l
Tooneel.
dia kat eerst tot den strijd gereed is en den eersten
beelissenden slag, aan den nog niet geheel toegemeten
tegenstander kan toebrengen, sal belangrijk in het
voordeel rijn.
Daarom sal aene geregelde en snelle overgang op
voet van oorlog in onse dagen een der voornaamste
momenten van de geheele legerorganisatie uitmaken.
In 1830 verliepen een paar maanden voor en aleer
een deel der Schutterij redelijk georganiseerd naar
het veldleger kon trekken; daar werden re dag aan
dag geoefend an was men daardoor in staat, er
eenigasins bruikbare soldaten van te maken.
Zal dit nu ook mogelijk zjjn?
Op den 19en Juli 1870 werd de oorlogsverklaring
van Frankrijk aan den Koning van Pruisen over
gereikt; den 4en Augustus overwonnen de Duitsohers
bij Weissenburg; den 6en Augustus werd Mac-
Mahon bjj Wörth en Fressord bjj Forbach totaal
verslagen, terwijl door den gedenkwaardigen slag bjj
Sedan op den len September de oorlog tegen de
legersoharen van Napoleon III als geëindigd kon
beschouwd worden.
In een tijdsverloop van ses weken bijna het
grootste deel van het Fransche leger vernietigd en
Frankrijk, voor een groot deel, ten prooi aan de
overwinnaars.
Op soo ontzettende wijze werden alle volken, en
ook wq, gewaarschuwd en aangetoond, hoeveel sneller
en verschrikkelijker de wijze van oorlogvoeren was
geworden en wanneer het nu bijna zeker is, dat bij
den eerstvolgenden oorlog, de verschillende legers
nog sneller gemobiliseerd zullen zijn, dan heeft men
het recht te vragen: Durft gij nog te spreken van
de Schutterij, is het u ernst, wanneer gij de menigte
wilt doen gelooven, dat de Schutterij in staat is, om
met het leger ons grondgebied te verdedigen?
Wordt dan wakker, Volk van Nederland! en leer
bijtijds inzien dat, was de Schutterij in 1870 daartoe
ongeschikt, zjj, vorgeleken met de, gedurende 20
jaar aangebrachte groote verbeteringen in het krijgs
wezen, daartoe nu nog veel minder dan ooit geschikt
zal zijn."
Schrijver eindigt zijn brochure aldus
«De Minister van Oorlog heeft het uitzicht ge
opend, op indiening der Legerwet in Januari van
het volgend jaar.
De groote vraag is nuOf er geheel gebroken
lal worden met het oude systeem, zoo spoedig
mogelijk, on de persoonlijke, kon hét zijn algemeene,
dienstplicht zal worden ingevoerd en of zoo'n Wet
genade zal vinden in de oogen onzer Volksverteg«i-
woordigers
En wanneer men nagaat, wat vooraf daaromtrent
door mij gezegd is, dan vermeen ik, dat het niemand
bevreemden zal, wanneer ik, verklaar dgt ik nog
niet zoo gerust ben en verschillende zaken oorzaak
kunnen zijn, dat geen nieuwe Legerwet wordt aan
genomen en daardoor de toestand zoo ongelukkig
zal blijven, als zij nu al een reeks van jaren geweest is.
Daarom heb ik mij verplicht geacht te spreken,
daarom is mijn eenig streven geweest, voor zooverre
mij dat mogelijk was, goed te doen uitkomen en te
doen begrijpen, dat de Schutterij moet verdwijnen
en plaats moet maken voor eene'deugdeljjke reserve.
Het is daarom, dat ik mij met volle vrijmoedig
heid tot u wend: Vertegenwoordig en van het Neder-
landtcke Volk! en u toeroep:
Zet, wanneer de Legerwet aan de orde is, voor
eenige oogenblikken alle partij- en geloofskwesties
Wambold een bezoek te brengen en deze laatste had
hem bij mevrouw von Reidersdorf geïntroduceerd.
