Bultenlandsch Overzicht.
ENGELAND in het jaar 1888.
vóór 1 Maait aj. te willen opzenden, teneinde de
verschillende vragen cathegorisch gelijktijdig per
circulaire te kunnen beantwoorden, waardoor aan
ook waarschijnlijk in eenen, alle mogelijke vraag
punten voor ieder beantwoord zullen zijn.
In uw antwoord, dat zij U verzoeken te willen
adresseeren aan den heer 8. W. tan Bitüren, Jeru-
salemstraat 4, Gouda, zouden zij gaarne van 11 ver
nemen, of U het noodig acht de zaak bij Uwe ge
meenteleden per circulaire te behandelen en zoo al,
hoeveel circulaires U denkt noodig te hebben.
U het belang dezer zaak voor alle Israëlieten in
Nederland nogmaals met kracht aanbevelende,
Hoogachtend,
U»e dienstwillige dienaren,
E. S .Cats. S. S. Polak.
M. E. Monasch. M. J. Sanders.
A. Tbijbits. M. Cohen.
S. W. tan Buüren Nz., N. Mogendorff.
Secretarie. Al. L. Cats.
S. H. Polak.
D. Hobneman.
De redactie van het Onafh. Isr. Org. (aan welk
blad wjj deze circulaire ontleenen) zegt daarvan:
"Wij twijfelen geenszins of deze krachtige roep
stem in het belang van dit grootsche en heerlijke
plan, zal alom in den lande bij onze geloofsgenooten
weerklank vinden.
De behoefte aan een zoodanige philantropische
inrichting is zeer groot en het zal voorzeker het
Nederlandsche Israël tot roem en eer verstrekken,
door zijn ondersteuning tot het welslagen van dit
plan te hebben bijgedragen.
Zij, die geen zoodanige circulaire mochten ontvan
gen hebben, kunnen zich wenden tot den Secretaris
S. W. van Buuren Nz., te Gouda, van wien zij
onmiddellijk een Exemplaar zullen ontvangen.
Uit Wilp wordt gemeld:
Dezer dagen kwam alhier uit Amerika aan een
boerenzoon, vóór vier jaren derwaarts vertrokken,
meer bepaald met het doel om verkenningen te
doen en den algemeenen toestand van dat land
te bestudeeren.
Thans is hij voornamelijk teruggekeerd om zjjn
vader, die reeds geruimen tijd ernstig ongesteld is,
te bezoeken, daar hjj toch zooals hij beweert
in den winter niets te doen had. Hij had
zich met Maart voor 8 maanden verhuurd voor 20
dollars 50) per maand, dat met 1 November was
afgeloopen. Hoewel evenals natuurlijk overal
voor allen niet even rooskleurig, schetst hij toch
den algemeenen toestand van Amerika als ver te
verkiezen boven Europa. Tal van Hollanders heeft
hq op verschillende plaatsen aangetroffen, die
meer en minder, maar toch allen zeer welvarende
waren, wat hunne maatschappelijke positie betrof.
Onder anderen is tijdens de eerste emigratie
in deze streken vóór 48 jaren van hier ver
trokken zekere Bruins, die na zijne bezittingen te
hebben te gelde gemaakt, met ruim 6000 der
waarts vertrok, en nu, voor een paar jaren over
leden, aan zijne kinderen niet minder dan ƒ400,000
had nagelaten. Dit was nu wel uitzondering op
den regel, maar toch had hij velen aangetroffen
die vóór 15 of meer jaren derwaarts vertrokken
en thans in het bezit waren van oen vrij aan
zienlek vermogen. In het voorjaar denkt hij de
terugreis te aanvaarden, wellicht in gezilschap van
enkelen uit deze strakeD.
