T. G. G. VALETTE.
T. G. G. VALETTE.
leetiMaiitsMet GOUDA.
4. N.
Exquise Cognac
R. C. Centrale Kiesvereeniging
„HECHT VOOR ALLEF',
GENE VEE
T. G. G. VALETTE.
SLOTEMAKEH Co.
ONDIRGSKMBKN,
1893.
Maandag 20 Mei.
N° 6056.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
fOGEÖEMEI?
TWEEDE BLAD.
De Ondergetekenden, ellen Kiezers, ren meening zgnde, dei de eer der Liberale Party en het vertrouwen haar door het volk
geschonken, het vereischen dat zy op 30 Mei a. met een verklaard vrijzinnig man moeten voor den dag komen, stellen U alsnog voor Uwe
stem oit te brengen op den Heer
Het zal U bekend zyn dat in de Vergadering van Woensdag 24 Mei 1. der Kiesvereeniging Burgerplichtc van Krimpen a/d
Lek en Omstreken, met algemeens stemmen tot Candidaat is gesteld voor het Lidmaatschap der Tweede Kamer de Heer
Ook Boskoop is genegen deze Candidatnar te steunen.
Het zal wel overbodig zyn nog iets ter aanbeveling van genoemden Candidaat te zeggen, ieder kiezer in ons district heeft gele
genheid gehad, hem zyne beginselen te hooren verkondigen of verdedigen.
Dat de Heer VALETTE op allesints waardige wyze ons district zou vertegenwoordigen, zal zelfs door zyne politieke
tegenstanders niet worden ontkend.
Wel heeft hy gemeend wegens persoonlijke redenen voor de Candidataur te moeten bedanken, maar Kiesera, in het Hoofdkiesdistrict
Gouda, laat U daardoor volstrekt niet onthouden Uwe stem op hem nit te brengen.
Wy ondergetekenden, die den Heer T. G. G. VALETTE allen van naby kennen, verzekeren U dat hy, eenmaal gekozen zynde,
in het belang der Liberale Party zich zonder den minsten twjjfel zal beschikbaar stellen, voor de gewichtige post waartoe Gy hem hebt
geroepen.
Kiezers verzaakt ditmaal Uwen plicht niet, het Vaderland beleeft moeielyke dagen, het Liberale Ministerie heeft meer dan ooit
steun noodig.
Komt daarom als één man op 30 Mei ter stembus en brengt allen Uwen stem uit op den Heer
Gouda.
M. van AALST.
A. BEAAM.
A. BRINKMAN.
H. A. C. BRINKMAN.
K. S. CAT8.
Pb. OATS.
T. CRKBAS.
A. DAM.
A. van DANTZIG.
A. J. van DANTZIG.
IZAAK v. DANTZIG.
J. van DANTZIG.
G. C. FORTUIJN DROOGLBRVER.
Mr. J. FORTUIJN DROOG LEE VER.
J. L. van KIJK.
P. van RIJK.
M. G. v, FRANKENHUIZEN.
W. G. van OBBLBN.
J. C. GOTTB.
W. HERMAN de GROOT.
F. HERMAN, Fs.
H. G. HOEFHAMER.
D. HOOGENBOOM Ti.
W. HULLKMAN.
Dr. L. A. KESP ER.
A. W. van Dia KLEUN.
Dr. J. KROON.
Van PRAAG.
W. P. C. van EDE van Dia PALS.
G. PRINCE.
D. REUTER.
C, W. van SANTKIT,
J. C. SCHONE VELD van din CLOET.
F. SIEVERDINK.
Dr. H. A. W. SPECKMAN,
M. SPRUUT MJz.
A. TRUBIT8.
V KR BURG.
J. VERMEUL^r.
H. J. Dl VOOGT.
M. C. WERNINK.
B. H. VAN Dl WERVE.
Dr. A. v. IJSENDIJK.
Krimpen aid Lek en Omatreken.
J. BOGAERDT.
M. BOGAERDT.
P. v. d. HOOG.
K. SMIT Jz.
Boakoop.
C. BULK.
C. FRETS
P. M. v. HEININGEN.
J. HOOFTMAN Tz.
P. HOOFTMAN J.Az.
A. KOSTER Ms.
Ant. KOSTER.
