S1. K1C0LAAS- B MEI WJ AARS CADEAli.
De „MUTUAL."
BOUWMANSWONING,
St. NICOLA AS.
ECHTE SINGER NAAIMACHINES.
GEREVER
I
w f 100
pj
Wollen Boven- en Onderrokken
Firma Wed. BOSMAN.
Spaansche en Portugeesche Wijnen
St. NICOLA AS.
Levensverzekering-Maatschappij van New-York
St. UicoUas-Etalago
bij F/GHEiNHKL.
geTrraagd.
Prachtig St. Nicolaas-Cadeau.
maandag 24 November 1890*
Luxe- en Huishoudelijke Artikelen.
Gouda, J. J. van BEMMEL, Markt A 57.
Openbare Vrijwillige Verkooping
Wei-, Hooi-, Bouw-enGriendland,
St. Micolaas-Étalage gereed is,
Bos.'©,
Hultentandscli Overzicht.
m
GROOTB KEUS. LAGE PRIJZEN.
TIENDEWEG D. 84.
O S O IklL 5. 3sSZ
OPGERICHT in 1843.
K1GHVKD A. Hlc. CURDY, President.
Uit het JAARVERSLAG eindigende 31 DECEMBER 1889.
(in ééne zitting)
op WOENSDAG den 26 NOVEMBER 1890,
jME DE
Eenig Depót te AMSTERDAM:
62. KALVER8TRAAT 02.
Eenig Depót te ROTTERDAMHoogstraat 346.
Eenig Depót te 's HAGELange Pooten 16.
GROOTSTE KEUZE
SCHENK Zn.
SCHIEDAMMER
NIGHTCAP.
M. PEETERS Jz.
la
W-. 4
H
smwemmm,
Nette mandjes, inhoudende 8/j, 8/j of l*/9 flesschen GEASSORTEERDE
van The Continental Bodega Company in de prijzen van 6.50, 11 en 12 Gulden,
verkrijgbaar aan het Depót te Gouda bij T. CRKBAS. I
ONTVANGEN eene groote SORTEERING
Voorts een ruime keuze in HANGLAMPEN en GANGLANTAARNS, KOLEN- en
TURFBAKKEN.
Aantal polissen in omloop 182,310 met een verzekerd kapitaal van 1,414,874,834.80
-waarvan alleen in 1889 zijn uitgegeven 44,577 met een verzekerd
kapitaal van
Ontvangsten
Betalingen aan Polishouders
Waarborgfonds
Extra Reserve
379,006,208.43
12,257,717.75
1,182,645.40
25,797,936.15
4,292,962.03
des voormiddags ten 10 ure, ten hnize van den
Heer O. OOMS, Herbergier, te Gouderak
van eene
'met SCHUUR, HOOIBERG, verdere GE TIM- j
MERTEN, TUIN, BOOMGAARD, ERF en
DIJK, benevens diverse perceelen
WEG en WATERING, te Vamen groot 17
Hectaren, 17 Aren, 50. Centiaren; files staande
en gelegen in de gempente (ioudeMk, in Kat-
tendjjksblokbreeder omschreven |JpÜ ljoekjes,
te bekomen ten kastoren van degNotarissen
SPfiuiJT te Ouderkerk ajd IJetlixr MA Hl
STEDE te Bergambacht, alwaar aak nadere j]
inlichtingen worden gegeven.
Bp deze maak ik mjjn geachten begunstigers
en cliën$le bekend, dat van af a.s. MAANDAG de
en zooal* alle jaren van vele St. NICOLAAS-
CADEAUX voorzien is.
HOOGSTRAAT.
GOUDA.
77,797,549.05 of vermeerd. laatste jaar -
- 38,001,520.95 -
- 341,003,320,05 -
- 24,143,121.10» -
Directie voor NEDERLAND en BELGIE, 73 Rne de la Régence, Brunei.
