„i a Tili
Buitenlandse!! Overzicht.
namelijk, dat een zoo logisohe kop niet inziet, hoe
de redeneering der Anti-revolutionairen in Gouda
juiat omgekeerd moet zijn.
Dat het bij dezen zetel uitsluitend om de Kies-
recht-quaestie gaat is duidelijk.
De gekozene zal uitsluitend aan de behandeling
«an de kieswet deelnemen. De bedrijfsbelasting kan,
als bij komt, reeds zqn afgèloopen. Eu dan staat
de kieswet voor de deur.
Nu wenschen natuurlijk Gouda's anti-revolutio-
nairen, evenals wij, zekerheid, dat de man, dien zij
steunen, in zake de kieswet voor finale uitbreiding
zal zijn.
Wie die man is, doet er, bij zoo kort maudaat,
minder toe.
Indien maar zekerheid bestaat, dat de gekozene
zioh niet bij de reactie voegt.
Zelfs of we den zetel verliezen, doet er ditmaal
mindor toe, daar er loob allicht een liberaal naar
de Kamer gaat, die althans tegen da Roomsch-
Gonservatiove reactie zal optreden.
Evenals dus A. v. O. van zijn standpunt zegt
Wie de man is„ laat ons koud, mits hij maar met
de reactie mee doe, zeggen wij op onze beurtWie
er naar de Kamer gaat, is ons ditmaal lood om
oud ijzer, mits het maar een man zij, die tegen de
reactie inga.
Intussohen wasfj
werd, dat de i
komen, zakte
nacht de
elftal, tot wie j
met stokken i
De Paus heeft Vrijdagmiddag in de Zaal der
Landkaarten ongeveer 400 Nederl. pelgrims ontvan
gen. Zij werden voorgesteld door den aartsbisschop
van Utrecht, die daarbij een adres voorlas. Pater
Reuser, aanvoerder van den pelgrirastooht, las een
tweede adres voor. De Paus antwoordde eerst in
het Latijn, daarna in het Pransch. Hij sprak ovr'
den treurigeu toestand, wharin zich de kerk bevonj
maar zeide, dat men het vertrouwen niet moest#*)
liezen, want de rouw zal in vrougde verkeeren. w
Verder herinnerde de Paus met lof aan de Neder-,
landers, die bun leven hadden veil gehad voot de
zaak van het wereldlijk gezag (van welken er velen
bq de audiëqtie tegenwoordig waren.) De gevoeleps
der Nederlandsche Katholieken waren 'hem bekeud,
maar het maakto hem gelukkig deze door den uifrte-
bisschop te hooreu bevestigen. De Paus gaf don
pelgrims zijn apostolischen zegen, waartfb de plech
tigheid van den voetkus plaats had, gevolg dooij de
aanbieding van de bijdrage tot den St. Pieterspenning.
Zaterdag werd te 's-G ravenhage, onder leiding jrau
den heer A. W. P. Weitzel, eeno vergadering ge
houden van leden der „Afd. Zekerheidstelling voor
ambtenaren en beambten" van Eigen hulp".
Uit het jaarverslag bleek dat deze bloeiende afdeeling
in omvang toeneemt. Een nieuwe leening van 260,000
ad 4 pet. noodig geworden wegens het toenemend
aautal aanvragen der zekerheidstelling, slaagde uit
nemend. De stand der kapitaalrekening was op 31
Deo. jl.obligatieleeningen 2,250,000 2'/g pet.
inschrijving op 3,060,800 verbonden inschrijving
2,717,900; 3'/i pot. inschrijving voor het reserve
fonds 38,800. In 1892 werden 71 verbanden
gesloten en in het geheel sedert de oprichting 637,
een resultaat, te bevredigender omdat sedert enkele
jaren een paar andere vereenigingen hetzelfde doel
beoogende, geeu personeele borgen eischen maar
daardoor noodwendig duurder zqn, omdat zq hare
risico's dienen te verzekeren. Het totaal aantal borg-
tocbtplichtigen is thans 896. De winst- en verlies
rekening sloot piet eén batig éaldo van 830,676.
