KIESWET.
waren. De rechtbank veroordeelde Rosmalen tot 2
jaar gevangenisstraf en verklaarde bet openbaar
ministerie ten opzichte van v. Wegen niet ontvankelijk.
Gisteren wee» het gerechtshof te Amsterdam arrest
in voormelde zaak, daar het openbaar ministerie in
appel was gekomen. Het Hof nam aan, dat ook
Van Wegen schuldig was aan begunstiging van een
effect, dat in zijn bezit was geweest, vernietigde
bet vonnis der rechtbank te zijnen opzichte en ver
oordeelde hem tot eene gevangenisstraf van twee jaar,
met bevel tot dadelijke gevangenneming, hetgeen ter
terechtzitting ook geschiedde.
Ten opzichte van Kosmnlen werd itet veroordeelend
vonnis bekrachtigd.
In No. 3 vhu het maandblad De KeUigheid, orgaan
der Nederlandsohe Vereeniging tot voorkoming v«n
ong' lukken in fabrieken en werkplaatsen, leest men
het volgende
In Frankrijk is door eene vereeniging van iuous*
tricelen uene prysvraag uitgeschreven voor den besten
veilightridsbnl voor werklieden, voldoende aan de
volgende eisobeu
io. de bril moet gemakkelijk zitten, licht en toch
solide zijn;
So. hij mag niet te duur zijn;
80. hij moet beschermen tegen spatten van ge
smolten of kokende vloeistoffen, tegen vonken, splin
ters en stukjes van metalen of iteeuen, die vau voren
of van ter zijde komeu
4o. hij mag het oog niet verhitten en het zien niet
belemmeren.
De prijs voor het hestgekeurde model is fra. 000,
dis echter door de jury ook verdeeld mag worden
io een eersten prijs van frs. 400 en een tweeden
van frs. 200.
Is zoo iets hier te lande ook niet mogelijk
Prijsvragen zijn iu Nederland nogal in den smaak
adres 0, m. aan de Nederl. Maatschappij ter bevor
dering van nijverheid, die bij hare jongste wetswij
ziging (1892) de prijsvragen niet heeft willen loslaten.
Misschien zal uien vinden dat het verstandig is,
eerst af te waohteu, wat de Fransohe prijsvraag zal
oplevorep'; daarvoor is veel te zeggen; doch iutus-
schuil/ £oude eene Nederlandsohe prijsvraag voor de
bealti beveiliging tegun cirkelzagen hoog geweusoht
tsijfn.
f Daar mag dan echter wel een fliuke prijs, bijv.
Aan 500 voor uitgeloofd worden, en door wien
{Ouzo vereeniging ia daartoe niet vermogend genoeg
maar zy lelt vcrsohilleude donateurs, die stellig niets
liever wensohen, dau eeue goede daad te verrichten
Welnu, het besohikbaar stellen van eene fliuke
belooning voor den uitvinder van Cene praotisohe,
afdoende beveiliging van cirkelzagen, ts uene goede
daad. Komt M. H., gy geelt zoo vaak ten ourechte
geeft thana eens voor eene zaak die duizendvoudige
rente zal afwerpenniet iu geld, maar in mensche-
lyku ledematen.
Kuim tweehonderd jaren geleden, in 1065, ver-
•oheun een plakkaat van H. 11. Iloogmogendeu,
waarhij werd vastgesteld, welke schadeloosstelling
sy, die iu 's lauds dienst zouden vermiukt worden,
recht hadden to ontvaugen.
Voor het verlies van beide oogen 1500 van
é^n oog SuOvan beide armen 1500; van den
reobterarm 450 vau den linkerarm 350van
beide huudeu 1200; van de rechterhand 3K0;
vau de linkerhand 300van beide beenen 7OU;
zout zyn dan aHang dood en begraven.
Veertig jaar I Och God, dan zyn wty er toch
aiet meer, zuobt baas llolsma en daarmee stapt by
vaa 't geaprek af.
Tegen twaalveu begeeft Jan zich met z'n sobatfm
beladen op weg naar 'tslot van jonkheer van Hoo-
gendaal.
Aan 't y se ren hek ontmoet 1iy den portier, die hem
tnwxluelt, dat mevrouw Schriele ziek is ,van den
•oSrik en dus niemsud kan ontvangen.
