v- <01
Buitenlandse!) Overzicht.
▼an zacht, lief, mooi, niet Tanhet leren, geluk
▼an lerens-weet-voeling-al-alleen de wil, mooi,
goed-mooi de wil-in-de-daad-toch-nunee, niets,
de *oortgaug, het laffe raak-gesmoezel van de kleêren
hooren alleende duur, ook niet de duur; herin
neringen, de kleuren daarvan, menschen-hoofden-
alleen, oogen, haar, wenkbrauwen, weg weêr het
hooren van het morrelende kleêren-gezuchtnu al
leen tintelend zwarte leêgto; nu weer opleven van
het merken-naar-buiten-het-hoofdhee-hangt-dat-
daar-al, die kleêren heb ik daar opgehangen, en het
kgken naar benoden; groot, als een wolken-opon-
gaan van ontvangst, het zien van de Igfs-blootheid-
beetjes
Blank, warm wit het lichaam, met het in de
onberwegelijkheid als zacht in- en uit-deinen van de
buitensten, overal, als beeldde het zich zelf nu,
ademend de slanke aanrondingen en afglijdingen op
in den somberen binnen-schemer, op in zijn stand,
uit naar het buiten-zich, naar het wolken-donkere;
het gelaat donker, schuin, over-hellend over het
lichaam, licht, recht; het mooi-van-blankheid-en
onhoekigheid op in het gelaat-hoofdeen even van
goed en rust.
Maar minne gedachten aan van goed-gebouwd,
van niet-mager; stuipeud de wil op weg die minne,
want wil niet minne; het voor-gevoelen van dat er
iets sterk naarswat ook weer wacht, daar komt
het, nog éven, nog héél even niet, ik wil niet, ik,
wat: ik?, nu goed, maar ik wil niet, zoo, nu zal
het zachter komen. Het komt als ougebroken huid
over het lichaam, zich vast-stekend iu het hoofd en
in het hart. Nu is het er weer geheel, daar bene
den in het niet-weten was het gelukkignu is het
er weer, geheel, in hooge wreede koeltehet weten-
van-wat-ook-weêrdo zwemles, de zwemles, om te
gieren, van hihaho, maar lijueu, staal-licht, van moet.
Een ander leven, koud leven van lijnen, een hei-
koele wereld, iets anders, een ander mensch, ik ik
niet meer."
In een Duitsch blad wordt oud courantenpapier
aanbevolen voor het inpakkei van ongebruikt bout
werk, lakengoed, enz.; daardoor zou men een afdoend
middel hebben tegen de mot, doordien drukinkt de
zelfde uitwerking heeft als kamfer. Om dezelfde
reden wordt aangeraden de vloeren onder de vloer
kleden met oude couranten te beleggen. Ook schij
nen ze zeer goed de lucht af te sluiten en daarom
geschikt te zijn voor het inpakken van waren dio in
aanraking met de lucht aan bederf onderhevig zijn.
Een kruik water met een stuk ei, daarin houdt dit
naar gezegd wordt, ook in den heetsten zomer, den
nacht door ongesmolten, ais men de kruik in couran
tenpapier wikkelt.
In de Sport komt een vergelijkende tabel voor van
de wedstrijden op schaatsen met die op rijwielen.
Daaruit blijkt dat de vraag, wie zich het snelst kan
kan bewegen, de schaatsenrijder of de wielrijder, ten
▼oordeele van den laatste is beslist. Het verschil is
zelfs vrij grootde Eng. mij) brengt een verschil
van 35 sec. en de 10 mijl een van 6 min. Overde
50 Eng. mijl besteedt de schaatsenrijder 2 uur meer
dan de wielrijder, terwijl bij den afstand van 100
Eng. mijl de wielrijder reeds 6 uren rust als de
schaatsenrijder aankomt.
dat hij haar voor leugenachtig, coquet en valsch
zou houden. In gebogen houding, het hoofd op de
kussens neergezonken, bleef zij half uitgestrekt op
den leunstoel liggen.
