t
I
I
OL,
i. 3.
ran
II
1893.
brisk
S T H IT D.
WL
Vrijdag 31 Maart.
N° 6009.
FEUILLETON.
CURSUS
d van
aburg,
E 92.
eNIJKERK
iterke Rus-
!5 M. of 25
3 50, Spoor
sedten, lager
ent korting,
t concurren-
jparatfe.
"ËN
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
ag.
Een bedenkelijke Oproeping.
niet worden
de gele-
het hoofd gezien, dat
daar vorverscliing».
VII.
r en Kaas
stil, alsof ze in een kerk
lts., die van
leinden met
>t besparing
mieters voor
nde huislei-
ctra meters
eterhuur per
ke nog niet
oerwaarden
>n ter lengte
De prjjs per drie maanden is 1.25. franco
per post 1.70.
dichtingen.
1N8, dit.
ste lieveling
sn oud.
NDIJK.
WIJK-
Post.
foy)
en Teeken-
ache Cou
pon door het
"JKMAN en
menschenmassa in foest-
oepeerd om de bezette
til alonf v.i i r» aan Varlr
ADVERTENTIEN worden geplaatst
van 1—5 regels a 50 Centen; iedere regel
meer 10Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Bovendien worden alle Advertentiën gratis
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
’twelk des Maandags verschjjnt.
vaandels, waartusschon sprt
voor een deel reeds beze
deftig zwart.
Een dichtopeengepakte
kleedij, schilderachtig geg
spreekgestoelten, rustig en
GOUDSCHE COURANT.
me afwat zal het hier
iderdom van
D. v. HIN-
1 WoLTBBS.
Iaat schappij
de feiten en .de omstandigheden heeft plaats
gehad of kon geschiede^. Niemand beschikt
op dit oogenblik over de gegevens, dienoodig
zjjn om een juist inzicht te hebben in de mo
tieven» waardoor de rechter zich heeft laten
leiden bij het vellen van zijn vonnis. En nu
gaat het maar niet aan bloot persoonlijke
opvattingen tot Gitgangspunt te nemen voor een
aanval op de rechterlijke macht, die een der
grondzuilen is van onzesmaatschappelijke orde.
Het is natuurlek mogeijjk, dat de vonnissen
te hard zijn geweest, maar al ware dit het
geval, dan nog zou de ingeslagen weg ver
keerd zjjn. Een te spreng oordeel van den
rechter behoort voor hoogere machten te wor
den gebracht en desnoods te worden vernie
tigd de verdedigers fan de beklaagden zyn
genoeg óp de hoogte, welke weg daartoe moet
worden gevolgd. In geen geval heeft het onze
sympathie, wanneer op losse gronden de on-
partijdigheid* den 'MWwhndschen rechter
in verdenking wordt gebracht. Een ernstig
protest behoort te rusten op feiten en niet op
indrukken.
Het gebrek heeft de hongerlijders gebracht
tot verzet.Hoe weet het comité dat? An
deren beweren juist het tegendeel. Vertrouw
bare personen in de oproerige streken thuis
behoorende hebben verzekerd, dat er nergens
van hongerleden sprake was en onpartijdige
reporters van groote dagbladen bevestigden
dit. Er heerschte malaise, werkloosheid, het
gevolg van den winter en allerlei misstanden,
maar die brood wilde, kon het krjjgen. So-
De uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
te tribune n.et groen en
vlaggen versierd, in een omlpning van schelgekleurde
pkgestoelten oprezen, die
I waren door sprekers in
Dezer dagen is door middel van het So
ciaal Weekblad* eene circulaire verspreid, on-
derteekend door een zeker aantal min of meer
bekende namen, waarin wordt aangedrongen
p het uitbrengen van een afkeurend oordeel
over de vonnissen, welke de rechterlijke macht
gemeend heeft te moeten vellen in zaken,
betrekking hebbende op de jongste onlusten
in het Noorden. Het comité heeft tweederlei
doel. Het wil giften verzamelen voor de vrou
wen en kinderen van hen, die in de gevan
genis zitten, omdat zij bij de socialistische
woelingen zich hebben laten verleiden' tot da
den van geweld of verzetteven» vraagt het
adhesie voor een protest tegen de gestrenge
vonnissen. Te gestreng, zegt het comité, want
de omstandigheden, waaronder deze misdrijven
zijn gepleegd, moesten gelden als verzachtende,
terwyl zjj voor den rechter in menig geval
veeleer bezwarende schenen te z|jo.
Naar onze meenig begeeft dit comité zich
op een gevaarljjk terrein, en behooren onze
geestverwanten zich wel tweemaal te bedenken,
eer zij aan die roepstem gehoor geven. Het
verwondert ons onder zulk een ondoordacht
stuk namen te vinden als die van Prof. Pe
kelharing, Ds. van Loenen Martinet, J. C. van
Marken e. a. Wat toch is het geval Het
oordeel over de houding der rechterlijke macht
in dezen berust op niets anders dan op per
soonlijke indrukken; het wordt door geen be
wijzen gestaafd en geenerlei onderzoek omtrent
waren.
Langs de drie zyden hier en daar vorverschiugs-
tenten door vlaggen en vaandels gekroond, opgetrok
ken in vreemdsoortigen stijl.
Op den eersten blik voelde ik m’n onrust wyken.