De hoofdinspecteur Batelt te Amsterdam en de
bekende rechercheurs Pahhorst en Verbeek hebben
op gezag en met behulp.jMwden officier van justitie
en den rechter-commissanïmj de Haagsche recht
bank, de heeren jhr. mr. De Vos van Steenwjjk en
mr. Van Oosterzee, in een woning in de Poppeusteeg
te Delft aangehouden een valsche-munter, medeplich
tige waarschijnlijk van de onlangs veroordeelde val-
sohe-munters. De man werd gevonden te midden
van alle mogelijke voorwerpen en werktuigen tot het
munten van valsch geld, als vormen voor verschillende
muntstukken, gietlepels, metalen enz.; en in zijne
zakken werden Talsche muntstukken, klein en groot,
gevonden.
Volgens de „Figaro^ is de secretaris van een der
groote financieels maatschappijen te Parijs plotseling
verdwenen. Uit het onderzoek is gebleken, dat de
boeken niet in orde waren en dat ongeveer 1,000,000
francs is ontvreemd. Het blad noemt geen naam,
doch voegt er bij, dat de secretaris tot een der
meest bekende Parijsche financiers behoort, zoodat de
benadeelden hopen, dat de schade door de familie
van den voortvluchtigen secretaris zal worden vergoed.
In een Berlijnsïh blad lezen wij de klacht, dat
het zooveel moeite kost, wanneer de huisvrouw, we
gens ziekte of andere redenen, hulp in het gezin
noodig heeft, een geschikte «juffrouw» te vinden,
die do noodige beschaving bezit en toch niet den
neus optrekt voor allerlei huishoudelijke bezigheden.
Onlangs werd in de courant zulk een hulp gevraagd.
Een aantal schriftelijke aanbiedingen werd ontvangen,
en bovendien kwamen 22 oudere of jongere vrou
wen zich persoonlijk aanmelden. Twee Bpraken vlot
Engelsch en Fransch, drie droegen neusknijpertjes,
een had zelfs een tooneelkjjker omhangen, maar van
de 22 konden slechts een paar, en nog maar zoowat,
met de naaimachine omgaan en geen enkele kon
strijken. Hoe is 't hiermede in Nederland gesteld?
(Hand.)
Op een der jongste vergaderingen van het Aard
rijkskundig Genootschap te Londen, deelde 4e heer
F. 8. Anot een aardige bijzonderheid mede omtrent
de wijze waarop in de woestgn van Midden-Afrika
water verkregen wordt. Het reisgezelschap waartoe
de spreker behoord had, leed zeer doordat nergens
water te vinden wm. Ten laatste brachten een aan
tal boschjesmannen uitkomst. Zij groeven putten in
het zand en staken lange holle rieten diep in den
bodem. Met een buitengewoon zuigvermogen, door
langdurige oefening verkregen, slurpten zij op deze
wjjie het vocht uit hut zand, dat de pijpen omgaf
en spuwden het vervolgens in schelpen. Zoo groot
was hunne dorst, dat de reizigers deze walgelijke
vloeistof met graagte opdronken.
Een vreeselqke moord, dezer dagen op de boule
vard Saint Germain te Parijs gepleegd, heeft groote
opschudding te weeg gebraoht.
Het slachtoffer was eene 57-jarige vrouw, Mar
guerite Couloumy, die eene wijnzaak had en alleen
woonde. De ooncierge, die den geheelen ochtend
niets van zijne meesteres hoorde, vreesde dat haar
iets overkomen was en begaf zioh naar hare kamer.
Daar Tond hij juffrouw Couloumy op gruwelijke
wijze vermoord. Kasten en laden waren opengebro
ken, en de vloer lag vol kloederen en andere voor
werpen, o. a. een paar pakken effocten, die de moor
denaar blijkbaar vergeten had.
Omtrent den laatste gelooft de politie eenig spoor
te hebben gevonden. De buren hadden nl. de ver
moorde den rorigen avond met een jongen man zien
spraken, wiens signalement en naam bekend zijn.