Jane's antwoord was intusschen door de gastvrouw
ontvangen en veroorzaakte een waren storm van ver
ontwaardiging bij de aanwezige dames. Het was niet
meer dan natuurlijk, dat het antwoord zeer spoedig
in handen van den advocaat kwaip. Hij las het
even en gaf het toen weder aaii de gastvrouw terug
met de woorden:
„In zekeren zin moet ik het levendig betreuren,
dat mevrouw von 'Berghaupt nu het masker laat
vallen en openlijk bekent, dat zü geweten heeft op
welke wijze James Gray zijn leven eindigde. Dat
zij daar trotsch op is en hem een held noemt, is
merkwaardig in een dame, die als mevrouw von
Berghaupt haar eer moest ophouden. Van een an
deren kant bezien, vindt men er de verwantschap
van bloed in terug. Zij billijkt de bloedige daden
van haar vader, zij noemt hem een held!"
„Wat een vrouw!" riep de barones uit.
De dames geraakten in een druk gesprek, waarbij
de noódige uitroepen van afschuw en verontwaardi
ging niet ontbroken, mijnheer Morris wachtte gedul
dig tot de storm voorbij was en zeide toen:
„Het is duidelijk, dat mevrouw von Berghaupt
niet zoo gemakkelijk haar man ,de vrijheid zal terug
geven, nu zij eenmaal tot tegenstand is geprikkeld
door de brieven, die zij van u, dames, heeft ontvan
gen. Het doet mij daarom leed, dat u dien stap
gedaan hebt. Païdon, ik waag het niet u te berispen,
op zjj, steun den Minister van Oorlog, waar hij het
goede wil, en hebt maar dén doel voor oogen: Het
behoud co» otu dierbaar Vaderland!
Herinner u, hoe eene kleine natie als de ome,
zich heeft weten te ontwikkelen, zich heeft weten te
verzetten tegen dwingelandij eu heerschzuoht; hoe zjj
haar gezag heeft weten te grondvesten, uit ie breiden
en te handhaven.
Bedenk, wat wij verplioht zijn aan onse groote roem
rijke voorouders, wat wjj te danken hebben aan de
Helden uit ons soo geliefd stamhuis van Orapje I
Roep onze ganaohe geschiedenis voor uwen geest
en denk aan de toekomst van ons Volk!
Het kan gebeuren, dat eenmaal van het Konings
kind, onze zoo beminde jeugdige Frinses, de bede
omhoog stjjgtBescherm, o Godbewaak den grond
terwijl zjj Haar Volk toeroept: Verdedig, bewaar het
Erfdeel mijner Vaderen!
Moge dan duisende geoefende mannen zioh scharen
om Haar troon, en, Haar de kracht geven, om fier
den vjjand te kunnen toevoegen: Je Mainliendrai!
God geve dat! en moge dan ook nooit de ontzet
tende dag voor ons aanbreken, waarop het vonnis
zou moeten worden uitgesproken: «Nederland,
geteld, gewogen, te licht bevqnden
en verdeeld."
In de Bruggestraat te Bodegrave ontstond giste
ren in het woonhuis van den heer H. W., terwijl
deze met zijne echtgenoote van huis was, een felle
binnenbrand. Door het spoedig optreden van de
brandweer was men de vlammen gelukkig in korten
tjjd meester. Met moeite werden een paar bewo
ners, lieden op zeer hoogen leeftijd, buiten gevaar
gebracht. Huis en inboedel waren tegen schade
verzekerd.
Het overschot van het omgekomen zoontje des
heeren Kattenburg te Amsterdam is onder de puin-
hoopen te voorschijn gebracht. Het werd gevonden
onder het ijzeren ledikant waarin het knaapje sliep,
nog gewikkeld in half verbrandde dekens. Uren
lang was mot groote voorzichtigheid in het puin
gezocht. De toestand van Mej. Kattenburg is niet
onbevredigend.
Ook Geertruida Blommers gaat in het Binnen
gasthuis goed vooruit.
Men verwaobt dat Z. M. de koning aan beide
moedige vrouwen, ook al wordt dit niet zooals ge
bruikelijk ambtelijk aangevraagd, de hoogste onder
scheiding zal verleenen, die vaak voor het redden
van menschenlevens wordt gegeven, al is in de
Kalverstraat het edel pogen helaas! niet met succes
bekroond. (Hand.)
