De Kieswet in Burgerplicht.
Bultenlandsch Overzicht.
Ira wenachen te verwezenlijken. Alleen,'zy (lie ran
revolver en dynamiet de voorkeur geven, zij die
blyven vasthouden aan het programma [te Zwolle
opgesteld, zullen bij de party van orde geen ateun
vinden.
Het ia by de jongate heratemming in Leeuwarden
warmer toegegaan, dan men dit in ona land, vooral
by tuasobeutijdacbe verkiezingengewoon^ia. Men
achryft daarover aan het tibl.:
„Na eene beweging gedurende ruim drie weken
wegens de verkiezing van een lid der Tweede Kamer,
zooals die bier nog nooit by vorige vorkiezingon is
waargenomen, volgde beden den dag van deepening
der stembriefjes een spanning, welke tot alle klas
sen der maatschappij was doorgedrongen. Op straat
en in huis, overal was de herstemming bet onderwerp
der gesprekken. Aan berekeningen omtrent den uit
slag geen gebrek. Reeds om 9 uur, by de opening
van de zitting van het stembureau, drongen de men-
schen naar de groote raadszaal, waar het stembureau
was gezeten. Gaaudeweg was niet alleen de publieke
tribune geheel vol geworden, maar was bet ook op
de trappen, die naar de zaal leiden en iu de ruime
vestibule stampvol geworden, zoodat er geen door
komen was. Tulryke groepen wachtteu daarom het
bekend worden van den uitslag vóór en bij bet stad
huis af. Toeu do opening der stembriefjes waé af-
geloopen eu do voor deu heer Gerritsen gunstige
uitslag bekeud was geworden, ging er van deu kaul
der radicalen een luid gejuich op, en toeu was hel
een stormloop naar hot telegraafkantoor, dat, naar
wij vernamen, een paar honderd telegrammen betref
fende dun uitslag wyd en zijd had over te seinen."
Ook in Amsterdam was de belangstelling niet ge
ring. In de Tydiugzaal vau de Telegraaf, waar elk
half uur de stand werd opgegeven, verdrong zich
heel den dag een talryk publiek. Toen de uitslag
bekend werd ging er een luid hoerah op van de
aanhangers vun den gekozene.
Terstond werd toeu in de Tijdingzaal het portret
van den heer Gerritsen opgehangen en daarnevens
eeu teekening vau Braakensiek, speciaal voor die
gelegenheid vervaardigd, dat hem voorstelt met een
Jonge Friezin aau deu arm (de radicale partij), eu
daarnaast de oude heer Troelsira met moeke (de li
berale party).
De officieels weg ia toch inderdaad een langdradige
weg. Verleden jaar Juli richtte zich een indisoh
militair te Breda, gegageerd met 238, tot deu
minister van Koloniën, wijl hem f 9.75 korting op
sijn gagement is opgelegd, daar hij iudertijd borg is
gebleven voor eeu pupil, zoon vau oen overleden
iudisch militair, die het, naar het schijnt, in ons
fusulitide niet al te best moet hebben laten liggen.
Wat nu echter hiervan zij, onze Joris Goedbloed
wacht nog altyd reikhalzend op eeu beslissing, want
de minister heeft wel geantwoord dat zijn verzoek-
schrift tot opheffing vhu do korting aan den gouver
neur-generaal in Indië ter advies was opgezonden,
doch deze sohyut het „haast je langzaam" in toe
passing te brengen, daar v. B., zoo heet onze sol
daat, tot nu toe noch van den gouverneur-generaal,
noch vun den minister van Koloniën iets naders
heeft vernomen. In 7 maanden kau met toch zeker
wel advies uit Indië krygen. Met recht mag dus
ook in deze zaak geconstateerd worden, dut de offi-
cieéle weg eeu langdradrige weg is.
BL
wachts en de politie maken ruim baan voor de twee
brandspuiten, die door houderd sterke armen voort
getrokken, ratelend aankomen op het tooneel hunner
werkzaamheid.
In eeu oogwenk zyn de slangen ontrold eu vast
geschroefd.
