'ES
I
OPING
drukte
Vrijdag 21 October.
1892.
Zijn. Docliter.
4968.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken*
I en Zn.
De nieuwe Kieswet,
De inzending van advertentlön kan geschieden tot een uur des namiddags van den dag der uitgave
EEU1LLETO N.
door
Afzonderlijke Notnmers VIJF <1 EN TEN.
het kiezerscorps is uitgebreid
XI.
3emde Nota-
<MXN ZOON.
De uitgave dezer Courant geschiedt dageljjks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prjjs per drie maanden is 1.25, trance
per post 1.70.
ds, voorstel-
Dyana, elk
ellende Han-
L te Gouda,
OCTOBER
i zoo noodig
t huis aldaar,
no. 178, in
3 verkoopen
ftsch Aarde-
lotels, Trek-
’ollen, Kom-
i kleuren en
re
goudsche courant.
L
I."
„Wat geef ik om
menpers met
delaren, Bla-
i houten por-
m Klok met
waar
twee of drie tempo’s wil-
ipen, Knoop-
klein Zilver
den, Behang-
rs, Kleedjes,
ijes, alsmede
tgeen verder
en.
verkoop van
s namiddags
ADVERTENT1EN worden geplaatrt
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Bovendien worden alle AdvertentiSn gratia
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
t welk des Maandags verschjjnt.
kweet. Nu had zij weder een dienstmeisje kunnen
aanschaffen, dat haar de kosten van loon en wat dies
meer zij ruimschoots deed terugwinnen uit den meer
deren tijd, dien zy aan het vertalen kon besteden
want zoodra hot gehuurd en in functie was getre len,
zat Marie van ’s morgens vroeg tot ’s avond” laat
met het eerste deel van don Engelschen roman voor
zich.
Papa had het tweede deel onderhanden genomen,
on Marie, die een hoogen dunk had van papa’s taal
geleerdheid, zag hem met innige vreugne dezen ar
beid aanvatten, omdat het niet alleen voordeelig voor
de finanties zou werken, maar ook en dat was
nog beter een gunstigen invloed kon uitoefenen
op zijn gezondheid want papa, die er niet toe te
krijgen was een voet op straat te zetten, veelmin
door een fiksche wandeling zijn lichaam te versterken
en zijn geest te verfrisschen was in de laatste
i maanden, ten gevolge van zijn doelloos kamerleven,
verslapt van kracht en Marie oordeelde, dat het ver
drijven zijner verveling door het aanvaarden van nut
tigen arbeid zijn geest zou verlevendigen en daardoor
ook zijn gezondheid verbeteren.
Nu en dan, wanneer mynheer Bruno sliep of haar
een oogenblik alleen liet, was Marie in den beginne
zoo vrij geweest haar oog over papa’s handschrift te
laten gaan, en aangezien zij daarin weinig doorha
lingen ontdekte en het zich gemakkelyk liet lezen,
omdat de styl vloeiend was, meende zy volkomen
gerust te kunnen zijn aangaande de juistheid
verdrijven.”
//Mijn eigen zoon vertrouwt mij niet,” sprak
Bruno somber in zich zelf, en hij ging luid voort
z/Zoo, was hij zóó bezorgd voor mij.,., maar hij be
derft Louise, hij maakt haar ongelukkig dat voor
zie ik!”
Marie verbleekte van schrik, nu zij vernam, dat
haar vader in zijn droevig droomen zoo het althans
droomen mocht heeten dezelfde benauwende visi
oenen had, als zij ze uit de werkelijkheid somwijlen
zag opdoemen voor een toekomst, die misschien niet
ver meer verwijderd lag.
Ten gevolge van dit gesprek werden mynheer
Bruno’s brieven niet verzondenk
14)
//Aan niemand asjeblieft, papaHoogstwaar
schijnlijk zou het geen goed gevolg hebben, en waar
toe is het bij zulk een I leine kans d in noodig, onze
behoeften aan de heele wereld bekend te maken
«Maar ik moet het toch probeeren, meidlief!
om uwentwille. Geef mij iemand op.... Ha, ik weet
het. Ik schrijf er nog meer en zend ze aan al de
notarissen in de stad. Die hebben van dien aard wel
eens wat te doen.”
*Doe het niet, papa wat ik u bidden mag.
Willems eer, of fatsoen althans, is er meer gemoeid.”
//Willem!” zei hij knorrig: IV“* “*:1’
hem, die je gebrek laat lijden.” -
//Zoover is het nog niet, papaen.... hij be-
taalt immers onze huur.”
//Waarom laat hij mij die niet verdienen
Hij heeft het druk genoeg om me wat te doen te
kunnen geven.”
//Hij heeft zooveel klerken op ’t kantoor, papa I
en meent ook dat het niet goed zou zijn voor uuw
hoofd is zoo zwak, zei hij mij onlangs, toen ik er
hem om vroeg, daar het u de verveling zou helpen
Thans evenwel op het tijdstip waarop wij den
loop onzer geschiedenis vervolgen was mijnheer
Bruno aan den arbeid, en evenzoo Mariedoch de
laatste werkte met gespannen aandacht voort, terwijl
haar vader daarentegen bij wijlen de pen liet rusten
en, met het hoofd op de hand gebogen, zijn gedach
ten van zijn arbeid liet afdwalen.
Door tusschenkomst van den welwillende redac
teur was Marie onlangs do vertolking van een En
gelschen roman in twee deelen toevertrouwd. Dat
wierp een lichtstraal in den nacht der toekomst.
