„L
V
Directe Sporwegverblnillug met GOUDA. Winterdienst 1893/04. Aangevangen I October. - Tijd vair Greenwich.
H
n
TOONEEL
Rultcnlandscti Overzicht.
ZPOSTZEKVIJ-JEIsr.
In de Kamper Ooor.« komen de heeren
M., H. en J. H. Modders, broeders van de
r er miste Aaltje Modders, op tegen >de verkla
ring van den kolonel Oliphant van het Leger
des Heils, dat hjj nooit getracht heeft het
meisje te verbergen of anderen daartoe gehol
pen heeft. Een kapitein vau het Leger kent
die schuilplaats, namelijk de /.aster van Aaltje,
en nu eischen de .broeders, dat kolonel Oli
phant justitie en politie zal helpen in het op
sporen van de vermiste.
Eene circulaire van het hoofdkwartier dd.
30 Sept. jl. zegt o. a.Door ons opsporings
bureau zjjn vele verloren echtgenooten, zonen
en dochters weer teruggevonden en aan hunne
familieleden teruggegeven.De heeren Mod
ders willen dat dit ook in letterlijken zin worde
opgevat door het Leger des Heils. Er is in -
derdaad eene groote tegenstelling tusschen cir
culaire van het hoofdkwartier en zjjne houding
tegenover de moeder van de 17-jarige Aaltje.
Zjj zeggen o. a.Sinds twee maanden
wordt hier te lande gezocht naar twee vermiste
vrouwen, waarvan men vermoedt, dat zjj ver
moord zjjn. Welk bewijs heeft onze moeder,
dat hare sedert vijf maanden verloren dochter
niet eveneens in verkeerde handen is gevallen
Het Leger is ons daartegen geen waarborg
meerhet Leger des Heilsdat voor onzen
familiekring en wie weet voor hoevele anderen,
een vloek is geworden."
De officier van justitie te Middelburg ver
zoekt de aanhouding van W. M. C. Hoogen-
djjk, zich ook noemende Van Loon, geboren
te Gouda 20 Januari 1853, laatst wonende te
Amsterdam, Weesperzjjde 6.
Tegen hem is bjj bevelschrift der Arrond.-
Rechtbank te Middelburg, dd. 9 October jl.,
rechtiugang verleend met bevel tot gevangen
neming en instructie der -/.aak, wegens oplich
ting, Hjj tracht op valsche cheques geld op
te uemen en vertoont een valsch deposito-bewijs
der Ontvaug- en betaalkas te Amsterdam, groot
v 28,500, waarop hjj beweert dat slechts f 3000
is gedeponeerd; hjj geeft op lid te zjju der
firma van Hoogcndjjk te Vlaardingen.
Te 's-öraveland heeft'gisteren nacht een bru
tale diefstal plaats gehad. Bjj een stalhouder
heeft men een schimmel uit den stal gehaald,
voor een rjjtuig gespanneu en is er mede weg
gereden, vermoedelijk in de richting van Am
sterdam.
De dader of daders zjjii onbekend. De politie
doet jjverig onderzoek.
Woensdag hield de nfdeeling Amsterdam van
hot «.Ned. Onderwijzersgenootschap een ver
gadering, waarin de Heer P. Tennissen de in
voering van Schooltninen besprak. Hjj achtfó)
het ouderwijs in plantkunde, indien de leerlin
gen slechts met doode leermiddelen te maken
hebben, als platen, leesboeken en gedroogde
planten, zee* gebrekkig, een leemte waarin
scboolwandcliugen en schoolreisjes niet voorzien
kunnen. Alleen het wekelijks, beter dagelpb
rustig waarnemen van groeiende planten maakt
het botanisch-onderwijs mogelijk. Bij de verdere
bespreking van den schooltuin, zooals de spr.
zich dien voorsteIdo, wees hjj er op, dut z. i.
vruchtboomen, tuinbonwgewassen, korensoorten,
medicinale en technische planten, voedergewassen
en sierplanten meer waarde voor de school
hsbbfln dan de z. g. wilde planten.
Aau het debat werd o. a. deelgenomen door
den Heer Ade ma van Scheltema, president
van de schoolcoraissi^, die schooltuinen zeer
zeer zeker een nuttige zaak achtte, maar men
moet rekening houden met het milieu waarin
oe' leerlingen leven, en voor de Amsterdamschc
leerlingen der lagere scholeu zou hjj niet gaarne
de toch al niet groote speelplaatsen nog wil
len vérkleinen voor aanleg van tuinen. Zjj
röoeten slechts daar zjjn, waar voldoende ruimte
aanwezig is. Van andere zjjde werd erop ge
wezen, dat de inleider te veel had gesproken
als golu 't hier landbouwonderwijs en ook hierop,
dat de kinderen uit wilde bloemen, welke zjj
in hun omgeving aantreffen, zeer zeker veel
kunnen leeren.
In dezelfde vergaderiw^ werd besloten ad-
haesie te betuigen aan het adrês van den Bond^
van Nederl. Onderwjjzers in zake verhooging
der minima. Ter vervanging van de hh. Terwey
en De Boer, werden de hh. J. W. Teepe,
Amsterdam en J. Ligthart, te 's-Gravenhage, tot
ledeu van het Hoofdbestuur gekozen.
Aan de Weesperzjjde te Amsterdam, ter
hoogte van de Boerhavestuat heerschte heden
ochtend heel wat drukte. Van mond tot mond
ging het praatje »dat thans werkelijk een der
vrouwen van De Jong was opgehaald. Nu
was ze heu^i herkend, Het was wat te zeg
gen, zoo'n knap mensch Anderen beweerden
»dat het die vermiste Engelsche dame» was.
Van een en andyr bleek niets waar te zjjn.