Uit Leeuwarden schrijft men:
Do overbrenging van de 147 militaire gevangenen
uit Leiden naar de strafgevangenis alhier heeft
Dinsdag-nacht zonder stoornis plaats gehad. Hot
transport geschiedde met een eztza trein, die om
half 1 uit ISiden vertrok Dn over Zwolle en Meppel
om half 6 hier aankmim. Het geleide, onder bevel
van den kapitein Ruttim, bestond uit 3 officieren en
140 onderofficieren en manschappen. Aan hot
station werden de gevangenen in ploegen van 2S
man geboeid en daarna in alle stilte naar hunne
nieuwe verblijfplaats geleid. Hoewel dag en uur
van aankomst geheim waren gehouden, was daar,
integendeel, ik vind het zeer natuurlijk, dat u zooveel
belang stelt in het proces-Gray. Als ik iets niet kan
goedkeuren dan is het de omstandigheid, dat mijnheer
von Berghanpt u heeft ingewijd, in dat proces. Ik
wil daarbij de moeielijkheid van zijn positie niet
ontkennen, want gij, dames, kwaamt tot hem om
rekensohap te vragen van een handelwijze, die u
barbaarsch toescheen. Maar ondanks alles zou ik
dat liever verdragen hebben, dan dat ik het proces-
Gray bekend had gemaakt. Het belang dat mijnheer
von Berghaunt heeft om dje zaak geheim te hóuden
is zoo groot, dat hij daartoe al het mogelijke had
moeten doen." ■-
«Wat, twijfelt ge aan onze discretiePg
«Neen, waarde dames, ik zal nooit zoo onbeleefd
zijn aan uwe discretie te twijfelen, maar ik had wel
gewenscht, dat u een blik op de schaduwzijde der
menschelijke natuur bespaard, was. De mogelijkheid
van een schandaal is greater gewkmden en dat schan
daal zou den dood van mijnheerVon Berghaupt na
zich 'slepen. De in dezen brief Agesproken wensch
van do jonge vrouw om in tegehwoordigheidvan
haar man te worden gebracht, geeft bewijs van de
energie dezer vrouw, die zeker geen reden heeft om
een schandaal te vermijden."
«Laat Koert von Berghaupt dan met haar gaan
spreken, dan kunnen zij het coodige met elkander
afhandelen," zeide mevrouw von Jleideredorf.
De advocaat scheen door deze woorden zeer^HE
rust te worden.
zoowel als in de kazerne, alles behoorlijk op de
ontvangst voorbereid: de gevangenen zoowel als de
geleiders vonden het noodige gereed, om zich na de
vermoeieide reis te verkwikken. En toen een paar
uren later, onder de vrooljjke tonen der muziek
van het le regiment infanterie, het detachement
geleiders langs Leeuwarden's grachten en straten
toog om de terugreis te aanvaarden, vernamen de
ingezetenen met verbazing, dat alles was afge-
loopen. Voor vele nieuwsgierigen voorzeker eene
groote teleurstelling, maar juist daarom eene reden,
om de wijze te roemen, waarop zoo een gewichtige
maatregel ten uitvoer gebracht werd.
Staten-generaal. Tweede Kamer. Zitting
van Donderdag 12 December.
Bij de voortzetting der algemeene beraadslagingen
drong de heer Tak van Poortvliet aan op eene defi
nitieve regeling van het kiesrecht, vóór dat de ver
kiezingen van 1891 moeten plaats hebben. Terecht
deed hij opmerken, dat wij ons al den omhaal eener
grondwetsherziening niet getroost hebben om de oude
samenkoppeling van belasting en, kiesrecht in stand
te houden. De heer De Beaufort sprak een kal
meerend woord over den reeds weder aangekondig-
den schoolstrijd; hjj deed opmerken, dat men in alle
gevallen eerst de ondervinding over de nieuwe wet
uitspraak moest laten doen en dat vooreerst aan geen
verandering te denken viel, daar zij het maximum
bevat van 'tgeen de liberalen kunnen toestaan en
wellicht ook het minimum der eischen van de rech
terzijde. De heer A. van Dedem bracht onder alge-
meone hilariteit het denkbeeld te berde om eene
staatscommissie te benoemen voor de algemeene her
ziening van hot handelstarief. Van den heer Roëll
kreeg de Regeering eenige algemeene wenken, waarop
hij geen dadelijk antwoord verlangde, terwijl de heer
Levyssohn Norman, uit vrees dat de aandacht der
kamer bjj het 10e hoofdstuk op te zware proef zou
worden gesteld, deze gelegenheid te baat nam om
nog eens, pas na de Indische discussie, zijn hart te
luchten over de Atjeh-politiek. Eindelijk maakte
do heer Viruly aanmerking op de restitutieposten,
die uit de Indische huishouding voorkomen op het
hoofdstuk der Marine.
