Buitenlandsch Overzicht.
Brieven uit de Hoofdstad.
mm
laeum .Tieren ale omtaanwezend ambtenaar ran het
Telegraafkantoor alhier.
Naar wy vernemen heeft de heer M. Sprayt zyo
voornemen te kennen gegeven om aijn ontslag in te
dienen als lid der Commissie van Toezicht over de
Stads-Muziekschool.
Uit Oirschot meldt men het overlijden van mr.
A. J. H. Van Baar, lid der Tweede Kamer (sedert
187S), kantonrechter te Oirschot, lid der Staten van
Noord-Brabant sins 3V jaren. De maagziekte, welke
hem een paar jaren geleden reeds op den rand des
grifs bracht, maakte na in een tiental dagen een
einde aan zyn leven.
Te Leiden is het treurig bericht ontvangen dat
dr. L. W. E. Bauwenhoff, hoogleeraar in de god
geleerdheid aan de Leidsche universiteit, Zaterdag
middag te Méran (Zwitserland), vaar hij zich sedert
eene week tot herstel rijner gezondheid bevond, ie
overleden.
Door den nunister van oorlog is een nader voor
schrift gegeven omtrent het gebruik van sterken
drank in de kantines. Ten aanzien van deze aange
legenheid^ zegt de minister het niet wenschelijk te
achten dien verkoop algemeen en geheel te' verbie
den, maar dat het evenmin aanbeveling verdient hem
bepaaldelijk voor te schrijven. De minister bepaalt
voorts: dat er zoo mogelijk voor onderofficieren en
minderen afzonderlijke kantinelokalen moeien zijn:
dat de kantinesin geen geval mogen vei pacht worden
aan burgers, of vrouwen van militairen of gewezen
militairen als houdsters daarvan mogen optredendat
uitsluitend mag verkocht worden aan militairen;
sterke drank mag alleen per glas worden verkocht
onder beperkende bepalingen en streng toezicht; de
verkoop mag slechts op enkele uren door oom-
mandeerende officieren te regelen plaats hebben,
in geen geval doorloopend; de winst in de kantines
behoort zooveel mogelijk te worden beperkt. Even
tueel kunnen zelfs sommige anikelenals bier, koffie,
boter enz. zonder winst of zelfs met verlies worden
verkocht indien dit mogelijk is doordien op andere
artikelen, inzonderhetd op sterken drank, winst wordt
behaald.
Te Middelburg bestaat de bepaling, dat de abonnd's
van de voorstellingen van hot Eotterdamsch tooneel-
gezelschap, onder directie van Alex. Faassen, zeiven
bjj stemming mogen uitmaken, welk stuk van het
repertoire van genoemd gezelschap zal opgevoerd
worden. Als bewijs voor den goeden smaak van hot
Middelburgsch publiek, moge dienen, dat bij de
laatste stemming Sardou's geestige comedie Vrienden
van one, de meeste stemmen verwierf en de draak
Koffer de geschandvlekte slechts door enkelen werd
verlangd.
De Middelb. Ct. zou het niet onaardig vinden,
wanneer dergelijke stemmingen in gemeenten van
minder omvang dan Amsterdam, Rotterdam en
's (iravenhage eens werden nagevolgd, om daardoor
eenigen maatstaf te verkrijgen omtrent don smaak
van het publiek.
Omtrent den toestand des Konings deelt de
Haagsche correspondent der N. Gr. Ct. het vol
gende mede:
aPe ziekte des Konings heeft het gewone verloop.
ken. Ik heb eigenlijk liever dat gij' er niet over
denkt, of het zou u aangenaam moeten zijn. Als
uwe schooljaren om zijn, is het tijd voor u om te
beslissen welk beroep gij bij de hand wilt nemen,
en dan moet gij eene keus naar uw zin doen.»
Hij sprak met ernst en nadruk. Tom was nauw-
ljjks elf jaar, maar hij begreep de woorden van zijn
vader volkomen hij begreep dat zij uit een helder
verstand en een liefhebbend hart voortkwamen.