Wat was het ge^al. Een der jollenmannen,
die van den A mste\djjk overvoer naar de Wees
perzjjde vau het café d'IJgbreker,» geraakte
vlak bij den oever V»et een zjjner riemen in
iets verward, en eed oogenbiik kwam het ljjk
eener net gekleede dame boven drjjven. Zjj
was onberispelijk gekleed, scheen nog niet lang
in het water te hebben gelegen en had hand
schoenen aan. Naar gissing jras zij tusschen
de 25 eti 30 jaar oud. Hefcwyk werd voor-
loopig in het belastiugkantoortje aan de Wees
perzjjde neergelegd en later naar het schouw-
lokaal verroerd.
Familieleden zouden in het ljjk herkeud
hebben een vermiste bloedverwante die iu de
Albert Cuypstraat woonachtig was.
(»Hbl.>)
De invoering der (gesplitste) inkomstenbe
lasting hoeft aanleiding gegeven tot een pen-
nestrjjd tusschen de heeren jhr. Rochussen
(lid van den Raad van State) eu mr. Spren-
ger van Eyk, den oud-minister van koloniën.
De eerste had dirarbjj o. a. gesproken van
iemand, in het bezit van vele aandeelen en
obligaties, thans waardeloos, maar hem indertijd
op deskundigen (zeer kuudigenraad tot
hoogeu prjjs aangesmeerd.» De heerSpreuger
van Eyk had zulk een persoon gerangschikt
onder degenen »diede domheid hebben begaan
deel te nemen aan slechte speculaties.»
Die woorden geven den heer Rochussen nu
aanleiding in het »H. Dagbl.» over «geldbe»
legging» te schrjjven. Hp zegt daar bedoeld
te hebben een der zeer velen die, omdat zjj
gehoor bebbBn gegeven aan slechten raad, voor
duurzame belegging keus hadden gedann van
insolide fondsen.»
De heer Rochussen wjjst er dan verder op,
dat ook de soliditeit» van staatsfondsen niet
meer zoo vaststaat, nu de belastingen, 6. 5.
voor oorlogsuitga ven, zoo worden opgedrleven
en van socialistisch^ zijde afschaffing vaiï alle
openbare schuld en van alle krediet wordt ge-
eischt.
Over de moeilijkheid om op soliedo wijze te
beleggen, schrjjft de heer Rochussen verder
het volgende, dat zeker de aandacht verdient
Het is nog niet zoo heel lang geleden dat
Portugeezen vrjj algemeen als een belegging
werden aingemerkt, dat ieder voor vrouw en
kind kon verantwoorden. Argentinië heeft
een financieele groote mogendheid als Baring
Brothers en eenige «dios raiaorum gentiura»
tot de klasse der domme speculanten doen
afdalen. Wat particuliere ondernemingen be
treft, spoorwegen, mjjnenwaterleidingon,
plantages, enz., hoe groot is niet dikwjjis,
ook in den allerjongsten tijd, de val geweest
van zulk papier uit de hoogte van gewaande
soliditeitEerst puik, puik, dan scheurpapier
Kon men het maar weten. Men weet het niet,
en gaat raad vragen bp deskundigen, onder
welke zeer veel onkundigen gevonden worden,
terwpl er onder de werkeijjk kundigen velen
zjjn, wier belang en wier bedrijf het is, slecht
papier aan den man te brengen en goed papier
ter markt te doen komen.
»Daar komt nog iets en iets zeer gewich
tigs bjj. Soliditeit is, nog eens en buiten
twjjfel, bij iedere belegging het eerste ver*-
eischte. Maar gesteld nu al dat men weet
welk fonds niet op gegeven tjjdstip voor so
lide gehouden wordt, inaar het in zich-zelfen
dus duurzaam is, dan geldt ook hier het woord:
«non cuivis contingit.» Niet iedereen is het
gegeveft de meest solide beleggingen en geen
andere te zoeken. Het is treurig, maar waar;
menigeen, die volstrekt niet dom is en diepen
afkeer heeft van alje speculatie, ziet zich ge
dwongen ook en soms nog meer op de oogen-
blikkeljjke voordeelen der belegging te letten,
voor ietwat meer rente het gevaar te loopen
vau verlies op, zoo niet zelfs van zjjn kapi
taal. Men heefteen betrekking en daarnevens
»een stuivertje geld.» Van de bezoldiging al
leen kan men in zjjn stand met vrouw en
kinderen niet leven. De kinderen worden
grooter, Re kosteu van hunne opvoeding groeien
nog stekker aau, het leven wordt duurder, de
belastingen drukken zwaarder en zwaarder,
eenig verlies is geledenboe rond te komen
wordt een meer en meer onoplosbaar probleem.
Het is daarom, niet omdat men, volgens een
woord van vorst Bismarck, liever fondsen heeft
waarvan men lekker eten kan dan fondeen
waarbjj men rustig slaapt, het is omdat tegen
over driugende eischên de inkomsten steeds
meer ontoereikend worden, dan men zjjne
rente wenscht te verbeteren,» en het oor leent
aan raadgevers, die even gaarne slechte fond
sen verkoopan als goede koopen.
Dat dergeljjke verliezen het raepst worden
geleden door klein-kapitalisten», die volstrekt
geen specutantan zjjn, reeds dikwjjis en op
onderscheiden wjjze bleek het mjj
»Van goed onderrichte zjjde wordt zoc
ik mjj de opgegeven cjjfers goed herinner
verzekerd dat in don tijd van vjjf jaren op
negen ter Amsterdaiusche Beurs verhandelde
fondsen een verlies is geleden van meer dan
50 millioen gulden.
In de vergadering van den Duitschen R ,ks-
dag van 28 Februari jl. deelde de heerLncius.
ik ineen de voormalige minister van landbouw
in Pruisen, mede, dat in de laatste tien jaren
in Duitschland voor 1000 millioen M aau
thans noodljjdende fondsen geplaatst was.
