A
BINNENLAND.
NAALD PARAPLUIS.
Afd. Gouda en Omstr.
KOND van NEÜEKLANDSCHE ONDERWIJZERS
Directe Spoorwegverbinding met GOUDA. Wlnlerdienst 1893/94. -
Aangevangen 1 October. Tijd van Greenwich.
t
Verslag van de Commissie san Onderzoek
Weesinrichting te Neerbosch.
r
Bnltenlandsch Overzicht.
NIEUWEül
A. van OS, Az., 73-73*.
Ilcurs van Amsterdam.
»oy,
zl
FOSTEjj&xcrjEisr.
Het onder no. 7 vermelde amendement-
Haffmans schijnt niets dan een ondeu
gendheid te zijn van den voorsteller om
duidelijk het gebrek aan verband tusschen
art. 3 en de bepalingen van art 1 te doen
uitkomen.
GOUDA, 26 Februari 1894.
Gisteravond had in «Kunstmin* het «Con
cert Varié« plaats, onder leiding van den lieer
H. Strous.
Was het weer alles behalve uitlokkend, toch
waren er betrekkelijk verscheidene personen,
die een tocht naar buiten hadden ondernomen.
Ze werden niet teleurgesteldhet programma
bood afwisseling genoeg, ja enkele nummers
vielen bijzonder in den smaak van het publiek.
De heer Strous kan met welgevallen op dezen
avond terugzien, de ontvangsten hadden grooter
kunnen zjjn, zjjn spel en dat der andere
artisten werd echter ten hoogste gewaardeerd.
We hopen, dat hy zich dus niet late afschrik
ken, andermaal in Gouda op te treden. Fraulein
Emmy Hansen en mej. Anna Slauderof wisten
met haar aardige liedjes de jongelui in te pak
ken een paar er van waren geheel in ver
rukking. Mile Ellie van Gelhausen deed sterke
toeren en bad hare vogels goed onder commando.
Les frérea Leas waren allerdolst en Mr. Charles
Burton heeft het als ventriloquist tot een zeer
groote hoogte gebracht. Er werd gelachen, met
handen, voeten, ja zelfs met wandelstokken ge-
applaudiseerd, een bewys, dat men zich koste
lijk amuseerde. Zulke avonden zyn in Gouda
zeldzaam, we zagen ze zoo gaarne met
enkele vermeerderd. Au revoir dus!
De uitvoering Zaterdagavond in de Cautine
der Kazerne gegeven, door de Onderofficiers-
Vereeniging Eensgezindheiden de Gymna-
stiek-Yereeniging »Thor« liep flink van stapel.
«De gefopte Communisten «Stotteraars in
soorten werden door de spelers uitstekend
vertolkt, iedere zin, ieder gezegde, kwam tot
zyn recht, men amuseerde zich uitstekend. Ook
de gymnastiek voldeed tot ieders genoegen en
getuigde van krachtsontwikkeling.
De Clown vermaakte het aanwezige publiek
uitmuntend. Wij hopen de genoemde Vereeui-
gingen nog meer te zien optreden. Het verdere
van den nacht werd afgewisseld door bal en
voordrachten. Ieder deed zyn best het geheel
soo aantrekkelyk mogelyk te maken, wat dan
ook uitstekend is gelukt.
Vooral in het stukje Stotteraars hadden de
artisten de moeilykste rollen; daar het voor
iemand, die niet stottert, zeer moeiljjk is, dit
wel te doen. De knecht had hier het leeuwen
aandeel en dit Was niet gering te noemen.
Een acteur van beroep kon het hem niet
verbeteren.
Mejoflrouw M. Kruisheer alhior, slaagde
Zaterdag te 's-Gravenhage voor het examen
nuttige handwerken.
Mejuffrouw M. Nugteren te Moordrecht heeft
met gunstigen uitslag deelgenomen aan het te
's-Gravenhage gehouden wordend examen voor
onderwijzeres in fraaie handwerken.
Zaterdag 24 Februari 1.1. werd te Haastrecht
door den Rijksveldwachter D. R., by den
Wethouder H. Uittenbogaart een 83-jarig
jongmensch betrapt op bedelary. Door den
Rijksveldwachter aangehouden dreigde hy die
beambte dood te steken, de beambte mocht
hem eohter met een praatje en met den revolver in
de hand na drie kwartier gaans voor den Heer
Burgemeester brengen. Na daar verhoord te zyn
en aan den gemeenteveldwachter en den Rijks
veldwachter gelast was hem te fouilleeren, trok
die persoon een knipmes en braoht den gemeen
teveldwachter «drie* sneden over zyn jas door
en door, daarna vloog hy met het mes op den
Heer Burgemeester en Ambtenaar ter Secretarie
als een woestaard aan. Dooreen slag meteen
stok door den veldwachter werden die beambten
hem meester en is hy geboeid naar Rotterdam
overgebracht.
In een ingezonden stuk in «Recht voor
Allen» verklaart A. van Emmenes, dat hy
zich naar het buitenland had begeven, omdat
hem de moed ontbrak om eene gevangenisstraf
van eenige jaren te ondergaan. Nadat hy
vernomen had, dat in de tweede strafzaak, die
tegen hem aanhangig was en waarin eene ge
vangenis van 2 jaren tegen hem geëischt was
vrijspraak was gevolgd, is hy teruggekeerd
om zjjne J1 maanden gevangenisstraf te on
dergaan.
De sedert eenige dagen vermiste postbode
van Breda op Terheyde is te Breda aangetroffen
ten hnize van eenen zijner vrienden, de man
werd aangehouden.
Tot 24 dezer zijn te 's-Grarenzaude aange
geven 76 gevallen van pokken 15 personen
zyn overleden en 5 hersteld.
