Si. fficolaas,
Directe Spoorwegverbinding met GOUDA.
Wlnterdlenst 1893/94. -
Aangevangen 1 October.
TU<1 van Greenwich.
Bultenlandscb Overzlcbt.
A. van OS, Az., E 73-73*.
Beurs van- Amsterdam,
"J'1'
toy,
617,
lende stations ontvangen, en dat alle dagen
in groote kisten naar Amsterdam wordt ver
zonden. Dezer dagen nu is een der heeren
van het kantoorpersoneel, van de afdeeling
boekhouders,» op wien zware verdenking
rust, dat h|j zich het geld heeft toegeëigend,
in hechtenis genomen. (Amst. Ct.)
Gisteren voormiddag had in de Maliebaan
te 's-Gravenhage de overdracht plaats van het
commando van het regiment grenadiers en ja
gers door den gepensioneerden kolonel Vogtl
aan zjjnen opvolger, kolonel jhr. Laman Trip.
Het regiment was reeds onder commando van
den lnit.-kolonel De Sitter het Malieveld bin
nengerukt, toen het korpsvaandel,'door eene
compagnie grenadiers, met de koninklijke mi
litaire kapel aan het hoofd, aan de woning
van den aftredenden commandant in ontvangst
genomen, aldaar werd gebracht.
Kort daarop kwamen de kolonels Vogel en
Laman Trip te zamen de Maliebaan binnen.
Beide hoofdofficieren reden eerst naar dc
standplaats der officieren van het regiment,
behoorende tot de staven der bataljons of tol
de speciale diensten en, begroetten deze groep.
Vervolgens schouwden zjj de gelederen, op hun
marsch begeleid door de tonen van het korps-
muziek.
Alsnn werd een carré gevormd, in het mid
den waarvan de twee kolonels plaats namen
in de nabijheid van het in foudraal gehulde
regiments-vaandel.
De aftredende kolonel Vogel richtte toen het
navolgende afscheidswoord tot het regiment:
Hoofdofficieren, officieren, onderofficieren,
korporaals, grenadiers en jagers.
tHet bevel over het regiment, dat my on
geveer twee jaar geleden werd opgedragen, getf
ik heden aan mijnen als zoodanig benoemden
opvolger, den kolonel jhr. Laman Trip over.
»Ik ben er trotsch op, aan het einde myner
militaire loopbaan belast te zijn geweest met
het bevel over een korps, waarin de soldaten
deugden, liefde voor vorstin en vaderland,
krijgstucht, bekwaamheid en kameraadschap in
zoo hooge mate zjjn ontwikkeld, dat het met
recht den eerenaam mag dragen van keurkorps
der Nederlandsche troepen.
»Jk betuig u allen mijnen dank voor de
medewerking, voor den krachtigen steun, dien
ik van n ondervinden mocht by de vervulling
mjjner taak, voor de uitnemende wijze, waarop
mjjne bevelen door u werden ten uitvoer ge
bracht en waardoor herhaaldelijk tevredenheids-
betuigingen der hoogere autoriteiten ons ten
deel vielen.
Kolonel Laman Trip, ik geef u hiermetj"
het vaandel, dat ik eerst weiuige weken gele
den uit de handen onzer geliefde Koningin
ontving, en daarmede tevens het bevel over
het regiment over.
»Ik vertrouw dat als ge geroepen mocht
worden om aan het hoofd van uw schoon korps
op te treden ter verdediging van onze onaf
hankelijkheid, of van de rechten der kroon,
dat ge het den weg zult wyzen, aangegeven
door plicht en eer, en dat ge het vaandel even
onbesmet en onbezoedeld zult hoog houden
ik het u thans overgeef.
Heffen wy te zamen voor de laatste maal
onze geliefkoosde leuze aan Leve de KoniDgin!
Leve de Koningin-Regentes!"
Uit den troep ging een langdurig hoera op
en de muziekkorpsen lieten het Wilhelmus
weerklinken.
De kolonel-commandant Laman Trip beant
woordde deze toespraak en beval het regiment
in het vriendschappelijk aandenken van kolonel
Vogel aan, met den wensch, dat hy het nog
dikwyls moge zien, ten einde zich te over
tuigen van den toestand van voortdurenden bloei
waarin hy het had overgedragen en van de
goede eigenschappen, waardoor het zich steeds
kenmerkte.
Kolonel Vogel deed daarna officieren en
onder-officieren rondom zich verzamelen. Hjj
bedankte alle hoofd- en verdere officieren voor
den hem in de bevelvoering geschonken steun
en hoopte van harte, dat het hnn in hunne
verdere loopbaan steeds wel mocht gaan. Van
ieder nam hij met eenen handdruk afscheid,
wuartoe hy zich te voet in dezen kring begaf.
Ook tot de onder-officieren richtte hjj een
afscheidswoord, hetwelk op het kader zulk een
diepen indruk maakte, dat uit hun midden een
leve kolonel Vogel!* opsteeg.
Nadat officieren en onder-officieren hunne
plaatsen in de gelederen hernomen hadden,
werd door het geheele regiment op het maat
geluid van den parademarsch een Vïefilé ge
maakt, zoowel voor den afgetreden als voor
den nieuw opgetreden commandant.
Alvorens de Maliebaan te verlaten, vertolkte
de heer Vogel nog zyn byzouderen dank aan
den directeur der kon. kapel, den heer v. d.
Linden, voor de zorg, steeds aan de muziek
van het korps besteed, dat, naar hij hoopte,
nog menigen lauwer aan de reeds verworven
roem moge toevoegen.
De bataljons keerden tegen half twaalf naar
de kazerne terug.
