DE SQUD5CHE BLAZEN,
Directe Spoorwegverbinding niet GOUDA. Wlnterdlenst 1893/94.
Aangevangen 1 October. T(|<l van Greenwich.
Haagsche brieven.
vil
Bultenlandsch Overzicht.
Dirk «11 Wouter Crabeth,
PRIJS 80 Cents.
Men leest in de «Fabrieksbode,* onder re
dactie van den beer J. C. van Marken, van
30 September
»De «Dorothea* is gereed. Nadat zjj in de
vorige week reeds eenige malen proefgestoomd
had, is zjj in werking gesteld. Deze nieuwe
machine, die thans de geheele oude fabriek
moet drijven, zal later, wanneer het groote,
nieuwe gebouw, waarvoor de president van
den üritschen bakkersbond den 9n Juni den
eersten steen legde en dat een hoogte zal ver-
krjjgen van 27 meter, geheel gereed en inge
richt zal zjjn, ook daar de talryke raderen en
werktuigen moeten bewegen. De kracht daartoe
zal haar zeker niet ontbreken, waar zjj by een
druk van 7 atmosfeeren 270 paardekrachten
ontwikkelen kan. Het is waarlijk een lust, dit
pronkjuweel te zien, terwjjl het groote vliegwiel
in een verbazingwekkende snelheid rond snort
en de dryfriemen over de banden der raderen
klapperen.*
Het bedoelde stoomwerktuig, van Corliss-
systeem, is vervaardigd, geleverd en gesteld
door de jjzergieterjj «de Prins van Oranje* te
's-Gravenhage.
Naar aanleiding van de zaak de Jong be
vat de «Ned. Sport» een artikel van Snip
over bet vinden van Ijjken door bloedhonden
en hunne dressuur. De achryver bevestigt
daarin wat reeds in anderen vorm werd be
weerd, nl. dat het onmogeljjk is met een
bloedhond een Ijjk te vinden, indien de hond
niet gedresseerd is op het opsporen van Ijjken.
Indien men nu, zegt hjj, in Engeland •Blood
hounds* heeft die de dressuur goed doorge
maakt hebben, laat men ze dan halen zijn
zulke dieren er echter niet, dan zal het ook
niet baten. Een hond, die eenmaal op de
jacht is afgericht, zal onmiddelyk het spoor
van een stuk wild volgen eu tien maal over
eeu bedolven lijk heen loopen zonder er zich
om te bekommeren. De schrjjver deelt in
bijzonderheden mede hoe de dressuur geschiedt.
Eerst met een stroopop op inpnscbelyke grootte,
welke eerst wordt weggestopt, daarna hnlf be
graven. Daarna echter moet met eon lyk aan
het werk, zoowel met oen verach als met een
dat al knapjes adellyk is zoo drukt do
schryver het uit. Dit lijk krjjgt de klooren
aan van de stroopop en de hond wordt thans
gedresseerd op de lucht en moot Ieeren elk lyk
te vinden, dat op een uitgestrektheid van hon
derden hectaren verborgen is. Men dient
daarby 'eRe'ijk 200 wer'£ te 8ftan» dat hot
lyk telkens wat verder weg en telkens ook wat
dieper wordt begraven. Als het echter te diep
verborgen is, als er te veel zware regens zyn
geweest dan zal de best gedresseerde bond het
toch niet meer vinden.
De vier ontbeerljjke hoofvereischten zyn dus:
strenge dressuur, een goede neus, goede wind
en het spoor niet te koud (te oud).
Een rooverbende hoeft te Godrano, op Sicilië,
het hnis van den burgemeester geplunderd. De
gendarmen werden door een deel der bende in
hunne kazerne gevangen gehouden en door
hevig gewoervuur belet, naar buiten te komen.
Twee agenten van politie te Parjjs zyn go-
snapt wegens chantage. Zjj arresteerden een
Engelschman. onder voorwendsel dat hy de
openbare zedelijkheid kwetste, en gaven hem te
verstaan, dat ze hem wel wilden laten loopen,
als hy 1000 franks bracht, fljj beloofde, dit
den volgenden dag te doen, op een anngewe
ien plaats, maar ging inmiddels een commis
saris waarschuwen, denkende dat hij met bru
tale dieven te doen had. Een paar stillen
werden op den loer gezet en hadden het ge
noegen, een paar collegae in uniform te arres
teeren.
Zaterdagnamiddag is atin den Haagweg
onder de gemeente Zoeterwoude een 8-jarig
knaapje door de stoomtram op Voorschoten
overreden. Hoewel liy nog teekonen van le-
overleden. De oorzaak van het ongeval ia niet
bekend.
Een paar jaar geleden is een 30-jarig man
op diezelfde plaats door de stoomtram over
reden, tengevolge waarvan hy beide voeten
beeft moeten mitsen, zoodat hy thans door
Leidens straten rondloopt op twee bonten
stompen en met behulp van twee krukken.
Twee baldadige jongens, van ongeveer twaalf
jaar, gingen te Scheveningen een hond ver
drinken in een der spranken van het Kanaal,
waar voorheen de vuilnisstaal zich bevond.
Het arme dier werd met een touw, waaraan
een steen was gebonden, in het water ge
worpen. Maar het touw was te lang en
daardoor wist de hond weder naar den kant te
zwemmen. Het dier begon te kwispelstaarten,
alsof hy het medeljjden der jongens wilde
opwekken. Doch zij hadden nn eenmaal be
sloten den hond om bet leven te brengen, het
doodvonnis moest uitgevoerd worden.
Na vele vergeefsche proefuemingeu kreeg
men het beest midden in bet water, en zoo
belast, dat het wel zinken moest. Terwijl de
hond lag te spartelen, gingen de jongens hem
nog steenigen bovendien.