Groote cjjfers voor de klein-kapitalisten»
en wat worden die coupon -knippers» dikwjjis
in hun kapitaal gekuipt
Zeker is de hier gestolde vraag der ern
stigste overwoging waardig. Wat er nu eigen-
Ijjk gedaan moet worden, ik zou het niet dur
ven uitmaken maar is er iets op te vindeu,
dan ware zeker hoogst weldadig een middel
om te voorkomeil, dat zooveel met moeite eu
ontbering bespaard geld te loor ga ten gevolge
van raadgevingen omtrent de belegging, die
of schromeljjk lichtvaardig of om nu eens
een zeer parlementair woord te gebruiken -
uiterst onbetrouwbaar zijn.
»Het is niet alleen een financieel, hot is
ook een sociaal en een ethisch vraagstuk.»
Gisteren stond voor de rechtbank te Amster
dam terecht H. G. 8., volgens de dagvaarding
had hjj zich schuldig gemaakt aan het navol
gende tusschen I April en half Juli had hij
door hem nagemaakte 5 ets. postzegels (blauwe)
die in vorm, kleur, teekening en verdere ken
merken, behoudens enkele afwpkingen, geheel
overeenkwamen met eohte Nederlandsche post
zegels van 5 ets., uitgegeven, en als echt ver
kocht en iu zjjne woning in voorraad gehad.
Als eerste getuige in deze zaak werd gehoord
do heer Antonie Joh. Stieding, commissionaii
in effecten, die van eenen collega, den heer
Tammenga, 4 pakjes vau 50 postzegels ieder,
voor 10 overnam en zonder eenig kwaad
vermoedeu gebruikte, totdat de politie zich bij
hem vervoegde en hetgeen hjj er van over had
in beslag nam.
De heer Tammenga deelde mede, vdat in hel
laatst van Mei bekl., die boekdrukker is en
met wien bij drie jaren lAng steeds tot zijn
genoegen zaken had gedaan-, bjj hem was ge
komen en hem voor 5 postzegels te koop
had aangeboden. 8. zeide, dat zjj hem door
zjjne cliënteele in betaling waren toegezonden
Get. Tamminga nam de postzegels over, een
week ongeveer later kocht hp er weer van S
voor 5; nog later voor 10 en eindelpk
voor 25. Voor 10 had hjj in 4 pakjes
aan den heer Stieding overgedaan. Het waren
pakjes vau 50 eu nooit waren er meer dan 5
aan elkaar gehecht. Bekl. had steeds volge
houden, dat hjj al die postzegels in betaling
had ontvangen tot hem in den loop der instruc
tie duideljjk was gemaakt, dat dit raoeiljjk
was aan te nemeu toen heette het dat hjj twee
pakken a f 6 van eenen onbekendo had ge
kocht. Nog verklaarde de heer Tamminga,
dat S. niet iu het bezit was vnn eene perfo-
reermachine, want drukwerk, dat bekl. wel
aan getuige geleverd had, was «lezen gebleken
buitenshuis geperforeerd te zjjn.
Als derde getuigen verscheen voor de recht
bank de rechter-commissaris jhr. mr. Vnn
Doorn.
Door aan het postkantoor verzonden post
wissels, met valsche zegels bedrukt, was men
te weten gekomen wie de afzenders waren, en
door dezen kwam men op het spoor vnn be
klaagde. In zjjne woning in de St. Janstraat
werd huiszoeking gedaan op 12 Juni. S, was
niet thuis. De brigadier Lourens vond in eene
keuken Iade 80 postzegels, grootendeels lichter
van kleur dan echte gewoonlijk zjjn. Toen
later S. thuiskwam, werd hem door den rech
tercommissaris gevraagd, of hjj postzegels had.
S. vertoonde een stuk of wat echte. Meer
had lip niet.
Toen werden hem de gevoudeu tachtig voor
gelegd, wat hem zichtbaar deed ontstellen.
De verklaringen, die hij van de aanwezigheid
der vermoedelijk valsche postzegels gaf, liepen
zoozeer niteen, dat zjj geen vertrouweu kon
den verdienen.
De huiszoeking werd den volgenden dag
voortgezet in het bjjzjjn van een deskundige;
de rechter-commissaris vond toen eenige brie
ven van den heer J. Malveanx, photogravonr,
Molenbeek St. Jean. In één van hen kwamen
drie afdrukken voor van clichés voor post
zegels. Verder werd in de drukkerjj gevonden
een steen, waarop wat blauwe inkt, eene bns
met blauwe verf en op de pers een onderleg-
papier, waarop zich een moet vertoonde, ter
groote van eene postzegel.
Drie deskundigen werden door de rechtbank
gehoord. In de eerste plaats de heer Johan
nes Enschedé van Haarlem, lid der firma
Enschedé, welke door het rjjk uitsluitend de
levering van postzegels is opgedragen. Deze
heer, die bjj de huiszoeking was tegenwoordig
geweest, verwees naar zjju schrifteljjk rapport.
De postzegels moesten op eene boekdrukpers
vervaardigd zjjn eu getuige meende uit ver
schillende verschpnseleu te moeten opmaken,
dat zjj waren gedrukt vellen die.vooraf
gegomd en geperforeerdffPn, eene bewerking
die bjj de voor het rjjk geleverde postzegels
eerst na het drukken geschiedt. De cliché's
waren blijk baar 'geproduceerd door middel van
photografie.
Het meest pertinente kenmerk voor de valsch-
heid der door getuige onderzochte postzegels
was, de afstand der letters van het woord
»ceut«, welke eenig?zins verschilde met dien
op de echte postzegels. Eene circulaire, door
bekl. gedrukt, leverde, met potasch behandeld,
hetzelfde resultaat op als wanneer men één
der valsche postzegels dat proces deed onder
gaan. Ter vergelijking en om geheel zeker te
gaan werd door getuige een blad postzegels
aan de rechtbauk overgelegd, dat nog niet in
den handel is gebracht. De heer jhr. v. d. Pol,
controleur van hel zegel, en de heer Adr. Justus
Enschede constateerden mede, als deskundigen,
de valschheid der postzegels, en de heer Mal-
veaux uit Molenbeek St. Jean erkende de door
hem met Schroder gevoerde en deels aan den
rechter-commissaris te Brussel overgelegde cor
respondentie als echt. Schroder was niet de
eenige waaraan hjj dergeljjke clichés leverde.