Generaal Agentuur voor NEDERLAND, 747 Prinsengracht, Amsterdam.
Vertegenwoordiger voor ZUID-HOLLAND, C. f DOLK, 89 Nieuwe
Haven, Rotterdam.
Meer dan 9 millioen in gebruik.
Meer dan 300 diploma's der eerste klasse.
De nieuwere soorten van de Naaimachines der .Singer Maatschappij hebben
meer en deugdelijker verbeteringen dan eenige andere Naaimachine.
Dubbele Stiksteek Handnaaimachines, al naar gelang van kwali
teit, van af Twaalf Gulden.
Nieuwste Modellen.
LAGE P R IJ Z E N.
PUIKE OUDE
Merk
Verkrijgbaar bij
N B. Als bewijs van echtheid is
p cachet en kurk steeds voot-
SCHIEDAMj zien van den naam der Firma
P. HOPPE.
belooning aan ieder, die na gebruik van Prof.
LEFRIES' LLKDOORN-T1BCTVVR
nog last van Likdoorns, Eeltknobbels of Wrat
ten heeft.
Alleen verkrijgbaar bjj den Depótbouder L.
A. de VLETTER, h 60 Cent per flacon met
penseel.
Gouda. Snelpersdruk van A. Brinkmax Zoox.
i
Goi
Onder den tij
man" schrijft
het volgende ai
Dr. Sohaepmi
Nederlandsohe
zijner welsprek
acht Worden, di
dacht min of
zoo opwekken
dit lot soms 1
jReloopen (keek
ijgehouden,1 dit
die rede Was in
iltenisl. Heb,
iatbplieke) reden
itie van de
November 1890.
I ii Kardinaal i
1 en Dr. Sckaep-ti
Marming
D. C. Nijhotf de N. Rott. Ct)
ikhun-, feferj
n,op
pen
quaestie van
hoogere politiek, het
veffiaadt if di
;cnl dermatè
lid, dat hek nikt vreem
itaiü zijner redevoeringi
ontsnappen of althans
- tóch waazlijk vqrdiep
zgn aaft zijhe red.
ia dé fi. (C. jjeeSvi
iderdaad, bejammer,
an een opriotn vj
den afrd del
de voor he;
erhret bes
enaj en d,
(over het roëe?"of
moet er hem alles
irj zijne katholiek.
Tojh besprak hij
alleen uit bet oO|
irtbestaan van het
jong sten tijd de
et de Ijrrnohten
kan ge
de aan
e niet
datde
ts
int
lODSl
verbond. Ook ops troll minder in zjjne rede dat
bijzondere vraagstuk aan, want of dr. Schaapman
zal vallen of niet door de legerwet, is eene gansch
persoonlijke vraag, die alleen door rijne meerdere
of minder „reservatio mentalis" voor zjjne medé-
geloovigen zal worden opgelozt, maar waarbij Neder
land toch in elk geval Nederland zal blijven.
Ons trof veel meer de algemeens strekking zijner
rede en de flagrante tegenspraak, waarin de redenaar
met zich zeiven verviel, waarop waarsohijnlijk zijne
hoorden niet zullen hebben gelet, dooh waarop het
geen kwaad kan, dat onze nadenkende medeburgers
van elke belijdenis met nadruk worden aandachtig
gemaakt. 8preker begon namelijk met de volgende
woorden van den voor hem en zjjne toehoorders
boven alle verdenkiug staanden Engelschen kardinaal
„Manning: „De katholieken in Engeland verkeeren
„in oenen toestand van volkomen vrijheid en rechts-
gelijkheid. Zij hebben niets te vreezen en somtijds
„meen ik, dat zij het bijna te goed hebben en te
„hoog geëerbiedigd worden en geëerd. Maar ik
„herinner altijd mijne geestelijken en leekqn, dat zij
«de rechten van anderen moeten eerbiedigen en in
„eere honden en voor zich zeiven slechts de rechten
„vragen van iedereu onderdaan van Engeland. Als
„ik voor mij iets anders zou willen, dan zon eT een
„storm tegen mjj opgaan. Want vergeet nooit dat
„Olivier Cromwell niet gestorven ishij slaapt wel,
«maar elk oogenblik kan hjj ontwaken."