De rekening werd goedgekeurd. Bij acclamatie
werd de heer H. J. H. Bouwmeester als directeur
herbenoemd en tot Commissaris, in plaats van den
heer J. L. Becking, die verzocht buiten aanmerking
te blyven, benèemd de heer C. R. van Lennep.
Men meldt dit IJarlingen aan de N. R. Ct.
Wij hebben (stans, behalve een extra bedeeling van
rijkspolitie, oolt|eeu achttal maréchaussees. En die
versterking waswwel noodig, aatu?tzien de landbouwers
in den omtrek, voor zooverre behoorende tot de?Socia
listen, bleken t$nen inval in Harüngen te willen doen.
ie toeleg ontdekt, en toen Imt bekend
jdende politie uit Zutfen iifis aange-
ie moed in de ichoeden ep'< moet bij
|h afgecomiqaudeerd zijn itjleoii een
p cbntra-rorder niet doordrong, kwam,
zakken steenen gewapend, larks den
zeedqk op de|stad af; zij gingön nog lanfis den
noordkant derfttad, maar vernemende dat, deWbroe-
ders niet zouden opkomen, zqn ze weer afgedropen.
De stoomkat||nneerbnpt Uaur heeft order om den
Zondag hier o||r te blljvpn.
ijl Men .zal zi|| he^innefdii, dat in NWerabeJ- 1886
wekere W. Ad| Langelaan b|j arrest vab het Hóf te
Amsterdam tollacht jnreu! tuchthuisstraf was veroor-
jdeeld wegens |bgini Wt (jloodalag op dqn agent van
flpolitie Korfmaler. T I
Hij had zijn koqs^n uitgetrokken, waq den niets
kwaads vermolmen de tï agent van politie,' dié na ge
daan werk huiswaarts keerde, achteropgeloopon 4en
lepft hem toen met oen knuppel hevige slagen jop
iet achterhoofd toegebracht. De bedoelde agent) is
engevolge van de gèplepgda /gewelddadigheden voor
zijn leven rongelukkig geworden,
De veroordeelde Laugelaap is nu dezer dagen ten
gevolge van een konihklijk besluit voorwaardolqk in
vrijheid gestéld.' i
De heer John Wallace, eengroot vischexporteur
te Kalama (staat Washiugtpiij» deelt in de Boston
Transcript Riede, dat de niebwo wijze van bevroren
visoh per sjjoor te verzenden, uitstekend voldoet.
Een zeer groot aantal zalmen vindt jaarlijks zijnen
weg van de bevriezingsinribhtingen in het verre
Noordwesten! naar de Oostelijke Staten. De hard
bevroren visch wordt zeer va$t gepakt in kisten, en
verladen met wagens dio zoo veel als mogelijk is,
afgekoeld zqp. De bodem van die wagons is bedekt
met eene laag, verscheidene duimen dik, van afge
koeld zaagsel. De kisten worden nu zoodanig go-
laden, dat er oene ruimte vau ettelijke duimen
overblijft tussohen de wanden en de zoldering van
den wagen, welke tusschenruimten eveneens worden
opgevuld met eene behoorlijke laag koud zaagsel.
Geen ijs wordt in de reservoirs der wagens gedaan,
en de ondervinning heeft geleerd, dat visch, die
gedurende 14 a 18 dagen onderweg was, zelfs bij
tamelijk warm weder in uitstekenden toestand op de
bestemmingsplaats aankwam.
Door dit procédé worden bespaardlo. de kosten
van het ijs; 2o. de vracht daarop; terwql men 1500
pond visoh meer kan vervoeren, en dit in plaats
van het vroeger benoodigde gewicht aan qs.
De Zuiderzeeharingen schijnen hier te lande deer
lijk miskend. Jaarlijks worden er ongeveer 50 mil-
lioen gevangen en dio voedzame visch wordt ir. den
vorm van bokking voor verroweg het grootste deel
naar puitschland gevoegd. De Duitsche regeering
verstrekt deze bokking aan het leger en verschaft
alzoo niet enkel een goedkoop, maar ook een gezond
voedzej aan hare soldaten als equivalent voor vleesch.