In het geheel had hjj 7 clichés aan bekl. ver
zonden. Een volgende getuige was de brieven
besteller Kortenaer, die verklaarde in Juli zeven
brieven aan zjjnen chef te hebben gegoven,
waarvan de postzegels hem verdacht voorkwa
men. Een andere getuige had eene groote
hoeveelheid papier voor bekl. moeten perfnreeren;
1 GOUDAROTTERDAM.
Gouda
Moordrecht.
Niouwerkerk
Capello
Rotterdam
Rotterdam
CapelK.
Nieu werkerk-
Moordrecht
Gouda
6.80
7.25
8.35
9.01
9.40
7.82
8.42
0
n
7.39
8.49
0
0
7.46
8.56
0
0
7.-
7.55
9.05
9.20
to.—
5.—
6.02
5.10
6.13
5.19
6.21
5.26
6.29
6.35
10.46
7.26
10.55
13.08
12.18
12.58
1.24
8.52
4.50
5.22
5.56
7.10
8.22
11.02
0
1.05
0
4.57
0
6.03
n
0
11.09
1.12
0
0
5.04
H
6.10
H
0
11.16
0
1.19
0
0
6.11
II
6.17
0
11.25
12.28
12.38
1.28
1.44
4.10
5.20
5.40
6.26
7.30
8.40
KOTTER DA M-0 OI)DA,
i'-t
9.40
9.47
9.64
10.1
10.10
10.42
11.28
7.47
7.46
Gouda 7.30 8.40 9.04 9.37 10.49 12.11 ?2°2l 1.01 1 %UM7 5.69 7.18 8.26 9.37 10.45 11.11
i i (\i i i<* <L R7 ..lil 9.49 m u
8.18 10.03 10.11
10.17
10.27
10.84
10.41
10.47
11.80
12.0!
12.40
1.45
2.30
2.50
8.48
4.20
4.45
5.35
7.07
8.10
1.55
0
0
0
4.55
0
7.17
0
2.02
11
0
0
0
5.02
u
7.24
0
2.09
0
11
0
0
5.09
0
7-81
0
2.15
2.48
3.10
4.08
4.40
5.15
5.55
7.37
8.30
11.02 11.36 11.48
9.35
9.44
9.5C
Zov.-M. 7.42 8.52
BI.-Kr. 7.47
Z.-Zegw.7.53 9.01
N.d-L.d.8.02
Voorb. 8.07 9.18
11.01
ii
11.10
1.18
1.18
1.24
1.33
1.88
5.08
AIL
6.16
6.22
6.31
6.36
9.49
9.68
Voorb. 8 07 9.13 n 11.12 n 1.88 0 h 8-20 6.36 10.11
'■Havé 8.12 9.18 9.84 10.07 11.27 12.41 12,51 1.43 1 57 4.25 5.25 5.55 8.41 7.48 8.55 10.15 11.18 11.40 13.—
6 OOI'DA-UTRECHT.
Gouda 6.35 6.40 7.55 8.09 8.31 10.19 10.55 12.48 2.23 3.18 4.16 4.47 6.23 6.01 7.45 8
DEN Haag GOUDA.
'a Hage 5.48 7.20 7.43 9.28 9.46 10.14 11.38 12.15 1.88 2.15 2.45 3.43 4.15 4.42 5.21 7. - 8.05 9.86
7.06
7.11
7.20
7.26
Oudew. 5.50 6.54
Woerden 5.57 7.01
Harmeien 6.04 7.08
Utrecht 6.18 7.28 8
Gouda 6.40
Amsterdam Wp. 7.59
Amsterdam Q.S. 8.14
l.ll g 8.40
h 8.46
1.28 8.41 9.—
8.21
9.10
9.2S
11.09 2.37
0 11.16 2.44
0 11.23 2.51
10.51 11.45 1.20 3.08 3.50 4.48 5.29
GOUD A-A M S T E R D A M.
10.06 10.55 12.11 2.51 4.47
10.55 12.19 1.— 8.40 5.45
11.10 12.84 1.18 3.65 6.—
10.08
5.37 7.59 10.22
5.04 5.44 6.17 8.06 10.28
5.19 5.50 8.13 n 10.34
1.21 6.35 8.28 9.10 10.52
5.23
6.35
6.60
7.45 10.08
9.37 11.10
9.57 11.86
Voorb. 5.64 0 n 10.20 1.44 n n n 4.48
N.d-L.d5.59 0 u h 0 00 n 1-49 0000 n
Z.-Zegw6.08 000 0 10.82 0 H 1.68 0 0 0 11 5.-
BI.-Kr. 6.14 000 0 00 u 2.04 0000
Zer.-M.6.l9 0000 10.41 2.09 ^000 5.09 7 31 9.1
Gouda 6.80 7.50 8.13 9.58 10.16 10.52 12.08 12.45 2.20>2v45 3.15 4.18 4.43 5.20 6.61 7.42 8.85 lO.i
UTRECHT-GOUD A.
Utrecht 6.33 7.50 9.— 9.53 11.34 12.08 12.60 3.10 3.62 4.48 6.86 7.48
liarinelen 6.47 8.03 10.09 12.19 8.24 4.06 4 56
Woorden 6.53 8.10 10.15 12.26 0 4.12
Oudewater 7.07 8.19 10.24 12,42 4.24
Gou In 7.20 8.32 9.34 10.37 12.06 12.55 1.22 3.50 4.87 5.20 7.08 8.20
AMSTERDA M-G O U D A.
