Buitenlandse!) Overzicht.
KUNSTNIEUWS.
schappij te stichten op aandeelen groot honderd gul
den, zoodat, indien slechts zeventig menschen hem
hun steun en hun vertrouwen zouden willen schenken,
hy een arbeid zou hebben gevonden, waardoor hij
voor zichzelven zou kunnen leven en tevens nuttig
werkzaam zou zijn voor vele anderen.
Onlangs maakten wij melding van het voornemen
van den heer Carré om in «yn cirque te Amsterdam
zoogenaamde waterballetten te geven.
Het Handelsblad" geeft thans de volgende be
schrijving van de wijze, waarop het waterbekken
wordt ingericht.
In zeven minuten tijds in de gewone pauze
dus zal de arena bedekt worden met caoutchouc
der dikte van 4 millimeter. De geheele hoeveelheid
caoutchouc weegt slechts 110 kilogram en kan ge
makkelijk op een karretje worden vervoerd. De
wanden van het bekken, 70 centimeter diep, komen
een weinig boven de balustrade uit. In 37 seconden
zullen de 65 kub. meter water, voor de vulling be-
noodigd, uit een vergaarbak, ter hoogte van 4 voet
achter het tooneel geplaatst, in het bekken stroomen.
Dit water is door den stroom van bet verwarmings
toestel tot de vereischte warmte gebracht en komt
in het bekken door een pyp van caoutchouc van 30
centimeter middellijn.
De caoulchouc-bekleoding loopt, door een toegang
naar de stallen, naar achteren en daar wordt alles
wat tot de waterfeesten behoort in het bekken ge
bracht. Het gordijn, dat de arena van de stallen
scheidt, wordt een boschje, en achter dat boscbje
uit komen de schuitjes en stoombootjes aanvaren,
ten dienste der waterballetten aangeschaft. Er is
ook een brug in den maak, geheel gereed boven in
het circus hangende, snel afgelaten en spoedig be
vestigd.
Door pijpen naar de riolen wordt het water afge
voerd.
Een en ander wordt uitgevoerd naar de plannen
van den heer Eugène Visser, sedert jaren aan het
circus verbonden als regisseur en werktuigkundige.
In de eerste Degen maanden van dit jaar zijn
via Bremen geëmigreerd 99,734 personen, d. w. z.
20 000 meer dan verleden jaar in diezelfde maanden.
Toen waren er 39.000 Duitschers onder de emi
granten dit jaar ,38.000. De vermeerdering schijnt
voornamelijk uit Rusland te zijn gekomen, vanwaar
de meesten naar Brazilië zijn gegaan. Toch bleven
de Vereenigde Staten de meeste emigranten trekken
(85,618); dan volgde Brazilië met 12,710 emigran
ten, waarheen verleden jaar niet meer dan 707 per
senen via Bremen emigreerden.
De moord, onlangs op het hoofd der politie te
Nieuw-Orleans, Hennessv, gepleegd, blijkt het werk
te zijn geweest van eene geheime vereeniging van
Sicilianen, die zich daar gevestigd hebben. Deze
soort van «Maffia" heeft, een «vendetta" uitoefe
nende, reeds meer dan veertig Italianen vermoord.
De overheid besloot eindelijk 't werd tijd
een einde aan deze moordenarij te maken en in Mei
stonden zes personen deswege terecht. Gedurende
het proces werden de voornaamste getuigen even
eens omgebracht. Nu had de heer Hennessy een
zoo volledig onderzoek ingesteld en zooveel feiten
aan het licht gebracht, dat men hoopte de «ven
detta" voortaan voorgoed onmogelijk te kunnen
maken. In de laatste maanden waren hom echter
zooveel waarschuwingen toegekomen, dat hij nacht
on dag zich deed beschermen. Den I2den dezer
echter had hij, meenende dat dit niet langer noodig
was, zijn geleider ontslagen. Daar scheen op te zyn
gewacht. Een politie-agent, die op het geluid der
schoten* hem te hulp kwam, kreeg oen kogel door
het hoofd. De heer Hennessy was door een aantal
kogels over zijn geheele lichaam doorboord en be
zweek na een lijden van negen uren. Zoven Sicili
anen, verdacht van medeplichtigheid aan den moord,
zijn gevatéén hunner is gekwetst. Ten huizo van
den gewonde, zekeren Petro Matteo, hadden ettelijke
geheime samenkomst plaats gehad.