Het honorarium was iets ruimer gesteld dan dat
voor haar bijdragen in het tydschrift, en de uitge
ver beloofde haar bovendien meer werk, wanneer zij
zich nauwkeurig van de haar toe vertrouwde taak
De voorstellen voor eene nieuwe kieswet,
welke sedert den aanvang der nieuwe parle
mentaire zitting publiek eigendom zjjn gewor
den, zjjn natuurlijk het onderwerp van velerlei
beschouwingen. Voldoen zij over het algemeen
aan de wenschen der geavanceerden onder de
liberalen, ook de mannen van bet algemeen
stemrecht kunnen voorloopig tevreden zjjn, want
zjj komen het allemausstemrecht, verstandig
opgerat, zeer nabjj. Iets anders is het of de
groote meerderheid der liberalen, die wel eene
groote uitbreiding der kiesbevoegdheid verlan
gen, te grooter naarmate er langer mede is
gedraald, vrede hebben zal met deze diep in
den bestaanden toestand grjjpende plannen.
Uit de beoordeelingen en bedenkingen der
groote liberale bladen schijnt te bljjken, dat
de Regeering niet die formule gevonden heeft,
welke alle leden harer party zonder verzet
kunnen aanvaarden. Niet dat er niet veel goeds
in is, vooral wat de technische ineenzetting
van het kiesstelsel betreft, maar velen deinzen
terug voor eene uitbreiding, die ons met één
slag zon brengen, waar voorzichtige staats
lieden ons eerst na
len zien belanden.
Onder diegenen, die niet zoo snel willen
gaan, behooren ook wjj. Het komt ons.voor,
dat de sprong van 3 tot 8 honderdduizend
kiezers wat te groot is, vooral als men in
aanmerking neemt, dat eerst vier jaar geleden
het kiezerscorps is uitgebreid van 136,000 tot
ruim het dubbele. Wel is de toen genomen
proef tot dusver uitnemend geslaagd, maar de
beide verkiezingen, welke onder de thans vi-
geerende bepalingen zijn gehoudenhadden
plaats onder gewone omstandigheden, in uiterst
kalmen tijd, zoodat men niet kan zeggen, dat
de op de huurwaarde gebaseerde wet reeds
eene vuurproef heeft doorstaan. Nu is het
zeker waar, dat aan de additioneele bepalin
gen der Grondwet, die inderhaast opgesteld
zjjn om spoedig een nieuwe kamer te hebben
op uitgebreider grondslaggroote gebreken
kleven. Niemand zal het dan ook afkeuren,
dat er gezorgd wordt, dat voortaan de kies
wet overal in den lande gelijkmatig werkt en
dat nergens de gezeten werkman (d. i. hij die
zioh en de zijnen zelf onderhoudt en in den
regel één bedrijf of beroep uitoefent) van het
stemrecht wordt uitgesloten; Maar het is zeer
de vraag of het voorzichtig zou zijn, voors
hands verder te gaan. Geleidelijke uitbreiding
der kiesbevoegdheid, in overeenstemming met
de historische ontwikkeling onzer staatsinstel
lingen, niet het plotseling openstellen der deu
ren zoo ver mogelijk, lijkt ons te zijn een
eisch der behoedzaamheid. Niet Frankrijk,
waar onvoorbereid en onverhoeds algemeen
stemrecht is ingevoerd door een vorst, die er
een middel in zag, voor zijn bewind den steun
der groote menigte te winnen, maar Engeland
waar in tempo’s, al naar de behoefte zich
deed gevoelen en de volksstem zulks eiscbte,
de kiesbevoegdheid is uitgebreid, behoort ons
voorbeeld te zjjn. De noodzakelijkheid om
nu in éen zet Groot-Brittanniê' achter ons te
laten, dit bij uitstek constitutioneele land in
vrijgevigheid met kiesbevoegdheid te overtref
fen, kunnen wjj vooralsnog niet inzien.
Nu zegt men wel: de liberalen hebben het
gezag veroverd met een program, waarop een
der hoofdpunten Iniddeuitbreiding van het
stemrecht zoover de grondwet toelaat. Maar
voor ons is bet nog de vraag of de heer Tak
niet verder gaat dan de grondwetgever be
doeld heeft. Wjj zeggen niet, dat de voor
stellen ongrondwettig zijn want uit de elastieke
voorschriften der Grondwet kan men maken
wat men wil. Maar de grondwetsherziening
ligt nog zoo versch in het geheugen, dat elk,
die toen met eenige aandacht de debatten volgde,
thans zich nog zeer goed herinnert, dat de be
woordingen juist zoo zjjn gekozen om alge
meen stemrecht onmogeljjk te maken en daar
entegen, zonder nieuwe herziening, telkens
geleideljjke uitbreiding, naar de gebleken be
hoefte, te veroorloven. Niemand heeft.>rtoen
in gelezen, wat de minister er thans in legt
en zeker heeft toen geen der leden verwacht,
dat het eerste voorstel, op dit artikel gebaseerd,
zoo wjjde strekking hebben zou.
Er zjjn in de tegenwoordige Kamers nog
leden genoeg, die kunnen uitmaken, wat er
bedoeld werd met vkenteekeneu van maatschap-
peljjke welvaart en geschiktheid.» Wjj maak
ten daaruit steeds op, dat er gezocht moest
worden naar positieve kenteekenen, die over
het algemeen genomen, in verband met onze
sociale toestanden van het oogenblik, genoeg-