Bij den Zwitserschen Bondsraad is voor drie ver
schillende spoorwegen op den Rigi concessie
aangevraagd. Het eerste project betreft een draad-
spoorweg, uitgaande van het zoogenaamde uitziohts-
punt Rigikanzeli naar Weggis. Dese verbinding
zal slechts óón spoor hebben, zonder uitwjjk-wissel,
doch geslitst zijn in twee deelen, met een vasten
motor in het midden, evenals zulks bij andere
bergspoorwegen voorkomt. Het tweede betreft een
tandradspoorweg met locomotief-exploitatie van
Weggis naar Staffelhöhe, waar deze lijn dan aan
de sporen van den bestaanden Arth-Rigi-spoorweg
zal aansluiten, terwijl het derde plan bedoelt het
bouwen van eene verbinding van Staffelhöhe naar
Rigikulm.
De t(jd, dat in Engeland de Hollandsche boter
voor het puikje gold, toen koningin Victoria voor
haar hofhouding geen andere dan die wilde hebbep
aangekocht en dat zij voor zich zelf nooit anders
gebruikte dan de producten der bekende Badhoeve
in de Haarlemmermeer, die tjjd is voorbij.
Vervalschingen hebben er ongetwijfeld de klad
in gebracht; maar veel meer is dit het gevolg,
van de onovertroffen verbeteringen der boterberei-
ding, in Denemarken toegepast.
Omtrent de daar bestaande op grooote schaal
ingerichte boterfabrieken wordt aan de Zeen». Ct.
o. a, het volgende geschreven:
De grondslag van het geheele systeem is onder
linge samenwerking, en het getal coöperatieve boer
derijen bedraagt meer dan 600. Voor tien jaren
bestond er geen enkele, en eerst sedert 1882 be
gon men met de algemeens oprichting van boter
fabrieken, en die te Seeland, op ongeveer zes uren
afstand van Kopenhagen mag als een goed voorbeeld
worden beschouwd van de zeshonderd dergelijke
inrichtingen die men in Denemarken aantreft. Het
geld voor de onderneming werd door eene bank
verstrekt aan de 145 landbouwers die de maat
schappij vormen, en die te zamen elfhonderd koeien
bezitten, terwijl alle binnon een uur afstand van
de fabriek wonen. Het beheer der inrichting kan
van elk der landbouwers ongeveer 19 vorderen
voor elke koe, welker melk hij aflevert, maar in
werkelijkheid werd van dit recht tot heden nog
nimmer gebruik gemaakt. De meeste factorijen
hebben van 500 tot 10.00 koeien, maar er bestaan
ook sommige die er slechts driehonderd hebben.
De melk wordt er des voormiddags door landbou
wers gebracht, die overeenkomsten met de andere
landbouwers maken, om de»melk op bepaalde tijden
te komen afhalen. De landbouwer moet zijne melk
koel houden en verruilt zo op den melkwagen voor
een vat met karnemelk. De melk wordt aan de
factorij gewogen en tweemaal per week op haar
vetgehalte onderzocht. Zoodoende ontvangt de
landbouwer niet alleen voor de hoeveelheid maar
ook' voor de qnaliteit der goleverde melk, en
laat zijn. Maar ik gevoel mij gelukkig als ik aan
haar denk, on daarom doe ik het.»
«Alles goed en wel, Bill, als gij het daarbij laten
kunt.»
«Gij denkt toch niet dat ik zoo gek ben om mij
op dat punt te bedriegen?» hernam Holt.
„Er zijn lang vóór u zulke gekken geweest, Bill,*
en Casjleton zag William Holt met een doordrin
genden blik aan.
De laatstgenoemde blikte noch bloosde, maar
glimlachte goedaardig.
„Zoo is het goed,* zeide Castleton.
„Gq gaat vroeg naar huis, niet waar?» vroeg
William Holt.
„Ja. De „Azië* is geseind en zal binnen twee
uren in de haven zijn. Zooals ik u laatst zeide,
Alf du Bany is aan boord.»
„En gij gaat
„Het gezin van zijn oom er bericht van geven.»
„Dat wil zeggen, juffrouw Digby," merkte Holt
bedaard aan.