Jan keert dus onverrichter zake terug, tuaar t'n
verlauguu om outalageu te worden van 't beheer
•ener 100 groote geldsom, weerhoudt hem van hel
voornomen, om 't geld weer te depooeeren in moe
ders linnenkast.
Na kort beraad besluit hg met den burgemeester
in overleg te treden en dezen zoo ooodig de zorg
voor de sohatten toe te vertrouwen.
l)e burgemeester is toevallig thuis, xoodat Jau geen
moeite heeft by hem toegelaten te worden.
Nadat Jan hom de geschiedenis van den vórigen
avond en z'n wedervaren op het slot verteld heeft,
is de burgemeester dadelyk bereid, hem op den huize
Hoogendaal te introduoueren. Ais Jan nog ee^flM
uurtje naar huis gaat, zal de burgeme«y^H|
dat mevrouw Schriele in keunis gestenHMRm
de redding harer coulante» en geldswaanhge papie
ren. Jan keert dus naar huis terug, nog steeds
beswaard met de hinderlyke portefeuille eu den geld-
baidel.
van één been 810; vaa beide voeten 450van
één voel 200.
Het ruilmiddel (geld) is sterk iu waarde gedaald;
men kan dus zonder overdrijving sannemen, dat
volgens dezen maatstaf thans ieder lichaamsdeel met
het dubbele der genoemde bedragen vergoed zoude
moeten worden,
Ken ieder make dus zelf de rekening op.
Te Parys is eene weduwe Baptists overleden, 105
jaar oud. Zij was nooit ziek geweest en was tot
bet laatste oogenbiik in het volle bezit van bare geest
vermogens. Zij kon nog zeer goed gaau,naaien eu lezen.
Ken Kiigelsohe paardenkoopur heeft in Friesland
gereisd om luipaarden aan te koopen. Hij bood
400 a 500.
De heer Van der Lee, uit Utrecht vergezelde hem.
Ken zestal, 6 hengsten en 1 merrie, werden iu den
#omtrek van Tietjerksteradetd aangekocht. De kooper
was uiterst kieskeurig, daar hy, alleen uit den omtrek
van genoemde plaats, zijn keuze uit een goede 30
stuks koude bepalen.
In het geheel werden 10 hengsten aangekocht.
In de Kaapkolonie heeft men het denkbeeld ge
opperd Crne bloem te kiezen als zinnebeeld van het
Z. Afrikaansche volk. Het nzevecijaai tje" schijnt
hol bij de uitgeschreven volksstemming te zullen
halen. Waarover men tegenwoordig al volksstemmin
gen uitschrijft
Het zevenjaartje is ongetwijfeld de meest bewon
derde bloem en is ook eigenaardig in vele deelen
van het land, doch niet altoos van dezelfde soort in
andere streken te vinden. Men denkt echter dat
stappen moeten genomen worden om de uitroeiiug
der bloem «Oir te komen, daar zij veel iiaar Europa
wordt uitgevoerd. In December is 114,000 pond,
geschat op JE 7000, van de Kanpatad verzonden. In
November is 17 tou verzonden.
De algemene verguderiug der Nederluddscbe Ver
eeniging tot Bescherming vau Dieren, werd Dins
dagavond le 's Gravenliage gehouden.
Iu zyn openingswoord meende de voorzitter niet
te mogen verhelen, dat in vroeger tijd soms betere
resultaten werden verkregen en wees daarbij op de
werking der dierenbeschermende bepalingen in het
strafwetboek, die niet beantwoord haddt-n aan het
geen velen er vau verwachten.
De voorzitter wees vervolgens op de opvatting door
velen van w vruchten die de Vereeniging voort
brengt. MeuUiot ziek iu dit geval buheerschen door
den indruk dien meu verkreeg door het zien van
elltndtgo tramkaarten eu overlnden hondenkarren, en
weet een en ander aan weinige werkzaamheid van
het bestuur, iu plaats van zich met die werkzaamheid
bekend te maken en vooral iu plaats van door met
woord eu daad hot bestuur ter zyde le staan in
zyne dikwerf moeilijke taak.