Gulden woorden ven het kerkeljjk hoofd óener
partij, die eene groote minderheid uitmaakt van het
Engelaohe volk. Te recht beweerde de redenaar dat
die woorden overvloeiden van apostolische en poli
tieke wjjsheid. Had hij zich slechts in de toepassing
dier galden woorden op de politiek van ons volks
leven even bezadigd en wjjs getoond. Doch onge
lukkiger motto kon Schaepman zeker niet voor zjjne
in Gouda gehouden voordracht gekozen hebben.
Zeker, die woorden moesten hem dienen, om zich
zelf op het voor hem zoo zwakke punt van de leger
wet te kunnen rerdedigen. Want welke moeite de
redenaar zich ook gaf, om zjjnen katholieken hoor
ders toch vooral den indruk te geven, dat hjj even
goed als de Noord-Brabantsehe kiesvereenigingon
tegen die legerwet gestemd is, toch moesten vooral
de antirevolutionairen uit zjjne rede kunnen opmaken,
dat hjj allerminst om den persoonlijken dienstplicht,
„die toch verdedigd kan worden, die een punt van
vrjj beraad is" ent., het verbond mot hen zou willen
opzeggen.
Handhaving van het monsterverbond, trots het
verzet daartegen van verschillende, ook katholieke
organen, is het eenige wat hem ter wille zijner ka
tholieke medeburgers wenscheljjk voorkomt, voorna
melijk op deze gronden, dot de antirevolutionaire
partij het best der katholieken onafhankelijkheid en
zelfstandigheid waarborgt, en dat er tussohen katho
lieken en antirevolutionairen alleen overeenstemming
bestaat op h«t gebied- vau den grooten strijd der
geesten, voor of tegen de souvereiniteit Gods. In
dien strijd kent hij slechts één vertrouwbaar bond
genoot: de antirevolutionaire partij.
Wij zullen ons niet de moeite geven, om dr.
Schaepman in dozen van dwaling te overtuigen, noch
hem, den geechiedkenner, voorbeelden voor ilea geest
te plaatsen van die liefelijke overeenstemming tus-
schen katholieken en Calvinisten. Niet daarop wensch
ik'voor de duizendste maal de aandacht te vestigen,
maar wel op de tegenspraak waarin de redenaar,
zijne argumenten ontwikkelende, telkens kwam met
het schoone woord van kardinaal Manning, door
hem voorop geplaatst. Terwijl (fch d,eze ronduit
beljjdt, dat er een storm tegen hem zou opgaan, als
hij iets anders begeerde ,dan den ioestand van vrij
heid ën rechtsgelijkheid, en -daaróm zijne geestelijken
en leeken tót bozadigdheidtjaansjiport, overtuigd als
hij isj dat Olivier Cromwell niet,'gestorven is, maar
slechts slaapt, was dr. Schaepman jferwatener en aan-
matiiender dan ooit in zijne staatkundige rede.
Wjj wijzén slechts op enkele gëzegden, die voor
elk fpnneklaar bewijzen, hoe gróót de afstand is
tussohen den Engelschen kardinaal en den N-der-
landscben qnaéi-volgrling in politieke bezadigdheid
en wijsheid. Zoo vroeg de spreker o. a. waarom
dq Nederlandsohe katholieken niet moeton volgen het
voorbeeld van het centrum in den Duitschen Rijksdag,
dat. rich met igeen enkele andere partij voorgoed
heeft verbonden, maar al naardat zijn belang het
meebrengt met deze en gene partij medestrijdt. Wel
doodeenvoudig daarom, is des sprekers antwoord,
omdat het centrum geen invloed op de regeering
heeft, dat er in Duitschland geen parlementairo re
geering bestaat, hier daarentegen de katholieke partij
als parlementaire partij moet mede regeeren.
