a
Dlrecle Spoorwegverbinding mei GOUDA-
t
Wiiilerdienst 1893/94. -
Aangevangeu I October. Tijd van Greenwich.
Buitenlandse!» Overzicht.
Id dea Iaatuten Haagschen brief maakte onzé
correapoodent melding' ran de geruchten, die
omtrent de aanleiding tot kolonel VogelV
pensioueeting in de residentie loopeo. G»-lyk*
roededeeling komen ook voor in het Utrecbtach
Dagblad en de Amst. («D. r. N.«)
Naar aanleiding ran de correspond en tie in
het Utrecbtecb Dagbladschrijft kolonel
Yogel aan het Vaderland het roigende briefje:
Bljjkens bet rLeidsch Dagbladran beden
(bet bedeelde artikel was uit het >Utr. Dbl.«
overgenomen, Bed.) beeft zich de eene of an
dere gedienstige geest opgedaan als kampvechter
roor den minister ran oorlog en den inspecteur
der infanterie, in zake hun optreden tegen»
over mg.
Ik verklaar den schrjjrer dier artikelen
roor eén schandelijken logenaar, die, tegen
beter weten in, mijn naam als eerlijk en
rechtvaardig chef tracht te bezoedelen.
Een der Haagsche correspondenten van de
«Amsterdammer» schrijft:
Hoewel ik de handelingen van den kolonel
- Vogel niet kan goedkeuren, acht ik het noo-
dig er op te wjjzen dat de bevoorrechting van
dea toon aiet van recenten datum ia en dat
zeer seker, bij de ruchtbaarheid daaraan ge
geven, het legerbestuur reeds lang van onre
gelmatigheden kennis droeg.
De vraag, waarom eerst een onderzoek naar
deze onregelmatigheden wordt ingesteld op
het oogenblik dat de kolonel Vogel moet worden
bevorderd, dringt zich dan ook van zelf op
in bet antwoord op die vraag ligt de onthul
ling ran de handelingen ran het legerbestuur.
Jdet onderzoek naar voormelde onregelma
tigheden moest worden uitgesteld tot het tijd
stip van bevordering om ook weer met eenigen
schjjn van recht dien hoofdofficier op te ruimen
evenals reeds met zoovele anderen is gebeurd
De drang tot die opruimingen komt van
onderen en wel van de luitenants en van de
kapiteins en in het bjjzonder van de offiicieren
van den generalen staf; die drang is verre
gaand immoreel.
Indien men officier wordt in een klein lege»
waarin veertigjarigen dienst nn, indien men
vóór 18 jaar in dienst'treedt daarenboven 58-
jarige leeftijd wordt vereischt om vol pensioen
te erlangen, moet inen zich tevreden stellen de
hoogere rangen niet of op gevorderden leeftjjd te
bereiken; wil meu dit niet in het kleiue Ne-
derlandsclie leger, dun bestaat gelegenheid
tjjdig over te gaan bjj het Indische leger, zoo
dat bjj het Nederiandsche leger al heel weiuig.
reden bestaat om aan dien draug van onderen
gehoor te verleenen en toch kwam dit bjj de
ministers Weitzel en Uergaiisius en komt dit
in hooge mate bjj den tegenwoordige» minister
van oorlog voor. Op tekortkomingen te wjjzen
ten einde opper- en boofd-officiereu te verbe
teren, i» nimmer sprake; de hooge autoriteiten
leggen zich uitsluitend toe op bet opsporen
van gebreken, ten einde daarin een wapen tot
opruiming te verkrijgen.
Het gevolg daarvan is een ontelbaar getal
mutatiën in de hooge rangen, zeer ten naueele
van den dienst, van het leger en van l<<nd*
schatkist, welke voortdurend wordt belast met
tal van betrekkeljjk hooge jiensioenen aan
personen verleend, die nog uitstekende diensten
zouden kunnen bewjjzeu.
Het wordt tjjti dat aun die Handelingen,
welke door den tegeuwoordigen minister van oor
log, toen hg nog deze positie niet bekleedde,
souden zjj» bestempeld als aan landverraad
grenzende, een einde worde gemaakt.
Een wjjze uit het Oosten* schrjjlt uit
Suriname agn het Dagbl.
In de herziene straf verordening vnn 74
kooit een bepaling voor met het oog op de
emigratie, waarbjj de gecontracteerde werkman
gestraft,wordt als hij souder pas den dienst wil
lekeurig verlaat. Welnu, eenige dagen geloden
hangt zich een koeloe op. üjjtjjds afgesneden
brengt hg het leven er af. y
De gezagvoerder der plantage (de werkgever)
bedenkt aich niet lang eu tracht den werkman
aan te klagen ivoor poging tot verlaten
van den dienst zonder voorzien te zjjn van
een f*»»
De St#at der Nederlanden beeft bjj Doetin-
chem een gesticht i de Kruisberg» genaamd
tot opvoeding van verwaarloosde kna
pen, jengdige dieveu fen andere jortge boosdoe
ners, die geacht worden, zonder oordeel des
onderscheids gehandeld te hebben en voorver-
bttering vatbaar te zjju.
Hoe de Staat die roeping tracht te vervul
len. weten tg, die zich den strjjd van den
vroegeren kommandant Salomon herinneren,
reeds sinds jsren. Maar dut ondergeschikte
cipiertje»- zooals haeren regenten hem
noemden werd er destjjda uit gedrongen
en de toestanden in het gesticht doodgezwe
gen. *t Was ongeveer dezelfde toestand alt
die van movrouw Binten tegenover het Haag
sche krankzinnigengesticht maar te Doetiuehem
bleven heeren regenten, die alles »pour le
uiieux* verklaarden, de overhand houden, ge
steund «Is «jj werden door den opperniachtigett
hoofdambtenaar der gevangenissen.