De beer H. Joh. Smid vèstigt hierop deaandaoht
in he|| Utr. Dagbl. Hij vraagt of (iet niet mogelijk
zou zjjy, de Zuideïzeebaring, waarvoor de kooplieden
hier tëi lande nu nauwelijks een kwartje per 200
kunn^w bedingen, niet enkel bij ons leger in te voeren,
doch pbk in gevangenis, gestichten en in huisgezin
nen, waarvoor het vleesch te duur is, ingang te
doen vinden.
Volgens deskundigen toch hebbén haring «n bok-
king grooter voedingswaarde dad rundvleesoh. In
1888 is intuséchen, indien wij ons goed herinneren,
door minister Bergansius eepe proef met Zuiderzee-
baring bij ons léger genomen. Zij is toen mislukt,
om(tyj visch niét ito den sinaak cmzer soldaten viel.
^jVelRaht' lag dia echter aan de wij|e tan toebereiding.
Omtrent de Maardép van Wincmorl omtrent al de
I lievelingshonden| van Jtoningin Vi itöria, deelden wij
het een en andef me|btot de I edtolingen def ko
ningin behoorenTlopk «enige ezels
Als, do koningfn enigen tijd ii Jjïajjë of in Frank
rijk gAai doorbrengen, kan ziji ha «ninisters missen,
maar haren Jafcqqot niet. Hijj^jfiiataltoos mee.
J^cquét is, volgeni de bybelschq^wdrukking „ge
duldig! en ster It." fóZijp witte neufegéten,zyn heldere
obgenji'met 'een gfajzen krfng erom heen, geven iettf
bijzouljers aan zijnukop^ ep zijn étaart' met knoopeij|
erin, ills een gymn*|tiekèoUw, wordt ai een zonder-I
linge an onverfclaarBhre speling der natuur beschouwd.
Jucqudt trekt, kien Kleinen'papier, djfenjde koningin
zelf dfuurt. j|q a> lui en izorgvuldjjjfl; hetfduurt
altoos"! een tijd eefthij dragen wU,jl
niet meer noojpig ivbj houdt hij' opnft
de kohingip naar (Mp zin.
Heel anders was vroogor Jenny; zn
gewillig; maaf haar tijd is vobrbij, L
vijfentwintig''en zoo dik geworden, dMtjcirousrqde-
ressen opt haar, als op liet breede zaddLkouden kun
nen dansen. Men zou in haar niet o|r de elegante
witte ezelin herkennen, die zoo groot sap er op was,
het rijtuigje van do koningin te trekken.
De derde ezel, Towfik, is niet van den dienst
ontheven om zijn leeftijd, maar om zqn schoonheid.
Toön de prachtige witte ezel, dien generaal Wolseley
uit Egypte meegebracht had, voor de eerste keer op
een landbouwtentoonstelling verscheen, ging er een
kreet van bewondering uit de menigte op. Het was
misschien uiet heel beleefd van Wolseley, den naam
van den volgzamen Khedive aan een ezel to geven,
maar er is geen aanmerking op gemaakt. Het beest
is prachtig, groot en toch elegant, met groote melan
cholieke oogen. Zijn geheele houding, waardig,
majestueus als een Oostersch pachn, onderscheidde
hem terstond van de jolige ezelinnon en dartele
jonge ezeltjes, die hem omgeven. Tewfik hoeft ook
een zoon gehad, maar deze is niet mooi, hij wordt
voor tuinwerk gebruikt.
zooura het
zoo js het
as vlóg en
is ovör de
Men weet dat het de gewoonte der krokodillen is,
na hun maaltijd een middagslaapje te doen, en dat
zij daarvoor de zonnigste plekjes uitkiezen. Kroko-
gezicht ziet er zoo glad en tevreden uit als van
iemand die eindelijk zijn doel bereikt waarop hij al
zoo lang gevlast hoeft. H(j schijnt aangename ge
dachten te koesteren, er speelt zelfs eeu lachje om
zqn dunne lippen, dat oen eigenanrdige uitdrukking
aan zjjn gelaat geeft, en zijn oog flikkert als van
een kat, dio na lang kruipen, bukken en slim z(jn,
een muis In haar klauwen te pakken heeft gekregen.