Ken in den gemeenteraad van 's-Gravenhage ge
nomen besluit oji sommige hondeusoorteu den muil-
korfdwaup op te leggen, gaf den voorzitter aaulei-
ding te vi-rklareu dat gevaarlijke bonden eene uit
zondering zyn, terw(j| zij dit alleen maar worden
door sleohte of onoordeelkundige behandeling.
Besproken werd de door mevr. Van dor Hulst
jitgusohrevuu prijsvraag voor eeu werkje iu den trant
van het onlangs verschenen «Black Beauty", doch
F.en kwartiertje later is er reeds een iivreikneoht
aan de deur niet de boodschap of de jonge Holama
dadelyk op 't slot kan komen.
Jau begeeft zioh onmiddellijk op weg.
Weldra stept hy door de poort van het ijveren
hek de bruede oprijlaan in, trr weerszydeu beplant
met zware, knoestige iepenboomeu, waar ter rechter-
zyde het front van '1 slot wil tusselieu door schemert.
Aau 't einde vau de laan poost hij eeu oogenbiik,
dun bewonderunden bljj^k over den inooian aanleg
werpend, die nog zooveel schoons biedt, al draagt
hy de kleuren vau den herfst en al vertoont hy de
sporen vau bot «oest geweld der elementen.
Midden iu den tuin verheft zich op een heuveltje,
waarvan de belling met raooi-symmetrisehe mozaïek-
perken getooid is, een obelisk met klimop omslingerd,
gekruoud door eeu vergulde hal, waarop een Cupi
dootje met gespannen boog als windwyzer dienst doel
't Monument trekt $'n aandacht, omdat 't iu z'n
mautol van weelderig donkergroen zoo mooi afsteekt
op z'n lichten, bloeinigen ondergrond.
In z'n afgetrokkenheid merkt hij niet, hoe een jonge
dam» een zypud afkomt en hem met haastigen stap
huaiert. Ze is reeds vlak by hum, vóór hy haar
^deriug bespeurt.
O», Freule! zegt hij bedremmeld, terwyl hij met
eellttiuwe beweging het hoofd ontbioot en bet meisje
met verrasten blik aankykt.
Excuseer m'n afgetrokkenheid! stottert hij Ver-
leguu, nijdig op zichzelf, dut hy zioh zoo onbeholpen
waarin niet het paard, maar de hond het hoofdon
derwerp zou zijn. Heeds wareu vele vrageu om
nadere inlichtingen bij het bestuur ingekomen, zoodat
er op het welslageu van het plau veel hoop bestaat.
De toeslaud der trampuarden whs nog niet ver
beterd. Vooral in den drukkuu zomertijd zijo zy,
inzonderheid op do lyu naar scheveniugeu, toon
beelden vau ellende en worden de wagms, in spyt
der politieverordeningen, dikwijls ougehoord over
laden. Met ieedwozeu moest verder worden ver
meld dat de aauzoekeu van bet bestuur 0111 scherper
toezicht op het overladen van de trainsvvagen tot
weinig resultaat hebben geleid.
Met den afgetreden burgemeester vau Zand voort
was eene correspondentie gevoerd over iugekomen
klachten omtrent het mishandelen van paarden en
ezels op hel strand aldaar. Geuoemde burgemeester
erkende de gegrondheid uer klacht, doch was, door
de geringe sterkte der politie, tot verbetering buileu
machte.
Omtrent de pogiugen tot verbetering van hut- vee-
vervoer deed de voort, uitvoerige mededeelingeu. De
in het vorige jaar benoemde commissie tot onderzoek
vau deze zaak beeft de uitkomsten van haar onder
zoek nedcrgelegu in eene nota, die dou 6e Dec. aau
de regceriug is aangeboden.
Een nauwkeurig ingesteld ondtrzoek naar aanlei
ding van klachten over het ontschepen vau vee te
Furmerend had ten gevolge dat hei toezicht van
Ryks- eu gemeentepolitie word verscherpt.
Herziening van het reglement op hot vervoer vau
vee per spoor word weuscheljk geacht.
Het gebruik van het slachtinasker-Sigismuml nam
allengs toe bij de Nederlandsche et» Indische marine
schijnt het voortdnreud te worden gebezigd.
