i
loor
n Zn.
:ng
ÏES
-ukte
h
Het nieuwe ministerie.
1891.
Zaterdag 22 Augustos.
rdam.
rEBu
eherij
ioning
lil
V x
4611.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
FEUILLETON.
let
weg.
K3
w
g
S
K
De inzending van advertentiën kan geschieden tot een uur des namiddags van den dag der uitgave.
alte.
Afzonderlijke Notnmers VIJF CENTEN.
uurt
ra..
De zalige graaf
ïo. 73.
{Uit het Duitech.')
in.
ilyren en
bewerkt,
ifgelererd
Bovendien worden alle Advertentiën gratia
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
*t welk des Maandags verschijnt.
:ent.
tao.
kers
irven van
:enook
en, Tafel-
geperst,
les, Kan-
p r
De uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prjjs per drie maanden ia 1.25, franco
per post 1.70.
GOUDSCHE COURANT.
ADVERTENTIËN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10 Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Zoo is dan eindelijk, na eene buitensporig
lange crisis, een nieuw ministerie tot stand
gekomen. Wel is ons geduld op de proef ge
steld, want waarljjk, ruim twee maanden is te
lang om een nieuw kabinet bjjeen te brengen,
waarvan de richting voor niemand twijfelachtig
zjjn kon. De uitslag der verkiezingen van
Juni was te duideljjk dan dat men verdacht
had kunnen zjjn op zooveel aarzeling. Het
schjjnt, dat men in den beginne gezocht heeft
naar eene andere oplossing dan die zoo voor
de hand lag en die nu een feit geworden is
wat er van is, zal wellicht later bekend wor
den. Doch al is het waar, wat sommige libe
rale boofdorganen verzekerd hebben, dat eerst
tegen het einde der vorige maand de heef Van
Tienhoven definitief belast is geworden met
het bijeenbrengen van. een nieuw ministerie,'
dan nog heeft hij geruimen tijd noodig gehad
om aan die opdracht te voldoen. Indien het
uitstel alleen het gevolg is geweest van rjjp
overleg over de grondslagen, waarop de heden
in functie tredende bewindsmannen bereid waren
met elkander samen te werken en over het
plan de campagne voor de aanstaande wet
gevende periode, dan heeft niemand reden er
zich over te beklagen en de tijd, die ons, on-
ingewijden, lang begon te vallen, kan blijken
nuttig besteed te zjjn. Wjj hopen er het beste
van, want het Nederlandsche volk, dat zjjn
verlangen naar een vooruitstrevende hervor
mende staatkunde duideljjk heeft te kennen
11)
Spreek mij van allo gewetensplagen, maar geen
oogenblik van sterven.
De kamerdienaar beklom de breede trap en trad
in het kabinet .au den graaf, die voor de schrijf
tafel zat, waarop boeken en papieren, brieven en
stapels akten hoog opgestapeld lagen.
De vertegenwoordiger der firma Gebroeders
Vogel verzoekt mijnheer om eene audiëntie, zeido
hij zacht.
Gebroeders Vogel vroeg de graaf. Waar
schijnlijk een stalenkoopman, die zijn waren aan den
man wil brengen. H j moet zich tot den rentmeester
wenden.
Mijnheer de graaf houde mij ten goede, ant
woordde Daniël. Gebroeders Vogel hebben jaar
lijks de veldvruchten der heerlijkheid Hohenhausen
gekocht.
Dus zaken, het beheer betreffende.
De zalige heer vereffende deze aangelegenheid
steeds persoonlijk.
regeling der kiesbevoegdheid, natuurlijk in den
zin van uitbreiding van het stemrecht, al dan
niet nummer één op het program zou zijn.
Toen is in de Unie beslist, dat het kiesrecht
wel een hoofdzaak zou zijn op de verlanglijst,
maar daarnaast werden andere quaestiën gesteld
als van even groot belang b.v. de belasting
hervorming. Uit het optreden nu van den
heer Tak, die wel erkende, dat uitbreiding van
het kiesrecht de noodzakelijke voorwaarde is
voor eene blijvende verbetering van wetgeving
«np bestuur, maar die tegelijk verbetering van
het belastingstelsel op den voorgrond stelde,
en nog meer uit de aanvaarding van de porte
feuille van financiën door den heer Pierson
blijkt genoegzaam, dat het niet in de bedoelng
ligt de kieswet als eenigen schotel voor te zet
ten aan het parlement, ten einde daarna het
overige te legateeren aan eene op breeder grond
slag verkozen kamer. Dit zou dan ook eene
zeer onverstandige staatkunde zjjn. Na de
regeling van het kiesrecht moet de kamer
worden ontbonden en alles zou weer op
losse schroeven gesteld worden. Pierson,
Smidt en Van Dedem naast Tak in het
ministerie deze combinatie wijst op eene
veel gezonder opvatting van den eisch van
’t oogenblik. Belastinghervorming, regeling van
onze rechtspraak en sociale wetgeving, verbe
teringen in Indië en de andere koloniën in ’t
algemeen, naast de uitbreiding van het kies
recht ziedaar het program dat wij destil-
leeren uit de namen, die weldra in de Staatscou
rant zullen prijken. Daarmede kan men vier jaren
--
gegeven, heeft er recht op, dat met zijne wen-
schen rekening worde gehouden.