Olivier is tegen z(jn gewoonte ernstig. Plotseling
is hem dien eenen namiddag voor den geest gerezen
waarop hq voor 't eerst dezen weg bereed. Fides
zat naast hem, trolsch, streng en met een zacht
blosje getint, gelijk het beeld van een heilige waarop
de zon door het kerkraam een roodachtigen schijn
werpt. Een zeldzaam bewonderenswaardige vrouw,
die men vereeren moet, maar dio men niet liefheeft!
Waarlqk niet Nennderscheidt streek met de
hand over 't voorhoofd, of hq een gedachte wilde
wegjagen, en hief 't hoofd op en kook rond.
Wat koud eu winterachtigToen prijkte nog
't loof in rijke kleurenpracht aan de twqgen, die
zioh nu kaal en bevroren in de nevelige lucht uit
strekken, en de bladeren dansen om de wielen als
kleine ritselende geesten, die hem in den weg treden,
en hem toefluisteren »'t is hazurdspel 't is ha
zardspel 1"
Wonderlijk, bq 't suizen van den kouden wind en
't kraken der lindetakken bovon zijn hoofd, hij 't
ruischen der denneboomen op zijde van den weg
en bq 't geluid der zwaarmoedige kerkkloktoneq van
't dorpje, scheen het Olivier of hq weder de heldere,
molodieuse stem naast zioh ernstig hoorde waarschu
wen //'t spel, dat gij begint, eindigt niet, en do
kaart, die ge trekt, om 't even of zo geluk of onge
luk voorspelt, is met duizend'ketenen aan uw lot
vastgesmeed! Zoudt ge geduld hèbbun uw gobcele
leven uit te houden, zelfs als go op hartenvrouw
verloor
Hoe nat is die nevelOlivier's jas
zit vol heldere droppels, nel tranen en 't lijkt
hem of elk van hen koud en zwaar op zqn hart valt.
Hij trekt zijn jas vaster om zioh heen en overziet
van uit het rijtuig met één blik de boerenhofsteden
op zq van den weg, en zoekt of er niets vermakelijks
aan te aanschouwen valthij zou zoo gaarne eeus
hardop en onbedaarlijk willen lachen, al ware het
slechts om dekbladeren en dea wind te tarten, die
zulke/ eentoqjge en vervelende liederen zingen
Er is niets te zien. Een bleek, iu lompen gekleed
kind, leunt half bovroreu tegen degstaldeur aan en
staart met groote donkere oogen op do sprookjesach
tige pracht van de voorbij rollende equipage.
Nenncjorsoheidt tast haastig in zijn zak, roept de
kleine, en werpt oen handvol zilvergeld op den weg.
Hij had gehoopt, dat hij zioh zou amuseeren, waa
neer zij zich met begeerigeu haast daarop wierp,
maar neen, zij verzet geen voet en beide handen
blijven in haar schortje gewikkeld; zij kijkt hem aan
als te voren van uit de hoogte mot glinsterende
oogen bqna trotsch. Daarnn verliest hij do hof.
stede uit het oog, het rqtuig heeft een sohorpen
draai langs den muur gemaakt.
Neen, daar was geen aardigheid aanGoseok
lachte oven. #Trek daar uw hart van af, oude jon
gen de landelijke eenvoud bijt wel in een appel maar
valt niet op klinkende munt aan I"
Een prettig vooruitzicht! Ik stel voor om den
wagen maai om te draaien en op andere veroveringen
uit te gaan!"
Er kwam een scherpe uitdrukking op het booze
gezicht vau den spreker. Goseok ging nog meer
achteruil ziften en wierp de rest van zqn sigaretto
uit het portier van het rijtuig.
«Gij werpt de vonk in het kruit?.... Uitstekend.
Tot nu toe was ik steeds de kemphaan en waart gij
de minnaar; wat zoudt gij er van zeggen, als we
dat nu eens omkeerden eu vrqwillig de rollen ver
ruilden?"
Wat wilt ge daarmee zeggen?"
«Gij trekt verder op voroveringen uit en ik stap
in het huwelijksbootje met gravin Herff."
Olivier stak het hoofd vooruit.
«Wat zou dat voor zin bobben?"
«Wat voor zin?" Nogmaals lachte graaf Goseck
droog en luid. «Hoe onzinniger een strijd is, hoe
origineeler en amusanter tevens!
