Bnltenlaodsch Overzicht.
XXX
medischl mi «et r™1"8 Taa den ohef der Britach®
Z >P ?,8' d,at pas Terach®nen ia. Het bevat
n aaata» gekleurde afbeeldingen en kost 41.65.
tuigd houdt, dat de Baad de noodzakelijkheid ran
gemeentehulp zal erkennen, nu partiouliere onder
stand ontoereikend blijkt."
In eene uitvoerige toelichting wordt gewezen op
de mededeeling in het gemeenteverslag over 1887,
volgens welke de kerkelijke armbesturen, beperkt
in hunne inkomsten, strenger regels voor bedeeling
volgen, zoodat het getal dergenen die geen hulp
erlangen, stijgt. De partiouliere liefdadigheid komt
hierin niet voldoende te gemoet. De vereeniging
Kindervoeding is slechts in staat enkelen te helpen.
Voor schooisel wordt slechts zeer zelden gezorgd,
en toch is bei gemis daaraan, volgens een schrijven
der hoofden van scholen aan de schoolcommissie
(verslag bver 1888) een reden van^choolverzuim.
Op die gronden zegt de toelichting, dat wettelijke
bepalingen noodig zijn, en dat de gemeente, op
grond der armenwet, hier als armverzorgster mag
en behoort op te treden.
Uit Biarritz wordt van een wonderbaarlijke
visohvangst verhaald. Dezer dagen werden 100,000
sardines bij een enkelen worp met het net omhoog
gehaald. De visscherschuit Petite Marie was boor
devol en een kleine stoomboot, die in de buurt
was, werd geroepen om een handje te helpen. De
waarde van deze buitengewone vangst, waarvan de
oudste zeelieden zich dergelijke niet herinneren,
wordt op 50 pd st. geschat. De sardines werden
naar Parijs, Bordeaux en Toulouse gezonden.
Een Berlijnsch hotelhouder heeft in zijn vrijen
tyd in twee jaren den geheelen Bijbel afgeschreven
naar aanleiding van een weddingschap, met een
zjjner gasten $angegaan. Hij begon op 4 Maart
1887 en was op 26 Februari 11. gereed. Dagelijks
schreef hy omstreeks twee bladzijden van den Bijbel
af. Het handschrift, dat zeer duidelijk geschreven
is, telt 2712 bladzydeu.
Dezer dagen is den winnaar het bedrag der wed
dingschap, 5000 mark, uitbetaald.
Het uitvoerend comité tot stichting van een her
stellingsoord voor drankzuchtigen heeft eene circulaire
uitgevaardigd, waarin krachtig tot deelneming aan de
stichting wordt opgewekt, en nader de plannen wor
den uiteengezet en een beroep wordt gedaan op den
geldelijken en zedelijken steun van het Nederl. volk.
Het comité beschouwt de drankzuchtigen als zieken,
die aanspraak hebben op liefderijke en doeltreffende
verpleging, zoowel om hun zelfswil, als omdat zooveel
mogelyk de maatschappij van hen verlost, hun gezin
tegen hen beschermd, volgende geslachten voor de
gevolgen hunner krankte bewaard moeten worden.
Dit alles acht het comité alleen mogelijk in eene
inrichting, even geschikt tot verpleging en genezing
van lijders aan drankzucht, als onze krankzinnigen
gestichten dit zijn tot verpleging en genezing van
lyders aan verstandsverbijstering: m. a. w. in een
herstellingoord voor alcoholisten, waar de dronkaard
(of wie op weg is hot te worden) voor zijn krank
lichaam zoowel als voor zijne kranke ziel, voor zijn
verslapten wil, zijn vervalscht rechtsgevoel, zijne maar
al te dikwijls ontaarde zeden, eene behandeling kan
vinden, zooals, ook bij de grootst denkbare toewijding,
onmogelijk in den schoot van het gezin kan worden
verstrekt.
Beeds leveren, too getuigt het bomité,t sedert tal
van jaren in Amerika, Engeland, Duitschland en
andere landen dergelijke instellingen de treffendste
uitkomsten op, 25 tot 40 pet. genezen en duurzaam;
haar nut buitendien is onberekenbaar groot.