O, moeder, lieve moeder, fluisterde bet arme
kind, gij die in den Hemel zijt.... geef mij in.... wat
ik doen moet. Zult ge mij vergeven, indien ik on
trouw word aan mijn gelotte?
Terwijl zij dit hartverscheurend gebed opzond,
weerklonk de schel van de buisdeur. Een rilling
beving de bijgeloovige Amerikaansche, alsof er een
geheimzinnig verband bestond tusscben bare wanho
pige smeekingen en dit onverwachte bezoek. Maar
het was geen bezoek. Aan het venster staande, zag
Florence, dat de bode het dienstmeisje een telegram
overgaf. Altijd nog onder deo invloed van hare
innerlijke ontroering, liep zij de gang in, daar zij
geen geduld had om af te wachten tot men haar de
boodschap bracht. Met zenuwachtige haast scheurde
zij het papier open en las:
„In Havre aangekomen. Kom van avond met
express van twaalf uur te Parijs. Goed nieuws.
z/Nelly".
Goed nieuws? dacht Florence. Zou zij?....
Maar neen, dat durf ik niet hopen. Die beste Nelly
Ik zal haar dus weerzien, na een jaar, een lang jaar
van scheiding....
Een lichte blos kleurde Florence's bleeke wangen,
en een soort koortsachtige blijdschap maakte zich
nu van haar meester. Na het smartelijk tooneel van
ln een onzer laatste nummers deelden wij mede I
dat eene der meest geliofdo artisten van den grooteu 1
Botterdamschen schouwburg, Mej. Marie Vink, niet
het tooneel gaat verlaten, maar weldra in den eoht
gaat treden. In het volgende seizoen zullen wy dus
dien naam, welke by alle beminnaars der dramati
sche kunst, zulk een goeden klauk heeft, niet meer
op het programma vermeld vinden, 't Dacht ons niet
oneigenaardig om, nu Mej. Mario Vink een deel
van haar leven, hare jonge meisjes-jaren, gaat af
sluiten, een en andor uit dit gedeelte van het leven
van «het geliefde kind van den huize" zooais de
tooneel verslaggever van de AT. R. O. haar onlangs
heol eigenaardig en zeer terecht betitelde, to ver
melden.
Onze Marie is de jongste van de vier meisjes,
waarmede do echt barer niot bemiddelde ouders ge
zegend werd. Gelukkig kwamen de meisjes al spoe
dig tot het besef dat zij de jaren van onderscheid
eenmaal bereikt hebbende, in haar eigen onderhoud
zouden moeten voorzien. Mario, die zoo jong als
zij was, steeds eene voorliefde voor het tooneol aan
don dag legde, doorliep eerst oen cursus van naaien
en costumen maken alvorens zij op J 5-jarigen leef
tijd bg het tooneelgozelschap Van Ollefen, Moor en
Veltman te Amsterdam kwam. Haar eerste rol was
die van Francisca in De dochters van liazeman. Later
trad zy nog op in: De twee toezenDe Nabob, Ver
zoening oj de broedertwist en andere.
I)at alle beginselen moeielijk zijn, ondervond ook
zg in ruime inate. Menige aanmerking, nu eens op
stem en gebaren, dan weder op houding en manie
ren had zij te verduren. Doch in plaats dat haar
dit verdroot of afschrikte spoorde bet haar juist aan
om zich met don meesten erust op haar vak toe ter
leggen.
De natuur kwam haar tevens krachtdadig ter hulpe.
Zij schonk haar een kloeke giaar niet te groote ge
stalte, een liefelijk stemgeluid, een steeds opgewekt
humeur en een gelaat waarop dit laatste steeds als
in oen opengeslagen boek to lezen staat en boven
dien eene groote mate van bevalligheid van bewe
gingen.