Aan de Haringkade had een anderen knaap.
Jacob Tujjt, het boosaardig werk gadegeslagen;
tevergeefs riep hjj hun toe, dat zjj het moésten
laten, en ten slotte snelde de knaap in woede,
met tranen in de oogen, toe, zjjn werk in den
steek latende. Hjj holde de kade af, om eerst
te trachtten de deugnieten te bereiken, die bjj
zjjne komst echter de vlucht namen. Toen
wilde Jakob nog beproeven of hjj het arme
beest kon redden. Én waarljjk, gekleed tot
aan den hals in het water gaande, haalde hy
den hond nog levend op. Er was geen droog
pnk voor den armen jongen thuis; hij moest
zjjne natte kleeren een voor een drogen en
Heeft misschien een kou of ziekte er mee op
gedaan. Maar hjj was voldaan en gelukkig.
Vad.«)
De Zweedsche ingenieur Andréo is Donder
dag met een luchtballon opgestogen te Stok-
holm en over de llothnische golf getrokken.
Hy sciude vut Abo, dat hy op een der eilan
den aan do Finscho kust was geland, met
moeite naar het schjjnt, want de ballon en de
instrumenten zyn verloren. Hjj bracht zjjne
onnteekeningen over de gedaue waarnemingen
echter in veiligheid.
De le luitenant-kwartiermeester C. F. Frevel
wordt 1 November ontheven van zjjne deta
cheering bij de landbouwschool te Wngeniu-
geu, en werkzaam gesteld aau het bureau van
den generaal-majoor hoofd-intendant te 's-Gra
venhage.
Aan de Provinciale Staten van Zuid-Hollnnd
is een adres gericht van den volgenden inhoud
De naamloozc vennootschap «Stoomboot
maatschappij Boskoop-Waddingsveen-Gouda
gevestigd te Boskoop, volgde, zobals zich .den
ken laat, met aandachtige belnigstelling de
verschillenden phasen, welke de quaestie Ver
betering van het vaarwater door deNJouwe en
verder tot heden doorloopen heeft.
De maatschappij werd opgericht hoofdzakelijk
door ingezetenen van de gemeenten Boskoop,
Waddiugsveen en Gouda met het doel het
vervoer van personen en goederen tnsschendie
gemeenten te vergemakkelijken, in aansluiting
met den spoorweg ja Goudu.
lieods bjj de oprichting der maatschappij in
1881 werd rekening gehouden met het voor
uitzicht, dat eenmaal de vaartverbetering tot
stand zou komen. Anders ware vrij zeker de
oprichting mislukt, want de bezwaren aan het
organiseereu van een behoorljjken dienst waren
en zjjn nog zoo groot, dat het verkrijgen van
een, zjj het slechts middelmatig, financieel re
sultaat zoo goed als onmogelijk scheen, en
werkeljjk heeft de maatschnppy sedorfc hare
oprichting strjjd moeten voeren oin haar be
staan.
ven gaf, was hy bjj zjjn overbrenging naar
het academisch ziekenhuis te Leiden reeds
r GOUDA-ROTTERD.
De redenen van algemeen belang, bevorde
ring van handel en nyverheid, ontwikkeling
van de Gouwe- eu Ejjnstreken en wat dies
meer zjj, welke de vaartverbetering wenscbelyk
maken, zullen van andere zjjde wel zoo klem
mend worden bepleit, dat de vennootschap zich
van argumenten daarvoor meent te kunnen
ontbonden.
Maar voor haar belang, dat trouwens ook
een algemeen belang is, oprdeelt zij te mogen
en te moeten opkomen, nu in uwe aanstaande
vergadering de beslissing vallen zal.
Zjj bepaalt zich daarvoor tot drie punten
lo. De gabelrechten op te brengen aan de
stad Gouda
2o. De provinciale verordeningen, die de
8toombooten aan zekere snelheid binden
3o. De belemmering veroorzaakt door de
spoorwegbrug over de Gouwe
Ad. lo. Het bezwaar der gabelrechten, zoo
voor deze als voor andere stoomboot-maat
schappijen, die de Gouwe bevaren, kan u bly-
ken uit de volgende berekening
De maatschappij heeft gedurende haar twaalf
jarig bestaan aan de stad Gouda betaald niet
minder dan 12,021.55 of gemiddeld per jaar
1000, dat is 5 pet. van haar maatschappe
lijk kapitaal, dat 20,000 bedraagt, terwjjl
aan de aandeelhouders slechts in 1888 2 pet.,
in 1889 3 pet. en in 1892 2 pet. als dividend
kou uitgekeerd worden.
Als de vrachtprjjs van eenen passagier over
het geheele traject, op 17 cent gesteld wordt,
dan moeten, om alleen deze kosten te betalen,
er 6000 personen vervoerd wordeu.
Ad. 2o. Dat de vaartsnelheid bij provinciale
verordening beperkt is, stelt den gezagvoerder
der boot, in verband met de weinige en korte
openingen der spoorwegbrug, vaak voor het
alternatief: of de boete te(heloopeu, of, hetzij
door niet-tijdig aankomen, of, hetzjj door aan
de brug te worden opgehouden, de fpassagiers
te moeten teleurstellen en hun reisplan te doen
mislukken,
Ad. 3o. Dat eindeljjk de spoorwegbrug bjj
Gouda do maatschappij doemt om dikwjjls voor
haar onmogelyke uren iu hare dienstregeling
op te nemen, tot groot ongerief van het pu
bliek, zal wel niet nader behoeven te worden
aangetoond.