A. KOSTER.
C. B. van NE8.
K. van NES Pz.
P. van NES Az.
P. O. VAN NE8.
P. A. OTTOLANDER.
K. ROSBERGEN.
J. W. di RUITER.
B\j de Verkiezing van een Lid der TWEEDE KAMER op
DINSDAG 30 MEI a.e. wordt met den meesten aandrang aan
bevolen de Heer
Aom». het Beetuur,
E. J. TAK dik HEIJDEN, Voorzitter.
N. P. A. MEURS, 2a Secretarie.
P. MOL, Waddingeveen. A. TETTERO, - Moordrecht.
J. VOOREND, A. J. HEESTERMANS,
L. VERGEER, A. ROQ1, J*.,
A. C. KOOLMEES, Nieuuerherh a/d Ueel C. BODWSJAN,
G. STRENG, 0. tas dik BERG, Boekoop.
C. B. LilNNEMANN,
-.««■ PUIKE OUDE
SCHI EDAMMER
SCHIEDAM.
Markt
NIGHTCAP.
Verkrijgbaar by
M. PEETERS Jz.
N B. Als bewijs van echtheid is
cachet en kurk steeds voor
zien van den naam der Firms
P. HOPPE.
Men wend* zich voor
Mirkt A 68 Gooda bij W. P. JJWijVH.
Gou.U. Snelpersdruk «A. 3iikikak AZooH.
1
GOUDSCHE COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en
De pryz per drie maanden is 1.25. franco
per post f 1.70.
Alzoaderlyke Nommers VIJF CENTER.
ADVERTENT1EN worden geplaatst
van 1—5 regels 50 Centen; iedere regel
meer 10Centen. GROOTE LETTERS
worden berekend naar plaatsruimte.
Bovendien worden alle Advertentiën gratia
opgenomen in het ADVERTENTIEBLAD
't welk des Maandags verschijnt.
Do maeading van advertentlön kan geschieden tot dén nor des namiddags van den dag der uitgave.
van din Hike
A. BRUMMELKAMP Jr.
in de Sociëteit /,0ns Genoegen' te Gouds, op
VRIJDAG 26 MEI 1893.
Nadat de beer H. M. Dercksen de vergadering
geopond had in naam van God, die hemel en aarde
gemaakt htjeft, botrad de heer Brummelkamp het
spreekgestoelte en teide dat het hem een groote eer
was in het district pGooda* candidaat te zyn gesteld
voor de Tweede Kamor, het diatriot, dat reeds in
zyn jeugd reeds veel van zich deed spreken, waar
toentertijd »het Goudach Kroniekakeverscheen, dat
Groen van Prinsterer de eer eener bestrijding waardig
keurdehet district dat .eens Dr. Knijper naar de
Kamer afvaardigde, en door andere mannen van bo-
teekenis werd vertegenwoordigd.
Voor het oogenolik, reide apr., was alleen de
uitbreiding van het kiesrecht aan de orde en deze
zoo nauw samenhangende met de volksaouvereiniteit
moest besproken en behandeld worden, omdat de zaak
urgent geworden was en de invloed vsn het zuur
deeg op het meel eiachen van kiosreoht-uitbrei-
ding op de maatschappij niet meer te keeren of te
loochenen viel. Wy bevinden ons heden in vollen
democratisch en stroom, waarvan hrt einde algemeen
kiesrecht wezen zal en moet.
Ook de anti-revolutionairen hebben hiervan iets
op hunne rekening. Zy hebben gevraagd om vryheid
en gelijke recbtou van onderwijs en de schoolkwestie
hangt samen met uitbreiding van kiesrecht. De
kwestie is aan de orde en kan niet meer worden
uitgesteld. De Grondwet beloofde het tot een op-
laesing te zullen brengen en de Minister is geroepen
en genoodzaakt geworden, bet kieerecht te regelen.
Toen Tak nog kamerlid was, beeft hy de regeling
nto het kiesrecht genoemd«de hoeksteen waarop
de regeering der toekomst moeten worden opgebouwd,*
(heter gezegd De hoeksteen van het regeeringsge-
beuw der toekomst) Het volk wacht op aotwoord
na zoolang reeds vergeefs gewacht te hebben -en het
magt^geen h*lf werk, maar eeue finale kiaareoht-
Wq hooren stemmen opgaan tegen die uitbreiding.