De toestand in »de Kruisberg" was echter
door die officieele verzekering, dat alles er in
orde was niet goed geworden.
Dit hljjkt uu weer uit een schrijve^ van
»een ex-verpleegde" in de »Aruh. Ct.», naar
aanleiding van du vele gevallen van ontvluch
ting, in deu Interen tjjd voorgekomen.
De ex-verpleegde, die tot 1892 in »de
Kruisberg" vertoefde, verklaart ten eerste, dat
het toezicht gebrekkig is. De 241) jongens
moeien worden bewaakt door 12 personen, die
teveuit iu de werkplautsen vakonderwjjs geven
en gemiddeld 13 uren daags dienst hebben,
zoodat er van jjvor en lust geen sprake kan
zgn. Maar bovendien ontbreekt er alle tucht,
ten gevolge van het stelsel zelf der opvoeding."
Immers, door deu langen tjjd, dien de ver
pleegden in het gesticht moeten doorbrengen
(meestal 5 a 6 jaren), zal de scherpe indruk,
dien zjj in de eerste weken ontvangen, lang
zamerhand verflauwen, en ontstaat er bjj hen
een groote mate van onverschilligheid voot
straf en van vertrouwd zjjn met hat kwaad.
Daaruit vloeit als natuur!jjke oorzaak voort,
dat zelfs de zwaarste straffen ten laatste bjjua
geen indruk moer achterlaten. De populairste
verp'eegden zjjn dan ook zjj, die het meest
straf krijgen of verdienen.
»Ik ben volkomen overtuigd, dat een eenzame
opsluiting van eenige weken meer invloed heeft,
dan een verbljjf van 5 a 6 jaren in een od-
voodingsgeaticht onder een 240tal lotgeuooten,
die elkander alechter maken. Mon had oak
bierbjj in aanmerking moeten nemen de wjjze
spreuk: »Een kleine hamer, m sar met kracht
gedreven, werkt meer uit dan een groote, die
maar op het aambeeld gelegd wordt.
Heeft ecu verpleegde bjj zjjue komst in de
inrichting nog eenige goede eigenschappen,
zoo zal hij die na verloop v»u eenigen tjjd
zeker verliezen, en daarvoor in de plaats nemen
al het kwaad, dat hjj maar niet mogeljjkheid
van 240 anderen in oen jaar of vjjf tot zich
kan nemen.
Doch er is nog een auder, ernstig voorbeeld,
dat de voordeelige resultaten van een korte,
eenzame opsluiting boven een 5-jarig verbljjf
in ven opvoedingsgesticht nog duideljjker in
het oog zal doen apringeu. ik bedoel hier het
feit, dat ook het opvoedingsgesticht de Kruis
berg" xjjne prostitutie heeft. Prostitutie, ja,
maar iu deu meest uoodlottigen, in den meest
inuatuurljjken vorui. De vreescjjjke gevolgen,
die dit kwaad ia de toekomst na zich sleept,
behoef ik hier niet nader uiteen te setten,
evenmin als deu storendeu invloed, dien het
op het organisme der kindereu uitoefent. Dit
kwaad heeft eene ontzag!jjke, ja schier ouge-
loofljjke uitbreiding, en wordt bevorderd door
de betrekkelijke veiligheid, waarin dat kwaad
bedreven wordt, soodat de straf slechts wei
nigen treft.
Dit laatste vooral werd iudertijd ook door
den heer Salomon een- en andermaal botoogd.
M|pr 't heette toen niet waar.
In de jongste vergadering van de afd. Rot
terdam van het N. O. 6. werd door den heer
Domna, van Amsterdam, als pant van be-
sprek'ng ingeleid »de aanschouwelijkheid van
het onderwjjs.*
Spreker begint met te zeggen, dat door hem
weinig werkeljjk nieuws zal worden meege
deeld. Het* beginsel der aanschouwelijkheid
werd reeds lang geleden door Pestalozzi uitge
sproken, en al heeft bet in velerlei opzicht
lang op zjjne toepassing moeten wachten, bet
«are dwaas te ontkennen dat het overal is
doorgedrongen. In by na iedere school van ons
vaderland vindt oien voorwerpen of afbeeldin
gen, die het vormen van voorstellingen moeten
te hulp komen. Toch hoeveel staat er nog
aan de vorming van de hoogst noodige voor
stellingen in den wegHoe menig voorwerp
kan niet op school worden gebracht, ook omdat
de ruimte er te beperkt is. En, waar men
in het gebrek tracht te voorzieu door het ge
bruik van platen, ondervindt men, hoe inoeiljjk
het voor den leerling bljjft, uit eeue afbeelding
te besluiten tot de voorstelling.
t Een aantal voorwerpen moeten dan ook ge
zien worden waar ze te zien zjjnt.w. buiten.
Doch zelfs daar, waar men er niet tegen op
ziet de school te brengen buiten de school, is
nog niet alles gevonden da groote -zaak is,
van zien te komen tot wnarnemon. Zonder
deze rekene men niet op de vorming van voor
stellingen. Eigen aanschouwingen alleen, met
daarmee verbonden zelfwerkzaamheid, kan voe
ren tot elementaire voorstellingen redenee
ring moge verder aanvullen of voltooien en
daarom hoogst noodtakel jjk zgn op zichzelf
is zjj onvoldoende.
Behalve dat, is zelfwerkzaamheid de invest
zekere waarborg voor de aanwezigheid van be
langstelling, dien voornamen factor van vormend
onderwjjs. Al handelende wordt met meer
inspanning naar wetten en regelen gezocht, al
handelend komt men door zien tot waarnemen.