Het verhengt ons, dat naar aanleiding van
de enquete in zake Neerbosch, het vraagstuk
der weezenverpleeging^ eok in breeder opvat
ting weer ter sprake komt. v
Gelyk men weet, verklaarden we ons van
meetaf tegen de weezenkazerne, en stonden
we steeds het stelsel voor, dat de plicht om
achtergelaten weezen te verzorgen in de eerste
plaats op de familie, in de tweede plaats op
de kerk, in de derde plaats op particuliere be
langstelling, en eerst in de laatste instantie op
de overheid rust.
De familie staat vooraan, en waar zij gel
delijk, of door gebrek aan plaats in de woning
onmachtig is, ligt het meest voor de hand,
dat mep de familie geldelyk steune.
Waar dit geen doel treft, moet kerkelyke
en particuliere philantropie tusschenbeide
treden, doch met het welbewuste doel, om aan
de kinderen een leven te bereiden, zoo na
mogelijk gelykend op het leven, dat ze in hun
stand, zoo ze geen weezen waren, hebben
zouden.
Huiselyk van aard. Jongens en meisjes
gemengd. Geen uniformen. Op de scholen
waar andere kinderen gaan. En na afloop
van de school de jongens op het ambacht in
de leer, en de meisjes in diensten.
Hiertegen na druischt de weezenkazerne
lynreebt in.
Een kazerneleven is de meest brutale tegen
stelling met wat een kind in de zeven, acht
eerste levensjaren hebben moet.
Bij de socialisten moge zulk een stelsel in
gang vinden, by ons Christenen mag dit niej.
En nu is hiermee niet gezegd, dat wy, ooft
al stellen we dien regel, een arbeid als dieiji
te Neerbosch veroordeelen.
Integendeel.
De nood, de ongeregeldheid der zaak kan
voor een oogenblik zóó groot zijn, dat me^i
buitengewone maatregelen moet nemen.
Slechts hadden we gewenscht, dat men by
dien noodmaatregel slechts liever vier, vjjf par
viljoenstichtingen in onderscheidene deelen van
het land hadde opgericht, dan over de duizend
kinderen op één plek saam te breugen.
Het verkeerde hiervan zal dan ook steeds in
helderder licht treden; niet omdat de direcr
teur van Neerbosch beter kon gedirigeerd
hebben; maar eenvoudig wijl zelfs de uitne-
mendste talenten van den directeur en de
kostelykste toewyding te kort schieten, om op
den duur het kwaad te bedwingen dat in het
systeem zelf zit. Standaard.*)
Eenige dagen geleden kregen tf$e broeders
te Odoornerveen zoo hevigen twist, dat de een
den ander met eenen knuppel eene wond aan
het hoofd toebracht, aau de gevolgen waarvan
deze thans is overleden. De dader is in arrest
genomen.
Nog een tweetal maanden, en indien e^
geen veranderiug komt zullen vele scholen
met den By bel da Rijkssubsidie over 189^
moeten missed, wegens het niet aanwezig zyn
van het bij K. B. vhn 18 April 1890 (Stbl.
no. 64) vastgestelde [aantal onderwijzers, dat
op 1 Jan. 18^4 moet aanwezig zyn.
Reeds in Juni j. 1. heeft de Schoolraad den
Minister van Binnenl, Zaken er op gewezen,
dat het aantdl beschikbare onderwijzers, on
danks de kracjitige pogingen, die voor de op
leiding van onderwijzers worden aangewend,
nog onvoldoenide is o|n aan het Kon. Besluit
te kunnen voldoen, ei» ZEx. met overlegging
van de noodige bewijsstukken, dringend uit-
genoodigd eene wyziging van genoemd Kon.
Besluit aan H» M. de Koningin voor te stellen.
Sedert dien tjjd is, naar wy vernemen, de
]rtdurend werkzaam gebleven om
verandering te verkrijgen, opdat
gevuar iutjjds worde afgewend,
loede heeft de Schoolraad den
steeds geadviseerd, om te bljjven
verkrijging van de vereischle
hulp, opdat de Regeering overtuigd zjj, dat
niet onwil, maar onmacht de oorzaak is, als
op 1 Jan. 1894 op vele onzer scholen het
vereischte aantjal onderwijzers zal ontbreken.
(Standaard.)
Schoolraad voc
de gewen sch te
het dreigend
Ten overvl
schoolbesturen
adverteeren te
Het *Noordbr. Dagbl.deelt het vol
gende mede:
Zekere J. H., 51 jaren, stoker van beroep,
geboren en laagst wonende te Amsterdam, be
vindt zich in dej gevangenis te VHertogenbosch.
Hjj heeft zich als landlooper aaugetneld, doch
schynt de bedpeling te hebben een en ander
mede te deelen. omtrent zekeren Willem Trom
pet, alias De Jong.
Genoemde 0. zegt pertinent in De Jong's
portret te herkennen dat van een persoonlijkheid,
die zich indertyd in zyne qualiteit als hof
meester noemde Willem Trompet, met welken
persoon hjj langen tjjd intieme relaties gehad
heeft. Acht jaar lang heeft hjj hem gekend
en menige zeereis gemaakt of> schepen waar
hjj als stoker, De Jong als hofmeester werk
zaam was. Verschillende reizen hebben zjj
samen gemaakt van Holland naar Londen,
New-York, Chiéago, Porto, Bilbao enz.
Mocht de Jnau waarheid spreken, dan is
niemand anders dan de Jong (Trompet) de
moordenaar vaiij Anna Verhoeven, de meid, die
in den avond Van 29 Maart 1892 ten huize
van den heer i Viotta aan de Prinsengracht
te Amsterdam, Vermoord is.
»De Jong he^ft na dien moord aanH.zyue
wandaad medegèdeeld samen hebben zjj eenige
dagen geteerd van het geld, dat gestolen was
bjj gelegenheid van den moord. H. weet zelfs
de plaats mede te deelen, waar Trompet zich
van de bloedsporen gereinigd heeft.
