--S
I»
rsi
Advertentiën
Verslag van de Commissie van Onderzoek
Weesinrichting te Neerbosch.
Directe Spoorwegverbinding met GOUDA. Winterdlenst 1893/94. -
Aangevangen 1 October. Tyd van Greenwich.
-
Bultenlanüsch 0v« rzlcht.
A. van OS, Az., E 73-73',
Beurs van Amsterdam,
78>
S07u
A
Staton-Generaal. Eerste Kamer. Zitting
ran Donderdag 22 Februari 1894.
De discussie over art 3 der kieswet werd
voortgezet.
De heer Reekers verklaarde ook namens
cenige vrienden at te zien van een nienw amende
ment op art. 3, maar by art 4 zou hjj trachten
zjjne denkbeelden te verwezenlijken. Hy betreurt
overigens de intrekking van bet amendement,
waardoor de gelegenheid is benomen tot een
opbouwende critiek. Stemming over art. 3 zal
hy niet vragen, daar die onzuiver zou wezen.
De heer Haffmans dringt er op aan, om art.
3 te laten vervallen, wat overeenkomstig de
logica zou zyn.
De heer Lohman vroeg welke beteekenis
art. 3 heeft.
De Minister antwoorddedezelfde als van
den aanvang af door de regeering daaraan is
gehecht. De Regeering kan art 3 niet terug
nemen. De heer Haffmans stelt nu voor de
stemming over art. 4, wat bestreden wordt
dom: den heer Veegens,
De heer Beelaerts drong nu niet meer aan
op uitstel der stemming en zou voor art. 3
stemmen, dat een theoretische phrase is.
De heer Harte verdedigde het voorstel-Haff-
mans, dat de Minister bestreed. Het voorstel-
Haffmans is verworpen met 36 tegen 31 stemmen.
»Art. 3 is aangenomen met 80 teffcn 17
stemmen. Tegen de heeren Van der 8chriek,
Reekers, Royaards, Travaglino, Vljjmen, Harte,
Schimmelpenninck, Lambrechts, Van den Berch,
Van Karnebeek Van der Kun, De Ram,
Bahlmann, Mutsaers, d'Ansembourg, Bool en
Dobbelman.
Alsnn is aangevangen de discussie over art.
4 (bewys vao het bezit der kenteekenen ran
welstand en geschiktheid).
De heer Levy lichtte zyn amendement toe om
aan te nemen een termyn van 3 jaar in plaats
van één jaar, waarna zjj, die onderstand ge
noten, eerst kiesgerechtigd zullen worden. Voorts
om ook onderstand van instellingen ter voor
koming van armoede mee te rekenen.
De beer Laad lichtte zyn amendement toe
om nauwere aaneensluiting te krygen met
bestaande militaire en burgerlyke strafrech-
tenwetten voor zoover betreft de straf vun
ontzetting uit den krijgsdienst.
De heer Van der Feltz licht zyn amendement
toe, strekkende tot. oitzondering van beweegbare
en verplaatsbare woningen en betere regeling
der verhuizing in 's lands dienst.
De heer M. Mackajr verdedigt zyn amen
dement om de continuïteit der woning te
verscherpen en de schrjjfproef te laten vervallen.
De heer Gerritsen bespreekt zyn voorstel
strekkende om de wanbetalers van belastingen
\0let uit te sluiten.
De heer Tydeman wenscht de by voeging van
middelljjk of onmiddellijk* by de uitsluiting
der bedeelden.
De heer Roëll stelt voor de geneeskundige
hulp ook te beschouwen als onderstand, die
reden geeft tot uitsluiting van het kiesrecht.
Daarna begon het eigenljjke debat. De heer
Rutgers van Rozenburg was de eerste spreker.
In een geestige rede heeft de heer Rutgers
het regeeringsartikel nog eens onder handen
genomen, en daardoor wel wat meer levendig
heid gebracht in het nogal eentonig debat. De
heer Rutgers meent dat een kenteeken van wel
stand nog steeds ontbreekt, en dat het ontwerp
ook in andere opzichten niet voldoet aan de
door de Grondwet gestelde eischen. Liever dan
er toe mede te werken een dergelijk ontwerp
tot wet te verheffen, zou deze afgevaardigde,
na voorafgaande grondwetsherziening, eenvou
dig het algemeen stemrecht invoeren. Vooral
werd de bepaling omtrent de woning gehekeld
waardoor zelfs iemand, die in de laatste drie
maanden in eene slaapstede voor dakloozen is
gehuisvest geweest, zal voldoen aan het ken
teeken van voorzien in eigen onderhoud.
Vrjjdag begint men weder met de toelich
ting van amendementen.
I. Medici* (De familie De Medicis) de
nieuwe opera van Leoncavallo, componist
van Paljas* is Zondagavond voor het eerst
te Berljjn met groot succes opgevoerd. De
componist, die erbij tegenwoordig was, werd
Da ieder bedryf ten tooneele geroepen. Keizer
Wilhelm, die met de Keizerin de voorstelling
bywoonde, liet den toondichter in zyn loge
komen, om hem zyne ingenomenheid met dit
werk te betuigen. Z- M. had, zeide hy, reeds
een telegram naar Rome gezonden, om Koning
Humbert het succes te belichten.
Een jonge neger uit Konouland voor eeni-
gen tyd door een Belgisch officier naar Brussel
meegevoerd is in een krankzinnigengesticht
gestorven. De officier hield veel van hem en
de neger genoot eene voortreffelijke bejegening,
maar, zegt de Indépendance, »le spectacle de
ootre civilisation le rendit fou*.