Hij zag naar rijn moeder; de tranen stonden haar
in de oogen. Zij zeide niets, zij zag zelfs niet ver
wijtend. Om harentwil was Tom op hét punt van
te zeggen dominé te willen worden, maar ?yn geweten
vergunde het hem niet. Dit zeide hem dat hij zijns
vaders woorden moest eerbiedigen. Zijn hart was
van een zwaren last ontheven. Op zijn jeugdigen
leeftijd had hij dien last reeds lang getorscht.
Hoe weinigen denken ernstig aan het leed, dat
kinderen te verduren kunnen hebben, hetzij door ge
voeligheid, onwetendheid of eene levendige verbeel
ding. Te laat zien wij in, welk een kleur dit aan
ons leven geeft. Gelukkig is Tom van zijne zwaarste
bekommering ontheven, zoodat wij niet het leven van
een knaap, die door de indrukken zijner kindsheid
ongelukkig is geworden, hebben te beschrijven. Hij
zal nog met moeielijkheden genoeg te kampen hebben,
dat weten wij allen, maar het eerste groote gevaar
is hij te boven.
Tot nog toe nemen de krachten minder snel af dan
men aanvankelijk vreesde, maar al moge de Staats
courant schier eiken avond de natie in schijn gerust
•tellen door do vermelding van de kalmte en raat
van den boogen lijder, ik meen wU te doen met
mijnerzijds tegen illusiên te waanchuwen. De phase
van apathie, die reeds voor een dag of vier scheen
te naderen, is nu werkelijk ingetreden. Z. M. slaapt
veel, niet enkel 's nachts, maar ook bij dag; 't is
de slaap der uitputting, niet de verkwikkende slui
mering van den zieke, die, ontwakend, zich versterkt
gevoelt. De eetlust blijft ook zeer gering en
wat de officieels bulletins niet vermelden is de
hoofdzaak de polsslag wordt allengs minder
krachtig en de geest verzwakt Voortdurend. Nu en
dan is de Koning in de laatste dagen nog eens
opgestaan, maar alleen voor weinige oogenblikken
hij teekont aog alle stukken, maar werkt overigens
niet meer in den eigenlijken zin des woords. De
geneesheeren ontveinzen zich geen oogenblik het
blijvend gevaar en het vermoedelijk spoedig einde,
dat wel in een zaeht inslapen zal zijn gelegen. Het
is waar, dat prof. Rosenstein de mogelijkheid van
een zeer langdurig - riekteprooes heeft toegegeven,
maar nfet onvoorwaardelijk; hjj moet H. M. de
Koningin, die hem aa zijn laatste consult 'ontving,
onbewimpeld hebben verklaard, dat zoodra er in
den toestand van opgewondenheid, waarin Z. M. in
de vorige week verkeerde, een wending kwam, de
afloop spoediger zou zijn dan op dat oogenblik was
te wachten. En die wending ze is helaas sedert
Woensdagavond gekomen. Van toei af heeft de
onrust des lijders voor een onheilspellende kalmte
plaats gemaakt
Men schrijft aan hot U. D.:
Hoewel het niet officieel geconstateerd is, vernemen
wij met leedwezen, dat de toestand van Z. M. den
Koning niet zoo gunstig is, als men uit de berichten
zou opmaken. Wel Ijjdt Z. M. minder smarten,
maar de geneeshoeren voorkomen alle onhoudbare
pijnen door morphine-inspuitiogen. Over het alge
meen neemt Z. M. bijna geen voedsel tot zich, hoe
en op welke wijze hierop ook wordt gewerkt. In
den rogel ongevoelig voor eenigen indruk, welken
ook, is Z. M. geheel oor voor H. M. de Kouingin
en H. K. H. de prinses. Staatsstukken, die geen
uitstel kunnen lijden, worden dan ook steeds door
H. M. aan den Hoogen lijder voorgelezen, en'dan,
zij het ook somwijlen met eenige inspanning,
geteekend.1
Dr. Vlaanderen, da hof-medicus te Apeldoorn,
bracht den nacht van, Donderdag geheel in Zr. Ms.
nabijheid door.