Men schrjjft uit Zaandam
Naar aanleiding van de adressen van de
Middernachtzending en den Vrouwenbond, on
dersteund door pl. m. 800 ingezetenen, heeft
de commissie voor de strafverordeningen nu
aan den gemeenteraad voorgesteld het volgend
artikel in de politie-verordeningen op te nemen:
«Met hechtenis van ten hoogste zes dagen
wordt gestraft ieder die een huis van ontucht
houdt. Elk verbljjf waar gelegenheid wordt
gegeven tot het plegen van ontuchtige hande
lingen, is een huis van ontucht.» In de eerst
volgende vergadering zal dit voorstel behandeld
worden.
De socialist Yan Kol (Rienzi) schildert in den
«Arbeider» zjjne revolutionaire partygenooteft
als volgt; «een revolutionair redacteur (v. V.)
toont diep berouw een revolutionair spreker
(v. E.) neemt de vlucht om een vonnis (geen
doodvonnis)en een revolutionaire schrijver
(D. N,) is «toevallig* (dat wil ik voorloopig nog
aannemen) altjjd afwezig waar slagen vallen,
en nam eenmaal (in Rotterdam) vermomd de
vlucht toen een werkelijk gevaar dreigde.
«De Hollandsche Amerikaan,een blad,dat
te Kalamazoo in Amerika wordt gedrukt, bevat
een «Open brief aan de pers in Nederland,*
waarin zeer geklaagd wordt over diefstalen,
die by het postwezen en hoogstwaarschijnlijk
by een dienst over den Atlantischen Oceaan
worden gepleegd. Stelselmatig verdwijnen o.
a. de Columbianpostzegels van de brieven,
naar Nederland gezonden, en geheele boeken
alleen Hollandsche uit ons land naar
Amerika gezonden, rAken spoorloos weg en
bereiken nimmer het New-Yorksche kantoor.
Verscheidene gevallen worden door «De
Hollandsche Amerikaan uitvoerig medegedeeld
en het is volgens dat blad meer dan tyd, dat
onze Regeering die klachteu eens grondig doe
onderzoeken en aan die rooverijen een einde
gaat maken.
Over de nieuwe exploitatie der 1001 Nacht,
met 100 orgineele premieloten als geschenk aaln
1000 inteekenaren, schrjjft «de Provinciale Geld.
en Nymeegsche Courant* No. 33 van 8 Februari
1894 het volgende:
Een stoute maar royale onderneming.
Wanneer wjj ook al dikwylsonze verbazing
uitspraken over de inderdaad flinke aanbie
dingen, om onder het bereik van een ieder
degelijke wetenschappelijke, historische oflitte-
rarische werken te brengen of over belangrijke
ondernemingen in 't algemeen door de firma
Gebr. E. en M. Cohen te Nymegen en Arnhem
op het getonw gezet, thans kondigt deze firma
eene onderneming aan, die zeker wel van allen
de aandacht verdient, die een mooi werk willen
bezitten en daarbjj de kans, ja een groote kans
zelfs, om rijk te worden.
I», «ui tijm w ^upeuuaar «3 oexosugen uoor netJciyK. daartoe
Niet minder toch dan honderd origineels «zal het toch eenmaal wel moeten komen. Ook
meenten zyn reeds tot beiwykens toe belast.
Het meest radikale middel zou zeker wel
zyn om alle onderwys, zoowel byzonder als
openbaar te bekostigen door hetRyk. Daartoe
premieloten van groote waarde worden door
hen cadeau gegeven aan 1000 inteekenaren
op de zoo fraaie volledige uitgave van de
Duizend en één Nacht, waaraan de populaire
letterkundige Gerard Keller eenige juren zjjne
beste krachten wjjdde en welk werk thans op
nieuw verschjjnt in 100 afleveringen a 25 cent.
De heer Notaris Hjjink te Nymegen heeft
zich met het deponeeren en het uitloten der
premieloten belast, terwjjl de Nymeegsche
Bankvereeniging van Engelenburg en Schippers
de stokken in haAr brandvrijen kelder opborg.
De reëeie wjjze, waarop dit aanbod door
de heeren Gebr. Cohen gedaan wordt, zal
ongetwijfeld welkom in den lande ontvangen
worden.
Men heeft te Berljjn valsche Markstukken
ontdekt, welke meer zilver bevatten, dan de
eehte. De politie zoekt nog naar den maker.
Als die valsche munter gevonden wordt, merkt
een blad op, loopt hy groot gevaar, onder
curatele gesteld te worden wegens verkwisting.
OPENBARE VERGADERING
DER
VAN DEN
•p ZATERDAG j.l.
De voorzitter der "Afd., de heer E. van
Dantzig, opende de vergadering met een kort
woord. Na de aanwezigen hartelyk welkom
te hebben geheeten, zeide hy een dubb.
reden te hebben om zich te verheugen, ten
eerste omdat men kennis kon maken met de
denkbeelden van den hr. Yalette en ten andere
met hetgeen de Bond wil. Hy las daarop het
program voor ei gaf vervolgens het woord
aan den heer Yalette.
De geachte spreker begon met de ïnededee-
iing, dat, toen hy de uitnoodiging van de
Afd. Gouda, om een spreekbeurt te vervullen,
had ontvangen, hjj met het meeste genoegen
daaraan had gevolg gegeven.
Daar men hem vrjj gelaten had in de keuze
van het onderwerp meende hy niet beter te
kunnen handelen, dan te spreken over de
verbetering van de positie van den onderwyzer
en over de opleiding van onderwijzers, te meer
daar hy zich nu bevond te midden van vak-
genooten en belangstellenden.