Aan water is geen gebrek. Nog één minuut en
de opstuiveude vlammenzee zal van tweo kanten wor
den aangetust Porapers vóór! schreeuwt een
der brandmeesters en om eenige ordo te schepper,
in den chaos van meu&chen begint hy eenige namen
af to lezen bij het helle licht der vlammen.
Niet pompen, jongens I schreeuwt een ruwe
stem, die hoog boven 't gebulder van den wind en
het suizend geknetter der vlammen uitklinkt.
Laat branden, mannen, 't Is godverdommo
in'nheer Hulst z'n paleis. Stuuk het werk! gilt eeu
andere slotn.
Eón vonk is voldoende om den brand to stoken
in een smoutend vuur.
Alsof de duivel vaart in die ontstelde inensohen*
massa, gilt het eensklaps aan alle kanten:
«Laat branden I laat branden staak het werk
De burgemeester staat handeuwringend voor het
oproerig gepeupel, onmachtig om het woeste gehuil
te overschreeuw?!* eu de opvlammende hartstochten
van het gemeen in bedwang te houden.
De wanorde slaat over tot een formeel oproer
de uiting van lang onderdrukte volkswoede^ die drei
gend gericht wordt op den burgemeester en z'n
Het ergste van alles is intusschen, dat een arm
diommel de dupe dezer langdradigheid is, daar hem
tot nog toe die 9.75 vac zyn kwartaals-pensioen
wordt iugebouden.
Bjj de Commissie tot hulp van Werkloozen te
Amsterdam ziju tot dusverre meer dau 3500 aau-
vragen ingekomen, een cijfer, dat belangryk hooger
is dan men aanvankelijk gedacht had. Het onder
zoek der aanvragen heeft geregeld plaats en dage-
lyks wordt ondersteuning uitgereikt.
Als beginsel is aangenomen, dat voornamelijk ge
zinnen met kinderen geholpen worden. Vrygezellen
moeten wachten, totdat blykt, dat de kas ook hunne
onderateuuing gedoogt. Ook worden alleen die per
sonen geholpen, die een bepaald vak uitoefenen en
door de tijdsomstandigheden buiten werk zyn, het
geen niet kan gezegd worden vau sjouwerlieden eu
losse werklieden.
Het stoomschip Schiedam van de Ned. Am. Stoom
vaartmaatschappij, is Woensdag te Queenstown in
ontredderden toestand binnengevallen. De eerste stuur
man geeft vau het gebeurde hot volgende verhaal:
«Drie dagen nadat wjj Boulogne verlieten, kregou
wij geweldig weder en reusachtige golven over het
dek, toeu wij plotseliug don 28sten Januari 's morgeus
6 uur eeu verschrikkelijkeu schok voeldeu over de
gausche lengte van het schip. Blijkbaar had de
schroef legen eeu hard voorwerp geslagen, waardoor
de schroefas was gebroken.
De duisternis belette te oudertoeken, op wat soort
van voorwerp wij gestooteu hadden. Maar de kapitein
gelooft dat hul eeu drijvend wrak geweest moest
zijn. Oniniddollyk werden machines stil gezet en
zeilen gehescheu, terwijl wij koers zetten uaar Queens
town, dut op een afstand van 900 mijlen van het
punt verwijderd lag. Gedurende vier dageu zeilde
de Schiedam voort, terwijl deskuudigen de schroefas
repareerden, onder voortdurend onstuimig weder,
hetgeen het werk natuurlijk zeer vertraagde, terwijl
het schip* herhaaldelijk weigerde naar het roer te
luisteren. Ken aanvankelijk voldoend herstel der
schroefas maaklo hut deu vijfden dag mogelijk 36
uren luugzaam voort te stoomeu, toeu andermaal de
schroefas brak, hetgeen weder het hyschen der zeilen
noodzakelijk maakte.