Thans was de Regeering aan het woord. De heer
Mackay verwees de wijziging van het kiesrecht naar
den tjjd, dat de personeele belasting en de gemeente
belastingen op beter voet zullen zijn geregeld. Hjj
verdedigde zijn ambtgenoot voor oorlog tegen de ge
maakte bedenkingen, doch den minister van financiën
liet hij aan eijn lot over. Wat den schoolstrijd be
treft, sprak hij in den geest van don heer De Beaufort,
terwijl hij bijzonder veel werk maakte van de be
antwoording des heeren Domela Nieuwenhuijs en
deze de keerzjjde toonde van de aanbevolen werk
verschaffing op grooter schaal. Het verwijt van par
tijdigheid bij benoemingen wierp hjj van zich, ook
namens zjjne ambtgenooten; alleen op bekwaamheid
wofilt gelet, schoon er enkele benoemingen zijn, zooals
die van professoren en notarissen, waar de vraag naar
de religie der benoembaren niet kan vermeden worden.
De minister van financiën, vroog geduld, tot over
eenige weken zijne voorstellen zullen inkomen. Over
de protectie liet hjj zich niet gedecideerd uit, schoon
hij te kennen gaf, dat hij vooralsnog dien weg niet
op wilde. Van den spijker, dien de heer Van Dedem
hem aangeboden had, om de tariefqunestie op te.
«Voor zulk een stap moet ik bepaald waarschuwen,
aangezien mijnheer von Berghaupt mij openhartig
heeft verklaard, dat hjj zich alleen zoo plotseling
van zijn vrouw hoeft teruggetrokken, omdat hij door
haar schoonheid, hear smeeken en tranen zou kunnen
vergeten, wat. hjj aan zijn eer verschuldigd is. De
dochter van James Gray behoort tot die gevaarljjke
dames, in wier nabijheid een man, oer en plicht kan
vergeten. Zij kou hem dwingen aan haar voeten te
knielen, al zijn verplichtingen te vergeten en levens
lang de echtgenoot te blijven van de dochter van den.
ter-dood-gebiochten moordenaar James Gray."
«Mijn God! maar hoe zou Koert von Berghanpt
dan te redden zijn?"
«Toen ik aan mijnheer von Wambold denwensoh
uitsprak om u te leeren kennen, mevrouw, koesterde
ik reeds het voornemen u een goeden raad in "deze
zaak te geven. Ik zeg een raad, omdat ik mijne
medewerking piet kan verleenen, daar dringende
zaken mij naar Londen roepen en ik daarenboven
mij niet geroepen geloof om mij te mengen in de
aangelegenheden eener familie, voor wie ik een
vreemdeling ben. Mijn relatiën tot mijn cliënt James
Gray waren niet van dien aard, dat daaruit voor
mjj verplichtingen jegens zijn dochter voortvloeien;
bovendien is zij nu gehuwd, hoewel ik dat huwelijk
bepaald als een misdaad beschouw. Mijnheer rog
Berghaupt is echter mijn vriend geworden daar
ben ik trotsch op en jegeqmjjn vrienden heeft
men plichten te vervullen."' rdt vervolgd.)
hangen, was bjj niet gediend, schoon hjj verklaarde
te moeten wachten op (je herziening van het Fran
sche tarief en de regeling der Engelsche suikeraccijns.
