0
ad
Dinsdag 29 October.
1889.
rt,
IMER
SB
1P.
e Gouda.
J
'EN,
IGER,
en
IS,
i41
i
N° 4056.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken*
SNEL
a.
EN,
De Eerste Kamer en
de Schoolwet.
FEUILLETON.
Gabrio en Camilla.
I
E L,
h
IDE
r
'J
I
i
l
inde
De inzending van advertentiên kan geschieden tot één uur des namiddags van den dag der uitgave.
-»i
t
1T,
i
J E 8,
1
twijfel,
IE No 3
De uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prjjs per drie maanden is 1.25, franco
per post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
echtheid
irk steeds
en naam
OPPE.
izeer aan
fabriek
N.
>n.
JAKJES.
I
y
GOUDSCHECOURANT
AD VERTENTIEN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GR00TE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
rust en neerslachtigheid. In dien strijd was er
niemand aan wien hij raad kon vragen, niemand,
die, ten minste medelijden met hem had. Als hij
het soms waagde, om, in zijne gesprekken met den
ouden pastoor, een van de groote probleemen van
het leven aan te roeren, die hem bezig hielden,
hopende van den ouden man eene of andere een
voudige waarheid te yernemen, dat had hij er terstond
berouw over. De goede man schudde dan het hoofd,
en zeide, dat al die melancholie kwam van te veel
studeeren, en dronk dan zijn gewoon glas wijn. En
hem bleef niets over, dan zijne koude kamer, zijne
boeken en papieren.
Om zich eenige afleiding te geven, doorliep hij
soms de bladen over politiek, die hem nu en dan
gezonden werden door zijne vrienden van Campello,
of door een priester, met wien hij vroeger op het
seminarium geweest was. Maar ook, als hij terug
keerde tot de gebeurtenissen van den dag, zag de
abt gedurig reden tot onrust, teleurstelling en onte-
I vredenheid. Hij dacht, dat de Italianen niet voort
zouden gaan op den weg, dien de Voorzienigheid
hun geopend had; hij vreesde bovenal voor de die
naren der waarheid, ziende, dat hij zich hoe langs
hoe meer afscheidden van de groote menschenfami-
lie, in wier midden zij leven, en vergaten, dat de
christen geen macht en gezag heeft, om hen, die
niet hetzelfde gelooven, als hij, te vernederen en te
verachten. «De christen,” zoo zeide hij in zichzel-
ven, «verbreidt zyn geloof, maar haat en vervloekt
is verwerping der wet ii
belang van het vaderland
wet is op dit oogenblik
scberpiog en verzwaring
ida bjj P.
veg en bjj
Gouwe
DRAAT;
BOER
JVEL en
W,
Gouda.
volk leeft niet van onderwjjs alleen. Er zyn
zooveel andere belangen, die behartigd moeten
worden en de aandacht verdienen, dat men
zich niet moet blindstaren op dat ééne punt.
Indien werkeljjk het volksonderwijs bedreigd
werd door subsidie aan bijzonder onderwijs en
enkele wjjzigingen der wet van ’78, dan ware
de ongerustheid der liberalen te verklaren,
doch de waarheid is dat enkele, niet de hoofd
zaak rakende conceseiën gedaan zijn aan de
tegenpartjj om tot een voorloopig vredesver
drag te geraken. Doch dit alles is zoo dik-
wjjls gezegd, dat wij ons van herhaling er
van ontslagen kunnen rekenen. Voor ons is
het duidelijk, dat de Eerste Kamer, na al het
geen er gebeurd is, niet anders doen kan dan
de wet goedkeurenverwerping ware eene
staatkundige fout, waarvan de nadeelige ge
volgen niet zouden uitblijven. Eene gelegen
heid als deze om een welgemeende poging te
doen tot tempering van den schoolstrijd keert
wéllicbt nooit terug. Naar den geest onzer
staatsinstellingen mag de Eerste Kamer eene
dergelijke transactie, tot stand gekomen met
medewerking van de helft der liberalen, niet
verwerpen wegens ondergeschikte punten in
de inrichting van de school. Was de wet
feene zuivere partywet, geboren nit een stem
ming in de Tweede rechts tegen links, dan
was het een ander geval. Doch thans geloo
ven wij, dat de Eerste Kamer ontrouw zqu
worden aan hare roeping, indien zij zich tegen
de wet verklaarde en aldus willens en wetens een
hoogst bedenkelijke politieke crisis in’t leven riep.
Bovendien worden alle Advertentien gratia
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD,
't welk des Maandags verschjjnt.
kondigt, drong niet door in de harten van de ruwe
bewoners dier streek, die sedert lang bekend stond,
als het verblijf van een woest en wraakzuchtig volk;
en zoo zij soms het oor leenden aan den jeugdigen
priester, schudden zij het hoofd, alsof zij zeggen
wilden: «Waartoe dient het toch om steeds te spre
ken van de vergoeding, die ons wacht voor het lij
den Toch werd hij daarom niet moede te
onderwijzen, te troosten, te bidden; slechts wanneer
hij. meende, dat zijne uitgeputte krachten zouden
bezwijken, dan nam hij eenige dagen rust, en sloot
zich in zijne kluis op.
