Directe Spoorwegverbinding met GOUDA.
Zomerdienst 1893. Aangevangen
I Mei. Tijd van Greenwich.
Haagsche brieven, j
Y. r
Buitenlandse)! Overzicht.
bevuilen. Dan ziet hij de Jodenbreestraat te
Amsterdam voor zich, en denkt aan Rembrandt,
en verrjjzen voor hem de huizen van Heeren
en Keizersgracht, waaruit men telkens meent
een man den stoep te zien afkomen, het blo
zende gelaat onder den ronden hoed, gezet ip
zjjne zwarte kleed jj, een man met eene pruik
en zjjden kousen, de een of andere gildemees-
ter, een geacht en deftig personage, eerlijk en^
rechtschapen als de wet.»
Van het Rjjksmuseum spreekt hjj in het
voorbjjgaan als van »het zeer rjjke, zeer ver
maarde en zeer slecht georganiseerde museum,
waar zoovele oude croütes naast zooveel mooie
zaken hangen.
Het museum te Haarlem geeft aan zijne be
wondering voor Frans Hals lucht, dien »ver-
bluffenden virtuoosDan denkt hjj aan Lei
den, Zaandam, aan Alkmaar, »waar Vrjjdags
boeren, kalm en waardig in hun beschilderde
en gebeeldhouwde wagens, jongleeren met gou
den bollen, edorme oranjeappelen, dat kazen
zjjn en welke in regelmatige hoopen worden
opgestapeld, als eetbare bommen, in dat arse
naal van spijzen, de markt.
Een drama in de rue St.-Honoré te Parijs.
Den 11 Juli jl. stapten aan het hótel d'Irlande
in de rue St. Honore te Parjjs een jonge man
en een jonge vrouw af, resp. 30 en 25 jaar
oud. Zjj deden zich inschrijven als mjjnheer
en mevrouw Bonheur van Versailles.
Een paar dagen later ging de man uit, om
niet weer terug te komen. Den volgenden
morgen klopte de bediende aan de deur van
de kamer der beide reizigers en daar hjj geen
antwoord ontving, opende hjj de deur met een
dubbelen looper. Hjj vond de jonge vrouw
dood op haar bed. In een openstaande kast
vond men een komfoor met houtasch gevuld
op tafel lag een revolver met vjjf schoten er
op, verder een touw met een lossen knoop,
een verwelkten roos en watten voor het afslui
ten van tocht tegen het venster. Toch vond
de commissaris van politie het venster open.
Men veronderstelde toen dat beide jonge
menschen getracht hadden zich het leven te
benemen en toen de verstikking door kolen
damp, wat den man betreft, niet gelukt was,
deze verschrikt het venster had geopend, om
weder bjj te komen en toen zonder een woord
te zeggen was weggegaan. Dank zjj het ge-
teekend linnengoed en de brieven, die op het
ljjk werden gevonden, kon de indentiteit wor
den vastgesteld en bleek dat de dame was
zekere Agatha Barth, 25 «jw, geboren te Bens -
wihr (Opper-Rjjn), wettige echtgenoote van
den man, met wien zjj in het hotel was afge
stapt, Louis Lambert genaamd, koek- en ban
ketbakker te Amiens.
Lambert werd gearresteerd op het oogenblik
dat hij een woning in de rue Monsieur-le-
Prince wilde binnengaan. Hjj verklaarde aan
de politie dat hjj na het hotel d'Irlande ver
laten te hebben, naar een bal was gegaan in
de rue Guisarde, waar hjj een jonge dame een
oude bekende van hem had ontmoet en verder
dat zjjn vrouw en hjj naar Parjjs waren geko
men om daar den dood te zoeken en zjjn vrouw
die thans gevonden had. In strjjd metzjjn ver
klaringen is echter gebleken, dat de dood niet
aan kolendamp-verstikking moet geweten wor
den. |Een ernstig onderzoek zal dit aan het
Jicht brengen,
In de Humanitarian* verdedigt mevrouw
Grand de stelling, dat alle ontwikkelde vrouwen
verplicht zjjn er zoo goed uit te zien, als zjj
kunnen. Zjj is van meaning, dat de vrouwen
al lang stemrecht zouden hebben, als niet
zekere voorvechtsters voor dat recht zoo weinig
innemend van voorkomen waren geweest. Die
twee of drie werden altjjd als afschrikwekkende
voorbeelden genoemd van wat de vrouwen
zouden worden, als men haar het stemrecht
gaf. Mevrouw Grand geeft nu aan hare zusters,
die voor de rechten van de vrouw strjjden, den
raad zich naar de vrouw van de wereld te
richten. Deze heeft wel vele gebreken; in den
regel is zelfzucht hare eenige drjjfveer, zij is
eene slechte echtgenoote, eene slechte moeder
en eene valsche vriendin. Voor verstand heeft
zjj slimheid en geslepenheid; voor deugd de
hoop, dat »het niet uitkomt*; voor alle goede
vrouweljjke eigenschappen tact den tact om
te schjjnen wat men van haar verlangt. En
zjj heeft nog veel meer lèeljjks. Maar wat
mevrouw Grand zou willen, dat hare vriendinnen
van de wereldsche vrouw overnamen, zjjn de
bekoorljjke manieren, is de wjjze van de dingen
te doen, zoodat men niemand kwetst of boos
maakt.
De schrijfster wjjt de redenen, waarom ont
wikkelde vrouwen zoo weinig zorg aan haar
voorkomen besteden, aan de oude kerkvaders,
die schoonheid en de vrouw als geVaarlyke
hulpmiddelen van den Booze plachten te be
schouwen.
