w-
Fokker in de Eerste Kamer, terwjjl bniten de Staten-
Oeneraat Mejuffrouw Drucker eo anderen met groo-
tea yver den slrjjd voor de teek der vrouw hebben
opgevat.
Do beweging schijnt thana reeda 166 ver gevor
derd, dat men eon orgaan voor baar bestaanbaar
acht. Althans wij vernemen uit teer vertrouwbare
bron, dat zoodanig orgaan met 1 Februari s. bij
den beer v. d. Weide te Amsterdam tal verschynen
Medewerkers rijn de dames: Elisa van Calcarte
'a Gravenhsge, Ktnilie Claeya te Gent, W. Drneker
te Amsterdam, A. Prickert te Weenen, Warner Suoad
presidente en Greufell secretaresse van do Women's
Progressive Society te Louden, Marie Popelin doctor
in de rochten te Brussel, Helena Swart b ie 'a Gra
venhage, Mevr. SohookHaver te Amsterdam, Joh.
Sohmid te id Ottilie Turnau te Weenen, «Johanna"
te Genève. En do hoeren Mr. Louis Frank, ad
vocaat te Brusaei, D. do Clercq in Stiermarken en
Soranus te Amsterdam.
Het gemeentebestuur van Tilburg beeft vergun
ning geweigerd aan tweo Duitschers tot oprichting
van een fabriokje van reukwerken, en te recht.
Geheel Tilburg stood op 't punt te vergaan onder
den muakus-reuk. Als een der «geurmakers" slechts
een oogenblik ia de vestibule van bet Postkantoor
of in een herberg was geweest, kon men er de lucht
in geen dagen uit drijven, 't Ging zoo ver, dat
bezoeker* vau de waobtkamer van het station die
verlioven, zoo de Duitscher binnen kwam. Zelfs de
timmerman, die aan bot houten gebouwtje gewerkt
had, liet overal in de straat een muskus-geur ca
sioh.
De vergunning was trouwens op verschillende
plaatsen, als te Schaorbeak, te Roermond enz. ge
weigerd.
Staten-Qeiieraal. i. Kim». Zitiinf »»u
Maandag 80 Januari 1808.
De minister van Financiën zag zyno begrootiug
«ouder stemmen aangenomen, hetgeen bij dezen be
windsman zeker allerminst te verwonderen is. Het
merkwaardigate feit bij do behandeling was de mede-
deeliog, dat de min. by ai zgne drukke werkzaam
heden nog den tjjd heeft gevonden, een nieuwo re
geling van don suikeraoojjns te orrtwerpen. De re
geling van 1801 voldoet niet. Voor zoover wjj uit
de tevredenheid der agrariëra mogen oordeelen, zijn
do denkbeelden vau den heer Pierson gunstiger voor
de Isndbouwers dan voor de fabrikanten.
Bij hoofdstuk VIII (oorlog) had de Regeering een
ruwen aanval to verduren van .den hoer Lobman,
die den heer Tak verweet, dat hg een regeling onzer
defensie niet wilde en dat daarom de minister Seyf-
fardt zoo treuzelde. Na de niet malsche repliek van
den inmiddels toegesnulden minister van binnen!,
zaken erkende de heer Lobmao ten slotte, dat hg
geeuerlei bewijzen had voor zgne bewering.
De Minister van Oorlog verdedigde uitvoerig zjjn
plaunen betreffende de stelling van Amsterdam eu
'gaf nogmaals blijk van illusie dat zjjn legerplanncu
sullen tooneu te zjjn de beste eu goedkoopste in
gebruik eu het beginsel van den persoonlgken dienst
plicht tot zjju recht zullen doen komen.
Vier stemmen verklaarden sioh tegen dit hoofdstuk.
1 loden Waterstaat.
De gezondheidscommissie te Rotterdam beeft de
volgende circulaire verspreid
Meermalen wordt in deze dagen de vraag gedaau
of het gebruik van melk, afkomstig van koeien, lij
dende aan mond- en klauwzeer, gevaarlijk ia.
Vrij algemeen schijnt de meeuing te heerschen,
dat de melk, zooals die door de leveranciers wordt
geleverd, in den regel voor hrt gebruik onschade
lijk ia.