De toestand geeft echter nog geen onmiddellijke
zorg, hoewel alles mogelijk blijft.
Naast de automatische weegschalen, krachtmeters
enz. heeft men thans ook een zelfwerkende schoen-
poetsmachine, die begint te werken zoodra men een
geldstuk in de opening geworpen heeft. De voet moet
achtereenvolgens op twee plankjes gezet worden, die
beiden met een aantal borstels in verbinding staan,
welke de schoenon oppoetson zoo netjes, dat de
knapste schoenpoetser er nog een punt aan kan zui
gen. Door het inwerpen van een bepaald geld
stukje wordt een electro-magnetische machine in
werking gebracht, die het borstel-toestel een tijdlang
in beweging houdt. (XJtr. Ml.)
VI.
Destijds was de WelEerw. Croton Ellsworth pre
dikant der kleine Episcopale kerk te Scotenskopft.
Eene halve eeuw lang hadden de bewoners dier
plaats zich vergenoegd met hunne godsdienstoefenin
gen in de //HollandscheGereformeerde kerk» te houden,
die op anderhalve mijl afstands van de rivier stond)
allen behalve het gezin van den heer Parkhurst Bel
lamy, een voornaam grondeigenaar, die eiken Zondag
vijf mijlen ver heen en terug reed, om onder de
geestelijke bedeeling van de kerk van St. Thomas
te zjjn.
Van lieverlede begonnet* zich nieuwe fami
lies te Scotenskopft te vest^ln, waaronder er vele
van het ware geloof waren, hetgeen de heer Bellamy
deed besluiten eene poging te doen om dit zendings
terrein. zooals hij het noemde, te bewerken en een
kerspel en gewijde kerk te stichten. Bij gelegenheid
van een rijner bezoeken bij den bisschop ontmoette
hij den WelEerw. Croton Ellsworth, een jong man,
schrander, welopgevoed, knap van voorkomen en
eerzuchtig. Hij was reeds gehuwd en had een knaapje
van vier a rijt jaar. Dit knaapje is onze vriend
Hany, dien wij reeds kennen.'De WelEerw. Croton
Ellsworth genoot niet alleep de bescherming van
den bisschop in eigen persoon, van wien hij een verre
bloedverwant was, maar hij was ook de gunsteling
van twee oude vrijsters, die leefden voor de kerk
en om hare zorg te wijden aan jeugdige geestelijken,
Haar aanleiding van het berioht, onlangs voor
komende in een der dagbladen, als zou zich op de
rivieren een viach bevinden, dio voor de zalm een
gevaarlijke en gevreesde vijand is, kan dienen, dat
door de visaehers van den heer De Jong, te
Ammerstol, een zoodanige, vreemdsoortige viach
gevangen is, wiens kop veel overeenkomt met dien
van den snoek en het overigo lichaamsdeel met dat
van een baars. Het dier is met groote en scherpe
tanden gewapend.
Staten-Oeneraal. Kessts Kamx*. zittingen
van Maandag 28 en Dinsdag 29 Januari 1889.
De minister van Marine, die nagenoeg hersteld
en daardoor beter gedisponeerd en voorbereid zijne
begrooting gisteren verdedigde, bad niet te klagen
over gebrek aan welwillendheid. De heer van de
Putte, die nog steeds veel sympathie heeft voor
zeezaken, strekte die ook uit tot den minister
omdat hjj is opgetreden in oen moeilijk tijdsgewricht
en hjj hem acht als een bekwaam en kundig man.
Toch had hjj bezwaren. Hjj vond het stelsel des
ministers voor onze financiën wat omvangrijk, terwijl
hjj ongaarne eene goede regeling miste van de on
derlinge verhouding tuaschen de Nederlandse!»