>De Jong moet eens aan H. hebben voor
gesteld, diens vrouw even van kant te maken.
H. heeft eenen tjjd lang eenen wrok tegen
zjjne vrouw gehad.
»Veel, zeer veel weet H. nog mede te dee
len wy achten .ons echter niet gerechtigd nu
reeds neer te schrijven wat wjj weten en zoo
doende een justitieel onderzoek vooruit te loopen.
»Wel kan nog gemeld, dat H. meermalen
moordwerktuigen van De Jong gezien heeft
dat H. op de [hoogte is van te Londen ge
pleegde misdaden; dat hy, de eerste maal dat
Sara Juett in De Jong's gezelschap de Noord
zee overstak perj Harwichboot, met bestemming
naar Rotterdam,J Sara Juett gewaarschuwd heeft
voor den persooh van De Jong.
Verdere meiledeelingen moeten wjj alsnog
voor ons houdeii. Wy hopen echter op deze
zaak terug te k|omen, zoodra omstandigheden
het toelaten.
Het onderzoek naar het lyk van Maria
Schraitz bij Laijenberg is gisteren voortgezet,
maar zonder eenig belangrjjk resultaat.
Alleen werden, op eenigen afstand van den
watertoren, de twee middelste baleinen gevon
den van een gjrjjs korset, onder eenig zand
verborgen. Deze twee reepen, die nog verbon
den waren door de koperen haken en oogen,
waren kljjkbaar uitgesneden uit het korset.
Do Jong zal wegens de beschuldiging vnn
Gouda
Moordrecht.
Nieuwerkerk
Capelle
Botterdam
Botterdam
Capelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
6.80
7.25
8.85
9.01
9.40
10.46
H
7.32
8.42
H
H
H
H
7.89
8.49
M
n
H
0
7.46
8.56
0
n
7.
7.66
9.05
9.20
10.—
11.06
5.—
6.02
7.25
5.10
6.18
K
5.19
6.21
H
4
5.26
6.29
II
5.32
6.35
7.45
10.55
11.02
11.09
11.16
11.25
GOUDA—BOTTERDAM.
2.08 12.18 12.58 1.24 8.52
n h 1-05 u h
0 0 l.VB
H H 1.19 H H
L2.28 12.88 1.28 1.44 4.10
ROTTE R DA M-G OIJDA.
7.47
8.07
j._ 9.45 9.51
8.18 10.0
10.11
10.17
10.27
10.84
10.41
10.47
11.60 12.20
12.08 12.40
Gouda 7.80 8.40 9.04 9.37 10.49 12.11 ?2°2l 1.01 1.27 8.55 4.45 5.27 5.59 7.18 8.25 9.37 10.46 11.11 11.30
Zev.-M. 7.42 8.62
Bl.-Kr. 7.47
Z.-Zegw.7.53 9.01
N.d-L.d.8.02
Voorb. 8.07 9.13
11.01
1U0
11.27 12.41 12.51 1.43 1.57 4.25 5.25 5.55 6.41 7.43 8.56 10.1? 11.15 11.40 12.
1.13
1.18
1.24
1.83
1.:
4.67 6.11
ii h 6-16
5.08 6.22
6.31
5.20 6.36
9.58
10.11
'•Hage 8.18 9.18 9.84 10.07GOl.'DA—ÜTRDOHT.
Gouda 5.85 6.40 7.55 8.09 8.81 10.1» 10.55 18.48 8.8913.18 4.16 4.47 5 83 6.01 7.45 8.38 10.08
Oudew. 5.50 6.54 U-0» 8.37
Woerden 5.57 7.01 8.11 8.40 1.16 8.44 5.04 5 44 8.17 8.06 0.88
Hm-nwlfln R 04 7 Oft 8.46 11.28 2.51 »r «hl» 5.50 ö.lo 10.34
SET 6 18 7 88 8 88 8.41 10.61 11.48 1.80 3.08 3.50 4.48 5.89 6.81 6.35 8.88 9.10 10.52
O O U I) A—A H8TIBDAM.
Gouda 5.40 8.81 10.06 10.56 18.11 8.51 4.47
Amstard.n. Wo. 7.59 9.10 10.56 18.19 1.- 3.40 5.45
A matenUm O.8. 8.14 9.88 11.10 19.84 1.18 8.55 8.—
Voorb. 5.54
N.d-L.d5.59
Z.-Zegw6.08
Bl.-Kr. 6.14
Ze».-M.6.19
plichtery terechtstaan, maar dit kan nog
•nigen tjjd duren.
Uit Wageningen meldt me^ van 30 October.
Het was heden by de loting der nationale
militie zeer rumoerig in de Btnd. Den gan-
schen dag liepen van de lotjelingen velen in
beuchonken toestand langs de i straten en kwam
J- hie,. ett daar tot vechtpartijen, waar by van
...—sen werd gebruik gemaakt). De socialisten
wisten van deze gelegenheid party te trekken
enorganiseerden in den avond eenen optocht,
waarbij de bekende liederen ijverden gezongen
en de roode vlag ontplooid. By ontstentenis
van een commissaris van politie (de nieuwbe
noemde is nog niet aangekomen) trad de bur
gemeester, mr. Hesselink van Suchtelen, zelf
handelend op en trachtte het zingen te beletten,
terwjjl een politie-agent de vlag afhandig
maakte. In het gedrang, dat daardoor ont
stond, werd den burgemeester eene wond met
een mes toegebracht in het onderlyf, terwjjl
de oudste wethouder eveneens eene verwonding
bekwam.
Onmiddeljjk werd geneeskundige hnlp ont
bodende twee geneesheereu bevonden echter
dat de wonden niet gevaarljjk waren. Een
paar der belhamels werden gearresteerd, waarop
het volk samenschoolde voor het stadhuis, vrij
lating der arrestanten eischte en steenen naar
de politie wierp, waarvan er onder anderen een
eene ruit van de secretarie verbryzelde.