Met het oog op de booge waarde van de melk
ala voedingsmiddel, vooral voor kinderen, achten wij
het wenschelgk, deze zieuswgze ernstig to bestrgden.
Vooreerst toch brt eeu feit, dat verschillende
ciekten bij de runderen eeu nqdeeiigeu invloed op
de melk heboeu, zoodat moer of minder gevaarlijke
stoornissen bg de verbruikers bet gevolg daarvan
zgn.
De melk van aan mond eu klauwzeer lijdende
koeien veroorzaakt menigmaal mond- en keelaandoe
ningen, maag- en darmcaiarrhen, die vooral bg kin
dereu den dood tengevolge kunnen hebben.
Niet minder gevaarlijk is de melk van koeien,
igdendo aan pareiziekte, miltvuur eu verschillende
verzweringen eu verhardingen (o, a. tuberculose) aan
de uiers.
De genoemde en andere meer of minder voor den
mensch gevaarlijke aandoeningen komen niet slechts
bij uitzondering, maar vrg menigvuldig bg de run-
üeron voor.
Het Ijjdt dus geen twijfel of in velo gevallen zal
du melk, die in deo regel vau meerdere koeien af
komstig ia en dooreen gemengd wordt, voor een ge
deelte verkregen zyn van met volkomen getonde
dieren.
}n de tweedo plaats, bedenke men dat, voor het
wastchen van v&niwerk, emmers ent. voor de melk
gewoonlijk gebruik gemaakt wordt van slootwater,
soms ook wel vau water, geput in de uabijheid van
mestvaalten, beerputten enz.
Verschillende smetstoffen, zooals van cholera, ty
phus, maag- eu darmoatarrben e. a. kunnen daardoor
aau ile melk wordva toegevoegd.
Melk, iiu, is eeue bg uitstek gefchikte voedings
stof voor dergulgkc smetstoffen en, eenmaal daarin
gebracht, zullen deze zich dus gemakkelijk verder
ontwikkelen eu daardoor het gevaar doen toenemen.
Niet altijd zal bet gebruik vau besmette melk scha
delijke gevolgen na zich sleepeu, men vergete echter
niet dat ook hier de meerdere uf mindere vatbaar-
heul van bet individu zich doet gelden eu dat in
vele gevallen alleen door nauwkeurige waarneming
eu onderzoek de oorzaak der'ziekte kan wordru op
gespoord.
Het koken van de melk, om de daarin zich be-
viudunde smetstoffen onso ladelyk te makeu, verdient
dus onder allo omstandigheden aanbeveling.
Men zorg» echter dat de melk gedurende minstens
6 mmuteu goed fcoke, aangezien bij lagere tempora-
turen het doel, ul. het vernietigeu van do smolstoffen,
niot wordt bereikt.
Iu het Mienwt s. d. Dag leest men het volgende
over de voordrachten van den heer G. Dkhno.
De eerste reeks natuurkundige proeyeu vau den
heer G. Uhhne op dinsdagavond wareu blgkbaar zóo
in dm smaak gevallen, dat niet alleen alle bezoekers
van dien avond op Donderdagavoud weer present
warec, maar bovendien nog vele anderen, daar de
bovenzaal van «Odéon" geheel gevuld was.
De proevenreeks werd zonder eenig oponthoud of
stoornis afgewerkt, 't Was in één woord schitterend.
Korte, maar zeer duideljjke toelichtingen verge
zelden elko proef. Van 't eenvoudigste opklimmende
voerde hg ons tot in de meest samengestelde licht
verschijnselen met oeno gemakkelijkheid, die wel
bewjjat hoezeer hij do behandelde zaken meestor ia.
Professoren, doctoren, studenten, jongens van Hoo-
gere Burgerscholen, dames on hoeren, toeken op 't
gebied der natuurkunde zij hebben allen, ik houd
er mij vau verzekerd, genoten en geleerd.
Proeven over den aard van het licht, polarisatie
en interferentie, de meest schitterende uit de theorie
van 't licht, werden in zeldzame volkomenheid en
met buitengewone vaardigheid vertoond. De nieuwsto
vindingen, gecompliceerd als ze zijn, werden in de
hand van den beor Dahne ons voorgetooverd en met
een paar woorden toegelicht, volkomen duidelijk.