Het k gsen kleinigheid zoo maar op eens vijfmaal
honderd duizend man tot kiezer te proelameereo, doch
de bedenkingen daartegen komen te laat De bron
van den stroom, die thans ia volle vaart daar henen
gaat is te zoeken en te vinden in de Grondwet en
waar zij hat initiatief daartoe gaf was zij absoluut.
Bestaat er werkelyk gevaar, dat die uitbreiding
van kiesrecht ons eenmaal duur te staan zal komen?
Ia ar gevaar voor troon en kroon en bestaat er met
rade vreea voor petroleara en dynamiteura, wanneer
zoovhlen een reoht gegeven wordt, dat zy* nu nog
niet hebben P Laat oua dan vragenwie zyn die
600000, die dat reoht zullen verkrygen? Het zijn
de geseten burgera, de menschen, met wie wy da-
gelylj-s omgaan en in vrede leren. Zullen zij den
troon ondermijnen? Zijn bet niet al die arbeiders,
die met de krachten hunner handen den staat helpen
opbouwen en in stand doen blyvenP Acht ge den
werkman zoo klein, dat hy in staat zou zijn tot
die ondergang en ellende zouden na zich
sloepen? Is Held en zijn gevolg een bende? Wij
kuunen onze vrienden nog wel van onze vyanden
onderscheiden en de Roomach-Kotholiek weet wel
wat hy van den Roomaoh-Katholiek verwachten mag.
Zy zullen geen revolutie uitroepen.
Onze regeering is constitutioneelniet de Koningin,
niet de Kamera, niet enkelen regeeren en regelen
onze belangeu; het volk zelf doet dit en moot dit
doen op steeds ruimer en breeder schaal, want iedere
bekrimping of beperking van kiasrocht zou met het
begrip onzer constitutie in strijd zyn. Het vraagstuk
dan kau niet langer vereehovea worden; het ia te
dringend gewordeu. Geen groote stroom laat zich
terug leiden tot zijn bron. En dat willen wy ook
niet, daarvoor zouden wy reactionair moeten worden
en dat worden wij nooit.
Vrees niet voor de uitbreiding van kiesrecht!
Dr. Schaapman heeft het te Groningen gezegd dat
schandalen als dié van Panama, en apreker voegt
et by sla die van Pinooffs, zyn uiet gepleegd door
het volk, aan wie gy gereed ataat een stem in het
kapittel te geven, maar door groote heeren, die met
eer en eerlijkheid en geweten padden afgehandeld.
Het kiesrecht moet uitgebreid worden; wordt het
dat niet dan zal het ten allen tijde een struikelblok
blyveu. Waarom heeft de sohoolkweatie zoolang ge
duurd? Omdat men niet doorzette en de oplossing
telkens zocht te ontgaan. Doch men ia er steeds op
terug gekomen en zoo zal het met het vraagstuk
der verkiezing evenzeer gaan, indien men den knoop
niet doorbakt.
Op welke wyze dan moet de uitbreiding van bet
kiesrecht verkregen worden? Do Grondwet spreekt
van kiesrecht voor ingezetenen, de Anti-revolutio
nairen apreken van huismanakiesrecht, en naar dit
«..A... -oetan wjj heen- De Minister noemt hem
itigd, die ziehzelven en zyr. gezin onder
op ziehzelven (d. w. z. niet bij anderen
1 DeG
kieagereehti
in) woont. Dit iz het uiterlijk kenteeken. De Grond
wet maakt een negatjef bezwaar waar zy het kies
recht ontzegt aan hen die bedeeld zyn en ia positief
in hare uitdrukking »die in een eigen huis woont.'
Tegen de nieuwe regeling van kiezen, zooals die
nu is voorgesteld, waarbij ieder die kiezer* ia, naar
't stadhuis z^l moeten gaan om daar zyn stem uit
te brengen op de #yze zooals die ons bekend ge
maakt is, béstaan vele bezwaren. Niet ieder zal dit
doende een omdat hy niet vaardig sohryft, de
ander omdat hy niet gewend is met zulke deftige
heeren in aanraking te komen, enz. En daarom
willen wy den Minister vragen: Excellentie, doo
dat afhelp de burgers een handje en als de
kiezers niet naar 't stadhuis gaan, laat dan het stad
huis by de kiezers komen.
Er zijn vele voordeden aan de uitbreiding van
deze wet verbonden.
Ie. Zy breekt met de census; niet de bezitters
alleen, niet zy die een bepaalde som in de schatkist
storten of belasting opbrengen, maar allen sollen
recht hebben hun stem op den man van Ünn keuze
uit te brengen.