Bij het laatste gemaskerde bal te Modena
word een vreeseljjke misdaad bedreven. Een
jong man, Philippe de Medice, danste met
een onbekende, toen hy eensklaps in het ge
woel een ponjaardstoot ontving, die hem dood
ter aarde strekte. De gemaskerde persoon
vluchtte. Tien dames zyn gearresteerd, maar
men gelooft nu, dat de moord begaan is door
een man in vrouwekleederen vermomd.
Onder de vele kostbare handschriften, die in
de bibliotheken te Kopenhagen bewaard wor
den, bevindt er zich een, dat onder den naam
Flateyjarbok bekend is.
Een kopie van dit belangryke handschrift,
dat onder anderen een bericht omtrent de
ontdekking van Amerika door de IJslan-
ders bevat, omtrent het jaar 1000, dus onge
veer 500 jaren voor de ontdekking van dit
werlddeel door Columbus, is te Chicago ten
toongesteld geweest. Het bedoelde handschrift
is op perkament door twee IJslandsche priesters
met een duidelyke hand geschreven, omtrent
de jaren 1370—1380, bestaat uit 448 pagina's
van twee kolommen en behelst afschriften van
aDdere verloren gegane handschriften.
Het Flateyjarbok werd in 1662 door den
geschiedschrijver Forfason naar Denemarken
gebracht en wel als een geschenk van den
IJslandschen bisschop Sveinssonn, die het van
een boer Jon Finsson als een geschenk had
ontvangen, in wiens familie het een erfstuk
geweest was. Deze boer en zyne voorvaderen
woonden op het eiland Flatey, ten Westen
van IJsland, waarnaar het boek zyn naam
Flateyjarbok» (jaarboek van Flatey) verkreeg.
Het handschrift bevat behalve de noordsche
koningssagen, ook een bericht omtrent df
ontdekking en kolonisatie van Groenland doo|
de ÏJslanders, verder iets van de van daar
uitgezonden expedities, alsmede een bericht
omtrent de ontdekking van Vinland oif
Amerika. Men kan daaruit bepalen waar de
IJslanders aan de Amerikaansche kust geland
zyn, en dat hun Vinland* niet noordelijker
dan den 49sten breedtegraad (de ligging van
Newfoundland),^ maar wel zuidelijker kan ge
legen hebben.
Een verhaal van die Vinlandsreizen luidt
volgens de vertaling van professor Gudmandson
aldus
Erlingen, een Noordsche hoofdman, had
steeds 60 of meer vrijgelatenen bij zich, en
zoowel in winter- als in zomertyd ontving
ieder zyn deel drank voor den eersten maaltyd
van don dag, maar voor den avondmaaltijd
dronk ieder zooveel hy wilde. Hy ging nooit
op reis dan met een vol hemand schip met
20 roeibanken.
Met dit schip (skeit) ging hy op Wikiags-
tochten en avonturen uit en dan waren er wel
240 man of meer nan boord. Erlingen had 30
lijfeigenen by zich, zonder de slavinnen en de
jonge slaven. Hy deelde aan ieder lijfeigene
dagelijks een bepaalde hoeveelheid arbeid toe,
die deze volbrengen moesten, waarna zy vrjj-
beid en verlof hadden om gedurende de sche
mering' of des nachts voor zich delven te
lirbeiden.
Hy gaf hun een stuk grond, oip daarop
koren te' zaaien; den oogst konden zy in geld
omzetten. Voor ieder bepaalde hy een zekere
hoeveelheid arbeid en een zekere som voor
het loskoopenop deze wjjze kochten velen
hunne vryheid. Voof dit geld verwierf Er-
linger weder audere lijfeigenen maar de vrij
gelatenen hield hy eenigen tijd by de haring
vangst Of by anderen bezigheden waarbygeld
was te verdienen, terwjjl anderen bosschen
uitroeiden of kleine hofsteden aanlegden. Zoo
zorgde hy er voor, dat ieder een goede plaats
verkreeg.
Daarna begint het verhaal van de reizen
der Groenlanders, onder aanvoering van Leiff,
den soon van Frik de Roode, op welke tochten
Amerika ontdekt werd. Zy landden aan de
kusten van het tegenwoordige Massachusetts
en Rhode Island, waar zy houten huizen,
Leifsbudir genaamd, bouwden. Onder deze
personen bevondt zich ook een Duitscher,
Tyrker, die aldaar den wynstok ontdekte, hem
uit zyn vaderland bekend dat aan Leiff aan
leiding gaf om dat land Vinland, d. i.
Wynland te noemen.
Eenige jaren geleden werd uit de afdeeling
Neder-Veluwe der Geldersch-Overijselsche Maat
schappij van Landbouw en de afdeeling Wa-
geningen der Maatschappij voor Tuinbouw en
Plantkunde eene commissie gevormd, welke, iD
verband met de ongunstige uitkomsten van
den tabaksbouw, proeven zou nemen met het
telen van groenten op ouden tabaksgrond.
De commissie heeft thans over 1893 een
belangryk rapport uitgebracht, waaraan wjj
het volgende ontleenen 4
Evenals in 1892, was de toestand van het
proefveld over het afgeloopen jaar gunstig te
noemen. De proeftuin werd tn 1893 o. a,
bezocht doqr den inspecteur van het middel
baar onderwijs en den heer A. Ide, directeur
der tuinbouwschool te Frederiksoord, die voor
dè 'commissie een cultuurplan heeft gemaakt.
Door zes laud bouwers, voormalige tabaks
planters, werden, aangespoord door de goede
uitkomsten, welke door jde commissie waren
verkregen, proeven genomen met het verbou
wen van Zwjjndrechtscbe pootuien, welke proe
ven vrjj goed uitvielen en in dit jaar wel
herhaald zullen ^worden. De bewerking van
den grond en het uitzaaien van de zaden ge
schiedde op den juisten tyd.