Met het streven van den Bond had hjj zeer
veel sympathie omdat art. 1 der statuten spreekt
van een verbeteren van de positie van den
onderwyzer «langs wettigen weg en met ge
paste middelen.* Wel waren er ook onder de
onderwijzers personen, die de geordende maat
schappij in eens van aanscbyn wilden veran
deren, doch zulke personen hoorden z. i. in
de openb. school niet thuis.
In het orgaan van den Bond had hy in een
der laatste nuihroers gelezen, dat de Bond
onzydig moet zyn en er geen politieke kleur
op moet nahouden, dat onderschrijft spr. geheel.
De belangstelling in zake onderwys en on
der wyzers gaande te houden en te trachten
verbetering in de fiuancieele positie van den
onderwijzer te verkrjjgen, moest het doel zyn.
Dat de financieele positie dringend verbete
ring eischt, zal niemand ontkennen en aan de
hand van adressen by de Tweede Kamer in
gekomen, maakte spr. berekeningen om aan
te toonen, hoe treurig het met onderwijzers
gezinnen by de tegenwoordige lage traktemen
ten gesteld is.
Yerhooging der minima, vooral ook in ver
band met het aantal dienstjaren, zou een eerste
stap zyn, maar werden de minima verhoogd
dan zou dit ook met de subsidies aan de ge
meenten het geval moeten zyn, want vele ge-
de opname der onderwijzers in het pensioen
fonds voor burger), ambtenaren moest verzekerd
worden. De heer Smeenge had er reeds op
gewezen en spr. sloot zich geheel by hem aan,
dat, wil de onderwyzer met opgewektheid bezig
zyn, hjj niet onder zorgen moet gebukt gaan.
In de Kamer had spr. by de behandeling
van het M. O. er reeds op aangedrongen de
deuren wat wjjder open te zetten, om ook
leeraren aan niet verplichte gymnasia in het
pensioenfonds op te nemen. Spr. zou ook de
onderwjjzers opgenomen willen zien, maar ont
veinsde zich niet, dat er groote moeilijkheden
aan verbonden zouden zyn. Toch moesten de
onderwjjzers, volgens art. 1 der statuten van
den Bond, langs wettigen weg zorgen, dat de
zaak niet in het vergeetboekje kwam. De
Regeering moest er steeds zachtkens san wor
den herinnerd. Te Frederiksoord, Meppel,
Alfen a/d R. en nu hier werden de wenschen
kenbaar gemaakt.
Wat spr. te Alfen gezegd had, was ook
voor de Afdeeling Gouda van toepassing
Laat u, als op het oogenblik de kansen nog
slecht staan, niet ontmoedigen, blyft nwe
belangen voorstaan, frappez, frappez toujours.
Vervolgens ging spr. de opleiding van on
derwijzer* na en meende, dat die onvoldoende
was. Als men de verslagen der verschillende
exaraen-comm. naging, dan zag het er met
de ontwikkeling van sommige candidateu aller
treurigst uit. Het was spr. als lid van zulk
een commissie wel voorgekomen, dat men voor
het vertalen van een stuk in de moedertaal
daarvoor aan een examinandi niet lager kon
geven dan 1, omdat er niet lager was. De
oorzaken voor die gebrekkige ontwikkeling
meende spr. te moeten wjjten aan de opleiding
door personen, aan kleinere normaalscholen
verbonden, die zelf met moeite de hoofdacte
hadden behaald en nu weer anderen moeten
opleiden. Spr. zou willen opheffing van kleine
normaalscholen, en naast kweekscholen R. H. B.
met 3-j. cursus. Het werken voor de hoofd
acte eu het aanleeren der moderne talen zou
dan wat gemakkelijker gaan.
Na een kleine pauze werd gelegenheid ge
geven tot debat, waarvan door een zestal per
sonen gebruik werd gemaakt.
De heer Severyn uit Amsterdam, voorzitter
van den Bond, dankte spr. en kon op de
meeste punten met hem medegaan.
Op een neutrale school is echter voor ieder
onderwyzer plaats, hjj is daar uitsluitend pae-
dagoog. Hjj had twee broeders gekend, een
vlugge en een minder vlug. De vlugge moest
onderwyzer worden, doch daar hy erg nerveus
was behaalde hij de hoofdacte niet en bracht
het niet hooger dau een salaris van 600 gld.
De minder vlugge ging in dienst, werd bri
gadier bjj de art. en later brievengaarder op
een salaris van 900 gld. plus de emolumenten.
Na de alg. verg. in Dec. j.l. had het«Hah-
delsblad in een nabetrachting de onderwij
zers eens geducht onder handen genomen
door hen voor te stellen als ontfatsoenlijke Ini.
Dan was de «Ohr. Schoolbode* toch redelyker
die niet begrypen kon, dat een regeering iets
van den onderwijzer kon verlangen, wat zjj
niet had willen aanbrengen.
Het opnemen in het pensioenfonds stemde
de hr. 8. was lastig, daarom zou hy voorloo
pig de aank. onderwjjzers maar opgeno
men wenBchen te zien. Hy haalde nog in het
kort aan de verschillende bedenkingen in
Onze Bezwaren een brochure door den Bond
uitgegeven, nader uiteengezet.
Dat de normaalscholen veel te wenschen
overlieten, bleek z. i. nit het feit, dat het
«Grouinger Schoolblad* eens een toestand van
een der normaalscholen had geteekend, en niet
een maar verscheidene directeuren meende, dat
men daarmede hun normaalschool a faire had
Van der Laan, h. eener bjjz.
genomen.