Eeue nieuwe reparatie daarvan bleek niet bestand
tegen den golfslug, want de schroefas brak ten derden
male, eu uu onherstelbaar, omdat de leus der as ook
gebrokeu wus. Overigens heeft het schip geen schade,
behalve dekschade. De Schiedam moest* dus voort-
zeilen eu maakte vier knoopeu' in het uur, ondauks
zwaar wedet. Een Liverpoolsch stoomschip, Strabo
genaamd, bespeurde du noodseinen der Schiedam
Vrijdag en bood aan, baar naar Queeustowu te slee-
pen, waarvoor de kapitein echter bedankte, tevens
den gezagvoerder der Strabo verzoekende, het ge
beurde te Liverpool mede te deeieu."
Uit Monster meldt men:
Door de bioembolleitkweekersvoreeniging alhier is
besloten, de groene veiling vau dit jaar te doen hou
den door den heer Puurdekooper, uit Noordwijk, eu
den notaris Reynen te 's-Gruveuzaude. De veiling
zal ruim tlOU groot bedden zijn.
Door een der ledeu werd de weuscheljjkheid be
toogd van eene veraudering iu du veilingsconditiën.
Deze bevatten id. gewoonlijk de bepaling, dut direct
trawunten als vertegenwoordigers van den vrekkigen
rijkdom.
Ternauwernood ontkomen zij aau de ruwe handen van
het gepeupel door langs den nieuwen verbiudipgsweg
te wijkeu naar de andere helft der straat, waar in
tusschen een duizendvoudig hoezee opstygt, nu de
eerste breede waterstraal sissend (in het vuur valt.
Enkele getrouwen werpeu in do haast eon barricade
op tus8cheu de puiuhoopen en de aaugrenzende
vaart, om de oproerige massa den doorgang te be
twisten.
Gelukkig vraugt zij geen doorgang, maar richt
zich nuur de brandende irebouweu, om met levens
gevaar de prijsgegeven have der rijke bezitters te
plunderm. Aan de andere zijde van den brand wor
den alle krachten ingespannen om het vuur te be
teugelen.
Op bevel van de brandmeesters worden twee
huizen, die nog maar weinig van het vuur geleden
hebben, ontruimd om omvergehaald te worden.
Eeu bejaarde vrouw, blykbaar tot den defligen
stand behoorende, loopt met fftdderende huren han
denwringend door de krioelende menigte.
„Jezis, duar hê-je mevrouw Schriele,roept Snij
der, die met buns Holsma eu Jan te midden van
een troepje arbeiders volk staat, waarvan enkelen met
lange brand haken gewapend zjjn.
Mevrouw Schriele wringt zich tusschen do mannen
door en klemt zich vast aan baas Holsma, die er,
met z'n rooden zakdoek om 't hoold gebonden, alles
na den toeslag de bollen staan voor rekening en
risico van den kooper, wat voor dezen echter, daar
hij dikwyls in een audere plaats woonachtig is, een
vry bezwarende bepaling is. Het is voor den verkoo-
per veel gemakkelijk het toezicht op de verkochte
bollen uit te oefenen, dan voor den kooper. De
voorsteller wilde daarom aan de verkoopers of prin
cipalen de verplichting opleggen, tot aan de opneera-
dagen voor de geveilde bollen zorg te dragen.
Dit onderwerp is reeds vroeger besproken in de
afdeeling Oegsgeest der Alg. Vereeniging voor bloem
bollencultuur, en werd ook behandeld in de vergade
ring der bollenkweekersvereeuiging te Poeldyk. Hoe
wel men zich niet ontveinst, dat er voor de verkoo
pers wel eenige bezwaren aun verbonden zijn achtte
men het te Poeldyk van overwegend belang voor den
handel, daar de koopers door de tot heden bestaande
bepaling wel eens afgeschrikt worden, en daar be
sloten, eeu voorstel tot wijziging van deze bepaling
in den aangeduiden zin in te dienen bij den Bond
van Westlaud8che bloembollenkweekers, om zoodoende
te geraken tot een verandering over het geheele
Westland.
De vereeniging te Mouster bosloot nu, de bespre
king in de bondsvergadering af te wachten en zich
aau het daar te nemen besluit te onderwerpen.