Hordt vervolgd.)
dillen, die hét ongeluk hehben in een land te leven
waar zich apen ophouden, worden door deze natuur-
genooten met allprlei guitenstreken gekweld en in
hun slaap gestoord.MNauwelqks heeft hot monster
zqn oogen diohtgeda^y, of een zachte kitteling op de
punt van zijn snuit j bezorgt hem de eerste koude
^rilling. Het weet onnuddollqk dat de apen niet hun
Istreken begounen zqn.
Dezen kiezen stoeds hun standpunt met een zekor-
heid, die hunne krijgskundige bekwaamheden alle
eer aandoet. Bevindt (zich een boom in de nabqheid
van den krokodil, dan ziot men ieder der apea op
zqne beurt aan ean zqner vier handen aan ijlen laagst
bij deh grond zqhden tak hangen, om het monster
even tussoheD ïqn neusgaten te kittelen. De krokodil
doet de oqgen opeu, maar de vlugge vquud is reeds
in veiligheid en houdt zich gereed om dezelfde be
weging te horhalpp.
Als de boom zoo ver van het slaponde dier ver
wijderd is, dut zelfs do beste gymnasten van den
troep niet in staat zqn het te bereikeq, geven de
apen elknipler de hand, een keten wordt aSdus ge
vormd, wfleldra slingeren trossen van a(W doorde
lucht. De aap, die zich aah het eiolde ivan den
slinger befjndt, Jvordt door zijne karaerhden in staat
gesteld dep kroködil even aan te rakenjl
Soms vérliest het slachtoffer dezer plp^erijen zijn
geduld en ilaat twee scherpe tanden zien. Dun ver
gaan hoorep en zien door, de vreugdekreten, die van
alléf takken det hoornen weerklinken, len vieren dé
apen hunne overwinuing dpor allerlöi grimmqssen
en dolle sprongen. Als 1krokodil feen plecb'lïge
onverschilliMieid aan den ij dag gelegdl had, zód fhij
op den JarjLen duur zqdjvijanden nrisschion Béf-
moe(jl hebbed, maar nu zich ovor de plagerijén
ikt, wordt hn"miot met rust gelateu en
ïogeiijk zqu^/Middagslaapje in de zon
kloereu gescheurd eo afgetrapt werden. De politie
was machteloos en de bruiloftsgasten en familie kon
den nau^elqks heelhuids de kerk uitkomen.
woedend m,
kan LM o
uitdgttén.
'tij»
Negeinh maa
beide 'partij"
Londdn8ch
aardige uitz
Onlangs
inloopén.
,a!tüd raadzaam prooessemi vermqden.
II1111 vnn .1.1 Non Wn 11vnliv 'nnnn nn. A
-T" ...U1IJUD1I.
vaD de tien 'vpllen !jq 'geen var. de
,^n naar den zip uit. i'-Een welbekend
dvocaat deelt dAaromt($nt echter eene
ilndering mede.'
kwafn een man zeer boos zqn kantoor
....uupvu. H j was hij een schuldechar geweest en
had hém beleefd om de betaling vans eene rekening
van eet) paar guinjes gevraagd, mnaiflsckeldwoorden
in plaatp van geld gekregen. Nu verlangde hq, dat
de advocaat de schuld zou invorderen.
De pityrocaat aarzelda. Het bedrag was tegerinf.
De koéien van de invordering zouden even hoog
zijn alsjide geheele som.
«Day komt er niet op aan", zeide de cliënt
«Al kri|g ik er geen penny van, dat kan me niet
schelen,|hls die vodt maar betaalt."
Dus Schreef de advocaat don schuldenaar een
paar brieven, en die kwam dan ook, blakend van
toorn, opdagen. Hq was geen tweo guinjes schul
dig, vefklanrde hq bij hoog en bq laag, en betalen
deed hq niet.
«Goed", zeide de advocaat, «dan zijn mijne in
structies om te procedeeren. Maar ik geloof haast
niet, dat gq voor zulk een kleine som de proceskos
ten zult overhebben".
«Als ik betaal, wie krqgt het geld dan vroeg
de man.
De advocaat moest bekennen dat hij het kreeg.
«O, dat is wat anders", hernam de debiteur.
«Als mijnheer het maar uiet krijgt, -ben
ik bereid het te betalen".