Het slotnummer, inwendige terugkaatsing van
lichtstralen iu een waterstraal, was tooveraebtig
schoon, 't Wns alsof gesmolten goud en gloeiend
jjzer uit het reservoir spoten.
Zaterdagavond zal eene nieuwe reeks van proeven
worden gedaan. Het programma voor dien avond
bevat0 i
1. Ontladingsverschjjnselcn van elecirische stroo
men van hooge spanning.
2. Geisslersohe en Puluj'sche buizen.
3. Stralende materie.
4. Betrekkingen tusschen licht er. eleotriciteit.
5. Electrisohe ontladingen door verlichting.
6. Ziohtbare voorstelling van de trillingsverschijn
selen op een geëlectriceerd vlies, ontslaan door ge
luidstrillingen der mensohelgke stem.
Do proeven beloven weer alle te zullen schitteren
van kleur en licht, maar wat velen nog meer zal
aantrekken js het feit, dat de allernieuwste zaken
hier ter tafel zullen gebracht worden, eene gelegen
heid die misscbiwa^niet spoedig terugkeert.
Vooral de proeven sub 4, 5 en 6 hehooren tot de
belangrijkste d.er natuurkundige vraagstukken van
den dag. N. P. K(aptbiJN.)
Door de politie te 'a Hage is een onderzoek
ingesteld naar een persoon, die onder den naam van
«Charles" in hot laatst der vorige week in een der
voornaamste hotels der residentie verblijf heeft ge
houden, die laatstelijk zich ook een week te Namen
on to Bergen heeft opgehoudeu en wiens gelaatstrekken
volgens de Belgische bladen overeen kwamen met
het signalement van den uit de Pananm-zaak bekend
geworden Arton.
Door het verbljjf aldaar wordt een bericht in de
Indipendonce bevestigd, volgens 'hetwelk bedoelde
persoon in den namiddag van Donderdag uit Bergen
was vertrokken, opgevende naar 's-Gravunhage te
gaan.
Reeds ia de Fransche logatie in deze zaak gekend.
Dat de drooglogging der Zuiderzee niet zonder
invloed zal blijven op onze defensie-middelen, is
terstond toen het plan ter sprake kwam, ingezien.
Doch dat de demping van die binnenzee een totale
ruïne voor ons vestingstelsel zou zgn hoorde men
totdusver nog niet. Ito Militaire Spectator sohjjnt
echter van dio meening te zgn. In dat tijdschrift
wordt betoogd, dat bg droogmaking der Zuiderzee
Nederland een geheel ander vvsüngstelsel zal moeten
aannemen. Zulk een wjjziging iu de kaart van
«Ja, de tgd staaft alles."
Uithoofde zich iemand bij de jonge lieden voegde,
toen zjj op dat punt van hun gesprek waren, werd
het onderwerp door een ander verrangen. Zg hadden
zich ten uiterste vermaakt met hetgeen door hen
gedaan was, en dachten er niet aan, welke treurige
gevolgen hunne onoverlegde woorden zouden hebben.
Vijf minuten later ging het jonge mensch, dat
Marks was genaamd, en dre nieuwsgierig was, te
zien in hoeverre Clara aangedaan was door hetgeen
»ii, naar hg wisL moest hebben gehoord, naar een
ander gedeelte van hei vertrek, ten eiu.la haar te
kunnen bespieden, zonder door haar opgemerkt te
worden. Zg had echter de plaats verinten waar zij
gewteu had. Zijn oog blikte het vertrek rondmaar
zij was nergens te zien.
,«Ik vrees, dat wy Clara sterker getrofta heboen
dan ons voornemen was," zeide hij, terwijl hg zich
weder bij zjjnen vriend vervoegde.
«Zg is verdwenen."
«Zoo,! Eu waar is Fisher
«Daar, aan bet andere eind van het vertrek.
«Wij hebben immers niets nadeeligs yan den jong
man gezegd."