Gedurende 3 jaren verbleef zij bg dat gezelschap
te Amsterdam en kwam in 1882 door een engage
ment bij het gezelschap ouder directie van Willem
van Zuylen, te Botterdam. Hier had zij niot alleen
de ingénue-rollen, maar trad ook in verschillend
emplooi op.
l)e Koninklijke Vereeniging //Het Nederlandsch
Tooneel" toenmaals bestaande uit eene Amsterdara-
sche en eene Botterdamsche afdoeling had, wat doze
laatsfe aangaat, dringend behoefte aan een actrice
die de ingénue en ook de jeune première rollen kon
op zich nemen. Men liet daarom het oog vallen op
Mej. Marie Vink en gaf men haar daarvan schrifte
lijk kennis. Een antwoord kwam er echter niet op
dat schrijven. Een tweede brief werd afgezondon.
Alweder geen autwoord
De directie die echter in een moeielijken toestand
verkeerde en uit bet onbeantwoord laten dier beide
brieven de gevolgtrekking meende te moeten maken
dat zij geen de minste geneigdheid had zich bij de
Afd. Botterdam van het Ned. Tooneel aan te sluiten,
besloot alstoen, terecht inziende dat men haar
onmogelijk ontberen kon nog eene poging, doch
thans langs anderen weg, in het werk te stellen.
Aan den heer van Kysdun, ook verbonden hij het
gezelschap van Willem van Zuijlen, werden alstoen
voorslagen gedaan om over te komen bg //Het Ned.
Tooneel." Deze pogingen werden met gunstigen
uitslag bekroond en toen nu eenmaal de heer van
Eijsden in het schuitje was, werd hem alras gevraagd
of zgn verloofde Moj. Marie Vink, wellicht ook ge
neigd zou zgn over te komen. Spoediger dan men
aanvaukelijk verwachten durfde was ook deze zaak
beklonken en ging Marie Vink in 1884 bij deBotterd.
afd. van //Het Ned. Tooneel" over.
En wat bleek nu later? Dat de beide aan haar
afgezonden brieven baar nooit hadden beroikt. Zij
waren bezorgd bij iemand van gelijken naam, die
haar uiet kennende, ook niot wist wat met die
brieven aan te vangon.
Dat jaar trad zg als Hermine in „Do onechte
zoon" vnn Alex. Dumas fill voor het eerst te Bot
terdam bij de Botterdamsche afdoeling op.
Slechts één jaar bleef de Kon. Vereeniging aldus
bestaan. In September 1885 werd de Botterdamsche
afdeeling opgeheven, doch onraiddelijk vormde zich
een nieuw gezelschap //Voreenigde Botterdamsche
tooneeiliston" onder directie van do beeren Le Gras
8c Haspels. De meeste artisten dor vroegero «liott.
afd." gingen bij hut nieuwe gozrisohap over en daar
onder behoorden ook de heer Van Eijsden en mej.
Marie Vink.
Met onvorfiauwden ijver zette zij haar kunstenaars
loopbaan voort -en heeft zij door eene volhardende
studio, een keurig en tot in de kleinste bijzonder
heden zorgvuldig bestudeerd spel, het zoover weten
te brengen dat zij thans mot recht wordt geroemd
nis eene hoogst begaafde actrice, eene altyd welkome
en aangename verschijning op do planken, eene der
meest onmisbare krachten van het Botterdamsche
gezelschap, het geliefde kind van der. huize.
Wat bare aantrekkelijkheid ten tooneele niet weinig
verhoogt is de smaak die zij in de keuzo harer
toiletten, van de eenvoudigste tot de rijkste, ten
toon spreidt. De in den aanhef dezes reeds genoemde
door haar gevolgde cursus in het costumen maken,
is voor haar van groot nut geweest; het heeft haar
sinaak ontwikkeld en is tevens oorzaak dat zij daar-
aan niet zooveel behoeft' ten koste te leggen als
andors het geval zou zijn, daar ze alle ten haren
huize en onder haar toezicht vervaardigd worden.
Het succes dat haar op haar loopbaan is ton deel
gevallen, heeft haar gelukkig niet bedorven. De
ontwikkeling van haar talent heeft gelijken tred
gehouden mot haro huiselijke deugden. Ingetogen
en zuinig van aard en Hef van karakter, wydt
zij zich voor zoover haar werkkring dit toelaat, met
alle kinderlijke liefde aan haar lijdende en bijna
blinde moeder voor wie zij alles is.