Redenen waarom de stoomboot-maatschappij
Boskoop-Waddingsveen-Gouda» zich hierbjj
wendt tot uwe vergadering, met verzoek oin
ook hare bezwaren by het nemen der gewich
tige beslissing te willen wegen en die beslissing
zoo te doen vallen, dat de bestaande en ge
noemde belemmeringen in en voor de vaart
worden opgeheven.
Men meldt nit Amsterdam van ZondAg:
Een blokwachter van de Holl. Spoor was
heden ochtend er getuige vau hoe aan de over-
zijde van de vaart, welke de spoorbaan van den
Haarlemmerweg scheidt, een twist tusschen
eenen man en eene vrouw daarmede eindigende,
dat de vrouw in het water werd geworpen.
De blokwachter niot in staat hulp te bieden,
telephoneerde uit zjjn blokhuis naar het station
te Halfweg, waar de stationschef de politie
waarschuwde. Deze begaf zich terstond per
rytnig naar de plaats der misdaad. De vrouw
bleek verdronken te zyn, en de moordenaar
gevlucht. Terstond reed de politie hem achterna,
en slaagde er in den man te achterhalen. Een
onderzoek bracht aan het licht, dat de vroow
een paar dagen naar Den Helder was geweest
en te lang naar den zin van huren man was
uitgebleven. Dit gaf aanleiding tot den twist,
die een zoo noodlottig einde nam.
Van andere zjjde wordt omtrent deze zaak
gemeld
De werkman H. Faase, wonende te Haarlem,
had eene vrouw met wie hy samenwoonde, te
Amsterdam van eene boot gehaald, en te voert
ging men huiswaarts. Onderweg ontstond ei
eene woordenwisseling, die spoedig in eene
hevige worsteling overging, waarbjj F. de vrouw
jn eene moddersloot wierp en met geweld
eeuigeu tjjd in de modder duwde.
De onverlaat nam daarop de wjjk naar Half
weg, doch werd op den weg van daar naar
Spieringhorn door de veldwachters Haak en
Koster gearresteerd en voorloopig in de eel te
Halfweg opgesloten.
Op aanwjjzing van een drietal personen, die
aan de overzyde der vaart het gruwzaam too-
neel moesten aanschouwen, zonder te hulp te
kunnen komen, werd het lyk der 36-jarige
vronw opgehaald en naar Slolerdyk overgebracht.
Zwaar geboeid, onder geleide van 3 veld
wachters en onder toeloop van honderden inen-
schen, werd de man per rijtuig van Halfweg
naar Sloterdyk overgebracht.
Met het lyk geconfronteerd, verklaarde hy
de misdaad niet te hebben gepleegd, maar dat
by integendeel gepoogd had zjjne vronw, die
zich wilde verdrinken, te redden. Zyn gelaat
draagt echter de dnideljjkste sporen eener
worsteling.
Nog denzelfden dag werd hjj naar Amsterdam
getransporteerd.
Naar aanleiding van een bericht over het
door een Franscbman uitgevonden rookzwak
kruit, vestigt iueu in «Avicultnra» de aan
dacht op het rookvrjje kroit Plastomeniet,»
door W. Gflttler, Reichenstein in Silezië uit
gevonden en gefabriceerd.
Bjjna alle roodzwakke kruitsoorten worden
tot nu toe uit nitrocellulose (schietkatoen) ver
bonden met salpeter gemaakt, en om het tegeu
atniospheriscbe invloeden bestand te maken,
wordt dit cellulose in azjjnether, aceton of
parafin gedompeld, waardoor nitroglycerine ont
staat, en later met houtpoeder vermengd. Het
groote bezwaar bjj al deze fabrikaten is, dat
de zaren de geweer- ol buksloopen meer of
of minder aantasten, het kruit te ongelijk van
gasdruk en bet nitro-glycerine zeer gevnarljjk
is; daarom heeft de uitvinder van het plasto
meniet eene andere stof gezocht, geschikt om
nitrocellulose op te nemen onder de genitreerde,
hydrogene koolstoffen en dit gevonden in bet
zoogenaamde denitrotoluol, hetwelk ingesmol
ten toestand ook cellulose opneemt en dan eene
glasharde massa vormt, waaruit zoowel het
grove nieuwe rookvrije kruit voor zwaar ge
schut, als ook het bus- en jachtkruit gemaakt
wordt.
Op de Dnitsche inrichting tot onderzoek van
haudvuurwapens, heeft men volgens een in de
«Ned. Sport» uit de »Waidman> overgenomen
bericht, verschillende proeven met plastoinomet
genomen, waaruit gebleken is, dat dit volko
men gevaarloos is, daar het niet, zooals de
andere nieuwe soorten wit kruit, ontploft, maar
zooals gewoon kruit bjj zeer geringen gasdruk
ontbrandt en vooral bjj jachtgebruik, wat dek
king eu doorslag betrelt, met succès gebruikt
is. Vele heeren der jachtvereen. Nimrod, die
op Cley-pigeons schieten, hebben dit ook be-
vouden en gebruiken sedert geruiraen tjjd plas
tomeniet, terwjjl vroeger met Schul/e- en
Engelsch witbruit geschoten werd.
Eenige dagen geleden werd door een onbe
kende juffrouw in eenen winkel te Leiden een
waardelooze penning voor een lOgulden-stuk
in beta'iug gegeven. Eerst toen zjj reeds eeu
geruiraen tyd den winkel verlaten bad, werd
het bedrog ontdekt, doch de bedrogene kon
geen behoorlijk signalement van de onbekende
geven.
