Directe Spoorwegverbinding met GOUDA. Wlnterdlcnst 1893/94. Aangevangen 1 October. - TUd van Greenwich.
-
Balteolaodsch Overzicht.
KENNiSGEVING.
doeld heeft grappig te zpn,< wordt de rolgende
herinnering verteld.
Het was op Dninlnst bp Zandpoort, aan den
feestdiseh van Hofdjjk's zeventigsten verjaardag.
Aan het einde van het maal werd veel getoost.
Hofdjjk kon het niet bjjhonden. Al die mooie
woorden begonnen hem angstig te maken. Het
scheen, dat hjj naar het einde verlangde. Weer
stond er iemand op, die hem bescheiden op
den schouder klopte en met innemend gezicht
vroeg
Hofdjjk, mag ik nog iets zeggen
Hofdjjk draaide met forschen ruk het hoofd
om, keek met martialen blik naar den verme
tele en zeide ruw en toch zoo Innemend
hartelijk
Waarachtig, kerel, mag jij dat 1 Met
pleizier
Bljj feestgedruisch ging door de zaal. Een
vriend van allen, van Noorder- en Zuiderbroe
ders, zou het woord voeren. Dr. Haver Schmidt,
aan wien Piet Paaltjes eens zjjne geheimste
gedachten had toevertrouwd, tot wien hij vaak
bad gesnikt en gegrimlacht.
Herinner jjj je nog Hofdijk, dat je ons
eens uit nood en dood hebt verlost, mjj en
mjjn vriend v. d. Kaay?
Verbaasd gezicht van Hofdjjk.
Toch waar! Het is lang gereden. We
waren nog studenten en voor ons pleizier in
Amsterdam.
De nacht was al lang in dag overgegaan
en nog zwierven we door Amstels's straten,
want ons geld was op, we hadden niets meer.
Droevig bleven we staan voor de Nederland-
sche bank, maar onze zuchten openden de
poorten niet. Daar kregen we een idee Als
de Nederlandsche bank van steen bij) ft voor
onze jammerklachten, zal het hart van vriend
Hofdjjk week worden als was!"
We gingen naar je kamer. Je woonde in
die dagen op het Rusland. We vroegen je te
spreken: de juffrouw maakte allerlei praatjes
om ons weg te krijgenze wou niet zeggen
dat m'nhtar voor acht of negen uur nog niet
bij de hand was. Je hield toen van lang
slapen, c
Hofdjjk plots met overtuiging: »Ik slaap
nog graag lang. Enfin, we kwamen einde-
Ijk voor je bed en vertelden je onzen nood.
Je sprong vervaarlijk wild op en ging, zonder
bedenken, in een vaart naar je brandkast, die
veel had van een verschoten portemonnaie en
gaf ons je geheele vermogen, een munt
biljet, een gouden tientje op voorwaarde
echter, dat je het over eeD paar dagen zou
terug hebben, niet om het op rente te zetten,
maar om er het boekje van je juffrouw mee
te betalenEn nu vraag ik alleen Wie
heeft er als Hofdjjk voor vrienden zijn geheele
vermogen over?.... Het geld hebben we je
eerljjk teruggegeven je hebt het immers
gedaan, v. d. Kaay
Waarachtig heeft hjj dat gedaan viel
Hofdjjk forsch in.
Maar die edelmoedige daad hebben
we je nooit kunnen vergelden. Eigenljjk hebben
we je er nooit genoeg voor bedankt. Daarom
voel ik me, na zooveel jaar, gedrongen het
nog eens te doen, want ik vraag opnieuw:
Waar is de man, die voor zjjn vrienden zgn
heele vermogen weggeeft?
De lieve toon, op welke Haver Schmidt deze
woorden sprak, het weemoedig-guitige hoor ik
nog, en dan zie ik weer ejja gelaat, dat door
onmerkbare beweging die woorden illustreerde.
Haver Schmidt had roet de herinnering
Hofdjjk's hart verlichtniemand na hem
waagde meer iets te zeggen, of wie het deed,
sprak jjdel. Het bljj gegons, de luide uiting
van gemoedeljjkheid overstemden alles.
En toch van Haver Schmidt is van beteeke-
nis, en onnavolgbaar, en bjj al wat hjj ge
schreven o'f gedicht heeft de eenig ware. Hij
verklaart de bedoeling, verdrjjft den sluier
over alle geheimenis.
Nader meldt men uit Yianen
Een treurig drama is in den nacht van 2
op 3 Februari jl. in de Zandstraat alhier af
gespeeld. Door de boren er op attent ge
maakt, dat de woning van P. Mertoo aldaar
den ganschen Zaterdag, tegen gewoonte, ge
sloten bleef, verschafte de politie (na eerst
vruchteloos eene poging te hebben aangewend
om de voordeur te forceeren), zich 's avonds
ten half zes ure toegang door de deur van
het achterhuis. De binnendeur stond open en
P. M. vluchtte bjj de nadering der politie als
een bezetene in de bedstede. Daar vond men
het bebloede ljjk van zjjn echtgenoote J. de
Kruif, reeds verstjjfd en ongekleed te bed. Bjj
onderzoek bleek zjj met een of ander hard
voorwerp op het hoofd geslagen te zjjn, jn
den nek had zjj een zeer diepe snede, die ook
een slagader getroffen had, waardoor een hevige
verbloeding plaats gehad had.
Nadat Merton herhaaldeljjk aangemaand was
om uit de bedstede te komen, bleek bet, toen
hjj naar voren werd getrokken, dat hjj zich
een ernstige wond aan den hals had toegebracht.