Heden zjju 36 militairen (rjjdende artillerie)
uit jArnhem aangekomen voor het bewaren der
orde.
Van heden namiddag meldt men Alles
is t|ians rustig. De militairen zyn op 12 na
weder vertrokken.
T. Victor, ond 23 jaar, heeft bekend den
burgemeester en den wethouder Bronsveld met
oen dolkmes te hebben gestoken. Het wegge
worpen mes is teruggevonden. Victor is ge
vankelijk naar Arnhem overgebracht.
Omtrent den moord op den burgemeester
van I Chicago verneemt men nader, dat de mis
daad 10 minuten voor achten gepleegd werd.
Er had een man gescheld, die den burgemeester
wenchte te spreken. De heer Harrison kwam
naar voren. Ziende wie de persoon was, die
hem wilde spreken bij kende Prendergart
nog van vroeger, toen hjj eens beloofd had
hem een baantje te zullen bezorgen vroeg
hy, wat hy wenschte. «Gy hebt uw woord
niet gehouden,» zeide deze, «en ik houd niet
van die wijze van zaken doen.» Zonder ver
der iets te zeggen, haalde hjj de revolver te
voorBchjjn, en loste bij 3 schoten op den bur
gemeester: één in de borst vlak naast het
hart één in de onderbuik en één iu de lin
kerhand. De burgemeester wankelde eu vie!.
Op het hooren der schoten kwam zyn tweede
zoon naar beneden, de moordenaar vuurde ook
op hem, doch miste en nam de vlucht. In
middels waren enkele buren, dienstboden en
een politieagent toegeneld. Men zond iemand
uit pm een geneesheer te halen. Een der
buren poogde den gewonde nog moed in te
spreken, doch deze zeide: »Neen, ik zal niet
blijvén leven, ik moet als burgemeester ster
ven.* Toen vroeg hjj herhaaldelijk naar zjjoe
verlopfde. Twee in allerjjl gehaalde geneeskee-
ren verklaarden, dat binnen weinige oogen-
blikken de dood zou intreden, en weldra had
inderdaad het hart van den meest populaireu
man van Chicago opgehouden te slaan. Aan
zjjn jon begrensde populairiteit had de heer
Harrison telkens zijne herkiezing te danken,
ondanks het feit, dat hjj als democraat een
tegenstander der republikeinsche meerderheid
was. I Wjjlen de burgemeester was algemeen
bekend als »onze Carter*, of ook wel als »de
adelaar», welken laatsten by naam hy te danken
had aan een zinspeling op dit zinneboeld bij
een Redevoering eenmaal door hem gehouden.
De! moordenaar was eerst gevlucht. Hij gaf
zich echter weldra zelf in handen der politie
met tie woorden: »lk heb het gedaan.* Voor
het politieburean pakte zich dadelyk een tal
rijke menigte samen, schreeuwende»Hang
50 5.
.57
.04
.11
,20 5,
1.45
1.55
2.02
2.09
jfM5
5.66
6.03
6.10
6.17
6.26
7.10
8.43
9.40
9.47
9.54
10.1
10.10
11.28
3.48
4.46
4.55
5.02
5.09
5.16
11.02
7.07
7.17'
7.24
7.31
7.37
2.48 3.10 4.08 4.40 5.16 5.65
DEN Haag—GOUDA.
'a Hage 5.48 7.2)0 7.48 9.28 9.46 10.1411.88 ig.15 1.88 2.15 2.45 8.43 4.15 4.42 5.21 7.- 8.05
11.26
11.48
8.10
9.35
0
9.44
0
9.66
0
0
8.30
10.—
8.05 9.36
Gouda 6.30 7.50 8.13 9.58 10.16 10.52 12.03 12.45 2.20 2.45 3.15 4.13 4.43 5.20 5.51 7.42 8.35 10.08
U T R E O H T-G O U D A.
9.— 9.63 11.84 12.03 12.50 8.10 8.52 4.43 6.36 7.48
Utrecht 6.33 7.5
Harmeien 6.47 8.0
Woerden 6.53 8.
Oudewater 7.07
5.28
6.86
6.50
7.45
9.37
9.57*
10.08
11.10
11.26
Gouda
Amsterdam C.S.
Amsterdam Wp. 5.60
Gouda 7.#0
10.20
10.32
10.41
1.44
1.49
1.58
2.04
2.09
4.48
5.09
7.06
7.11
7.20
7.26
7 31
9.46
0
9.64
10.09
10.15
10.24
12.19
12.26
12.42
3.24 4.06 4.56
4.12
4.24 h
7.20 8.^2 9.84 10.37 12.06 12.55 1.22 8.50 4.87 6.20 7.08 8.20
AM8TERDA M—G O U D A.
9.40 11.10 11.27 2.40
9.55 11.25 11.42 2.55
10.44 1S.16 12.56 8.50
8.09 8.50 10.07 10,64
8.04
h 9.10 10.23 0
8*41 9.32 10*40 11*26
7.65
8.10
8.6B
4.10
4.26
5.10
4.10 7.23
4.35 7.40
5.68 0.81
0.47
10.02
11.06
hem, hang hemic De agenten moesten met
hun wapenen dreigen om de menigte uiteen
te jagen. De gevangenis, waarheen Prendergast
vervoerd is, wordt door militairen en politie
bewaakt, om te beletten, dat het verbitterde
volk de deuren openloopt en den modrdenaar
naar buiten sleept om hem te lynchen.
Juist toen de moord gepleegd werd, waren
de republikeinen vergaderd om te hooren naar
het voorlezen van een' adres van den gewezen
gouverneur Oglesby, een der grootste staat
kundige vyanden van het slachtoffer. Een
republikein bracht het treurige bericht. De
heerOglesby wilde der vergadering mededeelen,
wat er geschied was, doch hjj kon niet, het
verdriet overstelpte hem. Harrison was nog
een oud-schoolkameraad van hem.