Zaterdag avond had een zelfde geval te
Leiden plaats, thans gepleegd door een 20-jarig
jonkman, die, zich ontdekt ziende, de vlucht
nam met medeneming van het grootste gedeelte
van het hem reeds voorgetelde geld. De
winkelier achtervolgde hein, zonder hem te
kannen krjjgen en gaf toen aan de politie
van de zaak kennis. Het mocht dezen geluk
ken, den dader in de wachtkamer 3e klasse
der Hollandsche spoor te ontdekken en te
arresteeren. Aan het politiebureau gebracht,
gaf hjj op van Rotterdam afkomstig te zijn,
en bekende onmiddellyk het door hem bedre
ven feit.
Hjj is ter beschikking van de jnstitie gesteld.
Gouda
6.30
7.25
8.35
9.01
9.40
10.46
10.55
12.08
Moordrecht.
0
7.32
8.42
0
0
0
11.02
0
Nieuwerkerk
0
7.39
8.49
0
0
0
11.09
0
Capelle
Rottordam
0
7.—
7.46
7.55
8.56
9.05
0
9.20
0
10.—
11 *05
11.16
11.25
12*28
Rotterdam6.— 8.08
Capelle ®*18
Nieuwerkerk8.18 8.81
Moordrecht 8,26 8.89
Gouda8.38 6.35
7.25 7.47
GOUDA ROTTERDAM.
12.18 12.58 1.24 3.52
1.05
1.12
1.19 0 0
18.38 1.88 1.44 4.10
KOTT1KDA M-0 O IJ D A.
4.50
4.57
6.04
6.11
5.20
5.22
5.40
5.56
6.03
6.10
6.17
6.86
7.10
7.30
9.46 9.51
7.45 8.07 8.18 10.03 10.11
10.17
10.87
10.84
10.41
10.47
11.50
12.20
18.08
12.40
1.45
1.55
2.02
2.09
2.15
2.30 2.50 3.48
8.40
4.2
8.43 9.40
0 9.47
9.54
10.1
9.03 10.10
10.42 11.08
11.28
11.02 11.26 11.48
5.35
2.48
11.10
1.13
1.18
1.24
1.83
1.38
GOUDA DEN HAAG.
Gouda 7.30 8.40 9.04 9.37 10.49 12.11 12.21 1.01 l 27 3.55 4.45 5.27 5.69 7.13 8.85 9.37 10.45 11.11 11.30
Zev.-M. 7.42 8.B8 11.01 1.13 4.57 «n u#
Bl.-Kr. 7.47
Z.-Zegw.7.53 9.01
N.d-L.d.8.02
Voorb. 8.07 9.18
5.03
9.58
9.11
6.16
6.88
8.81
Voorb. 8.07 9.13 0 0 11.12 1.38 5.20 6.36 JJ-JJ
'■Have8 18 9 18 9.34 10.07 11.27 12.41 12.51 1.41 1 57 4.25 5.25 5.55 6.41 7.43 8.55 10.15 11.15 11.40 12.—
8 OOI'DA-UTRECHT.
Gouda 5.85 6.40 7.55 8.09 8.21 10.19 10.55 18.48 2.23 3.18 4.16 4.47 6.23 6.01 7.45
Oudew. 5.50 6.54 0000 11.09 2.37 000 5.37 7.59
Woerden 5.57 7.01 8.11 8.40 11.16 2.44 5.04 5.44 6.17 8.06
Harmeien 6.04 7.08 0 8.46 11.23 2.51 5.19 5.50 MJ - ---
Utrecht 6 18 7 28 8.28 8.41 9.— 10.51 «11.45 1.20 3.08 3.50 4.48 6.29 6.21 6.35 8.28 9.10 10.52
GOUD A-A M S T K R D A M.
Gouda 6.40 8.21 10.06 10.55 12.11 2.51 4.47 5.23 7.45 10.08
Amsterdam Wd. 7.59 9.10 10.55 12.19 1.— 3.40 5.45 6.35 9.37 11.10
iTT III MS 11.10 11.14 1.18 8.15 8.- 6.50 Ml 11.88
8.38 10.08
0 10.22
10.28
10.34
4.45
000 4.55
000 5.02
000 5.09
3.10 4.08 4.40 «6.)5
DEN HAAG GOUDA.
'a Hago 5.48 7.20 7.43 9.28 9.46 10.14 11.33 12.15 1.38 2.15 2.45 3.43 4.15 4.42
Voorb. 5.54 0000 10.20 1.44 0,00 4.48
N.d-t.d5.59 000 0 00 0 1-49 0000 0
Z.-Zegw6,08 0 H0 0 10.32 1.68 5.—
Bl.-Kr. 6.14 000 0 000 2.04 00000
Zov.-M.6.l9 000 0 10.41 2.09 5.(
Gouda 6.30 7.50 8.13 9.58 10.16 10.52 12.03 12.46 2.20 2.45 3.15 4.13 4.48 5.
U T R E C H T-G O U D A.
Utrecht 6.33 7.50 9.— 9.53 11.84 12.03 12.50 3.10 3.52 4.48 6.36 7.48
lUrmelen 6.47 8.03 10.09 0 12.19 0 3.24 4.06 4.58
Woerdon 6.53 8.10 10.15 12.26 0 4.12 000
Oudewater 7.07 8.19 10.24 12.42 0 0 4.24 000
Gouda 7.20 8.32 9.34 10.87 12.06 12.56 1.22 3.50 4.37 5.20 7.08 8.20
AMSTERDA M—G O U D A.