Dan zocht hij troost en kracht in de weinige boe
ken, die hem waren overgebleven, in de geestelijke
gemeenschap met hen, die, meer nog dan hy, gele
den en gestreden hadden. In de geheimenissen van
den godsdienst, ontdekte zich aan hem de tegen
woordigheid van den Vader van al wat bestaat, en
verheven gedachten werden in zijne ziel geboren;
het was hem, of hy het oneindige in de verganke
lijkheid, en de eeuwigheid in den tijd begreep.
Overtuigd van de waarheid, dat er geen God is
zonder liefde, boog hy zyn verstand voor, hetgeen
Dante noemt:
de goddelijke. Macht,
De hoogste Wijsheid en de eerste Liefde,
en nam zich voor, om moediger tot zijn heilig werk
terug te keeren.
Maar op die vluchtige uren van opgewekt, leven
dig geloof, volgden dagen en weken van twijfel, on-
De dagbladen berichten ons dagelyks, dat
nit alle oorden des lands adressen worden ge
zonden naar de Eerste Kamer met verzoek, de
aanhangige schoolwet njet aan te nemen.
Ook uit onze gemeente zal een stuk van ge
lijke strekking worden ingediend. Onder de
liberalen heerscht du», gelijk ook wel vermoed
kon worden, volstrekt geen algemeene inge
nomenheid met het feit, dat een zeker aantal
vertegenwoordigers van onze richting zich bij
deze regeling hebben nedergelegd. Toch hou
den wij ons overtuigd, dat vele andere liberalen,
ook al wenden zij zich niet tot ons hoogste
staatslichaam met het verzoek het ontwerp wel
te willen goedkeuren, daaromtrent anders
denken en innig overtuigd zjjn, dat 's lands
belang de aanneming vordert van deze wet,
die zooveel moeite, overleg en zeemanschap
gevorderd heeft om haar te brengen in het
stadium, waarin zij thans verkeert. VVy al
thans zjjn die meening toegedaan en achten
het thans op het getouw gezette petitionne
ment eensdeels overbodig, anderdeels onnoodige
verzwaring van de taak der Eerste Kamer.
Overbodig, omdat niets in die adressen staat,
wat niet lang en breed bij de beraadslaging
in de Tweede Kamer is gezegd en besproken,
terwjjl bjj de eindstemming niettemin een aan
zienlijk deel der liberalen zich voor de wet
hebben verklaard, zoodat de Eerste volkomen
Hen verhaal uit Stilaan
DOOR j&,,
GUILIO C A R C AN O.
Frp naar het Italiaanech
noon
VANESSA.
88) XXVI.
De oude pastoor, van nature ruw en onbeschaafd,
was door zijnen leeftijd en zjjne kwalen égoïst ge
worden, niet veel beter, dan de ruwe en onwetende
bergbewoners, in wier midden do abt gekomen was.
Bij de arme vrouwen alleen, vond hij nu en dan
oenig gevoel voor deugd; van haar hoorde hij soms
van die woorden, welke de moederliefde ingeeft, of
het geloof in eeno betere wereld.
Hij bezocht do verspreide woningen, dwaalde rond
op de hoogten, waar achter de rotsen, de woningen
der kolenbranders, die wel spelonken gelijken, ver-
borgen zjjn; maar nevens de ellende en traagheid
vond hij meestal, en zijn hart bloedde er over
die neerslachtigheid, die geene onderwerping is, en,
er8'®r nog, dat lijdelijke aannemen van het kwade,
alsof het eene vergelding was, waarover men zich
wreekt, door een vloek in het aangezicht des hemels
e worpen. Het woord, dat den menschen vrede ver-
bewust is van de omstandigheid, dat de libe
ralen in dezen niet eenstemmig denken. Een
verzwaring van de taak der liberale leden
van de Eerste Kamer, daar deze behoefte
hebben aan kalmte om te j/verwegen wat het
algemeen belang in deze moeieljjke quaestie
van hen vordert en dergeljjke politieke mani
festation allicht aanleiding geven tot eenige
hartstochtelijkheid en opgewondenheid^ die
vreemd moeten blijven aan de beraadslagingen
van ons hoogste politieke college.
Naar ónze meening plaatsen de adressanten
zich op een te bekrompen standpnnt. Het is
niet de vraag, wat eisebt het belang der school
of der liberale party, maar de vraag is thans:
ini het welbegrepen
id Afstemming der
geKikluidend metver-
J 'nn ‘Men heilioozen
stryd, die sedert jaren onze politiek beheerscht
en bederft. Afstemming zal onvermydeljjkten
gevolge hebben den val van dit kabinet, ge
volgd hetzij door optreding van een meer ge
prononceerd clericaal bewind^ijat het openbaar
onderwijs zal ondermjjnen door op de staats-
begrooting allerlei besnoeiingen te doen, hetzij
door de ontbinding der Tweede Kamer, waarin
dan naar alle waarschijnlijkheid de anti-libe-
rale meerderheid nog grooter zal worden, want
op het terrein der school is gedurende de laatste
jaren de slag bjj de stembus geleverd en gere
geld door de liberalen verloren. In elk geval
wordt de scheuring tusschen de beide richtin
gen grooter dan ooit te voren. Daarbjj een