De geneeswijze is er steeds tweeledig: moreel en
physiek. Volstrekte onthouding geldt als eerste, on
wrikbare regel, maar de marteling daarvan wordt
verzacht, terwijl naast het weerstandsvermogen van
het lichaam tevens dat van den geest wordt gewekt
en versterkt en met ernst wordt gearbeid aan de
aankweeking van godsdienstig en zedelijk gevoel,
en het inprenten van christelijke beginselen.
Hiertoe is, behalve de leiding van een kundig ge
neesheer, in de eerste plaats noodig krachtige per
soonlijke invloed, waardoor de lijder, aanvankelijk
beheerscht, allengs zich tot eigen krachtsinspanning
voelt bezielen, zoókng tot hij in staat is om zelf
standig en ry duprzaiSk het hoofd te bieden aan zijn
eigenaardige veraoekinf.
Het comité meent dat in den regel een jaar be
handeling voldoende zal zijn. In volstrekt ongenees
lijke gevallen kan alleen een voortdurend verblijf
vrijwaren tegen recidief.
Hqt' herstellingsoord dat het comité hier te lande
wil stichten/ zal waarschijnlijk zijn ingericht tot ver
pleging van mingegoeden, aangezien rijkeren in het
buitenland kunnen worden verpleegd en dit allicht
zullen verkiezen.
Daarom moeten de verpleegkosten zoo laag moge
lijk worden gesteld, terwijl de iftrichting uit den
aard der zaak eene kostbare moet zijn, zullen het
toezicht (waaraan veel gelegen is), zoowel als de ge
legenheid tot werkverschaffing en ambachtsoefening
voldoen aan de onvermijdelijk hooge eischen.
Een voorloopig beroep op de sympathie van ons
volk gedaan, leidde reeds tot betuiging van instem
ming van 500 landgenooten, meest mannen, wier
ambtservaring het ruimste waarnemingsveld biedt tot
het bestudeeren der dronkenschap in hare oorzaken,
verschijnselen en ver reikende gevolgen.
Beeds heeft het comité een landgoed en directeur
op zicht, en wanneer het gelukt eene toereikende
som bijeen te brengen, dan zal op kleine schaal worden
aangevangen en geleidelijk de inrichting vap een
grooter aantal verpleegden worden opengesteld.
Het uitvoerend comité bestaat uit de heeren mr.
B. D. Baart de la Faille, prof. J. P. v. d. Lith.,
dr. Nijhoflf, dr. J. G. tan Perzijn, dr. L. Th. Pompo,
dr. W. P. Buijsch en H. Hoyer, secr.-penn. te
Dordrecht, welke laatste gaarne op aanvrage nadere
inlichting verstrekt.
Onder den titel de /,cacao-koning" bevat do Amst.
Ct. een artikel over de Cacao der firma van Houten,
te Weesp, geïllustreerd door een minder of wel
licht al te goed? gelukt portret van den Cacao-
Koning, den tegenwoordigen firmant.
Wy hebben onze lezers een gewichtige, hoogst
gewichtige mededeeling te dpen, waartoe wy ons
gedrongea achten, hoéwei we, ter wille van hun
zenuwen, eenigszins aarzelen.
Luistert goed toe, lieve lezeressenzet uw jongste
als ge u de luxe péhnitteert een jongste te heb
ben van uw schoot en uw vdeten van uw stoof,
wanneer ge in dit jaargetijde nog met koude voeten
geplaagd zijt; drukt Uwe ronde schouders stevig
tegen de rugleuning van uw stoel en houdt u mot
beide handen vast, want hetgeen we u gaan mede-
deelen zal veel meer by u teweegbrengen dan een
eleotrisohe schok uit een machine van 20 dynamoos.
®gt uw pijpen neer eerzame huisvaders, drukt
uw handen stevig opeen en klemt uw duimen inde
gebalde vuisten, want wat uw oogen te zien zullen
krijgen, is niets in vergelijking van de gruwelijkste
gruwelen, die ge aanschouwd hebt. Ziet, leest en
beeftVan Houtens cacao is de beste
in gebruik 1
Verschrikkelijk, hoor ik u daar uitroepen, afschu
welijk! En toch het is de waarheid, de waarheid,
die men niet zeggen kan, zonder te beledigen.
