s,
zier.
Dinsdag 28 Maart.
1893.
V 6006.
FEUILLETON.
II
S T F. IT Z
ouda
ÏÏN.
ff’
tWMr,
cent.
IG
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
BINNENLAND.
Afzonderlijke Nommer. VIJF CENTEN.
De inzending van advertentiën kan geschieden tot öén uur des namiddags van den dag der uitgave.
r resp.
ational
ion de
enz.
het betreurt
TTER,
VI.
I
en
weg
N &ZOON.
De uitgave dezer Courant geschiedt dagelpks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prjjs per drie maanden is 1.25. franco
per post 1.70.
franco
belegen
50.
lisbaar
groote
wC allen
dit koos den
afgevaardigden
■leatle
ar van
E
Bergain-
WOEN8-
n 11 ure,
het dorp
Het mond- en klauwzeer onder het rundvee ran
den landbouwer J. Enthoven te Zevenhuizen ie her
steld, zoodat thans de stal, overeenkomstig de voor
schriften wordt ontsmet.
GOUDSCHE COURANT.
voor de
pKad.
Aren, 72
Bovendien worden alle Advertentiën gratis
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
’twelk des Maandags verschjjnt.
ADVERTENTIËN worden geplaatst
van 15 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
De heeren jhr. G. G. De Villoneuve, mr. P. H.
Scholten en P. J. Freni G.J.zn. hebben ontslag ge
nomen als commissarissen der Argentijnsche land
en emigratiemaatschappij, gevestigd te Haarlem, om
reden de handelingen, door daze Maatschappij ge
pleegd, niet- overeenkomen met de wenschen van
genoemde heeren.
Thans kunnen wij met zekerheid mededeelen, dat
de heer J. P. van dbr Kley'n door den Minister van
Koloniën ter beschikking is gesteld van den Gou-
verneur-Generaal van Ned.-Indië ten einde benoemd
te worden tot onderwyzer by het openbaar lager
onderwijs voor Europeanen en met dezen gelijkge-
stelden daar te lande.
43)
De leden der Tweede Kamer werden destijds ge
kozen door de Provinciale Staten, die der Eerste
Kamer door den Koning.
Om de Provinciale Staten sö.am te stellen, was
een ingewikkeld samenstel van verkiezingen noodig.
In elke provincie waren drie machten, die er toe
meewerkten: de ridderschap, de steden en het plat
teland. De eerste was ’t minst talrijk, maar baar
macht was ’t grootst. Ze koos haar aigevaardigden
naar de Provinciale Staten rechtstreeks.
De stemgerechtigde stedelingen, natuurlijk
welgestelde lui, kozen een kiescollegedit koe.
gemeenteraad en deze eindelijk z’n e.*o.
naar de Provinciale Staten.
De stemgerechtigde plattelandsbewoners in een
district kozen kiezers en deze kozen op hun beurt
de afgevaardigden naar de Provinciale Staten.
Ik behoef u niet te zeggen, dat het Volk noch
op de samenstelling der Provinciale Staten, noch op
■die der Tweede Kamer eenigen invloed uitoefende.
Allerwegen heerschte groote onverschilligheid in
„Primo, omdat de krijgsraad by een in 't ongelijk
stollen nog eenige dagen provoost extra geeft,
„en secundo, omdat ondanks alle plechtige verze
keringen van vele schrijvers er weinig chefs gevon
den worden, die onpartijdig genoeg zijn, om een
mindere die reclameert, m,et dezelfde oogen aan te
zien als een die niet reclameert.
„Het is dus mogelijk, dat de gestrafte om ver
schillende redenen geen pogingen heeft aangewend,
om zijn „zaak" te doen onderzoeken.
„Het licht zal dus bly’ven ontbroken, want niemand
kan de zaak nu meer aanhangig maken.
„De toestand is onzuiver en niet bevorderlyk voor
het gevoel van rechtszekerheid."
De Landsverdediging wil volstrekt niet de zaak van
den sergeant beoordeelen. Het blad kan dat niet by
gemis aan gegevens; maar het betreurt het, „dat
het door den bestaanden toestand wenschelijk zou
kunnen heeten, dat iemand berust in een straf, om
redenen, gelegen ver buiten het besef van schuld.
„Daarin moet verandering komen."
In het Hotsl-Ponssn te Dordrecht werd Vrijdag
de jaarlyksche algemeene vergadering van aandeel
houders der Levensv.-Maats. Dordrecht gehouden,
onder voorzitterschap van haren president-commissa-
ris mr. H. A. Nebbens Sterling.
Tegenwoordig waren houders van tezamen ƒ470,000
aandeel, recht gevende op 58 stemmen.
Uit het verslag blijkt, dat in het afgeloopen boek
jaar aangeboden werd 8,457,000 kapitaal en
21,000 jaarlyksche rente, waarvan 429,000
kapitaal en 2000 rente moest worden afgewezen
en 90,000 kapitaal met 500 rente onafgedaan
bleef. De nieuw gesloten verzekeringen waren tal
rijker dan verleden jaar, maar haar gemiddeld be
drag was lager, in verband met de tijdsomstandig
heden. De van kracht zijnde contracten vertegen
woordigden op 30 September 1892een verzekeringssom
maar 't
en ’t is
ivoudig 10 belasting
ante ’t «ii °nn PiiV,
Door deze wijziging is ’t aantal kiezers met eenige
in 1890 twee
In een te Amsterdam gehouden cursusvergadering
voor loden der afd. Amsterdam van den S.-D. Bond
is de volgende motie aangenomen
„De vergadering, gehoord de inleiding en de de
batten over het onderwerp„moet eigendom geëer
biedigd worden", van oordeel, dat de z.g. flesschen-
trekkers zich verschuilen achter de stelling „alle
eigendom is diefstal", door hun handelen evenwel
piill rlor, aKU .1
slechts den eigendom van eigenaar doen veranderen,
verklaart, dat die z. g. flesschentrekkers niet het recht
hebben, hunne handelingen te verdedigen op grond
van de socialistische beginselen."