Door de Rott. rechtbank werd gisteren o. a.
roordeeld
A. v. D., 27 jaar, melkboer te Waddinx-
veen, wegens mishandeling, tot 3 boete,
subsidiair 2 dagen hechtenis.
Mr. v. B. schryft in een Haagschen brief
in »de Controleur*, naar aanleiding van de
ministerieele aanschryving over voorbereidende
klassen aan 's Rijks normaalscholen
»Uit de voorzichtige en mm of meer arg
wanende termen, waarin dit ministerieele
schrijven (aan de inspecteurs van het lager
onderwjjs) is vervat, merk ik tot mjjn genoe
gen, dat men zich aan Binnenlandsche Zaken
nog herinnert, den zwendel, welke indeeersie
jaren na 1878 met de normaalscholen is
gedreven.
Maar ik had meer gewenscht, nl. dat men
aan het departement direct geheel afwijzend
beschikt had. Want het wordt eens tijd,
dunkt my, dat aan al die landelyke normaal
scholen een eind wordt gemaakt. Men dweept
hier te lande bijzonder met tweeslachtige op
leiding voor diverse openbare function, en men
heeft er op zyn tijd allerlei mooie argumenten
voor. Welke gegronde redenen er zjjn om bv.
officieren aan te kweeken, deels in Cadetten
school of Academie, deels aan een Hoofdcursus,
wil ik niet beoordeelen.
Maar van ouderwijzers en onderwas heb
ik genoeg gezien, om beslist aan te dringen
op een betere opleiding dan aan de kleinere
normaalscholen.
De hoofdfout, die ons lager onderwjjs aan
kleeft, is, dat de jongelui op te jeugdigen
leeftijd min of meer zelistandig optreden als
onderwijzers. Het zal een heelen tjjd duren,
eer daarin verandering komt. Maar men mag
dan tenminste aandringen, dat de opleiding
voor het examen zoo goed mogeljjk zjj. De
Rijkskweekscholen geven oyer het algemeen
goede resultaten maar zij zyn geenszins
waarvoor de tegenstanders van ontwikkeling
ze plegen uit te krjjten zulke op luxoeusen
voet geschoeide inrichtingen. Wat de jonge
lui daar leeren mag men gerust noemen een
hoogst noodzakelijk minium van algemeene
en vakkennis. Op 't gebied der vreemde talen
bv. en der natuurwetenschappen bljjven de
jeugdige onderwyzers heel wat ten achter bjj
de hoogere-burgers, al staat daar tegenover
een grondiger kennis van Nederlandsche taal en
andere vakken.
Maar beneden dat minimmnm moest men
niet gaan. De groote normaalscholen, in enkele
steden, waar toevallig flinke onderwijskrachten
byeen zyn, kunnen ongeveer hetzelfde resul
taat opleveren. Maar 'n plattelands-nbrraaal-
school kan onmogelyk voldoende opleiding geven,
al weet men er ook de jongens tot 't examen
te brengen.
Welke algemeene kennis doen zjj /laar in
zoo'n dorpsomgeving op? Hoe zal men hen
daar onttrekken aan den remmenden invloed
van een eenvoudige onontwikkelde, met voor-
oordeelen behepte omgeving Die aldus tot
onderwijzer afgerichte jongens bljjven dan
dikwyls nog, als er toevallig vacatures zjjn,
kleven aan 't stukje geboortegrond, om op
nieuw hun kennis aan andere, i over te gieten,
misschien later op hnnne beurt onderwyzers
te kweeken.
Men mocht toch voor 't minst wel eischen,
dat de aanstaande onderwijzer, die in kleinen
kring »de« ontwikkeling en kennis vertegen
woordigt, voor oud en jong» althans een
ja^r 3 of 4 werd overgeplaatst in andere
oipgeving, in een sfeer van wetenschap, ont
wikkeling en beschaving, een beetje verder
leurde kyken, dan zyn neus lang is, een beetje
meusch leerde worden.
Een eerste stap daartoe zon zyn, dat men
althans de opleiding bepaalde tot die plaatsen,
welke óp electueel gebied zoo zyn toegerust,
dat er nog niet bestaat aan eene speciale in
richting vaor knapen, van 11 tot 14 jaar, om
dat beetje te leeren, wat tot de toelating aan
de normaalschool noodig is. Want zulk een
ongeploegd terrein is niet de kuituurbodem
voor volksontwikkelaars.
worden en dan by na in het geheel niet in het
oog vallen. Het gevolg daarvan is, dab meer
malen reizigers znlke coupés binnenstappen,
zonder het verbod te hebben gezien. Wanneer
zij dan door hun medereizigers, die op frissche
lucht gesteld zijn, daarop attent worden ge
maakt, ontstaan dikwyls onaangenaamheden,
waarbij heeren rookers hun onheuschheid soms
zóó ver dryven van het verbod te ontkennen,
daar binnen de coupé uit niet9 daarvan blykt.
Ook heb ik het reeds *bygewoond, dat men in
een niet-rook-coupé, bestaande uit twee vak
ken, die open gemeenschap met elkaar hebben
in het eene vak meende te mogen rooken
omdat de verbodskaart alleen hing voor het
venster van het andereVertoogen tegen zulke
onhebbelijkheden helpen veelal nietsoms zelfs
bljjven beleefde aanmerkingen van vrouwelijke
medereizigers onverhoord. Het is inderdaad of
voor sommige lieden de zaligheid afhangt van
het lurken aan een eind sigaar of pjjp
Ik gun echter gaarne aan ieder zjjn vryheid,
maar ook het goed recht van menschèn, die
liever leven in dampkringslucht dan in tabaks
rook, blyve onverkort, en daarom zou ik langs
dezen weg der spoorwegdirecties wel in over
weging willen geven, het rookverbod duideljjk
aan te geven zoowel «in» de coupés als vóór
•elk» venster der afdeelingen, waar het geldt.