Strjjdende voor hare rechten, doet de vrouw
goed te trachten naar behoorlijke manieren en
een behagend uiterljjk. Op het portoet afgaande,
mag men zeggen dat de rechten der vrouw in
mevrouw QÉmd eene geduchte kapioen hebben
nous sommes charmés, nous vonk désarmés.*
Op het Congres van den Bond Maatschap
pelijk belang*, 2123 Aug. te Utrecht te
houden, zal dr. P. F. Van Hamel Roos te Am
sterdam punt B vervalschingen, inleiden.
Zjjn conclusiën zjjn
lo. De bestrjjding van de vervalschingen,
gepleegd in den kleinhandel, met name van
winkeliers, welke een groote verscheidenheid
van artikelen verkoopen, kan door particuliere
bemoeiing niet voldoende worden tegengegaan
»»en is Staatshulp hierbjj volstrekt noodzakelijk.
2o a. De bestrjjding van de vervalschin
gen, gepleegd in den groothandel, kan door
particuliere bemoeiing (contróle met gratis on
derzoek voor afnemers) voldoende worden te
gengegaan.
b. De kooper (kleinhandelaar) behoort van
den verkooper (groothandelaar of fabrikant)
behoorlijke waarborgen te eischen, betreffende
de deugdelijkheid der verkochte waren. Dit
behoort te geschieden, doordien de groothan
delaar een gedateerd certificaat van analyse
van de party vertoont en aan den kooper, resp.
kleinhandelaar, het recht geeft, gratis een mon
ster der gekochte party te laten onderzoeken
bjj den scheikundige, die de waren voor den
groothandelaar controleert, resp. de contróle
over de fabrieken uitoefent.
De conclusie van den heer J. Doorman, in
sider van punt C: Zondagsrust, luidt:
Zondagsrust en vervroegde winkelsluiting
zjjn noodzakelijk en mogeljjk.»
De «Amst. Ct.» schryft de volgende be-
hartigenswaardige woorden «zoo zjjn onze
manieren.»
De protestmeting van Woensdagavond heeft
aanleiding gegeven tot groote wanordelijkheden.
Ofschoon die meting belegd was om te pro
testeeren «tegen de lage manieren van het
spréken over de Nederlandsche werklieden, door
verschillende leden der Tweede Kamer bij de
behandeling van het kiesrechtontwerp,» hebben
de woordvoerders zich bepaald om de aanwe
zigen op te ruien tegen het Kamerlid jhr.
Rutgers van Rozenburg.
Wanneer men het Kamerverslag in het
«Staatsblad» gelezen heeft, staat men verbaasd
dat het raadslid Nolting, de scherpzinnige
sociaal-democraat Fortuyn en de geleerde dr.
Vitus Bruinsma, de voorzitter van den Cen-
tralen Raad Rot, zich hebben kunnen schuldig
maken aan zoo grove verdachtmaking van een
man, die den moed van zjin overtuiging ge
durende zjjn langdurige parlementaire loopbaan
nimmer prys gaf.
In de geheele redevoering van den heer
Rutgers komt geen enkelé volzin voor, waar
uit bljjkt, dat «smalend» over den «werkman»
wordt gesproken i
De woordvoerders kunnen dus óf niet lezen
óf maakten zich schuldig aan kwade trouw en
opruiing.
En wanneer zjj die zich als leider van de
massa opwerpen, de kunst van lezen zóo slecht
verstaan, hoe moet het ten dien opzichte wel
met hun gehoor gesteld zijn.
Doch, aangenomen zelfs dat de heer Rut
gers gezegd had wat men hem toedicht, dan
nog past het allerminst aan de leiders der
sociaal-democraten, voor zich het recht alleen
te eischen «smalende,» uitdrukkingen te be
zigen.
Het schjjut dat deze candidaat-Kamerleden
in de toekomst zich gerechtigd achten straat-
steenen als argumenten te mogen bezigen te
genover hen, die de deur van de Tweede Ka
mer niet op hun eerst geklop wagenwyd open
willen zetten.
Op verzoek van den voorzitter der arbeids-
enquete vestestigt het »Hand.« de aandacht
op een dezer dagen door de Algemeene Maat
schappij van Levensverzekering in het licht
gegeven blaadje dat ten doel heeft nogmaals
te wyzen op het verslag van de eerste afdee-
ling dier Staatscommissie aangaande verzeke
ring of andere veorzorgen bjj ongevallen, ziekte
overljjden of ouderdom van werklieden, voor
zoover die maatregelen niet in verband staan
met eenige bepaalde inrichting van njjverheid.
Groote levensverzekeringmaatschappijen
zoo zegt het verslag, »zjjn als kleine begra
fenisfondsen begonnen en sommigen beden nog
bestaande begrafenisfondsen zjjn niets anders
dan de gereglementeerde en tot alle vrjjwillig
toetredende bowonera van een dorp uitgebreide
burenplicht. Waar in vroegere tjjden, een ge
regeld burgerljjk bestuur nog veelal ontbrak
en instellingen onbekend waren, thans overal
nagenoeg in werking, werd het algemeen als
plicht beschouwd, den buurman in wiens huis
een sterfgeval heeft plaats gevonden bijstand
te verleenen. Van dit aloude gebruik zjjn ve
lerlei overblijfselen aan te wyzenWat
door de buren gedaan werd voor behoorlijke
teraardebestelling vond steun bjj de kerk, die
de vervulling der verplichtingen van het sterf
geval jegens haar aldus te beter verzekerd zag.
Feiten zjjn in overvloed voorhanden, waaruit
bljjkt hoe het begrafenisfonds den steun
vindt van het burgerlyk bestuur, te recht zorg
dragende, het begraven van de armenniet
uit te strekken tot personen die door de kos
ten zelfs eener eenvoudige begrafenis tot ar
moede zouden vervallen, doch wél in staat eene
wekelyksche contributie van eenige centen te
betalen.
