Directe Spoorwegverbinding met GOUDA.
Wlnterdlenst 1893/94. -
Aangevangen 1 October. T(|d van Greenwich.
r
Brieven uit Twenthe.
Bultenlandsch Overzicht.
geboore brengen. De noodige repetitiën voor
dezen feestavond hebben reiéda een aanvang
genomen.
Door de geneeskundige Staatscommissie te
Amsterdam is toegelaten voor het le gedeelte
▼an het artsexamen de heer J. Prince.
De verkiezingen van hoofdingelanden en
hoofdingelanden-plaatsvervangers zullen 3 April
plaats hebbente Bodegraven ten huize van
den heer N. Oudejans, te Waarder ten Ge
meentehuize en te Harmeien ten huize van den
heer J. Knjjff.
Op de itoom-tramljjn der Hollandsche IJzeren
Spoorwegmpjj van Den Haag naar Scheveningen
zal met I April a. s. de balve-uurdienst wor
den geopend tusschen de stations Anna Poulow-
nastraat en Scheveningsche strand.
Met denzelfden datum zullen allen treinen
tusscben het Hollandsche spoor en Scheveningen
doorloopen tot aan de halte aan het strand.
Aangaande den bouw van een idiotengesticht
te Wagenborgen {Gr.) wordt gemeld, dat dit ge
schiedt zonder Rjjks-subsidie; wel komt bet
gesticht onder Rjjkstoezicht. Voor de verpleging
van armlastige idioten zullen het Rjjk en da
provincie echter subsidie verleenen.
De teekeningen zyn reeds goedgekeurd.
Een dramatisch tooneel had in een com
missariaat van politie te Brussel plaats. Een
arme drommel, die te voet van Charleroi
naar Brussel was gekomen, vroeg om naar het
bedelaarsgesticht van Hoogstraten te worden
gezonden. Hjj werd voor den vrederechter
gebracht en op bet oogenblik dat deze het be
sluit uitsprak begon de man te schreeuwen en
gebaren te maken, zoodat men hem met kracht
naar het politiebureau moest brengen. Na een
kwartier worstelen, kon men den ongelukkige,
die volgens eenen geneesheer razend zinneloos
was geworden, bedwingen en in het St.-Jans-
gasthuis opsluiten.
De Staatscourante van 18/19 dezer bevat
het volgende
In naam van Hare Majesteit Wilhelmina,
by de gratie Gods, Koningin der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.
Wij Emma, Koningin-Wednwe, Regentes
van het Koninkryk
Op de voordracht van den Raad van Mi
nisters van 17 Maart 1894, No 62, Kabinet;
4 Gelet op art. J03 der Grondwet
Hebben goedgevonden en verstaan te
bepalen
Artikel 1.
De tegenwoordige zitting van de Staten-
Generaal zal worden gesloten op Dinsdag
20 Maart 1894, des namiddags te drie uur.
Artikel 2.
De minister van Binnenlandsche Zaken wordt
gemachtigd zich op het artikel 1 vermelde
tydstip te begeven naar de vergadering der
Staten-Generaal, ten einde in eene vereenigde
vergadering der beide Kamers de zitting in
naam der Koningin te sluiten.
De minister van Binuenlandsche Zaken is
belast met de uitvoering van dit besluit,
waarvan afschrift zal worden gezonden aan
ieder der Voorzitters van de Kamers der
Staten-Generaal, aan den Raad van Ministers
en aan de Algemeene Rekenkamer.
s-Gravenhage, den J 7den Maart 1894.
EMMA.
De Minister van Bionenlandsche Zaken.
Tul van Pooetvubt.
Men verzekert, dat de verkiezingen voor de
nieuwe Kamer op zeer korten termyn zullen
worden nitgeschreven.
Te 's-Gravenhage deed het bericht de ronde,
hetwelk slechts met de noodige reserve wordt
medegedeeld, dat aan jhr. mr. Boreel van
Hogelanden, burgemeester van Haarlem, vroe
ger lid der Tweede Kamer, de portefeuille
▼an Buitenlandsche Zaken zou zyn aangeboden.