Amsterdam C.8. 7.55 9.40 11.10 11.27 2.40 4.10
Amsterdam Wp. 5.50 8110 9.56 11.25 11,42 2.56 4.26
Gouda 7.20 8.69 10.44 12.16 12.66
5.66
5.09
.20
7.07
7.17
7.24
7.81
7.87
8.10
9.85
9.44
9.6C
8.80 10.-
9.46
8.60
6.10
5.21 7.— 8.05 9.36
7.06
f 7.11
7.20
7.26
7 81 t 9.54
5.51 7.42 8.85 10.03
8.09 8.60 10.07 10,54
9.04
0 9.1010.28
9.19
8.41 9.32 10.40 11.26
4.10 7.28 9.47
4.85 7.40 10.02
5.62 9.89 11.01
Wreedheid jegens jonge kinderen wekt den
toorn van zelfs het onverschilligste wezen. En
wanneer een vader en moeder uit den be
schaafden stand huu eigen kinderen van 3 jaar
en anderhalf jaar op de afschuwelijkste wjjze
dag aan dag mishandelen, juicht iedereen als
ze ten laatste gestraft worden. De heer en
mevrouw Phelan van Upton Park bjj Chester,
vermogende lieden, zjjn ieder tot zes maanden
dwangarbeid veroordeeld een zeer zware
straf wegens bnn naamlooze wreedheid je
gens hun twee kinderen. De heer Phelan
sloeg het kind' van anderhalf jaar met een
hondenzweep met dubbelen slag. Het kind van
nog geen drie jaar werd van twaalf uur tot
aebt uur vastgebonden op het grasperk. Als
het kleine kind (1$ jaar!) niet zoo snel
wonderolie innam als de moeder wenschte,
nam dit wjjf het kind bjj arm en been en
wierp het buiten de kinderkamer, xoodat het
met een plof bewusteloos neerviel.
Het kind van drie jaqr werd steeds zoo
gebonden in zyn bed gelegd, dat het veel pjjn
had en niet kon slapen
«Jon kleine duivel, wil je je hoofd recht
houdenwerd «tot het kind van anderhalf jaar
gezegd, terwyl de moeder het met de vuist op
het gezicht sloeg.
Een half uur voor haar tweede bevalling
sloeg zy haar oudste kind met een haarborstel,
omdat de kindermeid de riemen had los ge
maakt, waarmede het krom gebonden was.
We sparen onzen lezers nadere bijzonder
heden. Deze «vader* en «moeder* zjjn
jonge menschenZe zyn niet krankzinnig
Ze wilden de kiuderen niet dooden om er van
verlost te zyn Ze waren enkel «wreed*.
Zulke menschen zjjn mirakels! De «Graphic*
geeft hun portretten. De man heeft een
gunstig voorkomen. De vrouw heeft een
wreeden mond.... dit schjjnt ten minste zoo,
als men weet wie zy is.
Te Elberfeld won een werkman dezer dagen
een prjjs van f 15,000 in een loterjj. Dadeljjk
liet hjj het werk varen, en nu begon eou le
ventje van vrooljjken Frans. Zjjn vrienden en
kennissen hielpen hem spoedig door zjjn geld
heen, en het dnorde niet lang of hjj bezat
geen penning meer. Door den nood gedwon
gen, keerde bjj nu tot het werk terug, maar
dit wilde niet meer vlotten, en het eind van
de geschiedenis was, dat hij zich doodschoot,
De man was slechts 23 jaar en vader van twee
kinderen.
Het is tegenwoordig stil in de residentie.
De parlementaire werkzaamheden bepalen zich
tot den ongetwijfeld zeer nuttigen, maar voor
het pnbliek onzichtbare» arbeid in de afdee-
liugen. Of de overweging der kieswet aldaar
resultateu hebben zal, die tot eeAe bevredigen
de oplossiug zullen leiden, heb ik hooren be-
twyfelen. Wel heeft een lange gedachtenwis-
seling plaats gehad en zal er een omvangryk
rapport worden mtgebracht, maar men zegt,
dat men geen stap nader is gekomen tot een
vergelijk tusschen de beide stroomingen in de li
berale party. De quaestie zon moeten uitgevoch
ten worden bjj het openbaar debat. Intnsschen
geloof ik toch, dat het uitstel der behandeling
nuttig zal geweest zyn, om de opgewonden
stemming, waarin de algemeene discussiën de
kamer gebracht hadden, te doen bedaren. Ik
bljjf het nog steeds wenscheljjk achten, dat
de kieswet tot stand komt met medewerking
der groote meerderheid van de liberale party.
Die mogeljjkheid bestaat nog. Want velen, die
bezwaar hebben tegen Taks voorstellen zullen
zich er ten slotte bij nederlegfgen. Ik voor mjj
geloof, dat Van Houten gelijk heeft in zjjne
beschouwingen, wat betreft de bedoelingen der
grondwet en de wenschen der liberalen tot op
de indiening der aanhangige ontwerpen. Tak
brengt ons verder dan oorsproukelylc het plan
was. Toch zou ik ten slotte de ontwerpen
aanvaarden, als alle amendementen werden
verworpen, omdat eene politieke party zich
ovbt het algemeen moet laten leiden door de
bewindslieden, welke namens haar aan de re-
geeringstafel hebben plaats genomen. Men
gelooft dan ook, dat in Maart de wet Tak
zal doorgaan, natnnrljjk zonder de schrjjfproef,
die reeds in de afdeelingen gebleken is ver
oordeeld te zyn en die de voorsteller zelf wel
zal moeten opofferen.
Men verwacht zeker in uwe stad wel, dat
de quaestie van bet stedeljjk subsidie aan de
rjjlu hoogere burgerschool in de kamer zal
worden ter sprake gebracht, nu uw afgevaar
digde daarover aan 'tschryven geweest is. Ik
geloof evenwel, dat uwe stadgenooten wel zullen
doen zich niet te vleien met hooge verwach
tingen. Naar mjjne information bestaat er bjj
de Regeering al heel weinig last het budget
voor onderwys nog hooger op te voeren. Indien
men zich niet plaatst op het bijzonder belang
eener gemeente, maar de zaak oit het oogpunt
van het algemeen ryksbelang beschouwt, dan
zyn er weinig argumenten voor te zeggen.