Een andere bron van geschillen tusschon de
feizigers van eenzelfde coupé is dikwjjls de
quaestie van het openen of sluiten der vensters.
Dezelfde heeren of aankomende heeren toch,
die in het rooken van tabak iets zeer bij
zonder manhaftigs en mannelyks zien, zijn
als juffersschouthondjes zoo bang voor een
tochtje en meenen daarom, de sluiting
te mogen eischen van alle vensters in
de coupé, zoodat meh dan, als men geen
ruzie wil maken, verplicht is soms zeer
geruimen tjjd door te brengen in een mengsel
van verbruikte, dus bedorven lacht, plus
rook van dikwijls allesbehalve welriekende
tabak. Ook in dit opzicht dient een ieder te
weten wat hier recht is, en daarom zou het
mede aanbeveling .verdienen, in de coupés met
duidelijke letters weer te geven de bepaliug
van art. 12 van het Algemeen Reglement voor
het vervoer op de spoorwegeuf volgens hetwelk
men alleen het recht heeft, te vorderen dat
de vensters aan de windzyde gesloten bljjven.
Misschien zyn er nog wel enkele bepalin
gen van dit reglement, die op gelyke wijze
verdienen blyvend onder de aandacht van
publiek en beambten te worden gebracht,
waaronder in de eerste plaats art. 1, waarbjj
den beambten en bedienden ten plicht wordt
gesteld, zich bescheiden, beleefd en voorkomend
tegenover het publiek te gedragen. Den goe
den en die vormen, gelukkig, verreweg de
meerderheid niet te na gesproken, valt het
niet te ontkennen, dat sommige beambteh, niet
alleen ile lagere, in dit opzicht noga/1 eens te
kort schieten, vooral tegenover reizigers derde-
klasse. Het gebrek aan voorkomendheid is
dikwjjls ook het gevolg van een gebrek aan
kennis omtrent den loop van treinen eu aan
sluitingen, vooral met het buitenland, dat men
bij spoorwegbeambten niet zon verwachten.
Ten gerieve van bet reizend publiek behooren
daarom de spoorwegdirecties te zorgen, dat
haar beambten voldoende onderlegd zyn, om
de noodige inlichtingen te kunnen verstrekken,
of wel aan alle stations duidelijk aan te wyzen,
waar men informatie kan bekomen.
Men schryft aan het Dagbl. v. Ned.»
In verscheiden treinen loopen tegenwoordig
coupés, waarop aan den buitenkant het ver
bod »niet rooken» staat aangegeven, en dat
wel met vrjj kleine letters, die alras zwart
De Fransche Kamer is tegen 14 November
bijeengeroepen.
De Oostenrjjksche Keizer kwam uit Hon-
garjje te Weenen, presideerde den Ministerraad
gaf daarop andiëntie eerst aan Taaffe, daarna
aan Hohenwart, Jaworski en Plener, allen af
zonderlijk, en vertrok toen weer naar Pest,
vanwaar hjj 8 November te Weenen wordt
terugverwacht met de Keizerin. Eerst dan,
zoo meent men, zal de beslissing vallen over
de pólitieke verwarring. De Keizer, zoo wordt
verder meegedeeld, verlangde, dat Taaffe, met
wien hij van jongs af bevriend is, zou trach
ten een coalitie-Ministerie te vormen, indien
dit noodzakelijk er wezen moet. Taaffe moet
hierop geantwoord hebben, dat dit niet ging,
want dat niemand hem meer vertrouwde en
niemand op politiek gebied meer iets met hem
te doen wilde hebben. Dit schynt werkeljjk
het geval te zyn, en wel in zoo sterke mate,
dat het Huis van Afgevaardigden met het
Ministerie geen enkele zaak van belang meer
wil behandelen, ook niet bet besluit betreffende
den staat van beleg te Praag. Men duidt 't
Taaffe nog minder kwaljjk, dat hjj dit kies-
ontwerp heeft ingediend, dan wel dat hy dit
deed zonder er met eenig hoofd van eenige
party over te spreken. Men verwacht in 't
eind de vorming ran een coalitie Ministerie
onder Windischgratz of Badeni, daar Hohen
wart verklaard heeft zich te oud te achten om
Minister-president of Minister 'te zyn.
Bjj het 50-jarig doctors-jobileum van pro
fessor Yirchow heeft, zeer opmerkelijk, het
Pruisische ministerie van onderwjjs den be
roemden hoogleeraar, die in het adres van
den senaat princepe medicornm wordt genoemd,
geen gelnkwensch gezonden. Daaruit kan
men opmaken, hoe de gezindheid in regee-
ringsk ringen is tegen de leden dar fry zinnige
partij. Virehow is in de wetenschappelijke
wereld een man van te veel beteekenig, om
het niet glimlachend te kunnen aanzien, dat
zyn politieke denkwjjze het misnoegen der
hofkringen opwekt. De beide vjfpegere- mi
nisters van eeredienst), Von Gjoslér eu graaf
Zedlitz, hoewel ook streng conservatief, hebben
niet nagelaten professor Vircho^ hun geluk-
wénsch te doen toekomen.
De houding van de regeering tegenoker
Virehow schynt vooral bedoeld te zjjn meit het
oog op de verkiezingen voor den Pruisischpn
Landdag. Toch ïs het niet twijfelachtig of,
trots het verbond tu«sch«?n conservatieven eu
antisemieten, zal de vrijzinnige party in Ber-
Ijjn haar aantal zetels wel böhouden.
En de v Berljjusche afgevaardigden vormen
het derde deel der, geheele vrjj zinnige party
in het Lagerhuis.