Men vermoedt, dat Merton, aan epilepsie
Ijjdfnde, in eene vlaag van waanzin zjjn vrouw
heeft gedood, daarna 'de deuren en vensters
heeft gesloten gehouden en toen de politie
kwam, geen uitweg tot uitkomen ziende, zich
den hals heelt willen afanjjden. Bjj nader
onderzoek vond men dan ook een scherp mes
en in het stroo een hamer waaraan eenig haar
kleefde.
Merton, boewei buiten kennis, leeft nog.
Het parket en de rechter-commissaris uit Tiel
zijn Maandag bier geweest om een nader on
derzoek in te stellen.
Men schrjjft uit Oldenzaal aan de »N. R. Ct.«:
Des winters ziet men Zondags namiddags
op de wegen in deze streek troepen jonge9
mannen zich oefenen in het «klootschieten*
d. i. het werpen met ballen van hout met lood
bezwaard. Het doel is om een bepaald punt
van den weg (b.v. uur gaans) in een zeker
getal worpen te bereiken, of er vormen zich
twee partjjen die telkens om de beurt werpen,
de partjj die in de minste worpen het eindpunt
beeft bereikt is winner, de andere betaalt het
gelag. Tegenwoordig zgn die wedstrjjden meest
onderling, doch vroeger werden ze tusschen
verschillende plaatsen gehouden en had de
verliezende partij een vooruit bepaald prjjsbe-
drag te betalen.
Zoo had er tot in 1743 jaarljjks een kloot-
schietwedstrjjd tusschen Oldenzaal en Ootraar-
sum plaats. Bjj dezen laatsten wedstrijd tus
schen de genoemde plaatsen ontstond er echter
verschil. Ootmarsnm was winner, doch volgens
Olde izaal was de wedstrjjd niet rechtvaardig
gegaan en weigerde het daarom den vastge-
stelden prys te betalen.
Bjj den twist die hierdoor ontstond maakte
Ootmarsum zich meester van het Oldenzaal-
sche vaandel en behield dat tot den huidigen
dag. Sedert dien tijd heeft er tusscheu de
beide plaatsen eene veete bestaan, die eerst
sedert omstreeks 40 jaren de vroegere scherpte
heeft verloren.
Toen nu voor 14 dagen de opvoering te
Ootmarsum van een tooneelstuk »de Kloot-
8chieterswedstrjjd tusschen Oldenzaal en Oot
marsum in 1743 werd aangekondigd, ont
waakte hier de oude veete opnieuw en werden
belangstellenden tot eene vergadering opge
roepen om middelen te beramen om aan den
ouden strijd een einde te maken, manr bcvenal
het vaandel terug te krjjgen. Op deze ver
gadering werd besloten den strjjd door een
nieuwen wedstrjjd te beslechten. Ootmarsum
werd daartoe uitgedaagd, doch heeft die uit
daging niet aangenomen, om geen aanleiding
tot oneenigheid te geven, het vaandel echter
ter beschikking van het Oldenzaalsche gemeen
tebestuur gesteld.
Morgen zal nu het vaandel door eene depu
tatie van Ootmarsum afgehaald en feesteljjk
hierheen gebracht worden.
Men meldt uit Alfen a/d Rjjn
De vergadering op Zaterdag van openbare
onderwjjzers nit het arrondissement Woerden
en de kiesdistricten, waarin dit arrondissement
is gelegen, was, ondanks het gure weder, goe 1
bezocht.
Zjj werd geopend door den heer Wieringa,
hoofd der school te Oudshoorn, die een woord
ygq welkom sprak tot de genoodigden, waar-
ohuer de heer Valette, lid van de Tweede
Kamer in )het district Gouda, en eenige bur
gemeesters ^n wethouders. Andere volksver
tegenwoordigers, tot deze bijeenkomst u'.tge-
noodigd, haddeu bericht verhinderd te zjjn.
De heer Donner, afgevaardigde van Katwjjk,
deed dit met de verklaring, dat de belangen
der openbare onderwjjzers hem evenzeer ter
harte gaan als die der bjjzondere scholen en
beider fiuancieele belangen dringend voorziening
eiscben, en dat hg daartoe als Volksvertegen
woordiger hoopt mede te werken.
Hierna droeg de voorzitter het presidium
over aan den heer C. A. Zelvelder, arrond.-
schoolopziener.
De schoolopziener nam het voorzitterschap
over met eene korte rede, waarin hjj te kennen
gaf, waarom het hem zooveel genoegen deed,
deze vergadering te leiden, vooral nl. omdat
dit eene vergadering was vau niet, zooals
velen het dikwjjls uitdrukken, onderwjjzers,
verkapte socialisten, doch van oudere en jongere
hoofden en klasse- onderwjjzers, die langs orde-
lgken weg streven naar verbetering van positie
voor zich en de hunnen.
Daarna werd het woord verleend aan den
heer Jb. Hage, hoofd der school te Aarlan-
derveen, om over de opname der openbare
onderwjjzers in 's rjjks pensioenfonds te spreken
In het belang van de onderwjjsers, maar ook
vooral van het onderwjjs, spoorde hjj de open
bare onderwjjzers en de autoriteiten kiachtig
aan, niet te rusten voor de regeering gezorgd
had vbor eene behoorljjke pensioensregeliug
voor de weduwen en weezen van openbare
onderwjjzers.
Na deze met onverdeelde aandacht aange
hoorde inleiding vroeg de heer Bjjkerk, van
Oudshoorn, het woord naar aanleiding van de
verklaring des inleiders, dat voor den ouden
dag der onderwjjzers zelfs voldoende is gezorgd
om te wjjzen op de nog guustiger bepalingen
in verschillende Zwitserscbe kantons.
De vergadering bleek echter met den voor
zitter van oordeel, dat wij ons moeten bepalen
tot den toestand in Nederland, aangezien wjj
over buitenlandsche toestanden niet kunnen
oordeelen en wjj, met de huidige mnstandig-
heden, door inleider genoemd, op dit punt
hier tameljjk tevreden mochten zgn.