Regeerenf Het is den spreker niet voldoende.
Heerechen moet zij. gelijk de polen de wereld be-
heerschen. Afgezien van de onjuistheid van dat
beeld, bedoelde de redenaar daarmede, dat, waar
sommigen wenschen dat er eene party van gematigden
aan het roer moge komen, men wel moet bedenken,
dat de gematigde luchtstreek Aprilbuien en Novem
berstormen voortbrengt, terwijl de uiterste partijen
ile wereld in hunne macht hebben en op de baan
harer ontwikkeling voortdrijven. En alsof hij niet
brutaal genoeg tegen den geest des kardinaals zich
had uitgelaten, is zijn slotwoord: Wij moeten onze
kracht niet zoeken in isolement of toeval, maar ons
woord vol en mannelijk meespreken, die stem laten
klinken a's die diepe alles heerschendo bastoon, die
het mannelijkst geluid is en het geluid dat alles
byeenhoudt.
Als de diepe alles beheerschende bastoon moet
dus in Nederland klinken het woord van don katho
liek. Dat is wat anders dan het woord van den
wijzen kardinaal. „Somtijds meen ik, dat we het
bijna te goed hebben en te hoog worden geëerbie
digd en geëerd." My dunkt indien de Engelsche
prelaat die woorden van zijne Nederlandschen mede
belijder had gehoord, hem zou hij toeroepen„Gij
maakt den geest van Olivier Cromwell by uwe laud
en tijdgenooten wakker, gij, gij alleen
Maar Nederland kan tegenwoor<lig alles verdragen
van katholieke zyde. De stoutste uitspraken, de
stoutste beelden, (zelfs die diepe allesbeheerschende
bastoon) kan ons volk van Rome dulden. Tien
jaren geleden heb ik bij de intrede van dr. Schaep
man in ons Wetgevend Lichaam gewaarschuwd tegen
den invloed van dezen machtigen ultramontaan. (1)
Een tydiang heeft men mijne taal overdreven ge
noemd, vooral in die dagen, toen dr. Schaepman,
„ter wille van de lieftalligheden der practijk, iets
offerde van zijne beginselen", eene tactiek, waartegen
hy thans, blijkens zijne rede te Gouda, zoo ernstig
waarschuwde.
Sedert een viertal jaren heeft echter dr. Schaep
man zich juist doen kennen, zooals ik hem destijds
voorstelde op grond van zijne vroegere geschriften.
Sedert zweeg ik, ook om het weinig verkwikkelijke
der Nederlandsche politiek. Doch ik heb mij afge
vraagd, of dit zwijgen op deu duur plicht is, waar
nog steeds de letterkundigen in den lande voortgaan
die vallende ster aan hunnen hemel als een meteoor
(1) „N. Rott. Ct." 21 October 1872, en vooral mijne
artikelen in het «Utr. Dagblad i" ,i Dr. Scbaepmau in de 2e
Kamer der St.-Gen." later afzonderlijk verschenen.
te beschouwen, en waar de liberalen hem voor te
onstaatkundig aanzien, om op den duur nog meer
gevaar van hem te vreezen.
De rede, door hem in mijne geboortestad gehou
den», ergerde mij althans dermate, dat ik gemeend
heb myn stilzwijgen te moeten verbreken.