Amsterdam C.8. 7.55 9.40 11.10 11.27 2.40 4.10
Amsterdam Wp. 5.50 8.10 9.55 11.25 11.42 2.55 4.25
Gouda 7.80 8.69 10.44 18.16 18.65 3.60 5.80
9.45
9.54
.08
09 8.60 10.07 10,54
9.04
y 9.1010.23 0
r 9.19 v v
.41 9.82 10.4,0 11.26
4.10 7.28 9.47
4.35 7.40 10.02
5.58 9.82 11.05
de maat waarop dat gedaan moest worden, wist
hjj zich niet precies meer te herinneren. Drie
boekdrukkersknechts, die bp bekl. en zjjnen
broeder in dienst waren geweest, verklaarden
dat deze laatste eigenljjk de leiding van de
zaak bad; bekl. had geen verstand van het
eigenljjke boekdrukkersvak en belastte zich bjjna
hoofdzakelijk met administratie-bezigheden. Ge
perforeerd of gegomd papier hadden getuigen
nooit op de drukkerjj gezien. Een enkele maal
werden er wel postzegels verkocht; maar nooit
werden zjj in betaling ontvangen. Er was eene
snelpers en eene zoogenaamde klappersde
laatste was defect en werd weinig gebruikt.
Zij kon zeker niet dienen om geperforeerd pa
pier op te drukken. Pakjes uit Brussel hadden
zjj nooit zien bezorgen. Een loopknecht der
gebroeders S. verklaarde, dat' hij hoogstens
eenmaal in de maand voor een gulden posfcze-
gel» moest halen. Ook hjj heeft nooit gegomd
of geperforeerd papier op de drukkerjj gezien.
De laatste getuige welke ook bjj gebr. S. in
dieust was geweest, kon niet worden gehoord,
omdat hjj naar Frankrjjk was uitgeweken.
Beklaagde,gten slotte ondervraagd, ontkende
het hem tea laste gelegde met even groote
volharding als onbeschaamdheid, ondanks het
scherpe verhoor, dat de president, mr. Wiggers
Hoed, hem deed ondergaan.
Het O. M., waargenomen door mr. E. Baud,
betoogde dat de postzegels, aan huis van bekl.
gevonden eu dojr hem aan den heer Tammenga
verkocht, in zjjne werk|ilaats vervaardigd zjjn,
naar door den heer Malvanx geleverde cliché's.
Dat er ook cliché's besteld waren geworden
voor Suriname en voor Duitschland, bljjkens
eenen brief van bekl. aan Malvaux, was een
v oorzichtigheidsvuaatregel
Helder stelde spreker in het licht, dat bekl.
geen enkele aannemeljjke opheldering had ge
geven voor de tegen hem gerezen bezwaren
en wees in het bjjzonder op de omstandigheid,
dat het geperforeerde, gegomde papier, hoewel
zeer stellig aan S. bezorgd en dat, volgens
hem, voor etiketten was gebruikt, door geen
der knechts was gezien. De hoeveelheid valsche
postzegels, door bekl. vervaardigd, berekende
spreker op minstens 1150. Eisch 3 jaar
gevangenisstraf.
De toegevoegde verdediger, mr. J. Texeiro
d'Andrade, achtte het bewjjs niet geleverd, dat
werkeijjk 8. de valsche postzegels zou vervaar
digd hebben. PI. concludeerdo tot vrjjspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
Van «De Opium-vloek,» tijdschrift van den
anti-opium-bond, is het tweede nommer ver
schenen. Het bevat een verslag van de door
dr. Schnepinan gehouden voordracht over onze
koloniale politiek en het opium-vraagstuk, met
de daarover gevoerde polemiekeen fragment
van een onuitgegeven Javaausch leerdicht van
den in Ï740 overleden Soesoehoenan Pakoe
Boervonó II, vertaald en toegelicht door N. D.
Schunrinans, een opstel over de werking van
opium op het ruenscheljjk organisme, door dr.
J. Van liiemsdjjk, kolonel enz een opstel ovét
het onderzoek van de tjandoeen tikee der ver
handelde in de Staten-Generaal over de proef
neming met de regie en de over deze proef
neming gevoerde polemiekmededeelingen nit
hst buitenland en eindelijk het verslag van den
anti-opium bond over 1892-93.
Eeu vader, oud militair en Duitscber, heeft
begrippen, over kinderplicht, die gelukkig wel
wat verouderd zjju in dezen tjjd. Als zjjn oud
ste dochter weinig sympathie gevoelt voor den
man, die papa haar aan de hand wil doen,
wordt ze doodeenvoudig weggejaagd en niet
meer als dochter erkend. Schijnbaar als juf
frouw van gezelschap verlaat ze het ouderljjk
hujs maar iu werkeljjkbeid komt ze in Berljjn
aan het tooneel. Ze geniet van het leven en
schenkt haar hart aan een fat, die zich niet
ontziet haar te onteeren en haar dan aan haar
lot over te laten. Die moeder valt gelukkig
niet dieper, ze slooft en zwoegt dag en nacht
voor haar kind en door een vasten wil geleid
wordt ze na een jaar of tien een zangeres, die
de geheele beschaafde wereld van zich doet
spreken.
Ze wordt geëerd, gevierd, aan haar geluk
schjjnt niets meer te ontbreken.
Haar geslachtsnaam heeft ze verwisseld tegen
een andere, die wat beter klinkt.
Uit Italië, waar ze veel opgang maakte,
wordt ze verzocht bjj een zangfeest in »die
Heimath* haar medewerking te verleenen, een
soort heimwee doet haar het aanbod aannemen.
Ze sluipt om ltët ouderlijk huis heen maar
waagt het niet binnen te treden. Door bemid
deling van den oud-galant, de zuster en moeder
wordt de vader eindeljjk bewogen haar weer
als kind te ontvangen maar om ook weer
terstond het oude regime op haar toe te passen.