De heer Verburg, afgevaard. van den Bond
afd. Rotterdam, spoorde alle onderwjjzers, zelfs
de jongsten, nog eens aan om zich te doen
opnemen in de levensverzekering van het N.
0. G., zooveel mogelijk met inroeping van den
steun van het ondersteuningsfonds, waar dit
noodig bleek; natuurljjk erkende hjj, dat vol
doende verzekering van een onderwjjzersinkomen
niet mogeljjk is.
Na de pauze trad de heer Krop, onderwjjzer
te Oudshoorn, op met eene boeiende rede
omtrent de financieele positie der openbare
onderwjjzers.
In zjjn historisch overzicht der verschillende
traktementsregelingen wees hjj er op, hoe het
hoofdbestuur van het »Nut» reeds in 1797bjj
de natiouale vergadering er op aandrong, dat
er eene wettelijke regeling zou zjjn. waarbjj
de minima voor hoofden 1000 -j- woning,
en voor onderwjjzers 40q zouden zjjn, welk
laatste traktement tot 1000 zou kunnen
klimmen. Na 40-jarigen dienst zou men aan
spraak hebben op een pensioen ge ljjk aan het
volle traktement,
Eu hoe is het nu na 100 jaar De minima
zjjn /400 en 700, terwjjl het den openbaren
onderwjjzers (niet den bjjzonderen) en hunnen
huisgenooten verboden is, op eene andere wjjze
er iets bjj te verdienen.
Onder aanvoering van feiten betoogde hjj,
dat het minimum van 400 te laag is en zelfs
dat een aanvangstraktement van 500nauwe-
weljjks voldoende kan zgn.
Eene goede regeling naar anciënniteit en
verdiensten, welke den onderwjjzer eene hem
waardige positie in de maatschappjj waarborgt,
mag ook in het belang van het onderwjjs niet
langer uitbljjven. De zaak is zoo urgent
mogeljjk.
Gfpote gemeenten hebben reeds eene regeling
getroffen, doch kleinere plaatsen zullen daar,
met het oog op den toestand der gemeente
kassen, zonder wettel jjke voorschriften voor het
eerst niet toe overgaan.
De heer Ketelaar, algemeen secretaris van
den Bond, vroeg daarop het woord, niet om
aanmerking te maken op de verdiensteljjke
rede des inleiders, doch om aan te vullen, wat
zjjus inziens aan zjjne aandacht was ontsnapt.
In de steden als Amsterdam, waareen klasse-
stelsel is, liet de opklimming veel te wenschen
over. Op het oogenblik zgn er 30 plaatsen
open voor 2de onderwjjzer en 100 sollicitanten
komen op de ljjst voor, waarvan dus een groot
aantal niet in traktement zal vooruitgaan on
danks billijke aanspraken.
De heer Ver burg prees eene regeling aan
als te Rotterdam zonder klassen.
Daar is het aanvangstraktement f500 met
8 tweejaarljjksche verhoogingen a f 50 tot een
maximum van f900, voor akten wiskunde en
teekenen, resp. yermeerderd met/50» Hoofd
akte geeft 100 meer, verplichte hoofdakte
weer 100, terwjjl de plaatsvervangende
hoofden er nog 100 bjj ontvangen.
Vooral met het oog op het platteland zou
hij het toejuichen als het rjjk \yettelijk bepa
lingen in dien geest maakte om de voor het
onderwjjs zoo schadeljjk mutatie daar te voor
komen.
De heer Verburg wees er op, dat de waar
deering van het werk der onderwjjzers zoo ge
ring is dat er wel gemeenten zouden zgn, die
minder dan /400 zouden geven, als de wet
het niet verbood, waartegen de inleider aan
voerde, dat er ook wel plattelandsgemeenten
zjin, die boven dat minimum durven gaan,
hetgeen hem juist den vorigen dag was ge
bleken, toeu de gemeenteraad van Oudshoorn
unaniem zgn inkomen met f 50 per jaar
verhoogde.
Nadat nog eenige aanwezigen het woord
hadden gevoerd in het belang eener wettelijke
regeling, werd besloten een adres aan de Tweede
Kamer te zenden, met verzoek mede te werken
tot 1° verhooging van het minimum. 2® re
geling der traktementen bij de wet, 3°. opname
in het rjjkspensioenfonds.
De voorzitter sloot hierop de vergadering
met een woord van dank aan de sprekers en
genoodigden, en ook aan de hh. Ketelaar en
Verborg, die uit de groote steden overkwamen
om, hoewel zij reeds in gunstige eonditie wa
ren, met hune plattelandscollega's te vergaderen
ter verkrjjging van eene gezonde regeling der
fiuancieele positie der openbare onderwjjzers,
terwjjl hjj verder den wensch uitsprak, dat
evenals Alfen het voorbeeld volgde vanMeppel
en Winschoten, deze vergadering navolging
vinde in alle arrondissementen, om de volks
vertegenwoordigers op bescheiden wjjze bekend
te maken met hetgeen de onderwjjzers in hun
eigen belang en in dat van het onderwjjs
wenscheljjk achten.
Den geheelen morgen verdrong zich gisteren
eene menigte belangstellenden op de trappen
van het hoofdbureau van politie 'te Rotterdam
waar op een der bureaux drie exemplaren der
in omloop gebrachte valsche bankbiljetten ter
bezichtiging in handen werden gegeven. Daar
niet meer dan drie of vier menschen tegeljjk
werden binnengelaten, zullen velen meer dan
een uur gewacht moeten hebben voor hun het
kunstig nagemaakte papier onder oogen kwam.