marine, het auxilair eskader en de Indische marine
Daarbjj vertrouwde hij de projecten van de Neder
landse!» deskundigen maar half en wilde dus de
plannen mor het pantserschap door Eogelaehen laten
nazien. Dit laatste denkbeeld vond grooten bijval
by den beer 8torlc, die daarenboven vreesde, dat onze
particuliere verven niet in staat waren zulke oorloge-
schepen goed te bouwen. Do heer Viruly achtte
het groote schip geldverspilling, en wildo liever
kleine schepen boawen voor onze landsverdediding,
daar het lot van Indië achter de Utrechtsche linie
hier te lande zal worden beslist. Tegenover deze
bezwaren hield de minister Dyserinck vol, dat ons
land, dat drie eeuwen lang aan de spits van den
scheepsbouw gestaan had, nog volkomen instaat was
goede plannen te maken en zeewaardige oorlogs
schepen te bouwen, al was dit ook nog niet ge
schied. Hij gaf geen blijken, dat hjj den raad om
Engelscbe adviezen in te roepen, zou opvolgen. Naar
zijne meening moest Indië vordedigd kunnen worden
tegen een buitenlandsche vjjand, waartoe juist het
auxilair eskader bestemd was. Voorts deolde hjj
mede, -dat overieg aanhangig was oror de verhou
ding tusschen de Nederlandse!» en de Indische
marine. Met 30 tegen 7 stemmen werd Hoofdstuk
VI aangenomen.
Bjj Binnenl. Zaken (Hoofdstuk V) kwam natuur
lijk vooral het onderwjjs ter sprake, voornamelijk
door de hoeren Albenla van Ekenstein en Van
Swinderen. Natuurlijk kon dit debat weinig resul
taat hebben, daar de minister en de andere spre
kers de quaestie uitstelden tot de aanstaande onder
wijswet. Dit kan geen kwaad, mits de Regeering,
zooals ook mat nadruk verlangd werd, zorge, dat
zij op die wet niet vooruitloope en niet ingrype in
de bestaande wetteljjke organisatie. Een ander
hoofdpunt van de discussie was de kieswet, door de
heer Melvill van Lynden, van Naamen en Kappeyno
ter sprake gebracht. De meening werd verdedigd,
dat de Regeering niet gerechtigd was partieele wjj-
zigingen voor te stellen op de additioneele bepalin
gen der grondwet, daar die zouden gelden tot d»
invoering eenor nieuwe kieswot op de grondslagen
der herziene grondwet. De gogrondheid van dit
die van hun kant op eene treffende wjjze aan haar
gehecht waren.
t Was aardig om te zien hoe Croton aan die oude
tantes het hof maakte toen hjj theologisch student te
New-York was, en hoe zjj van haar kant met hem inge
nomen waren. Nog meer want die voortreffeljjke
vrouwen waren rijke oude vrjjsters zij gaven Croton
geschenken in 't oneindige, en door hare gunst ge
noot hij veel wat hem het leven veraangenaamde.
In ruil daarvoor bewees hjj haar de jjverigste op
lettendheden. Naar mijn gevoelen kocht hjj Zijne
voorrechten duur, maar zoo scheen hjj er niet over
te denken. Hij vergezelde haar, hjj deed boodschappen
voor haar, hij hielp ze in en uit het rijtuig; hy la»
gebeden voor haar, en vroeg haar oordeel over zijn
toon en voordracht.
Croton Ellsworth was de best gekleede theologische
student in de stad. Hoe hij dat aanlegde was voor
velen een raadsel, want algemeen wist men dat hjj
geen geld had. Daar ik-niets te verzwjjgen heb, zal
ik u verwittigen dat de dames Marlinspike dit
was de naam van het voortreffelijke zusterpaar
geheel en ad voor hem zorgden, 't Was verbazend,
hoeveel tijd zij besteedden' om té overleggen welke
snede van jas het meest passend voor hem was; zijn
costuum moest geheel in overeenstemming zijn met zijne
gewijde roeping en toch mocht het den schijn niet bob
ben alsof hjj reeds de kleeding van een geestelijke droeg
alvoren den geesteljjken stand omhelsd te hebben.
