rs. eest ENS, ZEN, !EST' Iniis in de Kamer. 1888. Vrijdag 7 December. mant Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. 3792. .briek. weder ELHUIS, s bedrijven, en liggende ogstraat te e straat tot Kad. groot ng. D, it 'RAAT, legen- dat hunne Gouda. te verbeteren. De kolonial. onze richting hebben, met ecember a.s. OOP. beleefdelijk 3EVULDE Ier Zelf- uitspat- GOUDSCHECOURANT UWE C 5. e Haastrecht •ECEMBER ge van de tr veilen en ver gezocht behoeven te worden. ING van s, Gas- nz. pen en b. Prjjs irschrik- gd lijdt, ing, die van een iet Ver- rkt 34, bedrag, boek- jare als één man tegen dergelijk voorstel zich verzette, was thans van gevoelen veranderd en stemde met eéh groot deel der liberalen vóór. Bljjkbaar had de regeeringspartjj goedgevonden den minister dit succes te gunnen op voor waarde, dat hjj van andere ingrijpende her vormingen zou ajfzien. Deskundigen verzekeren echter dat bedoelde maatregel weinig nut zal afwerpen voor den inlander; eene betere ver- deeling of wel vermindering 4er landrente is ur genter, doch moeiljjker tot stand te brengen, zoodat de minister zich vergenoegd heeft met een lichten triomf, die noteer vertoon maakt dan hjj werkeljjk beteekent. Van liberale zjjde is de strjjd bjj deze begrooting op waar dige wjjze gevoerd. Van oppositie guandméme was nergens sprake. Het vele goede, dat dit budget' onderscheidde ran Vorige werd dank baar erkend en aanvaard, doch met jjver heeft men getracht den minister te drijven naar de vrijzinnige richting, die ook zjjn eigen sympa- thiën heeft en tevens gepoogd het gebrekkige te verbeteren. De kolonial. specialiteiten van onze richting hebben met ree) bekwaamheid hun beginselen verdedigd. -Dit geldt vooral van den heer Lfvyssohn Nonnan,. het nieuwe lid voor Botterdam, die eea geheel program voor de toekomst ontwikkelde, waarbij het zelfbestuur van Indië als einddoel werd voor gesteld ook over de onderdooien der begroe ting bleek dat lid, door zjj^langdurige aml^- telgke loopbaan in Indië ennog friasche herinneringen van de toestanden aldaar, een gevestigde meaning te hebhea, die hij met talent verdedigde. Op een paar artikelen werden amendementen der linkerzijde aange nomen, natuurlijk met - hulptroepen uit het kamp der regeering. Zjj betroffen de oprich ting van een park voor dierljjke koepokstof en andere sanitaire maatregelen. Den minister werden sommen opgedrongen, die hij niet noodig keurde. Juist daarom is. het te vreezen, dat deze overwinning der liberalen niet meer zal zjjn dan een oogenblikkelgk succes, waar door de zaak zelve niet wordt gebaat. Indien de regeering niet wil, behoeft zjj van dit kre diet geen gebruik te maken; zjj kan bet toe- gestane geld op hare verantwoording besteden, doch is er niet toe verplicht. Afgaande op bet stijfhoofdig karakter van den minister, meenen wjj grond te hebben voor het ver moeden, dat hjj in deze wel zijn eigen hoofd zal volgen; bevordering der vaccine is toch van een zoo overtuigd tegenstander haast niet denkbaar. Om deze reden ware het misschien beter geweest, dat de liberalen zich ver genoegd hadden met het aantoonen der wenscheljjkheid van deze zaken zonder die in de begrooting te doen opnemen. Het behalen van eene dergeljjke schijnoverwinning is niets dan krachtsverspilling, die de toekomst in de waagschaal stelt. In de tegenwoordige omstan digheden kan de uitslag der stemming in zoo ver alleen nut hebben, dat den tegenstanders der vaccine overtuigend is gebleken, dat ook van deze kamer voor hun streven niets te hopen is. Over de bijzonderheden der begrooting, waarover alleen Indische specialiteiten een oordeel kunnen hebben, willen wjj niet ver der spreken. Alleen vestigen wjj nog even de aandacht op het eigenaardig standpunt, ---- - waarop de heer Domela Nieuwenhuis zich economische en andere gronden, die niet stelde bjj ds algemeene beraadslagingen. Deze spreker was van meening, dat Nederland ten onrechte gedurende vele jaren batige sloten uit den Indischen dienst had genoten en dat het dus billjjk zou zjjn al die millioenen (volgens zjjne berekening nagenoeg een milli ard guldens bedragende) weder aan Indië uit te keeren. Den rechtsgrond voor die restitutie vond hjj in de gewelddadige inbezitneming, die steeds aan het stichten van nederzettingen in andere werelddeelen ten grondslag ligt. Zulk een buitensporigen en onpractischen eisch te stellen is volkomen overeenkomstig de begrippen der sociaal-democratische school, die de geheele samenleving wil omkeeren, omdat het verloop der maatschappelijke ont wikkeling niet geschied is naar de beginselen, waarop zjj meeat dat het staatsgebouw rusten móet. Wjj herinneren ons, dat wjj zelven jaren geleden hetzelfde denkbeeld verdedigd hebben in een kring van dispuutlustige jonge lieden zooals wjj toen waren, vol radicale theoriën en met meer oog voor de wetten der logica dan voor de eischen der practijk, waarvoor wjj de diepste minachting koesterden omdat die voor ons gelijkluidend was met transactie omtrent beginselen. Vermakeljjk was het dus voor ons deze stelling weder te zien opduiken in het parlement en wel te berde gebracht door het hoofd eener zooge naamde politieke partij. De ondervinding