De döchier heeft in dien tjjd een vastheid
van wil opgedaan, die met die des vaders
concurreert.
Papa wil haar ten slotte dwingen haren ver
leider, wien het enkel om de dubbeltjes te doen
is welke zjjn slachtoffer verdiend had, te huwen
en uil liefde voor den onden man en haar
kind zqu ze er in toegestemd hebben, bad dat
snjet niet van haar verlangd, dat ze dan afstand
deed van haar kind.
Van haar kind afstand te doen, waarvoor
ze zoo gewerkt had, dat kou de moeder niet.
Vader trekt zich dat zoo vreeseljjk aau, dat
hjj een beroerte krjjgt en dood gaat.
't I9 een Btrjjd om het bestaan iu dit stuk,
een weergeven van toestanden uit het dage-
Ijjksch leven maar menigmaal te sterk gekleurd.
Hadden we soms innig medeljjden met den
vader, er waren ook oogenblikken dat we dien
onden, stjjfhoofdigen knorrepot wel eens door
elkander hadden willen schudden. De dochter
bleef zich geljjk, ze kon niet anders handelen en
toen dan ook de vader na zich tweemaal bijna
aan haar leven te hebben vergrepen, eindeljjk
uitstapte, was het een ware uitkomst.
Jammer, dat hiermede het stuk ook uit was.
Die goede, beste, brave dorniné had toch ein
deljjk, dat vrouwtje maar moeten nemen, dan
hadden we ten minste een goed slot gekregen
dat pakte en was er uit veel akeligs iets goeds
geboren.
Nn ging het als een nachtknars uit. Had
er niet op het programma gestaan, dat er slechts
vier bedrjjven waren, het publiek was nog niet
opgerezen. Het verkeerde in spanning en moest
nu zelf maar een oplossing zoeken.
Alle hangende kwestie's bleven onopgelost
alleen in gedachte zien we den raad van do-
miné opgqvolgd om op het graf te gaan bidden.
Ziehier in korte trekken den inhoud.
Er zjjn in dijj stuk gegevens genoeg om
daaruit een flin£ tooneelspel te vormen en
uitgenomen een*e overdrijving is dat den hr.
Sudermann volUpmen gelukt.
En het spel f'
We brengen den leden vau de» Tivoli-
schouwburg, die aan de vertolking van dit
stuk medewerkten, van gauscher harte een
woord van hblde voor de uitstekende wjjze,
waarop de verschillende rollen werden ge
speeld.
Mev*)uw G. Poolman, als Magda, was in
haar spel onverbeterbaar. Had zjj veel werk
van haar toilet gemaakt, er ging eeu kracht
en gloed van haar uit waardoor men met die
Magda moest sympathiseeren of men wilde of
niet. Men leed m<t haar, men leefie met
haar. Zoo'n spel treft en boeit te geljjk.
Was de heer Jan 0. de Vos als Papa ver
plicht zeer gestreng en zeer onnatuurlijk
te zjjn, zjjn spel was inderdaad eenig. Ook
die dorniné speelde bjjzonder goed, zjjn rol was
een van de dankbaarste maar zjjn grimeeriug
en zjjn wjjze van spreken beviel ons maar half.
Er waren denkeljjk geen collega's in de zaal
anders zouden ze zich wel een weinig geër
gerd hebben. Tante Fransje bracht dikwjjle
wat afwisseling, dat was maar goed ook, an
ders was er wellicht hier en daar nog wel eené
een zakdoek wat te nat geworden. Haar spel
was eveneens zeer fraai.
Marie schjjnt nog een bakvischje te zjjn,
die nog veel moet leeren en de heer luitenant'
had nog te wéinig militairs.
Dr. von Keller was in alles de type, die bjj'
moest voorstellen.
De heer Erfmann vertolkte die rol mees
terlik.
Ook de kleinere rollen waren in goecMign-
den zoodat deze eerste voorstelling dit
Gezelschap ons in hooge mate heeft voliwaB.
De zaal was taraeljjk bezet en de G^mcme
schuttersmuziek verkortte op vrjj goedöGtejjze,
de niet al te lange pauzen.
't Was een genotvollen avond en we mee-
nen te mogen veronderstellen, dat alle aan
wezigen hoogst voldaan .huiswaarts keerden.
In het bekken van Charleroi zjjn nog slechts
6500 werkstakers, meestal werklieden van Gilly.
Men verwacht dat de werkstaking heden
geheel zal eindigen.
De toestand in de mjjndistricten van Noord-
Frankrjjk verandert niet merkbaar. Verscheiden
werkstakers zjjn Maandag wegens geweldple
ging tot betrekkeljjk lichte straffen veroordeeld
eu de socialistische leiders gaan voort met het.
honden van redevoeringen ten gunste der werk
staking en met het beleggen van meetings.
Op de meeting, Dinsdagavond te Hénin-Liétard
gehouden, trachtte de politie den spreker, den
heer Goullé, redacteur vau de Petite Répu-
bliqne Fratn^aise, c te arresteeren, wegens het
bezigen van onbehoorlijke uitdrukkingen.
De heer Goullé, geholpen door zjjn vrienden,
ontvlachtte en dezen, onder wie zich bevonden
de fieeren Gamille Pelletan, Basly, René,
Viviaui, Baudin, Ernest Roche en Laraendin,
zonden een protest-telegram aan den procureur
van de republiek te Béthune, waarin zjj zich
over het optreden van den politie-commissari?
beklaagden. Later is de heer Goullé te Hénin
gevat; reeds denzelfden avond heeft hjj een
verhoor van den procureur der republiek on
dergaan.