De groote verscheidenheid in de inrichting
dezer fondsen, gevolg van het verschil in per
soonlijke en plaatselijke omstandigheden, geeft
der commissie aanleiding groote voorzichtig
heid aan te bevelen bjj eene wetteljjke regeling
op dit gebied. Ook hare meening schjjnt het
te zjjn, dat het niet mogeljjk is levensverzeke
ringen en begrafenisfondsen bjj eene zelfde wet
te regelen.
De moeiljjke vraag of het wenscheljjk is, dat
de begrafenisfondsen, die den vorm hebben van
eene naamlooze vennootschap, afkoop of vrjje
polissen toestaan, en zoo neen, waar dan dè
vrjjkoraende gelden moeten blijven, wordt door
de commissie flink onder de oogen gezien.
Het verslag pleit, zoowel »voor het volk*
als voor de commissie, zegt de directie van de
Algemeene*. De zin voor hulpvaardigheid,
zelfopoffering, aaneensluiting in de goede be-
teekenis van het woord, waren de hoofdoorza
ken voor het ontstaan dezer inrichtingen; on
derling vertrouwen en helder, practisch inzicht,
zaten bjj de uitvoering voor. Iu latere jaren
maakten meer ontwikkelde en minder vertrouw
bare personen van deze goede eigenschappen
misbruik, en enorme voordeelen werden door
de ondernemers van sommige begrafenisfondsen
behaald. Eerst waar deze eerste ondernemers
vervangen werden door mannen van meer ont
wikkeling, hoogere beschaving en grooter mo
raliteit, konden de goede» begrafenisfondsen
ontstaan, die in den vorm van naamlooze ven
nootschappen soms eene groote nitbreiding ver
kregen hebben, en waarvan sommigen inder
daad tot model kunnen dienen.
Dat zulke inrichtingen anders moeten be
oordeeld worden dan de levensverzekeringmaat
schappijen, die met een geheel ander publiek
te doen hebben, wordt in het verslag helder in
het licht gesteld, en men staat verbaasd over
de groote kennis vaü zaken, in betrekking tot
de lechniek van ons vak, die uit elke bladzjjde
spreekt.
Van de 157 bladzjjden der Bjj lage* zjjn er
119 besteed aan eene ljjst van fondsen, die iu
Nederland bestaan of in de laatste jaren ver
dwenen zjjn; zjj bevat meer dan 900 nummers.
De overige bladzjjden zij natuurlijk bestemd om
de beweringen die in het verslag voorkomen
en waarvan de juistheid daar niet altjjd uit
voerig kan worden aangetoond, met bewyzen en
verklaringen vqn anderen te staven.
Of het fatsoenljjk is met het mes te eten,
maakte onlangs het onderwerp nit van een
rechtsgeding voor den New-Yorkschen politie
rechter Ryan. De danseres Charlotte Page stond
nameljjk terecht onder de beschuldiging zich
hoogst ongepast gedragen te hebben in* het
hotel Yendome, door "niet alleen met haar mes
te eten, maar bovendien haar beenen op de
tafel te leggen en met een vork haar tanden
te stoken.
De rechter oordeelde, dat in een vrjj land
iedereen maar zelf moet weten, waar hjj zjjn
beenen laat en wat hij met zjjn mes wil doen.
't Komt niet te pas, dat andere menschen
daarop wat aanmerken.
Evenwel, tandenstoken met een vork achtte
de rechter hoogst verderfelyk voor een dame
en daarom veroordeelde hy juffrouw Charlotte
Page tot "10 dollars boete.
Uit het boek van Arthur Pongiu»L'Opéra
Comique pendant la Révolutioij
Het was in Augustus 1793. De voorvallen
in de schouwburgen werden druk besproken,
en er gebeurden daar ook zonderlinge dingen.
Op een avond kwam in de Öpéra-Comique
een acteur voor het voetlicht, om aan het publiek
mede te deelen dat een actrice ongesteld was,
en goedkeuring te vragen, baar door een andere
tooneelspeelster te vervangen. Ongelukkig raakte
de acteur met zjjn toespraak de politiek aan.
«Mijne heerenbegon hij
Er zjjn geen meneeren meer riep da-
deljjk een norsche stem. Zegburgers
Burgers, hernam toen kalm de spreker,
mejuffwuw Jenny
zjjn geen juffrouwen meer, gromde
de s^em. Zegde burgeres Jenny
Burgers, de burgeres Jenny is onge
steld en kan haar rol onmogelyk vervullen.
Wjj verzoeken in haar plaats genoegen te ne
men met mevrouw Chevalier.
- Zeg: de burgeres Chevalier!
Met uw welnemen, burger! maar als ik
zegde burgeres Chevalier en de burgeres
Jenny, hoe zult gjj dan weten dat de eene een
mevrouw en de andere een juffrouw is?
Deze verstandige opmerking werd met alge
meen gelach begroet, en de spreker kon zonder
verder lastig gevallen te worden voortgaan.
Onder het consulaat werd om dezelfde
overweging als de gevatte acteur te berde
bracht het officieple gebruik van het woord
burgeres* afgeschaft.
De Duitsche administratie houdt over 't al
gemeen van krasse maatregelen, maar de post-
direct 'ur van Colmar in den Elzas, maakt het
al te bar. Aan de ingangen van het post
kantoor heeft hy een kennisgeving doen aan
plakken, dat het verboden is honden binnen
het gebouw te brengen, en dat de eigenaar
van een hond een boete van 50 pf. oploopt,
wanneer de hond het lokaal bevuilt; bjj niet-
betaling van de boete door den eigenaar, zal
het dier in beslag genomen of afgemaakt worden.