De «vendetta," waarvau de heer Hennessy het
offer is geworden, begon op Sicilië en is vdér 30
jaren naar Nieuw-Orleans overgebracht.
Vrijdag meldde zich iemand aan de gevangenis
aan, verzoekende een der gevangenen te zien, onder
voorwendsel van hem te identificeren. Bij den man
gebracht, haalde hij een pistool uit en schobt op den
gevangene, die vermoedelijk aan zijne wondon be
zwijken zal.
De Zondag wordt in sommige deelen der Veree
nigde Staten zoo streng in acht genomen, dat zelfs
de automatische werktuigen, die lekkernijen, sigaren
enz. verkoopen, onder den ban der wet zijn gekomen.
Toen zulk eene machine onlangs te New-Haven in
den Staat Indiana op Zondag in werking was, werd
de eigenaar wegens het drijven van handel tegen
de wet gevangen genomen.
Een rechter in den Staat Wisconsin heeft de uit
spraak gedaan, dat een dentist de wet overtreedt,
als hij op Zondag een tand trekt.
Men heeft een middel ontdekt om met behulp
van de telephoon de komst van stormer aan te kon
digen. Hiertoe worden twee ijzeren staveu op 7 óf
8 meter afstand van elkaai geplaatst. Door deze in
gemeeuschap te brengen aar. den eenen kant door
een met caoutchouc geïsoleerdtn draad, aan de an
dere met een telephoon, kan eon naderende storm
ten minste 12 uren te voren worden aangekondigd.
Een dof geluid doet zich dan in den ontvanger ver
nemen. Naarmate de storm nadert, gaat het geluid
over in dat van hagelkorrels die tegen hot venster
slaan. Elke bliksemstraal brengt een schok voort
alsol tegen het telephoonkastje werd geslagen.
Vermoedelijk zal daze ontdekking aan weerkundi
gen belangrijke diepsten bewijzen.
De Bataviasche bfitden bevatten nog schriftelyke
berichten uit Flores. De verkenningstocht van den
heer Van Schelle op defh 24en Juli, de overval van
het transport op den 6en Augustus, waarbij de lui
tenant Diemont sneuvelde, en de latere overval op
den 22en worden in die brieveh meer of minder in
bijzonderhedeu medegedeeld. Dit alles is echter uit
vroegere mailberichten reeds bekend en behoeft dus
nijet herhaald te worden. De aandacht verdient nog
het volgende, in eenen brief aan den Javabodt van
24 Augustus:
De in onze handen gevallen parangs der Rokka-
neezen hebben met hot gevest een lengte van ge
middeld 1 M, tot 1.20 M. Deze parangs worden
met beide handen gehanteerd, en er kunnen door
hunne lengte en zwaarte de diepste en zwaarste
wonden mee worden toegebracht. De schilden, cir
kelvormig en van karbouwenhuid vervaardigd, zijn
byzondor solide en laten geen lanssteken uooh kle-
wanghouwen door. Het grootste schild dat mij in
handen kwam, had een diameter van 0.92 M.
Dat de toestand op Flores met don dag slechter
wordt, kunt u wel nagaan, en aangezien nu de Rok-
kas twee malen achtereen zulk een succes op de on
zen hebben behaald, zullen zij wel hunne aanvallen
op vivrestransporten herhalen. En ongelukkigerwijze
zullen wij dan dikwijls in het nadeel vorkeeren, om
dat het terrein voor den vijand op zeer vele punten
zeer gunstig is, en omdat er geene menschen genoeg
boschikbaar zijn om do escorten van flinke sterkte te
kunnen maken. Wy verbeiden dan ook met onge
duld het oogenblik dat de regeering zal besluiten
hoe verder op Flores zal worden gehandeld, vooral
nu toch gebleken is dat in de stropk waar wij zijn,
geen tin te vinden is.