Thans weet Nederland (want ééne deugd kan den
redenaar niet ontzegd worden, zijne vrijmoedigheid)
wat het laad te wachten staat, indien het monster
verbond wordt gehandhaafd en Schaepman wordt
herkozen, wat h$t van de zijde van Rome te wachten
heeft. Niet de kalme bezadigde politiek van kardi
naal Manning, die slechts dj rechten vraagt van
ieder onderdaan van Engeland. Maar de heersch-
zuchtige staatkunde van Rome, die niet tevreden mot
hare tallooze overwinningen in ons land sedert 1853,
haren diepen ovorheerschenden bastoon hoe langer
hoe krachtiger zal doen hooren, om steeds haar doel
moer te bereiken. Mocht de openhartige toon van
den redenaar toch ons doen ontwakenWaar is het
doel, waar het alles bezielend beginsel, (dat wy op
het standpunt van den katholiek in hem kunnen
begrijpen) bij de liberalen Waar is het geloof der
Calvinisten, die zich met den ouden vyand vereenigen,
om Nederland in de armen der moederkerk terug te
brengen
Beroepe zich dr. Schaepman niet meer op het ge
zag van kardinaal Manning, waar het de verhouding
van eene katholieke minderheid eener bevolking van
verschillende belijdenissen geldt. Hij zelf is de
brouwmeester van dien heksenketel van anti-papisme.
Jet.
zelf maakt hier in ons land den geest van Cromwe
waarvan hij ook in zijne rede gewag maakt.
IUO.
wakker, waarvoor de toekomst ons alleen zou bewaren,
indien Manning's woord werkelijk voor Schaepman
was een woord van apostolische en politieke wijsheid»
Ln het Pruisische Hui» van Afgevaardigden
zijn de beraadslagingen begonnen over het ont
werp van den minister Miquel tot hervorming van
den minister Miquel tot hervorming van de „Klas-
sen3teuer« in een inkomstenbelasting.
In een rede, die twee uren duurde, lichtte de heer
Miquel zijn ontwerp toe, waarbij hij natuurlyk tevens
gelegenheid vond zijn algemeene financieel© plannen
te bespreken. De kern van het betoog van den
minister Was, dat men ondanks het overschot der
begrooting moet voortgaan met do hervorming der
belastingen, en deze moet in de eerste plaats getocht
worden in een ontwikkeling der directe belastingen.
Hieraan zou de heer Miquel zjn krachten wijden en
de hervorming der inkomsten-belas ting is hiervoor de
eerste stap.
Na den minister voerde de tachtigjarige afgevaar
digde Peter Reicherspurger het woord. De leider
van het Centrum, die zich tegen een algemeene ver
hooging der belasting verklaarde had er bezwaar
tegen dat door het nieuwe ontwerp roerend en on
roerend vermogen gelijkelijk belast werden. Het
kapitaal moet zwaarder getroffen en de lagere klassen
moeten meer verlicht worden. Evenwel legde Rei-
chersperger ten slotte de verklaring af, dat hy deze
bezwaren niet namens zijne partygenooten maar alleen
uit eigeo naam te berde bracht.
De leider der conservatieve party, de heer Von
Rauchhaupt verklaarde zich, behoudens enkele wijzi
gingen voor de inkomsten-belasting, maar wilde niets
weten van de uitbreiding der successie-belasting,
gelijk de heer Miquel ook voorstelde. Namens de
liberalen sprak de Danziger afgevaardigde Rickert.
Deze oppositie-man ontwikkelde tal van bezwaren
tegen het ontwerp en verklaarde zich ten slotte tegen
elke inkomsten-belasting, die meer moet opbrengen
dan de tegenwoordige „Klassensteuer."
Na Rickerts rede werd de zitting verdaagd. De
heer Eugen Richter, die zich volstrekt niet mot
Miquel's plannen kan vereenigen, komt nu reeds tot
de slotsom, dat de successie-belasting als gevallen
kau beschouwd worden, en dat alle partijen verlich
ting van de inkomstenbelasting#verlangen voor de
midden-klasse. Of deze conclusie van den leider
der oppositie niet voorbarig is, moet nog blyken.
De Italiaansche radicalen hebben veel beweging
gemaakt, eerst om algemeene verkiezingen te hebben
en toen die verkiesingen waren uitgeschreven, met