«Niets bijzonders. Wij hebben immers niets aan
geduid. Het was niets whar zg vat aan kon hebb-n.
«Neen, uatuurlyk niet. Maar hei zal mg benieuwen,
ho# de taak afloopen zal."
«Daar zal piets van belang gebeuren, naar ver- -
m0ed." {Hordt vervolgd.) f
kan hooren wat wij zeggen."
«Jongens ja, dat ia eene aardige grap."
Zoodoende vormden de beide onverstandige jonge
lieden, door zich in eene zaak te mengen die hun
niet aanging, een plan, dat niet alleen dwaas, maar
liefdeloos en zeer laakbaar was. Al wal >jj van de
beide gélieven zeiden, wat,, van het begin tot het
einde overdreven. Waarheid was het, dat zg iu ge
zelschap elkander wel grootere bewjjzeu van aanhan
kelijkheid gaven, dan juislKJMt wellevendheid en goe
den amaak overeenkwam maar deze handelwijze ont
lokte aan de meesten een' glimlach, en ergerde slechts
enkelen.
In weerwil van de liohtinuige wijze waarop de
beide jonge lieden over Clara Grant hadden gespro
ken, waa si) een meisje vso gezond vrrstaud, goede
beginselen en aeer fjjn gevoel. Onderscheiden muien
hadden jouge lieden aanzoek bq haar gedaan, alvo
rens Fiaher hare hand vroegmaar in weerwil van
al de hoedanigWden, welke deze bezaten, hadden wg
tevens gebreken, welke haar. doordat zg gewoon was,
vlag en soberp te zien, Biet konden ontgaan, en die
baar aanleiding gaven, hnnne hulde af te wijzen, en
zalfs in tweo pavellen op blijkbare wijze, zeer voor-
«leeiige huwelyksvoorslagen ie weigeren. In Fathers
rechtschapen karakter had ajj het onbeperktsteNax-
trouweu, en zg was inderdaad van meening, gelyk
zij tot Carolina Wood en tot andere barer vrouwe
lijke kennissen had gezegd, dat hij eeu «au de recht-
achapenste en achtingswaardige jonge lieden was.
I Men oordeel* nu met welke gevoelens zij, een half
uur na de vorming van het plan om haren vrede to
verstoren, liet volgeud gesprek tusschen Marks en
zgn vriend aanhoordeeen geapretf dat op halffuiden
toon eu op vertrouwelijke wijze gevoerd werd. Zij
en de beide genoemden bevonden zich iu belendende
vertrekken. De sprekenden werdei voor haar oog
verborgen door hot schot, dat vao den muur tot aan
den deurstijl strekte, en waren nochtans zoo dicht
bij haar, dat Cjara elk door heu gesproken woord
I duidelijk kon verstaan. Hare opmerkzaamheid werd
ifenvankelijk opgewekt doordat zgn een van hen hoorde
zeggen
j «Indien ze Fishor zoo goed kende ala ik."
Waarop de ander zeide:
«Ja, of zoo goed ala ik. Maar, arm meisje! het
Isat zich niet verwacht*», dat zg alles weet van den
jongman die haar bezoekt. Het ia ook beter dat zg
het niet wete
«En toch ben ik eenigerroate verwonderd, dat het
(algemoen gerucht haar niet meer inlichting omtrent
Fiaher hebbe verschaft, dan zjj schijnt te bezitten
«Dat ben ik ook. Maar zg zal hrra binnen kqrt
wel beter loeren kennen."
«Daar sta ik h borg voor, eu dat wél misschien
tot haar verdik-t, ofschoon ik hoof», dal de zaken
geheel anders Hilleq uitvullen dan het zich nu laat
aanzien. Denkt gij echter niet, dat zgne wilde haren
nft aan hut uitvallen zgn?"
«'t Is niogeljjkj maar de tijil zal 't lueren.'1
Nederland zal 'zegt de schrijver ten gevolge
hebben, dat men afstaud zal moeten doen van het
tot lieden gehuldigde principe«een betrekkelijk
grool deel des lands hardnekkig aan den vjjaud te
betwisten." «Mot de Zuid -rzee dreigt een der
hechtstc steunpilaren van ons huidig vestmgstelsel
wig te ziuken."