Moet het onderzoek naar tin toch worden doorge
zet, dan is het noodzakelijk dat er eene flinke macht
hiervoor wordt boschikbaar gesteldminstens nog
een half bataljon bij de tegenwoórdig aanwezige
sterkte. Wij hebben nu het volk en het terrein loe
ren kennenhet eerste als zeer stoutmoedig en on
verschrokken, daarom is het niet overdreven als ik
zeg, dat om het onderzoek naar tin door to zetten,
dus verder het binnenland in te gaan, minstens nog
een half bataljon bij de tegenwoordige macht uoodig
moet worden geacht.
En meen niet dat het binnenland schaars bevolkt
is verre van daarbij onze verkenningstochten zijn
wij in de gelegenhoid geweest op te morken dat, ia
welke richting men zich ook wende, honderden van
kampongs zich aan ons oog voordeden. Kampongs
niet alleen geducht door haro meostal zware bevol
king, doch ook geducht door hare ligging'op heu
vel- en bergtoppen en andere toegankelijko punten.
Ik geloof dat dit de laatste keer zal zijn dat u
iets over Flores hoort, want wy hopen dat de boot
die 28 of 29 dezer hier verwacht wordt, eene be
slissing orntient ons lot in dit onherbergzaam oord
zal medebrengen.
De veilingen van wege do vereeniging «Weatland"
gehouden, al» middel ter verbetering vau den binnen-
en buitenlandschen handel in Westlandsche produo-
ten, bobben uittuuntond gewerkt. Tengevolge echter
van den grooten aanvoer der producten, waardoor
de controle uitgebreid werd, is er een aanzienlijk
tekort ontstaan in de kas der vereeniging. Op
initiatief van den heer Waldeck, te Loosduinen,
is dit tekort geheel gedekt door een renteloos voor
schot vau oereloden en leden van 't hoofdbestuur
en de afdeelingtbesturen, wat zeker krachtig getuigt
voor het vertrouwen, dat de bestuurders in de ver
eeniging stellen. Op de algeraeene bestuursvergade
ring werd voorts nog besloten tot het houden van
eene bijeenkomst met de voornaamste kooplieden in
Westlandsche producten, ter bespreking van de belangen
van koopers, zoowel als van telers.
Velftsche Ct.)
De brand van een Amerikaanse!) hötel. In het groot
ste hotel van vijf verdiepingen te Syracuse (staat
New-York) als het Lelandhótel bekend, ontstond
Woensdagnacht tegen 12 uur een hevige brand, die
binnenstoomde en hij keek Mela diep in do oogen.
«Ik zal dien nooit vergeten, zoolang ik leef."
«Ik ook niet," zeide Mela zacht en bewogen,
«maar," sprak ze snel, de sentimenteele stemming
onderdrukkend, «zoudt u nu voor plaatsen willen
zorgon, anders krijgen we niet te eten."
Er waren plaatsen genoeg aan de lange, op het
perron gedekte feesttafel, maar zooals Förster tot zyn
schrik vernam, alleen voor diegenen die zich door
raiddel van roode kaarten als echte journalisten kon
den legitiraeereu niet dat ze het daarom werkelijk
waren. De eene had aan den journalistendag deelge
nomen, omdat hij vroeger journalist was geweest, de
andere, omdat hij journalist wilde wordende derde
omdat hij, als hij toevallig geen architect was, immers
best journalist had kunnen zijn. Kaarten hadden zij
allen, alleen Mela niet.