Uw schoonheidsgevoel wordt voortdurend beleedigd
door die vreeselijke chocolade-letters, die u van alle
kanten aangrijnzen. In de cafés, op den tram, in
byna alle couranten, op omnibuskaartjes, op hot
gordijn van den schouwburg en op de affiches; ge
kunt u niet op straat of naar buiten begeven, geen
trein instappen of op een boot plaats nemen, zelfs
geen luchtreis maken, of die akelige, holoogige let
ters gryzen u toe: Van Houten» cacao i» de be»te\
Tot op uw kopje, waaruit ge in u*5 hdtel drinkt,
op uw huiselijke voorwerpen zijn ze binnengeslopen.
AJs een nachtmerrie vervolgen u die woorden; ge
maakt er u woedend over, en ondanks al uw erger
nis leest ge toch maar weer: Van Houten» cacao is
de beste in 't gébruikI
Vergeefs zocht ge een wapdelplekje, waar ge niet
door Van Houten gevolgd wordt. In het Park by
de nikkers, denkt ge? Och, haast u dan, want Van
Houten is bezig met den heer Goddefroy een con
tract te sluiten, om zijn Afrikaantjes te leeren zeg
gen: Van Houten*cacao is de beste in *t gébruik!
De Paryzenaars zullen niets anders van hen te
hooren krijgen.
In Artis, waar ge tot dusver zonder ergernis
over de cacao-reclame kondt heengaan, is men ook
reeds bezig uw lieve lorretjes te leeren zeggen
Van Houten*» cacao is de beste in 't gébruik,! En
wanneer ge geduldig staat te wachten bij het bassin
van den zee-olifant, zult ge, vóór ge den kolossus
in het water ziet oprijzen, lezen: Van Houten*s cacao
is de beste!
En wie is man, die u zoo wreedaardig ver
volgt Het is'de heer J. W. F. Scheflfer, do tegen
woordige firmant van de firma C. J. Van Houten
en Zoon, wiens beeltenis wij u hier aanbieden, om
uwe nieuwsgierigheid te bevredigen en hulde te
brengen aan het volhardingsvermogen van den man,
die, geboren in het nederige dorpje Poor^ugaal, zijn
fabrikaat een wereldberoemdheid heeft bezorgd; die
het kleine stadje, dat zich slingert langs de boorden
van de Vecht, tot een wereldstad heeft gemaakt
die niet rust vóórdat al wat lezen kan zal weten
dat zijn cacao de beste is; die in staat is ter wille
van dat doel aan de Nederlandsche Begeering een
vermogen aan te bieden, als zy een leerplicht in
voerde, mits dat op alle scholen in het Spa-a-boekje
gedrukt, werd:. Van Houten*» cacao is de beste!
Wat Holloway in Engeland met zijn pillen gedaan
hoeft, doet de heer Scheflfer met zyn fabrikaat.
Met den beroemden pilleman heeft hy de macht der
reclame, een der grootste machten van onzen tijd,
begrepen. Niet maar een enkele maal of van tyd
tot tijd vestigt hy de aandacht op zijn artikel, neon,
hij dwingt het publiek te lezen, dat zijn cacao de
beste is. Niet men, maar ieder moet weten.dat Van
Houten*» cacao de beste en goedkoopste in het gebruik
is, heeft de heer Scheffer gezegd, en hy heeft zijn
Jij maakt ook van alles een grapjeJ zei ze
verwijtend.
Alsof ik tot grappen maken gestemd was! De
weer opgedroogde critiek van het zuivere verstand
kreeg ze in weerwil van haar aandringen niet meer
uit mijne handen. Het boek zag er erbarmelijk uit.