Hot I/andelabtat! bevat he» volgende ingezonden
stuk over ,1e Schouwburg-onderneming „De Vrije
Gedachte."
Tieutallun brieven, ons toegezonden na openbaar
making van «Ons Program," door personen van alle
richtingen, overtuigden ons ten duidelijkste, dat men
over hot algemeen zich eeu slechts teer onduidelijk
of zelfe «el, een zeer onjuist begrip vormt van het
streven onzer onderneming.
Het volger.de ilieuo ter nadere toelichting s
Ons tooueel zal vóór alles zijn «een voikitooneel",
waar uitsluitend zullen worden opgevoerd degelijke,
kernachtige tooneelstukken in reulistischeu geest, van
vooruitstrevende, vrijzinnige strekking; stukken die
vernielend en outwikkeleud zullen werken, de ellen
dige gevolgen van onkunde, egoïsme, klassenhaat en
dronkenschap zullen in het licht stellen en in één
woord het schoons eu goede verdedigen, het lage
en geineenc bestrijden.
Wc zullen den toeschouwer een blik doen werpen
in het leven, zooals het is en zooals hot zijn kon.
We zullen wijzen op do fouten en feilen, die wij
in staat, kerk en maatschappij zullen ontdekken, en
niet schromen het m»s te zetten in de wonde plekken
onzer samenleving, overtuigd als wg zijn, velen daar
door te brengen tot eon juister begrip vau en een
ruimer blik op de oorzaken der sociale wanver
houding, waaronder ome eeuw gebukt gaat.
Wg weusclien geen eigen gozelsohap fe vormen,
doch daar elk denkbeeld aan concurrentie en geld-
tnakorij ons vreemd is de andere schouwburgdiroc-
tiën verzoeken oin hare medewerking, door ons voor
onze voorstellingen eeuigeu huun# beste artisten,
tegen eene behoorlijke vergoeding, af te staan.
Verder zullen wg zooveel mogelijk gevenoor
spronkelijke Nederlandsche stukken, terwijl wij door
het uitschrijven vau cuucourseu onzen vaderlamlsehen
letterkundigen gelegenheid zullen geven vau huu
talent te doen blyken, door het vervanrdigen van
goede tooueeUpelen van bepanW litteraire waarde.
Dan hopen wg bet Volk af Te brengen vau zgn
hartverscheurende melodrama's, van zgn zedenbeder
vende Fransche kluchtspelen en hen daarvoor stukken
in de plaats te geven, die hen zullen brengen tot
nadeukuu en zelfbeschouwing.
Voorwaarde opvoedende kracht vau oen goed
tooneul is zéér groot I
Eu dan gelooven wg, door liet geven van gorde
stukkeu en hel stellen van een zéér lagen toegangs
prijs, eene beduidenden invloed te kunnen oefenen
op duvoksoritwikkebng, die ongetwijfeld der gebeole
mfpWtnppy ten goede zal komen.
Chr. KOCK.
Voor sitter-Directeur.
A. SAALBORN,
Technisch Directeur.
Kantoor59 Egelantiorsgrncht Amsterdam.
Door den districtschoolopziener en de vier arrondis-
sementssohoolopzieiiers in hut district Leeuwarden ie
aan do hoofden en onderwijzers in dit district het
volgende scbrjjven gezonden:
«Kunnen wg, Nederlanders, fier zgn op de vrjjheden,
ons bij de Grondwet gewaarborgd, deze veronderstel
len eene ordelieveudo natie, die fan hare rechten
het gepaste gebruik weel te inukeii
«Nu is het een helaas niet te ontkennen feit, dal
bg een deel dor bevolking, opgeruid door volksleiders
en volksmisleiders, vooral in liet Noorden des lands,
tich een geest fan ver'et tegen de overheid heeft
geopenbaard, welke op enkele plaatsen reeds tol be
treurenswaardige tooneelcn aanleiding heeft gegeven.
«Dit kan u niet onbekend zijn.
„In deze voor de burgerlijke vrijheid uiouiljjke
omstandigheden is het de plicht vau eiken- welden^
konde het openbaar gezag in zyn zware taak te
steuuen.