Vader en neef hadden er geen. Zij schikten zich
anders heel welgemoed in hun lot en Förster, diea
bet grillig noodlot naast de ons bekende heden
groenzijden schrijfster geplaatst had, moest tot
zijn ergernis zien, hoe zij aan een afzonderlijke tafel
lachend en pratend hun maal gebruikten en toen in
de richting van de bergen verdwenen. Zijne buur
vrouw probeerde hem intusschen naar haar beste
krachten te onderhouden.
Wordt vervolgd.)
ook werkelijk gedaan. Het gezelschap nam zijne
plaatsen in aan de linkerzijde van den trein, vanwege
het uitzicht en voort ging het in den frisch bedauw
den zomermorgen.
Zijt gij, waarde lezer, ooit over den Semmering-
pas gespoord?
Achter u blijft de grootsche stad met hare roo-
kende schoorsteenen, hare jjauwe stegen, hare door
werk en hartstocht voortgejaagde menschenkinderen
voor u uit de vlakte, die als een tuin Gods om u
heen ligt, stijgen de bergen omhoog met^hunne een
zame kloven, waarin de beek uit het woud bruischt,
met hare machtige burchten, die van vroegere heer
lijkheid vertellen. Daar blinkt Wartenstein met zijn
honderd vensters u tegen, daar zendt burg Klamm
zyn groet naar beneden in het dal.
Langs steile berghellingen, nu eens in de duisternis
van een tunnel duikend, dan weder door gebroken
gewelven in plotselinge wisseling van dag en nacht
doorvliegend, over spleten, door stoute bruggen
overwelfd, rent de trein langs de witte spoorwach-
tershuisjes af, die als zwaluwnesten aan de helling
kleven.
Kinderen loopen naast den spoorweg, ze dragen
groote ruikers aan, Almenrasch en Edelweisz, Gen
tianen en Cyclamen, Alpenbloemen. Symbool der
poëzie van de bergen, hoe werkt uw groet verkwik
kend op de zielHoog boven de dalen slingert de
spoorweg. Nu openen de hergen zich voor een
oogenblik, diep onder hen vertoont zich een rots
spleet in wereld vergeten eenzaamheid. Een herders
knaap ligt op het gras, en staart den trein na. Maar
verderDaar ligt Scbottwien ingesloten tusschen de
bergen, als wilden zij het verder en verder in hun
reuzenoraarming plat drukken. Ge ziet loodrecht op
de huizon en in de tuinen neër, waar vrouwen bezig
zijn de schoone wasch te drogen en kinderen in de
zon spelen. VerderOver den Atlitzgraben heen
den Sommering op, voorbij het monument van Karl
von Ghega, den koenen aanlegger van dezen spoor
weg en door den eindoloozen ubcK' van der Sem-
meringtunnel het heerlijke Stiermarken binnen!
Hebt ge dezen rit gemaakt met heldere oogen en
een open hart, dan kant ge niet zeggende heer
lijkheid der aarde is mij een gesloten boek gebleven.
Ge hebt er een blad uitgelezen, welks inhoud uwe
ziel nooit zal vergeten. En als dan naast u een
wezen zat, wier ziel zich met de uwe meende uit
te breiden om alle pracht in zich op te nemen, wier
oog vol zalige verrukking in de ruimte zwierf, om
dan verblind en bevend in 't uwe te zienwier
geest, de kleingeestige zorgen en lasten van het leven
van zich werpend, met u de hooge vlucht waagde
over de bergtoppen tot de daarover trekkende-wolken
en hooger naar de slechts gedroomde wonderen van
hetgeen nog verder is dan mag uw later leven
treurig en droevig zijn, eenmaal hebt ge uit den
beker van het gelnk gedronken.
„Dat was een mooie rit," zeide Förster diep adem
halend, toen de trein het station van Mürezuschlag
het gebodw in een uur tot aan den grond sloopte.
Het hotel was juist vol gasten, en het is te ver
wonderen dat er niet meer ongelukken bij gebeurd
zijn. Het vuur ontstond in de keuken op de onder
ste verdieping, en binnen vijftien minuten was het
heele gebouw een prooitfcr vlammen. De gasten
werden door den nachtwak# met electrische schellen
opgescheld. Sommige vonden eiken weg tot redding
afgesneden, maar velen werden in veiligheid gebracht
door middel van de patentreddingstoestellen, bestaande
uit ijzeren touwen met netwerken om zich zelf naar
beneden te laten, waarvan elke kamer was vooTzien.