Nadat de Ministers van Koloniën en van Marine
de opmerkingen aan hun adres hadden beantwoord,
volgden eenige replieken en werd de ochtendzitting
gesloten,
Nadat door verschillende sprekers in de grond-
zitting uitvoerig was gerepliceerd zjjn in de avond
zitting de algemeene beraadslagingen gesloten. Daar
ving de behandeling van Binnenlandsche Zaken aan,
waarvan 4 art. werden goedgekeurd.
Aan het dok te Liverpool lag dezer dagen een
stoomboot ter afvaart gereed. Önder de vele vrien
den en verwanten der reizigers, die op het schip
afscheid kwamen nemen, bevond zich ook een bejaard
heer, naar 't scheen een koopman, die een dame,
die met de boot zou vertrekken, haastig omhelsde
en daarop snel het dek verliet. Aan den wal hield
hij een man staande, die bljjkbaar niets te doen
had en vroeg tem of hjj ook vijf shilling wilde
verdienen, wat dezo natuurlijk toestemmend beant
woordde. Daarop volgde dit gesprek«Ziet gij
daar die dame in het zwart aan boord «Ja",
zeide de werkman. «Goed. Dat is mjjn vrouw, die
naai New-York reist. Zij verwacht, dat ik minstens
twintig minuten hier zal bljjven staan en met mijn
zakdoek wuiven, totdat het schip uit het gezicht is.
Nietwaar?" «Ja, ik begrjjp u." Goed. Maar
daar heb ik geen tjjd voor, want ik heb mijn zaken.
Mijn vrouw is evenwel wat bjjziende, het zal derhalve
niets om 't lijf hebben, als ik je huur, om, in mjjn
plaats, met mjjn zakdoek te wuiven". «Ja, maar
wanneer ze door een verrekjjker ziet «In dat
geval moet je maar je gezicht in den zakdoek ver
bergen, zoodat het den indruk maakt, alsof je weent".
«Dat zal twee shilling zes pence meer kosten."
«Dat doet er niet toe tjjd is geld, maar gvef nu
goed acht. Je kunt haar ook nu en dan een kus
hand toewerpen," besloot de koopman, «laten we
voor elke kushand 3 pence rekenen." Hjj betaalde
den man, keek op zjjn horloge en spoedde zich
voort.
Bene zeer zonderlinge gewoonte wordt tegenwoordig
bij enkele officierskorpsen van het Qostenrijksohe
leger gevolgd, n.l. die van het dragen van een mo
del-ring met de wapens van den persoon, waarnaar
hot regiment genoemd wordt. Zoo werden de offi
cieren van het 2e regiment uhlanen bij den dood van
prins Charles von 8chwarzénberg gerechtigd tot het
dragon van een uniform-ring. Eveneens ontvingen
de officiereu van het 54e regiment infanterie bjj de
onthulling van het standbeeld van Maria Theresia
een "ring met de beeltenis van den veldmaarschalk
graaf Stahrenberg, naar wien het regiment genoemd
is. Deze ring moet aan de pink van de rechterhand
gedragen worden.
Het Neue Wiener Tagebl. vertelt het volgende: Een
koopman uit Weenen, die een vriend uit Parijs, bij
zijn doorreis naar Constantinopel, san het station van
eerstgenoemde stad wilde begroeten, begaf zich der
waarts met zjjn vrouw en zijn beide kinderen, om er
de aankomst van den hliksemtrein af te wachten. De
koopman nam een rijtuig en aan het station gekomen,
steeg hjj met zjjn vrouw uit, de beide kinderen in de
vigiante achterlatende. Zjj begaven zich naar het
perron en weldra reed de trein uit Parjjs het station
binnen. De koopman en zijn vrouw haasten zich naar
de waggons, zien hun vriand aan een raampje en
verwelkomen hem hqrtelijk. De vreemdeling noodigt
hen uit bij hem in den waggon te komen, tot de
trein wegrijdt en man en vrouw laten, zich niet bid
den, maar slapen vlug in de coupé. De koopman
wendt zioh nog snel naar een voorbijgaand^ con
ducteur en verzoekt dezen, hem te waarschuwen
zoodra het tijd is om uit te stappen. Daar ontspint
zich een levendig gesprek; men babbelt druk, men
moet elkander in weinige minuten ook zooveel zeggen
en. vragen... En eensklaps wat is dat? Een schel
gefluit, een ruk, de trein zet zioh in beweging en eer
de beide gasten van den naar Constantinopel reizen-
den Franschman er op verdacht zjjn, beweegt me#
zich reeds in een steeds sneller wordend tempo voort.