Een paar dagen geleden trad een vijftienjarige
jongen een sigarenwinkel te Brussel binnen en kocht
eeu pfckje tabak. Willende betalen, bemerkte hy
evenwel, dat hij geen geld genoeg by zich had en
nu zei hy tot den sigareukoopmau«Ik heb het
geld, dat mijn meester mij gogevon heeft in de work-
plaats laten liggen ik zal snel naar huis leopen om
het te halen eu laat u zoolang dit kleine schilderij
houdeu; ik beu terstond terug.
De jongen had nauwelijks den winkel verlatea,
toen oen zeer voornaam heer binnentrad en eenige
van de duurste Havanasigaren kocht. Als bij toeval
viel daarbij zijn blik op het door den jougen op de
toonbank achtergelaten schilderij, wat hem den uit
roep ontlokte: «Mijn God 1 Wat een kostbaar por
tret I Wat moot u daar voor hebben Ik geef er u
terstond duizend francs voor."
De koopman antwoordde, dat hem het portret niet
toebehoorde, maar dat het er eenige minuten geleden
door een leerling was nedergelegd.
«Goed," zei de vreemde heer, «ik heb tot mijn
spijt grooteu haast, maar hier is mijn kaartjezend
aIs je blieft den jongen man bij mij in het «Hotel
de France" en zeg hem, dat hij, behalve de duizend
francs, een goede fooi voor het portret zal hebben.
De heer vertrok en de koopman las op het kaartje
den naam; Markies Iguace de Valdor, Parijs. Toen
de jongen terugkwam, bood de sigarenhandelaar, die
natuurlijk zelf graag een goed zaakje wilde doen,
800 francs voor het portret. De jongen antwoordde,
dat hij geen recht haJ, bet portret te verkoopen,
maar dat hij zijn patroon zou zenden.
De patroon, die zooals hij verklaarde, het portret
eerst onlangs op eene veiling had gekocht eu van
plan was het naar eeu vergulder te zendeD, wilde
500 francs voor het portret hebben, welke som hem
na een korte onderhandeling door deu sigarenhande
laar werd uitbetaald. Deze begaf zich dan ook zeer
tevreden over den gesloten koop naar het „Hotel de
France," waar hij tot zijn groote verbazing vernam,
dat men daar geen markies de Valdor kende.
behalve presentabel uitziet.
O herre, baassmeekt ze dringend, red toch
m'n kostelijk goed en m'n geld.
Verrek met je geld, ga er zelf in, bijt een stem
haar nydig toe, maar mevrouw Schriele stoort zich
niet aan de grove verweusohing.
O God, toe baas Holsmahier hê-je de sleu
tels vau de brandkast....
Doe 't niet, Holsma I Beu je bebliksemd, man P
't Huls brandt al, schreeuwen sohorre stemmen door
elkaar.
Sluit haar op in haar kasteel, dau kun ze zich
warmen by 't vuurtje van haar rijkdom, buldert
een woesteling, die onverwaoht in hot groepje dringt
Een ruwe schaterlach uit twintig ke|en is 't ant
woord op de grove scherts
Baas Holsma staat weifelend tegenover mevrouw
Schriele, verlegou gebaren makend, om zich aan haar
dwingend smeeken te omtrekken.
Eensklaps verandert 't tooneel.
Een jonge daino iu wijden regenmantel gehuld
staat plotseling tusschen de woeste inanneu, den
lieren blik uitvorschond in het rond werpend.
Wat is dat hier? vraagt ze strak.
- O God, freulemijn geld, mijn lieve geld
keridt mevrouw Schriele, naar hot meisje dringend
help mij, freule bier hê-je de sleutels van de brand
kast....
Hordt vervolgd.)
Gisteren avond had in de zaal Kunstmiu van de
Sociëteit Ons Genoegen do aangekondigde opeubare
bijeenkomst plaats, uitgeschreven door de liberale
kiesvereenigiug Burgerplicht ter bespreking van de
ontworp-kieswet van den minister Tak.
Er was veel publiek opgekomende zaal was met
leden van verschillende politieke partyen, zoowel
van hier als van elders, geheel gevuld.