In antwoord op de vraag van den Franschen
mjjnwerkersbond, Zoadag op de vergadering
van het bonds-comité te la Ricamerie gedaan,
of de algemeene werkstaking moet worden af -
gekoudigd, hebben 18 van 20 mjjnwerkers-
ayndicaten bevestigend geantwoord. Zjj weigeren
echter ziel? aan te sluiten bjj de mjinwerkers
der departementen Pas-de-Calais J Nord,
omdat dezen tot de werkstaking zjjn overgegaan
zonder het bondsbestuur te raadplegen. Aan
het bestuur is het thans overgelaten de werk
staking af te kondigen, wanneer het dit gnnstig
oordeelt.
Twee verschillende meeningen over de werk
staking iu Eugeland worden door de Daily
Graphic» medegedeeld. Eerst hoorde een cor
respondent den heer B. Pickard, voorzitter
van den mjjnwerkersbond. Volgens dezen zeg
gen de mjjnwerkers, dat de loonsverlaging lo.
onrechtvaardig en 2o. onnoodig is. Toen de
mjjnwerkers 40 pOt. verhooging kregen van
het loon van 1887, gevoelden zoowel zjj als
hunne leiders, dat zij een behoorljjk loou had
den verkregen eu zjj vroegen niet meer, of
schoon zjj op een grootere vermeerdering
meenden aanspraak te hebben. Zp beweren,
dat de mjjneigenaars voor de steenkool nog
meer kregen dan door de 40 pCt. wordt voor
gesteld, In December 1880 werd de steenkool
voor gemiddeld 5 sb. 2 d., in 1890 voor 13
sh. per ton verkocht. Dus 160 pCt. vermeer
dering. De arbeiders achten het nrechtvaar
dig dat de mjjueigenaren, na zulke winsten
gemaakt te hebbeu, uu een zoo aauzieuljjke
loonsverlaging voorslaan.
Onnoodig, zeggen zjj, is deze verlaging bo
vendien, omdat volgens de uiededeelingeu van
steen kool handelaars en in de pers, de prijs der
steenkool in dien tjjd niet gedaald was. Ze
moeten dus dit erkende de heer Pickard
hun winst aan de spoorwegen, gasfabrieken
en andere groote verbruikers hebben afgestaan.
Vermindering van het loon zou hen niet hel
pen, want, zeide hjj, 't is juist in tjjden dat
de mjjnwerkersloonen laag zjjn, dat de eige-
nnars de minste winsten maken.
Daarna zette de heer Alfred J. Holiday,
directeur van de steenkoolmjjn van Ackton
Hall, de meening der mijneigenaren uiteen.
Deze zeide, dat in goede tjjden, als de ver
koopsprijzen der steenkool stegen, steeds even
redige verhoogingen aan de mjjnwerkers werden
toegestaanin slechte tjjden werden 'ze weder
ingetrokken. Van 1888 tot 1890 werd zes
malen net loon verhoogd tot een gezamenljjk
bedrag van 40 pCt. Sinds 1891 daalden de
prijzen 3 sh. per ton, maar de mjjnwerkere-
bond verzette zich tagen eene reductie. Toen
eindelijk de geheele winst verdwenen was, stel
den de mjjneigenaars een geringere reductie
voor dan die waarop zjj feiteljjk recht hadden.
De mijnwerkers zeggen dat het schandelijk
is, op eens zulk een groote loonsverlaging te
vragen. Dit zeide de heer Holidaystaat
geljjk met een slager nit te schelden voor een
lange rekening, als gjj de betalingen liet op-
löopen.
De mannen klagen, dat zjj, als zjj meer
dagen per week werkten, hunne verdiensten
beter zouden zjjn. Maar juist dit korte werk
is ook zeer schadeljjk voor de mjjneigenaars,
omdat de onkosten per ton daardoor veel
hooger worden. Ze wilden veel liever langer
doen werkenmaar dit kan uiet als er geen
orders genoeg zjjn
Waar de mjjnwerkersbond regeert, zjjn de
looneu kunstmatig opgehouden. Daardoor
kunnen de mjjnen in dat gebied niet concur-
reeren niet Durham, Northumberland, Schot
land, Znid-Wales. Op het vasteland is bun
product reeds lang door Duitsche en Belgische
steenkool verdrongen.
Als groote win&ten gemankt en hooge loonen
betaald worden, worden kapitaal en arbeid
beide tot de steenkoolnijverheid getrokken.
Dan overtreft het aanbod de vraagde prjjzen
dalen en de loonen volgen. Daardoor keert de
toestand om. Kapitaal en arbeid vloeien weg,
tot ten laatste de productie beneden het ver
bruik bljjft. Dan stjjgen de prjjzen weer en
zoo gaat de eindelooze kringloop voort.
De heer Holiday aolit het onmogeljjk voor
werkgevers of werklieden iets in dien toestand
te veranderen.
Het Ontwerp-Kieswet, door graaf Taaffe bjj
de cisleithaansche Kamer van Afgevaardigden
ingediend, bljjkt een ware verrassing te zjjn
geweest voor alle partijen
Sinds eenige maanden hadden de socialisten iu
talrjjke vergaderingen op invoering van het
algemeen stemrecht aaugedrongen, en Maandag
avond, dus onmiddelljjk vóór de opening van
den Rjjksraad, waren te Weenen voor hetzelfde
doel nog 15 sociaal-dem. «meetings» tegeljjk
gehouden. Men begreep dus wel dat ook in
Oostenrjjk weldra een wjjziging der Kieswet
zou bljjken noodig te zjjn, maar niemand ver
wachtte reeds in de eerste zitting de beste een
volledig uitgewerkt en toegelicht Ontwerp van
den ministerpresident, zonder dat deze er met
een enkel partjjhoofd over geconfereerd had of
de publike opinie had voorbereid. Metstoramc
verbazing vernam de afgevaardigden de mi-
nisterieele mededeeling, en raeerendeels met
lange, zeer lange gezichten want voor zoover
den eersten indruk betreft, schijnt eigen^jjk
«niemand» met het Ontwerp tevreden, en worden
heftige debatten onvermjjdeljjk geacht. De
minister wensebte het Ontwerp spoedeischend
verklaard te zieD, zoodat de commissoriale
voorproef al aanstonds beginnen zal. Nog
denzelfden avond hielden alle partjjen fractie
vergaderingen om over de gevolgen van Taaffe's
Ontwerp een gedachten wisseling te houden.