Van de oprichting van een abattoir iu «Ie residentie
Werd veel goeds verwacht voor het slachtvee, naar
dien daardoor een aantal mishandelingen door drijvers
en minder bekwame slagers zullen ophouden.
Door het kon. besluit van 24 Oct. 1892 waren
uit de lijst der beschermde vogols verwijderd de
spreeuwen, musschen, kruaier. eu roeken, tufwyl da
meeuwen er in waren opgenomen. Bij het verschil
vau gevoelen dat er omtrent hel uut vau sommige
vogelsoorten bestond zou het bestuur zich waarschijn-
lijk uiet aan de eene of de andere zijde scharen,
rant/r, na ingewonnen iuformatiëu van deskundigen,
zich met eeu zelfstandig adres tot de Begeering
wenden.
Omtrent het vivisectie-vraagstuk waren de leden
en zelfs het bestuur met eenstemmig, zoodat men
den strijd tegen de in veler oog wetenschappelijke
gruwelen aau tien onlangs opgerichte» ai.ti-vivisectie
boud voorloopig wenschto over le laten.
Ouder de klachten, over dierenmishandeling in den
loop vfln het jaar ingekomen, verdiende de bijzoudere
aandacht, de bekende vossenjacht alhier, die do ergernis
van alle diereu vrienden had opgewekt.
Met waardeeriug moest gewag worden gemaakt
van heu, die kindervereeuigingeu in het leven hebben
geroepen tot tegengaan van mishandeling van diereu.
Te Breda werd de afdeeiing, die eenige jaren ge
leden te niet was gegaan, weder iu h«t leven ge
roepen.
Met vole buitenlaudsche vureeuigingen werden
goede betrekkingen onderhouden.
De bestuursleden mr. M. P. H. Wiercx, J. van
Jeu Brandeler en A. A. Vorsturmai: vair Oyen had
den om vermoedelijke langdurige afwezigheid uit de
aanstelt.
Né, zegt ze met een vriendelijk lachje, geen
excuses. Zet gerust uw hoed weer op; de najaars
lucht laat uiet met zich spotten en niet de vormen
neem ik 't niet zoo nauw, als ik buiten ben.
Ze steekt hem gulweg da hand toe, haar mooie,
donkere oogen vrioudelyk tot hum opslaande.
Jan gevoelt zich buouder gestreeld door de prettige
gemeenzaamheid van het lieve meisje, die z'ii vurie-
geilheid doet wijken als dauw voor de morgenzon.
Hij neemt het kleine handje vrijmoedig in de zijue,
de kennismaking inleidend met de godoohto, die hom
't naast aan 't hart ligt.
't Doet me genoegen, de freule zoo wel te zien,
zegt by op blijden toon. Ik heb van morgen al
eens naar uw welstand geïnformeerd by den portier,
maar de man liet me in 't opzelcere. 't Was toch
wel wat veel vac u gewaagd, freule! om u gisteren
iu zulk een weer onder het oproerige volk te bege
ven. Ik hoop, dat men u verder niet lastig geval
len heeft?
O neen. zegt ze lachend. Ik ben gelukkig
met den sohrik vrygekomen. Maar wie zou ook
gedacht hebben, dat 't volk zoo uit den band ge-
sprougen was? *Ik geloof zeker, dat die man me le
lijf was gegaan, zoo ge niet tusschenbeide gekomen
waart. Ik ben u grooten dank schuldig voor uw
kordate tusschenkomst.
{Hordt vervolgd.)
residentie het bestuur verlaten, zoadat in deze vaca
turs moet worden voorzien.
Eeu treffend verlies «na het overlijden van bet
eerelid den heer M G. van Hal, die vole jaren doel
uitmaakte vuu het bestuur.
Het ledental bedraagt thans iu de residentie 558 en
169 daarbuiten (ongerekend de afdeeliugeu «lie op p.m.
1300 ledeu kunnen worden g. schat) teguu 548 en
154 in het begin van 1892. Het was uene groote
voldoening dat de beweging ten gunste der dieren
bescherming over de geheel» wereld veld wint en hot
aantal toenreint vau ben die daaraan ook geldolijken
steun willen \erleme».