De inleider, de heer T. G. G. Valette, begon
zijne rede met eene aanhaling van prof. Gort van
der Liuden ten betooge, dat elk staatsburger er recht
op heeft door zijn stern invloed te oefenen op den
gang van 's lands zaken. Het is maar eeu vraag
van toepassing van dat beginsel, wanneer elk daartoe
zal worden in staat gesteld. De wet van den minister
Tak voldoet dus aan een algemeen gevoelde behoefte
en dit is zoo waur, dat onderscheideu politieke par-
tyeu om stryd zich het vaderschap van die wet
toekenuen. Dit is echter zoo niet. Zij is het uit
vloeisel van Tak*8 eigen denkbeelden, zoouls hij die
reeds vroeger in eene brochuro en iu de Kamer
verkondigd hadhet stemrecht voor elk, die in zyu
eigen onderhoud kan voorzieu. Van den heer Tak
was dus geen ander voorstel te waohten.
De inleider ging daarna over tot eene schets van
het ontwerp, waarbij hy vooral het licht liet vallen
op die bepalingen, die van du tegenwoordige wet
geving verschilley.
Daurna kwain hij op de van verschillende zydeu
geopperde bezwaren. Volgens den spreker kan er
van ongrondwettigheid der voorgedragen ontwerpen
geen sprake zijneen Neilerlaudsch ministerie zou
in naam der Koningin geen ongrondwettige voorstellen
doen, terwyl ook prof. Buys geconstateerd heeft, dat
er niets strijdigs met de grondwet wordt voorgedragen.
Dal h< t tjjdstip der indiening samenvalt met de
financië 'le ontwerpen, was niet te vermijden. Voorts
verdedigdo hij het groot aantal kiezers, dat op oens
geschapen zou worden, met de opmerking, dat geen
ander houdbaar stelsel te vinden was; België, waar
men reeds twee jaar lang zoekt naar andere kenmerken
strekke tot afschrikkend voorbeeld. Voorts is eeu
groot getal kiezers op zich zelf geen bezwaur, terwijl
niet dadelijk dit getal zal worden verkregen. Spre
kers persoonlijke meer iug was, dat er aan de eene
zijde te weinig kiezers zouden ziju, daar hy militairen
mede zou la'eu stemmen, terwijl er aan de andere
zijde te veel zouden zijn, indien men aan geheel
afhankelijke personen als b. v. niet bedeelde koop
lieden aau de deur, die eigonlijk vermomde bedelaars j
zijn, het kiesrecht gaf.
Voorts stipte hy andere bezwaren aan, die echter i
niet onoverkomelijk ziju, omdat kiesvereenigingen,
arbeidersgenoolschappun enz. zullen zorgen voor do 1
juiste toepassing der wet. Zoo b. v. de beoordeeliug
van de kennis der caudidaat-kiezers door Burg. en J
Wetli.; het opmaken der lijsten van bedeelden door j
besturen van liefdudige instellingen; dergelyke bepa
lingen kunnen aanleiding geven lot knoeierij, doch
de controle der belanghebbenden zal die wel oumo-
gelijk maken. In het belang der werklieden wensciite
spreker ook de siemtijd van Diusdag 85 uur j
veranderd te zien in Zondag namiddag eu den daarop l
volgenden Maandag.
Wat nu de houding der bestaande partijen tegen
over deze wet betreft, erkende spreker dat er overal
voor- en tegenstanders te vinden zijn. De meerder
heid der liberalen is er voor blijkens de stemming
der Unie, maar er zijn ook tegenstanders iu den
boezem onzer partij, voor wie de stap te groot is.