Nu was de beurt aan Castleton om te blozen,
hetgeen hjj dan ook, hoewel zeer licht, deed. Hij
lachte echter en zeide:
„Misschien hebt gij gelijk. Mijnheer Ferris heeft
mij gezegd, dat hij eene boodschap zou zenden;
maar ik heb de jonge dame beloofd, zoodra het
schip binnen was, haar er van te zbllen verwittigen.»
„En die boodschap was te gewichtig om aan een
van Uwe klerken toevertrouwd te worden?»
„Teel te gewichtig,» antwoordde Castleton lachend.
Hier gingen zij van elkander. Holt sloeg eene
zijstraat in en Castleton liep recht door.
Inmiddels was Graves nog niet ver op zjjn terug
weg gevorderd. Om do eene of andere reden keek
hij eiken winkel in, en nam do menigte op het
trottoir zorgvuldig op. Zijne moeite werd, naar 't
scheen, eindelijk beloond; want hij ontmoette eene
jonge dame, die hij met groote plechtstatigheid
groetto en die niet glimlachte toen zij zijn groet
beantwoordde dooftëèven plechtstatig als hjj te bui
gen, maar metwie Graves toch medeliep, en die
niemand anders dan onze bekende, juffrouw Virginia
Randall bleek te zjjn. Beiden schenen de wandeling
wel aangenaam te vinden en al sprekend werden
hunne stappen allengs korter en langzamer, totdat
zjj in dien drentelenden tred vervielen, die men den
tred der verliefden zou kunnen noemen, en die
sommigen mjjner lezers ongetwijfeld wel kennen.
Waar zjj over spraken, ben ik niet te weten kun
nen komen; maar wel weet ik dat, te midden van
iets zeer belangrijks, Virginia, als een scherpzinnig
meisje, altijd op haar qui vine, Ellsworth zag aan
komen. Graves was te zeer in de wolken om ie
mand te zien. Virginia had den tijd om de miee en
scène te veranderen en haar gezicht in eene zeer
onverschillige plooi te zetten toen Ellsworth hen
ontmoette.
Hjj nam eenigszins stijf zjjn hoed af. Maar zjjn
verdriet werd verdreven door een blik van Virginia
gepaard met een glimlach, die eene zekere ver
standhouding scheen uit te drukken, alsof zij wilde
zeggen: „Gij ziet hoe 't is; hjj ontmoette mjj het
eerst, en liep dus natuurlijk met mjj mede; op een
anderen keer zult gij gelukkiger rijn.»
Het valt niet te ontkennen dat beide jonge lieden
een weinig gek op hun neus keken omdat zjj
elkander aldus betrapt hadden; maar het was niet
te verhelpen. In den gemoedstoestand, waarin zij
Terkeerden, gebeurt zoo iets dikwijls. Niet do minste
toespeling werd op dit kleine voorval gemaakt,
en 't was verbazend hoe snel de uitdrukking van
Virginia's gelaat weder veranderde, alsof zjj charade
en action speelde. Evenwel was er nu meer ver
trouwelijkheid en oprechtheid van gevoel in haar te
bespeuren dan vroeger, En terwjjl die twee te
zamen voortliepen, had Graves oogen noch ooren
voor het gevoel om hem heen; hjj daeht niet aan
het kantoor, dat hjj pas verlaten had en waar hij
weer heen moest; hjj dacht aan niets, in het ver
leden of de toekomst, de twee honderd dollars, die
hjj van Ellsworth geleend had, er onder begrepen.
Sommige lezers, van die soort, die in niets eenig
nut zien of het moet saai en naar zijn, zullen zioh
misschien ergeren over zulke bijzonderheden als veel
te beuzelaohtig voor hen om er hun tjjd aan te be
steden. Is dat zoo?