Wie eindeljjk na wanhopig traag geschuifel
zgn geduld beloond zag, kreeg dan onder het
waakzaam oog van eenen beambte de drie
exemplaren, een biljet van f 100, een van f 200
en een van f 300 in handen en mocht ze be
tasten en bekjjken tegen het licht houden,
vergeljjken met echte biljetten en al doen wat
hjj maar wilde met de valsche biljetten. Na
tuurljjk gat ieder zjjne opmerkingen ten beste
6.80 7.86 8.85 8.01 9.40 10.46 10.66 18.08 18.18 18.58 1.84 8.58 4.50 5.28 5.56 7.10 8.22 8.48 9.40 10.42 11.08
Gouda 6.80
Moordreoht.
Nieuwerkerk
Oapelle
Botterdam
7—
7.86
7.88
7.89
7.46
7.56
8.85
8.42
8.49
8.56
9.05
Botterdam
Oapelle
Nieuwerkerk
Moordreoht
Gouda
9.80
5.—
5.10
6.19
5.86
5.88
10.65 18.08 12.18 12.58
11.08 1.05
11.09 1.12
11.16 1.19
12.88 1.28 1.44 4.10
KOTTERDA M-G O IJ D A.
10.—
11.05
11.85
18.28
6.02
7.86
7.47
8.—
9.46
6.13
a
a
a
a
6.81
a
a
a
a
6.89
a
a
a
a
6.85
7.46
8.07
8.18
10.08
4.50
4.57
5.04
6.11
5.20
9.51
10.17
10.27
10.84
10.41
10.47
6.28
5.56 7.10
8.22
8.43
9.40
10.42
11.08
11.98
6.08
a
a
9.47
•J
a
a
6.10 a
a
a
9.54
a
a
a
a
6.17 jp
a
a
10.1
a
a
a
i 6.40
6.28 7.80
8.40
9.03
10.10
11.02
11.86
11.4
1.46
2.80 2.50
8.48
4.20
4.45
5.35
7.07
8.10
9.65
1.65
a u
a
a
4.55
a
7.17
a
9.44
2.02
a a
a
a
5.02
a
7.84
a
9.60
2.09
a a
a
a
5.09
a
7.81
a
2.15
2.48 3.10
4.08
4.40
5.15
5.55
7.87
8.30
10.—
GOUDA DEN HAAG. M
Gouda 7.80 8.40 9.04 9.87 10.49 18.11 12.21 1.01 1.27 8.55 4.45 B.W.59 7.18 8.26 9.87 10.45 11.11 11.80
Zev.-M. 7.42 8.52 11.01 1.18 a 4.57 8.11 9.49
Bl.-Kr. 7.47 a a a a a a l-18 - MJ 0
Z.-Zegw.7.58 9.01 11.10 a a 1»*® a B-08 6-88 9,68
N.d'L.d.8.08 - a a 1.88 a a a a 8.81 a a a a a a
Voorb. 8.07 9.18 11.18 1.88 5.20 H 6.86 10.11 at»
'•Hage 8.18 9.18 9 84 10.07 11.87 18.41 18.51 1.48 1.57 4.26 5.85 5.55 6.41 7.48 8.55 10.1511.15 11.4018.—
GO U DA-UTRECHT.
Gouda 5.85 6 40 7.55 8.09 8.81 10.19 10.55 12.48 2.88 8.18 4.16 4.47 5.88 6.01 7.46 8.8810.08
Oudew. 5,50 6 64 a a ^*®9 8*8^ ana 5.87 a 7.59 a 10-88
Woerden 6.57 7^018.11 *8.40 11.10 8.44 5.04 5.44 6.17 8.06 10.88
Harmeien 6.04 7 08 a 8.46 a 11.88 8.51 n 5.10 5.50 8.18 10.34
Utreoht 6.18 7 88 8 28 8.41 0.— 10.51 11.45 1.80 8.08 8.60 4.48 5.29 6.21 6.85 8.88 9.10 10.58
GOUD A-AM STERDAM.
10.06 10.65 12.11 8.61 4.47 5.28
10.65 18.19 1.— 8.40 5.46 6.86
11.50
18.08 18.40
DEN HAAG GOUDA.
's Hage 6.48 7.80 7.43 9.28 9.4610.1411.8812.16 1.88 2.15 2.46 3.4
Voorb. 5.64 a a a a 10.20 1.44 a a a
N.d-L.d5.59 a a a a a a a 1*49 a a a
Z.-Zegw6.08 a a a a 10.82 1.68 a a a
Bl.-Kr. 6.14 a a a a a a a 2.04 a a a
Zev.-M.6.19 a a a a 10.41 2.09 a a a
Gnuda 6.30 7.60 8.13 9.68 10.16 10.62 18.0312.46 8.80 2.46 3.16 4.13 4.43 6.20 6.61 7.42 8.36 10.08
U T R E C H T-G O U D A.
Utreoht 6.33 7.60 9.- 9.63 11.84 12.08 12.6(T3.10 8.62 4.48 6.36 7.48 8.09 8.60 10.0710.64
Rarmelen 6.47 8.03 10.09
Woerden 6.63 8.10 10.16
Oudewater 7.07 8.19 10.24
Gouda 7.20 8.82 9.84 10.37
4.15 4.48 5.8
7.-
8.06 9.86
4.48
7.06
a a
a a a
7.11
a a
a 5.-
7.20
a ».4B
a a a
7.26
a a
a 5.09
7 31
a 9M
Gouda 6.40
Amsterdam Wp. 7.59
l OA. «.14
8.81
9.10
Ml
11.10
11.8
1.18 8.1»
6.50
9.17 11.18 I Gottda
7.45 10.08 Amsterdam C.S. 7.56
9.37 11.10 Amsterdam Wp 6.50 8.10
7J0 1.69
a 12.19
8.24 4.06 4.66
a
3
».04
12.26
4.18
a
9.1010.88
12.42
a 4.24 n f
a
E
a 9-19 a a
12.06 12.65 1.22
8.50 4.87 5.20 7.08
8.20
8.41 9.88 10.40 11.86
AMSTBRDA M—G O U D A.