Voor het oogenblik kennen wij nog alleen
de namen der nieuwe ministers; eerst in Sep
tember, bij de opening der zitting van de Staten-
generaal, zal er gelegenheid zjjn iets naders
omtrent hun plannen te hooren. Deze namen
hebben een goeden klank en wekken de beste
verwachtingen op. Schoon de heer Van Tien
hoven door de Koningin-Regentes met het bij
eenbrengen van een kabinet belast was, schijnt
hij de eerste plaats, die van premier, te hebben
afgestaan aan den heer Tak van Poortvliet.
Dit getuigt van juist inzicht in den politieken
toestandDe heer Tak is een der hoofdleiders
der liberale partij en als zoodanig meer dan
de burgemeester van Amsterdam, al is die dan
ook tevens lid der Eerste Kamer, de aange
wezen man om het voorzitterschap in den raad
van ministers te bekleeden. Als de oud-minis-
ter Tak in het openbaar optrad, werden zgne
redevoeringen steeds aangezien voor uitingen
van den algemeenen geest, die onder de libe
ralen heerschte; zijne adviezen droegen den stem
pel van discour 8-ministre. Zijn naam is dan ook
reeds een soort van programma. Hjj beteekent,
dat het ministerie niet enkel optreedt om uit
breiding van het kiesrecht tot stand te brengen,
maar dat het tegelijk zijn aandacht wijden zal
aan de andere groote vraagstukken, die in het
manifest der liberale Unie zijn opgenomen.
Daaromtrent kon twijfel bestaan, want in den
boezem der liberale partij bestond vóór de
laatste verkiezing verschil over de vraag of de
tischen toon.
Wij hadden dit niot noodig. T
Von Hohenhausen was met ons huis tevreden.
Maar ik ken uw huis niet.
Ik meen, dat de boeken daaromtrent uitsluitsel
kunnen geven, zeide de reiziger, met een lichte bui
ging. Een eerlijke concurrentie kan men zich laten
welgevallenmaar de een moet den ander niet be
lasteren.
Dat wil met andere woorden zeggengij gunt
aan uw concurrenten wel de beenen, maar niet het
vleesch, antwoordde de graaf schertsend. Doet gij
het beter dan uwe concurrenten? Gesteld eens, dat
dezen zich evenzeer gehaast hadden, dat zij vóór u
hier waren gekomen, en met het contract in den
zak naar huis waren gegaan, wat zoudt gij daarvan
gezegd hebben
Indien zij hun doel langs den rechten weg
bereikt hadden, dan zou daartegen weinig zijn in te
brengen, mijnheer; maar dat slag houdt niet van
den rechten weg. Wij echter denken met Faust
„Wat gij van uwe vaderen hebt geërfd, verwerf het,
om het te bezitten.”
Gij zijt een zonderling! zeide de graaf lachend.
Maar ik ben eerst gisteren naar een zeer lange af
wezigheid teruggekeerd; gij zult dit weten.
Ja, knikte de reiziger. Juffrouw Vogel had
immers de eer, met mijnheer gemeenschappelijk
schipbreuk te lijden.
Kurt staarde het jongemensch verwonderd aan
Om welke reden
Omdat de heeren Vogel bij hem als recht
schapen kooplieden bekend stonden, en hy beletten
wilde, dat het beheer zich met andere handelshuizen
in verbinding stelde.
Vorschend zag de graaf den kamerdienaar aan.
Ik begrijp het, zeide hijlaat binnenkomen.
Eenige oogenblikken later trad de reiziger binnen.
Von Hohenhausen nam hem met een snellen blik
van het hoofd tot de voeten op.
U komt om over zaken te spreken? vroeg hij.
Om u te dienen, mijnheer de graaf. .Als ver
tegenwoordiger van mijn huis wilde ik mij het ne
derig verzoek veroorloven, de met wijlen uw vader
gesloten overeenkomsten te hernieuwen.
Hoe luiden die?
Dat alleen ons huis gerechtigd is, den oogst
der heerlijkheid Hohenhausen, in zoover hij rogge,
boekweit, gerst en haver omvat, in ontvangst te
nemen, waarvoor wij dan, zonder eenige korting, den
vollen marktprijs betalen.
En heeft de vernieuwing van het contract dan
een zoo groote haast?
Mijnheer weet zeker niet, met welke intrigues
wij in vroegere jaren te strijden hadden. Onze con
currenten bedienden zich van elk hun ten dienste
staand middel, om door den rentmeester op den
zaligen heer invloed uit te oefenen.
Dus omkooping? En u hebt van dit middel
nimmer gebruik gemaakt? vroeg de graaf op sareas-