De schuld werd voldaan, do advocaat stak het
bedrag op, en, wat iets zeer ongewoons is, alle drie
de betrokken personen waren tevreden.
De heer mr. B. H. Pekelharing, hoogleeraar aan
do Polytechnische School te Delft, heeft zich terug
getrokken als lid v^n het comité, dat do bekende
oproeping voor de Fjiesche veroordeelden heeft on-
dorteekend. Het scülqven, waarmee hij dit aan het
Sociaal Weetylad gezonden heeft, luidt a'dus
„Ofschoon do opvatting, welke Snij tot de medeon-
derteekening der Oproeping heeft geluid, niet is
veranderd, heb ik, wegens vborn mij overwegonde
redenen van persoonlijken aardJals zoodanig voor
openbare behandeling miet geschilL het besluit ge
nomen als lid vau het comité af ft» treden."
Wij herinneren, (iet toen in deWweede Kamer het
bedenkelijke van db |ffOproe)ring"l werd ter sprake
gebracht, de hoer Vpn Kerkwijk uitriep„Er is
ook' eon hoogleeraar bij". ^Handelsblad)
Kft do heer P. F.
San Atjeli, in een
k/ing te Delft eeno
l der Inlandsche
mij meedeelde, dat
Van i|(n fashionabel huwelijk te New-York wordt
bericht: «William George Robert graaf Cravin is
den 18en April in Grace Church te New-York
mot miss Cornelia Martin getrouwd. Graaf Cravin
heeft een inkomen van 400,000 dollars'sjaars, maar
miss Martin's vader is vele malen railionnaiT.
Waarvoor de dames zioh echter bijzonder interes
seerden, whs de omstandigheid dat de bruid in een
„oude japon" zou trouwen, althans in een gedragen
japon. Toen namelijk eenige weken geleden de fa
milie Martin uit Engeland kwam, brachten mevrouw
en de dochters een menigte elegante toiletten mee,
maar de heer Murtin wilde geen douane betalen en
verklaarde dat al de toiletten gedragen waren. Onder
d«zo ook het bruidskleed, en de New-Yorksehe so-
cioty vond het nu heel erg, dat miss Martin, om de
schatkist to bestelen, in eeu vuile" japon zou trouwen.
Voor de kerk was zulk eene menigte, meest vrouwen
verzameld, dat de politie nauwelijks oen plaats voor
de bruid om uit het rijtuig te komen, kon openhouden.
Maar toon het trouwen gedaan was en men weder
Ui ue rijtuigen zou stappen, was er geen houden
»«n. Door een zqdeur bad men in de kerk weten
te komen, en hier werd het eeu gedrang en gevecht,
waarbij vele vrouwen haar hoeden verloren en vele
1 Voor een flink gezétte zaal H
Laging Tobias, oud-gouvutuóurt
vergadering der bidologische FeA
rede gehouden over „dqn invjj
vrouw op de Indischo maatslchapi
Na eene korte inleiding, waarqL-,y mooueeiue, uai
hij reeds voor hq als civiel-ftmbteiiSnr in functio trad,
veel Rist betooude en gelegenheid had om van nabij
kennis te nemen van land en volk, van zeden en
gehruikon van Neilerlaiid«ch-Iijdiê, kwam spr. tqt
zjjn ,onderwerp. De betöekenis der inlandsche vrouw
wordt door velen vrijwelgenegeerd, en toch heeft zij
in Indië geen minder belangrijken invloed daq de
Europeesche vrouw. Werkeiqk isfbare positie ook
jsoo laag niet; van Zucht naar Jbeerdere vrijheid
(heeft spr. bij de inlandsche vrouw fljjoit iets bemerkt.
Wel stelt de Koran de vrouw ondergeschikt aan den
man, maar de kastijding of verstooSing van de vrouw
komt niet zoo dikwijls voor, zelfs éog het meest in
dichtbevolkte plaatsen, \yaar do idlander het moest
met den Europeaan in aaprakiug fcömt.