{Wordt vervolg.d)
bezwaar, waartegen inderdaad veel te zeggen is,
'werd natuurlijk niet gedeeld door den minister, die
voornemens is de meervoudige kiesdistricten op te
ruimen. Doch al'moge de wetgever op juridiekesn
staatsrechtelijke gronden bevoegd zjjn tot deze wjj-
ziging, de heer Kappeyne meende terecht, dat het
met eene gezonde oonstitutionaplo opvatting instrjjd
was dergelijke kleine veranderingen uit partijbelang
aan te brengen vóór den afloop van den bjj dié
grondwet gestelde termjjn. Het ware zeker meer
gewenscht, dat de grondslagen van het kiesrecht,
in eene definitieve kieswet beter geregeld weiden.
Behalve deze hoofdzaken vermelden wij nog, dat
de heer Viruly dp belangen van het academisch
ziekenhuis te Leiden en de heer Prins de noodza
kelijkheid van betere grensscheiding tusschem Am
sterdam en Nieuwer-Amstel bepleitte. De minister
verliest deze zaken niet uit het oog.
Dit hoofdstuk werd zonder stemming aangenomen.
Geljjk lot viel ta beurt aan Hoofdstuk VII B
(financiën) en XI (onvoorziene uitgaven.) Nogmaals
werd even aangedrongen op algemeen» belastingher
vorming, de regeling dar gemeenteljjke financien en
de tariefherziening door de heeren Van Naamen en
Breuning. De hersohatting der huurwaarde voor de
personeels belasting werd door den heer De Bruijn
afgekeurd. Op al deze punten gaf do heer Godin
de Beaufort eenig antwoord. De herschatting heeft
ten doel ongelijkmatigheden weg te nemen; verhoo-
ging is geenszins het doel. Verhooging van eenigo
artikelen van ons tarief achtte ook de min. mogeljjk.
In de zitting van heden werd aangenomen met 81
tegen 4 stemmen het hoofdstuk Koloniën, na gerust
stellende verklaring van den Minister aan den heer
van de Putte omtrent de subsidieorug aan inlandsche
godsdienstscholen. Bij buitenlandsche zaken bestreden
de hh. van Gennep en Muller elk verbod tot uit
voer van wapenen naar de westkust van Afrika. De
heer Bultman bleef aansporen de vee-invoer in En
geland te verwerven. De heer van de Putte drong
aan op de grensregeling met Noord-Borneo. De
Minister gaf geruststellende verklaringen.
Een Amerikaan hoeft eindeljjk een afdoend mid
del tegen de zeeziekte geconstrueerd, nl. een bed
dat, hoe het schip ooit slingert of stampt, altijd
horizontaal bljjft hangen en niet meeschommelt.
Deze kooi voor ljjders aan zeeziekte is door
middel van een paar verticale stangen opgehangen
aan twee krammen in de zjjwanden der hut, en aan
die krammen zoodanig door een stelsel van gewiohten
bevestigd, dat de kooi, als het schip naar de eene
of andere zjjde overhelt, volkomen reeht bljjft en
de persoon, die er in ligt, op zjjn hoogst een lichte
sehommeling ondervindt. De bewegingen der kooi
bjj het stampen van het sohip worden voorkomen
doordien de stangen binnenwaarts licht gebogen
zijn en de steunpunten, waar zjj aan vooruitstekende
krammen rijn opgehangen, verder van de wanden
verwjjderd zjjn dan de hoekpunten der kooi,
Als men dus maar te bed blijft liggen, is er geen
-gevaar voor zeeziekte meer.
Uit Parjjs meldt men het overljjden van een hon
derdjarigen grjjsaard, Phre Noil, een van de vaste
versohjjningen der groote boulevards cn gestorven
in het hospitaal Beaujou. Hjj was bizonder bedre
ven in het temmen en africhten van ratten en ver
diende daarmede menigeu sou. Sinds eenige jaren
placht hjj den heer Chevreul op diens geboortedag
te bezoeken en men vertelt, dat hjj in Augustug 1.1.
tet genoemden geleerde zei: „Mijn waarde vriend,
gjj zjjt meer dan honderd jaar oud on hebt nooit
anders dan wator gedronken; ik evenwel bon bjj
voortdurend gebruik van wjjn even oud geworden.»