In de ander» kiesdistricten schytihn de kap-
s&n der verbondenen veel verbetetd te zyn
het staat nu reeds vast, dat de conservatieven
bjjna de helft van alle zetels i<i den Lk^ddag
zullen innemen. Een politieke beteeksuis kan
aan deze verkiezingen, bjj welke zelfs volgens
dem heer Von Bismarck het denkbaar slechtste
stelsel wordt toegepast, niet worden toege
schreven. Dat de groote massa van BTet volk,
op deze verkiezingen zoo goed als geen invloed
kan uitoefenen, blykt reeds «it het feit dat
Berljjn sociaal-democraten nn$r den Rijksdag
zendt en Dpitsch-vryzinnigen naar den Land
dag»
Zondag 1, I. hebben in Zwitserland de ver
kiezingen voor den Nationuleu' Raad plaats
gehad. Groot was de verkiezingsdrukte niet.
Alleen de socialisten weerden*" zich geducht,
daar zjj hoop koesterden hun tot dusver eeui-
gen vertegenwoordiger in den Nationalen Raad
een 'paar collega's te geven. Een merkwaar
dig verschijnsel hierbjj was, dat op sommige
plaatsen het de conservatieven en uHrauionta
nen waron, die samengingen met de socialisten,
op voorwaarde van bereidvaardigheid tot we-
derzjjdsche dienfeten.
Dat de socialisteffzich hiertoe kenden, spruit
voor een goed deel voort uit hun oneenigheid
met hnn minder gevanceerde broeders, do ra
dicalen. De laatsten zyn niets gesticht over
de scherpe aanvallen, waaraan zjj van socia
listische zjjde blootstonden, en vandaar dat zjj
hun vrienden links lieten liggen, dio toen op
hun beurt elk middel aangrepen om de radi
calen te deuken. Conservatieven en liberalen
leéhden hun hierbjj de behulpzame hand, uit
genomen het kanton WaadHandt, waar de
liberalen tot dergelijken ruilhandel niet te be
wegen waren.
Toch bestond er ondanks alle vyondige
combiuaties, geen oogenblik vrees, dat de radi
calen de meerderheid in den Raad verliezen
zouden. Een kort telegram uit Bern meldt
dan ook, dat ze de baas zyn gebleven, eu de
socialisten met de kous op den kop zyn thuis
gekomen.
Prins Ferdinand van Bourbon, die bjj de
nederlaag der Spanjaarden te Melillu was zoek
geraakt, is terecht. Hjj was nog krijgsgevan
gen, noch omgekomen, maar was na kranig
te hebben meegevochten in een der buitenfor
ten aangeland. Het gevocht van Zaterochtend,
na generaal Margallo's sneven, was dan ook
&lleroii8tnimigst geweest. Een oogenblik slechte
had de verwarring geduurd, toen men den aan
voerder by den uitval terstond zag vallen
maar als de Kabylen toeschoten en het lyk
van den generaal bemachtigdeu, benevens twee
kanonnen, blaakte er plotseling in de Span
jaarden zulk een woede en doodsverachting,
dat zjj met gevelde bajonet op den vjjand in
stormden en dood en verderf zaaiden op hun
wegzjj ontrukten hem het lijk van hun aan
voerder eu ook twee kanonnen Qn dwongen
hem, over de geheele linie te wyken, zoodat
zjj naar het fort konden terugkeeren. Maar
van verdere uitvallen moept worden afgezien,
de vjjand wel 30.000 man stórk was en niet
enkel de twee voornaamste forten, maar ook
de stad zelve van drie kanten te geljjk he
in den ministerraad te Madrid is dan ook
besloten, dat de Spaansche strijdmacht te Melillu
met 12.000 man zal versterkt worden, die als
zjj zullen aangekomen zjjn, onder commando
zullen staan van den minister van Oorlog
Deden zal het eerste versterkingskorps in Afrika
landen, en zal tevens de inscheping van het
tweede voltooid zyn; terwjjl reeds nit alle gar-
nizoeuplaatsen van Spanje troepen naar Ao-
dalnsië gedirigeerd worden, tot vorming van
het derde korps. Men verwacht dat de veld
tocht in Marokko zeer erstig zal zyndc
Koningin-Regentes deed een beroep op all<*
partyen om voor het vaderland in offervaar
digheid te wedyveren. Zy bezocht met den
jongen Koning de kazerne en moedigde de
soldaten aan, die haar met geestdrift ontvingen
De repnblikeinsche minderheid in de Cortez
heeft een vergadering gehouden onder voor
zitterschap van den oud-minister Pi yMargall,
en besloot, met het oog op de ernstige ge
beurtenissen in Marokko, weder te verschynen
in de aanstaande zitting van het Parlement,
waarvan zy de onmiddellijke bijeenroeping zal
eischen.
Een Engelsch eskader, bestaande nit 20 bo
dems, wordt te Gibraltar verwacht met het
oog1 op de verwikkelingen in Marokko.
Met het voorstel tot intrejfking der zoogen.
Sherinan-Wet, volgens welke de Auierikaniische
schatkist 'maandelijks 4,500,000 onsen zilver
tegen dén mnrktprjjs ïnoept aankoopen, heeft*
eindelyk de Senaat zich vereenjga. Ik», meer
derheid was niet zoo overweldigend als in het
Huis vaa Afgevaardigden op 29 Augustus
(239 tegen 1J$) maar toch sterker dan ftien
verwachtte: 43 tqgeii 32 stemraeu. Twee
maanden heeft de par^jj die bjj de zilveraan -
koopen belang heeft,, de .beslissing weten tegsn
te houden, ten ïaatste is zij gezwicht voor de
vrees, dat zjj bjj de eerstvolgende verkiezingen
de gevolgen zon ondefvindeo van een verzet
tegen de groote meerderheid des volks.