Behalve gewone stalmest werd ook Chili-
salpeter en kaïniet gebruikt. Een overbemes
ting met Chili-salpeter bij uien gaf geen
zichtbare uitkomst, evenmin als eene overbe
mesting met deze meststof en kalniet, by
wortelen gebruikt, VGor dit gewas merkbaar
voordeel opleverde. Dezelfde mestspeciën gaven
bij knolrapen echter goede uitkomsten.
De teelt van vroege aardappelen was door
de droogte niet zeer gelukkig. De vooraf te
kiemen gelegde poters kregen een grooten
voorsprong by de op gewone wyze gelegde
aardappels. Proeven wtrden genomen met
vroege muisjes, vroege Groningers, witte krui
pers en Enkhuizers.
Ook dit jaar kwamen weder verschillende
aanvragen om pootaardappelen van deze soorten
in. De aardappelen waren goed van qualiteit
en bleven van ziekte verschoond.
Een vierde gedeelte van het proefveld werd
met Zwjjndrecht8che uien beteeld, gedeelteljjk
door de commissie zelve geteeld op verschil
lende wjjzen, namelyk op rjjen, niet onderge
bracht, doch alleen toegedrukt, en wel onder
gebracht. Die, welke op rjjen stonden en het
vroegst waren uitgezaaid, hielden zich het best.
De planten, op verschillende wjjzen met ruig
en stroo gedekt, kwamen slechts redelijk den
winter doorvooral in het voorjaar stierven
nog vele joDge planten. De proeven om zelf
planten te telen worden herhaald, omdat de
planten, welke men te Zwjjndrecht koopt, vrij
kostbaar zyn.
Gingen het vorige jaar veel uienplanten door
de droogteverloren, niettegenstaande den nitertst
warmen en drogen zomer yan 1893 zyn bjjna
alle planten anngeslageu. Dit moet vooral
hieraan worden toegeschreven, dat de grond,
on middelljjk na omgespit te zyn, werd dicht
geslagen en bepoot, zoodat de fijne uienplantjes
in vochtigen grond kwamen en reeds eenige
ontwikkeling hadden, toen de droogte begon.
Door den drogen zomer waren de uien laat
en niet zoo groot van stuk als iq 1892.
Voor een deel werden de uien in deze
streek verkocht; de overige werden naar En
geland verzonden. Het succes daarvan was
echter niet zoo goed als men verwacht had.
Dat oude tabaksgrond met uitnemend gevolg
voor uienteelt geschikt is, werd ook dit jaar
bewezen.
De aardbeziën »Roem van Zuidwyk* lever
den zeer veel op; zy werden op stam ver
kocht. Daar de planten te groot waren, wer
den er niet, evenals vroeger, sjalotten tus-
schen verbouwd. De sjalotten werden ver
bouwd langs de wortelbedden en tusschen de
stam-prinsessen.
De wortelen waren, wat de late soorten
betreft, uitstekend de vroege hadden te veel
door de droogte geleden.
De erwten waren slecht; zy.kwamen slecht
op, en de droogte ging hunne ontwikkeling
tegen.
Als uavrucht werden vooral roode bieten
verbouwd, en op die plaatsen, waar de erwten
geheel mislukt waren, werden boonen gelegd.
De boonen kwamen goed en geregeld op, en
indien niet de konynen aan de jonge plantjes
zooveel schade hadden toegebracht, zou het
beschot buitengewoon geweest zyn. Geteeld
werden lange, breede en reuzen-snyboonen.
De stamprinsessen gaven ook dit jaar beter
opbrengst dan de staak-prinsessen.
De kieviet of basterd-boontjes gelukten goed
en brachten veel op. De schorseneeren, van
het vorige jaar aangehouden, leverden goede
opbrengst,
De roode bieten zyn zeer goed gelokt. Ech
ter moest twee maal zaad gelegd worden, daar
het eerste door de droogte niet ontkiemde. Op
enkele bedden werden de plantjes met nat
stroo gedekt.
De salade, nitgezaaid tusschen schorseneeren
en wortelen, mislukte.
De landbouwers, die de proeven der com
missie overnamen, werden door de commissie
bezocht. Ook is de commissie voornemens steeds
meer in overleg met hen werkzaam tebljjven.
Zy hoopt ook dit jaar wederom f 200 Rjjks-
subsidie te ontvangen.
UITTREKSEL UIT HET
IN ZAKE DB
In de eerste conferentie werd door dr. Her-
manides aan Van 't Lindenhout de vraag gesteld,
of hjj ook eenige reden kon opgeven waarom
Van Deth zoo fel tegenover hem was opgetre
den. Hierop deed by eenige mededeelingen over
de opneming zjjner kinderen. Zyne vrouw was
namelyk uit Antwerpen gekomen met hare beide
kinderen, hem verzoekende die in de stichting
op te nemen, dewjjl zy niet in staat was,
hen te onderhouden en op te voeden, waar
aan hjj echter niet kon voldoen, doch hjj had
haar reisgeld gegeven om naar Antwerpen
terug te keeren. Na den dood der moeder
waren zy door bemiddeling van de familie op
genomen. Een en andermaal had hjj Van
Deth ontmoet, ook eenmaal in Amerika, doch
er was tusschen hen niets voorgevallen.
Uit deze mededeelingen kon echter de haat
van Van Deth niet verklaard worden.
Er werd besloten drie subcommissiën van
onderzoek te benoemen: 1. eene commissie tot
onderzoek van den financieelen toestand, de
statuten der reglementen2 eene paedagogi-
sche commissie en 3. eene hygiënische com-
Doch op welk standpunt zou men zich
plaatsen
Nadat daaromtrent eerst eenig verschil van
gevoelen had bestaan, werd men het eens dat
de brochure van Van Deth tot uitgangspunt
r GOUDA—BOTTERDAM.