Dat zij mot al die goede gaven toegerust, de
eigenschappen bezit den man harer keuze gelukkig
te maken, wio die dat betwijfelt? Moge de schoone
toekomst die zij tegemoet gaat, verwezenlijkt worden
En zoo wjj in het aanstaande seizoen ook niet meer
den naam van mej. Marie Vink op de programma's
zullen aantreffen, dan hopen wij dat vele jaren met
denzelfden glans daarop de naam van mevr. Van
Ëysden zal voorkomen
Hoe men in Japan kiezen trekt. Het tijdschrift
Zur guten stunde vertelt het volgende: Bij zenuw
achtige menschen veroorzaakt het woord //kiezen
trekken" reeds een pijtilQke aandoening, of ten
minste een zeer onaangenaam gevoel. Maar de wijze,
waarop bij ons kiezen worden getrokken is dan ook
straks klampte het jonge meisje zich nu aan haar
laatste hoop vaat. In zenuwachtige opgewondenheid
trok zij aan de schel.
Dolly, sprak zij, juffrouw Nelly komt van
avond thuis, zult ge haar kamer in orde maken?
Dolly, een dikke Eugelsche uit New-York mede
gebracht, begreep al het belang van hetgeen haar
werd opgedragen.
Komt juffrouw Nelly thuis? hernam zij.
Daar ben ik blij om voor de juffrouw en voor ons
allemaal; want alles gaat veel beter, als juffrouw
Nelly er is.
Dank je, Dolly, je benf een goede meid, dat
weet ik.
Dolly ging heen, trotsch op de loftuiting harer
meesteres; de bedienden hielden veel van Florence.
Allen die baar omringden, de Engelsche, de keu
kenmeid, de knecht, de koetsier, allen waren met
hart en ziel aan haar gehecht. Dit bekoorlijk kind
verwekte overal liefde in hire omgeving, evenals
de zon de bloemen in de perken doet ontluiken.
Boland was aan het einde eener eenzame laan op
een bank neergezegen. In dezen tijd van hot jaar
kwamen er in het Bois de Boulogne weinig bezoe
kers; dat vochtige en ontbladerde struikgewas trekt
de spelende kinderen en de kouwelijke moeders
niet aan.
Boland zat in gepeins verdiept. Zg beminde hem
niet! Opnieuw herinnerde hg zich de pijnlijke ont
roering van Florence, toen zij zijne bekentenis ver
nam, de betoovering, waaraan zij ten prooi scheen,
de innerlgke aandrang van kuische teederheid, waar
mede het jonge meisje aan zijn borst had geleund.
Dat alles was toch geen. droom! Zg bad toegegeven
aan den onweerstaanbaren drang van haar hart.
Maar waarom zeide zij dan tegen hem: Ik kan
nooit uwe vrouw worden, ik heb u niet lief'....?
Hij begon haar te beschuldigen, haar te vervloeken.
Zij is een coquette, dacht hij, en de gevaar
lijkste van alle coquettes, eene die men oprecht en
openhartig waaatt eene die vertrouwen on achting
wekt. Zg beeft van den eersten dag af, dat ik haar
ontmoette, geweten, dat ik haar beminde.... Heeft
zij niot alles gedaan om mijne verwachtingen op te
wekken en te doen toenemen? Toch ware het haar
zoo gemakkelijk geweest, mij haar huis te verbieden,
mij de deur te wijzen, te beletten, dat er een lie
felijke vertrouwelijkheid tusscben ons ontstond....
Een angstige huivering ging hem door de leden.
|Die vertrouwelijkheid was nu uit! Geëindigd waren
de dagelijksche bezoeken, die de eenige vreugde van
zijn leven uitmaakten! De ongelukkige leed ver
schrikkelijk bij die gedachte. Voor de eerste maal
sedert den moord en den diefstal, die hem verrijkten,
verbet zijn gelnk hem. In gl die jaren had Boland
geen oogeublik wroeging gevoeld.