Ijzingwekkende tooneelen worden in de telegrammen
nit Syracuse beschreven. Een man en oen vrouw
verschonen in eikaars armen gedrukt voor een der
vensters op de 5e verdieping. Beneden vertoonde
zich een vlammenzee, doch geen ander redmiddel dan
uit het venster te springen stond hun open, en ook
dat soheen een zekere dood. Geen bulp kon hen be
reiken. De vrouw scheen geneigd om den sprong
te wagen, maar mep kon zien hoe haar man haar
aanried om het niet te doen. Do menigte beneden
wachtte met ingehouden adem. De vrouw deed een
laatste poging om zich uit het raam te werpen, maar
haar man hield haar terng en beide verdwenen in
de kamer. Aan een venster op de tweede verdieping
verscheen een vrouw in vlammen gehuld. Zij scheen
te aarzelen tusschen 'uit het raam te springen en het
vuur trotseeren. Zij stapte op de vensterbank met
de handen boveu het hoofd. De menschen op de
straat beefden en wondden het gelaat af. Doch de
arme vrouw kon niet springeu en stapte in de kamer
terug. Bon oogenblik later was het vertrek dén vuur
massa, en men verloor de ongelukkige uit het oog.
Intusschen korfden de vreeseljjke kreten der onge-
lukkigen, het krakon en barsten van houtwerk en rui
ten ver iu den omtrek gehoord worden. Een moeder
verscheen aan het venster met haar zuigeling op den
arm. Haar smookonile kreten kon men nog hooren,
terwijl do vlammen haar en haar lieveling van alle
kanten omgaven. De brandweermannen trachtten te
vergeefs haar met ladders te bereiken en men riep
haar toe om het ijzeren touw naar beneden te laten
of uit het raam te springen. Zij rolde het touw af en
klom op het kozijn, toen de vlammen plotseling haar
haar kleoreu deden ontbranden. Zij viel achterover
en vond eon zekeren dood. Zeven of acht mannen
en kinderen sprongen van do bovenste verdieping op
een werkplaats die achter het hotel stond. Op een
gegeven oogenblik waren er zeven personen boven
op die werkplaats aanWezig toen het gebouw door
de vonken en do stukken brandend hout vlam vatte.
De slachtoffers waren halt naaktze trokkon zich de
brandende kleedoren van het lichaam. Een vrouw
was op den grond waar zij gevallen was, bezig zich
de brandende haren uit het hoofd te trekken.
Verscheiden politieagenten stonden op straat met
netten gereed om de springende gasten op te vangen.
Twee personen, een man en eene vrouw, sprongen
tegelijk in één net en bekwamen ernstige kneuzingen.
De voigeudo die sprong, was eene vrouw die haar
kamer op de bovenste verdieping had, 'zij miste ech
ter het net en viel op de steenen te pletter. De
brandweermannen hadden veel last van do telegraaf
draden, die voor hot gebouw gespannen waren en die
het zetten van ladders verhinderden. Een ladder
moest gezet worden tegen een venster op de vijfde
verdieping, doch bleek te kort te zijn om de drie
vrouwen te bereiken. De brandweermannen liepen
naar boven, en het gelakte hun na veel inspanning,
met govaar voor huo oigen leven, dat der vrouwen
te redden. Een ooggetuige schat het aantal slacht
offers op "ijf en twintig.
De oorzaak,dat de brand zich zoo spoedig heeft
uitgebreid, niettegenstaande hot hotel van alle brand-
bluschtniddelen was voorzien, moet toegeschreven wor
den aan de lift die van boven gesloten was. Do
vlammen die door den koker een uitweg zochten,
konden dien slechts op de verschillende verdiepingen
en niet naar boven vinden.