De Koning en Koningin van Italië znilen
een bezoek aan Koningin Victoria te Florence
brengen, wat H. M. zal beantwoorden door
een bezoek te Monza op haar terugreis. De
Koningin denkt tot 16 April te Florence te
bljjven, gaat dan naar Coburg voor het
huwelyk van haar kleinkinderen en komt een
week later in Engeland, Windsor terug.
Plotseling is Zaterdag te Utrecht overleden
een van Utrecht's meest geachte en in dei
goeden zin van het woord populaire ingezete
nen mr. A. R. Falck.
De heer Falck wjjdde het grootste deel van
zyn leven aan anderen. Hjj was een warm
vriend der Ned. herv. kerk en bad als scriba
van de diaconie dezer gemeente buitengewone
verdiensten op het gebied der Utrechtsche
armenzorg bezat hy eene kennis als geen ander.
Ook in andere kerkelijke betrekkingen werd
de beer Falck hoogelyk gewaardeerd. De
school voor havelooze kinderen heeft veel aan
hem te danken.
De heer Falck was mede-oprichter en de
eerste voorzitter van de voor drie jaren opge
richte >Vereeniging tot verbetering van armen
zorg*, die ook in zjjne sympathie zich ver
heugen mocht.
In mr. Falck beeft Utrecht een verdienste
lijk man van groote toewyding en grooten
gemeenschapszin verloren. Door ontelbaar
velen zal hy worden gemist.
Van de stichting «Veldwyk* zyn naar de
Transvaal vertrokken de dames G. Selse en
D. Snjjders, die door de regeering aldaar zyn
benoemd tot hoofdverpleegsters in het nieuw
opgerichte krankzinnigengesticht te Pretoria.
Eene groote volksvergadering, om te pro
testeeren tegen de houding der Kamerleden,
die het kiesrecht-werk der regeering hebben
bestreden, zal Maandagavond te Utrecht in
sTivoli* worden gehouden.
Daar zal het woord worden gevoerd door de
heerenC. A. Zelvelder (liberaal), G. J. C.
Herdes (anti-revolutionair), A. J. Overdyk
(r.-katholiek), I. Boer Hz. (radicaal), en mr.
P. J. Troelstra (soc.-dem.).
Van Houten's 10de staatkundige brief. In
dezen pas verschenen brief beschryft de heer
Van Houten hetgeen er met het amendement-
De Mcjjier gebeurd is als volgt
Sedert bet votum van Augustus jl. washet
n»jjne meening, dat de minister Tak zou moe
ten meegaan hetzy met Mackay-Roëll, hetzij
met Van der Kaay c. s. of heengaan, 'tla
mjj echter eene verrassing geweest, dat hy
beide deed, dat hy op 8 Maart met de eerst-
gemelde groep meeging en toch op 9 Maart
heenging.
Het wa3 na eindeloos tobben aan den heer
De Meyier, een persoonlyk vriend van den
minister, die zyne trouw ook in diens kwade
dagen bewezen had, gelukt eene formule ter
bepaling van de qualiteit der kiezerswoning
te vinden, waarmede de weifelende leden der
Kamer bereid waren genoegen te nemen, en
waarbjj ook de regeering geen bezwaar had
zich neder te leggen. Ook de beer Tak gaf
toe. Met bloedend hart, naar ik gaarne aan
neem, maar het feit staat vast, dat vriend en
vysnd in die meening verkeerden. By de
Borgesius-groep welke 's ministers meegaand
heid groote verontwaardiging, slechts eenigs-
zins getemperd door meewarigheid met de
afmatting, die hem tot deze gedragslyn scheen
te nopen. Immers strookte zy niet met de
houding, by artikel 3 tegenover het amende
ment-Mackay aangenomen. Dat de Borgesius-
groep ook alles behalve ingenomen was met
de scheeve positie waarin zy geraakte by de
eventueele stemming over artikel 4, na aan
neming van het amendement, is begrypelyk.