{Wordt vervolgd.)
knoeierijen zjjn onmogelijk. De factorij betaalt 2
cent voor de melk en berekent 1 cent voor de kar
nemelk (per liter), terwjjl men */l der geleverde
melk in karnemelk terug ontvangt. Uit de jaar-
Ijjksche balans eener factorij bleek, dat met
de melk van 650 kooien een zuivere winst van,
21.000 was behaald, en deze winst werd dusda
nig verdeeld, dat 47'/s cent voor elke geleverde 100
Ui melk werd uitbetaald. De dageljjksohe onkosten
der fabriek bedroegen 80. Bijna alle landbouwers
hadden minder dan veertig koeien, sommige zelfs
slechts twee of drie. Zij kunnen hun vee vermeer
deren, maar betalen dan inkoopgeld en zij kunnen
het ook verminderen. De methode oefent vooral
op do vsrkensteelt een gunstigen invloed uit, omdat
de terug ontvangene karnemelk bijna uitsluitend
voor varkensvoeder wordt gebezigd. De jaarljjksche
spekuitvoer bedroeg tusschen 1878 en 1887 gemid
deld 8,270,000 KG., maar in het laatstgenoemde
jaar was zij tot 23,850,000 K. G. gestegen. De
helft van dit spek gaat naar Engeland en Schot
land. Hoewel de uitstekende resultaten in hoofd
zaak aan do energie der landbouwers is te danken,
moet men toch niet vergeten, dat de Regeering
alles deed en nog doet om de industrie te steunen.
In de eerste plaats bestond die ondersteuning in de
oprichting van een menigte landbouwscholen; buiten
dien gaf zij een subsidie van 100.000 voor een
geregelde stoombootlijn van Esbjerg naar Harwich.
Het Kon. Deensche Landbouwkundig Genootschap
looft voortdurend prijzen uit, en de factorijen zijn
in Engeland vertegenwoordigd door flinke werk
lieden, die de markt bestudeeren en hunne patroons
voortdurend van alles op de hoogte te hoüden.»
Een photograaf te Londen stalde dezer dagen in
zijne winkelkast 150 dames-portretten uit. Deze
portretten waren zoo opgeplakt, dat de gezichten
netjes waren uitgeknipt en op de lichamen van ge-
photographeerde ganzen waren geplaatst. Natuurljjk
dienden verscheidene dames, die niet op zoo'n be-
leedigende wijze uitgestald wilden worden, eene san-
klacht in. De photograaf verdedigde zich met de
volgende woorden: „Alle portretten die ik uitstalde
waren mjj door de verschillende dames teruggezon
den met de opmerking dat zjj niet geleken. Wan
neer dit waar is, dan kunnen zij er niet tegen op
komen, wanneer ik de photographiën uitstal. Zjjn
de portretten echter goed gelgkend, dan is elke
dame die ze mjj terugzond verplicht ze te nemen en
de rekening te betalen." De rechter was het met
den photograaf niet eens en gelastte hem.de carica-
turen uit zjjne Winkelkast te verwjjderen.
Er is reeds zóóveel geschreven over het nadeelige
van 't aalmoezen gevon op straat of aan de deur,
dat het een overbodig werk moest zijn, er nogmaals
op terug te komen. Niet om in 't algemeen te be-
toogen, dat geven zonder onderzoek een slechte daad
is, brengen wjj opnieuw dit onderwerp ter sprake;
maar om een voorval te vermelden, dat onlangs in
een dar Liverpool-bladen werd beschreven en dat
de redaotie aanleiding gaf te waarschuwen tegen
aanvallen van openbare goedgeefschheid, zoodra eene
vrouw met een kind op don arm een aalmoes vraagt.
Het was voor de rechtbank te Liverpool, dat de
levensgeschiedenis van de kleine Ann Jane Moss
werd verteld indien men althans een langzamen
dood van drie maanden een leven noemen mag.
Het kleine slachtoffer was het jongste kind van
een verver, die met zjjn vrouw en vier kinderen
óóne kamer bewoonde in een armenwjjk dier stad.