Gouda
Moordrecht.
Nieuwerkerk
Oapelle
Rotterdam
Rotterdam
Oapelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
ÖOUDA-DEN HAAG.
Gouda 7.80 8.40 0.04 9.87 10.49 19.11 19.81 1.01 1.87 S.5B 4.45 6.87 8.69 7.18 8.96 9.87 10.45 11.11 11.80
6.30
7.26
8.85
9.01
9.40
10.46
10.65
19.08
12.18
12.68
1.24 3.52
4.60
5.22
5.56
7.10
8.22
8.48
9.40
10.42
11.08
11.81
7.88
8.42
0
0
0
11.08
0
0
1.05
0 0
4.57
0
6.08
0
0
9.47
0
0
K
7.89
8.49
0
0
11.09
0
0
1.12
0 0
5.04
0
6.10
0
0
0
9.54
0
0
0
7.46
8.56
0
0
11.16
0
0
1.19
0 0
5.11
0
6.17
0
0
0
10.1
0
0
0
7*—
7.65
9.06
9.*20
10.—
11.05
11.25
18.28
19.88
1.28
1.44 4.10
5.20
5.40
6.96
7.80
8.40
9.08
10.10
11.02
11.86
11.4
ROTTERDA M—G O IJ D A.
6.—
6.02
7.85
7.47
8.—
9.45
9.51
10.17
11.50 12.20
1.45
2.80
2.6(
8.48
4.90
4.45
5.85
7.07
8.10
8.81
5.10
6.18
0
0
0
0
0
10.87
0
0
1.55
0
t
0
4.55
7.17
k
8.44
5.19
6.21
0
0
0
0
0
10.84
0
0
2.02
0
0
0
0
5.02
0
7.84
0
8.10
6.26
6.29
a
0
0
0
0
10.41
0
0
2.09
0
0
0
0
5.09
0
7.81
0
0
5.32
6.85
7.45
8.07
8.18
10.08
10.11
10.47
12.08 12.40
2.15
9.48
8.10
4.08
4.40
5.15
5.65
7.87
8.10
10.—
Zev.-M. 7.48 8.58
Bl.-Kr. 7.47
Z.-Zegw.7.K8 9.01
N.d-L.d.8.08
Voorb. 8.07 9.18
11.01
11*10
11.18
1.18
1.18
1.84
1.88
1.88
4.67
5.08
5.80
8.11
6.16
6.88
6.81
6.86
9.49
0
9.58
10.11
'sHage 8.18 9.18 9.84 10.07 11.87 18.41 18.51 1.48 1.57 4.86 5.86 5.55 6.41 7.48 8.55 10.1511.15 11.4018.—
O O I'D A-U TB ECHT.
Gouda 6.85 6.40 7.65 8.09 8.81 10.19 10.55 18.48 8.88 8.18 4.16 4.47 6.88 6.01 7.45 8.8810.08
Oudew. 6.50 6.64 IL09 8.87 5.87 0 7.59 10.88
Woerden 6.57 7.01 8.11 8.40 11.16 8.44 5.04 5.44 6.17 8.06 10.88
Harmeien 6.04 7.08 8.46 11.88 8.51 6.10 6.50 8.18 10.84
Utrecht 6.18 7.18 8.88 8.41 9.— 10.51 11.46 1.80 8.08 8.60 4.48 5.89 6.81 6.85 8.88 9.10 10.68
GOUD A—A M8TERDAM.
Gouda 6.40 8.81 10.06 10.55 18.11 8.51 4.47 6.88 7.45 10.08
Amsterdam Wp. 7.59 9.10 10.51 18.19 1.— 8.40 1.45 6.85 9.87 11.10
1 OA 8.14 9.81 11.10 18.8 1.1» 8.81 6.50 9.57 11.85
GOUDA.
'sHage 5.48 7.80 7.48 9.88 9.4610.1411.8818.151.88 8.15 8.45 8.48 4.15 4.48 5.81 7.-1.08 9.85
10.80
10.88
1.44
1.49
1.68
8.04
8.09
4.48
5.—
706
7.11
7.80
7.86
7 81
9.45
9.54
Voorb. 5.64
N.d-L.d5.69
Z.-Zegw6.08
Bl.-Kr. 6.14 1 1 1 k g
Zev.-M.6.19 10.41
Gouda 6.80 7.50 8.18 9.5810.1610.58 18.0818.45 8.80 8.45 8.15 4.18 4.48 5.80 5.51 7.48 8.85 10.09
U T R E C H T-G O U D A.
Utrecht 6.88 7.50 9.- 9.58 11.84 18.08 18.60 8.10 8.58 4.48 6.86 7.48
Harmeien 6.47 8.08 10.09 18.19 8.84 4.06 4.66 f
Woerden 6.68 8.10 10.16 18.86 4.18
üudewater 7.07 8.19 10.84 18.48 4.84
Gouda 7.80 8.88 9.84 10.87 18.06 18.55 1.88 8.50 4.87 5.80 7.08 8.80
AMSTERDA li—G OUDl.
Amsterdam O.8. 7.55 9.40 11.10 11.87 8.40 4.10
Amsterdam Wp 6.50 8.10 9.55 11.95 11.4 8.55 4.85
Gouda 7J0 8.59 10.44 18.16 18.58 8.50 5.80
8.09 8.60 10.07 10,54
9.04 f
9.1010.88 f
v 9.19
8.41 9.88 10.4011.85
4.10 7.8» 8.47
4.85 7.40 10.06
5.58 8.58 1U0
van het onderzoek moest dienen. De subcom
missies zouden, elk op haar terrein, doorniets
gebonden zjjn, daar het op haren weg lag het
volle licht op de stichting te laten valleu, op
dat het Nederlandsctie volk, dat tot nog toe
zooveel sympathie voor haar heeft betoond, in
staat gesteld worde te beoordeelen of het die
kan hanhaven, dan wel of het zich behoort
te onttrekken.