Dit heb ik althans van iemand, die meer com
petent is dan ik. lo. nu de school er
eenmaal is, is het voor het Ryk voor-
deeliger dat de stad de bjjdrage betaalt;
2o. geldt nog de vroegere overweging, dat er
van rykswege reeds veel meer scholen met 5
j. c. waren dan wetteljjk vereischt werd3o.
zon het een gevaarlyk antecedent zyn, indien
het Ryk zich door een tydelijke vrjjgevigheid
eener gemeente eigenljjk liet dwingen tot een
maatregel, die het niet wflde 4o. de gemeente
betaalt veel minder dan andere, die zelf een school
bekostigen en daarvan lJa der kosten vergoed
krjjgen. Ik geef deze tegenwerpingen tot uw
naricht, omdat zjj afkomstig zjjn van iemand
die met ministerieele bureau's iu betrekking
staat.
Onze liberale kiesvereeniging is niet zeer
gelukkig. Nog is er geen bestuur gevondenen
hoe langer die onzekerheid duurt, hoe meer
de geestdrift van vroeger plaats maakt voor
onverschilligheid. De plaatseljjke qnaesties heb
ben hier ook weder verlammend gewerkt op de
politieke eendracht en ik vrees, dat ook bjj
kamerverkiezingen de naweeën niet zullen uit-
bljjven. Tenzjj de kieswet komt en nieuw bloed
brengt, waarvan niemand nog iets weet.
Ook de Raad heeft nogal eens tegenwerking.
Vooral als het betreft de ververschiug der
grachten. Pas is besloten na herhaalde
stemming dat men eerst zal overgaan tot
demping der overbodige vervuilde grachten,
alvorens een besluit te nemen in de bestaande
spuiingqauestie, die al zooveel hoofden heeft
warm gemaakt, of Delfland komt met bezwaren.
Demping van grachten zal aanleiding geven
tot verkleining van Delflands waterboezem.
Natuurljjk. Maar ik heb nooit gehoord, dat
steden door dergeljjke overwegingen zyn afge
houden van hun voornemen om overbodig
water aan te plempen. Daarenboven, het graven
van het ververschiugskanaal in de duinen heeft
den boezem belnngryk vergroot, zoodat het een
het ander compenseert. De quaestie is iutus-
scheu gesteld iu handeu van de rechtsgeleerde
commissie uit deu Raad, welke haar licht zal
doen scbynen over Delflands m. i. gezochte
bezwaren.
Het spreekt vanzelf, dat ,ik niet zwjjgen
kan over eene andere quaestie, waarover veel
gesproken wordt in de residentie. Niet voor niet
leeft men hier onder de militairen; al wat met be
vordering en ontslag dier heeren, vooral van
de hooggeplaatsteu, in verband staat, wordt
druk gecommentarieerd. Het Dagblad (ik be
doel ons Haagsche) heeft den volko reeds kond-
gedaan, dat kolonel Vogel van de grenadiers
zal wordeu gepensioneerd, nadat er sedert
eenige weken onaangenaamheden van ornstigen
aard waren voorgevallen tusschen hem en den
inspecteur der iufauterie, waariu ook de mi
nister van Oorlog werd gemengd. Dit bericht
heeft natnurlyk de verwondering gaande ge
maakt, omdat genoemde hoofdofficier bekend
stpnd als zeer goed aangeschreven, een raan
zoo gezien, dat hy op het pont stond bevor
derd te worden tot commandant van de 2e
divisie. Men dacht in den beginne aan intri
gues om iemand uit het zadel te lichten, die
een ander in den weg stond. Doch nnar ik
thans verneem, heeft de kolonel zelf aanleiding
gegeven tot den te nemen maatregel en is
deze hoewel gestreng -• niet onverdiend.
Het moet naineljjk gebleken zjjn, dat hjj de
fouten van zyn zoon, die sergeant is bjj het
zelfde regiment, te veel heeft door de vingers
gezien, zoodat het strafregister van dat jonge-
mensch onder vaders commando blank bleef,
niettegenstaande ernstige overtredingen. Meer
dergeljjke partjjdighedcn in den vader ver
schoonbaar maar bjj djk regiments-commandant
te veroordeeleu moeten aan het licht zjjn
gekomen ten gevolge van een onderzoek der
politie-rapporten door den inspecteur der
infanterie. Deze uit een militair oogpunt zeer
ernstige feiten maken de aanstaande pensionee
ring verklaarbaar. Wjj, vaders, kunnen niet
dan te doen hebben met dezen geachteu
militair, die een eervol verleden heeft en
zyn verdere carrière gebronke zich door te
groote toegeeflijkheid. Wie onder ons zonder
zonde is, werpe den eersten steen. En toch
zal ieder moeten toegeven, dat zelfs de schjjn
van nepotisme in het leger niet geduld mag
worden.
Dientengevolge moet er een ander in aan
merking komen voor het commando over de
eerste divisie infanterie, aangezien generaal
Kool daarmede niet belast bljjlt. Men noemt
thans kolonel Bloem van 't 4e.
Hiermede is mjjn lystje van onderwerpen
ten einde; wellicht dat de begrootings-disenssiën
in den raad mij spoedig stof geven voor een
nieuw epistel.
Peripateticus.