Nadst door spreker nog herinnerd is, dat de
aauschouwingsmiddelea niet altjjd kostbaar
behoeven te zjjn en de onderwgzer veel zelf
kun doen, gaat hjj in breede trokken de me
thoden voor de verschillende vakken na.
Met het aanschouwingsonderwgs als voorbe
reiding tot het lager onderwjjs handelt men
vaak nog te weinig naar een vast beginsel.
Men ondersoeks, welke voorstellingen de leer
ling meebrengt, vinde daarin zgne aauknoo-
pinspunten eu neme na de behandeling van de
verschillende voorwerpen in de school, die
dienstig kunnen zjjn, de meest bekende dieren
en planten. Niet te vroeg verkleiude modellen
fn net lokaal gebracht, maar van dendieginue
af gezorgd voor eene collectie kleuren eu vooral
deu leerling opgewekt, naar aanleiding van de
opgemerkte, geljjksoortige of afwjjkende vormen
aan voorwerpen thuis of buiten te zoeken.
Enkele voorwerpen worden vertoond naast hunne
afbeeldingen en zoowel in den geteekenün
stand als op verschillende distantie gehoudeÜ),
zoodat de Teerling eene afbeelding deere be
grijpen.
Voor het voorbereidend leesonderwijs hebben
wjj wel het een en ander, maar de inleider
betreurt het, dat voor deu inhoud van het
voortgezet onderwjjs bjjna alles ontbreekt. Voor
elke bepaalde serie leesboeken is dan ook een
aantal bepaalde wanrnemingen noodig, en de
aanschouwing zal moeten voorbeieiden, wil de
inhoud den leerling eigen worden.
Voor het rekenen zijn wjj vrjj wel inge
spannen. Alleen wjjst «preker er op, dat hier
zooveel kau worden tot stand gebracht met
geringe middelen, lióealen, staafjes, hand, vier-*
kante meters van papier en stellen maten en
gewichten.
Aan het gcschiedenis-onderwjjs staan wel
platen ten dienste, maar zij zijn veelal ouge-
schikt Spreker zag bij de behandeling van
dit vak het staatkundig gedeelte gaarne ver
bannen. en al i9 ons reeds de belangstelling
voor dit leervak verzekerd, daarmee is niet
bewesrin dat wjj zooveel voorbereidende voor
stellingen kunnen missen. Wat bjjv. wetten
en belastingen zgn, wat men onder een leger
en meer andere gedurig genoemde zaken heefl
te verstaan, dient vooraf te worden geleerd.
Bjj aardrjjkiknnde moet de leerling eerst
loeren eene kaart te verstaan, maar daartoe
behoort hjj vooraf zelf een grooter of kleiner
terrein in teekening te hebben leereo krengen.
Voorts mogen niet ontbreken de plateo ran
Boe, eene collectie grondsoorten en caltuur-
ge wassen.
Voor nat aardrijkskunde schaffe men zich
eeneu thermometer aan en trachte belangstel
ling te kweeken door dageljjksche opneming en
nanteekening vau temperatuur, windrichting
eoz kortom men streve er naar, eenige erva
ring te doen verwerven.
Met betrekking tot natuurkennis geeft de
inleider den raad, zich te beperken, wat de
uitgebreidheid der stof aangaat, en de kracht
van zjjn onderwgs te zoekeVi in de richting en
leiding der waarnemingen.
Bjj de leer der vormen is het rerbrjjgnu van
eenige voorstelling omtrent symmetrie van saer
veel belang. In de school en op de speel
plaats wordt naar grondvormen gezocht en
daarna steeds verslag uitgebracht
Van het teekenonderwjjs make men niét te
zeer vakonderwijs, maar handele in dien zin,
dat men cultiveere wat het kind toont te heb
ben en zicli niet te uitsluitend heperke te doen
woergeten, maar vooral ook tot liet opsporen
der vormen.
Zoo handeleud, onder wjjst men werkeljjk
naar de begin, eleu van aanschouwelijkheid en
zelfwerkzaamheid, met het voortdurend Btreven
naar splitsing der moeiljjkheden, de grondge
dachten dor nieuwe richting. Bekwame leiding
voert aldus den leerling tot de overwinning
van meuige uioeiljjkheid, maar weinig «al er
daarentegen van zjjno wezenljjke vorming tjjo
te verwachten, indien niet door goed gerichte
waarnemingen de elementen der voorstellingen
aanwezig zjjn.
Nn de discussie, waarbij spreker gelegenheid
heeft nog op menig onderdeel het begeerde
licht te doen vallen, wordt hem door den voor
zitter eene wurine hulde gebracht voor heigeen
door hem iu woord eu geschrift is gedaan,
om de onderwijzers te doordringen van het
uut eener consequente en getrouwe toepassing
van het beginsel der aauschouwljjkheid.
Thans is beslist dat ook de rjjks-leerschool
te 's-Bosch met 1 Mei 1894 naar Njjinegen
wordt overgebracht.
Aan adressanten, die verzochten om de leer
school eerst begin of midday A ng.'94 te doen
overplaatsen, is door den minister te keuneu'B>
gegoven, dat aan Iiiui verzoek niet kan worden
voldaan.
In de bosachenvan Doorwerth is gisteren
met honden 'gezocht, altijd nog naar het ijjk
van de Eogelsche vrouw van De Jong.
Te Ooriuchèm is een werkman, van een van
de miiren»derr voogmnligen Waterpooit gestort
en kort dftarop overleden. De ongelukkige )aat
eene vfoow en vjjf kinderen achter.
Naar men verneemt, is de door den Minis
ter van Financiën toegezegde gedeeltelijke her-
z'ening van de wet op de personeele belasting
aan het Departemeut bjjna gereed.