Er is beweert, dat het besluit eeru «Boom»
zou veroorzaken evenals in 1879 toen de be-
talihg in speci hervat werden. Maar toen
waren,óp de paniek van 1873 reeds zes betere
jaren' gevolgfd, terwjjl thans de maatschappe
lijke crisis, de slechte oogsten, lage pry zen,
verminderde looflen, depressie in handel eu
nyverheid ntog voortduren. De intrekking is
niet bedoeld flt» een krachtig opwekkend mid
del, impir tea hoogste als medicyn als elk
geneesmiddel kan het in een ander qpzicht
schaden. Vandaar wellicht, dat vele koersen
te New-York gisteretoi terugliepen, niettegen-
dtftaude zjj> in de afgei'oópen week belangrjjk
wnren verbeterd.
GEËT ALJBERD voor
81 OCTOBER.
Nbdbuland. Cart. Ned.W. S. 2l/4
dito dito dito 8
dito diio dito 9l/i
Hongar. OW. Goudt. 188.1-88 4
Italjb. Inschrijving 1862-81 8
Oostbnr. Obl. in papior 1868 5
dito in zilver 1868 5
Portugal. Oblig. met ticket 8
dito dito 3
Rusland. Obl. Oost. 2e Serie 5
dito Gocons. 1880 4
dito bjj Roths. 1889 4
dito bij Hop? 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 6
dito dito dito 1884 5
Spanjk. Por pet. sohuld 1881 4
^AIrkrij. Gepr.Conv. leen. 1890 4
Geo. loeuing serie D.
Geo. leening serie C.
Zuid-Apr.Rbp. Ree. v.obl. 1892 5
Mbxico. Obl. Buit. Soh. 1890 6
Venezuela. Obl. 4 onbep. 1881
Amsterdam. Obligatien 1861 3'/i
Rotterdam. Sted. leen. 1886 8'/,
Nbd. N. Afr. Ilandelsv. aaud.
Arondsb. Tab.-My. Certificaten
Deli-Maatsohappy dito
Arnh. Hypothookb. pandbr. 4
Oult.-Mij. der Vorstenl. aand.
's Gr. Hypotheokb. pandbr. 4
Nederlandaohe bank aand.
Ned. Handelmaatsch. dito
N.-W. Pac. Hyp. b. pandbr. 5
Rott. Hypotheokb. pandbr. 4
Utr. Hypotheokb. dito 4
Oostenk. Oost-Hong. bauk aand
Rusl. Hypotheekbank pandb. D/,
Amerika. Ëquit hypoth. pandb. 6
Maxw. L. G. Pr. Lien oert. 6
Ned. Holl.IJ.-8poorw.-My. aand.
Mij. tot Expl. v. St. Spw. aand.
Ned. Ind. Spoorwegm. aand.
Ned. Zuid Airik. Spm. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 5
Italië.Spoorwl. 1887/89 A Eobl.8
Zuid-lt&l. Spw mij. A-H. obl. 8
Polen. Warschau Weenen aand.4
Rusl. Gr. Russ. Spw-My. aand. 5
Baltische dito aand.
Fastowa dito aand. 5
Iwang. Doinbr. dito aand. 6
Kursk Ch.Azow-Sp. kup.aand. 6
Losowo Sewast. Sp. My. oblig. 5
Orel Vitebsk, dito oblig. 5
Zuid-West dito aand. 5
dito dito oblig. 4
AMERiKA.Cent. Pao. Sp. My obl. 6
Chic. North. W.pr. C. v. aand.
dito dito Win. St. Peter. obl. 7
Denver Rio Gr. 8pra. eert. v.a,
Illinois Central obl. in goud 4
Louisv. NashvilleGert.v. aand.
Mexico. N. Spw. My. lehyp. o. 6
Miss. Kansas v. 4 pet. pref. aand.
N.-York Ontario West. aand.
dito Penus. Ohio oblig. 6
Oregon. Calif. Ie hvp. in goud 5
St. Paul. Minn. Manit. obl. 7
Un. Pac. Hoofdlijn oblig. 6
dito dito Line. Col. le hyp. O 5
Canada. Can. South.Cert.v. aand.
Vrn. C. Rallw. 8t Nav. leh. d. c.,0
Amsterd. Omnibus My. aand.
Rottord. Tramweg-Maats. aand.
Nbd. Stad Amsterdam aand. 3
Stad Rotterdam aand. 3
Belgib. Stad Antworpenl887 21/,
Stad Brussel 1886 2'/t
Hong. Theiss Regullr Gesellsch. 4
Oostenr. Staatsleening 1860 5
K. K. Oost. B. Cr. 1880 3
Spanje. Stad Madrid 3 1868
Ned. Ver. Bez. Hyp. Spobl. oert. 5
iVor.krs.
81»/a
9
loo»/,
91",
ÏH,
75",
«9'/,
19V,
93V.
94
101
57»/,
79 V,
91./.
101'/,.'
91"/..
87
98
99'/,
96
650
698
100'/.
81V,
>1007,.
906
140'/,
»9';,
101
100'.,
138V,
99
7»
33
91
90V.
169
99»/,
4»"/,,
49»/,
199'/,,
180»/,
59'/,,
65'/,
98'/,
191
101
103'/,
98»/,,
891'/,,
101',
ISO
189'/,
10'/,
97'/,
58'/.
87'/,
99'/,,
16'/,,
109
80'/,
107»/,
100»/,
58'/,
63
10
159'/,
10 4'/„
1051/
99»/,
99'/,
118
119 V.
88»,
107
Blotkotra
81»/.
96
100»/,
1»"/,.
100'».
89'/,
47
49
181",
56
68'/,
90»/,.
101»/,
8!'/,
14'/,
101'/,
79'/,
10'/,
111',,
98'/,