Bij de Katholieken is Dr. Schaepmau en enkele
volgelingen «net do wet ingenomenook kleinere
katholieke organen spreken in dien geest; een grooter
deel, met de Tijd aan het hoofd, is er tegen. De
lieer Ras en het Belgische Kamerlid Northomb ge
tuigden in tegeuovergestelden geest. Bij de anti
revolutionairen zingt Dr. Kuypor iu zyn orgaan, de
Standaard, den lof van deze democratische hervor
ming eu zegt dat ieder, ('ie het niet met bom eens
is, zijn outslag uit het politieke leven in den zak
heeft, hetgeen niet belet dat de heeren Lobman en
Beelaerts zich tegen de wet verklaard hebben, gelijk
ook Dr. Bronsveld, die Kuyper's houding in overeen
stemming vindt met diens geheelen democratischen
aanleg. Ten slotte zullen de anti-revolutionairen
wtl als één man voorstemmen; althans dit maakt j
Cpreker op uit een uitlating van het Fenlooech Week'
blad, die in do GoudscAe Courant dezer dagen was i
overgenomen. Als voorbeeld van>do christelijke liefde i
van een anti—liberaal blad haalt spreker ook nog
oen citaat aan uit de Vaderlander, waarin de werk- i
beden, die kiezers zullen worden, zijn vergeleken 1
bij een zwerm verwoestende sprinkhanen.
Aan het slot zijner rede stelde de spreker de vruag,
wat de liberalen van deze wet te wachten hebben. I
Hy, qoch iemand, kan daarop het antwoord geven.
Wy staan voor het groote onbekende De liberalen
"vragen echter niet naar voordeel of dankbaarheid,
maar zullen tevreden zyn als zy recht doen aan
ieder en daarmede hun plicht betraohlen jegens het
Vaderland. Met rene lofrede op de liberale party,
die de toekomst met vertrouwen te gemoet gaat,
besloot de inleider zyne boeiende rede.
Aan het daaropvolgende debat namen deel de
heeren Heldsdiugen (Rotterdam), J. J. van Veeleu,
H. M. Dercksen, Hoekzema en Ëger (den Haag).
De heer Helsdingen begon met het vaderschap
der wet te vragen voor de socialisten, daar de libe
ralen niet uit eigen bewoging er mede waren geko
men maar gedreven door deu schok der socialisten.
Wat de wet zelve betreft had hij de volgende be
zwaren. lo. Kenteeken van geschiktheid. De wot
geeft het heft geheel in handen der gemeentebestu
ren, die natuurlijk zooveel mogelijk de partij der
wanorde zulleu werenhet couioiratelsel is overigens
waarborg genoeg. 2o. Kenteeken van welstand. De
uitsluiting der bedeelden is onrechtvaardig, want
ieder werkman wordt op zyu beurt bedeeld in tydeu
van werkloosheid. Dit staat gelijk inet uitsluiting
der werklieden. De minister heeft wijselyk onderwijs
enz. als geen bedeeling aangemerkt, anders zouden
de ryken, wier kinderen met 12 per week be
deeld worden op de scholen, geen kiezer kunnen zyn.
Hoe is die uitsluiting der bedeelden billijk, als inon
ziet dat een hongerlijdend werkmanskiud iu den
tegeuwoordigen tijd met zijn boterham ook het kies
recht zijns vaders zou opeten. 8o. Kiesrecht van
militairen. Deze behooreu voeling te houden met
het volk. 4o. Uitsluiting van niet-belastingbetalors.
Onbillijk, omdat een werkman zijn belasting niet
betaleu kan. Kiesrecht eu belasting blyven dan uan-
eengekoppeld. Daarenboven betaalt een werkmau
wel 14 pCt. vau zijn inkomen aan indirecte belasting.
Nu kan men wel worden vrijgesteld, maar wie stelt
vry? Alweer de partydige regeerders. 6o. Uitsluiting
vau gevounisden. Onbillyk, want alle vonnissen zijn
niet outeereud. 6o. Wat de uitsluiting der kooplui-
bedelaars betreft, die stumpers hebben ook verbete
ring noodig' Een grens te trekkei? tusschen hen
I eu de arbeiders is niet mogelijk. 7o. De niot-opneming
j van het kiesrecht voor den gemeenteraad is een groote
fout.
I Tot zoover gekomen, werd dezen spreker door
j den voorzitter herinnerd, dat zyn tyd verstreken was,
l waarop hij aftrad met deu uitroep, dat dan zyn ka
meraad wel de andere helft zou zeggen.
