;Z0B
JEREM
BINNENLAND.
De Geheime Bezoeker.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
No. 6229.
32ste Jaargang.
Maandag' IS December 1S93.
■looping
smbar 1X93,
irkooping
MR1X93,
f
fEVILLETOSI
o.
-=
S KUITER,
va»
in a/d Brag.
Lklodt,
rijn toekomstige woon*
!N
18 VAM DUB
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
lij zich af:
landeld F
1894.
jen ten kan
nd D, 254 h
3 Zuidkadete
Aren lOCen-
A
JCHU1T' ge-
oot 23 Ton-
utzaag molen,
Zuidkade te
DIG:
i. Pitch Pine
Pine Balken
o, Plaatbout,
enz. enz.
HMi
-gehalte.
la hart
delicieus
freaks.
45 eeat
f Cmn.
Hbakkara
(Naar hel Daiitcl.)
in.
R te Wad*
ambtgenoot
'roeland, als
enamen van
loote, beiden
verkoopen
«naar en No
en.
lioriN iii: courant
JNHU1ZRN
sa GR0NO,
'iSWERK-
KHUI8 eni.
tule binnen
VÜON1IUIS
Ann den .oor het O.-L. leger boetenden
‘2e lelt, der infanterie N. W. van öelder is
twee maanden verlof verleend naar Hannover.
ADVERT ENTIËN worden geplaatst
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
mu—rr
burgerscholen met subsidie door de gtmaente
zullen voorkomen.
Ik dank den Minister voor ziju antwoord,
wat betreft zijn overleg met deu Minister van
Financiën, en hoop dat dit aanleiding zal ge
ven tot het wegnemen von het envd waarop
ik zijne aandacht vestigde.
itikt. Was
hevig.
De politie te Amsterdam heeft weder d»
hand gelegd op een paar fteeachentrekken, di»
miabruikmakend van den paam eener gnaatig
bekende firma, eene woning in de Wetter-
dokstrant hadden betrokken* en aldaar onder-
scheiue hoeveelheden papier ten name van
Gladder .Jansen Co hadden doan bezorgen,
zonder echter te betalen. Reeds op den dag
der vestiging dezer nieuwe firma van niet»
betalers werden de beideu firmanten in hqn
bedrijf belemmerd, waartoe de omstandigheid,
dat een inspecteur van politie hun naaste buur
man was, niet weinig bydroeg.
Aan de diaconie der Herv. Gem. Gouderak.
ie dour wylen mej. A. Smits by testamentaire
beschikking vermaakt f 2000, vry van succes
sierechten, welke gift, na Koninklijke goed
keuring, in dankbaarheid zal worden aanvaard.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur de* midd.
Zooals onze lezera weten, is jl. Donderdag
door onzen afgevaardigde in Je Tweede Kamer
bet subsidie der hoogere burgerschool ter sprake
gebracht. 'Wegens het locaal belang der zaak
nemen wy uit de handelingen bet gesprokene
over.
De heer Valette zeideNaar aanleiding van
onderart. 113 wensch ik even de aandacht der
Kamer hierop te vestigen, dat, zooals in het
Voorloopig Verslag wordt medegedeeld, in ver
schillende afdeelingen de billijkheid werd inge
zien van het wegnemen van het subsidie, dat
thans door de gemeente verstrekt wordt aan
de Ryk» hoogere burgerschool te Gouda. Niet
tegenstaande in alle afdeelingen stemmen op
gingen om dat subsidie weg te nemen, en
niettegenstaande door mij werd aangetoond in
een artikeltje, dat ik de eer had in afdruk aan
de leden der Kamer toe te zenden, dat er
alleszins reden daarvoor bestond, heeft de Mi
nister van Binnenlandsche Zaken gemeend, dat
op dit oogenblik de tyd daartoe nog niet ge
komen was. De Minister wjjst er in een zeer
kort antwoord in zyne Memorie op, dat voor
alsnog de tyd daartoe nog niet is aangebroken,
omdat hy wetswyziging vooraf wenscht te doen
gaan. Maar juist deze reden heeft rnyne be
vreemding ten zeerste gewekt. Met den besten
wil toch heb ik niet kunnen nagaan wat eigen-
lyk het wegnemen van een dergelyk subsidie,
eene abnormaliteit op het gebied van het
schoolwezen, te maken zou hebben met wets
wyziging. Wanneer ik beweerde dat het toe
kennen van een gemeentelijk subsidie aan eene
Ryks hoogere burgerschool tegen de wet was,
zou ik te ver gaan, maar in ieder geval durf
ik beweren dat in de wei op het middelbaar
onderwys geen zweem te vinden is dat eene
dergelyke toekenning van subsidiën zou aan
duiden. Er zyn geene Ryks hoogere burger
scholen aangewezen met subsidiën van de ge
meente. En nn evenals in het Fransche blij
spel, waar gezegd wordt dat eene deur öf open
öf dicht moet zyn, zie ik niet hoe bet eene
Ryks hoogere burgerschool kan zyn wanneer
^burgerschool in eene vijfjarige te veranderen, zoo
naar zeker door mij niet het voorstel gedaan
worden om de kosten van de uitbreiding dier
school voor rekening der gemeente te nemen.
