons mid
den allengs aan kracht achteruitging en
gevaar liep langzamerhand uit te sterven.
Wjj weten wel dat de nutslezingen, die in
vroeger dagen een groot aantal leden lokten,
in onzen tjjd veel van haar aantrekkelijkheid
verloren hebben, nu de altoos zwoegende pers
meer geestelgk voedsel levert voor alle
standen dan men verduwen kanvooral in
de grootere gemeenten bestaat er minder
behoefte aan en daar is ook de oude burger
lijke gezelligheid verdwenen, die men soms
nog op de nutsbgeenkomsten der dorpen aan
treft. Maar het Nut heeft meer gedaagden
als stoffelgk, krachtig gesteund. Men is
begonnen onder deskundige leiding een onder
zoek in te stellen naar den toestand en de
werking van begrafenis- en ziekenfondsen, naar
de vakopleiding van den werkman, naar het
geen op de verschillende plaatsen wordt ge
daan tot verbetering van arbeiderswoningen.
Geheel in overeenstemming met laatstge
noemde werkzaamheden zjjn de voordrachten,
die van wege het Hoofdbestuur in de ver
schillende departementen worden gehouden.
Wat meer bgzonder het departement Gouda
betreft, dit werkt in onze gemeente in den
geest der Maatschappij. Het behandelt in
zgne vergaderingen de bovengenoemde be-
langrgke onderwerpen. Jammer maar dat
deze niet .beter bezocht wordentoetreding en
persoonlijke voorlichting van hen die in de
eerste plaats met werklieden enz. in aanraking
komen, fabrikanten, doctoren, enz. zou zeer
gewenscht zgn. Tot de stichtingen van het
departement behooren in de eerste plaats de
Spaar- en Hulpbank, die genoegzaam bekend
zgn. Gedurende het vorig jaar werd daar
ruim een ton goods ingebracht en ter leen
verstrekt ruim 8000. Voorts is er een
welvoorziene volksbibliotheek, waarvan goed
gebruik gemaakt wordt Men streeft er naar
den band tusschen werkgever en werkman te
versterken door het uitreiken van eervolle
onderscheidingen bg langdurigen dienst, ter
wgl het departement indertgd den stoot heeft
gegeven tot de oprichting van eene Afdeeling
van het Nederlandscbe pensioenfonds voor
werklieden en thans de vraag behandelt of
het wenschelgk en mogelgk is hier ter stede
eene ambachtsschool op te richten. Voegt men
hierbg de openbare vergaderingen, de zooge
noemde lezingen, die gedurende den winter
gehouden worden, waarvan er één in den regel
van populairen aard is, dan mag gezegd worden
dat de Maatschappg ook hier werkzaam blijft
in de goede richting en den steun van alle
weldenkende en meergegoede stadgenooten ruim
schoots verdient.
Aangenaam zou het ons zgn, indien sommige
onzer lezers, gedachtig aan den ernst der tgden,
hun aandacht weder eens schonken aan de
oude, maar nog niet verouderde Maatschappg.
Mogen tal van nieuwe vrienden haar in staat
stellen Ijaar nuttigen arbeid met des te meer
kracht voort te zetten ter verhooging van den
bloei des vaderlands en ter bevordering van
het geluk des volks 1
BINNENLAND?
GOUDA, 30 October 1888.
De Commissaris des Konings in deze provincie,
Mr. C. Fock, zal morgen (Woensdag) onze gemeente
komen bezoeken en des middags ten 12 uur voor
ieder te spreken zijn, die Z.H.È.G. zijne opwach
ting wil maken. De audiëntie zal plaats hebben
op hot Raadhuis.
De heer A. Mijs alhier deed met gunstig gevolg
het 3e gedeelte van het examen voor Candidaat-
uotaris.