De heer Douglas Campbell is dezer dagen te
Schenetady overleden. Hij was eerst rechtsgeleerde,
in den burgeroorlog militair, en later werd hij ge
schiedschrijver. Ons vaderland verliest in hem een
warm vriend en bewonderaar van Oud-Holland’s
grootheid. In zijn werk„The Puritan in Hólland,
England and America", in 1892 verschenen, wordt
duidelyk aangetoond, dat de instellingen, welke bet
gemeenebest der Vereenigde Staten hebben groot
gemaakt, niet te danken zijn aan het monarchale
Engeland, maar aan de Noderlanrtsche republiek.
Het boek verwekte in Engeland groote verontwaar
diging, maar het werd door Vele mannen van geest
en oordeel, o.a. door Gladstone, hoog geprezen en
men kon tegen de betoogen van den schrijver, die
van degelyke studie en ernstig onderzoek getuigden,
niet veel inbrengen.
zake de verkiezingen.
De grondwet van 1848 brak met dit stelsel.
Ze stelde er rechtstreeksche verkiezingen voor in
de plaats. Toch waren de liberale wetgevers van die
dagen huiverig om kiesrecht te geven aan ’t geheele
volk, zeker ook al uit vrees voor een al te demo
cratische richting in het Staatsbestuur. Ze zochten
naar een middel om 't kiesrecht te beperken tot de
bezittende klassen, om zoodoende de geldheerschappij
op het kussen te handhaven.
Ze vonden zulk een middel in den census, dat wil
zeggen in een verplichte bijdrage tot de Rijksbelas-
tingen, die niet lager dan 20 mocht zijn.
De Commissie der Grondwetsherziening, die dit
mooie idéé uit haar mouw schudde, moest natuurlyk
wel een uitvlucht bedenken, om deze drieste bevoor
rechting der bezittende klasse tegenover ’t oproerige
volk te rechtvaardigen. Ze zei daarom, dat de census
noodig was, om een waarborg te hebben voor ver
moedelijke bekwaamheid der kiezers, waarin natuurlijk
de meaning verholen lag, dat geld- of grondbezit
bekwaamheid aan brengt en dat ieder die minder dan
20 in do Rijksbelasting betaalde nl. 99 °/0 der
bevolking, te dom was om kiezer te zijn.
Gelijke meening kwam voor den dag in ’t oordeel
der Commissie, dat de armste broodvechter ’t door
vlyt en bekwaamheid (beneden kiesbekwaamheid na
tuurlyk) wel zoover zou kunnen brengen, dat hij de
vereischte som in de Rijksbelasting zou kunnen betalen.
Ik behoef u zeker piet te zeggen, dat deze ver-ten moet dragon zoo goed als de rykste, gij hebt
wachting zeer beschaamd werd. Geheele klassen van
ontwikkelde meuschen, waaronder bijna alle rijks- en
gemeenteambtenaren zijn tot do laatste grond wetsber*
ning verstoken geweest van het kiesrecht-
Tweede Kamer en de J?rovinciale Staten.
Thans wordt de census nog gehandhaafd,
minimum van 20 is op 10 gebracht
nu voldoende, dat men eenv
betaalt, ’t zij aan de gemeente, ’t zij aan ’t Rijk.
Pnnr wnxio>in<r la ’t annfal Iriavura muf aan<n>a
duizenden vermeerderd, zoodat nu
procent zegge ,/B0 deel van het Nederlandsche volk
kiesgerechtigd is.
De kern van het Volk: do arbeidende stand is
nog van het kiesrecht verstoken.
In een tijdsverloop van veertig jaar, waarin de
liberale partij bijna doorloopend op het kussen zat,
heeft Nederland ’t niet verder kunnen brengen dan
tot een verlaagden census, terwijl in bijna alle landen
van Europa T Algemeen Kiesrecht en Stemrecht allang
ingevoerd is.
En dat durft onze Tweede Kamer nog de Volks
vertegenwoordiging noemen.
Tk zou u willen vragen: wordt *t niet meer dan
tijd, dat 'tvolk eens wat luider begint aan te dringen
op Algemeen Stemrecht?
Gij, die bijna al de millioenon onzer belastingen
moet opbrengen, gij die gehoorzaamheid schuldig
zijt aan alle wetten, gij die de staatsburgerlyke plich-
kuhf
GOUDA, 27 Maart 1893.
De hh. mr. J. Fortuyn Droogleever en A. F. Cre
mer, leeraren aan de Rijks Hoogere Burgerschool
alhier zijn benoemd tot leden der Commissie voor
de oind-examens der H. B. Scholen in Zuid-Holland,
die dit jaar te Rotterdam zullen worden afgenomen.
Militair Recht. De Landsverdediging bespreekt de
zaak van den sergeant der grenadiers, die gestraft
werd, omdat hij weigerde de>hand te drukken van
zyn chef, toen die hem werd aangeboden. Het blad
meent, dat de bespreking van zulke gevallen in de
pers tot niets leiden kan, zoolang de militaire rechts-
pleging niet openbaar is en het reclame-recht zoo
niet den maatschappelijken toestand verbeteren, doch slecht is geregeld, als thans het geval is.
slenhta d«n Airrnndnm vnn «iminiM- dnnn varondaran r Was het reclame-recht goed ingericht, dan ware
niets eenvoudiger dan de zaak te doen beoordeelen
door een krijgsraad.
„Dit echter is nu voor den gestrafte een zeer ge
vaarlijk werk.