De brief van den Italiaanscbe oud-minister
Di Rudini aan zjjne kiezers is verschenen. De
leider der oppositie bestrjjdt daarin ten sterkste
de militaire politiek, zoowel als de verhooging
der successierechten, de invoering eener pro
gressieve belasting en het betalen der douane
rechten in goud. Hjj verklaart dat het onmo
geljjk is den financieelen toestand in het reine
te brengen, als men niet terngkeert tot bet
programma dat een einde moest maken aan
de staatsachnld en als men niet tracht tege-
lykertyd bezuinigingen en eene vermeerdering
der ontvangsten tot stand te brengen. De
schrjjver acht beperking vau eenige uitgaven,
zooals die voor het leger, en vermiudering van
hst aantal geëmployeerden onvermydeljjk. Het
evenwicht in de begrooting moet gebaseerd
zyn op verbetering in den stand der schatkist
en van den muntomloopde schatkistbiljetten
moeten geleideljjk geconsolideerd, en de wet
op don muntomloop moet herzien worden. Men
zou ons kunnen verwyten, zegt hy, dat wjj
een militaire organisatie gehandhaafd hebben,
die bjj gebrek aan middelen langzamerhand
schipbreuk ljjdt. Indien wjj den moed missen
om ons heil te zoekeu bjj eene oplossing die
de logica aangeeft, zonden wjj gedwongen kun
nen worden onze toovlucht te nemen tot
territoriale werving of vermindering vau den
diensttjjd, hetgeen het inuerljjk gehalte van
het leger in gevaar zou*brengen. Het is on
mogeljjk het leger te redden, als men het
budget niet redt. De bondgenootschappen die
ons den vrede verzekeren, zjjn voor ons een
onschatbare weldaad.
Omtrent de voorvallen te Aigues-Mortes
merkt de schrjjver op, dat het land niet vol
daan is over de oplossing die aan de zaak is
gegeven, eu dat de minister van binnenlandsche
zaken in deze, de grootste verantwoordelijk
heid draagt.
De Duitsche keizer reisde naar Dresden om
koning Albert van Saksen geluk te wenschen
met den 50steu gedenkdag van zijn militairen
dienst. Aan de toosten bjj deze gelegenheid
kwam geen einde. De keizer Bprak en de
koning bedankte hem. Daarop antwoorde de
keizer en voor dat antwoord bedankte de ko
ning opnieuw.
Keizer Wilhelm noemdo den koniug, toen
hjj hem als zjjne hulde en die van het leger,
den veldmaarschalkestaf aanbood, den eenig
overgeblevene der groote legeraanvoerders uit
den grooten tijd. Wonderljjk loopt de geschie
denis! Koniug Albert die zulk een belnngrjjk
deel had ia de overwinningen van Beaumont
en Sedan, ontving in 1871 den Russischen
maarschalksstaf van czaar Alexander II, wegens
de grooote verdiensten in zjjn strjjd tegeu
Erankrijk. Nu huldigdt de czaar door bjjzou-
dere eerbewjjzeu Mac Mahon, den geduchten
bestrijder van zjjn grootvader
Bjj het Duitsche rjjksdepartement vau finan
ciën word eene tweede conferentie gehouden met
ministrs van financiën uit de bondsstaten ditmaal
alleen uit die inzonderheid belang hebben bjj deu
wjjnbouw. Volgens het officieuse bericht zal, wan
neer in die conferentie de noodige overeenstem
ming wordt verkregen, onmiddellyk het ontwerp
fiér wjjnbelasting ter goedkeuring by den Bonds
rad worden ingediend, terwjjl men nog altoos
hoopt, in de eerstvolgende zitting vnn den
Rjjksdag de gezamenljjke belastingplannen tpr
tafel te kannen brengen.
Iatu3schen is de «KölnischoZeitung* in staat
gesteld, den woordeljjken inhoud der grondtrek
ken van het ontwerp mede te deelen. Na al
hetgeen reeds er van was vermeld bevat het
niets nieuws, tenzjj alleen op punten van on
dergeschikten aard. Voor zoover de hoofdpunten
betreft, strekt het echtor ter bevestiging vnn
het reeds vroeger gemeldedat de belasting
zal worden geheven op natuurwjjn, mousseeren
den wjjn en kunstwjjn. bestemd te verbruike
binnen het rjjk; dat belastingplichtig zal zjjn
de kleinhandelaar of de verbruiker dat de be
lastingplichtigheid intreedt wanneer de wjjn
uit het buiteolaud, of van den binnenlandscheu
producent, of van den groothandelaar overgaat
aan den kleinhandelaar of den verbruiker
dat de belasting zal worden vastgesteld naar
eene percentage der waarde van den wjjn, enz.
Deze percentencjjfers worden echter nog niet ge
noemd.
In het Huis van Afgevaardigden zyn gisteren
het kieswetontwerp der Regeering en de andere
voorstellen, die daarmede in verband staan,
voor de eerste maal gelezen.
Graaf Taaff verklaarde dat de regeering, met
het oog op de aanstaande beraadslaging over
de kieswethervorming, gemeend heeft hare hoo
ding in deze quaestie te moeten preciseeren.
Een nauwlettend onderzoek van de verschil
lende gebeurtenissen, welke gedurende de
laatste jaren zoowel in Oostenrjjk als in het
buitenland hebben plaats gehad, heeft der
regeering den weg gewezen. Haar plicht
noodzaakt haar, in deze zoo ernstige aange
legenheid het initiatief te nemen. Elke vyau-
dige strekking tegen zekere klassen dor be
volking of zekere partijen is daarbjj aan de
regeering vreemd geweest, en het inge
diende ontwerp is geen maatregel waartoe
zjj onder de pressie van buitenlandschen in
vloed heeft besloten. Alleen door op voldoende
wjjze het kiesrecht uit te breiden, kan men
krachtdadig de ernstige gevaren bezweren,
waarmede de maatechappjj bedreigd wordt van
de zijde de- volksklassen die nu nog van poli
tieke rechten verstoken zjjn. De'regeering moet
het beginsel van uitbreiding van kiesrecht
handhaven, ondanks de opositie van drie par
tyen.