Dat is echter eenmaal geschied en dezelfde ge
dragslijn werd sedert in andere gevallen ge
volgd. Totdat opnieuw het getal en de plaat
sing der Ryks hoogere burgerscholen kan wor
den overwogen in de Memorie van Ant
woord wordt reeds gemeld dat zulks by de
herziening der wet op het middelbaar onder
wys moet geschieden zal op dezelfde wyze
ook al is de Minister daarmede persoonlek niet
ingenomen, moeten worden voortgegaan.
De gemeente Gouda heeft zich l>y overeen
komst tegenover deu Staat verbonden om de
kosten te dragen der uitbreiding van de Ryks
boogere burgerschool aldaar tot eene school
met vjjfjarigen cursus en zy kan door my niet
tan de nakoming van deze verplichting worden
ontslagen, De geachte afgevaardigde vroeg of
omtrent deze zaak allen die door de Regeering
gehoord moesten worden, ook gehoord zyn.
Niet allen zyn gehoord. Want wie hier voor
namelijk recht heeft om mede te spreken, i«
de Minister van Financiën. De geachte spreker
weet immers dat de uitkeering der gemeente
Gouda aan het Ryk onder de middelen tot
dekking dezer Staatabegrooting is opgenomen.
Wat de meeuing van Gedeputeerde Staten
aangaat, om haar te beoordeelen zouden alle
gronden* welke Gedeputeerde Staten daarvoor
aan voeren, dienen te worden nagegaan. Ik
meen dat hiertoe thans geene aanleiding be
staat. Maar wel moet ik opmerken, dat onder
de gronden door dit college omtrent het ver
zoek om kwytschslding der betaling bygebracht,
verschillende worden aangevoerd, die my voor
komen, tegen grondig onderzoek en nauwge
zette overweging niet bestand te zyn.
Ik geloof, dat de geachte afgevaardigde met
my zal moeten berusten in de handhaving van
den voorloopigen toestand, totdat de herziening
der wet op het middelbaar onderwys wellicht
aan de gemeente Gouda eene Ryks-hooger-1
burgerschool met vjjfjarigen cursus kan geven.
De heer Valette hernam Het spy* mij, dat
de Minister wederom verwyst naar wetswyzi
ging-
Indien de minister meent, dat by de nieuwe
wet op het middelbaar onderwys ook ryk»
hoogere burgerscholen in het leven geroepen
moeten worden met gemeenteljjk subsidie, dan
zou ik die verwyzing naar de herziening der
wet aanvaard hebben. Nu de Minister zelf
tyeweert, dat by dergelyken toestund niet goed
keurt, althans dien persoonlijk niet in het
leven zou geroepen hebben, kunnen wij niet
verwachten dat bij de nieuwe wet rijks hoogere
ingaf.
Een goede geniusvroeg zij. Ze begreep, dat
sy het was, die hem voortdreef on het was of er
een steen op bet hart viel. Maar ge spraakt toch
van een wonder.
Hier hield sü op, w kon niet verder.
Ja, een wonder herhaalde hij met een woenioedigen
lach om hare lippen.
Slechts onder zekere omstandigheden was hot betor
goweest te blijven, maar een meosch verandert zoo
gauw. Neem bijv, aan, dat ik plotseling eergierig
geworden bon, op rijperen leeftijd komt xoo iets bij
mannen meer voor.
Ge kunt ons dus verlaten F vroeg zo verwijtend.
Gaat gy dan ook niet? was zyn wedervraag.
Innig bedroefd zag ze hem aan en hot sneed haar
door de ziel. Sidderende vouwde zij hare handen
en drukte die tegen de borst.
O, wat heb ik je aangedaan, stamelde zy. En gy
zijt zoo goed, zoo edel om het my niet te laten
voelen. Gij hebt het recht me te verafschuwen en
te haten, omdat ik my als een waanzinnige heb
aangesteld. Nooit suit go mij zoo iets kunnen ver
geven.
Hilda maak me het afscheid niet te zwaar, viel
hij baar in de rede. Was ik boos op je, dan was
ik niet hier naar toe gekomen.
Nog eeus ik wensch je het beste.
Het werd hem nu echter ook te sterk, toch ver
mande by zich en vervolgde
Zeg me een kort, hartelijk woordje tot afscheid.
Hij greep hare handen on zich zelf niet langer
meester, drukte hij een vurige zoen op haar voor
hoofd.