9.40 11.10
11.87 8.40
4.10
4.10 7.88 9.47
9.55 11.85
11.4 8.55
4.26
4.85 7.40 10.06
10.44 18.16
18.58 6.06
6.80
B.68 9.81 11.80
Er waren er, die bepaalde krullen wisten**
aan te wijzen, welke verschil toonden bjj ver
gelijking mét het echte papier, en menigeen
daalde tot de 'onmogelijkste bijzonderheden af.
Im Groszeu und Ganzen genomen kan gezegd
worden dat de vervalschers er niet in geslaagd
zgn den juisten inkt te treffende inkt der
valsche biljetten ia nameljjk zwarter en barder
getint dan die der echte; het papier is daar
enboven slapper en dunner. Een verschil dat
bjj onderzoek geen twijfel overlaat is het ont
breken van het watermerk links en rechts vap
den tekst, bjj echte bankbiljetten in de krullen
van het woord Nederlandsche Bank zichtbaar.
Zooals de biljetten zich op het eerste gezicht
voordoen, is het echter geen wonder dat zjj,
die met deze bijzonderheden der echte biljetten
niet bekend waren, zich laten bedriegen.
Op een voorstel van senator Candler is, ter
erkenning van de heldhaftige poging der zeven
van de Amsterdam c tot redding van de be
manning van den visschersschoener «Maggie
E. Wells*, het verslag, door de »N. Y. H.«
van het gebeurde gegeven, overgenomen in de
officieele «Congressional Record.*
De schipbreukelfhgen der «Maggie E. Wells*,
die ten slotte nog door den schoener «Mag
nolia* gered zjjn, hebben eenen brief openbaar
gemaakt, waarin zjj zoowel hunne redders als
de ongelukkigen vau de «Amsterdam* danken.
Wjj «danken langs dezen weg, sohrjjven zij,
kapitein Stenger en de bemanning der «Am
sterdam* voor hunne moedige pogingen tot
het redden van onze levens. Wjj zagen met
diepe smart den dood van de dappere beman
ning der reddingboot en betrenren in ons hart
hun droevig lot. Hunne edele daad zal lang
ïn onze herinnering leven. Zjj waren van de
soort, waaruit de helden voortkomen.
Prof. Van der Lith, erkentelijk voor de
boekwerken die hjj van tjjd tot tjjd voor de
bibliotheek van het herstellingsoord «Hoog-
hullen* ontving, bljjft zich, bjj de a. s. ver-
buizing en schoonmaak, voor verdere toezen
ding aanbevelen. Van bet ontvangene wordt
een dankbaar gebruik gemaakt.
Te Hoorn vond Zaterdagavond een ongeval
plaats. Bjj de repetitie van een paar tooneel-
stukjes, die de Vereeniging voor volksverma
kelijkheden Zondagavond in het Park zou
opvoeren, kwam ook o. a. het afschieten van
een pistool voor. Meu wist niet beter of het
pistool was met los kruit geladen. Ia plaats
daarvafi bleek het met hagel geladen te zgn,
eu trof eenen heer die in de zaal aanwezig
was in het djjbeen. Een arts, die aanwezig
was, verleende geneeskundige hulp. De hagel
kon echter niet verwijderd worden en de ge
wonde is niet geheel bniten gevaar.
Toen de wet op het lager onderwijs zoo
danig was gewjjzigd, schrijft A. T. in het
Handelsblad, dat de nuttige handwerken voor
meisjes ook als verplicht leervak waren
opgenomen, werd dit door de meeste vrouwen
maar bovenal de moeders, met ingenomenheid
begroet.
Trouwens geen wonder. Het naaien, knip
pen enz. is iets dat men niet van zelf leert,
maar dat degel jjk onderwezen moet worden.
Nu werd op de meeste scholen wel handwerk
les gegeven, doch deze bepaalde zich meer tot
knutselwerkjes.
Eu waar de moeders nog van hare kennis
aan de kinderen wilden mededeelen, ontbrak
het dikwjjls aan tjjd, geduld en tact, om de
voorkomende moeiljjkheden zoo te leeren
overwinnen, dat de kinderen zich zelven kon
den helpen. Zjj bleven steeds afhankeljjk en
moesten telkens om hulp vragen.
De resultaten waren dan ook treurig. Was
de leertjjd op de lagere school voorbjj, dan
bleef er voor de meisjes der lagere klassen
onzer maatschappjj geen tjjd over, om zelfs
het noodigste, zooals het verstellen, breien,
naaiwerk zoo te leeren, dat zjj haar eigen
goed beboorljjk in orde konden houden.
Toch is voor vrouwen en meisjes, uit welke
rang of stand ook, degeljjk onderwjjs in de
vrouweljjke handwerken onmisbaar. Zjj geven
zuinigheid, huiselijk en overleg en zgn een
voorname factor in de huishouding, terwjjl zjj
bovendien afhouden van allerlei overspannende
romanlectuur en dergeljjke beuzelingen.
De schrjjfster schjjnt van oordeel te zgn,
dat toch het onderwjjs in dit opzicht nog te
wenschen overlaat. Zjj schrjjft
Hoewel er nn velen zgn, die het nut van
het onderwjjs in de nuttige handwerken in
zien, zjjn er altjjd nog enkelen, die met een
zekere minachting op het vak neerzien en
onder deze ook onderwijzeressen, die zelven
veel moeife met het vak hebben, daar haarde
noodige vaardigheid, een oog voor juiste vor
men en tact om duideljjk te verklaren, ont
breken. Zg meenen, dat heb niet geschikt is,
aan kinderen te worden onderwezen.