Goedschiks of lAvaadschiks, ik moest er wel toe
overgaan, den eigenaar een nieuw exemplaar terug
te geven. Dat geschiedde natuurlijk niet zonder de
hevigste verwijten van mijn kant. Sophus verdedigde
zich. Van het eene woord kwam het andere en wy
scheidden op gespannen voet
Ik maakte in het het ruwe eene berekening, wat
de wijsbegeerte mijner vrouw me al zoo gekost Ijatl;
6 gulden voor het zielsverhuizingsbiljet; 9 gulden
voor een nieuwe critiek van het zuiver verstand met
inbegrip van den kalfslederen band; 3 gulden schade
vergoeding aan den melkboer. Dat was dus" een be
drag van 18 gulden. Daarbij kwamen nog verliezen,
die niet te berekenen waren: twee vrienden, ver
scheidene aangename uren, de huiselijke vréde, mijn
geluk, mijn
De rekening groeide mf over het hoofd!
Den volgenden morgen gaf ik Joh. die rekening.
Eerst lachte zij, maar toen zij zag, dat ik zeer ern
stig bleef, barstte ze in tranen uit. Nooit had zij
zooveel geschreid als in dit kwartaal. Wel kwam ze
weer wat op haar verhaal, maar de oude verstand
houding was gestoord," en heerschte een gedrukte
Juist in dien tyd moest ik gedurende eenige we
ken voor zaken op reis. t
Gewoonlijk kreeg ik, op reis zijnde, om den an
deren dag een brief van Joh. en thans Een volle
veertien dagon hoorde ik niets. Toen schreef ik
en kreeg onmiddelijk antwoord, 't Waren har
telijke, lieve woordeh, geheel in den ouden toon.
Zij verzocht mij vergiffenis; haar eigenzinnigheid was
de schuld van alles.
Ik voelde, dat de tranen mij in de oogen stonden.
En nu aan het slot wat? Alle drommels! Lees
ik goed? Hemelsche goedheid!
Kellner, een flesch champagne! riep ik, zoodat
het door de zaal weerklonk.
Wat er in de laatste veertien dagen mijner reis
gebeurd is, kan ik my nauwlyks herinneren. Ik
doorleefde ze als in een droom, waaruit ik eerst in
hare armen ontwaakte.
Met schuchteren blos, onder kussen en tranen her
haalde zij mij de bekentenis van haar brief. In
mijn binnenste juichte het: «GeredDat is nu^iets,
waaraan ze haar wijsbegeerte beproeven kan!'*1
En het knaapje werd geboren!
Sophos Cato en Salomon Itasmui hebben peet
gestaan. Naar hen kreeg het kind den naam van
Salomon SophuB.
En indien niet alles in ij bedriegt, zal de jongen
,zijn naam Behmaal eer aandoen. Hij heeft zoo iets
peiDzends, wijsgoeriga over zich. Overigens is hij
vplmaakt het evenbeeld zijner moeder.
Joh. gaat geheel op in haar jongen. Zijn schreien
is voor haar muziek', zjjn gebabbel de hoogste wijs
heid. En onuitputtelijk is zij in vertelseltjes. Zij
bezit eeu verwonderlijke gave om allerlei aardige
kinderverhaaltjes te bedenken.
Ik geloof dat zij nu werkelijk eene novelle zou
kunnen schrjjven. Maar zij lachte me uit, toen ik
er van sprak. Voor zulke beuzelarij heeft zij nu
geen tijd meer.
Zij is inderdaad bekoorlijk en verdient al mijne
liefde. t
Onder mijne vrienden geld ik voor den gelukkig
sten echtgenoot. De getrouwden onder hen benijden
me, en de vrijgezellen zouden er stellig nog even
happig op zijn om bij ons te komen dineeren, als
de kleine jongen maar niet zoo'n verbazende keel
kon opzetten. Dat valt minder in hun smaak. Om
hun gezelschap niet geheel en al te ontberen, ga ik
dan van tijd tot tijd eens met hen eten iu de fijnste
restaurant van de stad en bij het dessert komt dan
een fijae flesch, van het .beste merk, op tafel en de
eerste dronk geldt dan mijn beste, brave, engelach
tige Joh!
doel bereikt. Hij. ie koning der cacao-fabrikante»,
heeft de reclame tot zjjn eersten minister gekozen,
en zijn keus bleek eren goed als toen Wilhelm I
lijn keus op Bismarck liet rallen.