U l het jaarverslag der financieule commissie bleek,
dal bet batig saldo over het afgeloopen jaar bedroeg
399,61. De leden van deze commissie worden
herbenoemd De aftredende leden van liet hoofd
bestuur jhr. mr. H A. Klorck (voorzitter), E R.
v. Weideren baron Beugera, dr. 11. F. v. d. Ven,
jhr. J. C'. F Weslpatm v. Hoorn v. Burgh en J. G.
A. M. do Vries werden herkozen, iu plants van du
heeren inr, M. P. H. Wicrox, J van dun Brandeler
en A. A. Vorstcrman van Üyeu, die zich niet her
kiesbaar «telden, werden gekoz*u do heeien K. v.
d. Wall, E. G. A. baron Snouckaert van Schau-
burg en mr. L. V. van Rossem De beer F. D. II.
Postul werd benoemd tot eerelid der veretuiging.
Uit Londen schryft men aan de Am. Ct. liet volgende:
Euue vreemdsoortige beslissing is door den rechter
in Northampton gereld in do zaak van eenigu arbei
ders, die op eeu Zondag namiddag, na een afstand
van 3</j myl te hebben afgelegd, iu een herberg,
gedurmdu de «verboden namiddagureu", zich als
bona-Jide reizigers voordeden, teneinde «aan te leg
gen", z oals de volksuitdrukking heet. /ooals men
weet, bestaal hier du aulediluviaausche wetgeving,
waarbij de herburgen Zondags vóór 1 uur en lusscheu
de uren vau 3 en 6 's nuiniddugs, g. sloten mouten
zijn. Alleen zij, die werkelijk reizigers zijn, kuiiuin
laalélgeuoeiudu uren, doch iu geen geval vóór l uur,
bediend worden, eu zooals mun licht beg ijpen kau,
wordt hier door den een of audercn wandelaar nog
wel eens misbruik van gemaakt, voor zoovur by zich
niet met «Adam's ale" uit de kraan van de water
leiding of eun glas melk wil tevreden stellen. Aan
hetzelfde «mis<lryf", of misschien liever «misbruik
van vertrouwen," huddflkt zich ook eeltige arbeffurs
schuldig gemaakt, die éeti mooie» Zondagmiddag
niet wildeu laie.i voorbygan, zonder van eene gezonde
wandeling te profitoeren De geheele week hard aan
het werk zijnde, dag aau dag opgesloteu iu muffe
wurkplaaiBeu en misschien slecht geventileerde fa
brieken, huddeu zij gebrek aau afleiding, eeue ziekte
die by velen zoo spoedig door eeuA buitenwandcliug
maar nog eerder door eeu hal/pint kan geuezeu worden
De geneesheer, iu dit geval de kastelein, moest
echter voor do zouden van zijn klantuu boeten, le
meur, omdui hut (bleek, dat de laatstun, opzettelijk
mei de bedoeling 016 vertapt te worden, en mot me
deweten vau den kastelein, huune wandeling naar de
dorpsherberg deden en vervolgens weder stadwaarts
keerden, eene practyk, waaruit alles behulvo bleek,
dat zij bona-fide reizigers w aren. Eene dikke boute
aan deu kastelein opgelegd, zal heui er wel toe bren
gen, oin in 't vervolg aan zyne zondagmiddagbezoe-
kers op hun geweten af te vragen, of zij op reis
zijn met de bedoeling om te drinken, dan wil of zij
drinken om te reizen. Of zulke barbaarsche toestan
den nu werkelijk tot de beweging iu de vrye natuur
zullen bijdragen betwijfel ik ten zeerste. Lieverduu
«op een droogje" te loopen, mlleu dc zwoegers zioh
in hunne kamers opsluiten en daar misschien met
kaartspelen, eeue andere doodzoudc in het preutsebe
Engeland! immers, m- u^nouml hier bet kaartspel
«het prentenboek van den duivel* of bot stu-
-deeren op banjo of harmouica de» Zondag moeten
doorbrengen. Dat dit niet het gewenechtt- middel
is om du «pieren te stalen, zullen velen met my
iusteuinu-n, doch zelfs op het gebied van gymnastiek
onderwijs heeft men hier zyne uooroordeelur..