De wjjn. schijnt Phre Noil dan ook den dood berok
kend to hebben. Eenige dagen geleden kwam hjj
tehuis met een gat in het hoofd, dat hjj zei ver
kregen te hebber., door eene neervallende dakpan:
do waarheid was, dat hjj weer eens te diep in het
gl(M|e gekeken had.
De rattenvanger wa» tot zjjn einde een bewonde
raar van het schoone geslacht. Hjj leefde met eene
zestig-jarige vriendin en booze tongen beweren, dat
hij dezo nog kort voor zjjnen dood geducht afge
ranseld heeft. Wanneer deze hartsvriendin evenwol
hoopte daarvoor door eene goede.erfenis schadeloos
gesteld te wörden, is zjj bitter teleurgesteld; want
geheel anders dan de meeste bedelaars van professie
van de boulevards heeft Pire Noel geen vermogen
nagelaten.
Do verkiezing van goneraal Boulanger te Parjjs
ontleent haar grootste gewicht aan de wjjze, waarop
zij bestreden is. Door het bestaan der republiek
zelve als den inzet te beschouwen, hebben de
republikeinen aanloiding gegeven tot de slotsom,
dat thans aan de republiek een groote slag is
toegebracht.
Deze nederlaag treft de geheel» republikeinse!»
;jj, die door haar oneenigheid den grond voor-
waarop de beweging ten gunste van gene
raal Boulauger ontstond en welig voorttierde. De
heer Floquet voelde dit en stelde terstond zjjn por
tefeuille en die zijner ambtgenooten ter beschikking
van den president, maar de heer Carnet wenschte
geen beslissing te nemen, alvorens den indruk ge
zien te hebben, dien de overwinning der anti-repu
blikeinen in de Kamer tal maken.
Evenwel is deze overwinning, ofschoon uitsluitend
mogeljjk geworden door den steun der Bonapartisten
en Monarchisten, toch geenszins alleen hun werk,
want de stemmen, waarover deze beide anti-repu-
blikeinsche partijen in het departement der Seine
beschikken, wordt hoogstens op 120,000 gerekend.
Derhalve ia Boulanger, die 244,070 stemmen ver
kreeg, bljjkbaar ook door een talrjjke repuhlikeinache
minderheid gesteund. Dit bljjkt ook hieruit, dat de
heer Jaoques nu niet meer dan 162,520 stemmen
verkreeg, terwjjl in 1885 op de republikeinsche
candidaten van 315,000 tot 270,000 stemmen wer
den uitgebracht.
Deze achteruitgang der republikeinen, zelfs te
Parijs, is een ernstig teeken voor de republiek.
Boulanger's triomf schfnt ons den val der Repu
bliek te voorspellen. Voor lelfregeering bljjkea de
Eranschen nu weder niet bjjzonder geschikt te zjjn.
Ze hebben een meester noodig, wat ze, na achttien
jaren van twisten en burgerbaat, nu weder erkennen I
Gisteren is niets bjjzonders gebeurd in de Kamers.
De interpellatie van den heer De Jouvenpel, die als
lont móest dienen om het kruit onder het ministdrie
aan te steken, werd tot Donderdag uitgesteld. Bon-
langer zal er dan wezen en Floquet zal dan in
antwoord op de interpellatie de .groote» aangekon
digde rede honden. De beslissing over het lot van
het minister» ia dus nog een paar dagen uitgesteld.
De discussie in den rjjksdag over het Oost-
Afrikaansche kolonisatie-ontwerp heeft de Duitschers
teleurgesteld, inzonderheid wat Bismarck's aandeel
aan het debat betreft. Wel is men tevreden over
zijne verzekering, dat Engeland medewerken zal en
goedgezind is, maar mon had meer verwacht.
De verzending van het ontwerp naar een commis
sie in een nederlaag voor Bismarck, die wilde dat
het ontwerp onmiddelljjk zon worden aangenomen.
Hjj achtte dit beter met het oog op het prestige in
het buitenland. Wissman maak» door ajn zaakrijk
betoog een gunstigen indruk en de Rijkskanselier
was bljjkbaar zeer met den nieuwen Rijkscommissa
ris ingenomen.