Wordt veivolgd.)
schrikwekkend. Gewoonlijk Worden zelfs sterke
krachtige mannen door een zekeren angst overvallen,
wanneer zij do vreeselijko instrumenten van den
tandarts zien. Wat dat betraft zgn de Japansche
tandartsen en ook de patiënten er beter nan toe.
Een Japansoh tandarts trekt namelijk de kiezen uit
zonder een enkel instrument, alleen met de vingers.
Dit schynt misschien ongelooflijk, maar de lezer
zal waarschynlyk wel aan de mogelijkheid ervan
gelooven, wanneer bij verneemt, op welke wijze de
Japansche tandartseu voor hun kunst worden op-
geleid.
In oen plank van zacht hout worden gateh ge
boord en daarin worden losse pennen gestoken.
Deze plank wordt op den grond gelegd, en de
aspirant-kiezontrekkor moot do eene pen na do andere
met duim on wijsvinger dor rechterband aanvatten
en loodrecht in de hoogte trekken, zonder dat de
plank beweegt. Heeft hij deze oefening lang genoeg
ingestudeerd, dan worden de pinnen vaster in het
plankje geslagen, en de oefening begint opnieuw,
waarbij natuurlijk ook duim en wijsvinger van den
toekomstige!! tandartsen aan kracht en handigheid
winnen.
Is de leerling klaar met de plank van dennenhout,
dan krijgt bg er eon van eikenhout, waarin eiken
houten pennen zeer vast zgn ingeslagen en oefent
zich hierop weken en maanden lang, totdat ook de
eikeuhqpten pennen niet langer weerstand kunnen
bieden aan de krachten de behondighoid van zijnen
duim en wijsvinger. In don derden cursus oefent
hg zich op eene aborn-plunk, waarin ponnen van
ahorn-hout zijn ingeslagen, en als hij -ook hiermede
klaar is, kan hij met kiezeutrekken beginnen en
g3en taud kan dan weerstand bieden aan de handig
heid zijner vingers.
Mot de linkerhand grijpt do Japansche arts be
hendig in den hoek van de kaken van zgn patiënt,
zoodat dezo den mond moet openhoudendan pakt
hij inet duim en wijsvinder der rechterhand den
tand en, als het noodig is, trekt hij binnen een
minuut don pntiëüt vijf a zes tanden uit, zotlder dat
deze den mond ook maar een enkele maal kan
dichtdoen.
Aan bet Siameesche hof is hot haarknippen geen
kleine operatie. De Ostas. Lloyd bevat het verhaal
van do plechtigheden tor gelegenheid van het haar
knippen van den dertionjarigen kroonprins. Deze
duurden zes dagen, en begonnen op 19 Januari met
aansteken der heilige waskaarsen en het houden van
godsdienstoefeningen 's middags groote processie
den 20sten en 21sten weer processies; don 229ten
's morgens kwam de prins onder de handen van den
kapper; 's middags was er weer processie, den vol
genden dag godsdienstplechtigheid, den 25sten weg
werpen van de haren in de heilige rivier.
VERSLAG
van den toestand van het Lager Onderwijs, go-
durende het jaar 1890.
(Slot.)
Bewaarscholen.
De Hoofdonderwijzeres aan de eerste openbare
Bewaarschool, Mrj. G. P. M. Schieveen, geb. van
Leunen, zag zich wegens haro gezondheid genood
zaakt eervol ontslag te vragon. Sedert 1 April 1841
was zij aan deze school werkzaam en sedert 1 Sep
tember 1846 stond zij aan haar hoofd. De Com
missie ziet haar niet zonder leedwezen heengaan.
Hare verdiensten werden ook door den Gemeente
raad erkend door haar een pensioen van 333.
te verkenen.
Door Burgemeester en Wethouders werdén ons
na eene oproeping een groot aantal sollicitatien naar
deze betrekking toegezonden, omtrent welken gezegd
Collagie het oordeel der Commissie inwon. Deze
stelde voor eon achttal sollicitanten aan een examen
te onderwerpen en de examencommissie samen te
stollen uit den Heer J. A. Tours en Mej. T. Ver
boom uit Amsterdam en den Heer J. Gonda alhier.