In 1850 vestigde de heer C. J. Van Houten zjjn
eacao-fabriek te Weesp. en begon er zeer nederig zijn
bedrijf. Aia men toen in het naburige stadje kwam,
zou men met moeite de fabriek hebben kunnen ont
dekken, en nuP Alles spreekt er van Van Houten:
de groote villa aan den straatweg; de talrijke en
groote fabriek- en kantoorgebouwen in de stad; de
in aanbouw zijnde blikslagerij; de schepen, die in
de Vecht liggen. Ja, men kan gerust zoggenWeesp
is Van Houten, en Van Houten is Weèsp.
De tegenwoordige firmant, de heer ^heffer, die
aanvankelijk een wetenschappelijke opleiding te
Delft genoot, kwam vóór eenige jaren als employé
aan de fabriek des heeren Van Houten en werd na
zijn huweljjk met mejuffrouw C. C. Van Houten in
de firma opgenomen.
Na den dood van den heer Van Houten zette hij
de zaak met de overige familie-leden voort, ;en
onder zijn leiding kwam de fabriek op de hoojrto,
die zij thans bereikt heeft. Aan zjjn onbetwistbare
geestkracht en volharding paart de heer Sclïffer
veel goede eigenschappen. Niet alleen verschaft hij
aan tal van handen werk, doch hjj is voor zijn
werklieden een goed meester en voor veel armen een
steun in nood. Zjjn fabriek is hem, allee, en
rusteloos werkt hij voort om de reusafihtige zaak
steeds uit te breiden. Rust roest 1 is zijn lens.
Dat bewijst hjj niet alleen door de vindingrjjkheid
in de reclames voor zijn artikel, doch ook door den
voortdurenden vooruitgang en de verbetering, die
zjjn inrichting telkens ondergaat. Ontegenzeggelijk
is de heer Scheffer een industrieel, op wien het
njjvere Nederland trots mag wjjzen, want het zegt
wat in het kleine Nederland, op industrieel gebied
groot te zjjn, zóó groot, dat de naam Cacao-Koning
een eerenaam mag heeten.
Een spoortrein, die door de reizigers wordt voort
geduwd, is zeker een zeldzaam, zoo niet eenig schouw
spel. Dezer dagen kon men het zien op den spoor
weg tusschen Krin en Martinstein, bjj Kreuznach.
Daar was de locomotief van een trein onklaar ge
raakt. De vrouweljjke passagiers stapten toen uit en
wandelden naar het station Martinstein, waarvan men
niet ver af was, en de mannen duwden, met het
spoorpersoneel, den trein een eindweegs voort, tot op
een plek, waar do weg glooiend afloopt en de wagens
vanzelf langzaam vdortroMen tot aan het station
Martinstein. Ben half uur later vertrok de trein
weer van daar, met een nieuwe locomotief.
Door den krjjgsraad te Haarlem is vonnis gewezen
in de zaak van den milicien kanonnier v. G„ die in een
dereerste nachten van Pebr. 11., als schild waoht op het
fort De aaneen» te Helder, een drietal inbrekers
betrapt, maar van dezen hevige slagen op het hoofd
en de borst ontvangen zou hebben, zoodat hjj in be-
wusteloozen toestand gevonden werd door het overige
waohtvolk. Nadat de ijverigste nasporingen van po
litiei en justitie tot geenerlei resultaat hadden geleid,
heeft V. G. ten slotte toegegeven, dat hjj het geheele
verbaal verzonnen had, hjj i» thans veroordeeld tot
twee maanden gevangenisstraf wegens opzettelijke en
wederrechtelijke beschadiging van eens anders goed
(hy-zelf heeft met een jjzeren stang de lip van het
slot vaa een loods omgebogen) en wegens het doen
van aangifte, dat een strafbaar feit gepleegd is, we-
tende dat het niet gepleegd is.
Men schrijft uit Londen aan Bet Nieueoe:
De lezers van Het JViest» zullen zioh herinneren
hoe ik eemgen tjjd geléden de aandacht vestigde op
de onderzoekingen, door Dr. Klein voor den Britachen
•Local Government Board» gedaan ter beantwoor
ding van de vraag: of ziekten.van koeien het rood-
vonï by mensohen kunnen veroorzaken.