Zondag vierde de Duitsche Keizer zjjn SOen ver
jaardag. Bjj de receptie, welke na de godsdienst
oefening plaats had, waren tegenwoordig verscheidene
vorsteljjke personen, die voor deze plechtigheid
waren overgekomen, voorts de leden van het corps
diplomatique, en de Rijkskanselier, wien de Keizer
harteljjk de hand drukte. Des namiddags werden
de vaandels en standaarden van de lijfwacht, tot
dusver in het paleis van den overleden Keizer over
gebracht. Dezo heeft, naar aanleiding hiervan, een
dagorde uitgevaardigd, waarin hjj zjjn grootvader
en vader herdenkt, wier blik heeft gerust op deze
vaandels en standaarden, welke naar zjjn overtuiging,
steeds en voor alle tjjden het kenteeken zullen bljjven
van den ouden roem.
Te Washington komen steeds verzekeringen der
Duitsche regeering, dat zjj ten opzichte van Samoa
geen booze plannen koestert, maar de Amerikaanse!»
pers hecht daaraan weinig waarde en blijft beweren
dat do handelingen der Duitsche regeering niet
strooken met haar woorden.
De Nen-York Herald verzekert, dat de heer
Blaine reeds van generaal Harrison de opdracht
beeft ontvangen om als opvolger van den heer
Bayard, als minister van buitenlandsche zaken op te
treden. Volgens Blaine's verzekering zal de senator
Sherman in den Senaat dezer dagen een verklaring
afleggen betreffende generaal Harrison's inzichten
over het Samoa-geschil. Daaruit zal dan bljjken, hoe de
republikeinsche partij tegenover Duitschland wensoht
op te treden.
Vervolg en Slot.)
Telden wij tot nu toe reeds zes schouwburgen,
we zijn er nog niet met het opsommen van alle
uitspanningsgelegenheden. Daar is Carré, die met
zijn circus vooral het vorige jaar veel afbreuk aan
de theaters gedaan heeft; het Paleis voor Volksvlijt
waar concerten, tooneelvertooningen en eenmaal
per week de Hoogduitsche operavoorstellingen en
dusgenoemde Variety-entertainments elkander afwis
selen.
Sints September, toen het nieuwe bestuur op een
maal al den leden wier contributie jaarlijks eene
vaste bate van 80.000 verzekeme het lid
maatschap opzei, is de exploitatie van dit gebouw
echter onzeker geworden, terwijl het bovendien eene
concurrentie vond in de Vennootschap het Concert
gebouw, 't welk onder leiding van den heer W. Kes
een uitmuntend orchest samenstelde, waarvan de
uitvoering niet voor die van de Duitschers, welke
zich jaarlijks te Scheveningen doen hooien, behoeft
onder te doen. De klassieke conoerten door den
heeren Coenén in het Polei» voor Volksvlijt gegeven,
trekken nu uit den aard der zaak minder publiek,
daar in het Concertgebouw nog beurtelings de eerste
kunstenaars als solisten optreden. Zóó was er Woens
dagavond LI. geen plaats meer te krijgen voor het
concert waarop Signd Arnoldson, de liefelijke en
lieftallige Zweedsche zangeres, meewerkte. En toch
kunnen er in dit nieuwe gebouw ruim 2000 personen
geborgen worden en bedroeg de entrée voor niet-
leden f 2.50. Gelukkig heeft in dit Concertgebouw
maar één avond- en één voormiddaguitvoering per
week plaats, de laatste des Zondags en dan meestal
met een minder klassiek, meer afgewisseld program.
Dunkt u thans, lezeressen en lezers, dat wij met
dit alles volstaan kunnen, ik verzeker u dat wy er
nog niet zijn. Immers, ik vergat nog het Café van
het Panopticum te vermelden, waar. velen 's avonds
naar eene Wiener-Damen-Kapelle komen luisteren;
ik zweeg nog van de tallooze Café's-chantants, voorna
melijk in Nes en Warmoesstraat gelegen, van de
gewone Café's, waar ook dames zoo heele avonden
komen doorbrengen: Mast en Kras; van de bier-
kneipen voor de heeren; van de sociëteiten en clubs.