2e. De uitbreiding is finaal en het kissreoht-
vraagstuk zal ons niet meer beroeren.
3e. Hrt coujoirstelsel zal een einde maken aan al
die knoeierijen en omkooperüen waarmede helaas tot
nu toe zoo menig kiezer gedwongen werd zyn stem
te geven aan iemand dien hy niet als vertegenwoor
diger wenscbte.
4e. Het geeft ons enkelvoudige districten en die
gemeenten die b
tot nu toe verstoken waren zejf een
kiesrecht brengt ons de sociale
Toch is het niet meer
afgevaardigde te hebben by de regsering, zullen dan
dat voorrecht deelen.
Uitbreiding van
(maatschappelyke> hervorming.
dan een 'middel om het groote doel te bereiken dat
daar achter ligt, n. 1. dat w|j ons beter sullen kunnen
bemoeien met de nooden der maatschappij (sociale
nood on.)
Er is veel te lang gespeeld met de politiek, en
dat spel was onwaardig. Hst volk dat de hrereu op
't kussen bracht is er niet om da politiek, ook niet
om aan enkelen de gelegenheid te geven tot aange
naam en gezellig politiséeren, maar de politiek is er
en moet er zyn om het volk. om zyn lasten te ver
lichten on zyn nooden te lenigen en te verminderen.
Politiek moet hoog zyn en waardig, anders houdt sy
op politiek te wezen. Gerechtigheid verhoogt een
volk, maar onwaardig bestuur is een schandvlek voor
de natie. Carlyle aaide
groote probleem is n
mot z|jn wapmen t* try dm, maar met zyn gerat
ackappm ta werken, op ie douwen, te volmaken.» Arbeid
adelt, en verheft, en de arbeid der regeering moet
dit in de cerate plaats, daar het lot van zoo velen in
hare handen is.
"^Duizend vragen, elk groot op zieh-telf, zullen ge*
déan en moeten beantwoord worden Ie de arbeider
goéd behuisd of is zijn woning eerder geschikt om
een aiyler schepsel dan een mensch te herbergen?
Zal dé1 patroon don arbeider of de arbeider den patroon
dwingen tot werieq of werkversohafiing? Zal de
rustdag een rustdag zyn voor allen of sal er over
den billyken eisoh ven zoovelen met ouvorsohlllig-
heid wordon heengepraat? Op al die vrageo meet
de wet een antwoord geven, want zy ia er om orde
te brengen uit wanorde en op te beffen wat gebukt
gaat.
De winkelstand mort beschermd worden tegen dea
geeet van ooöperatie zooels die thans wordt toege
past. Coöporalie van twee tegenover een derde kan
goed zyn en zyn groot voordeel hebben voor allen
maar zooals zy heden wordt ten'uitvoer gebracht
(Eigen Hulp) ia zy weinigen tot voordeel en velen tot
Op het gebied van den landbouw moet er betera
regeling plaats hebben. In den tyd der revolutie
zyn de gilden wel wat al te driftig van i
geschoven. Arbeid en vuistrecht schijnen sind dien
by elkaar te behooren. Verandering en verbetering
ia ook hier meer dan noodig.
De denkbeelden van beden zyn plutooratiaoh.
Geld en nog eens geld is de drijfveer van allea en
zijn metgezel is het iutelleot. Hoorneer geld een
mensch rich te verzamelen weet en hoemeer ge
leerdheid en verstand by bezit boe hooger by deukt
te staan. Maar er zyu nog andere en hoogere
kraokten dan dieer zyn ook geestelyke krachten
en God, vrijmachtig, gaf elk in 't bijzonder zyn
kracht om die tot winat en zegen van allen aan te
wenden.
Waar ia het gevaar dan dat men vreezen sou van
uitbreiding van kiesrecht? Wat ia eigenltyk die vines
voor oproer? Een goed denkbeeld, gepredikt en
aangenomen, vermag meer dan duizend soldaten.
Geloof aan het Evangelie Gods kao de s
want vocn Godswil en bet is een berusting die
getuigt van moed en waren grootheid zullen wjj
onderdanig zyn aan de over ons gestelde machten.
De wetenschap moet het volk voorlichten. Doeh
er is een geloovige en een ongeloovige wetenschap
en wy vragenwaarom ateoat de staat mat ons aller