Verder wordt gewaarschuwd, dat de beambten,
belast met de zorg voor de reinheid van het
gebouw, voorzien zjjn van «geladen» revolvers
waarvan zij gebruik mogen maken om het re
glement te doen eerbiedigen
O O O D V H O TT BITD A M.
6.30
7.25
8.35
9.01
9.40
10.46
7.32
8.42
H
H
7.39
8.49
u
H
n
ff
7.46
8.56
7.-
7.66
9.06
9.20
10.—
11.06
6.—
6.02
7.25
5.10
6.13
ii
6.19
6.21
H
5.26
6.29
H
5.32
6.35
7.45
8.07
9.45
8.18 10.08 10.11
10.23
10.32
10.39
10.46
10.52
Gouda
Moordrecht.
Nieuwerkerk
Capelle
Rotterdam
Rotterdam
Capelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
G™4* O U D A DP. N H 1 AO.
Goud. 7.30 8.409.01 9.47 10.49 19.11 18.21 1.01 1 87 *3.29 8.45 1.45 6.85 5.69 7.13 8.!
Zav.-M. 7.48 8.58 11.01 1.13 tïl
Z.-Zes*.7.619.01 11.10 1.22 5.08
utla» IoSIUbVm 10.0*7 11.27 12.41 19.61 1.89 1.57 3.55 4.15 5.25 5.55 0.37 7.43 8.55 10.16 11.15 11.40 18.—
Alleen op Zon- en Pee»td»geii «an 15 Juni tot^ IJS
Goudn 5.86 o6.40 7.65 8.09o8.Sl 10.19 oil.— 18.48 8.83 3.18 4.16 4.47 6.83 6.01 7.45 8.88 10.08 10.38
Oude». 5.50 6.54 11.14 8.37 MI n 7.59 10.28
Woerden 5.B9 7.03 8.12 11.22 2.45 5.05 6.45 8.07 10.28
Utrecht*0 6 L8 7M 8.28 8.41 9.- 10.51 11.50 1.20 "s 3.50 4.48 5.89 6.21 6.35 MS 9.1# loiti 11*10
90S l> A-A M «Tl 8 D A M.
8.2L 10.06 11.— 12.11 2.61 4.47 5.23 10.08
9.10 10.56 12.19 1.— MO 5.45 6.35 11.lO
9.25 11.10 12.34 1.10 3.56 6.— 6.50 11.25
0»ar Haraelao.
10.65
12.08
12.18
12.58
1.24
3.42
4.50
5.22
5.56
7.10
«8.22
8.43
9.35
10.42
11.08
11.28
11.02
N
1.05
ii
4.57
H
6.08
H
9.42
ii
11.09
1.12
M
ii
5.04
n
6.10
ff
ff
9.49
ff
M
ii
11.16
ff
1.19
5.11
6.17
ff
n
H
9.56
M
H
11.25
12.28
13.38
1.28
1.44
4.—
5.20
5.40
6.26
7.80
8.40
9.08
10.05
11.02
11.36
11.48
ROTTEHDAM-HOII
DA
12.08
12.40
1.45
1.55
2.02
2.09
2.15
2.48
4.40
4.45
4.55
5.02
5.09
5.15
5.55
7.07
7.17
7.24
7.81
7.87
9.87
n
9.50
8.30 10.—
6.20
6.33
9.38 10.45 11.11 11.30
9.50
0.59
10.11
n O U A.
Gouda
Amsterdam Wp.
Amsterdam C.S.
6.40
7.50
8.14
3.10 4.08
DU HAAI
VsUa*e 5.52 7.20 7.43 9.28 9.46 10.19 11.3312.15 1.42 2.15 2.45 3.43 4,16 4.42 5.21 7.04 8.05 9.30*10.10
Voorh. 5.58 10.25 1.48 4.48 7.10 n h n
Z.-Zegw6.l0 nu» W.37 2.n 5..22 9.45 n
Zo».-M.6.19 hu» '(0.46 2.09 tt i, 5.09 7.81 u
G-iuda 6.30 7.50 8.13 9.58 10.16 10.57 12.03 12.45 2.20 2.45 3.15 4.13 4.43 5.20 5.51 7.42 8.35 10.03 10.36
UTRKCH T-r, OUD*.
9.54 11.34 12.03 12.50 *2.55 3.— 3.52 4.43 5.p3 6.36 «7.48 8.09 8.50 10.07 10.54
ff 9.05 ff
9.11 10.34
ff ff 9.19
1.20 8.41 9.32 10.40 11.26
Utrecht o6.33 7.50 9.
Kurinelen 6.48 S.04 10.08 12.20 3.20 4.07 6.01 5.Ï8
Woer.le» 6.53 8.11 10.15 g„ 12.34 4.16 6.32
Oudewater 7.07 8.19 10.23 12.42 4.24 5.40
Gouda 7.20 8.32 9.84 10.36 12 06 12.55 1.22 3.27 3.40 4 87 5.20 5.53 7.08
AMSTBRDA M-Q OUDA.
Amstrdara C.S. 7.55 9.40 11.10 11.27 2.30 4.10
Amsterdam Wp 5.50 8.10 9.55 1 1.25 11.42 2.45 4 25
Gouda 7.20 8.59 10.44 13.16 12.55 3.40 6.20
Allm la aa 2e Mum. Stopt Woeoedag te Waarden.
4.25
4.40
5.63
7.25
7.40
9.82
9.55
10.20
1103
Een aap in de kerk. Tn de »Vereening« in
de Kalverstraat wordt door een der artisten des
avonds een voorstelling gegeven met gedres
seerde apen
Woensdagavond ontsnapten twee »Keesies«
hun meester, waarvan de kleinste in de kerk
op het Bagjjnenhof vluchtte.
Donderdagmorgen toen. de kerk aanging, zat
Keesie in zjjn zwart rokje met een wjja gezicht
op het koor buiten het bereik der kerkgangers.