Een wjjziging in de successiebelasting en
in de zegelbelasting zouden o. a. het equiva
lent moeten leveren voor de vermiudering van
ontvangsten, die daaruit voor de schatkist
voortvloeit.
Het moot in de bedoeling liggen de parti-
eele herziening zooveel mogeljjk geljjktjjdig
met de bedrijfsbelasting in te voeren, zoodat
de indiening der voorstelleu niet lang meer
zal uitblijven
Naar men uit New-York bericht, is in de
gevangenis van Dunnemora weder eeu mis
dadiger door electriciteit ter dood gebracht. De
»electrocutie« liep ditmaal weder goed afzon
der martelingen voor den veroordeelde.
Gouda
Moordrecht
Nieuworkerk
Oapell
Rotterdam
Rotterdam
Capelle
Nieuworkerk
Moordrecht
(Jouda
f.80
7.85
8.85 9.01
9.40
10.46
10.55
13.08
18.18
18.58
f
7.88
8.43 0
f>
0
11.08
0
0
1.06
0
7.89
8.49
0
0
11.09
0
0
1.18
0
7.46
8.56
0
0
11.14 -
0
0
1.19
7—
7.65
9.05 9.80
10.—
11.06
11.69»
18.38
19.38
1.28
KOTTRHDA
5.—
6.02
7.86 v
7.47 8.-
9.45
9.51
10.17
f
1.10
6.13
0
0 i
0
0
10.37
5.19
6,81
0
0 0
0
0
10.84
5.36
6.19
0
0 0
0
0
10.41
5.38
6.35
7.45
8.07 8.18
10.03
10,11
10.47
GOD DA - DB N HAA
0.
.40 9.04
9.37 10.49 12.11 18.81 1.01 1.87 3.55 4.45 5.27 5.59 7.13 8.85 9.37 10.45 ll.ll 11.30
GOUDt-ROfTKKDAM.
1.84 3.52
f.44 4.10
4-0 OIIDA.
11.50 is
«.58
1101 l.l» 8.U
Hl.-Kr. 7.47 1-t» 81»
/„•&g*.7.88».OI 11.10 1.84 8.08 8.88
N.d-L.il.8.08 l.SS 8.81
Voork. 8.07 «.18 11.18 1.88 5.80 8.88 10.11
•tHw, 8 18» 18 9.84 10.07 11.87 U.41 18.51 1.48 l 57 4.85 5.85 5.55 8.41 7.48 8.56 10.15 11.18 11.40 18.
OOI'Dl-UTIKCHT.
Ootid. 8.88 8.40 7.8» 8.0» 8.»1 10.1» 10.85 18 48 8.83 3.18 ,.18 4.47 5.«3 6.01 7.4» 8.8» 10.08
Owla*. 8.80 8.84 110» ».S7 5.87 7.5» 10.»»
Wonrdwt 5.57 7.01 8.11 8.40 11.18 «.44 5 04 5.44 8.17 8.08 10.88
ll.ra.Wn 8.04 7.08 8.46 11'.88 S.61 5.10 8.50 «13 0.84
Utrecht 8.18 7.88 8.88 8.41 10.51 11,45 l.»0-3.08 SJtl 4.48 5.8» Ml 8.85 8.88 9.10 10.5»
O0UDA-4MHT8RD» M.
Goud. 8.40 8.81 10.06 10.65 18.11 8.51 4.47 5.88 7.46 10.08
Wo, 7.68 ».10 10.55 18.18 1.— 3.t0 5.45 8.8» 8.87 11.10
8.14 8.88 *11.10 18.84 1.18 .3.45 6.- 8.80 8.57 11.8»
Voorb. 5.54
N.J L.d5.59
Z.-Zegw6.08
BI.-Kr. (1.14
Ze*.-M.fi.19
4.60
5.83
5.68
7.10
8.22
8.43
9.40
10.42
11.08
11.88
4.57
0
6.03
0
0
0
9.47
0
0
5.04
0
6.10
0
0
0
9.54
0,
0
0
5.11
0
6.17
0
0
0
10.1
0
w
0
5.80
5.40
6.16
7.30
8.40
9.U3
10.10
11.09
11.86
11.48
.20
1.45
8.30
3.60 3.43
4.20
4.45
6.86
7.07
8.10
9.85
1.65
r
0
V
4.65
0
7.17
0
9.44
8.03
0
V f
6.01
0
7.24
0
9.IC
1
8.09
0
0 0
5.09
0
7.31
0
0
.40
8.15
8.48
3.10 4.08
4.40
6.11
6.65
7.37
8.30
It.—
DRN H a A
O-flOUUA.
7.80 7.43 9.88
9.46 10.1411.33 18.15 1.38 8.15 8.45 3.4S 4.16 4,43 5.81 7. -
8.05 9.30
10.20
4.48
10.32
10.41
5.09
7 06
7.11
7.20
7.36
7 31
MS
9.54
1.44
1-49
1.58
3.04
IW f
Gouda 6.30 7.50 8.18 9.68 10.16 10.62 12.03 18.45 2.30 3.45 3.16 4.13 4.48 6.89 5.51 7.43 8.36 10.08
IITKKOB T—0 O U D A.
.Utrecht 6.38 7.50 9.- 9.53 11.34 12.03 12.60 3.10 3.52 4.43 6.sf 7.48
IUrmdon 6.47 9.03 10.09 13.19 v 3.94 4.06 4.66
Vfoorden 6.53 8.10 10.15 12.-26 4.12
Oud»Water 7.07 8.19 10.24 12.42 4.84 i w
Öou.la 7.20 8.32 9:34 10.87 12 06 12.58 1.91 3.50 4.37 5.20 7«08 8.30 r*
i AM3TBRDA U-O O U D A.