De heer
00 D DA ROTTERDAM.
ftouda 6.80 7.86 8.86 9.01 9.40 10.46 10.66 18.08 18.18 18.68 1.84 8.68
Moordraoht. 7.88 8.48 11.08 1.06
Nieuwerkerk. 7.89 8.49 nan 11-09 1.18
Oapelle, 7.46 8.66 a n 0 11.16 i 1.19
Rotterdam 77.66 9.06 9.80 10.— 11.06 11.86 18.88 18.88 1.88
Rotterdam
Oapelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
6.80
7.26
8.85
9.01
9.40
10.46
10.6»
12.08
s
7.82
8.42
a
a
a
11.02
a
a
7.39
8.49
a
a
a
11.09
a
7.46
8.66
a
a
a
11.16
a
7.—
7.55
9.05
9.20
10.—
11.05
11.25
12.28
5.—
6.02
7.26
7.47 8.—
9.46
5.10
6.18
a
a a
a
6.19
6.21
a
a a
a
5.26
6.29
a
a a
a
6.82
6.35
7.45
8.07 8.18
10.03
18.88 1.88 1.44 4.10
ROTTERDA M-G O D A.
4.60
4.67
6.04
6.11
6.80
6.88
6.66
6.08
6.10
6.17
6.86
7.10
7.80
8.88
8.40 9.03
9.40
9.47
9.64
10.1
10.10
11.08
9.61
10.11
10.17
10.87
10.84
10.41
10.47
11.60 18.80
11.01
a
a
1.18
a
a
4.67
0
8.11
0
0
9.49
0
a
a
a
a
a
1.18
a
s
0
0
6.16
0
0
0
0
a
a
11.10
a
a
1.24
a
0
5.08
0
6.22
0
0
9.68
0
a
a
a
a
a
1.88
a
0
0
0
6.81
0
0
0
0
a
a
11.12
a
a
1.88
a
0
6.20
0
6.86
0
0
10.11
0
a
a
GOUDA DEN HAAG.
Gouda 7.80 8.40 9.04 9.37 10.49 18.11 18.81 1.01 1.87 3.66 4.46 6.87 6.69 7.13 8.86 9.87 10.46 11.11 11.80
Zev.-M. 7.48 8.68
Bl.-Kr. 7.47
Z.-Zegw.7.68 9.01
N.d-L.d.8.08 a a
Voorb. 8.07 9.18
'sHage 8.18 9.18 9.84 10.07 11.87 18.4118.61 1.48 1.87 4.86 6.86 6.66 6.41 7.48 8.66 10.16 11.16 11.4018.-
GOUD A-U TB IC HT.
Gouda 8.86 6.40 7.66 8.09 8.81 10.19 10.66 18.48 8.88 8.18 4.16 4.47 6.83 6.01 7.46 8.8810.08
Oudew. 6.60 6.64 a 0 0 11.09 8.87 a 6-87 a 7.69 10,88
Woerden 6.67 7.01 8.11 8.40 11.16 8.44 a 6.04 6.44 6.17 8.06 10.88
Harmeien 6.04 7.08 8.46 a 11.88 8.61 a a 6.19 6.60 8.13 10.34
Utreoht 6.18 7.88 8.88 8.41 9.— 10.61 11,46 1.80 8.08 8.60 4.48 6.89 6.81 6.36 8.88 9.10 10.68
GOUD A—A MSTERDAM.
Gouda 6.40 8.81 10.06 10.66 18.11 8.61 4.47 6.83 7.46 10.08
Amsterdam Wp. 7.69 9.10 10.66 18.19 1.— 1.40 6.46 6.86 9.87 11.10
iO& 6.14 9i6 11.10 11.1 1.11 «.66 6.60 9.67 11.86
18.08
18.40
1.45
2.30
2.60
3.48
4.20
4.46
5.86
7.07
1.56
a
a
a
a
4.65
0
7.17
2.02
a
a
a
a
5.02
0
7.24
2.09
a
a
a
a
6.09
0
7.31
2.15
2.48
3.10
4.08
4.40
5.16
5.56
7.87
DSN 1
H A A C
GOUDA.
sHage 6.48 7.80 7.48 0.28 9.4610.1411.8318.16 1.88 8.16 8.46 3.43 4.16 4.48 6.81 7.-
11,08
11.98
0
0
0
0
0
0
11.26
11.4
8.10
9.16
9.44
0
9.60
M0
10.—
8.05 9.36
Voorb. 6.64
N.d-L.d6.59
Z.-Zegw6.08
Bl.-Kr. 6.14
Zev.-M.6.19
10.80
4.48
m 10.38
a a
10.41
5.—
5.09
3
7.C
7.11
7.20
7.86
7 81
9.46
9*64
1.44
a 1-49 a a a a
a 1-68 a a a a
a 8.04 a a a a
a 8.09 a a a a
Gouda 6.80 7.60 8.18 9.6810.1610.58 18.0812.46 2.80 2.45 8.15 4.18 4.48 5.80 5.61 7.48 8.85 10.01
utbecht-gouda.
Utrecht 6.88 7.50 9.- 9.58 11.34 12.03 12.60 3.10 8.52 4.48 6.86 7.48
Harmelen 6.47 8.03 10.09 18.19 a 8-84 4.06 4.56 a
Woerden 6.63 8.10 a 10.16, 12.86 a a 4.18 f
Oudewater 7.07 8.19 a 10.84 12.48 a 4.84 a a a
Gouda 7.80 8.88 9.64 10.37 12.06 18.66 MÉBMtf7 580 7-08 8-*°
AM8TEK PMU U D A.
Amsterdam O.B. 7.56 9.40 11.10 11.27 8.40 4.10
Amsterdam Wp 1.60 8.10 9.66 11.86 11.4 1.66 4.86
TJ0 6.69 10.44 11.16 11.61 M0 6.10
8.09 8.6010.07 1M4
8-04
a 9.1010.88
8-1®
8.41 9.38 10.40 U.«<
4.10 7.18 1.47
4.85 7.40 10.06
Ml Ml 11.10
school alhier dankte
goede woord, dat he
betalen.