Aan het openbaar leven neemt de inlandsche vrouw
Weinig direot deelhaar voornaamste taak is de re
geling der huishouding; het grootbrengen der kin-
tieren wordt goheel aan haar overgelaten en zij ver-
Vaardigt ook de eenvoudige kleeding. De moeder
iieomi, bq den inlander do eerste plaats inwil
iemand don inlander in een Woordenstrijd 'oeleedigen,
dan uit bq een scheldwoord aan het adres van diens
taoeder, nooit van den vadeiv Meermalen is spr.
getuige geweest van opstand tegen het Nederlandsch
gezag, eu meer dan eens heeft hij bq die gelegenhe
den uit den mond van gevangen gouomen gewonde
inlanders een smartkreet gehoord om de moeder,
nooit om dun vader, als wensohton zij van haar hulp
en bijstand.
Do eerbied voor de moeder alleen verklaart al
voldoende don invloed der inlandsche vrouw op de
inl. maatschappij. Doch is er meer. Evenals hier te
Jande zijn ook daar de macht en het gezag in handen
van den man, doch ook daar wordt de man in vele
Ópziohten geïnfluenceerd door de vrouw. Bij zijn
ambtelijke loopbaan heeft spr. daarvan meermalen de
bewijzen gezien.
Ligt het nu niet voor de hand, dat de ambtenaar
op gepaste wqze gebruik maakt van don invloed der
vrouw. Met succes kan dit geschieden, mits meu
danrbq de noodige kieschheid en voorzichtigheid in
aeht neemt. Spr. staafde dit met een paar belang
wekkende voorbeoldon uit zijn eigen loopbaan.
De heer Laging Tobias werd luide toegejuicht.
Den I2en dözer trad de heer mr. Treub te Scheemda
op met het onderwerp Het standpunt der Radica
ler. tegenover het liberalisme en de Sociaal-Democratie.
Omtrent het nationaal vermogen bestaat, begon de
spreker, geene oflicieele statistiek. Houdt men zioh
aan de gegevens daaromtrent geleverd m de toelich
ting tot de successiebelasting, aan komt men tot een
nationaal vermogen van 9 milliarden, dat in handen
is vau 800000 meerderjarige ingezetenen wijl het
geheele aaDtal meerderjarige ingezetenen 2,250,000
bedraagt, is 8/s gedeelte van het Nederlandsche volk
bezitloos. Vau (iio 6 milliarden is nog weer de helft
in handen van 16,000 personen */8 pCt. der ingeze
tenen bezit dus 50 pCt. van het nationaul vermogen.
Dit is natuurlijk slechte een raming op grond van
oflicieele oqfers en die bedroevende uitkomsten ople
vert. Een partij, die streeft naar een moer gelijk
matige verdeeling van het nationaal vermogen, wat
de radicale partij doet, heeft dus zoku.- reden van
bestann. Ook de sociaal-democratische partij beoogt,
hetzelfde en kiest daarvoor nog „radicaler" weg.
Waarom kan de radicale partij dan uiet met de so
ciaal-democratische méégaan Om twee hoofdredenen.
De soc.-democr. partq wenscht opheffing van het
pruvaat-bozit. Ze neemt daardoor deu prikkel van
bot eigenbelaug weg en verwacht een heilstaat ge
bouwd op het gemeenschapsgevoel en de naastenliefde.
De radicalen zijn van oordeel, dat die verwaohting
geene rekening houdt met hel naluurlqk karakter der
raenschen en dat bq invooring van den soc. dem.
staat weldra zou blijken, dat die verwachting een
droombeeld ia. Een bewqs daarvoor is, dat de proeven
genomen met de coöporatie op het gebied van de
productie, bijna altqd zijn mislukt en sleohts goede
uitkomsten leverden, wanneer de deelhebbers elkaar
kenden en vertrouwden. De soc. dem. partij haalt
wel het huisgezin aan als voorbeeld van eene orga
nisatie zonder egoistischen grondslag, maar men kAn
toch qen méatschappq bestaande uit millioenen leden
die niet door familio- of andere banden vereenigd
zijn, niet vergelijken met een huisgezin. De tweede
reden, waarom de radicale partij niet met de soc.-
democr. kan medegaan, is de volgende
Van soc.-democr. zqde hoort men herhaaldelijk,
dat, wanneer de communistischen staat is ingevoerd,
elk arbeider het volle product van z^n arboid zal
erlangen. Maar dit is eenvoudig spelen met woor
den. Ook iq de sociaal-democratischen staat is het
onmogelijk. Want niet alle arbeiders kan men ge
bruiken voor hot produooeren van genotmiddelen.