Zij zijn gevangenen van den bliksemtrein, reizigers
tegen wil en dank.... De vrouw barst" in tranen uit,
voor het station in, het rjjtpig zitten immers haar
kindéren en wachten op papa en mama. De man,
vergeeld door zijn vriend, loopt de waggons door,
om den conducteur te wenken en hem te bewegen
den trein to doen stilhouden.
De conduoteur wordt gevonden en de volgende
dialoog ontspint zich: «Laat ons, om 'shemels wil,
uitstappen, we moeten uitstappen!" «'tSpjjt me,
lhaar dat gaat niet megr.» Het moet gaan!
Wat is het volgende* station, waar gestopt wordt?»
«Pressburg." «We zouden dus tot Pressburg
mee moeten rijdon? Neen, onder geen voorwaarde.
Ik heb u verzocht, mij te waarschuwen, eer de trein
vertrok." De dame valt bjj de tijding, dat zjj tot
Pressburg mee zal moeten,- bijna inzwjjm. De scène
trekt de aandacht der overige passagiers. Eenigen
snellen toe. De koopman verneemt ook nog, dat hjj
verplicht zal 'zijn, voer zich zelf en zjjn vrouw, de
reis naar Pressburg te betalen. Daar krijgt hjj een
gelukkigen inval. Hjj ziet de noodrem, trekt er aan
en Weinige seconden later staat de trein nabjj
Stadlau stil. Nu heeft nog het volgende plaats
dp koopman en zjjn vrouw verlaten snel de coupé.
Het is intusschen W donker geworden en de beiden
haastten zich langs den trein, waarvan de passagiers
in begrijpeljjke onrust zich aan de portierraampjes
vertoonen., De koopman gaat, midden op den weg,
voor de locomotief staan en roept den machinist toe
«Ik heb aan den ramtoestel getrokken. Hier sta ik
en zal niet weg gaan voor gjj mjj oen beambte met
een lantaarn tot Himberg mee geeft."
Wat moest de machinist doen? Hjj kon toch den
radeloozen man niet overrjjden. Hij riep dus den
stoker en deze weer spoedde zich naar het dichtst
bjjzjjnde wachterehuisje, van waar nu een spoorweg
wachter aankwam, die de gevangenen van den blik
semtrein naar Himberg bracht. Van hier bereikten
zjj per rjjtuig het station en de hen nog steeds
wachtende kinderen.
Naar aanleiding van het dusgenaamde «Welda
digheidsfeest", dat ook nu weer om AutWerpens
ramp te lenigen georganiseerd werd, wijst het
Sociaal Weekblad op de volgende zinsnee in het ver
slag eener Rotterdamsche vereeniging, die zeker veler
opinie uitdrukt:
«Het kinderachtige genoegen, dat menigeen er in
schept, «ter wille van weduwen en weezen" een
feestje te organiseeren, de aanvalligheid en overre
dingskracht von jonge dames voor tombola of fancy
fair te gelde te maken, vereenigingen, aan Thalia en
Polyhymnia gewijd, een heiligenkransje te verschaffen
is de wereld nog niet uit
Zoo heeft nu weer een vreeselijke ramp Antwer
pen geteisterd. En een ieder moet vervuld zjjn
geweest van een ontzettend medelijden met de on
gelukkige slachtoffers. Maar de kalme, onpartijdige
en tevens fijngevoelende beoordeelaar zal ook zede-
ljjk pjjn hebben gevoeld bjj het aanschouwen van
het naspel. Bij een ramp als deze behoefde men
niet bevreesd te zjjn, dat de weldadigheidszin zich
onbetuigd zou latentoch werd ze door talrijke ver
eenigingen aangegrepen als een geschikte aanleiding
om «voor een goed doel" het menschdom te amu
seeren.