Die kameraad was de heer Van Veelen; de ruil
was echter geeu winst voor de vergadering, dunkt
ons. Deze begon met de liberalen te verwijten, dat
i zij wel het kiesrecht vooropgesteld hadden, maar
zich daaraan niet bielden, nu zij een vermogensbe
lasting hadden behandeld. Zij mochten wel een
toontje lager zingen, want zij hebben na hun bestuur
een berooide schatkisten eeu hongerig volk nagelaten.
Voorts achtte hij het eeu beletsel, dat 50 socialen
hun nuam zouden moeten opgeven om een candidaat
te stollen. De bedelaars mag men niet uitsluiten,
want die leven niet vau de rijken, maar van de ar
beiders; eigenlijk teren de rijken alleen op hetgeen
zij den werkman te veel afuemen enz. Hij acht
stemrecht geeu geneesmiddel, want dan zal er ook
honger zijn, maar nieoiaud zal dau kuiiucu zeggen
ik ben de meester, die regeert. Do liberalen zullen
wel doen zich zelf niet zoo in de hoogte te steken
verdreveu worden zy toch.
De heer Dercksen begon met den heer Valette
dank to zeggen voor de nette manier van spreken.
I Voorts was hij bly, eindelijk vau de liberalen iels
te zien komen, dat goed was. Wie is overigens
de antirevolutionaire minister, die beloofd heeft het
kiesrecht te hervormen De liberalen hebben ge
durende vele jaren getoond niet voor uitbreiding van
kiesrecht te ziju, ondauks Thorbeoke's voorbeold.
Wat hebbou de liberalen aan het bewind gedaan
Veel minder dan de antirevolutionairen, hetgeen
j blijkt uit een stuk van den heer Van Kerkwijk, die
aantoont, dat de minister Havelaur veel werkzamer
was dau de miiiister Luly. Wat do antirevolutio
nairen te Leeuwarden betreft, deze hebben verstan
dig gedaan, zich te vereouigoii met de radicalen en
socialen, omdat zij spoedig de invoering van Tak's
i kieswet weuschen. Alle middelen moeten aangewend
worden om den tegenstand, vooral iu de le kamer,
te breken.
De volgende spreker Hoekzema was voor ons
onverstaanbaar.
De heer Egor dankte de Kies vereeniging en den
heer Valette voor dezen leerryken avond hy noemde
de indiening dezer wet eeue koninklijke daad en
meende, dat deze vergadering zeker wel de wet zou
uannemeu. Over sommige aanmerkingen op de wot
sprak hij niet, maar hij had een grief legen den
spreker, die volgens hem het Christelijk beginsel
der Katholieken en antirevolutionairen had gesmaad
en in verdenking had gebracht. (Blijkbaar berustte
deze grief op misverstaud, gelijk later uit het ant
woord van den spreker bieek.)
Hiermede aasde lijst der iugosobreven sprekers afge
handeld. De heer Valette weerlegde kort en zakelijk
alle behandelde punten, waarby hy zeer gelukkige
momenton had en de gelegenheid vond zyne mee
ningen nader toe te lichten of den tegeustandor de
wapens uit de hand te slaan.
Wy kunnen hem daarby niet op den voet volgen
het bovenstaande moge volstaan om hen, die de
vergadering niet bijwoonden, te doen betreuren, dat
zy er niet geweest zyn. Wy spreken zeker namens
alle Goudsohe liberalen, indien wij de kiesvereni
ging en iuzondorheid den spreker dank zeggen voor
dezen leerryken eu nuttigen debatavond.
Het hof heeft te Parijs wegens oplichting en
misbruik van vertrouwen Ferdidand en Charlea de
Lesseps veroordeeld tot vyf jaren gevangenisstraf en
eene boete elk van 3000 fr., en Fontane en Cottu
tot twee jaren gevangenisstraf en eeue boete elk van
3000 fr. Voorts is Eiffel, wegens misbruik van
vertrouwen, veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf
en eene boete van 20,000 fr.
Het arrest, waarbij de beschuldigde directeuren
van het Panama-kanaal tot de reeds vermolde straffen
werden veroordeeld, is breed gemotiveerd. Het Hof
verwerpt in de eerste plaats het raiddel van verjaring.