Een deel er van moet zorgen vpor vernieuwing en
uitbreiding Van het kapitaal (de productiemiddelen)
en een ander deel voor de leiding van den arbeid en
dezei hebbend toch ook reoht op belooning van hunnen
arbeid.
Ook wanneer bovengenoemde redenon niet golden,
dan nog zou de radicale partq niet met do soc. de
mocratische kunnen meegaan, omdat de laatste in
ons land Altijd is opgetreden als een revolutionaire
partij.
De radicale partq kan niet alleen niet met do
8scialisten meegaan, maar ze moet hen zelfs bestrqden
omdat ze van oordeel is dat de verwezenlijking van de
soc.-democr. beginselen, indien zej al mogelqk was,
ons nog verder van den goeden weg brengen zou.
Tegenover de oud-liberale pailtq is het staodpunt
der radicalen even scherp aan te geven. Het beginsel
van de oud-liberale partij is, dat men slechte de
maatschappelijke krachten aan zich zelf had over te
laten, opdat het grootste geluk voor allen ver
kregen zou worden. Dit is het idee der grootst
mogelqke vrijheid, dat een tqdlang do wereld be-
heerschte. De radicalen stellen daartegenoverzoo
vaak de vrijheid in strijd komt met het idee der
sociale rechtvaardigheid, moet de eerste voor de
laatste wjjken. Vandaar dut er op de hoofdpunten
van politiek beleid groot verschil bestaat tusschen
de oud-liberale en de radicale partij. Het beeld, dat
spr. hierbij ontwerpt van de liberale partij, geldt
spr. erkent het, slechts voor een deel der liberalen.
Er zqn in de liberale partq werkelijk velen, die
met de radicalen meegaan. Waarom bleven dan de
radicalen niet de voorhoede vormon van de liberale
partq Omdat de liberale partij geen partij is. Want
tussohen hare verschillende schakeeringen bestaat
niet alleen verschil van snelheid en overeenkomst van
beginsel, maar wat het eene deel wil, dat wil het
ander deel juist niet. Op geen enkel hoofdpunt van
politiek beleid denken de liberalen gelijk de radica
len hebben genoeg van algemeenheden samengaan
met de linkerzijde van de liberalen is mogelqk, maar
alleen, wanneer de conservatieven niet meer tot de
liberale partij behooren.
Bq het debat wordt in de eerste plaats gevraagd,
waarom de spreker wel sprak ovor het verschil van
opiuie in de liberale gelederen on niet over de
scheuring in de radicale partq. De heer Treub
antwoordt, dat or van eene scheuring in de radicale
partij geen sprake kan zijn. Alleen hebben sommigen,
die wel het plan hadden zich bq de radicale partij
aan fe sluiten, dit opgegeven, toen ze zagen, dat de
meerderheid was voor handhaving van het beginsel
van het privaat bezit.
Van anti-revolutionaire zqde wordt nog gevraagd
hoe mr. Treub denkt o»er leerplichtscheiding van
kerk e» staat en wijheid van onderwijs, het eerste
punt vooral beschouwd in verband met den bestaan-
den vacoine-dwang. De heer Treub vindt, dat de
radicale partij, het beginsel van de rechtvaardigheid
8tellende boven dat van de vrqheid, voor leerplioht
moet zijn, maar ook in tegenstelling van de antirevolu
tionairen voor vacoinedwang. De scheiding van Kerk
en Staat staat op het prugram der radicale partij. De
vrijheid van onderwij'9 wenscht mr. Treub uitgebreid te
zien ook tot hot middeéfcaar en hootrer onderwijs,
waarbij echter de Staat het reoht moet houden om
waarborgen te eischen van de bekwaamheid der
onderwijzers en het reoht van toezicht.
Uit het debat blijkt, dat do anti-revolutionairen
doze vrqheid wenschen uit to breiden ook b.v. tot
het recht dor vrije universiteiten om graden te
verleenen, waarmee de heer Treub zioh niet kan
vereenigen.
Overeenkomstig den wensch der regeering heeft do
Fransche Senaat met 180 tegen 107 stemmen hot