De commissie, in haar geheel, heeft zich be
schouwd als alleen geroepen om een verslag
uit te brengen aangaande de toestanden in de
wees-inrichting te Neerbosch.
Daartoe wa9 onderzoek naar het bestaande
noodig en tevens nasporing van feiten vroeger
in die inrichting voorgevallen, althans in het
openbaar vermeld als aid ar te zjjn voorge
vallendaartoe was eveneens noodzakeljjk dat
de werkzaamheden, zelfs het leven van den
directeur en stichter der wees-inrichtiog Neer
bosch, met zorgvuldigheid werden nagegaan.
Deze taak, uit haren aard reeds zeer omvang
rijk, heeft de commissie niet willen uitbreiden
door zich in de vraag te verdieden, welk stelsel
van verpleging in zeer groote gestichten aan
beveling verdient dan wel afkeuring. Dat er
aan dergeljjke groote inrichtingen eigenaardige
bezwaren verhouden zyu, zal uit bet navol
gende bljjkenof hieruit echter moet worden
afgeleid, kdat deze wyze vau weezenverpleging
geen aanbeveling verdient is eene vraag die de
commissie in het midden laat.
De commissie constateert vervolgens dat de
heer Van Deth zich niet met haar in contact
heeft willen stellen. Zy betreurt het dat de
man, die door zyne klachten de naaste aan
leiding was voor haar optreden, haar niet in
de gelegenheid stelde om over het rechtmatige
of onrechtmatige van sommige dier klachten
met hem in gedachten wisseling te treden.
In de brochure van den heer Van Deth
komen toch enkele en daaronder zeer zware
beschuldigingen tegen den heer Van 't Lin
denhout voor, die óf voor onderzoek onvatbaar
zyn, omdat zy het persoonljjk leven raken van
andere menschen, waarin de commissie niet
kan indringen, óf wel omdat zjj behelzen
handelingen tegenover personen wier namen
niet genoemd worden. Onder deze laatsten
was zeker de meest indrukwekkende die, als
zoude de heer Van 't Lindenhout weesmeisjes
leveren als dienstboden aan cafés met vrou-
weljjke bediening en aan eigenaars van bor-
deelen. De eenige persoon wier naam in ver
band met deze hoogst ernstige beschuldiging
werd genoemd, ds. Van Gheel Gildenieester,
predikant te 's-Gravenbage, heeft onmiddelljjk
op
de meest besliste wyze verklaard, dat hem
niets gebleken was van deze zaak. De com-
missieb hoewel zjj, daar geen namen genoemd
werden, by niemand in het byzonder onder
soek kon doen, kan evenzeer verklaren dat
haar by hare nasporingen betreffende personen
die de weesinrichtiog verlaten hebben, niets
gebleken is dat zelfs eenigen schjjn zou kun
nen geven, als ware deze beschuldiging ge
grond. Het is aan de commissie daarenboven
gebleken dat ook in de gerechteljjke instructie
over deze zaak door den heer Van Deth geen
namen zjjn genoemd.
Eene andere beschuldiging, als gerucht ver
meld ten opzichte van hetgeen den heer Van
't Lindenhout in militairen dienst wedervaren
zou zyn, kon door de commissie zonder veel
moeite worden onderzocht. Zjj wendde zich
tot het departement van oorlog om inlichtingen
en Zyne Exc. de minister van oorlog heeft
deze met de meeste bereidwilligheid verschaft.
Daaruit bleek, dat de heer Van 't Lindenhout
nooit in militairen dienst is geweest, zoodat
voor deze beschuldiging elke grond ontbrak.
Trouwens, hoezeer de waarheid van het
spreekwoord, dat den wolf ongelukkig noemt
die in kwaad gerucht staat, ten opzichte vau
den heer Van 't Lindenhout wordt bewaarheid,
bleek de commissie uit een zeer sprekend feit.
Een zèer betrouwbaar en achtenswaardig man,
die geheel buiten de zaak stond, deelde aan
de commissie schriftelijk mede, dat hem be
richten waren ter oore gekomen, waaruit bleek
dat de heer Van 't Lindenhout in het bezit
was van eene zeer groote hypotheek hem per
soonljjk toebehoorend, waarvau jbet bedrag
moeielijk zou zjjn overeen te brengen met zyne
mededeelingen omtrent zyn particulier vermo
gen. In het belang der zaak achtte hjj het
plichtmatig dat de commissie hiervan keunis
droeg. Oogenblikkelijk stelde de commissie een
onderzoek inhet bleek haar evenwel dat de
heer Van 't Lindenhout zelfs niöt in de verste
verte in deze zaak was betrokken geweest. De
persoon van wien de commissie oorspronkeljjk
inlichting omtrent deze zaak had ontvangen,
kwam ook zelf welhaast tot deze overtuiging
en schreef haar later: »Ik ben er ingeloopen
en leer hieruit alweder hoe uiterst voorzichtig
men moet zyn met het aannemen van mede
deelingen.
Aangaande zaken waaromtrent onderzoek
niet onuitvoerbaar was, heeft de commissie
getracht zich licht te verschaffen. Zoo heeft
bjjvoorbeeld, wat de beschuldiging omtrent de
hoedanigheid van het brood voor de weezen
betreft, een der leveranciers, de Nijmeegsche
broodfabriek, verklaard, dat zjj niet anders dan
brood van le qnaliteit aan de inrichting te
Neerbosch had verschaft.