Kerdyk c. s. zouden met Beelaerts, Traraglino
en mjj zei ven in dezelfde stemlyst zyn geko
men, misschien eene meerderheid gevormd
hebben tegen het artikel. Het door deze hee
ren zoo vaak geridiculiseerde allegaartje zou
den zy zelf nog bonter moeten maken, als zy
aan reeds afgelegde verklaringen trouw wilden
blyven.
Toevalligerwijs was er Donderdag-namiddag
geen tjjd meer voor de stemming. Vrydag-
ochtend werd de aanneming van het ampnde-
ment-De Meyier., waaromtrent de minister
Donderdag slechts had gezegd dat hy der Kamer
niet kon aanraden er zich mee te vereenigen,
onverhoeds tot een casus belli gemaakt. Ik
zie in deze mij geenszins onaangename wending
een bewys, dat in den tusschentyd andere
personen hunnen invloed op den heer Tak
hebben doen gelden. Ook zyne démissie schynt
my in zekeren zin eene submissie, alhoewel
er groot verschil is met de submissie van den
voorgaanden dag. Van zyne toestemming van
Donderdag geldt ongetwjjfeld het coactns
volui. Daarby was hy niet zich zelf. Gelyk
eene kompasnaald ouder de aantrekking van
eene in de nabybeid werkende magneet draait,
zoo draaide de minister Donderdag onder de
pressie van collega's en vrienden, maar toen
ook anderen hun gewicht in de schaal wierpen,
herkreeg dcy pool i. c. 's ministers sympathie
voor algeipton kiesrecht, in zyn uitgebreidsten
zin genomen het overwicht en sprong by
met een salto mortale uit den band.
Juist toen men meeude het verzoeningswerk
tot stand gebracht te hebben, stortte het ge-
heele kunst- en vliegwerk ineen en de heer
De Meyier, de redder van Donderdag, werd
Vrydag de moordenaar van het ontwerp, waar
aan hy zich ter wille van den vriend, van wien
hy zich ta, moeielyk kon scheiden, m. i. al te
lang had vastgeklampt. Als onpartijdig toe
schouwer van de dramatische episode, waaraan
de naam van den heer De Meyier verbonden
is, aarzel ik niet te verklaren, dat afge
scheiden van al hetgeen persoonlyk tusschen
dezen en den minister is voorgevallen en enkel
oordeelende naar hetgeen openlyk is gebleken,
het araendement tot het laatste toe een
bevriend karakter heeft behouden. Wjj hebben
er ons ov r verwonderd, dat de minister er
vrede mede had, maar dat dit Donderdag bet
geval was, gold in onzen kring niet als twij
felachtig. Een amendement niet aanraden, is
haast de welwillendste formnle die eene regee
ring gebruiken kan. Waar het een amendement
gold, uitsluitend voorgesteld om de anders
onvermijdelijke -verwerping van het regeerings-
voorstel te voorkomen, van zeer bevriende zyde
uitgegaan en op meer dan één pont gewjjzigd
om bedenkingen des ministers op te lossen,
zou ook sterk ontraden van de zyde der re
geering nog niet het denkbeeld hebben opge
wekt, dat by aanneming de intrekking der wet
zou volgen. De nu gebruikte uitdrukking
bevestigde zelfs het gerucht, dat de regeering
zich er by zou neder leggen.
Na vervolgens in het breede nog eens den
loop der zaak uiteengezet te hebben, zegt de
heer Van Houten
Volgt men de grondwet, dan wordt men
er van zelf toe geleid categorieën te ontleenen
aan directe belasting, woning, bezit van on
roerend oi roerend vermogen of van intellec
tueel kapitaal. Onze methode sloot zich aan
by de antecedenten van 1887. Zy was toen
gehuldigd in het amendement der vooruitstre
vende liberalen, hetwelk naar zyn eersten
onderteekenaar den naam draagt van Van der
Feltz c. 8.