Eeu duidelijk bew ijs hier»au gaf ons verleden week
generaal Moberley waartoe hy behoort heeft men
my nimmer medegedeeld, hoewel men hier den titel
van «gemraal" gemaxkelyk geuoeg kan aannemen
een schoolopziener in Whiteohipe), die protest aan-
teekeiide tegen hot aanschaffen voor schoolgebruik
van de zg. brug, die volgens hein do oorzaak is
van Verrekkingen en veelvuldige ongelukken. Ook
de invoering van de ringen en liet rek, werd door
hem t«n sterkste afgekeurd, niet alleun wegens de
abnormale ontwikkeling van arinuu pu sclfouders en
oene alles behalve rechte houding, die uit ueh veel
vuldig gebruik kounou out staan, maar ook noemt by
hut uauschntfen van de toestoih-u verspillen iau
gemeentegelden. Slechis de eenige door hein aan
bevolen methode, is het bij u te landen eveneens
bekende Z>voedspbe systeem vau dr. Ling.
Het liigt met op rayn weg om deze theorie te
veroor.lealeu of te verdudigend -zo taak zij aan
manui-u van het vak overgelaten, wier gewaardeerde
inueningen hieromtrent onder twijfel aan velen welkom
zullen zyn. Toch valt hel niet weg le cijferen, dat 1
du Duitachc jfarawmae, die op liet gebied van
gymnastiek een wereld beroemden uaaiu hebbeu ver-
worven, zich neg steeds aan du hier afgekeurde
gymnastiek toestellen blijven vasthechten.
(Overgenomen uil het HandeUblad
II.
Welke bedenking» Zijn gertzen tegen het kentee
ken van welatond, dat du Rrgeuruig iu haar eerste
kiesn-chtontwurp hoeft opgenomen? l)at artikel luidt
aldus:
«De wet houdt voor koritaeken van maatschappe
lijk*, u welstand het voorzien in eig»n«. onderhoud eu
Jut vau hetigeziu.
«Zy onderstelt dat in eigen onderhoud en dat van
het gezin wordt voorzien door hem. die gedureiulu
bet luatsverloopen burgerlijk jaar geen onderslaud
heeft genoteu van een«- instelliug vau weldadigheid
of van eun gemeentebestuur.
«Oud. rstunil aan de vrouw of inwonende hinderen
verstrekt, wordt geacht door den eciitguuoot of rader
te zyn genoteu."
Zeer vele oprechte voorstanders van Cbu zeer uit
gebreid kirsncht zouden vrede kunnen kubbun nut
hut dtukbueldin de eerste nliuea van dit wetsartikel
neder gelegd «voorzien in digeu onderhoud en dat
*an liet gezin* miU daarvoor een uiterlijk waar
neembaar, deugd» lyk kenmerk te vinden is. Wat (Je
Begeering daarvoor opgeeft (dat men niet voorkomt
op de lijsten van armbesturen), kan volgens heu be
zwaarlijk als zulk een ernstig kenmerk geld- u. Wie
niet door eenig armbestuur bedeeld is, die voorziet
in eigen onderhoud en dat vun het gezin! Wie ziet
niet dat dit eun rpdeia-eriug is die nog al mank gaat?
Is bovendien zoo vraugt men het niet be
deeld zyn ivel een «kenteeken vau welstand", zooals
de Grondwet hel vorder'.? Deze sluit immers reeds
uitdrukkelijk de aldus bedeelden uit. Hou knu hut
outbrekun vau diun loostuud dau tcv.-iis hut „kentickun
vuu welstand" zijn, dat art. bö der Grondwet uit
drukkelijk wi! hebbeu aangewezen. Du wet zou alsdan
even goed of even slecht voor keuU-ekon van
nffeechiktAeid" kunnen verklaren dut iemand niet behoort
tot de anduruu uitdrukkelijk uitgesloteuu» als daar zyu:
degeueu wieu hut kiesrecht bij vonnis ontnomen, of
die in gevangenis of hechtuuii zijn, enz. Zou dit
voldoen nan den grond wettigen eiscb, dat de kietwet
keniuukeuen van geschiktheid moet bepalen Zoo
niet geldt dan niet hmwlfde van de welstand
Er wordt echter nog een ander bezwaar van be-
tuekeuis geopperd. Hoe komt mun tot de keunis
van de namen der bedeelden P De armbesturen
zullen j.iurlijkl verplicht zyu die namen op le geien
zegt liet tweede ontwerp. Waarop komt dit neder?