Toch is het te betreuren, dit bij ontwikkelde
personen te moeten opmerken. Dat men geen
liefde voor een of ander vak heeft, is begrij
pelijk, maar mag men daarom zulk een vak
onbeduidend noemen of gering schatten?
De schrjjfster acht het daarom wenscheljjk.
dat dit onderwjjs niet meer als bjjzaak be
schouwd, maar opgedragen wordt aan een dege-
ljjke onderwijzeres, aan wie de geheele leiding
is toevertrouwd, en die aan grondige kennis
en vaardigheid liefde tot het vak paart. Dan
zal, meent zij, dit leervak iu eere komen en
menige huismoeder met dankbaarheid terug
denken aau hare schooljaren, waarin ze veel
leerde, dat ze thans geheel vergeten is, maar
ook veel, dat haar is bjjgebleven en waarvun
ze nu nog in hare huishouding de gezegende
gevolgen ondervindt.
Men schrjjft aan de «Haarl. Ct.»
Groote ontevredenheid bestaat er onder de
gemeentenaren te 's Gravenzande over de
roekelooze wjjze, waarop leden uit besmette
gezinnen in aanraking komen met de omwo
nenden. In bjjna 14 dagen tjjd zjjn daar nu
33 gevallen van pokken voorgekotneu. waar
van tot dusverre 6 met doodeljjken afloop.
Desniettegenstaande wordt er zeer weinig ge
daan om de besmette gezinnen in afzondering
te houden. Alleen aan den Hoek van Holland
is bevel gegeven, dat de militairen van het
fort niet in 's Gravenzande mogen komen of
iets uit deze gemeente in ontvangst nemen.
Waar verleden winter in Zuid-Holland zooveel
is gedaan ter bestrjjdiug van mond-en klauw
zeer, vraagt men of hier geen scherper contróle
kan worden ingevoerd.
De epidemie breidt zich nn voortdurend uit.
Van de zes gestorvenen komeu er alleen voor
op 1 dag 3.
Men meldt dat de geneesheer 'aldaar, die,
in weerwil van zjjn onvermoeide pogingen, er
□iet in slaagt de ziekte te beteugelen, den
inspecteur van het Geneeskundig Toezicht zal
verzoeken eerlang over te gaan tot het doen
sluiten van besloten plaatsen en gebouwen
waar vele menschen hjjeenftomen en die dus
gevaar voor besmettingopteveren.
Voor eenige jarea werd een tekort van
eenige duizenden ontdekt jn de kas van den
ontvanger der gemeente Weststellingwerf (Fr.)
den heer W. v. E., die uit zjjne betrekking
ontslagen werd en kort daarop naar Indië
vertrok. Hij zelf kon het tekort niet dekken
en daarom sprak het gemeentebestuur de bor
gen aan, die ook niot tot dekking genegen
waren.
Een rechtsgeding tusschen de gemeente en
borgen volgde, dat in hoogste instantie werd
doorgevoerd. De Hooge Raad veroordeelde de
borgen tot betaling, met de verschuldigde rente.
Thans is door de borgen die som aan de ge
meente uitgekeerd, en dus die lang hangende
zaak van de baan. («U. D.«)
Eerder dan we 'verwacht hadden, heeft het
bestuur zich kunnen wjjden aan eene bespre
king der hoofdlijnen van het voor den aan
staanden Vn. Nationalen Schietwedstrijd te
volgen programma.
De volgende «biginselen»waarnaar het
programma zal worden ontworpen, werden
aangenomen
I: Er zal geschoten worden op slechts
«één afstand,» nam. 250 Meter, met gebruik
making van de schjjf «Scheveningen.»
II. De schutters zullen moeten «kiezen»
of zjj wenschen deel te nemen aan de «perso-
neele— en korpswedstrjjden» voor, het «model-
rjjksgeweer en rjjksrannitie,» dan aan die voor
«geweer en munitie naar keuze.»
Behalve de «vrije banen,» zullen de «wed-
strijdafdeelingen» in beide categoriën nagenoeg
«gelijk» zgn.
III. In «elke» Categorie zal de «personeele
wedstrjjd» bestaan uit een «geluksbaan» (om
bet beste schot, zooals in 1893) en een «kunst-
baan» (om het hoogste aantal punten in eén
serie van 5 schoten.)
IV. Aan de «personeele wedstrjjden» zal
alleen door «leden» der Vereeniging mogen
worden deelgenomen.
V. Zoowel in de categorie voor «rjjksge-
weer en jgksmunitie» als in die voor «geweer»
en «munitie naar keuze,» zullen «twee korps-
wedstrjjden» plaats hebben, te weten één in
het «dividneel juistheidschot» en één in het
«salvovuur.» Deelneming kosteloosvoor de
afgevaardigden van Marine en Leger en de
afgevaardigden die »lid« zjjn der Vereeniging
van Nederlandsche Scherpschutters; niet-leden
50 cent.
Vaillant, die den aanslag tegen de Fransche
Kamer pleegde en, daarvoor ter dood veroor
deeld, nog een laatste hoop op Carnot'sgratie-
recht mocht koesteren, is terechtgesteld. Op
het oogenblik dat hg zou geguillotineerd
worden, riep hjj nog eenmaal uit: «leve
de anarchieDood aan de burgerljjke
maatschappjj» Volgens den Parjjschen cor
respondent van de «Etoile Beige» zou Carnot
nog wel lot gratie-verleenen genegen zgn
geweest, zoo hg niet gevreesd hadde een deel
der Kamer al te zeer daarmede te ontstemmen
Hoe dit zjj, toen Labori, de advocaat van
Vaillant, in het geheel niet op het Elysèe
werd. ontboden, verloren degenen die gratie
wenscheljjk achtten den moed, en begonnen de
bladen van alle partjjen op spoed aan te drin
gen, ten einde den veroordeelde althans de
marteling der onzekerheid" te besparen.