En tel nu al de uitvoeringen onzer talrijke lief
hebberijgezelschappen, de lezingen, de bals en partijen
in particuliere kringen nog mee en ge hebt dunkt
mij thans een voldoend antwoord op de vraag,
hoe een Amsterdammer zich 's avonds den tyd korten
kan -mits hy den raad van Jago opvolge en geld
in zijn beurs steke. Want al is het uitgaan hier
betrekkelijk goedkoop: wie met een logé en zijn
familie uitgaat, is zonder veel moeite 10.— kwijt
Om van dezo algemeene beschouwingen nog even
op het bizondere te komen, wil ik met een paar
woorden de twee oorspronkelijke stukken bespreken,
welke in de laatste 14 dagen hier ten tooneele zijn
gebracht, het één by Het Nederlandsck Tooneelhet
ander bij Gebr. Van Lier. Het eerstbedoelde is een
volksstuk uit het Limburgsche van den bekenden
novellist Em. Seipgens en heet Rooie Hanneshet
tweede draagt tot titel Mevrouw Rickon en hééft den
heer M. Hora denzelfden over wien uw Rotter-
damsche briefwisselaar het in zijn jongste schryven
had tot auteur.
In vijf welgevulde bedrijven geeft de heer Seipgens
het verloop te zien van eene minnary in het Lim
burgsche, die, als zij tot maatstaf van de zeden uit
die provincie dienen mag, niet in staat is om ons
een hoog denkbeeld van de daar heerschende lande
lijke onschuld te geven. We zien toch eene jonge
vrouw, die met een' ouden rijken boer gehuwd is,
onbeschroomd zich overgeven aan haren vroegeren,
eerst dood gewaanden, op eenmaal uit Atjeh terug
gekeerden minnaar. Zij bedriegt haar man in zijn
gezicht; laat toe dat die minnaar hem besteelt, en
ziet er als het er op aankomt dezen te redden
geen been in, om een armen jongen, die haar in
stilte vereert, in de val te laten loopen, welke voor
den waren dief is opgezet. Ze laat toe dat die jongen
Rooie Hannes wegens diefstal veroordeeld wordt,
getuigt tegen hem en wil hem later alles vergoeden
door de aanbieding van een geschenk. Als de plot
selinge dood van haar man haar weduwe maakt, zet
zij haar minnary rustig voort en zou, onder aandrang
van de pastoor, dien minnaar getrouwd hebben,
wanneer niet1 een der andere bijpersonen, zekere
Gekke Manes, met een messteek een einde aan
's mans leven en aan het stuk gemaakt had. Er zijn
in dat stuk enkele levendige volkstooneeltjes; bediyf
voor bedryf zit goed in elkaar; maar de handeling
als geheel heeft dusdanige leemten en is zoo ver
deeld over verschillende personen, dat het niet een
bepaalden totaalindruk achterlaat. Ook is er hier en
daar nog al op melodramatisch effectbejag gewerkt.
De hoofdrollen waren in handen van mevr. Frenkel
en de heeren Bouwmeester, Schulze, van Schoonhoven
en Spoor, die zich allen goed van hun taak kweten.
Het stuk van den heer Hora maakt in hoofdzaak
aanspraak op éen verdienste, die van goede samen
stelling; de tooneelen sluiten in elkander en zijn
meestal goed uitgewerkt De karakter-teekening is
echter vaag en evenals de handeling conventioneel;
het gegeven: huwelijksbeletselen door geboorte en
standsverschil, overoud. Dank zij het spel van de
dames Ellenberger en Poons-Van Biene won het
stuk by de eerste opvoering Zaterdagavond bepaald
succesbij de dames, die ik erg aangedaan zag.
Maar reeds Woensdagavond was het met den loop
gedaan, het gevolg van hetzelfde verschijnsel als
waarop ik in den aanvang wees, dat de directie het
goede spel der goede artisten bederven laat door
naast hen, en soms in belangrijke rollen, krukken
te zetten, ten wier aanzien men later liefst het
gevleugelde woord uit «De Geschandvlekte" zou