Daar den geheelen dag dienst werd gehou
den, met het oog op den katholieken feestdag
heeft men fyem rustig Jaten zitten tot heden.
De vangst was echter niet gemakkelijk, want
onzen aap scheen het in de kerk best te beval
len. Meh wierp hem peren en pruimen toe,
en deze lieb hjj 2ieh best smaken, doch als
men hem naderde om te vangen, dan was de
aap gevlogen en sprong hjj op een lamp, waar
niemand bjj kon. Van het eene eiland inde
lucht» sprong Kees op het andere en maakte
zijn vervolgers niet alleen zeer warm, maar
ook onmogelijk hem te grjjpen.
De apen jacht duorde bjj na den geheelen dag.
Eiudelyk bezweek Kees voor de overmacht en
werd hij door zijn meester by zjjn broers in
het hok opgeborgen. Hjj heeft intusschen behalve
een kerkgang een vrijen avond gehad.
(Amst. Ct.)
By de temperatuur, die wij in de laarete
dagen gehad hebben, acht ik het een onwaar
deerbaar genot zoo dicht te wonen aan den
oever der zee. Vandaar waait ons telkens
nieuwe levenslust en levenskracht toe. O I die
heerljjke morgenstonden als men zjch dompelt
in het zilte nat, als de koele bries uwlongeu
verkwikt en u sterkt voor de vermoeienis en
afmatting in uw doffe bureau. Eu die ver
rukkelijke avonden, als de zon in gouden kleu
ren onderduikt in zee en de maan de kabbe
lende golfjes verzilvert! Men kan haast niet
scheiden van dat heerljjke strand om weer de
lauwe atmosfeer der stad op te zoeken. Vrij
dagavond wemelde het er in den laten avond
van menschen, die zich verlustigden in het
phosphoresceeren van de zee, een schouwspel
dat men op warnie zomeravonden meer waar
neemt, maar zelden zoo fraai als toen. Geen
wonder, dat op zulk een warmen dag het aan
tal baders een fabelachtige hoogte bereikt.
Sedert het bestaan der zeebaden wa3 het aantal
van 1549 buitenbaden nog niet geboekt.
Een echt Hagenaar is dan ook dezer dagen
niet van Scheveningen af te houden. De amu
sementen dragen daartoe natuurljjk ook bij.
Wel leed het klassieke Vrjjdagavond-concert
door de heerschende warmte; de meest ge
trouwe vereerders van Manstadt's korps hadden
niet den moed zich aan de tropische hitte der
Kursaal te wagen, zo®(jat de solisten nagenoeg
voor stoelen en banken speelden. Des te meer
bezoek lokten de vuurwerken van Woensdag
en Donderdag. Deze vertooning trekt de Hol
landers altjjd aan, maar hier aan zee, bij zulk
fraai weder; is de massa menschen verwon
derlijk groot. Uitgaan zit den Hagenaars in
het bloed, zoodat alle vervoermiddelen bij der
gelijke gelegenheden het overdruk hebben. Doch
na afloop komt de keerzijde der medaille. De
massa, die geleidelijk per stoom-, paarden- of
electrische tram gekomen is, wil tegelijk naar
huis, alle vervoermiddelen worden letterlijk
bestormd en de elegante Hagenaars, zoowel
dames als heeren, ontzien zich niet te dringen
en te duwen, ja te stompen en te vechten out
het eerst weg te komen. De spoorwegmaat
schappijen en de directie der trams moesten
op zulke dagen het voorbeeld volgen van de
Parjjsche omnibussen, die volgnunlmers afge
ven. Ieder weet daar, dat dringen niets helpt
en dat elk naar volgorde een plants krjjgtzoo
doende gaat alles ordelijk en meu behoeft niet te
vreezen voor gescheurde kleereu of zoek geraakte
kinderen. Wel moet men hier by de staats
spoorwegtram queue maken in een door hekken
afgesloten gangetje, aan het einde waarvan de
kaartjes geknipt worden, omdat anders alle
controle onmogelyk is, maar het perron loopt toch
vol en elke voorkomende tram wordt bestormd
door het publiek, dat alle wetten der welle
vendheid voor die avonden schjjnt te hebben
vergeten. Deze maatregel helpt wel de spoor
wegmaatschappij, maar niet het puWiek. Af
gifte van volgnummers en strenge hluidhaving
der orde is het eenige redmiddel, vreemde
lingen, die op zulke avonden nog per spoor
verder moeten reizen, moeten er maar op re
kenen, dat zij de aansluiting missen, indien
zjj wachten tot het vuurwerk is afgeloopen.
Misschien heeft het de aandacht van enkele
uwer lezers getrokken, dat de vuurwerkavond
verzet is van Maandag op Woensdag. De
reden daarvan is pikant genoeg om ze hier te
verhalen. Zjj werpt een eigenaardig licht op
onze Haagsche toestanden. Men moet dan
weten, dat de directenr-generaal van het Zee
bad lid wilde worden van onze bekende Witte
Sociëteit, waar een zeer exclusieve geest heerscht.
Kleine ambtenaartjes mogen wel, winkeliers
en kooplieden geen lid zijn, want die zjjn te
min voor znlk een uitgelezen gezelschap. Nau-
weljjks hing de heer Goldberg dan ook voor
of eon clubje jongelui en kleingeestige heeren
staken de hoofdeu bij elkanr om dien heer te
deballoteeren. Verbeeld u: een ondernemer
van publieke vermakelijkheden lid der Witte!
Dat was het wachtwoord, schoon deze directeur
geen haar minder is dan andere directeuren
van naamlooze, vennootschappen, die wel lid zjjn.