Zullen nu de anarchisten van Londen en el
ders gevolg geven aan hun bedreiging vaö
wraakneming? De waakzaamheid der
politie wordt ongetwjjfeld verdubbeld, maar
hiermede is, tegenover een alles trotseerende
bende van internationale boosdoeners, de vei
ligheid nog lan^niet verzekerd. 6
De bekende aartsbisschop Aix, mgr. Gouthe-
Soulard, doet weder van zich hooren. Hjj
heeft aan een zjjner vrienden een heftigen
brief geschreren over de wot betreffende de
kerkeljjke bezittingen. Deze is, schrjjft bjj, de
derde in de reeks van booze wetten, Na de
school zonder God, na de seminaristen in de
kazerne beteekent zjj het heiligdom en het
altaar verwereldljjkt, God verdreven uit zjjn
huis. De eeredienst wordt onmogel jjk gemaakt
door de verbeurdverklaring der inkomsten van
onze- arme kerken, die voor het meerendeel
van ellende leven. De heer Gouthe-Soulard
ontzegd, ook op grond van het Concordaat,
de regeering het recht zich de kerkgebouwen
enz. toe te eigenen. Hg vraagt waaraan de
kerk dat verdiend heeft. Indien de Regee
ring de eerljjk heid, die de kerk leert en
beoefent, had toegepast in Panama, zouden
nu niet 800 000 aandeelhouders haar over
laden met verwenschingen eu zoü de kerk
niet de slachtoffers behoeven te helpen, Tot
de verwjjten, die mgr. Gouthe-Soulard de
Regeering doet, behoort, dat het gezag der
vaders miskend en hun kinderen gedwongen
worden een onderwjjs te ontvangen, waaartegen
hun geweteu zich verzetdat de kerkeljjke
gemeeuten te gronde gericht worden door
onrechtvaardige belastingendat de Kathol
lieken in hun eigen huis als vreemdelingen
behandeld worden. Ten slotte dringt de aarts
bisschop pr^op aan, dat een groote beweging
zal worden begonnen om uit naam van de
Katholieken intrekking te verkrjjgen van «deze
onrechtvaardige en onuitvoerbare wet«.
Dagelijks vermeerderen de kansen van het
Duitsch-Russischen verdrag, dat deze week in
den »Reichsanzeiger« zal verschijnen en te ge-
ljjker tjjd bjj den Bondsraad zal worden in
gediend.
Uit hetgeen over den, inhoud is uitgelekt,
weet men, dat belangtfjjke concessiën van
Rusland verkregen zjjn. Niet alleen dit zal
de oppositie verminderen, maar tevens het
besef van de groote schade die de tot dusver
gevoerde tarief-oorlog aan handel en nijverheid
in Duitschland berokkend heeft. Toen de onder
handelingen in den vorigen zomer geen gevolg
hadden, voerde Rusland een maximum-tarief
in, terwjjl het de in 1891 vastgestelde in- en
uitvoerrechten als minimum-tarief aannam,
behalve voor Frankrjjk, dat gunstiger voor
waarden kreeg. Door het maximum-tarief wer
den de meeste in- en uitvoerrechten voor
Duitschland met 20 tot 30 pCt. verhoogd.
Duitschland antwoordde met eene verhooging
van 50 pCt. op zgn in- en uitvoerrechten,
waarop Rusland een nieuwe verhooging van
50 pCt. op zijn maximum tarief legde.
Bovendien werden van de Duitsche scheep
vaart op Russische havens zulke hooge rechten
geheven, dat het verkeer geheel gestaakt zou
zjjn, indieu men niet, om buitenlandsche mede
dingers te weren, met zware offers de vaart
had voortgezet, in afwachting van betere tijden.
Dergfclijke toestanden zonden niet veel langer
geduld kunnen worden.
Het «Berliner Tageblatt« bevat een opstel
over den toestand in Italië Van den staats
secretaris voor binnenlandsche zaken Galli. Bjj
de beoordeeling van de buitengewone omstan
digheden, die zich thans in Italië voordoen,
zegt de schrijver, mag men niet uit het oog
verliezen, dat Italië een jonge staat is, die
zware lasten op zich nam om als staat te kunnen
optreden, en een plaats onder de mogendheden
van Europa te kinnen innemen. Thans is Italië
bjj geen dert eeuwen bestaande staten achter
al gaat het niet gemakkelijk de overbljjfseien
"der vroegere wjjze van beheeren in eens op te
■ruimen, toch zal ook weldra het geheele be
stuur vereenvoudigd worden en een einde worden
gemaakt aan het Fransche stelsel van centraal-
beheer. Wat er ook nog aan de organisatie
moge ontbreken, het leger en de veiligheidsdienst
zgn thans reeds voortreffeljjk ingericht. De
mobilisatie der voor Sicilië bestemde afdeelingen
toonde dat duideljjk aan. En de houding der
politie bjj de jongste onlusten liet weinig te
wenschen over, zooals vooral bleek bjj de in
hechtenisneming van de Felice en bjj de ont
dekking van de complotten in Massa en Carrara.
Het was een ongeluk voor Italië, dat Crispi
kwam te vallen in het jaar 1891, toen hjj
gereed was zgn program voor Organieke her-
Vormingen uit te voeren. Doch enkele jaren
bestuur van Crispi zullen Italië niet alleen de
economische kracht en de inweudige rust, doch
ook het zelfvertrouwen hergeven. De toestand
van Italië moet niet beoordeeld worden naar
de tegenwoordige crisis.