Het bekende Comité voor litéraire en muziekale
voordrachten, dat, voor zoqyer het muziekale gedeelte
betreft, ten vorigen jare weinig vau zich liet hooren,
begon nu, tot veler genoegen, reeds terstond het
wipterseizoen mot een soirée voor kamermuziek.
Wij hoorden daar een - zangeres-dilettante, Mej.
W. I. H., uit Brussel, wier stem en voordracht de
hoorders in hooge mate boeiden. Het repertoire
dor zangeres schijnt, volgens de gekozen stukken,
voornamelijk uit werken van de Fransche school te
bestaan. Niet het minst viel hot door haar geschon
ken toegiftje (van Massenet) in den smaak.
Wat het instrumentale gedeelte betreft, onze di
recteur, de heer M. Bouman, voerde met do heoreD
Coenen (viool) en A. Bouman (cel), beide uit Utrecht,
trio s van Beethoven en Gade uit, die het publiek
niet vermochten te verwarmen. Beter slaagden de
violist en de cellist met hunne solonummors, die een
levendig applaus uitlokten, niet het minst een com
positie (Gavotte) van den heer A. Bouman zeiven.
Het aangekondigde adagio voor viool van Spohr
word, om ons onbekende redenen zonder waar
schuwing veranderd in het adagio uit Mendelsohn's
vioolconcert. Zekere tonen in den Mittelsatz, die
sprekend geleken pp het stemmen van een viool,
hadden wij tot nog toe daarin niet opgemerkt.
Opzettelijk vermeden wij in het bovenstaande in
eenig opzicht ons peisoonlijk gevoelen omtrent de
uitvoering mede te deelen. De reden zullen de le
zers yan dit blad, naar wij hopen, begrijpen. Ook
in het vervolg zullen wy hen met onze zoogenaamde
«afbrekende kritiek" niet lastig vallen, daar onze
werkzaamheid als verslaggever hiormede eindigt.
Moge het een ander beter ^dan ons gelukken den
toon, dien velen hier schijnen te wenschen, te ver
binden met een ernstige vervulling van de taak,
die de recensent op zich neemt.
De Fransche Kamer heeft Maandag een goed be
gin gemaakt en netjes schoonschip gemaakt. Al
de steenen, welke de vijanden van de Regeering op
den weg wilden werpen, zyn kort en goed opzij
gegooid. De zitting begon met een Dahomey-in-
terpellatie. Onmiddellijk van de baan met de een
voudige orde vau den dag. De onbeschaamdheid
van sommige lieden kent geen grenzen cn tot die
lieden schijnen ook de leerlingen van don schoonen
generaal te behooren. Zullen er nog vervolgingen
tegen de aanhangers des generaals plaats hebben,
vroeg men de Regepring. 't Beste ware geweest,
wanneer do vergadering was gaan lachen, maar in
parlementaire zittingen heerscht soms de verkeerde
wereld men behandelt ernstige zaken belachelijk,
en belachelijke zaken ern3tig. De Minister Constans
zeido dat de Regeering zulk een vervolgiug in over
weging zou nemen, wanneer zij gevraagd werd van
bevriende zijde, anders niet, want zij zou alleen in
het voordeel zijn van de Boulangisten. Zeer waar
dig was dit antwoord niet; een Regeering moet ver
volgen, wanneer het haar plicht isanders niet. Een
korte discussie maar een heftige werd over dit punt
gevoerd.
Do Boulangistische interpellatie werd afgedaan
met de eenvoudige dagorde.
Nu nog een steenHubbard's voorstel om de
leden van den Senaat opk te laten verkiezen bij
direct algemeen stemrecht. Dat was natuurlijk een
politiek ding, waarover men weken lang kon dispu-
teeron. Maar de meerderheid had daar nu geen
lust in en met 246 tegen 197 stemmen werd het
voorstel verworpen.