Het hoofd der medische politie in Engeland con
cludeerde in Aug. 1887;
dat de ziekte bjj mensohen en koeien wel over-
eenkomst vertoonde; dat uit de aangedane weefsels
dezelfde micrococci kunnen worden afgescheiden en
daaraan sub-cultures gemaakt kunnen worden, die,
zoowel wanneer zy van mensohen als van koeien
auomstig zyn, da eigenschap hebben om, bjj inenting
te ve™chiJ'n«>lan der ,Hendon-diseaso»
uteraL°1beh?'T8 Iwaren °P fcP®1" °n
schciHinT b c i °m do or8an®n ,0°r melk-af-
blJ kalT®ren »°R niet ontwikkeld zjjn; dat
«enter de sub-cultures, van mensohen afkomstig,
doen n'n tit r ka™kt®™ti®k8 ""eren op do uiers
mot ,i; a"> die in alle opzichten overeenkomen
e, welke te Hendon werden waargenomen.
VMrt,Jnt ng°n door Dr' K1«in eerder
düzfu .en ®®ni8® vordero resultaten worden me-
Dr. Klein heeft koeien, die pas gekalfd hadden, bjj
den wortel van het oor onder de huid ingespoten
met het roodvonk-materiaal, somtijds rechtstreeks
van den mensch verkregen, somtijds nadat het door
een kalf was gepasseerd. Doch in beide gevallen wordt
de inspuiting gevolgd door zweren op de tepels en
uiers der koeien, en deze zweren behooren tot de
vroegste verschijnselen van de ziekto bij de beesten.
Zij komen voor, onverschillig of de koè door de hand
gemelkt wordt of dat zij een kalf voedt. De zweren
vertoonen zich binnen 4 tot 9 dagen na de inspui
ting, en vervolgens wordt eene meer algemeene aan
doening van de huid geconstateerd. In de aldus
veroorzaakte ziekte worden na den dood een aantal
veranderingen gevonden, verspreid over verschillende
organen en zoo constant en eenvormig wederkeerend,
dat zjj karakteristiek uit roodvonk bjj koeien voort
vloeien. En de verschijnselen bjj de schouwing van
lijken van mensohen en dieren, die aan deze ziekte
leden, vertoonen, zeer veel overeenkomst.
De zweren op de uiers schjjneu moeielyk of in
het geheel niet over te brengen door rechtatreeksche
inenting van het besmette beest op den mensch.
Dit was nauwelijks verwacht, daar andere nierziek
ten zoo gemakkelijk overgaan en het koeien-roodvonk
te Hendon zich als menschen-roodvonk vertoonde
bjj de verbruikers van melk van besmette koeien.
Het verslag bevat voorts nog meerdere bijzonder
heden betreffende de besmetting van mensohen met
diphteria door het gebruik van melk, over het vacci
neeren van kinderen, over het voorkomen van milt
vuur bjj menschen, over ziekten, gevolgd op het eten
van hampasteitje8, over palingen in waterleidingen
(waaraan men in Londen al evenzeer lijdt als in
Amsterdam), over de isoleering van hospitalen, over
de cholera in Europa in 1887, over loodvergiftiging
door waterleidingen, enz. enz. Het grootste gedeelte
van den inhoud is intusschen gewjjd aan de boven
bedoelde proefnemingen op koeien.
Wat is het publiek t Op deze vraag geeft een
Duitsch tooneelspeler het volgende antwoord.
Het publiek is een wjjs, ervaren rechter, die zich
niet vergist en nit domme, bekrompen en onwetende
deelen bestaat. Een reohter, die de slechten laat
loopen en de goeden aan zioh verbindt. Een beul,
die geen erbarmen kent, niet eens met zich zelf!