Amstcrdam.C.S. 7.55 9.40 11.10 11.27 3.40 4.10
Amsterdam Wp. 5.50 8.10 9.56 1X11 11.42 1.66' 4J6
Gouda 7.80 1.69 10.44 19.16 19.66 8.60 6.10
8.09 8.50 10.07 10*64
9.04 g 0
"0 9.1010.13
0 9.19 0 g
8.41 9.33 10.4011.96
4.10 7.33
4,85 7.40
6.68 Mt
9.47
10.09
11.06
De toeneming ran het drankmiabroik, van het
miabroik van morphine en opium, in het kort van
bedwelmende middelen, geeft der iSUndaard»
aanleiding er op te wjjzen, dat men hier te
doen heeft met een historisch feit, dat zijn
ooreaken vindt in algemeens toestanden. De
geesteljjke swakheié ran ons geslacht als men-
schen treedt in dit jammerijjk verschjjnsel in
bet licht
De betere genins van ons geslacht echter
heeft geen oogenblik geaarzeld, den strjjd tegen
bet kwaad te beginnen. Het is eeu strjjd voor
de verheffing vau het menacheijjke iu ons, die
helaas zeer afmattend is. Men vordert wel
ieta, uiaar men klaagt toch over achteruitgang
der winst. Een machtige phalanx van matig
heidsmannen vormt zich uit hen, die zich
nimmer te buiten gingen, maar de phalanx
van wie wel misbruik maken, treedt in steeds
breeder slagorde op. De maatregelen der re
geeringen, de verhooging der accjjnzeu, niets
hielp, het kwaad bljjkt met de beste maatregelen
te spotten.
De Standaard» wjjst er vervolgens op, hoe
niet alleen in Nederland maar ook in Indië
bet kwaad woekert. Hoe daar de opium is,
wat hier de jenever is. Ook de strjjd tegen
de opium is afmattend. En wel door geheele
gel jjke oorzaak. Bjj den strjjd staat de fiscus
in den weg. Als Schiedam gesloten werd
zou de Nederiandsche staat in minder dan geen
tjjd bankroet slaan, en in Indië kan men de
millioeneh uit de opiumpacht niet mis9eu, nog
minder millioenen beschikbaar stellen om op
grooter schaal politié*toezicht te oefenen.
Toch moet men den moed niet opgeven, en
met waardeering herinnert de Standaard» het
werk van den Opiumbond, waarmee hot blad
echter in zooverre verschilt, dat het ook van
regie niets wil weten.
Het ongeluk is, dat het volk in zjjn groote
afmetingen, zoowel ten opzichte vau Schiedam
als zon bet opium vraagstuk, gevoelt dat af
doende maatregelen onmogeljjk zjjn, dat ons
fiscaal fatalisme ons de handen bindt. Eerst
als bet volk den zedcljjken mond greep, om
een offer van misschien dertig millioen 'sjaars
te brengen, zou er zgn door te tosten. Thans
kunnen we, eindigt de Standaard* slechts
bljjven getuigen, o«n slthans eeuigermate de
verantwoordeljjküeid van het Christeljjk deel
onzes volks lso te maken.
De onder verdenking van misdrjjven tegen
de zeden in bewaring gestelde Haagsche pre
dikant, ds. T., is, meldt men, buiton ver
volging gesteld voor feiten, dio hjj kort voor
zijn inhechtenis8telling zon hebben gepleegd,
en zal zich ulleen te verantwoorden hebben
wegens vroeger gepleegde en nog niet ver
jaarde bedrjjven, die by de gerechteljjke in
structie aan het licht zjju gekomen.
Indertjjd werd door den minister Weitzel
bepaald, dat zooveel mogeljjk de bataljons-ad
judanten bjj bevordering tot kapitein in hunne
adj iidan ta-het rek king moesten worden gehand
haafd. Djt heeft echter storend gewerkt en
doet dit'Uog steeds, zelfs in verhoogde mate,
en gMft tot tal van misstanden aanleiding,
ten nadeele van den dienst; daarom wen-cht
da minister Seyffardt nu hoe eer hoe beter de
vervanging te zien van alle kapiteins-batal
jonsadjudanten door luitenants. Aanvankeljjk
waa zgn voornemen, hierin zeer geleidelgk te
wefk te gaan, om de promotie tot knpitein
niet al te zeer te schadendoch de belangen
van den dienst vorderen eene spoediger ver
vanging, weshalve in het vervolg hiermede
rekening zal worden gehouden. t
Voor het gerechtshof te Hage stond gisteren
terecht een koopman, S., uit Delft, ala appel
lant en geintimeerde van een vonnis der Haag
sche rechtbank, waarbjj hjj tot vier maanden
gevAiigenisatrafi werd veroordeeld ter zake van
mishandeling van een echtpaar dnt hem geld
schuldig was wegens geleverd goed.
mi ging op zekeren dag om zjjn geld of
zijn geleverd goed terug vragen en toen out-
stoud eene schermutseling eerst met de vrouw,
later ook met den man, waarbjj deze beiden
achtereenvolgens van bekl. stokslagen zouden
hebben ontvangen. 8. beweerde echter heden
voor den Hove dat niet bij mishandeling ge
pleegd had, maar zalf mishandeld was zoowel
de vrouw als de man vfaren hem aangevallen.
Wel *ad hjj de vronw een klap op het hoofd
toegebraebt met een stuk hout (dat door hem
was medegenomen om bij zjjnen debiteur de
deur ,open te houden, ingeval men hem soms
nief mocht willen binnenlaten), maar dat ge
schiedde uit zelfverdediging.