De ouders schijnen fstsoenljjke monschen geweest te
zjjn, maar ontzettend arm. De verver haa voor don
echtgenoot van óón der getuigen gewerkt en in drie
weken de armzalige som van drie gulden negentig
cents verdiend. Zoo kwam het dat vrouw Moss dage
lijks met haar jongste kind uitging, soms des mid
dags, dan eens yrooger, terwjjl zjj niet vóór den
donker terug kwam. Het zeggen was dan, dat vrouw
Moss „uit werken* ging, doch de drie kleine stum
pers, die dagelijks hare terugkomst afwachten tot het
schgusel der straatlantaarn op de donkere muren van
de kamer begon te flikkeren en dan koud en uitge
hongerd waren, vertelden dat moeder uit bedelen
was; on de vrouw moet ook aan getuigen in vertrou
wen medegedeeld hebben, dat zjj met haar kind er
op uit ging om langs straat te bedelen. Een treurig
licht wordt op deze bekentenis geworpen door de
verklaring van een der buren, die, op zokeren keer
dat het echtpaar Moss aan het twisten was, hetgeen
zeer dikwjjls voorkwam, den man tot zjjne vrouw
hoorde zoggap„Waarom geef je het kind geen
eten? Je laat het van honger sterven, om er je be
staan van te maken.» Dit kan natuurlijk een uit
barsting van toorn geweest zjjn van een wanhopend
mensch; maar dat het kind op straat medegenomen
werd om het medelijden der omstanders op te wek
ken en dat het van uitputting stierf, lijdt geen
twjjfel. Toen eindelijk, aoor tusschenkomst der
"Vereeniging tot besohorming van kinderen» het
kind naar de Kinderbewaarplaat* werd gebracht,
vond men dat het uitgemagerd, vuil en in lompen
gewikkeld was. Het o»erleed tengevolge van zwakte
veroorzaakt door gebrek aan geschikt voedsel,
zooals geconstateerd werd door den geneesheer, die
bjj' de lijkschouwing verklaarde, dat al de organen
gezond waren, en dat Ann Jane Moss met goed
eten en goede kleeding ongetwijfeld in het leven
had kunnen blijven. Het kind woog slechts vier
Engelache ponden, terwjjl het gewone gewicht van
een kind van denzelfden leeftijd twaalf of vijftien
pond ishet lijkje was zóó klein, dat men 't ge-
makkeljjk op twee blaadjes postpapier had kunnen
leggen. De moeder werd beschuldigd van poging
tot moord en dientengevolge veroordeeld.
Wij zullen hier niets meer bjjvoegen, zegt de
redactie van het Engelsche bladmaar wjj ver
oorloven ons, hun, die vrouw Moss eenige stuivers
in de hand gestopt hebben bjj wijze van een goed
koop toegeven aan hun liefdadigheidsgovoel, in
herinnering te brengen, dat het beter en doelmatiger
geweest ware, wanneer zij persoonlijk een onderzoek
ingesteld hadden naar den toestand van het gezin.
De monarchisten in het departement der Seine
willen niets weten van de onthouding, welke hun
bjj de aanstaande verkiezing is aanbevolen. De So-
letl, het hoofdorgaan van den graaf van Parijs, be
veelt nu zelfs openlijk generaal Boulanger aan, daar
deze moet beschouwd worden als de candidaat der
anti-republikeinen.
Intosschen gaan de republikoinen voort met hun
tactiek, om allerlei bijzonderheden uit Boulangers
leven openbaar te maken. Nu weer hebben zij overal
den brief laten aanplakken, dien Boulanger aan den
hertog van Aumale heeft geschreven, terwjjl men
daarnaast de verklaring kan lezen, door den generaal
als minister van oorlog in de kamer afgÓKgd, dat hij
dien brief nimmer had geschreven.
Ondanks de uiterste inspanning der republikeinen,
worden nog steeds de kansen van generaal Boulan
ger gunstiger geacht dan die van zjjn republikein-
schen tegenstander.
Uit goede bron wordt verzekerd, dat de berichten
betreffende het voornemen van den hertog van Nas
sau om afstand te doen van zjjne aanspraken op het
groothertogdom Luxemburg volkomen ongegrond zijn.
Hertog' Adolf denkt er niet aan zijne rechten op zijn
zoon over te dragen.