«Duzw plicht rust niet liet miust op u, die niet
slechts als ambtenaar, maar eerder uog als opvoeders
dar jeugd, met uw voorbeeld behoort voor te gaau.
De overgrootu meerderheid uwer^handelt overeenkom
stig dit beginsel.
«Toch valt het niet te loochenen, dat enkelen den
goeden nnain van den onderwijzersstand in opspraak
hebben gebracht door optreden in vergaderingenop
een wijze, waardoor de eerbied voor de wet niet
Wordt bevorderd, en zelfs propaganda hebben gemaakt
'oor don Sociaal Deinocratisolien Bond.
«Nu echter op liet te Zwolle deu 25 en 26 Deo.
gehouden congres vau dien boud gebleken is. dat
deze vereuniging beoogt de omverwerping dor l>.*t.»att-
de ordo met alle haar ten dienste staande geoorloofde
of ongeoorloofde (vredelievende of gevreldadige) mid
delen, maken ambtenaars, die haar onmiddelijk' of
middelijk stouueo, sicli schui-lig aan ergerlijke plichts
verzaking eu stellen zij zich derhalve bloot aau hut
gevaar vau uit liuuuo betrekking te worden ontslagen.
«Zoodra daartoe termen zijn, zal eene voordracht
van onze tijde ingevolge art. 29, lett. b, en o. en
art. 31 der wet op heilager ondeiwgs niet uitblgvep.«
Eeu Chineeschu bankier, Han Quay, wordt geschat
op hut bijna ongelooflijk vermogen van drie honderd
vijftig millioen pond sterling. Men houdt het er voor,
dat een groot getal van de voornaamste banken in
het Chineeschu Keizerrijk ouder zgn toezicht staan,
en als hg werkelijk zoo rgk is als men beweert (er
is geen middel om achter de waarheid te komen),
dan is hij ontegenzeggelijk de rijkste man op de
wereld.
Bg gemis hier van bowgzen is de Noord-Amerikaan
John D. Rockefeller, de «Oliekoning", de rgkstu man
op de wereld. Hij ia begonuen zonder een enkelen
dollar te bezitten, maar door on vermoeiden gver heelt
hij een ontzaglijk vermogen bijeengegaard, dut op
30,000,000 pd. st. wordt geschat. Ziju inkomen is
eeu milliouu pond sterling, en hij verteert maar
200,000 pd. st., zoodat hij van jaar tot jaar schatten
opstapelt. Rockefeller is zes-rn-twintig jaHr oud.
Als hij tot zgu zeveutigste jaar leeft, schut men dat
zijn vermogen ongeveer 60,000,000 pd. st. zal be-
drageu.
De burggraaf Belgrave, kleinzoon v«n den hertog
van VVestmiuistur, zal, als hjj in het bezit van zgn
erfgoed komt, een van de rgkate mannen, ,zoo niet
de rgkste, zgn, want legen den tijd dat hjj meerder
jarig is geworden, zullen de pachten van cta Weat-
miiister-landerjjen afgeloopen zijn, en hot inkomen
van dio grondbezitting, dat nu op ongeveer pd. st.
1000 daags gescbftt wordt, zal dan hjjna twintig
maal dat bedrag of ongeveer zeven millioen poud
Stirling per jaar zijn.
Onder de vorsten zjjn de czaar van Rusland on ds
s^haoh van Perzië de rijkste. Hun inkomen wordt
geschat jaarlijks tusschen de twee en drie millioen
pond sterling te zijn.
Hot Noordbrahdntech Dagblad liet verband tusschen
loonsverliooging eu werkstaking besprekende, merkt
daarbij on:
De arbeiders gaar. uit van de veronderstelling dat
eeu verhooging van loon, dat ia dut vau hunne in
komsten, verbetering-hunner riaatschappelijke positie
zal tuo gevolge hobbon. Deze verouderstsllicg is in
zooverre juist, wanneer die verheogiug zich beperkt
tot enkele personen of tot «en enkeleu tak van be
drijf, 6° dan nog alleen voor de daarbjj betrokken
por8giieu, doch onjuist, wanneer dit een algemoene
maatregel zon worden.