De onlusten op Sicilië en in Massa en Carrara
zgn geëindigdmet strenge waakzaamheid zal
men een herhaling er van voorkomen.
De heer Galli spreekt kategorisch de mede-
deeling van Wittgenstein in het Stuttgarter
Neue Tageblatttegen, dat de regeering van
Italië zich ooit direct of indirect tot den paus
zou gewend hebben, om dezen te verzoeken
zijn invloed aan te wenden ten einde den op
stand op Sicilië te doe^M^igen. Had de paus
echter zoo gehauilM, (unPflHh hg echter niets
meer gedaan hebb&Nfajij3Rlboden van den
godsdienst opgevolgd.
De heer Galli zegt verdfjijnrat het evenwicht
in de staathnishouding wel niet in eens, maar
toch wel geleideljjk bereikt zal kunnen worden;
do ontworpen hervormingen zullen geleideljjk
verbetering adnbrengen. De toestand van het
oogenblik is ernstig, maar de regeering is sterk
en als de Kamers de Regeering steunen, zal
Italië deze crisis glansrjjk doorstaan. En dat
de koninkljjke familie dit ook gelooft, bljjkt
wel uit de woorden van koningin Margherita,
bjj het uitbreken der onlusten op Sicilië, ge
sproken: «Wat er ook gebeurt, ik bljjf ver
trouwen en zal niet twjjfeleu aan de toekomst
van Italië.*
Het is te hopen, voegt het»Berl. Tageblatt
erbjj, dat Crispi bjj zgn werkeljjk 4aderlands-
lievende pogingen mag rekenen op den steun
der vertegenwoordiging en dat hjj verstandige
mede-arbeiders mag vinden, die in zgn geest
zullen voortwerken als de schoone taak hem
gelukt, die hjj ia den dienst van zgn land
onderneemt.
De door het Huis van Afgevaardigden der
Vereeuigde Staten aangenomen Lariefwet is
naar den Senaat verzonden. Men neemt vrjj
algemeen aan, dat het eind zal zjjn, dat het
ontwerp ook hier zal worden aangenomen.
Door eenige senatoren zal' een amendement
worden ingediend, waarbjj gevraagd wordt
vrjjè aanmunting van zilver, aankoop van het
goud, dat in de Ver. Staten wordt gewonnen,
deor de Regeering en herroeping der wet,
welke de Regeering het recht geeft tot het
uitgeven van schatkist-obligatiën.
Te land is de Braziliaansche regeering ver
van gelukkig. Volgens een telegram van den
3den uit Rio Janerio zjjn haar troepen te
Curitiba verslagen en daarbjj 200 man gesneu
veld. Admiraal De Mello heeft nu 1000 man-
naar Lapa, ten zuidwesten van Curitiba, ge
zonden, en hjj-zelf moet gereed staan om naar
Rio op te rukken.
Het leger van Peixoto verzwakt voorts elkeh
dag door de desertie van vele manschappen,
en met enkele zjjner ministers ligt de presi
dent aanhoudend in geschil over de te volgen
gedragsljjn.
Mag men Da Gama gelooven, dan kan hg
het nog verscheidene- weken voor de hoofdstad
uithouden. In de volgende week verwacht hg
eene troepen-versterking, die hem in staat zal
stellen te landen eu eene stelling in te nemen
nabij Rio, waar hjj het zuiderleger kan af
wachten.
De heer Gladstone zal op 10 Februari naar
Engeland terugkeeren. Misschien zal men dan
iets meer vernemen omtrent het gerucht van
zijn aftreden. Men verneemt den weerklank
er van in de weekbladen.
Deze hechten aan het gerucht nog minder
waarde dan de dagbladpers. De radicale «Spe
aker» zegt, dat de redacteur der «Pall Mali»
nog minder schjjnt te weten van de meening
der Gladstoniaansehe partjj dan van den eerste
minister zelven. De conservatieve «Spectator»
merkt op, dat de Tories niet wenschen dat de
heer Gladstone aftreedt, vóór de begrooting
behandeld is, daar niemand weet wat zgn
aftreden kan brengen. Lord Salisbury zou niet
zeer geneigd zijn, een vraagstuk te moeten
oplossen als het tekort van 2,000.000, zonder
eerst te weten hoe zjjn groote tegenstander
het wil oplossen.
De liberaal-unionistische «Saturday Review»
acht het ondenkbaar, dat de heer Gladstone
het bewind zou willen neerleggen, nu een van
de beide populaire wetsontwerpen, waarmede
hjj het noodlottig mislukken van het Home-
Rnle-plan had willen goedmaken, tot hem
terugkeert met amendementen, die hjj niet kan
aannemen zonder zich te vernederen, niet kan
verwerpen zonder zich het verwijt op den hals
te halen, dat de zitting bjjna geheel vergeefsch
was.
Het is niet te denken dat hjj juist dit oogen
blik zou uitkiezen om een eind te maken aan
zgn staatkundig leven.
Inrichtingen welke gevaae, hchade op hinder
KUNNEN VEROORZAKEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
GOUDA
Gelet op Art. 17 der Wet van 2 Juni 1875
(Staatsblad No. 95)
Maken bekend, dat de Gebroeders Verkleij
graanhandelaren alhier, bp Hare Majesteit de
Koning-Regentes in hooger beroep zgn geko
men van het Besloit van hnn College dd. 17
Januari 1894, waarbij nieuwe voorwaarden zgn
verbonden aan de vergonning, den 22 Augustus
1893 aau hen verleend, tot het oprichten eener
machinale graanmalerij, gedreven door een
petroleum-motor van 15 paardenkracht, in het