Wat aangaat de behandeling die aan som
mige weezen of ouders van weezen zou weder
varen zyn, kon de commissie nog de vol
gende mededeelingen doen. De weduwe Briel
(brochure Van Deth bladz. 92) heeft zich
nimmer tot de doopsgezinde diaconie gewend
met de mededeeling dat hare kinderen bet te
Neerbosch slecht hadden, evenmin heeft zjj om
reisgeld gevraagd. De reden die zjj opgaf
waarom zjj hare kinderen terug wilde'hebben
was dat zjj genoeg verdiende om hen te kun
nen onderhonden de doopsgezinde diaconie
had er haar vooraf op indachtig gemaakt, dat
indien zij verklaarde genoeg te verdienen om
de kinderen te kunnen onderhouden, er ook
geen sprake van verdere bedeeling kon zjjn.
Indien zjj dus thans met haar gezin aan
armoede ten prooi is, is dit het gevolg van
hare eigen handelingen.
Omtrent het geval rakende den wees Cornelis
den Hertog (brochure-Vau Deth, bladz. 100)
heeft de commissie zeer uitvoerige inlichtingen
ontvangen van den heer W. F baron Ver
scheur te Arnhem, die gedurende het leven
der barones Van Brakell hare zakeu beheerde
de onjuistheid van bet aangevoerde omtrent de
giften van mevrouw de baronnes Van Brakell
en andere omstandigheden deze wees betreffen
de, worden daarmede duideljjk bewezen.
Wat de mishandelingen aangaat die deze wees
zou hebben ondergaan, is het de commisies
gebleken, dat de litteekens op zjjnen rug, die
hij voorgeeft van die mishandelingen afkom
stig te zjjn een gevolg zjjn van bloedvinnen
op den rug, waarvoor hjj te Neerbosch ver
pleegd is.
Wordt vervolgd.)
Gisteravond om 7 uur opende de staatssecre
taris vap financiën de zittingen der Duitsche
commissie voor de zilverenqqéte met een toe
spraak, waarin hjj de leden welkftm heette.
Ondanks den gouden standaard, zeide de
staatssecretaris, ziet de rijksregeering in de
depreciatie van Jhet zilver een vraagstuk, dat
enstig onderzocht moet worden. Reeds in het
vorige jaar was daartoe eene commissie van
vertegenwoordigers uit verschillende takken van
handel en njjverheid gevormd. Naar aanleiding
van de wenschen, uit economische kringen tot
hem gericht, besloot de rjjkskaDsefier echter
omtrent de zilverquaestie een beraadslaging op
broederen grondslag door deskundigen van
verschillende richting te doen houden. Daarom
werd deze commissie bijeengeroepen. Zij zal
geen besluiten nemen bjj meerderheid van stem
men de ryksregeering zal ieder voorstel on»
derzoeken. De rjjksregeering koestert den op*
rechten wensch, het juiste inzicht in de be
teekenis van het vraagstuk te bevorderen, en
een basis te geven voor practische maatregelen
tot. oplsssing der quaestie.
De commissie voor de zilver-enquête besloot
tot geheimhouding der verhandelingen. Kardorff
verlangde, dat de commissie zich ook den
Weener hoogleeraar Süss zou assumeeren.
Al dadeljjk bjj het begin der zitting ver
klaarde de leider der biraetallisten, graaf Mir-
bach. dat hjj uit de commissie treedt, omdat
bjj slechts vau internationaal overleg succes
voor het bimetallisme verwachtte, en ook om
dat volgens hem eene commissie, wier meer
derheid niet erkent dat het zilver een rnunt-
raetaal is met geljjke rechten als het goud.
geen practisch nut kau afwerpen.
De zitting werd veertien dagen verdaagd tot
tot onderzoek van het materiaal.
In het Hongaarsche Huis van Afgevaardig-
dit werd het aangevangen debat over het
aanvoering van het verplicht burgeljjk buwe-
Ijjk voortgezet. De minister van justitie
verdedigde het ontwerp in eene rede van twee
uur, die herhaaldelijk door toejuichingen werd
afgebroken. De minister bestreed het voorstel
van graaf Apponyi (den leider der gematigde
oppositie, die een vergeljjk tusschen voor en
tegenstrauders had aanbevelen), want door
diens voorstel zouden de staatswetten in een
toestand vau minderheid worden gebracht.
Gisteren was in de Italiaansche Kamer de
verkiezing van een voorzitter aan de orde. Op
den aftreden voorzitter Zaoardelli werden 186
stemmen uitgebracht, op Biancheri 177, en
30 stemmen blanco.
Italië moet door een zuren appel bjjten.
Honderd-zeven-eo-/.eventig millioen lire bedraagt
het tekort op de begrooting voor het volgende
jaar eu gisteren heeft de minister van finan
ciën eindeljjk uiteengezet hoe dat tekort naar
zijne raeeniog moet en kan gedekt worden.
De ernstige, maar «nief onherstelbare» toe
stand vordert opofferingen van het volk, daar
men om Italië's krediet te herstellen niet meer
geld in het buitenland mag vragen, Voorge
steld worden 27,000,000 1. besparingen in eens
30.000,000 blyvende bezuinigingen door orga
nieke hervormingen, en 95,01)0,000 te vinden
uit nieuwe en verhoogde belastingen, alsmede
33,000,000 uit eene nieuwe regeling der schuld.
Opraerkel jjk is, dat tot de voorgestelde maat
regel ook een inkomstenbelasting behoort, uit
welke de regeering 52,000,0001. hoopt te trek
ken. In Engeland is dit de eenige algemeene*
directe belastingin Nederland en Pruisen zal
zy weldra in den meest uitgebreiden vorm be
staan, in Franlkjjk en de Ver. Staten wordt
zjj vo>rgesteld.