Bekl/s advocaat Mr. A. D. H. Quiutus
trachtte aan te toonen dat bekl. zich werkeljjk
slechts heeft verweerd en', mocht het Hof van
meening zgn, dat hjj de grenzen van wettige
zelfverdediging heeft overschreden, dan meende
pleiter dat op bekl. (een zenuwachtig mau)
toepasselijk is al. 2 van art. 41 strafvord.,
volgens welke die overschrijding niet strafbaar
ia indien zjj het onmiddeljjk gevolg is geweest
van een herige gemoedsbeweging, door de aan
randing veroorzaakt. En voor het geval dat
ook deze ziensw jjze niet door den rechter werd
gedeeld, dan behoorde volgens Z.E.G. in ieder
geval de gevangenisairaf veranderd te worden
in eene geldboete.
Het Openbaar Ministerie vorderde bevestiging
van het vonnis.
Uitspraak over 14 dagen.
Voor eenige dagen vervoegde zich een man
bjj de stadsarmenkamer te Leeuwarden om tot
betaling van zgne huishuur een voorschot te
mogen ontvangen op dén trek*,dien hjj
in den aanstaanden winter als »werk!ooze«
zal ontvangen
Een der Eugelscho bladen bevatte onlangs
eee advertentie, waarin een betrekking gevraagd
werd door een jong meisje, een wees, die oiu
haar schoonheid tot dusverre geen betrekking
kon vinden als zij wenschte. Men bood haar,
zoo klaAgde zjj, geen andere betrekkingen aan
dan als model of actrice en zjj wilde niet zull^
een gevaarvolle loopbaan kiezen.
In betzelfde nummer, met de aanvraag van
de jongedame, wie haar schoonheid in den weg
stond, was zonderlinge tegenstelling een
advertentie 'te lezen vau een jonkman, die in
het tegenovergestelde geval verkeerde. Hjj kon
geen betrekking vinden, omdat hg overal om
zjju leelgkheid eu lichaamsgebreken werd afge
wezen en nu riep hjj de hulp van de een of
andere liefdadige instelling in, om hem een
onderkomen en werk te verschaffen.
De liberale kiesrereeniging te Stadskanaal,
in het district Veendam, heeft den heer inr.
J. A. van Gilse te Botterdam candidant ge
steld.
De commissie in zake Neerbosch is, naar
aan het »U. D.« gemeld wordt, voortdurend
werkzaam. De omvang vau het onderzoek is
evenwel oorzaak, dat zjj hare taak niet zoo
spoedig zal kunnen voleiudigen ais in den
aanvang verwacht werd.
In deze maand zjju de verschillende sub
commissies aan den arbeid geweest. In het
begin der volgende maand zal waarschjjulgk
wederom eene vergadering der geheele com
missie wórden gebonden, waarin rapporten
van de sub-commissies zullen Wordeu behandeld.
Gisteravond struikelde de bootwerker J. G.
op het Oosrvestpleiu, waarbjj zgn mes iu den
scheezak stak, hem diep in het rechterbeen
stak.
Daar de man niet in staat was zjjn hui»
loopende te bereiken, werd door een juist
voorbijgaande» dokter eeu vigilante ontboden
die beiden nnar de woning vnn den bootwer
ker iu de Adams Hoflaan bracht, wfcar het
been werd verbonden.
Te Dorenweerd is door de rjjkspolitie een
aan .teg gemaakt met het dreggen in den
Rjjn naar het Ijjk van Sara Juett.
De bezoekers van den dierentuin le Provi
dence (Rhode Island) waren Woensdag in de
gelegenheid, een verschrikkelijk gevecht Ie zi'Bv
tusschen twee prachtige t jjgers, Prins en Prin
ses genaamd. Beide dieren waren altjjd bui
tengewoon wild geweest, en de tjjger had reeds
dikwjj'.s een aanval gedaaq op de tygerin.
Dien dag gaf Prins aan de tjjgerin plotseling
een geweldigen slag, die niet onbeantwoord
bleef. Brullende liepen de dieren, iu het hok
road, elkaar met gloeieude oogeiraanstnreud".
Plotseling sprongen zjj beiden tegel jjk in de
lucht, botsten vjjf voet boven den grond tegen
elkaar aan en vielen op den vloer. Toeu be
gon een verwoed gevecht, dat zejjs de oppas
sers, die anders aan dergel jjke toouoelen ge
woon zgn, met ontzetting vervolde. De tjjgers
scbeiirdon elkaar hetvvleesch van het Ijjf. Een
der klauwen van Prinses werd bjjua geheel af
gebeten zjj trok zich toen achter in het hok
terug, sproog met vreeseljjk geweld op baren
tegenstander, wierp hem om en zette hare tan
den in zgn keel. Zoo hield zjj hem vast tol
hij dood was gebloed. Toen scheurde zjj zgn,
Ijjk io stukken, en viel daarna bewusteloos
neer. Ondanks hare vreeselgke wonden, is
Prinses in het leven galeven.
Te Jeruzalem wordt eerdaags begonnen met
den bouw van de Evangelische kerk. Die kerk
wordt gebouwd bij die van het Heilige Graf,
op een stak grond, dat vroeger bet eigendom
was van de JohanBjter orde en dat in 1869
door den Baltan aan Keizer Frederik (toen nog'
Kroonprins van Pruisen) geschonken werd. Dc
grondslagen van de oude ridderkapel zgn nog
iu weten zjj worden gebruikt voor de nieuwe
kerk, welke ook in onden stjji gebouwd wordt.
De Getzantachaps-secretaris Baron r. Seefried
Butterheim is uit Constantinopel naar Jeruza
lem vertrokken als vertegenwoordiger van d<
Duitsche Regeering by de eerste-steenlegging
bjj welke de Koning van Pruisen, beschermheer
van het Bisdom Jeruzalem, vertegenwoordigd
zal worden door den President van den Evan-
gelischen Opper-Kerkeraad Barkhausen.