Om eeu en ander duidelijk te maken, zullen we
als voorbeeld nemen de bouwvakken, en veronder
stellen dat bet den daariu betrokken werklieden ge
lukt is iiu'iuen eisoh lou looniverhoogir.g door te
drijven. Waar dezen vroeger'to. v. 10 per week
ontvingen, daar is 'tloou nu gebracht op 15,
waardoor hun koopkracht met 50 pCt. is toegenomen
«-n zij dus aan liunue behoeften zooveel beter kun
nen voldoen. Die vermeerdering van koopkracht is
echter niet alla-n een gevolg van het oukele feit der
loonsverhooging, maar ook van de omstandigheid, dat
de prgzeii der levensbehoeften'dezelfde zijn gebleven.
De voortbrengers of leveranciers dier levensbehoeften
zgn echter door de stijging vau de loonen in de
bouwvakkeu iu ongunstiger condities gekomen, om
dat ze bj dezelfde iukomsten ,hooguro uitgaven heb
ben te doen voor door hun bunoodigden arbeid van
timmerman, metselaar enz (laar, natuurlijk, de patroon
genoodzaakt is de meerdere uitkeering aan loon op
zqu klauteu ie verhalen
Z'ehier een voorbeeld:
Het bouwen van oen blok wouingen onder den
ouden loonstnndaard zal koslon 20,000, en de
woningen worden verhuurd tegen een prijs beroken?!
naar de kosten vau onderhoud, do waardeverminde
ring der gebouwen, het aandeel in de belastingen
enz., plus de rente van de f 20,000, voor deu bouw
dier woningen gestort. Stellen wjj d:o rente op 5
pCt. dan moet daarvoor f 1000 worden opgebracht.
Onder den nieuwen loonstnndaard zyn echter de
bouwkosten 50 pCt. hooger, dus komen op f 30,000,
waarvoor aan rente a 5 pCt. uit den huurprijs moet
wordeu opgebracht 1&00, waar tevens bijkomen
de hoogere onderli udskosten, doordat den werklieden,
bulas^asnet dut onderhoud, 50 pCt. meer mo^t wordeu
uitbetaald dan vroeger. In 't kort. die woningen
zullen dus 50 pCt meur aan huur moeten opbrengen
dan vroeger, en waar toen per week on per'woning
1.50 werd betaald, daar inget nu de huurprijs
worden gebracht op J 2.25. Ook iu hot algemeen
zal die loonsverhooging iu de bouwvakken moeten
worden gevoeld door de verhoogde belastingen, daiir
de uitgaven des Lands ook hierdoor zjjn gestogen
en ook doordat een ieder do prjjzen van sjjn produc*
teu regelt naar de verboogda uitgaven.
Waar d s de levensvoorwaarden der arbeiders in
de bouwvakken zjju verbeterd, daar zgn ze, natuur
lijk, door de andereu afgenomen.
Nu kan wel aangenomen worden, dat dan ook
audere beroepen on bedrjjven zullen dringen naar
loousverbeteringmaar dan rijst do vraag bjj too'n
algeraoon doorgevoerde loopsverhooging, waar het
resultaat daarvan blijft voor dó*arbeiders.
Ze ontvangen dan in 't algemeen wel meer geld
voor hun geleverduu ar\|pid, doch kunnen daarvoor
toch niets meer bekomen dun voor hun vroeger loon,
waut alle kosten van grondstoffen, productie, vervoer,
omrei enz. zjjn honger geworden. Niomand zai dus
by die nieuwe loonregeling gewonnen hebben, daar
men voor dezelfde hoeveelheid arbaid dezelfde hoe
veelheid levensmiddelen zul outvangeu en het dus
hetzelfde bljjft of men voor een dag arbeid in plaats
van 2.er 8.ontvangt, wanneer men li.v.
aan huishuur toch ook weer f 3.in plaats iSq
2.moet uitgeven. Men heeft voor die huishuur
een dag moeten arbeiden, uu zoowel als vroegor.