Met betrekking tot het delict van oplichterij,
neemt het Hof aau, dat al behielden de beklaagden,
ondanks de ondervondou teleurstellingen, de hoop'
dat een kanaal met sluizen tot stuud zou komen',
het voor hen in elk geval oumogelyk was aan té
nemen, dat do voltooiing in 1890 zou plaats hebben.
Het arrest herinnert danrna aan de hersenschim
mige verwachtingen, door do heeren De Lesseps en
hunne medewerkers opgewekt met behulp van leugen
achtige rapporten en lezingen en door de vorming
van een denkbeeldig syndicaat.
Met betrekking tot de poging tot oplichterij (de
uitgifte van Dec. i 887) zegt het Hef dut de beschul
digden destyds dezelfde valsche middelen hebben
gebruikt.
Ten aanzien van het misbruik van vertrouwen
neemt het hof aau, dat het niet noodig is dat de
ontvangen Bommen tot persoonlijk voordeel van de
beklaagden hebben gestrekt, om het bij art. 408 van
den Code Péual bedoelde feit in het leven te roepen.
Met betrekking tot Eiffel stelt het hof do be
schuldiging van medeplichtigheid aan oplichterij ter
zijde. Wat aangaat het misbruik van vertrouwen,
gaat het Hof de uitvoering na van de overeenkomst van
December I8S7, waartoe Eiffel slechts een zeer
klein gedeelte van het hem door de Panama-maat-
schappij verschafte geld heeft gebezigd.
Het urrest vau de Parijsche raadkamer heeft, zooals
nailer blijkt, de qüaostie of Kamerleden rechtens
gelyk staan met ambtenaren laten rusten en zich
bepaald tot de omkooperij. Het arrest moet zeer
breedvoerig zyn toegelicht, vooral ten aanzien van
Rouvier, maar schijut niet te zullen worden open
baar gemaakt. Sommigen der beschuldigden zullen
tegen de beslissing iu verzet komen bij het hof van
Cassatie en de behandeling van de zaak is dus uiet
vóór de eerste zitting in Maart te wachten. Nu de
beslissing van de raadkamer gevallen is, zal de Re-
goering het dossier van deu rechter van instructie
Frauqueville aau de parlementaire commissie van
onderzoek overleggen onder dezelfde voorwaarden van
geheimhouding als by de mededeeliug van den rechter
Prinet.
Het besluit der Franscho Kamer ton opzichte van
de niotie-Cavaignac tegelijk een goedkeuring en
waaiscbuwiag voor de regeering is van groote
beteekenis. De meeste repubükeinsche bladen zien
daarin het bewijs van een zwenking naar oene gema
tigde politiek, steunende op de partyen vau het
ceutrum) de conservatieve pers is van oordeel, dat
Ribot nu voor den vroegeren minister, den republi-
keiuscheu afgevaardigde Cavaignuc, zal moeten plaats
maken.
Het linker-centrum schijnt weer op te komen, de
partij die in do eerste jaren der republiek haar bloei
tijd vierde en nu weder de pnrtij der naaste toekomst
schijnt te wezen, indien althans de ondubbelzinnige
levensverschijnselen, in don laatston tijd door haar
betoond (do hervorming van het Journal des Débat»
is er één van), niet voorbijgaand zijn.
Het liukercentrura omvat de voorstanders van een
gematigden vooruitgang; iets als de couservatief-Ii-
beralen hier te lande. Het is een gedistingeerde
party van patriciërs en académicien»zy is vrijzinnig,
verzoeningsgezind in staat on kerk. Zij bedankt de'
gewichtigste openbare ambten en heeft, wat van nog
meer beteekenis is, een winnonden aanhang bij het
jong geslacht.
Eene zwenking van de politiek in Frankryk naar
deze zijde zou dus strlliir een zuivering zyn.
In het Engclsohe Lagerhuis nog altyd adresdebat
en vau het einde is zoo weiuig te zien, dut Glad
stone reeds met een motie tot sluiting heeft gedreigd.
Eergisteren stolde hij voor, den voorrang aan bet