De onderwjjzers
den hr. Yalette voor het
Rjjk alle onderwijs zou
Op de dorpen kon
koppen volstaan.
Toen hy echter
wisten te veel, hadden
daardoor ook te vqel behoeften en daar die
niet al tyd konden
dit ontevredenheid.
bevredigd worden wekte
men met minder knappe
groot deel der vergader
marine en defensie er by
wilde halen moest de voorz. hem tot de orde
roepen, hoewel zjjne woorden bljjkbaar in
den geest
den vielen.
De volgende debater, de heer de Hartog
nit Amsterdam, wenschte propaganda te ma
ken voor zyn soc. dem. beginselen, wat door
den voorzitter niet kpn worden toegestaan.
De heer Verburg uit Rotterdam zag in
«onderwys rjjkszaak* geen panacee voort alle
kwalen. Adressen inzenden gaf z. i. weinig.
Het leegpompen der openb. school was nu niet
aan de orde, wel het volpompen der normaal
scholen
De heer Kujjkhof;uit Rotterdam kwam op
tegen den toestand vkn onmondigheid waarvan
niet alleen de wet maar'ook sommige instroc-
tie's fraaie staaltjes opleverden.
De heer Posthumps was teleurgesteld daar
hy gemeend had, dat de opleiding van onder
wyzer de hoofschotelj van het verhandelde zou
zjju, het was echter knaar een klein schoteltje
gewovden. Het NedJ Ond. Gen. had een uit
voerig plan voorgestéld en nu meende hy, dat
de hr. Yalette er zjjne voorstellen zou naast
geplaatst hebben. Alp er eenige uormaalscho-
len opgedoekt moesten worden, dan zouden er
nog heel wat H. purgersch met 3j. cursus
moeten verryzen daar er op dit oogenblik maar
23 waren.
In zyn repliek liet de hr. Yalette zich een
oogenblik tegenover den heer de Hartog enkele
harde woorden ontvallen, doch door den voor
zitter er attent op gemaakt, dat aan dien heer
het woord was ontnomen, stapte bjj over die
zaak heen.
De groote druk té der laatste dagen was
wellicht oorzaak, dat jsommigen waren teleur
gesteld. Hy heeft de aandacht op den toe
stand wenschen te vestigen en o. i. is hem
dat ongetwijfeld gelakt.
,De voorzitter van de Afd. Gouda en omstr.
was zeker wel de tolk van alle aanwezige
onderwijzers toen hy den heer Valette harte
lyk dankte voor de genomen moeite. De hr.
Valette deed zich Zaterdagavond kennen als
iemand wiens hart warm klopt voor onder
wys en onder-wyzerB.
De zaal was goed bezet, arr. schoolopz.,
leeraren, een lid der schoolcomm., hoofden van
scholen, veel onderwijzers en ook tal van be
langstellenden.
UITTREKSEL UIT HET
IN ZAKE DB
Sommige slaapzalen worden niet afgesloten,
en het is das mogelyk dat kinderen heimelijk
de zaal verlaten. Dit moet herhaaldelijk zjjn
voorgekomen, en hierdoor bezweken kwaad
willige jongens voor de verleiding, om plannen
van diefstal als anderzins tot uitvoering te
Gebrekkig noemt 4e commissie de plaatsing
van slechts een of twee privaten in ieder slnap-
vertrek, waar buitendien eene gelegenheid, die
de privaten vervangen kan, geheel ontbreekt,
doen komen.
Toen de commissie ook, iu verband met de
plaatsing der kribben op de slaapzalen, bjj de
directie om inlichtingen vroeg met betrekking
tot de zedelijkheid, werd haar geantwoord, dat
die zeer bevredigend was, en dat gevallen van
onzedelijkheden zich himmer voordeden.
Of werkeljjk de toestand zoo gunstig is iu
deze kolonie van 1000 kinderen van allerlei
leeftjjd, zon intusschen, meent de commissie,
eerst een grondig ouderzoek, dat zjj uit den
aard der zaak niet kon instellen, aan het licht
kunnen brengen. Waarschjjnljjk is het niet,
dat er gedurende het dertig-jarig bestaan der
inrichting nooit onderwjjzers of beambten werk
zaam zyn geweest, die onzedelijkheid met
kinderen hebben gepleegd of willen plegen.
Een feit van dien aard is der commissie
bekend. Het betrof een onderwyzer. die naar
haar oordeel, uit de inrichting verwyderd had
moeten worden, omdüt de directeur van het
feit niet onkundig bleef.
In dit opzicht eischt het belang der wee-
zeubevolking groote gestrengheid, en toegeef
lijkheid of meewarigheid van den kant der
directie vindt de commissie zeer misplaats.
Onderwys. Gunstig luidde het oordeel van
vele zjjden over het onderwys, dat werd ver
strekt, op school zoowel als in de werkplaatsen.
Het onderwyzend personeel moet evenwel
uitgebreid worden. Ruim 60 kinderen onder
één onderwijzer zyn een zware beproeving voor
het klassikaal onderwys.
Het ambachts-onderwijs in sommige vakken
komt der commissie voor vrjj goed te zyn
werklieden van den eersten rang zullen niet
worden afgeleverddaarop is het onderwys
niet berekend, en behoeft het ook niet berekend
te zyn. In andere vakken is de opleiding bjj
onvoldoende hulpmiddelen gebrekkig.
De opleiding der meisjes is volgens enkele
getuigen voor verbetering vatbaar. Zjj wordt
wat eenzjjdig opgevat.