Kortom, het kabaal gelukte. Bjj geheime
stemming verklaarde zich meer dan l/é der
uitgebrachte stemmen tegen het candiduat-lid
en deze was uitgeworpen. Natuurljjk ont
stemd door deze onaangename bejegening,
tracht zich de Directeur-generaal van het zee
bad te wreken door het vuurwerk af te steken
op den avond als de Witte haar geliefkoosde
grenadiersconeerten geeft in de Tent. Oorlog
dus tusschen het Kurhaus en de Witte Intus
schen heeft tot dus ver de Tent geen schade
geleden, want bjj het laatste concert was geen
tafeltje leeg. De Hagenaars zijn zoo uithuizig,
dat alle raogeljjke pretjes goede zaken maken.
Wellicht vaart ook hier het publiek wel bij
de concurrentie, daar het bestuur van de
Sociëteit er reeds op bedacht is haar muziek
avonden zoo aantrekkelijk mogelijk te maken
a. s. Woensdag zal er gelegenheid gegeven
worden tot dansen, waarvoor altjjd lief hebbers
en vooral liefhebsters te vinden zjjn, ook bij
de meest onmogeljjke temperatuur.
De Dierentuin heeft voor den aanstaanden
winter goede plannen. In het nieuwe gebouw,
waarover ik U laatst schreef, zal Kes zich ge
regeld doen hooren met zjjn beroemd orkest van
het Am8terdamsche concertgebouw en de Hol-
landsche opera zal er haar voorstellingen
geven,
Ook Scheveningen wacht in het volgend
jaar iets nieuws, als naineljjk de gemeenteraad
steun wil geven iu den vorm van een nieuwe
straat. Vele Hagenaars namelijk vinden het
jammer, dat in Scheveningen na 10 uur niets
meer te doen is. Eon Parjjsche combinatie
wil nu aldaar een paviljoen stichten, een ge
bouw voor feesten, wedstrijden, tentoonstel
lingen enz. en daaraan verbinden een tuin met
colonnade, waar het publiek winkels, bodega's,
restaurants zal vinden in den^geest als verleden
jaar bjj de Sporttentoonstelling. De aanvraag
om terrein in erfpacht is reeds bjj het ge
meentebestuur ingekomen, maar het is de vraag
of dit bereid zal zjjn ter wille van publieke
vermakeljjkheden gelden nit te geven voorliet
aanleggen eener straat, die alleen noodig is
voor het te stichten gebouw.
Het nieuwe lid Emants zal er zeker wel
tegenstemmenvan den' heer Hartsen zou ik
zulks zoo dadelijk uiet durven zeggen. Conser-
vatieve Hagenaars hebben wel wat voor de
pret over Intusschen heeft de heer Hartsen j
reeds zitting genomen, want hjj viel ih voor
een tusschentijds uitgevallen lid. De burge
meester voegde bij zijn gewone begroeting nog
extra de betuiging, dat het hen genoegen deed,
dat de heer Hartsen zijn kunde en krachten
heeft willen beschikbaar snellen voor den Raad.
Was dit ernst of kortswjjl? Er zjjn er, die
in deze woordenfijne ironie zien aan het
adres van den fruJea oud-minister, maar dat
kan men van QttzM) Weftigen burgervader niet
aannemen.
De politiek rUft) ik ditmaal voor het laatst
bewaard. Het is eigenIjjlt te warm om daaraan
te denken. Dit dachten de heeren op het Bin
nenhof zeker ook en daarom stelden zjj do
verdere behandeling van de kieswet ïuanr uit
tot September. Zeker heeft de afmatting na
zulk een lang debat en het verlangen naar
vacantie bij dat besluit een groote rol gespeeld.
Doch alles bijeengenomen, geloof ik, dat het
een verstandig besluit was. De groote bladen
hebben zich bjj het oordeel over dit votum
veelal laten leiden door hun meerdere of min
dere sympathie voor het ontwerp-Tak. Van
te voren kon men eigenljjk al zeggen, welke
couranten dreiging e» moord zouden blazen.
Maar als men kalm overdenkt, wat de gevolgen
zouden geweest zijn, indien de kamer rauwe
lijks aan het afstemmen der amendementen
getogen was, dan ziet men ten slotte in, dat
nadere overweging en onderling overleg abso
luut nooflzakeljjk zyn om tot een wijs besluit
te komen. De groote meerderheid wil wel
uitbreiding, desnoods in den geest van Taks
tooverwoord ieder zij kiezerdie voor zich en de
zijnen den koet verdient. Maar dan moet de
wet ook zoo ingericht worden, dat deze regel
werkeljjkheid wordt. Nu is het wel mogeljjk
dat geen beter artikel te vinden is dan art.
4 van de outwerp-kieswet, maar bewezen is
het nog niet. Laat de heeren maar eens met
elkander zoeken, dat kan geen kwaad. Lang
zamerhand zal men dan tot elkander komen
en de kans wordt steeds grooter, dat de kies-
uitbreiding tot stand komt. In de tegenwoor
dige omstandigheden ware openbare behande
ling een te groot waagstuk geweest. Er moet
iets uit de smeltkroes te voorschjjn komen
een negatief resultaat ware de ondergang der
liberale partjj. Daarenboven doet het uitstel
van een paar maanden al keel weinig af bjj
een maatregel, waarbjj de geheele toekomst
van het yolk is betrokken.