En nu was de baan vrij en kwam Jules Roche
met hel tarief-ontwerp en Burdeau met het rapport
der begrootings-comraissie. Rouvier vroeg Donderdag
de begrootiug aan de orde te stellen. Dienovereen-
komstig besloten.
Do gemeenteraadsverkiezingen in België zijn over
het algemeen gunstig uitgevallen voor de liberalen.
Waar de liberalen de meerderheid bezaten, hebben
zij zich gehandhaafd en in enkele plaatsen, waar de
clericalen de macht in handen hadden, is deze door
de liberalen veroverd. Vooral in de provinciën ging
hot den clericalen niet naar wensch, een verschijnsel
dat door de liberale «Etoile Beige" als de geheele
omverwerping der clericalo gemeenteraden wordt
beschouwd.
Zoover is het nog niet. Het clericale Handelsblad
van Antwerpen «trekt do schouders op voor het
triomfgeroep der geuzerij" en noemt den uitslag
«niet nadeelig" voor de conservatieve partij, omdat
ten slotte toch geen verandering in den staat ?an
zaken is gekomen.
Toch kunnen de liberalen op belangrijke overwin
ningen wijzen. Ondanks de ontzaglijke inspanning
dor clericalen behielden do liberalen Antwerpen met
een meerderheid van ruim 2000 stemmen, welke
aanmerkelijk grooter is dan de meerderheid, waar
mede de liberalen bij de vorige stemming werden
gekozen. Ook te Brussel, Gent en Luik behielden
de liberalen met groote meerderheid het veld, ter
wijl zij eveneens in vele kleinere plaatsen een of
meerdere zetels bemachtigden.
Ingrijpende veranderingen zsl deze verkiezingsstrijd
niet brengen, maar toch achten de clericalen het
noodig het kiesrecht voor den gemeenteraad te wij
zigen. «Wat wij vragen" zegt het «Handelsblad
van Antwerpen" «is eene nieuwe wet op de be
kwaamheidskiezers de kiezers van ambtwege moeten
verdwynen, en allen moeten kiezers met examen wor
den. De officieren moeten gaan stemmen, evenals <!e
geestelijken, in hunne geboorteplaats. Die twee maat
regels moeten niet genomen worden voor dit ofc'dat
overwicht, maar met het oog op rechtveerdigheid." j
Ongeregeldheden kwamen nergens voor. Ju enkele j
plaatsen, o. a. te Mechelen, waar de liberalen onlang3
den minister De Bruyn uitjouwden, werden uitge
breide voorzorgsmaatregelen genomen. De politie wrs
versterkt en de schutters stonden onder de wapenen
terwijl de burgemeester samenscholingen had verbo
den. Een zeer talrijke volksmenigte was op de been
maar alles liep zeer kalm af. Te Antwerpen vierden
de liberalen feest. Hetzelfde eden de clericalen te
Mechelen, waar zij zich met een meerderheid van
150 stommen handhaafden.A
Gelijk in een vorig nummer kortelings werd
gemeld nam het socialisten-congres te Halle met
alle stemmen tegen één die van Werner het
organisatie-ontwerp, gelijk Jiet door de commissie
van onderzoek was gewijzigd, aan. Hët ontwerp is
niets anders dan een uitbreiding van dat van Gotha
van 1875,- reeds eenmaal gewijzigd in 1880. De
organisatie der partij, vastgesteld in 1875, was iuo-e-
wikkeld en weinig practischde socialistenwet van
1878 maakte do toepassing onmogelijk. De beide
officeele organen, te Berlijn en te Leipzig verschij
nend, werden opgeheven en vervangen door den
«Sozialdemocrat" te Londen. Ongeregeld werden
de congressen gehouden en altijd buiten Duitsch-
land, niet zuiver Duitsch, gewoonlijk internationaal.
De partijleiding, die volgens het ontwerp van Gotha
uit vijf organen bestond het congros, het leidend
comité, do commissie van controle, de delegaties en
de officieele bladen werd in een enkel opgelost:
het comité van vijf leden. Onder do moeilijke om
standigheden, waarin de partij verkeerde, bezat het
een bijna dictatoriale macht.