heeft ons echter geleerd, dat het reageeren tegta dergeljjke historische feiten een onbe gonnen werk is. Verbeeldt u, dat wjj do rechtmatige erfgenamen gingen opsporen der Batavieren, om hun het land terug te geven, dat hun gewelddadig is ontnomen door de Franken en Saksen, van wie de meesten onzer afstammen. Of dat wjj dé gruwelen en on rechtvaardigheden wilden gaan goedmaken, die gepleegd zjjn ten einde den kleinen leen mannen hun goederen afhandig te maken en aldus de eenheid der moderne Staten te ves tigen Zelfs voor den nauwgezetsten en meest poëtisch gestemden zoon der negentiende eeuw is het reeds onmogeljjk het kwade ongedaan te maken, dat zjjn grootvader, de smokkelaar, de kaperkapitein of de huisjesmelker bedreven heeft, toen hij zjjn groot vermogen bjjeenschar- relde door roof ter zee of uitzuiging der smalle gemeente; hjj kan het aangeërfde vermogen nuttig besteden en weldoen zooveel hjj wil, het eenmaal gepleegde onrecht is niet meer te herstellen, al ontdeed hjj zich van al zijn bezittingen. Zoo is het ook met Nederland als koloniale mogendheid. Daargelaten nog de vraag of niet vele uitgaven indirect ten behoeve van Indië gedaan zjjn, die niet voor komen op de nageplozen rekeningen, is het onzinnig te beweren, 'dat de tegenwoordige gemengde Indische maatschappij eenig recht zou hebben op de afgedragen overschotten, op grond dat het land tweehonderd jaar geleden door list en geweld op de inlandsche bevolking is veroverd en dat onze 17e eeuwsche voor ouders daarbjj niet altijd geleid werden door onze moderne begrippen van rechtvaardigheid en humaniteit. Dergeljjke redeneeringen <i la Rousseau hebben hare vermakeljjke zjjde, doch zullen weinig bijdragen tot de juiste oplossing der hangende koloniale quaestiën. De tegen woordige liberale partij wenscht Indië voor de Indiërs met zelfbestuur als einddoel op 1 zoo Gedurende de laatste dagen heeft men met een der voornaamste leden van het tegen woordige kabinet kennis kunnen maken. De heer Keuchenins heeft de Indische begrooting in de Kamer verdedigd, doch, ondanks al de bekendheid, die de Minister toonde te bezitten met de Indische huishouding en de bijzonder heden ven het bestuur, is voor ons zjjn hou ding eene teleurstelling geweest. De heer Keuchenius in het ministerie is niet dezelfde, die hjj was als kamerlid. Wel in zjjne wjjze van debatteeren en in zjjn heftige, soms on bekookte uitvallen zelf verklaarde hjj dit door zjjn jarenlange practjjk in de Kamer, waar door hjj zich zekere eigenaardigheden heeft aan gewend, die hjj niet plotseling kan afleggen. Doch zjjn staatkunde schjjnt zich gewjjzigd te hebben naar hét standpunt, dat hjj thans in neemt. Met alle recht werd het kamerlid Keuchenius ingedeeld bjj de koloniale liberale partjj, doch sedert hjj eene portefeuille aan vaardde in een kabinet met geprononceerd conservatieve tint, hebben ook zijne beginselen den verwaterenden invloed ondergaan van zjjne ambtgenootenvooral de minister van Buiten). Zaken, de heer Hartsen, die van ouds bekend is als een verstokt koloniaal behoudsman, schijnt remmend te werken op het departement van kolo niën. Voor ieder, die met eenige aandacht de de batten gevolgd heeft zjjn twee dingen dnideljjk. Vooreerst dat de minister van koloniën niet ge heel de man van karakter en vaste beginselen is, waarvoor de meesten zjjner tegenstanders, on danks zjjne zalvende predikatiën en zjjn won- derljjke afdwalingen, hem hielden; ten tweede dat zij geljjk hadden, die vreesden dat hjj voor minister niet de noodigequalitaiten bezit; kalmte en waardigheid, welke passen in een man, die het hoog gezag vertegenwoordigt en als woordvoerder der Regeering optreedt. Zjjne hartstochtelijkheid en onbesuisdheid maken hem tot den zonderlingsten minister, ffie tot dus ver aan de groene tafel gezeten heeft. Wat te denken b. v. van hetgeen hjj in een zjjner lange redevoeringen beweerde omtrent de Neder). Hervormde kerk, die hem als doleerend Kuy- periaan een doorn in het oog is en waarvan hij eenvoudig het recht van bestaan ontkende Hoe weinig' strookt met zijn officieels positie de bewering, dat de Nederlandsche natie een protestantsch volk is, waardoor hij, zooals Dr. Schaapman terecht opmerkte, twee vjjfden der bevolking als niet bestaande beschouwde. Ook aan zjjn stokpaardje, de afkeer van vaccine en van hygiënische maatregelen tegen de prostitutie bleef hjj getrouw, zeker omdat hjj vooruit kon berekenen op dit terrein zelfs niet op zjjne eigen partjjgenooten te kunnen Teke nen. Overal echter waar hjj in de toepassing zjjner vroegere stellingen op den steun kon rekenen der liberale partij en alleen met de hulp van deze de overwinning behalen op een deel zjjner politieke geestverwachten, vond hjj voorwendsels tot uitstel of betoogde de nood zakelijkheid van nader overleg met Indië. Bljjkbaar verlangde hjj den bjjval niet der linkerzjjde, die wellicht het kabinet in de oogen der clericale partjj zou compromitteeren. De eenige maatregel van belang, dien hjj voor stelde in overeenstemming met vroegere uit latingen, was de verhooging van het plantloon voor de koffie. De rechterzjjde, die ten vorigen 1

Goudsche Courant | 1888 | | pagina 1