Op mets andtrs dan dat menig armbestuur ker
kelijk en burgurlyk zal worden, iu plaats van be
deeier *an kiesrechtZulk eea bestuur behoeft
slechts aau hare bedeeling het karakter van «onder
stand* te outnemeii en dien mot den naam werkver-
ichajjing of voorkoming van armoede te bestempelen,
om zyn ondersteunden tot kiezers te maken, die het
negatieve «keuieekeu vuu maatschappelijke» welstand"
bezitten. Ei: wint deze bedenking niet zeet in kracht
nu men er naar streeft voor de eigenlijke buiieeling
zooveel mogelijk werkverschaffing en dergelyke hulp
in do plaats ie stellen
Wie deze zeker niet uit de lucht gegrepen bedenk-
kiugen tegen het regoeringskenteekoii opperen eu toch
een zeer uitgebreid kiesrecht wenschun, dat aan de
Grondwet beautwoordt zoeken natuurlijk naar an
dere kenteekenon van welstand. Kenteeken BK want
het is immeis volstrekt niet uoodig slechis een enkel
in du «vut ie schrijven?
In de eerste plaats deukt men dan aan het bijdrage»
in de directe rijksbelastingen. De vermogensbelasting
is reeds aangenomen «u nog uit jaar hoopt men de
bedryfs- en beroupsbelasting te kuunen invoeren.
Zoodra dit hoeft plaats gohad zal iedwr die een inko-
m 11 heeft vau OOO'sjaars althans één guldm by-
dragen voor du algpmuene uitgaven. Wiu minderen-
komen beeft, wordt gea»ht geen voldoenden welstand
le gouiuten om directe belasting te kunuon dragen.
Waarom zoo wordt gevraagd zou men uiet
al vast hot betalen van eiken aanslag, boe gering ook,
in een der beide heffingen, te»e»s als kunteekuu van
welstand voor kiesrecht kunnen stellen?
Üok el kun aanslag in du grondbelasting zou dienst
kunnen doen by de kluiue eigenguerfde boertjus of de
arbeiders met eer. uigen lapje grond. Dat zijn geves
tigde burgers, die meestal bun best doen om door
spaarzaamheid en overleg hu» toestand te rerb»turun.
Even -ens zou aan eiken betaalden aanslag in de
persoueulu bt-lasiing kiesrecht verbonden kunm n zijn
onverschillig of al dan niet 'uur een of twuu derden
vrijstelling wordt verleend. Ook du ze aanslag toont
zekorcii welstand. Aldus zal men reeds een groot aantal
gevistigde personen, die thans buiten het kiesrecht
staan, by hut kiezerscorps inlyvuu.
T-.-gen zulk eeu regeling wórden intusschen even
eens bezwaren aangevoerd. Het komt er maar op
aun te beslissen, of die zwaarder' wegen dan de be-
dutikiugen die tegen het regeuringMtelsel zijn te
opperen.
In de eerste plaats wordt het kiesrecht zoodoende
niet afhankelijk van hutgo.u meu «de willekeur des
wetgevers" geuoemd heeft Heuft deze het dau yiet
iu zyu macht door de regeliug der bulastiugen, o.a.
iu de grens dor vrijstellingeu, het kiesrecht moor of
minder to besproken
Een zouderliuge willekeur die vun den wet
gever Wal bedoeld men daarmudr Is hot met
dezelfde wetgever, die h-t kiesrecht heeft tu regelen
Het is begrypelyk,. dat de grondwet bepalingen be
vat, om do vrybuid vnn dun gewonen wetgever by
eukeiuii zuur gewichtige punten binnen zekere perken
te houden.
Het is verklaarbaar, dat de gewone wet er tegeu
waakt niet te veel aait regeling by koniuklijk besluit
of plaatselijke verordening over tu laten. Maar dat
de wetgevuude macht, waar de grondwet haar de
vrije baud laat naar bustwetun en eigen inzicht te re
gel* u, voor eigen willekeur zou mouten bevreesd zyn,
dut gnat tooh alle gezoude begrippen te buiten.