Met het vervallen van de uitzonderingswet moest
ook deze exceptioneele toessaad ophouden, vandaar
het nieuwe ontwerp. Dit bestaat uit 18 artikelen.
Volgens de beide eerste artikelen is ieder lid der
partij, die het programma aanneemt en de partij
naar zijn krachten stount, maar worden uitgesloten
zij, die de partjjbeginselen schenden of zich aan een
nietswaardige handeling schuldig maken. In de vol
gende artikelen wordt de wijze van verkiezing vast
gesteld van de mannen, die de belangen der enkele
districten vertegenwoordigen.
Artikel 7 bepaalt, dat het jaariijksch congres
bijeengeroepen word docr het leidend comité, dat
ook, indien dit niet door het vorig congres is vast
gesteld, in overleg met de rijksdagafgevaardigden,
de plaats van bijeenkomst aanwijst. In de volgende
artikelen worden do bevoegdheid en samenstelling
van het congres, de opperste vertegenwoordiging der
partij, vastgesteld. Een buitenwoon congres wordt
of door het leidend comité öf op voorstel van so
cialistische afgevaardigden öf op verlangen van 15
kiesdistricten bijeengeroepen.
Het leidend comité bestaat uit 12 personen: twee
voorzitters, twee secretarissen, een penningmeester
en zeven controleerende leden. Het comité heeft
de vrije beschikking over de partijgelden. Ia de
volgende artikelen worden de bevoegdheid en ver
kiezing van het comité geregeld. Het officieele
partij-orgaan het „Berliner Volksblatt», dat van af
1 Januari onder den naam van „Vorwiirts" zal ver
schijnen publiceert alle officieele raerjedeelingen der
partij. In artikel 18, het laatste, wordt eindelijk
bepaald, dat wijzigingen in de partij-organisatie door
het congres met volstrekte meerderheid worden ge
bracht. In geval deze wijzigingen niet binnen den
vastgestelden tijd zijn bekend gemaakt, wordt de
goedkeuring vau 3/4 der leden van het congres ver
langd.
Tot eenigo heftige discussie gaf de benoeming der
leden van het leidend comité aanleiding. Ten
slotte gaf echter het congres aan den beproefden
leider IJebknecht, die, als hoofdredacteur van het
officieel partijorgaan, niet tot lid is benoemd, een
treffend blijk van vertrouwen door hem uit tenoo-
digen deel te nemen aan de beraadslagingen van het
comité met raadgevende stem.
Na nog eenigo huishoudelijke werkzaamheden
nam het congres een beslissing in het geschil tus-
sehen de parlementaire fractie en de onverzoenlijke
Berlijnsehe kliek. De commissie van onderzoek naar
de ingebrachte bezwaren tusschen de beide groepen
veroordeelde Wernorspractijken als verdachtmakend
en onwaardig en verklaarde hem buiten staat de
belangen der sociaal-democratische partij te begrijpen
en te dienen. Met de conclusion der commissie
vereenigde zich het congres op 24 stemmen na.
Daarop bracht de tachtigjarige Toelke nog verslag
uit over do vervolgingen, waaraan hij heeft bloot
gestaan, en eindigde mot de beste wenschen voor de
verwezenlijking van het socialistisch programma.
Na nog een korte sluitingsrede van den voor
zitter, die hulde bracht aan het werk van het con
gres, dat een splitsing in de partij, waarover de
tegenstanders reeds juichten, verhoedde, ging hit
sociaal-democratische congres te Halle met een drie
werf „Hoch" op de sociaal-democratie en onder het
zii gen van de arbeiders-Marseillaise uiteen.
Vel geestdrift en vol vertrouwen in de toekomst
keeren de gedelegeerde^ naar hun woonsteden terng
om met frisschen mtfdd den arbeid onder de ver
beterde tijdsomstandigheden te hervatten. Ongetwij
feld is het niet het minst aan den jongen souverein