Nadat dit alles was goedgekeurd had op 21 en 22
October het examen plaats, waaraan 7 sollicitanten
deelnamen, de 8e was door ongesteldheid verhindord.
Door B. en W. werd een tweetal bij den gemeente
raad ingediend bestaande uit Mej. K. D. Poortman
te Leiden en Mej. Helleman te Kinderdijk. Eerst
genoemde werd met algemeene stemmen benoemd.
Zg trad den 1 Januari 1891 in functie.
Moj. E. BietveJd, onderwijzeres aan deze school,
stond tijdens do vacature tot voldoening der Com
missie aan het hoofd der School.
Voorts werd aan deze Sohool tot kweekeling aan
gesteld Mej. J. B. van Eb en, op haar verzook, naar
de tweede Bewaarschool overgebracht Mej. M. S.
van Eijk, Ontslag werd aan deze sohool op verzoek
verleend aan de kwoekelir.gen D. en C. Peletier en
E. C. Arendsals zoodanig werden aangesteld L.
van Gent en (als volontaire) A. P. van den Hoek.
De overbevolking der Bewaarscholen, in 't bijzonder
der tweede, drong de commissie om B. en W. te
wijzen op de geschikte gelegenheid om terrein voor
uitbreiding der tweede Bewaarschool te verkrijgen
door aankoop van eenige percoelen in het plantsoen
over den Katteesingel. Toen dan ook in het laatst
van Mei de Gemeente eigenares dier perceelen wus
geworden, hoopte de Commissie dat de vergrooting
spoedig zou tot stand komeu, doch eerst op de ge
meen tebegrooting voor 1891 word de post voorgosteld
en aangenomen. De commissie drong er op aan zoo
spoedig mogelijk met den bouw te beginnen. Van
de met Octobor voor dezo school ingeschreven leer
lingen, ten getale van 71, kon aan 52 geen plaats
worden gegeven! Dit getal wordt na de inschrijving
van April grooter.
Voor enkelen kon bij uitzondering plaats worden
gevonden op de eerste Bewaarschool, doch ook deze
is zoo bevolkt, dat zij zelfs lijdelijk geen afdoende
hulp kon bieden.
Inrichtingen tol opleiding van Onderwijzers.
I. De Rijksnormaallessen (van den eersten rang)
begonnen den cursus mot 64 leerlingen (30 M. en
34 V.) Later werd nog 1 M. en 1 V. toegelaten.
In den loop van den cursus werd de inrichtiug
door 13 kweekeliugen verlaten, van dezen verkregen
9 (3 AI. en 6 V.) de acte, 2 werden naar andere
inrichtingen verplaatst en 2 kozen een anderen
werkkring.
Met 1 September kwam, naar aanleiding van het
K. B. van 29 Juni 1890 (Sb. No. 97) eenige wijzi
ging in de lesuren.
Het onderwijzend personeel onderging geen ver
andering en bestaat uit de HH. H. J. W. Huber,
Directeur, B. Leopold, J. Gonda, S. Posthumus,
P. C. Schriek, B. P. v. Cittert, J. G. Kropman,
allen Hoofden van Scholen, H. J. Steouborgen, C.
de Booy en Mej. M. P, P. Wijnrox alhier en de
heer C. van Boon te Botterdam. De lessen worden
gegeven in de eerste Burgerschool voor Jongens.
II. De Inrichting tot opleiding van Bewaarschool-
houderessen (Directeur de Hoer J. Gonda) begon
bare lossen op 2 October 1889 met 11, tn eindigde
op 30 September 1890 met 7 leerlingen, resp. oud
22, 20, 18, 16 (2), 15 en 13 jaren. Twee der
kweekelingen verwierven do acte van Bewaarschool-
houderes, haro namen komen reeds voor in het Ver
slag van 1889 daarenboven vorlioten 3 leerlingen
den Cursuseene, om zich aan het Lager onderwijs
te wijden en twee om andere rodenon. Slechts eene
leerling kwam het nan^J^feersterken.