Ik weet wel, dat dit gevoelen in uw dis
trict misscife^i niet algemeen zal zynalthans
ik heb reqew-Je veronderstellen, dat uw afge
vaardigde KM geijverd zou hebben voor on
middellijke behandeling, indien hjj present ge
weest ware. Jammer dat nu juist ziekte hem
belette tegenwoordig te zjjn op den post, waar
hjj anders met zooveel jjver te vinden is. De
laatste maal, dat ik iu de Kamer was, op den
dag namelijk dat Tak zyn ontwerp verdedigde,
zag ik hem nog zitten op het tweede of derde
bankje links van den minister, maar toen reeds
vond ik dat hjj er ljjdende en weinig opgewekt
uitzag. Ik had nameljjk meer attentie voor
de leden dan voor den redenaar deze laatste
sprak zoo zacht, dat ik hem van de tribune
niet kon volgen, zoodat ik mjj wel amuseeren
moest met de physionomieën en de houding
der omstanders en toehoörders. Intusschen
hoop ik bartel jjk, dat de parlementaire vacan
tie den heer Valette de noodige rust zal schen
ken en dat hjj in September met nieuwen ijver
zjin plaats iu do gelederen der liberale partjj
zal innemen. Zyn amendement, nat r ik hoor
geheel in overeenstemming met zjjne reeds
vroeger vóór zjjne verkiezing in meetings ont
wikkelde bedenkingen tegen het ontwerp, is
een nieuw bewijs van den ernst, waarmede hjj
zjjn taak als volksvertegenwoordiger opvat.
Peripateticus.
De «Indép. beige» meldt, dat de Belgische
minister van oorlog de groote manoeuvres, die
in het begin van September zouden gehouden
worden, heeft afgeComraandeerd, wegens het
heerschen eener dysenterie-epidemie onder de
garnizoenen van Antwerpen, Brasschaet en
Mechelen en de gevallen van andere besmette
lijke ziektep, die zich in verschillende plaatsen
hebbon voorgedaan.
De Belgische Kamer is Vrjjdag n& hare na
middagzitting tot nadere bijeenroeping geschei
den. De grondwetsherziening is afgedaan, maar
hare laatste stemmingen hadden een negatief
resultaat. De heer Janson bestreed in eene
zeer toegejuichte rede deu reactiouairen tekst
van art. 56, zooals de Senaat het had aange
nomen en in deze oppositie tegen den hoogen
census van verkiesbaarheid en tegen den be
perkten kring, waaruit de 26 senaatsleden dooi
de provinciale raden gekozen zouden kunnen
worden, was de geheele linkerzjjde, wat gedu
rende de geheele grondwetsherziening bjj na
nooit het geval geweest was, geheel eenstem
mig. De heer Huysraans, een gematigd liberaal
afgevaardigde van Brussel, verdedigde eeu amen
dement, hetwelk in den Senaat de radicaal, dr.
Crocq, had voorgesteld, nl. om naast den cen
sus van verkiesbaarheid ook het voorkomen op
eene ljjst van capaciteiten, later ^bij de wet
vast te stellen, als voorwaarde van verkies
baarheid aan te nemen zoowel voor de direct
door de kiezers, als voor de door de provinciale
raden te kiezen Senaatsleden. Door de geheele
linkerzjjde werd dit amendement gesteund, maar
daarentegen zoo beslist mogeljjk door den mi
nister-president, den heer Beernaert bestreden,
die met warmte het door den Senaat aange
nomen art. 56 verdedigde en betoogde, dal
daarmede inderdaad reeds belangrjjke conces
sies door den Senaat gedaan worden. Namens
de rechterzijde sloten de heeren Tack en Co-
remans zich bjj deze verdediging aan, waarna
tot stemming besloten werd.
Het amendement-Huysmans werd verworpen
met 69 tegen 61 stemmen, en daarna onder
ging art. 56. zooals de Senaat het had vastge
steld, hetzelfde lot: daarvoor stemden 82 en
daartegen 46 afgevaardigden, zoodat de ver-
eischte meerderheid van twee derden niet werd
verkregen. Ten gevolge van dit votum bljjft
art. 56 ongewyzigd, d. w. z. de rechtstreek-
sche verkiezing door de kieners krachtens art.
47 met den census van verkiesbaarheid van
1000 gulden. Daar inmiddels in art. 53 reeds
was aangenomen dat zeker aantal Senatoren*
naar gelang van de bevolking der provincie,
door de provinciale raden in het vervolg ge
kozen zullen worden, is door de verwerping
van art. 56 de keuze voor deze Senaatsleden
aan geen enkele voorwaarde van verkiesbaar
heid gebonden, maar geheel vrij.
Het voorstel van den heer Schollaert, daags
te voren ingediend maar toen aangehouden,
om in art. 57 de bepaling op te nemen, dat
ook de leien van den Senaat vrjj reizen zon
den op de spoorljjn, welke hun domicilie met
de hoofdstad verbindt, werd ten slotte ook
verworpen, met 79 tegen 40 stemmen, dus
slechts met ééne stem beneden de vereisehte
meerderheid van twee derden.
Ten slotte heeft de heer Loslever, afgevaar
digde voor Verviere, het denkbeeld geopperd
eener overgangsbepaling, welke het mandaat
der leden van Kamer en Senaat, die met Juni
1894 moeten aftreden, tot I November 1894
verlengt. Maar (je Kamer had te groote haast
om op reis te gaan booze tongen zeiden
omdat de jacht geopend isdan dat zjj
zich thans met deze quaestie kon bezighouden.
In allerjjl werden er nog eenige kleine ont
werpen afgedaan qn zonder hoofdelyke stem
ming de begrooting van buitengewone uitga
ven aangenomen, waarop de zitting werd op
geheven en de afgevaardigden waarschynlyk
tot half October uiteenstoven.
Gladstone kondigde in het Lagerhuis &au
dat hjj heden eene motie zal voorstellen, om
de beraadslaging over het rapport omtrent het
Home Rule-ontwerp Vrjjdag a. s. te sluiten.
•(Toejuichingen.)»