De Rederijkerskamer Hildebrand te Berg-
Ambacht gaf op Dond. 14 Dec. eene uitvoering.
Opgevoerd werden-: «Bart de Loods, vaude
ville; >de A dsistent- Dokter, kluchtspelen
«Kiespyn en Liefde,blyspel. Allee liep zeer
goed van stapel en het talryk publiek grf
luide zyne ingenomenheid te kennen. Naafloop
volgde, als gewooolyk, een geanimeerd bal.
GOUDA, 16 December 1893.
By kon. besluit is met ingang van 1 Jan.
verplaatst de controleur der dir. belastingen,
invoerrechten en accynzen van Hellevoetsluis
naar Gouda de heer M. Blonker Herney.
Voort» zyn benoemd tot controleur te Alfen,
de heer B. Formyne en te Dokkum de heer
J. J. W. Veldhorst, adj.-controleurs.
Dat is die oude vriendschap nog wel waa-tf, zei
hij Leef gelukkig, Hilda.
Hy maakte Mnstaltep om te gaan, maar hij kon
tuur niet wegkomen, een on weerstaan Imm macht
hield hem terug.
Hilda 1
Weer boog hy bet hoofd tot baar voorover, maar
ditmaal was het niet het voorhoofd, maar wel da
hem toegestokou mond, waarop hij een kus drukte.
Daarna rukte hy zich los, het was of zyn hart Stil
stond, en mol de oogen vol tranen snelde hfi weg.
Hilda kreeg het bijna op haar zenuwen. Zewilfl»
zijn naam uit roepen maar kon het niet.
Wat wa en haar eensklaps de schellen van de oogen
gevallen. Zij gevoelde nu eerst goed, hoe innig veel
ze van bem hield en nu had ze zich daarenboven
te verwyten, dat door hare schuld, die scheiding
was veroorzaakt.
Ze was nn alleen, geheel alleen.
Op eens werd er aan hrt venster getik)
dat werkelijkheid of droom, ze verschrok
Andermaal werd er getikt en nu zag tij dat het de
oude vrouw uit hot jachthuis was.
Een enkel woordje, juffrouw, bad zfi.
Hilda greep het pakket en ging naar baar toe.
Hy iaat zeggen, zei het oudje, dat hy niet langer
wil wachten en hot gauw moet hebben.
Ook mijnheer uw broeder doet zoo erg vreemd
het zou dus wel goed zijn, dat ge even kwaamt.
Ik ga dadelyk mee.
In een wip had ze mantel en hoed gekregen en
ging nu mee.
(For// oeroolfd.)
»7)
Wel mogolyk. Maar niet yoor die welke my
aouden kunnen troffen.
Wat zei hij dat wonderlijk. Wat wou hy daar
mede zeggen? Langzaam en om haar onrust te
verbergen liet ze zich op de sofa neder.
Nog altijd drukte ze het pakket hartstoebtelyk
aan haai borst als vreesde zy, dat men het haar
weer zou ontnemon.
Ik dank u, dat gij gekomen zyt, zei ze. Gij
doodt wd myn gevolmachtigde te voorkomen.
Uw gevolmachtigde voorkomen? Dat was waar
lijk myn doel niet, tenminste als ge daaronder ver
staat mynheer von Tonner. Het bericht van uwe
verloving ontving ik eerst bier. Had ik het vroe
ger geweten en tevens dat de heer von Tonner in
de stad was, dan bad het my veel moeite bespaard
en zoo'n bejegening zeker niet ondervonden.
Ik had er geen belang by en toch speet het my,
dat ge gisteren zoo van mij scheidet
Ik had mjjn bezoek zeker uitgesteld, daar ik ver
onderstelde dat zulks u niet aangenaam waa, maar
myn plan waa aan Frans de geiden over te dragen,
die ik wegens myu vertrek nu niet langer kan be
boeren.
Nu werd het een oogenblik doodstil.
had gMprokon van afin toekomstige woon-
Men melt uit Amsterdam
Eenige groothandelaren in diamant hier en
te Antwerpen worden met aanzienlijke ver
liezen bedreigd. In Mosoou overleed name-
lyk dezer dagen zekere Alexanderoff, die kort
vóór sijnen Jood groote partyan diamant oil
Amsterdam en Antwerpen betrok, waarvan
betaling vanwege de naastbeataanden thans
moeilijkheden ondervindt. De betrokken han
delaren alhier hebben mr. G. van Tienhoven
Jr., advocaat en procureur, verzocht al» hun
gemachtigde de zaak in loco te onderzoeken
en zoo noodig te berichten, voor welk doei
mr. Van Tienhoven reed» naar Moecou is
vertrokken.
ze gesubsidieerd wordt door de gemeente.