Uitspanning. Het onderwys wordt afgewis
seld door uitspanning van allerlei aard. Yoor
ontwikkeling door gymnastische oefening w >rdt
daarentegen weinig gedaan.
Sraffen. Aan den eenen kant klachten over licha
melijke tnchtingen,die zonder twjjfel toegepast
zyn, ofschoon de directeur de zaak trachtte te
vergoeljjkeD, aan den anderen kant verdediging
van sommige straffen door oud-weezon die
deze zelve hadden ondergaan, en buitendien
berichten over mishandelingeu, die ten slotte
of geheel of ten deele uit de lucht bleken
gegrepen te zjjn. De commissie heeft getracht bet
onderwerp kalm onder de oogen te zien, en
aan sommige handelingen niet hooger beteeke-
nis is gegeven dan die werkeljjk verdienen.
Over de opvoedende kracht van het toepas
sen van lichamelijke kasljjding bleken de leden
der commissie niet eenstemming te denken.
De gewone straffen, die in Neerbosch wor
den ondergaan, zjjn het dragen van daagsche
kleederen op Zondag, het blyven staan bjj de
middagmalen, het thuisblijven of het zich niet
vertoonen op de speelplaats, het verbeuren van
weekgeld, het ontvangen van eenige slagen met
een stuk touw of met een stok. Het verbeuren
van weekgeld, verzekerde een oud-wees, maakt
veel indruk, meer indruk dan een paar slagen
met een lineaal.
By vergrijpen, als diefstal en geheime samen
komsten tusschen jongens en meisjes, komen
zware straffen voor. De jongens krijgen in
tegenwoordig van de bevolking soms een flink
pak slaagvan de meisjes wordt wel eens
het haar afgeknipt.
Volgens zeggen van den directeur zyn
strafoefeningen van ernstigen aard aan jongens
slechts vier of vyfmaal sinds de stichting der
vereeniging wegens diefstal voltrokkende
commissie heeft evenwel den indruk dat dit
cjjfer in werkelijkheid hooger is geweest.
Uit een onderzoek door een der leden van
de commissie, niet tot de sub-commissie be-
hoorende, onder de jongens te Neerbosch inge
steld, bleekjdat tien verpleegden, die ondervraagd
waren, respectievelijk.
2 maal in 1 jaar
1 «3
3
3
4
4
10
tot 12 of 15 stokslagen ontvangen hadden van
verschillende beambten. Na de overeenstem
mende verklaringen van zooveel getuige, staat
het vast dat door personen, met toezicht be
last, vaak zonder machtiging, op eigen gezag,
de stok ter hand is genomen. Een der oud-
weezen, thans landbouwer, die met verpleging
verklaarde ingenomen te zyp, meer in bet
bjjzonder ook voeding en ligging roemde,
maakte in zjjn eenvondige taal toch aanmer
king op de handelwyze van sommige beambten,
en schreef «Een van de oppassers beult de
weezen, dat isen dan nog een
En zoo iets moest mynheer Yan
't Lindenhont niet toelaten.*
Voorts verklaarde een getuige 45 slagen
te hebben gehad, die hem nog den volgenden
dag het zitten onmogeljjk maakten, een ander
dat hem 60 slagen met een bnllepees waren
toegediend. Van overdryving waren zoer zeker
de verklaringen van andere getuige, die aan
onderzoek konden worden onderworpen, niet
vrij te pleiten.
Het geval van diefstal inbraak, gepleegd
door een viertal jongens die zich vermoedelijk
in den vroegen ochtend heimeljjk van de slaap
zaal verwjjderd hadden, om appelen, pekelvleesch
enz. te stelen, heeft inderdaad ettelijke jaren
geleden aanleiding gegeven tot eene strafoefe
ning in het oude kerkgebouw, gelyk in de
brochure verzekerd werd. De dieven werden
bjjua op heeterdaad betrapt. Het kerkgebouw
werd voor de gelegenheid niet bepaald uitgekozen,
maar by de ontdekking waren de weezen er
voor den ochtenddienst vergaderd, en de direc
teur kwam juist aan. Daarop werd aan ieder
der delinquenten met een rotting een pak
slaag toegediend, terwjjl vier andere jongens
hen aan armen en beenen vasthielden.
Ontkend kon evenmin worden, dat Stapertsma
en zjjne makkers eene flinke tuchtiging hebben
ondergaan, al schjjnen de jongens niet vooraf
op de sebaafbank te zjjn vastgebonden, maar
vastgehouden.
Betreurenswaardig is zonder twijfel de straf
toegediend io een vlaag van difft door een
onderwyzer, die een meisje een slag op het
hoofd heeft gegeven.
Wordt vervolgd.)
Bjj verschillende anarchisten te Parjjs is door
de politie huiszoeking gedaan, in de hoop den
dader van de aanslagen in de «rue Saint Jac.
ques» on den «faubonrg Saint Martin» te
vinden, maar zonder resultaat. Henry Guérin
de directeur van de anarchistische «Revue
Libertaire» die Dinsdag was gearresteerd, heeft
men weer in vryheid moeten stellen, daar men
geen reden kan vinden om hem te vervolgen.