Daarop kondigde Chamberlain aan, dat hjj
dit zal bestrydeu en een amendement zal voor
stellen, waarin verklaard wordt: dat Gladstone's
motie strekken zal om het huis te verlagen
tot eene stemmachine en Engeland zyn meer
derheid in het Parlement te ontnemen dat
het Huis het gronawettelyk recht heeft te be
raadslagen over eene politiek, waarbjj de Britsche
belangen ernstig betrokken zyn dat het Huis
de noodzakeljjkheid niet inziet van die motie,
welke naar de meening van het Huis slechts
ingegeven is door beweegredenen van party
belang; dat het Huis verlangt dat de regee
ring de motie zal intrekken en hetJParlement
zoo spoedig mogeljjk ontbinden, ten einde de
kiezers in de gelegenheid te stellen hunne
meening te kennen te geven over het Home
Rule-ontwerp, waarvan de bjjzonderheden zorg
vuldig voor hen verborgen werden gehouden
bjj de laatste verkiezingen.
Een klein leger is naar Wales gezonden om
de ongeregeldheden, die de werkstakende mijn
werkers daar veroorzaken, te onderdrukken.
Uit het kamp van Al dershot vertrokken 2000
man infanterie en 1000 man cavalerie jnet
extratreinen naar Cardift en uit Plymouth
gingen 500 en vertrekken heden nog 600
soldaten.
Zoolang de orde bewaard bljjft, belet niemand
in Engeland de mijnwerkers door het werk
te staken voor hun belangen op te komen.
Maar in Wales wordt de vrjjheid van arbeid
bedreigd en worden ware gevechten geleverd
tusschen de werkstakers en de mannen die
den arbeid willen voortzetten.
Met spanning wachtten de Hongaren de
resultaten af van het bezoek van den
minister Wekerle bij keizer Franz Joseph te
Ischl. De Hongaarsche minister-president heeft,
zooals wjj reeds mededeelden, de nieuwe wets
ontwerpen betreffende het huweljjk aan 's kei
zers goedkeuring onderworpen teneinde ze
aan den Hongaarschen Rjjksdag te kunnen
indieneu zoodra deze weder geopend wordt.
De Hongaarsche bisschoppen en de tot de
clericale partij behoorende magnaten hebben
zich op de scherpste wjjze verklaard tegen de
door de regeering ontworpen kerkelijke Wet
geving. De hoofdbeginselen van deze wetge
ving zyn de volgende: er is slechts ééne wet
betreffende de sluiting en de ontbinding van
een huweljjk voor alle gezindheden; het bur
gerljjk huweljjk is verplicht en moet in de kerk
worden voltrokken; de echtscheiding moet wor
den uitgesproken door eeu gewoon gerechtshof.
Tot dusver zyn er in Hongarye afzonder
lijke huwelijkswetten geweest voor Katholieken
Protestanten (Lutherschen en Calvinisten),
Grieksch-Orfhodoxen en Joden. Deze wetten
liepen zeer uiteen, en elke soort van huweljjk
kon slechts worden ontbonden door een rech-
terljjk college van dezelfde geloofsbelijdenis als
die, onder welke het huweljjk was gesloten.
De bisschoppen hebben besloten niets meer
toe to staan, dan dat bjj het kerkelyk huwe
ljjk een burgerljjk ambtenaar zal aanwezig zjjn,
die later de echtvoripntenis kan inschrjjven in
de registers van den burgerlijken stand. De
scherpste oppositie van de geestelijkheid is ge
richt tegen de bepaling, dat de echtscheiding zal
kunnen worden uitgesproken door een gerechts
hof' van leeken. Het Katholiek huwelyk zou
hierdoor zjjn karakter van onontbindbaarheid
verliezen, terwjjl tot dusver het eenige middel
voor Katholieken om echtscheiding te verkr jjgen
bestond in den overgang tot de Protestantsche
Kerk.
Ongetwjjfeld zal de keizer, die een warm
Katholiek is, met zichzelven een strjjd hebben
te voeren, vóór hy zyn toestemming geeft tot
maatregelen, die hem door zjjne raadslieden,
en onlangs nog doör den nieuwen nuntius,
Mgr] Agliardi, worden voorgesteld als eene
schending van de rechten der kerk. Toch is
het waarschijnlijk, dat Franz Joseph het meer
dere gewicht der aanspraken van den Staat zal
erkennen, en dat Dr. Wekerle, als hjj van
Ischl terugkeert, 's keizers toestemming voor deze
belangrjjke ontwerpen zul medebrengen.
De nuie-quae8tie in Noorwegen wordt zoo
ernstig, dat men zou kunnen verwachten, dat
een deel der radicalen, om een noodlottig
conflict te voorkomen, de wapenen zou neer
leggen. Maar daartoe schjjnt weinig kans.
Gelyktjjdig verschjjnt in een groot conser
vatief blad te Gothenburg, de «Göteburgs
Posten,» en in de «Nye dagligt Allehanda» een
zelfde artikel van een gelooiwaardig schrijver,
waarin gezegd wordt, dat het radicalisme onder
de bevolking zoo sterk is als ooit. Er valt
niet aan te twyfelen, of de linkerzijde zal by
de eerstvolgende verkieziugen voor de Storthing
opnieuw de meerderheid betalen. Zelfs is het
volgens den schrjjver waarschynlyk, dat de
meerderheid zoo groot zal zyn, dat men een
Iijjksgerechtshof zal kunnen oprichten.
Dit zou de laatste schaakzet zyn van het
weloverlegde spel der radicalen. Zjj begonnen,
zooals men iu de onlangs door ons gepubli
ceerde artikelen kon lezen, met de schjjnbaar
dood-onschuldige consulaatsquaestie. Eu nu
willen zjj een lichaam instellen Getaande uit
29 leden van het Lagerhuis en het geheele
op pergerechtshof, dat «de ministers in staat van
beschuldiging kan stellen» indien deie naar het