Wij weten wel, dat ons woord niemand zal be-
keeren en velen zal ontstemmen. Maar tegen dit
teeken des tjjds mogen herhaalde prÉmsten niet
achterwege blijven, v|
Maxime du Camp heeft niet lang geleden een
streng oordeel uitgesproken over de in dit opzicht
onvergeeflijke jjdelheid van i en zich weldadig noemend
publiek. In een beschouwing in de geschriften vau
den „Beutecken Verein für Armenpflege und Wohl-
thdtigkeit" wordt eveneens over deze nieuwere mode
de staf gebroken«Met de natuur van den meusch
mort men rekening houdende meeste menschen
geven nu eenmaal liever gold uit voor hun ge
noegen, dan voor liefdadige doeleinden. Maar de
feesten, zooals ze tegenwoordig op toiiw worden
gezet, Verkrijgen een hoogst bedenkelijke uitgebreid
heid; het is een ongezonde beweging. De weldadig
heidsfeesten worden epidemisoh; op het doel wordt
niet meer gelethet genoegen fof de jjdelheid) is
de hoofdzaak."
Wjj spraken nu niet eens over de kosten, waar
mede elk feest gepaard gaat. en die menig leverau-
cier verlangend doet uitzien naar een weldadigheids
feest. Anders zouden wij veel voorbeelden kunnen
aanhalen als dat van de Monteflore-stichting te
Amsterdam, die voor een fancy fair f 5253 uitgaf
om 5240 te ontvangen, en die toch gelukkig was,
«omdat ze niet weinig openbaarheid hierdoor
verkreeg I"
De correspondent der Daily Newe te Helsingfors
seint, da? de griepbrsmetting zich in West-Rusland
bljjft uitbreiden. Bjjna iedereen, dien men tegen
komt- heeft de ziekte gehad, of verwacht ze te
krijgon. Brieven bljjven onbesteld door ziekte der
postbdhmbten, kantoren zijn gesloten, enz. Aan de
ziekte gaan 2 of 3 dagen van "loomheid vooraf.
Dan breekt de" koorts uit, die 6 of 8 uren snel
toeneemt en van jjlen, hoofdpjjn, guwriohtspijn, keel
aandoening en een hinderlijken kuch vergezeld gaat.
Na herstel stort do, zieke licht weer iqM
Ofschoon do ziekte, die in Rusland onder den
naam van Dengh, of Cliineesche verkoudheid bekend
staat, over het algemeen niet kwaadaardig is, zijn
toch eénigo gevallen mot doodeljjkeu afloop voor
gekomen, 'door dat de ziekte,-longontsteking tenge
volge had. Zoo ligt de heer Laski, de directenr
der internationale Bank te Petersburg, die ook werj
aangetast, op het oogenblik hoogst gevaarljjk ziek,
en wordt aan zjjn herstel gewanhoopt.
Te Odessa zjjn 250 soldaten, 80 militaire stu
denten en de halve bemanning der Russische booten
in de haren aangetast.
In het oosten, voornameljjk in Petereburg, neemt
nu de ziekte af, w&arechjjnlijk ten gevolge van de
ingetreden gestrenge koude,
De geneesheeren voorspellen, dat de epidemie zich
naar Duitschland en West—Europa zal uitbreiden.
Inderdaad is nu te, Berlijn een ongesteldheid opge
treden, die met de griep zeer veel overeenkomt.
Ook is onder de soldaten tq Kopenhagen eene
goljjksoortjge epidemie uitgebroken, en de overheid
heeft strenge maatregelen genomen om de uitbrei
ding te keor te gaan.
De griep is ook te Wqenen opgetreden. In eep
der gasthuizen fjjden 13 geneesheeren en verpleeg
sters er aan, hoewel in lichten graad. Velen her
stelden na 3 dagen ziekte. In velen gezinnen wor-
deu de kinderen onverwacht, schijnbaar zonder aan
leiding, ziek.
Ook in 1782 heerschte te Weenen de griep, of
althans een daarmede overeenkomende ongesteldheid.