De minister meende zich bjj de eerste lezing
tot deze korte uiteenzetting te moeten bepalen.
De «Frankf. Ztg.» zegt, dat de toestand van
Oostenrijk van dag tot dag verandert. De
keizei heeft in Budapest baron Chlumeczky,
die het voorzitterschap der Oostenrjjksche Ka
mer wilde uederleggen, gerust gesteld en hem
verzekerd, dat de regeering de kieswet-hervor
ming niet met geweld zal doorzetten, en dat
zeker geen aanval tegen de Dnitsche linker-
zjjde mede bedoeld was. En de «Magyar UfzAg»
deelde soortgeljjke uitingen van graaf Taaffe
mede. Daaruit leidt men af, dat de minister
tjjd wil winneu. Hjj erkent, dat zjjn voorstel
voor verbetering vatbaar is, en ziet de amen
dementen der partyen tegemoet. En in dien
tusschentjjd zal hjj met elke party sfzonder-
Ijjk onderhandelenhjj zal trachten zoowel
de clericalen als de Polen en de leden der
Hohenwartciub te doen inzien, dat zjj bjj deze
kieswet-herzieuing meer kunnen winnen dan
verliezen. E11 misschien zal hjj ook eukele
wjjzigingen in de kieswet toelaten. Door de
liukerzjjde te isoleeren, hoopt hjj een meer
derheid voor bet ontwerp te zullen vinden.
Taafte's tactiek schjjnt door de linkerzjjde te
ingezien, want zy werkt voortdurend voor de
onmiddelljjke behaudeling, op gevaar af, dat
de Ryksraad dadeljjk zal wordeu ontbonden.
Die ontbinding zou haar op het oogenblik zeer
goed te stade komen, omdat dau de beslissing
van de uitzonderingB-moatregelen wordt ver
schoven en de liukerzjjde bjj do discussie voor
scheuring vreest.
Doch graaf Taafië ziet dan ook wel in eq
zal geen beslissing van de zjjde der kiezers
over de uitzonderingsmaatregelen en de kies
wet-ontwerpen uitlokken. Én misschien zien
wjj nog, dat graaf Taaffe, door de kieswet in
te trekken, de linkerzjjde er toe brengt, uit- 1
dankbaarheid de uitzonderingsmaatregelen goed
te keuren, qo dat zoodoende alles vreedzaam
wordt opgelost. Want het tjjdperk der ver
rassingen is nog niet ten einde.
De Belgische kieswet is thans ingediend.
Daar het kiesstelsel iu hoofdzaak iu de Grond
wet zelf is neergelegd, zjjn de verschillende
bepalingen der kieswet over 't geheel niet
van overwegend belang. Hoofdzaak zjjo de
uitsluitingen, waarvoor de Grondwet aan de
kieswet de vrjje hand heeft gelaten. Daarbjj
wordt nnlo. uitsluiting der kiesbevoegdheid
imperatief aan zekere veroordeelende vonnissen
verbonden2o. sommige beroepen als voort
durende, zekere delicten als tijdeljjke grond van
uitsluiting aangeuomen 3o. de openbaar be
deelden vau kiesbevoegdheid uitgesloten. Voorts
werden nader geregeld de census-voorwaarden
'waaraan een snppieinentaire stem wordt ver
zekerd, en opgesomd de diploma's eu beroepen
die eveneens supplementaire stemmen verschaf
fen. De leeftjjd van verkiesbaarheid voorden
Seuaat blyft op 30 jaren vastgesteld, De ver
kiezingen zullen voortaan plaats hebben in de
maand October. Hoe de verplichte stemait-
brenging verzekerd wordt, konden wjj ait de
beknopte mededeelingen der bladen nog niet
ontdekken.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN22 Oct. Hendrik, ouders W.
Noordegraaf en E. de Jong. Johanna Ma
ria, ouders W. Grflnder en J. Hazebroek.
Cornelis, ouders 0. Knor en J. E. Kusters.
Wilhelmina Catharina, ouders N. de Jong
en W. 0. Djjkman. Christina, ouders P.
Tom en J. Schoonderwoerd. Johanna Agatha
ouders P. A. Scliraven en A. Tuinenburg.
OVERLEDEN22 October A. W. Dies-
telhorst, 72 j. 23 H. Egeter, 3 m.
GEHUWD24 Oct. C. A. J. de Goejj
eu A. A. M. Blom.
Oct. Watergetijden.
Hoog. Laag. Hoog. Laag.
Wot'nsd. 25. 5—31 1—56 5—49 14
Doodord. 26. 8—08 2—38 8—27 2—52
Vrijdag 27. 6—46 8—11 7 -07 3—82
Zatord. 28. 7—28 8—58 7—61 4—16
Zond. 29. 8—15 4—40 8—41 5-06
Maand. 80. 9-08 5—33 9—85 6—
Dinsd. 31. 10—08 8—28 10—89 7—04
8pringtij 27 Oct. en 10 Nov.
Maan. Zon
oot. Opg. A. Onderg. A., Opg. Ondarg.
25 4-39 8—47 V. M. 19 Oct. 6—84 4-55
26 4—57 8-22 25 6—45 4—43
27 5-25 9—68 31 6-56 4—81
28 6—08 11—#29
29 7—09 f-4l A.
80 8—28 1—84
31 9—56 2—08 L. K.
Alom te bekomen
of de beschrijving der beroemde geschilderde
Kerkglazen van de Groote of 8t. Janskerk te
Ter Goudebenevens de geschiedenis der St.
Janskerk, der Glazen, der cartonteekeningen enz
waarbjj is toegevoegd een afzonderljjk levens
bericht der beroemde Glasschilders de.Gebroeders
A. BRINKMAN.