Wat de noodlottige gevolgen zullen zjjn der
anarchistische aanslagen in Fraukrjjk wordt door
Paul de Cassagnac in de «Autorité» duidelyk
en kort uiteengezet. Hy wjjst er op, dat de
stemming in de Fransche Kamer zeer gunstig
was voor den vierden stand. Alle wetsont
werpen, sedert drie of vier jaren ingediend,
waren er op ingericht het lot van den prole
tariër te verbeterenzoo zelfs, dat in de Ka
mer de proletariërs werden opgezet tegen de
grondeigenaars, de kooplieden en vooral tegen
de industrieelen. Men herinnert zich zegt de
Cassagnac, het geduld, waarmede de jongste
werkstakingen werden verdragen en zelfs be
gunstigd. Ja nog meer, katholieken, leekeu
eu priesters werden socialisten en hielden niet
op den klassenstrijd aan te wakkeren. Op
rechte conservatieven, die tot voor korten tyd
aanhangers waren der monarchie, namen deel
aan de revolutionaire beweginggraaf de Mun,
abbé Gamier en Lemire en vele anderen. Men
vroeg zich af, waar dat alles heen moest, wat
het gevolg van dit streven wezen zou.
Plotseling sprongen de bommen der anar
chisten. En van toen af, werd het socialisme
een rem aangelegd. De republikeinsche meer
derheid in de Kamer ging met pak en zak tot
de reactie over. De openbare meening ver
langde draconische wetten, en. de pers en de
kamer ondersteunden dien wensch. De bom
men werden, zonder het te willen, de werk
tuigen van den achteruitgang. Zjj hebben den
verblindsten onder de christelijke socialisten,
onder de katheder-socialisten en onder de
sociale hervormers in de Kamer de oogen ge
opend, en hun het gevaajjfte van hunne il
lusion doen inzien. Iu twiutig dagen is de
sociale hervorming twintig jaren achteruit
gezet
- En de «Figaro» steeds klaar met een spot
tend woord drnkt volkomen hetzelfde uit, in
dezen verbaasden uitroep van een lid der op
positie
«Twintig jaar lang hebben wy gewerkt, om
de politie antipathiek te maken, en die kerels
(de anarchisten) hebben haar in éen maand
weer aller sympathie doen verwerven
Het zal, door zulke uitingen van onverdacht
reactionaire zjjde, ook voor de anarchisten wel
zachtjes aan duidelyk worden, dat zy er niets
toe bydragen om de zoo gehate maatBchappy
vooruit te brengen en te verbeterendoch dat
hun pogen alleen dient om der reactie een
wapen in handen te geven, tegen den voor-
hitgang
u Belangryk in het debat over het burgeljjk
hnweljjk in het Hongaarsche Huis van Af
gevaardigden, dat reeds een paar dagen duurt,
was de rede van de minister van justitie
Szilagyi. Hy bestreed, dat de godsdienstzin
door het ontwerp in gevaar werd gebracht.
De offervaardigheid van het protestantsche
volk voor hunne kerken zou niet verminderen,
indien de protestantsche geestelijkheid door
de voorgestelde hervormingen wellicht hare
inkomsten zag afnemen. En ook al was dit
het geval, dan zouden nog de belangen vao
het land moeten voorgaan. Men had voorspeld
dat de regeering nadat deze hervormingen
worden ingevoerd, vallen zou omdat zy enkel
met de hulp der uiterste linkerzijde kon door
voeren. Dit is mogelyk, zeide de minister,
maar al is de regeering in gevaar niet de
hervormingen worden bedreigd.
Diepen indruk maakten deze woorden en
bet duurde geruimen tyd voor het applaus be
daard was. Toen de heer Szilagyi het parle
ment nitkwam, wuifde de menigte met hoeden
en mutsen. Zelfs werden aanstalten gemaakt
den minister op de schouders rond te dragen.
De hoogbejaarde patriot Kossuth heeft een
openbare brief gericht tot de onafhankelijke
party, waarin gezegd wordt, dat het klein
geestig zou zyn indien deze party vrijzinnige
hervormingen, die overigens in haar geest
vallen, verwierp enkel om een regeering die
haar niet aangenaam is, in verlegenheid te
brengen.
Niet Zanardelli, maar Biancheri is benoemd
tot president der Italiaansche Kamer en wel
bjj herstemming. Biancheri kreeg 191, Zanar
delli 187, terwjjl er 23 blanco-biljetten waren.
Voorloopig is het oordeel over het financieele
plan van Sonnino niet heel gunstig. Het cjjfer
van het tekort is veel grooter dan zelfs de
pessimisten hadden gedacht en inderdaad reus
achtig. Tegen het plan van Sonnino wordt
ingebracht, dat het te uitgebreid iswordt
slechts een deel daarvan verworpen, dan lydt
het heele plan schipbreuk. Tn de tweede plaats
wordt opgemerkt, dat de nieuwe belastingen
het meest zullen drukken op den toch reeds
zeer verarmden minderen stand, terwjjl de rijke
aristocratie in> het plan ouder gewoonte weer
met een kleinigheid kan volstaan. Ook ver
wondert men er zich over, dat de Koning, die
in verhouding de rykste civiele Ijjst van Europa
heeft, niet het voorbeeld geeft van met ver
mindering van inkomsten tevreden te zjjn.
24 FEBRUARI.
Nederland. Cort. Ned.W. 8. 2'/i
dito dito dito 8
dito dito dito 37i
Honqar. Obl. Goudl. 1881-88 4
Italië. Inschrijving 1862-81 5
Oosten a. Obl. in papior 1868 5
dito in zilver 1868 6
Portugal. Oblig. met tioket 3
dito dito 3
Rusland. Obl. Oost. 2e Serie 5
dito Geoons. 1880 4
dito bij Roths. 1889 4
dito bij Hope 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 6
dito dito dito 1884 5
Spanje. Perpel. schuld 1881 4
Turkbij. Gepr.Conv. leen. 1890 4
Geo. loening eerie D.
Geo. leening serie O.
Zuid-Afr.Rbp. Reo. v.obl. 1892 5
Mexico. Obl. Buit. Sob. 1890 6
Venezuela. Obl. 4 onbep. 1881
Amsterdam. Obligation 1861 8'/i
Rotterdam. Sted. leen. 1886 3'/t
Ned. N. Afr. Handelsv. aand.