De Zweedsche ltijkxlag ia gisteren geopend met
eene troonrede, waarin bijzondere ingenomenheid
wordt te kennen gegeven met het bezoek, onlangs
door den Duitachen keizer aan de Zweedsche hoofd
stad gebracht. Onder de aangekondigde wetten is er
ook een op de verzekering van werklieden. De
staatsbogrooting wjjst een overschot aan van 10 mil-
lioen kronen, voornamelijk ten gevolge van hoogere
opbrengst der in- en uitgaande rechten.
Tot voorzitter van de Eerste Kamer is benoemd
graaf Lagerbülke, tot onder-voorzitter de heer Von
Ehrenheim, oud-lid van den Raad van Statetot
voorzitter van de Tweede' Kamer de koopman Wjjk
en tot onder-voorzitter de grondeigenaar Olof Larsaon.
In Engeland biedt op het oogenblik niet het par
lement den politieken leiders de gelegenheid tot het
houden van vaderlandslievende ontboezemingen, die,
op deu keper beschouwd, al te dikwijls liefdesbe
tuigingen aan de kiezers zjjn. Bjj gebreke van dien
treden de voornaamste leden van het parlement hier
en daar voor hun kiezers direct op. Zoo sprak sir
Michael Hiks Beach, president van de Board of Trade,
te Clifton.
Hjj sprak als zjjn overtuiging uit, dat de eerst
volgende zitting van het parlement voornamelijk ge-
wjjd zou zjjn aan vraagstukken, betrekking hebbend
op de nationale uitgaven. Sir Michael twijfelde niet,
of de regeering zou na de algemeene verkiezingen
even sterk terugkeeren als zjj nu is.
In een vergadering van unionistische liberalen te
Chester trok do hortog van Westminster te velde
tegen de Home Rulers, wier eenige verdienste er
volgens hem, in bestond, dat zij den heer Balfour
in de gelegenheid hadden gesteld zioh als een staats
man te ontwikkelen, waaraan het land grenzenloozen
dank verschuldigd is.
Dit hertogelijke gezichtspunt is niet van eenzijdig
heid vrjj te pleiten.
Voor het groote Britsche eilanden-rjjk, waarin de
zon nooit ondergaat, werd het afgeloopen jaar
niet gekenmerkt door groote gebeurtenissen. Noch
in Engeland, noch in de koloniën zijn merkwaardige
voorvallen te vermelden en op het gebied der buiten-
landsche politiek verdienen alleen genoemd te worden
de gemeenschappelijk met Duitschland ontworpen
blokkade op de Oostkust van Afrika en de aan het
eind des jaars met Egypte ondernomen gewapende
tusschenkomst voor Suakim in den strijd tegen de
derwischen van den mahdi.
Het opmerkelijkste verschijnsel in het binnenland-
sche staatkundige leven was de toenemende verbit-
teriug tusschen de beide politieke partijen, waarin
hot land gesplitst is sedert de bekeering van Mr.
Gladstone tot de home-rule. De vaste positie, welke
het unionistische kabinet wist te verwerven en te
behouden, werkte prikkelend op de oppositie; deze
omstandigheid verleidde deze langzamerhand tot eene
wijze van aanvallen en eene tactiek, die, naar allen
schijn, er slechts toe gestrekt heeft, om de stelling
der regeering nog meer te bevestigen en de kiezers
nog meer afkeerig te maken van het programma der
home-rule-^saii\
Sedert lang niet, althans niet in onzen tijd, werden
in Engeland in het parlement en nog meer daar
buiten, staatkundige tegenstanders met zulke scherpe
en dikwijls platte redenen en bijnamen overstelpt,
als dit in den loop der laatste twaalf maanden ge
daan werd door sommige liberale bondgenooten der
Parnellieten. Al vonden deze uitvallen ook bijval
bij de toehoorders, de gedrukte redevoeringen, zooals
zij in het nuchter papieren kleed der couranten ver
schenen, maakten op het groote publiek een geheel
tegenovergestelden indruk en wekten zelfs onder de
partijgenooten van deze al te forsche redenaars, onder
welke zelfs Sir William Harcourt afdaalde, een af
keer, welken de bedoeling der sprekers verijdelde
doordien de algemeene sympathie overging op de
aangevallenen.