Zijn deze cijfers al weinig bemoedigendnog
minder opwekkend is demostand der school zelf.
Hoewel de Commissie herhaalde malen, en laatste
lijk nog in dit jaar er bij B. en W. op heeft aan
gedrongen voor deze instelling oen hooger bedrag
beschikbaar te stellen, werd dit steeds geweigerd.
De gevolgen zijn dan ook niet voor rekening der
Commissie.
Schooltoezicht.
De heeren H. P. Schim van der Loeff en mr.
J. Fortuijn Droogleever zagen zich genoodzaakt met
31 December 1890 uil do Commissie te treden.
Wg mogen niet nalaten met oen enkel woord de
verdiensten dozer twee heeren te gedenken. Vooral
de heer Droogleever, die sedert een aantal jaren als
Secretaris in de Commissie zitting had, komt een
warm woord van dank toe voor de wijze waarop
hij zich van zijne vaak tydroovende taak gekweten
heeft. Doch ook het heengaan van den heer Schim
van der Loeff wordt door de Commissie betreurd,
daar hij evenzeer een zeer ijverig Lid onzer Com
missie was. In hunne plaats werden benoemd de
HH. J. W. Vorster en J. H. van der Voort.
Do aangename verhouding met bet Bijkstoezicht
bleef ook dit jaar bestendigd. De Arrondisseraents-
schoolopziener Dr. D. Terpstra woonde de vergade
ringen der Commissie bij.
Aldus vastgesteld in de Vergadering van
11 Februari 1891.
J. M. NOOTHOVEN van GOOB,
Foorzitter.
J. H. van dee VOOBT,
Secretaris.
Voordat Zaterdag iu bet Engelsche Lagerhuis de
strijd aanving over den opiumhandel in Engelsch-
Indië, las de minister Smith de aamen vpor van de
leden der commissie, aan welke het onderzooken van
hetarbeidsvraagstuk zal worden opgedragen. De
commissie bestaat uit 27 leden, onder wie vertegen
woordigers van alle partijen.
Voorzitter is lord Hartington, de leider der liberale
unionisten. Do Daily News keurt deze benoeming
af, omdat de lord nooii byzonder belang in de arbeids-
quaestio heeft getoond. Daarbij verwijten eenige
oppositie-bladen bet der regeoring, dat onder de leden
zoo vele mannen zijn, wier namen tet dusver bijna
geheel onbokend waren. Evenwel bohooren toch ook
tot de commissie graaf Derby, Hicks Beach, John
Gorst, Mundella. Harland, Burt, prof. Marshall en
endere bekende mannen.
In do eerste plaats echter heeft de regeeriug er
op gelet, dat werkgevers en werklieden in de com
missie vertegenwoordigd zouden zijn. Zoo o. a. heb
ben daarin zitting de directeuren van een der voor
naamste spoorweg-maatschappijen, de directeur der
groote Londenscho gasfabriek, eenige voorname ka-
toeuspinnt-rs en ijzorfahrik nten, benevens mannen
als Austin, de secretaris der Iersche democratische
federatie, Henry Toit, de leider der werkstakers te
Glasgow, Tom Ma on, de voorzitter der Lonüensche
dokwerkersverceniging en andere werklieden.
Over het algemeen maakt de samenstelling der
commissie een goeden indruk, en verwacht men goedo
gevolgen van haar arbo.d, die zoo spoedig mogelijk
zal aanvangen.
Het Lagerhuis heeft daarna een wensch uitgedrukt
betreffende den opium-handel in Britsch-Indië.
Gelijk bekend is, mag in Britsch-Indië geen opiuui
verbouwd worden zonder toestemming van de re
geering, en do 'oogst wordt in Staatsfabrieken ver
werkt en verpakt. In k sten, welke bet zegel der
regeering dragen, tfordt een groot deel van den oogst
dan naar China gezonden, maar ook in do kolonie
zelve wordt het opium in verkoophuizen, welke door
do regeoring worden verpacht, aan de inlanders ver
kocht. De regeering trekt zoo uitdun opiumhandel
groote voordeelen, welke per jaar gemiddeld 4,500,000
pd. st. bedragen.