Wegens gedurige dronkenschap van deu
vader verkeerde een viertal kinderen te Sap
pemeer in den treurigs ten toestand van ver-
wnarlooziug. Ten aloite is bet borgerljjk
armbestuur er in geslaagd den vader zjjue
voogdjjschap te ontnemen. De kindereu zjjn
nu allen gereinigd en totaal opgeknapt, en ter
verpleging bjj fatsoenljjke lieden uitbesteed.
v rechtbank te Amsterdam veroordeelde
gisteren den boekdrukker Schroder, wegen het
vervaardigen van valsche postzegels, tot een
gevangenisstraf van 3 jaren, onverminderd
den tjjd in preventieve hechtenis doorgebracht.
De Zuid-IIollandsche Maatschappij tot red
ding van schipbreukelingen zal weidra nau den
Hoek-van Holland eeu wtoomreddingsboot sta
tioneeren. Deze boot zal genoemd worden
»Presideut van Heelals eeu hulde aan de vele
diensten door den tegeuwoordigen eere-presi-
deut, denheer J. J. M. van Heel gedurende tal
van jaren aan de Redding-Maatschappjj bewe-
ztn. Het nieuwe vaartuig is een navolging
van de Engelsche stoomreddingeboot Duke of
Northumberland,» die te Harwich en bij Holy-
bead reeds vele diensten heeft bewezen.
Naar wjj vernemen, worden er nog pogiu-
gen aangewend om de Rotterdamsche Suiker-
rkffinaderjj voor liquidatie te behoeden en voor
Rotterdam te behouden. luvloedrjjke koop
lieden zouden hunnen steuu hebben toegezegd.
Voor de vele belnngen, daaraan verhouden
in verschillende Ukken vau njjverheid, handel
en scheepvnnrt, en vooral ter wille van de
werkkrachten, die by het weder in werking
brengen dezer fabriek worden gevorderd, zou
het welslagen der aan te wenden pogingen zeer
gewenscht zgn. *(N. R. C.)»
Naar men verneemt, zal du stemming over
de intrekking der Sherman-wet in dun Atne-
riknansche Senaat hedennamiddag beginnen.
Op den derden dag van het socialisteé-congres
te Keulen is o.een besluit rondgedeeld
ómtrent de Meiviering. Daarin wofdt aanbe
volen dat alleen die arbeiders, die zonder Ik'-
rtadeeling van hun belangen den len Mei als
trjjen dag kunnen beschouwen, zulks zullen
doen.
Voorts bracht Singer verslag uit over de
arlementaire werkzaam heden. Daarbjj ver-
ilde hjj niets nieuws; alleen is een uitlating
au hem merkwaardig. Hjj zcido ui. in éóu
dein »dat do arbeidersklasse alle politieke
lacht moest veroveren en dat daarmede de
lassenregeering zou zjju gefnuikt*!
Een voorstel strekkende oiu door de socia-
istische fractie in deu Ryksdag te doen aan-
ringen bjj de regeering op een statistiek der
werkloosheid werd door Singer goedgekeurd.
)e fractie zal het in overweging nemen.
Daarna volgde een zeer merkwaardig debat
óver het recht op werk*. De afgevaardigde
Harm uit Altona had o. a. een voorstel
ingediend van den volgenden vormDe
fi actie in den Rjjksdag behoort te streven
naar de instelling eeuer verzekering vau
den arbeider (door den Staat) tegen wer
keloosheid.* Bebel verzette zich hiertegen eu
fccide: »Door dit voorstel wordt in een ando
ren vorm bet beruchte recht op werk^ inge
voerd. Vroeger geloofde nien dat het recht
óp werk* nitvoerbaar was, en nu zgn er ook
50,000 Zwitsers gevonden die dat gelooven.
Naar mjjn vaste overtuiging is de eiscb van
recht op werk* onzin. Feiteljjk bestaat het
want het is reeds in het Pruisische landrecht
opgenomen.
Nog werden verschillende voorstellen, aange
nomen, o. a. een waarbij nau de Ryksdag
fractie wordt opgedragen opnieuw voor de in
voering van den 8-nrigen arbeidsdag te jj veren.
Bebel had dit voorstel, met bet odg op de
economische toestanden, on tjjdig genoemd. Een
voorstel om te trachten, opheffing van de ver
plichte inenting te verkrjjgen, werd verworpen
nadat Bebel had gezegd dat men dan ook wel
met voorstellen over vivisectie enz. xoa kunnen
komen.
Van de verschillende redenaars trok vooral
Liebknecbt de aandacht bjj de quuestie over
den len Mei. Het besluit van het Züricher
congres oin op I Mei staking van arbeid af
te dwingen, noemde hjj onuitvoerbaar. Daar
door zouden juist do goede, georganiseerde
arbeiders getroffen worden, want nn hebben do
kapitalisten nog de macht in handen. Een
algemeene werkstaking over de ganscbe wereld
noemde Liebknecht onzin, want als toen
daartoe de macht had, zou men immers ook
de macht hebben om de tegenwoordige maat-
schappjj stuk te slaan en dan niet de werk
tuigen te doen stilstaan maar ze op andere
wjjze te exploiteeren.
Onder de sprekers in het Oostenrjjksche
Huis van Afgevaardigden, die zich tegen het
kieswetontwerp verklaarden, bekoorden ook de
aanvoerder der rechterzjjde graaf Hohenwart.
Na afloop van de zitting had echter Hohenwart
met Jaworski, den aanvoerder ran Polen, een
onderhoud met den Minister-president Tsaffe
wat te denken geeft. De Regeering doet
blijkbaar veel ipooite om eerst een meerderheid
te krjjgen voor feet Boheemsche besluit en dan
verder te tien. Het wantrouwen vnn de Duit-
schers in Taaffe is groot.