Deze achteruitgang in parlementaire vormen oefende
echter geen schadelijken invloed uit op de publieke
zaak, wel deed dit de in het parlement gevolgde
tactiek. De romp der liberale partij onder Mr.
Gladstone heeft namelijk van de Parnellistische bond
genooten de sedert jaren gevolgde methode van obstruc
tie overgenomen en deze op zoodanige wijze toegepast,
dat de parlementaire resultaten van het jaar buitenge
woon mager zijn. Dag in dag uit, week in week uit wer
den Iersche zaken, dikwijls van geene beteekenis
op zich zelf, tot onderwerpen van eindeloos debat
opgeblazen en de tijd daarmede zoek gebracht, zoo
dat de zomerzitting ten einde liep, zonder dat het
budget was afgehandeld. Van de vele gewichtige
voorstellen, die de regeering had voorbereid, waren
er toen slechts twee: Mr. Goschen's bill tot conversie
der staatsschuld en de nieuwe wet op de uitbreiding
der autonomie tier gemeenten (Local government act)
aangenomen. Der Regeering bleef niets over dan
haar toevlucht te nemen tot het gehate redmiddel
eener herfstzitting, doch ook deze liep even onbe
vredigd af. Drie voorstellen, die reeds tot de tweede
lezing waren genaderd, moesten uitgesteld worden,
om met het budget klaar te komen en nog de
Iereehe landkoqpbiil af te handelen, hetgeen slechts
gelukte door verlenging der zittingen tot in de
vroege morgenuren.
Deze stilstand van het parlementair raderwerk
tengevolge eener gewetenlooze obstructie in het Huis
heeft niet alleen groote bezorgdheid gewekt bij de
verantwoordelijke staatsliedeh, maar ook de hooge
ontevredenheid in alle lagen der bevolking, welke
van kindsbeen gewoon is aan eene vrije constitutie
en dientengevolge met zorg waakt over den hoeksteen
der burgerlijke vrijheid, het oud eerwaardig parle
ment. De uitslag der laatste partiëele verkiezingen
kan de oppositie leeren, dat John Buil ook in den
strijd der partijen zekere grenzen wenscht, en dat
hq niemand ongestraft veroorlooft de grondslagen
van zijn met moeite opgebouwde constitutie te on
dermijnen. De meerderheden, waarmede de unionis
tische candidaten gekozen werden, evenzeer als de
aanwas der stemmen, waar zij in de minderheid
bleven, toonen dat de stroom der openbare meening
nog blijft in hunne richting en dat de invloed der
Iersche kiezers in de lEngelsche steden te hoog is
aangeslagen. Ondanks de beide zetels, welke de Glad-
stoniauen in het begin des jaars wonnen, eer zij nog
het publiek ontstemd hadden, bleek het, dat de
Iersche bondgenooten den koop niet waard zijn, die
met hen gesloten werd en dat de opgaven omtrent
de kiezers-bataljons, waarover zij in Engeland be
schikken, overdreven waren.
In Ierland zelve zijn de toestanden onder de strenge
toepassing der tegen de agrarische misdaden ge
richte exceptioneels wet onmisbaar beter geworden.
De minachting voor de wetten des lands en der men-
schelijkheid, die tien jaar lang door de agitatoren ge
kweekt en gevoed werd, is weliswaar niet uitgeroeid;
de wonde, die daar is geslagen aan het hart des volks,
kan niet zoo plotseling genezen. Onmenschelijke mis
daden, verzet tegen de wettige machten, klassen
en rassenhaat blijven nog aan de orde van den
dag. Maar de macht der landliga is, zoo niet ge
broken, dan toch verzwaktde benden der moonligh
ter8 worden zeldzamerde gezworenen durven weder
het schuldig uitspreken over aangeklaagden die zij
werkelijk sohuldig vinden; de agrarische misdaden
zijn op in 't oog vallende wijze afgenomen en het
boycotten komt minder voor. Het verkeer is daar-