Een onbeholpen kind, dat met behendigheid als een
marionet geleid kan worden, dat zich laat bedrie
gen, beetnemen en bjj den neus rondleiden. Een
blind wezen, dat toch de weegschalen der recht
vaardigheid wil vasthouden. Eau vreeaeljjke lawine,
die uit kleine, nietazeggende, onbeteekende vlokken
bestaat Een valkaan, die bloemen en rotte appels
spuwt, een verscheurend dier, dat, getemd, den tri
omfwagen ren Arf inbeelden groote trekt, een kame
leon eindeljjk, .fy» «ouwig van kleur veranderd.
Heeft het puymék eenmaal een kind aangenomen
dan is het een goed vader en verwent en vertroe
telt zjjn lieveling, is blind voor zjjn fouten en be-
kjjkt zjjn deugden door den mikroakoop en het
enthousiasme.
Men kan éen publiek bjj een eerste optreden door
een gebaar, een blik, voor zich winnen, terwjjl men
het door zoo'n zelfde kleinigheid tot een verbitterd
vjjand kan maken. Een driest optreden, een lachen
de blik in de zaal. een glimlachje, de eerste woorden
goed en flink ingezet en men heeft het publiek al
bjj voorbaat voor zioh gewonnen. En als het verdere
spel van den deputant ook niet veel beteekent en
het publiek niet kan applaudisseeren zonder zioh te
blameeren, dan heet het bjj 't weggaan: ,Een ge
schikt jongmenach. Is nog wel een erg begibner,
maar kan nog wat worden mettertijd.»
Maar komt de debutant aarzelend op, kjjkt hjj naar
den grond of naar de hooge gaskroon, zegt hjj zjjn
laasten zin sohor en onvast, dan is hjj van te voren
al veroordeeld. Men zal wel zjjn mogeljjk talent,
zjjn kunstenaarschap erkennen, ook wel applaudis
seeren maar men zal niet van hem houden.
Het publiek is in dit opzicht als een oude ko
kette. Vaak komt het publiek met zoo's gunstige
stemming in de komedie, die het onmogeljjkste
stuk toegejuicht, de sleohtste speler geapplaudisseerd
wordt. De kameleon is dan rozerood en ziet alles
rooskleurig. Soms weer brengt het publiek een
ware moordatemming met zioh mee. Goede stukken
worden uitgefloten en goede spelers uitgelachen. De
kameleon is zwart en bjjterig Waar deze uitersten
vandaan komen is een dier geheimen der natuur
of liever der kunst, die niemand kan oplossen
het allerminst het publiek zelf. Maar iedere stem
ming is beter dan de zoogenaamde vervelende.
Soms heeft het publiek eon ware verveelwoede. Het
ergert zioh aan iets komieks en ergert zi«h aan iets
roerends. Het eerste heet gezooht, het tweede effeot-
bejag. Het wil zioh vervelen en verveelt zich. De
kameleon is| fes|hgrauw en geeuwt om zich zelf.
Wordt hofpubliek eenmaal onreohtvaardig, dan
is het wreed en zonder hart. Een zangeres, een
ldenepeler, 4*® °odaohtig beginnen te worden,
worden niet uitgefloten maar zjj worden uitgelachen,
uitgejouwd, uitgebruld, zij worden «afgemaakt.» Het
publiek is dan zinneloos. Het voelt niet, wat een
wat ato P001® in dat hart
T™' ?at daar dopr hem gemarteld wordt. Het
IhuL "'"a dat,Taak ®«n S«h««l bestaan een heole
schitterende toekomst door zjjn meedoogenloosheid
wordt vernietigd.
Nooit is echter het publiek partjjdiger en onrecht
vaardiger, dan wanneer het zich in particuliere aan
gelegenheden mengt en in dit opzicht overtreft
het Duit8che pubhek elk ander.
„Ze speelt goed, maar een lichtzinnig persoon-
'J® »Hy is een goed acteur, maar hjj drinkt.»
Mijn hemel, laat zij haar amourettes kobben, laat
hem drinken, zy doen daarmee niemand schade dan
zich zelf. Ze zullen een paar jaar korter schitteren,
een paar ;aar vroeger ondergaan, maar wat gaat het
u aannu zyn ze goed en talentvol en daar kunt
ge mee tevreden zijn. Maar neen. De arme too-
neelspeelster kan geen blik in de zaal werpen of-
•Neen maar wat koketteert zjj weer onbeschaamd!