Maar zoo werpt meu verder tegen keert
inen zoo iloundu dan niet terug tot hut verkeerde, af
gekeurde stelsel, dat kieswet afhankelijk maakt vau*
belastingwetten? Men vergeet by dt-zu tegeu werping,
dat het afkeurenswaardige iu deu census niet hoofd
zakelijk was gelegen in de belastbaarheid in het al
gemeen, maar in liet i-iachen van zeker bedrag. Dat
bezwaar vervalt geheel, als elke betaalde aanslag reeds
kiesrecht geeft. Bovendien wat gebeurt in het
stelsel der regeoring? Daar wordt het kiesrecht vast-
gekuoopt aan du armenwet. Is het eeu minder
verkeerd dan het ander? Sn zal men ann de armenwet
kunnen rjtkun zonder het kiesnolu ouaeug. roer.l te
laten
Maar wanneer mon belasting betalen als kenteeken
voor kiisrecht aanneemt moeten dan niet ook de
accijnzen uieêtellen Moet dun niet ook de arm» te,
die voor zyu zout eo zijn borrel aan de schatkist
offert, worden ingelijfd Het antwoord luidtneon,,
belasting betalen mug alleen iu aanmerking konen
als «ku:iteeke:i van welstan-i" dat is de grond wet
tige eiseb. Daarom mogen alleun die belastingen
meetellen, welke /bij deu betaler i-enigin welstand
doen verouüura(iJien, en dut geldt niet op zichzelf
ronls by de acoijnzeu.
Van eeuigszins anderen aard is eeu willekeur,
waarvoor mun bij een kiesreoiit ivogens belastingbe
taling ook al beducht is de willekeur van de
personen wien is opgedragi-n de belastbaarheid to
bepaler. Zal het dau niet >.e schatter zyn die over
hit kiesrecht beschikt? Daarteg» nover slaat wederom
de vraagt Komt u do willekeur vau armbestuureu
die zonder eenige controle zyn dau minder be
denkelijk voor En scheukt gij uw vertrouwen wel
aau de gemeentebesturen, die de aanvragen ook zon
der veel ooatrolu hebben te beoorde»luu, maar ont
zegt gij bet aau de schatters
Bovendien zeggen degenen die het kentoekio
van het ontwerp ontevreden laat men behouft
zich immers uiet' tot den betauldun aanslag in de di
recte belastingen te bep. rken als uitsluitend kentee
ken van inattischappoiyken welstand Dat eenvoudige
en meestal betrouwbaar kenmerk kan dienst doen om
op gemakkulyke wijze by eeu zeor groot gedeelte vau
het toekomstige kiezerspersoneel hi t bezit ran 't grond
wettige vereischte tot waarheid te maken. Maar men
behoeft zioh daartoe niet te bepalen, Het kan voor
ben die ur buiten vallen, worden aangevuld door
andure keumerker1. Bij degenou die zouder'zelfs den
geringsten aanslag in de belastingen te betalen, geacht
worden, voldoenden welstand te bezitten, kan als zoo
danig nog gulden een woning van zekere iage huur
waarde, of zelfs in 't algemeen het hebben van een
afzonderlijke woning gedurende zekeren te bepalen
tyd, zonder dat naar huurwaarde of belastbaarheid
wordt gevraagd. Door deze categorie van wi Island-
kiezers erbij te voegen, vervalt dan a lebezju^tvan
eenige census. Maar zoodoende worden PHK do
zwervers, de landloopers, de bewoner^van slanpstedui
eu dergelyke uitgesloten, die wel niemand ouder de4
«kiezers van welstand" zullen rangschikken.
Zulk oen regeling ware zuker nier zoo uiterst een
voudig als de voorgestelde. Muur wie sal niet moeten
toegeven, dat waar de Grondwet ten «kentreken^
van welstand" vordert eun eeuigszins meur inge
wikkelde regeling als de beschrevene, nader by tie
waarheid komt dan de eenvoudige, maar vry wille
keurige formule vau hut ontwerp? Hier dekkende
begrippen eenvoud en waarheid elkander niet.
Iu het boveiistaandp hebben wy du beide stelsels
tegenover elkander gemuatst. Dat vau du regoering
met zyn eenigen, in t algemeen genomen goeden
grondslag, maar inet zyn gebrekkige negatieve toe
passing. Eu dut *uu m cr ingewikkelder! aard, met
l
J