Vóór de Fransche Kamer met 371 tegen
172 stemmen de verhooging van het graanrecht
(tot 7 fr. per 100 KG.) aannam, is volgens
de «Frankf. Ztg» de voor de Fransche Russen
vrienden onaangename waamchuwing uit Pe
tersburg gekomen, dat in gwal deze maatregel
eenige belemmering oplevert voor Rusland's
graanhandel, de Russische regeeriug de iegen-
woordige handelsbetrekkingen zal afbreken.
Door de «Temps» vP^Jt dit bericht beveltigd
De Times* verneemt uit Mèdrid, dat er
geeu vertrouwen kan geschonken worden aan
de optimistische berichten omtreut den loop
der onderhandelingen met den sultan van
Marokko, althans tenzjj de houding van den
sultan in de allerlaatste dagen geheel veran
derd ware. Is dit niet het geval, dau zal
Campos' missie waarschjjnljjk met een fiasco
eiödigen, ten minste voor zoover hjj eene
kryg8schatting heeft gevorderd. De Sultan
weigert eenige schadeloostelling te betalen.
Campos zo\i de onderhandelingen dau ook
zeker afbreken, 'indien hjj rekenen kon op
den moreelen steun van eene der groote mo
gendheden. Gelukkig voor Spanje, worden
de eischen door Campos gesteld door de
mogendheden, ook door Frankrjjk, althans
tot zekere grenzen gesteund. De afloop der
onderhandelingen zal nu voornameljjk afhangen
van het beleid der Spanjaarden tegenover de
chauvinistische dryverjjen in Marokko.
De Daily News* verneemt uit Madrid, dat
de toestanden in Zuideljjk Spanje weer erg
veel te wenscheu laten. De boeren maken
zich aan allerlei rooverjjen schuldig, en de
overheid durft niet gestreng op te treden, daar
het huar bekend is, welke socialistische nei
gingen er onder de boeren bestaan. Ook in
de steden wordt de toestand hoe langer hoe
bedenkeljjkervooral te Granada is de werk
loosheid groot, daar de suikerfabriekeu als
protest tegen de wjjze waarop de nieuwe bo-
lasiing wordt gelieven etteljjke duizenden ar
beiders hebben ontslagen. In de provincie
Malaga wordt het aautal werkloozen op 8000
geschat. De ellende moet in deze en andere
zuideljjke provinciën verschrikkelijk zyn.
Naar de «Times» uit Rio de Janeiro ver
neemt, bljjkt definitief dat de Peixotoïsten bjj
de gevechten te Armacao 550 dooden en 60
krijgsgevangenen verloren, terwjjl Da Gama's
verliezen slechts 146 bedroegen. Zjjn man
schappen waren zeer strijdlustig. Da Gnma
verzekert dat hjj voor vele weken krijgsbe
hoeften en levensmiddelen heeft, en dat hjj het
zal uithouden totdat de troepen uit het Zuiden
aankomen. Hjj ontvangt voortdurend verster
kingen.
De regeeringskruiser «Cid» verliet BahiA
uiet troepen voor Santos en de «Aquidaban»
verliet Rio tien dagen geleden om den «Cid»
op te vangen. De overige schepen der Re
geering bljjven voortdurend te Bahia, verhin
derd om te vertrekken door de onmogelijkheid
om bemanningen te vinden.
Volgensberichten van Desterro hebben de
troepen van De Mello na een bloedigen strjjd
Parana genomen, waarbjj de Peixotoïstische
overste te Samtos seinde aan de Regeering
dat de troepenmacht onvoldoende is om den
JNoprukkeuden generaal Salaiva tegen te houden.
Peixoto verstrekt de nationale garde. Hjj staat
te San Paolo en beval aan de garnizoenen van
Porte Alegre en Pelotas om noordwaarts op
te rukken.
IN GEZONDEN.
Geachte Redactie l
Jongens ziju maar jongens hoort men wel
eens zeggen om daarmede jongensstreken te
vergoeljjken. Wij waren in onze jeugd ook
zoo, zeggen weer anderen ec 'tis of ze blijde
zyn, dat hun kroost hunue voetstappen drukt.
Schrjjver dezes was ook geen heilig boontje in
zjjn jeugd, maar zoo bont als het tegenwoor
dige geslacht maakte hij het niet. Pas heeft
het eenige dagen weer gevroren of de jonge
lui hebben aau het naar school gaan een
broertje dood. De schaatsen, die al terdeeg
waren ingesmeerd worden weer voor den dag
gehaald en dat vermaak beheerscht nu hun
geheele doen en laten. In den vrjjen tyd
zullen de meeste oudera dit amusement hunne
kinderen niet misgunnen, maar dat de school
daardoor moet verzuimd wordeu, dat wil er
bjj mjj maar niet in. Steeds weigerde ik het
mjju jongen onverbiddelijk, daar ik overtuigd
ben, dat het den geregelden gang van het
onderwjjs belemmert. Maar zie nu weten die
snuiters er iets anders op en in optocht gaat
het naar een der leden der schoolcommissie
om daar hunne grieven kenbaar te maken.
'tja wellicht geheel conform den geest van
onzen tjjd, ik voor my vind het echter een
vaag teeken.
Menigmaal krijgen ze dan een middagje
vrij en noch ouders, noch onderwjjzers kannen
er iets tegen doen, ze staan doodeenvoudig
voor een »fait acompli*.
't Kan zyn, dat ik een weinig te bar op
dat punt ben, maar mjj kwam het doelmatiger
voor zulke jongens eens voor slflpfiel pretentie
eventjes over de knie te leggen.