Dokter Raabe opende ondorwyi 't portier en na
onze equipage in veiligheid gebracht te hebben', noo-
digde hij my uit tot een wandeltochtje op het terrein.
Wy mengden ons onder het volk, luisterend naar
de verschillende sprekers, die muerendeels hun talent
verkwisten aan hevige uitvallen tegen de bestaande
orde van zaken en bijlende satiren op de historische
wording onzer hedendaagsche maatschappij, terwijl
ze in opgewonden taal ver strekkende hervormings
plannen uiteenzetten, die ons praktisch onuitvoerbaar
voorkwamen en ons dus volstrekt niet interesseerden.
Alleen dat gedeelte der redevoeringen, waarin het
eigenlijke doel der demonstratie ter sprake kwam,
was aantrekkelijk en overtuigend voor iedereen, om
dat het gebouwd was op den grondslag van recht
en waarheid.
Laat ik u niet vermoeien met een uitgewerkt ver
slag van hot gesprokene. U behoeft do dagbladen
slechts op te slaan om uw belangstellende nieuws
gierigheid op dit punt te bevredigen; maar tante, ik
moet u eerlijk bekennen, dat ik een oogenblik ge*
wenscht heb de Kroon van Nederland te dragen om
’t Volk te schenken wat het eischt op grond van recht
en billijkheid.
Toen ’t pauze was liep ik met dokter Raabe rond
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
De inzending van advertentiën kan geschieden tot een uur des namiddags van den dag der uitgave.
46)
Er heerschte een doodsche stilte in de plaats’t
dorp leek wel uitgestorven. Dit stilte drukte mij
ik voelde mij beklemd, angstig. Hoe meer we ’t
terrein der demonstratie naderden, hoe gejaagder en
onrustiger ik werd.
Had ik myn moed overschat?
Daar doemde ’t tooneel in de Hoofdstraat op den
avond van den brand voor myn oog op.
Een oproerige, wraakzuchtige, bandelooze volks
massa, een satanisch genoegen scheppend in de ver
nielende uitwerking der vlammen roovend en plun
derend in de verlaten huizon.
Ruwe, woeste kerels met uitdagende gezichten en
dimmende blikken, dreigend toetredend op mij, die
meende overal in Zandwijk veilig te kunnen rond-
loopen.
En angstig vroeg ik
Bytk?
Zal ik me moeten wagen tusschen een rumoerige,
vrrbitterde meuschenmassa, schreeuwend om Alge
meen Stemrecht of zoo iets, razend en vloekend tegen
cialistische woelgeesten maakten van
genheid gebruik om onlusten en verzet tegen
de openbare macht nit te lokken. Deze be
schouwing kai\ onjuist zjjn, maar op welke
grondpn meent het comité dat haar inzichten
meer met de waarheid overeenkomen
>De straffen zjjn toebedeeld met ruime, te
ruime hand.* Daarvan zegt het Vaderland
terecht: Omtrent de straffen, door de rech
ters in het Noorden opgelegd, hebben de on-
derteekenaars tweeërlei indruk gekregen, nl.
dat de omstandigheden, waaronder de misdre
ven gepleegd zjjn, in ’s rechters oog bezwa
rende schenen te zijn, terwjjl zjj naar hun
oordeel verzachtend zjjn, en ten tweede, dat
de rechter onbewust poogde de opkomende
socialistische opinie door zware straffen te be
strijden. Waar is nu het materiaal, dat grond
gaf tot deze gevolgtrekkingen? Kan men
aantoonen, dat onder gelyke of gelijksoortige
omstandigheden socialisten zwaarder gestraft
worden dan niet-socialisten dat misdrijven,
die gepleegd zjjn als uitvloeisel van socialis
tische opiniën, zwaarder gestraft zjjn dan ge
lijksoortige misdrijven, die met dergelyke opi
niën niets uitstaande hadden Kan men als
algemeenen regel aannemen, dat de verschillende
misdqjven, die door de Friesche rechters ge
straft zjjn, steeds zjjn gepleegd onder omstan
digheden, die bij de toemeting der straf als
verzachtend behooren te gelden Er wordt
niet het allerminste aangevoerd, wat ter be
antwoording dier vragen kan dienen.
Bovendien wordt over het hoofd gezien, dat
het kapitalisme en elk oogenblik bereid de vertegen
woordigers er van de nagels in het vleesch te druk
ken?
Een menigte, die in bedwang gehouden moet
worden door een afdeeliag huzaren en een vlucht
goed gewapende ryksveldwachtere, maar loert op een
gunstige gelegenheid om zich met woest geweld te
wreken op het gehate Gezag?
De gedachte vloog me door het hoofd om dokter
Raabe op den schouder te tikken en hem met een
enkel woord m’n onrust te bekennen. Eén wenk
van my, dat wist ik, zou voldoende zijn om hem tot
terugkeeren te nopen, maar ik liet ’t oogenblik in
besluiteloosheid voorbijgaan en in *t volgend oogen
blik stonden we aan den ingang van het terrein.
Ik waagde ’t den blik ob te slaan, nog vóór doktor
Raabe 'l portier opende. Welk een schouwspel I
Vóór my lag een groot, ((vierkant stuk weiland, aan
drie zijden door kreupelhoüt omgeven, waartusschen
hier en daar groepjes hoop stammige esschen oprezen,
wier donker gebladerte zie scherp afteekende op don
helderen najaarshemel.
In het midden een hot
I
a