Vau een bevolking van 390,000,personen werden
er 60,000 aangetast. In 1788 waren 20,000 ziek
terwijl in 1833 drie vierden der bevolking door
hetgeen men de Russische ziekte noemde, omdat
zjj steeds uit Rusland 'kwam, werden aangetast.
Geen der drie epidemies was Van kwaadaardigen
aard en alleen bij teringlijders had de ziekte een
doodejijken afloop. De jongste epidemie begon in
April bij koud weder en bereikte in een buitenge
woon warme Meimaand haar grootsten -omvang.
In verband met cholera stond de griep hier niet,
trouwens hebben de geneesheeren te Odessa ont
kend, dat de griep de voorloopster dier*ziekte zou
zijn. In Engeland was «dit, voor zoover men weet,
slechts éénmaal in 1832, het geval, toen de griep
der cholera voorafging.
De griep van 1847 te Londen was van bedenke-
Iijken aard en had in 1739 gevallen een doode-
ljjken afloop, terwjjl uit do groote sterftevermeerde-
ring schjjnt te bljjken, dat de griep ook bjj andere
ziekten een ongunstigen invloed oefende. Het
schjjnt, dat de ingesteldheid, niet onmïddelijk van
persoon op persoon overging, maar zich langs een'
omweg verbreidde.
- Te Krakau in Lemberg heeft de griep zich ook
vertoond. Voornamelijk de bewoners der laagge
legen wijkeu van Lemberg en té Krakau zijn de
soldaten aangetast. In het naburige Lobzor heereoht
de ziekte in de krijgsschool, waar verscheidene
cadetten zijn besmet,'
Volgens de Pall Mall. Gazette hebben zich ook
te Londen reeds twee gevallèn van deze ziekte
voorgedaan,
Het Rotterdamscbe gezelschap onder dir. der hh.
Le Gras en Haspels voerde gisterenavond hior ter
stede op het drama Eva, van Richard Voss.
Of dit stuk, dat eferst dezer dagen op het réper
toire van hpt gezelschap werd gebracht, in den smaak
viel vay het Goudsche publiek? Afgaande Op'het
telkens herhaalde daverend applaus ongetwijfeld
al gelooven wjj dat die toejuichingen meer gericht
waren aan het adres der artisten,'die het vertolkten
dan aan daf van den schrijver. Het was een model-
voorstelling uit een oogpunt van tooneelspeelkunst,
en het stuk kan dan ook alleen welkom zijd als een,
dat aotrices als de dames Beersmans en Jonkers ea
acteurs als de heer Haspels gelegenheid schonk hun
heerlijk talent ten volle te doen uitkomen. De per
soon van Eva toch, de hoofdpersoon, is zóó vreemd
getceken.l, dat wij ten slotte onze- schouders opha
len over hare raadselachtige verschijning. Als wij
met haar kennis «maken in het le bedrijf, vatten
wij groote sympathie voor haar op. Zij toont een
flink, oprecht karakter en zoowel in haar optreden
tegenover haar vader- als tegenover haar aanstaande
legt zij een cordaatheid en moed aan den dag, dio
de beste beloften bevatten voor de volgende bedrij
ven. Hoe worden wjj echter teleurgesteld!' Nauw-
ljjks komt Kir nar tot haar met liefdesbetuigingen
of zij bezwjjkt en de eens zoo fiere Eva wordt haar
man ontrouw en de vlugge wijze waarop dat
in zijn werk gaat gaf dat heel: toonoel iets, dat
onwillekeurig lachen deed hoe tragisch hét ook
was Bedoeld! v
Voor de «wijze, waarop Eva door Mevr. Jonkers
werd gespeeld, niets dan' lofVan het begin tot
het einde deed zjj de rol geheel tot haar recht
kómen en zoowel in het tooneel, waar zij Johan haar
ontrouw bekent als in dat, waar zjj Elimar zjjn
laaghartig gedrag verwijt, was/zij uititekend. Mevr."
Beersmans, dieprachtiggegrimeord was als Ilart-
icig'a moeder, speelde vooral in het 3e bodrjjf zóo
indrukwekkend, d'at het ons en ongetwijfeld velo toe-