De Oostenrjjksohe pers is ook nog niet recht
van den schrik bekomen, en geeft slechts aar
zelend haar appreciaties en commentaren.
Volgens de thans bestaande Kieswet wordeu
de 353 afgevaardigden der Oostenrjjksohe Tweede
naar het beginsel dor vertegenwoordiging van
belangen gekozen, als volgt: 85 door de groote
grondbezitters, 21 door de Kaïpers van Koop
handel, 118 door de steden, marktplaatsen en
fabrieksplaatsen, en 129 door de plattelands
gemeenten. Kiesbevoegdheid en verkiesbaar
heid beginnen bjj de voltooiing van hel 24e
levensjaar; de afgevaardigden worden gekozen
voor zes jaren, en de census is bjj de kies-
wetwjjziging vau 1882 verlaagd tot op 5 gulden.
Het nieuwe Ontwerp handhaaft de bestaande
klassen-indeeling, maar breidt het aantal kie
zers in do steden en plattelandsgemeenten aau-
inerkeljjk uit. Tot dusver bedroeg het aantal
kiezers 1.732,000, op 23$ millioen zielen
volgens het nieuwe ontwerp zou het aantal
kiezers stjjgen tot circa 3$ millioen. «Alleu,
die hun staotsburgerljjk plichten vervullen,»
zegt Taaffe, moeten door uitoefening van het
kiesrecht aan het politieke leven kunnen deel
nemen.» En om dit te bereiken, wil hjj, voor
de steden en plattelandsgemeenten, nieuwe
kenteekenen van kiesbevoegdheid viuden eu
dus toelatenallen die in den oorlog «voor
deu vjjand gestaan» hebbeu, allen die de «oor-
logsmedaille» verdiend hebben, alle «uitgediende
onderofficieren» eu «allen, die lezen en schrjj
ven knnuen,» in zoover zjj te rechter tjjd aan
haar militaire verplchtingen voldaan hebben,
zes maanden in hun district gedomicilieerd zjjn,
eenige belasting betalen of door getuigschriften
arbeidsboekjes enz. het bewjjs kannen leveren
dat zjj duurzaam in een bepaald beroep zjju
werkzaam geweest Het aantal afgevaardigdeu
bljjft onveranderdevenals ook de belangen
groepen als boven vermeld, behalve dat voor
steden en plattelandsgemeenten de census af
geschaft of althans tot een willekeurig mini
mum gereduceerd wordt.
Door den voorrang van Taaff's Ontwerp ko
men alle andere reeds ingediende Ontwerpen
tot kieswetwjj/.iging te vervallen zoowel dat
vnn Plener, dat namens de liberalen reeds in
Oct. 1886 was ingediend eu de oprichting vau
arbeidskamers verlangde en na een korte be-
handoling «in pleno» nog steeds bjj eeo com
missie berust, als o>k dat van den eveneens
liberalen afgevaardigde Pernerstorfer (Oct. 91)
waarbjj bet algemeen en recbtstreeksch stem
recht door een commissie zou worden voorbe
reid, doch hetwelk nooit in behandeling is
gekomen. Tevens vervalt het ontwerp der
Jong-Czechen (16 Maart 93), waarmede de
sociaal-democraten zich vereenigd hadden, en
waarbjj eveneens het algemeen stemrecht ge
vraagd werd.
Volgens een bericht uit Weenen aan de
«Nat. Ztg.» zjjn niet slechts de conservatieven
maar ook de duitsch-liberalen door TaafFes
Ontwerp uit het veld geslagen, wjjl zjj zich
hoofd/akeljjk in steden en fabrieksplaatsen re-
cruteeren en uu vreezen door de sociaal-demo
craten verdrongen le worden. Ook de sociaal
democraten zjju natuurljjk onvoldaan, zoolang
nog de belangen-groepeu gehandhaafd bljjven,
maar toch lachen zjj in hun vuistje om
Taaffe's groote toeschieteljjkheid.
Met ingang van 16 October a. s. jtal de
laatste buslichting voor de 2e verzending naar
Schoonhoven op werkdagen plaats hebben te
5.35a (Greenwicbtjjd). De laatste buslichting
op Zon-en feestdagen bljjft bepaald op 5 uur.o.
Gouda, 13 October 1893.
De Directeur van het Postkantoor,
VORSTER.
Burgerlijke Stand.
Moordrecht:
OVERLEDEN8 Oct. H. van Mullum, 1 ra.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
Het bestuur der Kinderbewaarplaats alhier
komt opnieuw tot U, met beleefd verzookeen
plaatsje in uw dagblad te vragen ter opname
van het volgend verslag, ora onze stadgenooten
evenals vorige jaren nader op de hoogte te
stellen van den toestand van deze inrichting.
Het is ons eene behoefte allereerst onzen
dank te brengen aan allen, die ons gesLeund
hebben, op zóó krachtige wjjza, dat wjj thanB
met een batig saldo onze rekening konden
sluiten, terwjjl wjj het vorige jaar met een
tekort waren bezwaard.
Onze inkomsten toch bedroegen
1357.361
de uitgaven 1267.701
batig saldo 89.66.
Dit jaar werdeu iu onze inrichting opgeno
men 6455 kinderen tegen 4855 het vorige
jaar, waaruit bljjkt dat de kinderbewaarplaats
door moeders, die genoodzaakt zjjn buitenshuis
te moeten werken steeds meer op prijs wordt
gesteld.
Voortdurend hebben wjj krachtigen steun
noodig zullen wjj op denzelfden voet kunnen
voortgaan.