Waar moet het in het vervolg heen als ze
io hun jeugd de maatschappelijke orde reeds
willeu omkebreu
Onder dankzegging voor de my verleönde
plaatsruimte
WOLE.
tiï>*
20% Korting.
22 FEBRUARI.
Nederland. Cert. Ned.W. 8. 2>/|
dito dito dito 8
dito dito dito SVi
Hongar. Obl. Goudl. 1881-88 4
Italië. Inschrijving 1862-81 5
D08TENR. Obl. in papior 1868 6
dito in zilver 1868 6
Portdgal. Oblig. met ticket 8
dito dito S
Rusland. Obl. Oost. 2e Serie 5
dito Geoons. 1880 4
dito bij Rotha.1889 4
dito bjj Hope 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 6
dito dito dito 1884 5
Spanje. Perpet. schuld 1881 4
Turkbij. Gepr.Conv. leen. 1890 4
Geo. loaning serie D.
Geó. leening serie O.
ZuiD;Afr.Rep. Ree. v.obl. 1892 6
Mexico. Obl. Buit. Sch. 1890 6
Venezuela. Obl. 4 onbep. 1881
Amsterdam. Obligation 1861 SVl
Rotterdam. Sted. leen. 1886 8'/g
Ned. N. Afr. Handelsv. aand.
Arendsb. Tab.-My. Certificaten
Deu-Maatsohappjj dito
Arnh. Hypotheekb. pandbr. 4
Cult.-Mij. der Vorstenl. aand.
's Gr. Hypotheekb. paudbr. 4
Nederlandsohe bank aand.
Ned. Handelmaatsoh. dito
N.-W. Pao. Hyp. b. pandbr. I
Rott. Hypotheekb. pandbr. 4
Utr. Hypotheekb. dito 4
Oostenr. Oost-Hong. bank aand.
Rusl. Hypotheekbank pandb. 4 '/i
Amerika. Equit. hypoth. pandb. 6
Maxw. L. G. Pr. Lien cert. 6
Ned. Holl.IJ-Spoorw.-Mjj. aand,
Mij. tot Expl. v. St. Spw. aand.
Ned. Ind. Spoorwegm. aand.
Ned. Zuid Afrik. Spm. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 5
iTALiE.Spoorwl. 1887/89 A-Eobl.8
Zuid-I tal. Spwmjj. A-H. obl. 8
Polen. Warschau Weenen aand.4
Rusl. Gr. Russ. Spw-Mij. aaud. 5
Baltisohe dito aand.
Fastowa dito aand. 5
Ivvang. Dombr. dito aand. 5
Kursk Cn.Azow-Sp. kap. mnd. 5
Losowo Sewast. Sp. Mjj. oblig. 5
Orel Vitebsk, dito oblig. 5
Zuid-West dito aand. 6
dito dito oblig. 4
Amerika.Gunt. Pao. Sp. Mij obl. 6
Ohio. North. W.pr. C. v. aand.
dito dito Win. 8t. Peter. obl. 7
Denver Rio Gr. Spm. cert. v.a.
Illinois Central obl. in goud 4
Louisv. NashvilleCert.v. aand.
Mexico. N. Spw. Mjj. lebyp. 0. 6
Miss. Kansas v. 4 pot. pref. aand.
N.-York Ontario West. aand.
dito Penus. Ohio oblig. 6
Oregon. Calif, le hvp. in goud 5
St. Paul. Minn. Manit. obl. 7
Un. Pao. Hoofdlijn oblig. 6
dito dito Lino. Col. le hyp. O 5
Canada. Can. South.Cert.v. aand.
Ven. C. Rallw. Nav. le h. d, 0. O
Amsterd. Omnibus Mjj. aand.
Rotterd. Tram weg-Maats. aand.
Ned. Stad Amsterdam aand. 3
Stad Rotterdam aand. 3
Belgib. Stad Antworpenl887 2'/,
8tad Brussel 1886 2'/i
Hong. Theiss Regullr Gesellsch. 4
Oostenr. Staatsleening 1860 5
K. K. Oost. B. Cr. 1880 3
Spanje. Stad Madrid 8 1868
Ned. Ver. Bez. Hyp. Spobl. cert. 6
Vor.krs.
86'/,
IOO'/b
108
94»/,
78
ao
es y,
S4»/
96',
967.
108%,
60
83
as?/,
mi/,
687,
897,
100
1907.
1047,
620
617
101'/,
87»/.,
101'/,
916
150»/,
951
1087.,
10a
'8*7,
98»/.,
60
81%
10a
1017,
170
188
10*7.
47»/,
601/,
18*78
141"/..
OS»/..
'0?/,
104»/,
185'/,
1087,
1117..
79"/..
93»/,,
1087,
187
189»/,
101/,
11/
98"
87'/,
108'/,
767,
1117.
104
59
487,
1*7,
190
107'/,
109'/,
101»/,
101»/,
11*"/..
117
99»/,
107 7,
slotkoers
80?/..
100»/,
95
71»/,
78'/,.
78»/..
19»/,.
95'/,
47
1*1"/..
64
I""/,.
78'/,
94
10'/,.
167,
58'/,
49»/,
14
81'/,
Burgerlijke stand.
Moordrecht
GEBOREN18 Febr. Gerardus Joannes,
ouders Z. van der Kaa en P. van Vliet.
OVERLE DEN 14 Febr. E. Kooiman 4 m.
19 W. T. E. A. van Hemert 12 d.
in alle Binnen- en Buitenlandsche Cou-
rantenworden dadeljjk opgezonden door het
Advertentie-Burean van A. BRINKMAN en
ZOON, to Gouda.