In de poging om in plaats van langs
deze gebaande wegen op een ongebaand
pad het doel te bereiken, ligt de ware grond
der mislukking van Tak's voorstellen. Op
zyne beurt was de ware grond waarom hy
het ongebaande pad koos, zyn toeleg ora aan
betgeen naar onze opvatting de eischen der
grondwet zyn te ontkomen.*
»De intrekking van het ontwerp is een
aanvankelyk succes, vooral behaald döor de
bereidwillighèid der meer behoudende groepen,
om tot de uitbreiding van het kiezerslichaam
op breede schaal mede te werken, mits slechts
de door de grondwet aangegeven grens geëer
biedigd werd. Nu concentreerde het debat
zich op de wyze waarop de grenslyn volgens
de Grondwet was te trekken, en viel alle licht
op het onvoldoende en ongrondwettige der
door de regeering voorgestelde afbakening.
Wat den stryd verbitterde was ook juist
de grondwet, die verbood het algemeen kies
recht als beginsel aan te nemen en in bepa
lingen uit te werken, die iohieidjen wat zy
beoogden en dit op duidelyke wyze omschre
ven. Het ontwerp was nu verbazend onop
recht. In grondwettig kleed werd een on
grondwettig stelsel ter goedkeuring aangeboden.
Het was niet meer te doen om in {goed gere
digeerde duidelyke wetsbepalingen eerlyk een
stelsel te ontwikkelen, (maar om door hals
brekende recbtsfictiën langs een omweg een
doel te bereiken, hetwelk men dbor eed en
plicht gebonden was niet anders na te jagen
dan met voorafgaande grond wetsherziening.
Om die reden moest elke poging om het
grondwettig stelsel duidelyk te formuleeren
hooghartig worden afgewezen of ouder chica
nes begraven. Daardoor ook werd de discus
sie als het ware eeD »steeple-chaae«, hoe den
leden, die èn aan de grondwet én aan den
minister wildon vasthouden, knollen (voor citroe
nen in handen kouden worden gestopt.
Het moge de groep Van der Kajiy later niet
te zwaar worden toegerekend en gelden als
een bewys, hoe ongaarne ook zy brak met de
regeering, dat zy zich één zulk een knol in
handen heeft laten stoppen. Ter wille des
ministers, nochtans onder protest, heeft zy het
voorzien in eigen onderhond en <]at van het
gezin als kenteekeu geaccepteerd, hoewel zy
met den warmen verdediger der voordracht,
die zich achter den naam van veen Nederlan
der* verbergt, dit quasi-kenteekeïi niet voor
rechtstreeksch böwys vatbaar acht. Om deze
reden reeds kan het logisch geen kenteeken
zjjt}. Voortaan herneemt de logici weer haar
recht.
Vervolgens betoogt de heer Van Houten,
dat ook thans weer gebleken is, hoe weinig
zoogenaamde grondwettige waarborgen betee-
kenen, en hoeveel beter het zou geweest zyn,
indien de wetgever, niet door de grondwettige
ken teekenen gebonden, vrjj ware geweest het
kiesrecht te regelen, gelyk bet hem goeddocht.
Met de tegenwoordige grondwet aqht de heer
Van Houten een ruim kiesrecht bereikbaar,
maar slechts naar de door Vun der Kaay c. b.
gevolgde methode.
Op de scheiding der partyen sjil z. i. het
slottooneel van Vrydag jl. niet gunstig werken.
De stemming was uitermate onzuiter.
v Gaandeweg echter zullen de partyen zich
behooren te scheiden op de wyze als meerma
len ook in deze brieven is geschetst. Eener-
zjjds algemeen kiesrecht in den rüimsten zin
als middel om toenemende rechtstreeksche
verzorging van het proletariaat dóór den staat
te verkrygen anderzyds kiesrecht der econo
misch zelfstandigen met behoud onzer indivi
dualistische rechtsontwikkeling. Kort uitge
drukt: socialisme of liberalisme. Maar ik
twjjfel of de half-socialisten, die zich in de
liberale party bevinden, zich nog wel genoeg
van hun beginsel rekenschap zullen geven om
nu reeds baar vaandel te verlaten.