Lord Randolph Qhurchill voerde het woord
op het jaarljjksche banket, dat de bierbrouwers-
genootacbap iu Londen hield. Hg zeide o. a.,
dat het wetsontwerp van sir Wiliam Harcourt,
regelende de vergunningen tot verkoop van
sterke dranken, niet weer in bet Lagerhuis
ter tafel zou komenmaar was dat wel het
geval en werd het aangenomen, dan zou het
toch door het Hoogerhuis wordeu verworpen.
En het Hnis der Lords zou zich daardoor nog
meer populair maken dan met de verwerping
van Home-Rule. Lord Randolph betoogde
overigens, dat.een hervorming en eenheid der
wetteu betreffende alcoholische dranken noodig
was, maar verklaarde tevens, dat billjjke scha
deloosstelling verleend moest wordeu, zoodik-
wjjls eeu vergiluning* werd ingetrokken.
De spanning in Italië wegens het gebrek aan
pasmunt houdt aan. Te Biella hobbeu thans
weer een duizend werklieden eene manifestatie
gehouden voor de prefectuur, daar zjj bjj ge
brek aan geld niet konden betaald worden.
Toch moet er nog oen 100 uiillioen aan pas
munt in Italië zjjn, en daarom verbaaat men
er zich over, dat hiervan in den dagelykschen
omloop zoo weinig gezien wordt. Maar het
schjjnt een gevolg te zgn van de zacht der
bevolkiug om, uit vrees voor verdere moeiljjk
heden, uit de geldcrisis voortvloeiende, zoo
veel al» nog maar eenigsziue mogeljjk is vau
het kleine geld vaat te houden, en te bewaren.
Denkelijk zal de conferentie der Latjjneche
munt-uiiie geheel voldoen aan de wenscbeu,
die door Italië zgn kenbaar gemaakt. Vol
gens deze sou de Italiaansohe pasmunt, tot een
bedrag vau ongeveer 120 milliueu lire in om
loop in Frankrjjk, België eu Zwitserland, bij
eengezameld worden eu in vaste termjjneu aan
de Italinausche regeering, tegen afgifte van
checks harcrzjjds, ter hand worden gesteld,
terwijl Italië bovendien een zeker bedrag nok
hebben te voldoen voor de kosten van het bjj-
eenbrengnu en bewaren der munten.
De open brief, door den vorigeu minister
president Rudini geschreven in antwoord op
de door deu miniBter-president te Dronero ge
houden» rede, heeft io de staatkundige kringen
veel indruk gemaakt. Wat Rudiui aan Gio-
litti te laste legtdat zijne mededeelingen om
trent de buitengewone uitgaven voor oorlog
oen verkeerd denkbeeld moeteu geven aan
gaande de cijfers, omdat het leger nog gepro
fiteerd hoeft van de voorraden, door deu vo
rigeu minister van oorlog aangeschaft, heeft
in het hgzonder de aandacht getrokken.
De «Opinions» zegt dat een Italiaanich mi
nister nooit onbarmhartiger beantwoord ia dan
Uiolitti in dezen brief; maar ook nooit is men
iu zoo neteligen, zoo ontmoedigemlefi, soo el-
lendigen toestand geweest als nu.
De koers der Italiaansche rente en de stand
van den wisselkoers geven den maatstaf aan
van Italië'* oeconoinisch en flnaucieel verval.
Eu wat den staatkundigen toestand betreft,
deze is nog jamiuerljjker.
De «Funfnllo» verklaart dat de brief van
Rudini het welsprekendste antwoord is, dat op
de rede vau Giolitti gegeven kon worden. Het
is een noodkreet.
De «Meesagero,» «Ivo voor officieus doorgaat,
zegt daarentegen dat Rudini'* brief oninogeljjk
als grondslag voor eeu regeeringsprogramtna
kan iisngeuomen worden. Rudini zelf heeft
voor het overige als minister zjju deel in de
verantwoordelijkheid van de huidige flnnneieele
wtnorde.
Welk vertrouwen kan men voorla ten aan
zien van de militaire quaestie in Rudini eu
zijne vroegere aintgenooten stellen, als men
weet dat zij het drievoudig verbood vernieuwd
hebben vóórdat het len einde liep en dat ajj
dus het voortzettei) van de militaire uitgaven
die zwaar op de begrooting drukken, oufer-
wjjdeljjk hebben gemaakt.
Burgerlek» Stand.
Moordrecht'
GEBOREN: 20 Oct. Marrigje, ouders G.
8. Zekveld en O. Versnel. Jan, ouders G.
Diepenhorst en C. Rietveld.
ONDERTROUWD: 21 Oct. W. Rietveld
en D. Bnrj jgraaf.
OVERLEDEN20 Oct. Adriana Steenber
gen oud 19 jaren.
Oct
Watergetijden.
Hoog. Laag. lioog. Laag
55a lord. 88. 7—18 8—63 7—51 4—16
55oad. 39. 8—15 4—40 8—41 6-06
Maand. 80. 9*~0f 5—38 9—85 6—
Dload. 31. 10—03 6—28 10—89 7—04
Woeiisd. 1. Nov. 11 15 7—40 11—37 801
Dondord. 2. 8—28 —47 9—12
Vrfidag 8.
1—84 9-59 »-!« 10—87
SpringtU 27 Oct en IO Nov.
Maan. Zon
Oct. Opg. A. OiuLru. A. Upg. Onderg.
28 6-08 11—39 31 Oct. 6 - 66 4—81
29 709 1 —41 A. .1 Nov. 6 -58 4—19
30 8-28 1—84 7 7—09 4 18
81 9—56 3—08 L. K.
IN. 1-23 1—80
2 M. 8-46
8 —47 t—69