Ik zal de Kamer niet lang met deze zaak
bezighouden.
Ik heb, hoewel zeer beknopt, reeds in het
opstel dat ik straks aanhaalde, uiteengezet de
redenen waarom ik meende, dat de tyd wel
degelijk was aangebroken. Men zegt wel, dat
subsidie berust op een contract van de ge
meente met het Ryk. Dat zal niemand ont
kennen, en dat is ook door my niet ontkend,
dat is eene algemeenheid, die best uit het
Verslag had kunnen blyven. Wanneer er
geen contract bestond, spreekt het vanzelf,
dat alle moeite overbodig ware om van dat
contract bevryd te worden. Maar dat is juist
het verzoek, dat door de gemeente tot den
Minister gericht werd.
Ten slotte nog dit: lu de Memurie van
Antwoord werd tot mjjn spyi door den Minis
ter volstrekt niet medegedeeld hoe de autori
teiten, die by dergelyke gelegenheden gowoon-
lyk geraadpleegd worden, denken over het
wegnemen van het door mij bedoeld subsidie
Van den inspecteur van het middelbaar onder
wys, hierby betrokken, weet ik tot myn spyt
officieel niets, maar wel is het my uit vrij
goede bron gebleken, dat Gedeputeerde Staten
in dit opzicht een advies hebben uitgebracht
dat luidt, om dat subsidie weg te nemen. En
nu hecht ik zeer veel gewicht aan het oordeel
van Gedeputeerde Staten, en sinds ik de eer
heb lid dezer Kamer te zyn, hecht ik er nog
grooter gewicht aan, omdat ik gezien heb dat
deze Minister een buitengewoon groot gewicht
hecht aan het oordeel van Gedeputeerde Staten.
Onlangs, nog 4 October 1893, Handelingen
bladz. 128, zeide de minister: »Maar tot het
wikken en wegen dezer byzonderj belangen,
zyn juist de Gedeputeerde Staten door de wet
ais deskundige voorlichters der Regeeringaan
gewezen.
Tk, hoop dat zij erkend zullen worden als de
deskundige voorlichters der Regeering, en ver
zoek derhalve beleefd aan den Minister, aan
de Kamer te willen mededeelen hoe die des
kundige voorlichters der Regeering gerappor
teerd hebben over het wegnemen van het ge
meentelijk subsidie van de hoogere burgerschool
te Gouda. Mocht blyken, dat het oordeel van
Gedeputeerde Staten zoo gunstig is als ik ver
moed, zou het dan niet mogelyk zyn om der
gelyk subsidie, dat als abnormaliteit op het
gebied van het onderwys erkend wordt, weg
te nemen?
De heer Tak van Poortvliet, minister van bin
nenlandsche zaken antwoordde hierop: Wanneer
op dit oogenblik, voor het eerst door een gemeen
tebestuur gelyk indertyd door dat van Gouda,
werd gevraagd om de driejarige ryks hoogere
plaats, hy ging haar dus verlaten. O dat deed haar
leed en onwillekeurig vroeg zy zich afHeb ik
hem soms ook minder eerlijk behi
Zwijgend stond hy tegenover haar, zij voelde hoe
het bloed van bare wangen week.
Hij wilde zijn hoed nemen en weggaan, maar zijn
hart was machtiger dan zyn trots. Hy deed daarom
•enige schreden en bood haar vriéndelijk de hand.
GQ hadt gisteren gelyk, Hilda, ik durfde u de
vrjje beschikking over uw eigendom niet geven, maar
er zyn ©ogenblikken waarin men alleon op de inge
vingen van ziju hart let. Ik had u moeten ver
trouwen maar men dwaalt dikwijls met do beate
oogmerken.
Ik hoop dat deze verklariug voldoende is om als
goede vrienden te scheiden Hilda, ik hoop dat het
je goed mag gaan en breng myn hartelijke groeten
over aan uw broeder. Ik had hom gaarne nog oven
gesproken maar myn reis naar Weenen is reeds vast
gesteld. Wellicht komt hy me gauw eens opzoeken.
Ge gaat dus weg, vroeg zij en maakte daarbij
zoo’n onstuimige beweging dat het pakket van haar
schoot viel.
Het werd haar o zoo week om het hart. Hij, de
oude trouwe vriend ging haar zoo eensklaps verla
ten. O het stormde zoo in haar binnenste.
Ja, vandaag nog gaf hy haar ten antwoord, ter-
wyl hij het pakket opraapte, en op tafel leiIk
heb pet telegraaf bericht ontvangen, dat spoedig»
overkomst gewenscht is. Aan den eenen kant is
zoo'n haast goed, het verlicht het afseboid nemen
een weinig.
Wanneer hebt ge het besluit genomen? 9
Gisteren. Het wm Mn goed» genius die het my