£e heeft zeker weer een nieuwen aanbidder 't Is
eeu schandaal.
En die tooneelspeler kan geen woord van zyn rol
weglaten of men fluistert«Hij heeft hem weer om.
Die man verdrinkt zijn geheugen, 't Is een schande,
zoó voor het publiek op te treden.
Maar het alloronmeedoogendst is de kameleon tegen
figuranten en die tooneelspelers, die een rol hebben
van een regel of wat. Zulk een martelaar is bij voor
dat veroordeeld om uitgelachen te worden, hij mag
er dan uitzien als een God en rijn mondjevol woor
den opzeggen als een Garrik. En wee hem als liij
struikelt of blyft steken Dan gaat het gelach over
in gebrul, het proesten is sissen en de stakker wordt
door den kameleon beschimpt, gedood, verscheurden
opgegeten.
a5=aa=a=aaa^
Van de 500 werkstakende trambeambten teWee-
nen hebben Woensdagochtend 9 het werk hervat.
Later wilden de twee leiders ook weder in dienst
toeden, doch de directie weigerde hen aan te nemen.
Het hoofd der politie is bij den keizer ten gehoore
ontvangen en tusschen de afgevaardigden der be
ambten en het bestuur der maatschappij hebben be
sprekingen plaats gehad. De maatschappij wil echter
mets toegeven en heeft bekend gemaakt, dat de
koetsiers, die niet op de vroegere voorwaarden het
werk hervatten, zich voorgoed als ontslagen kunnen
beschouwen. Er zjjn 460 geregelde, 40 reserve-en
80 buitengewone koetsiers bjj de maatschappij in
dienst, waarvan er 126 meer dan 10 jaren dienen
en dus recht op pensioen hebben.
De openbare meening uit zich ten gunste der be
ambten. Een drukbezochte bijeenkomst van de
democratische kiesvereeniging Margaretha sprak do
sympathie der burgers uit voor de trambeambten
en besloot bjj den gemeenteraad op beslag op de
borgstelling der Maatschappij aan te dringen. Met
14 tegen 18 stemmen besloot de gemeenteraad de
maatschappij te bedreigen met 50,000 fl. verlies
van het waarborgkapitaal en 10,000 fl. boete voor
eiken verderen dag dat de dienst gestremd bljjft.
Bjj de ongeregeldheden van Dinsdag werden 8
politieagenten en 2 soldaten "gewond; de gemiste
dragonder is terecht. Het gerucht dat op het volk
zou zjjn geschoten wordt niet bevestigd. Een aan
tal politieagenten, dat in bet nauw zat, vuurde
eenige alarmschoten in de lucht af; vandaar het
bericht. Intusschen zjjn de troepen van scherpe
patronen voorzien.
Te Wahnng is een kruitbom onder een tramwa
gen ontploft, echter zonder schade te veroorzaken.
De troepenbewegingen duren voort. Verscheidene
der gevangen genomen personen zijn waarschijnlijk
betaalde oproermakers, wien het hoofdzakelijk moet
worden toegeschreven, dat het oproer in zoo korten
tjjd zulk een aanvang nam.
Bord.. ^djsbury, de Engelsche minister-president,
heeft bjj zjjn bezoek te Bristol in een bjjeenkomst
van 4000 conservatieven, een belangrjjke redevoe
ring gehouden, welke hoofdzakelijk gewjjd was aan
Engelands verdediging tegen van buiten dreigende
gevaren. h
Op' den voorgrond werd gesteld, dat Engeland
dringend behoefte heeft aan betere verdedigingsmid
delen. Europa is wel rustig op het oogenblik en
alle volken staan met Engeland op vriendschappe-
ljjken voet; maar elk oogenblik kan dit veranderen
en kan, geljjk Salisbury het uitdrukte „de diepste
rukt waarin Europa verkeert, overgaan in de
grootste onrust, met dezelfde snelheid, waarmede
's zomers een onweersbui opkomt.» Nu heeft En
geland nog den tjjd en daarvan moet het gebruik
maken om zich te versterkpn.
Volgens lord Salisbury dreigt voor Engeland ge-