Beeds sedert een halve eeuw bestaat in Engeland
een beweging, welke zich ten doel stelt een cindo te
maken aan dezen opiumhandel, waardoor de schatkist
ten koste van de gezondheid der inlanders wordt bevoor
deeld. De vraag werd ook Zaterdag weer ter sprake
gebracht, en wel door den heer Joseph Peace. Dezo
afgevaardigde stelde deze motie voor: //Het Lager
huis spreekt als zijn meening uit, dat het stelsel,
volgens hetwelk de Indische regeering voordeelen
trekt uit den opiumhandel, zedelijk niet te rechtvaar
digen is. Derhalve verzoekt het Lagerhuis de Iu-
dische regeering vobrtaan geen vergunning meer te
geven tot aanplanting en tot verkoop van opium in
EngelscU-Iudië, behoudens voor zoover opium noodig
is als geneesmiddel. Tevens wordt de Indische re
geering uitgenoodigd maatregelen te nemen om den
doorvoer van Malwa-opium door Britsch gebied te
verhinderen."
Dit voorstel werd aangertomen met 160 legen 130
stommeu. Do regeering, die zich tegen het voorstel-
Peace verklaard had, wercl iu den Bteek gelaten door
16 conservatieven en 11 liberale unionisten, zoodat
de oppositie in de meerderheid bleef. Van politieke
beteekenis voor het ministerie is overigens deze stem
ming, welke hoofdzakelijk hot Indische bestuur be
treft, niet, maar wellicht zal de wensch vau het
Parlement er toe bijbrengen de Engelsche opium-
politiek te veranderen.
De opiumhandel tusschen Britsch-Indië en China
gaf reeds vroeger aanleiding tot twee oorlogen tegen
China, waarvan de laatste in 1857 eindigde met do
toestemming van den keizer van China tot invoering
van opium in zijn rijk. Aanvankelijk had de Chi-
neesche regeering geweigerd opium in haar rijk toe
te laten, maar na het bombardement van Kanton in
1857 moest de keizer van China wel toegeven. Sedert
dien tijd werd een groot deel van het Indische opium
naar China vervoerd.
Tot verduidelijking van het telegram over den
sland der zaken in Manipoer, het kleine staatje in
Britsch-Indië, dat nu wel zijn inlijving tegemoet
gaat, diene dat de brief van den Bajah van Mani
poer aan den Onderkoning van Engelsch-Indië te
Siletor is aangekomen. Deze brief meldt, dat de
bewerker van den moord op de Britsche officieren
is terechtgesteld, en dat de Bajah den vrede wenscht.
Van andere zijde verneemt men, dat de commis
saris Quinton door het vertoonen van de vredevlag
in een hinderlaag was gelokt. Do gevangenen zijn
allen vrijgelaten, bebalvo de tolk, die aan de Britsche
residentie was verbonden, en waarvan de Bajah zich
voor de onderhandelingen wil bedienen. Luitenant
Grant en kapitein Presgrave zullen weldra hulp ver
krijgen van de bij Tamu vereenigde troepenmacht,
aan welker bevelhebber volkomeu vrijheid van han
delen is verleend. De Engelsche bladen spreken
de verwachting uit, dat thans de opstand in Mani
poer spoedig geheel zal zijn bedwongen.
Het* Duitsche Centrum heeft na rijp beraad en
langdurige overweging bosloten de plaats, in den
Pruisischen Landdag opengevallen door den onver-
getelijken dierbaren Windhorst, te vereeren aan graaf
Ballestrem, thans vice-president van den Bijksdag.
Meppen zal in den Bijksdag vertegenwoordigd wor
den door baron Hertling, sedert 1875 lid van den
Byksdag voor het district Coblenz-S. Goar. Hertling
zal dus zoo niet het hoofd, dan toch het invloed
rijkst lid van het Centrum zijn. Hertling werd 1843
te Darmstadt geboren.