Arendsb. Tab.-Mij. Certificaten
Don-Maatschappij dito
Arnh. Hypotheekb. pandbr. 4
Cult.-Mjj. der Vorstenl. aand.
's Gr. Hyaotbeekb. pandbr. 4
Nederlanasche bank aand.
Ned. Handelmaatsöh. dito
N.-W. Pao. Hyp. b. pandbr. 5
Rott. Hypotheekb. pandbr. 4
Utr. Hypotheekb. dito 4
Oosten r. Oost-Hong. bank aand
Rusl. Hypotheekbank pandb. 4'fa
Amerika. Ëquit. hypoth. pandb.
Max vr. L. G. Pr. Lien eert. 6
Ned. Holl.IJ.-Spoorw.-Mjj. aand.
Mij. tot Expl. v. St. Spw. aand.
Ned. Ind. Spoorwegm. aand.
Ned. Zuid Afrik. Spm. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 5
lTALiB.Spoorwl. 1887/89 A-Eobl.8
Zuid-Ital. 8pwmjj, A-H. obl. 8
Polen. Warschau Weenen aand.4
Rusl. Gr. Ruas. Spw-Mij. aand. 5
Baltisohe dito aand.
Fastowa dito aand. 5
Iwang. Dombr. dito aand. 5
Kursk Ch.Azow-Sp. kap.aand. 6
Losowo Sewast. 8p. Mjj. oblig. 5
Orel Vitebsk, dito oblig. 5
Zuid-West dito aand. 5
dito dito oblig. 4
AMERiKA.Cent. Pao. Sp. Mjj obl. 6
Chio. North. W.pr. O. v. aand.
dito dito Win. St. Peter. obl. 7
Denver Rio Gr. Spm. eert. v.a.
Illinois Central obl. in goud 4
Louisv. 8c NashvilleCert.v. aand.
Mexioo. N. Spw. Mjj. lebyp. o. 6
Miss. Kansas v. 4 pot. pref. aand.
N.-York Ontario 8c West. aand.
dito Penns. Ohio oblig. 6
Oregon. Calif. Ie hyp. in goud 5
St. Paul. Minn. 8c Manit. obl. 7
Un. Pao. Hoofdlijn oblig. 6
dito dito Lino. Col. le hyp. O 6
Canada. Can. South.Cert.v. aand.
Ven. C. Rallw. 8c Nav. Ie h. d. o. O
Amsterd. Omnibus Mjj. aand.
Rotterd. Tramweg-Maats. aand.
Ned. Stad Amsterdam aand. 8
Stad Rotterdam aand. 8
Belgik. Stad A»tworpenl887 21/,
8tad Brussel 1886 2'/i
Hong. Tbeiss Regullr Gesellsoh. 4
Oostenr. Staatsleening 1860 5
K. K. Oost. B. Cr. 1880 3
Spanje. Stad Madrid 3 1868
Ned. Ver. Bez. Hyp. Spobl. oert. 6
Vor.krs.
8#'/,,
I»",1lu
103'/,,
94"/l.
70
78%
78»/,.
SO
80
«V.
»*'U
95'/,
10»'/«
30 V,
sty,
88
100'/,
104'/,
626
617
101'/,
87
101
S16
161'/,
96»/,,
102'/,
'101'/,
134
99'/,
60
SI'/,
102
101'/,
170
1S8V,
104'/,
46
48
184
1421/,,
33"/,,
71'/,
103V,
186»/,
108"/,
111V.
73"/,,
03»/,,
my,
187
lSS'/i,
10
os»/„
46'/,
87'/,
21'/,
13 /a
108'/,
73'/.
HI'/.
104
68V,
48'/,,
.18"/»
102
107'/,
1091/,
101%
101'/,
114»/,
117
82
107
■lotkoar,
88l,/,s
78l/s
78"/l«
so1/.
"Vl.
24»/,,
88 /s
®87/s
*8"/u
48Vs
188V,
142l/a
641/,
Wfa
111 V,
82V,
Verplaatst (van 5 Februari tot en met 15
Februari 1894).
1 Mei:
De Hoofdcommiezen der Posteryen
A. J. H. Bachiene, Tan Dordrecht naar
Insp. Zwolle. L. J. van Ingen, van 's-Gra
venhage naar Utrecht.
De Commiezen der Posterijen 1ste klasse
A. N. Veillinga, van Arnhem naar Dordreht.
D. P. M. dn Celliée Muller, van Maastricht
naar Spw. pk. No. 2. G. Bracb, van Am
sterdam naar Utrecht. P. M. Caland, van
Groningen naar Spw. pk. No. 1.
De Commiezen der Posterjjen 2de klasse
R. L. Houwiuk, van Utrecht naar Maas
tricht. N. J. van Aken, van Zutphen naar
Amsterdam. H. J. Lettink, van Amersfoort
naar Rotterdam. G. van Wieringhen Borski,
van Derenter naar Arnhem. P. F. Vos, van
Groningen naar Leeuwarden. D. J. Hofsom-
mer, van Oldenzaal naar Rozendaal. T. H.
van Menra, van Sneek naar Tiel. D. J. H.
van Tussenbroek, van Utrecht naar Spw. pk.
No. 4. K. Prenyt, van Spw. pk. No. 1 naar
Zutphen. D. van der Hoek, van Rotterdam
naar Spw. pk. No. 2. J. G, van Nauta Lemke
van Spw. pk. No. 2. naar Rotterdam. W, F.
van Oldenborgh, van Leenwarden uaar Goes.
De Commiezen der Posteryen 3de klasse
J. Waale Jr., van Goes naar Gouda. F.