Dus, elke beperkte loonsverhooging, die kunstmatig
wordt opgedreven, is ongezond en valt terug op 't
algemeen en 't zwaarst bovendien op de lagere ston
den, wijl deze elke linancioule bezwaring moeten her
stellen door meerdere onthoudingen, en elke alge-
meene loonsverhooging leidt tot niets, omdat daar
door de verhoudingen niet gewijzigd worden.
Voor zoo'n cirkelgang nu wordt alles op haren en
snaren gezet. Werkstakingon worden daartoe aange
gaan met oen hardnekkigheid als gold het eeu strijd
op leven en dood, en ten slotte zjjn toch de arbei
ders voor 't zwaarste deel do dupe daarvan.
't Bljjft een onwankelbare waarheid de opheffing
van den oen heeft noodzaknljjkerwjjze den druk van
den ander ten gevolge. De afwjjking van de balans
moet rijzing eu daling veroorzakeu beide armen
kunnen niet tegelijk rijzen, en 't zou dus dwaasheid
zgn, naar middelen te zoeken om die beide armen
te doen rgsen, zonder de balans te bosohadigeu
Van die dwaasheid is de sociaal-domocrntie zeer
goed overtuigd, maar niettemin blijft ze toch voort-
gaan die onmogelijkheid Voor moguljjk aan Ie prjjzen,
alleen met het doel daardoor haar aanhang te ver
sterken.
Het is een feit, dat dikwjjls kan worden waarge
nomen, dat hrt volk de sociaal-demooratie niet be-
grijpt, en 't zou zich daarvoor dan ook niet warm
of koud maken Doch daar het uitgaat vau de
mooning dat enkel gebrek aan geld do oorzaak is
van een bekrómpen levenswijze eu dus het verater
ken der geldmiddoleo die lovenswgsu zal verruimen,
daarom grjjpt bet gretig de schjjnbasr reddende hand
der sociaal-democratie, die, door te jjvoren voor dat
verondersteld voordeel, als patrones van den arbeid
beschouwd wordten eenmaal als zoodanig genoemd,
stelt het volk vertrouwen in al het Hndere, zonder
dat nndere te kunnen begrjjpen. Maar 't één is gosd,
dus zal 'tandere ook wel goed zjju, zoo donktmen,
en zoo wordt het volk een blind en gehoorzaam
werktuig in de handen der revolutionnaire party.
Wat zjj doel, is wel gedaan.
De ontgoocheling zal echter eenmaal op de be
geestering volgen, zooals reeds met zoo velen plaats
had, en dan zal men zien wie 't werkelijk het boste
mejude met het volk, maar dan zal 't misschiou te
laat zjju, om begane fouten te herstellen, eu er bljjft
dan niets anders over dun de troost, dat men al val
lende leert loopea,
Na over de optochten der zoogenaamde werkloo-
zen in den Haag te hebben gesproken, Isat de schrij
ver van de Brieven uit de hofstad in de Arnk.
Ct. volgen
Tegenover tfe ergernis, welke de vertoouing dier
leegloopers opleverde, maakte een audtre optocht,
gistereu hier gehouden, eon geheel anderen indruk,
toen hut gansche personeel van de meubelfabriek
Hollandia en in de uitgebreide zaak van de firma
Pander en Zffon werkzaam, eeo wezenlijk arbeids
leger van een honderd of vier personen, optrok vóór
den met een aantal kransen en bloemtuilen versier
den ljjkwagon, waarin de wakkere chef van die
flrma ton gravjt word gebracht. De overledene was
een levend bewijs ,van wat ondernemingsgeest en
volharding vermogen. Zjjn vader was dn oersto
stichter van de zaak in tapijten en meubelstoffen,
voortgekomen uit eoue ouderwetsche matteuscliuit,
eene zaak m^jt twee filialen, te Amsterdam in de
Kal verstraat en te Haarlem, die in den llaag eene
geduchte ruimte in de Wagenstraat, drie groote
ouderweische woonhuizen met appunduntiën, inneemt
en, evenals een spoorwegljjn eeno tramlijn van voe
ding aanlegt, dooi den pas gestorven chef was uit
gebreid met de genoemde meubelfabrbrk in ecu an
der deel der gemeente, waar, een driehonderd man
gostadig werkzaam zijn, om in do behoeften (Isr 4