De minister Tak valt, en terecht, omdat
hy en de zynen hebben getracht den grond
slag voor de toekomstige ontwikkeling van
ons volksleren in socialistische richting te
doen leggen door de liberale party. Daarheen
loopt de weg over het graf dier party. Zy
wilden de vesting bij verrassing nemen, doch
nog bytijds werd ontdekt, dat het hun jnist
te doen was om hetgeen eene font ia de
techniek van het wetsontwerp scheen, en dat
juist de toeleg was, de denr niet voor de
bedeelden gesloten te houden. Ik hoop van
harte dat de beer Tak eene zelfstandige party
moge vormen, waarin alle socialistisch gezinde
elementen uit de verschillende tegenwoordige
partyen zich vereenigingen. Wij hebben be
hoefte aan eene erkend staatssocialistische
parlementaire party. My zal het een genoegen
zyn tegenover zoodanige nieuwe party argu-
GOUDA-ROTTERDAM. i
6.80
7.85
8.36
9.01
9.40
10.46
10.65
11.08
19.18
18.68
1.84 8.58
4.50
5.88
5.66
7.10
8.89
8.48
9.40
10.48
11*08
11JS
0
7.88
8.48
0
k
11.09
K
0
1.06
0 0
4.57
0
6.08
0
0
0
9.47
0
0
0
0
7.89
8.49
0
0
0
11.09
0
0
1.18
0 0
5.04
0
6.10
0
0
0
9.54
0
0
0
0
7.46
8.56
0
0
0
11.16
0
0
1.19
0 0
5.11
0
6.17
0
0
0
10.1
0
0
0
7.—
7.55
9.05
9.90
10.—
11:05
11.85
18.88
19.88
1.98
1.44 4.10
5.80
5.40
6.86
7.30
8.40
9.08
10.10
11.08
11.88
11.4
ROTT1RDA M-G OÜDA.
8.80
5.—
6.09
7.85
7.47
8.-
9.45
9.51
10.17
11.60 19.80
1.45
8.5
8.48
4.80
4.45
6.85
7.07
8.10
9.81
5.10
6.13
0
0
V
0
0
10.87
0
0
1.55
0
0
0
0
4.65
0
7.17
0
9.44
5.19
6.91
0
0
0
0
10.34
0
0
9.09
0
0
0
0
5.09
0
7.84
0
9.10
5.96
6.99
0
0
0
0
0
10.41
0
0
8.09
0
0
0
0
6.09
0
7.81
0
5.89
6.35
7.45
8.07
8.18
10.08
10.11
10.47
18.08 18.40
9.15
9.48
8.10
4.08
4.40
5.15
6.56
7.87
8.80
10*—
Gouda
Moordrecht.
Nieuwerkerk
Oapolle
Rotterdam
Rotterdam
Capelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
GOUDA DEN HAAG.
Goud. 7.S0 8.40 9,04 1#.«» 11.11 H.ll 1.011.*7 ».M 4.45 1.1} l.lt 1.11IJI 0.87 10.4111.1111.10
Zot.-M. 7.48 8.01 11.01 1.18 t 4.57 0.11 M»
Bl.-Kr. 7.47 Ml
Z..Zegw.7.58 9.01 i 11.10 1.14 5.08 8.98 i 9.58
N.d-L.d.8.08 t t t t k 1-88 r l i 8.81 tintin
Voorb, 8.07 9.18 t 11.18 I 1.88 5.80 t 6.80 10.11 t t t
'•Hun 8.18 8.18 9.84 10.07 11.87 18.41 18.51 1.48 1.57 4.85 5.81 5.56 6.41 7.48 8.56 10.15 11.15 11.4018.—
SO I'D 4-0 TUCHT.
Good. 5.85 0.40 7.55 8.08 8.81 10.19 10.85 18.48 8.88 8.18 4.18 4.47 5.88 8.01 7.45 8.8810.08
Oud». 6.80 6.54 t t t 11-09 9.87 I t 5.87 7.59 10.98
Wourdea 5.57 7.01 8.11 8.40 11.16 8.44 t 5.04 6.44 6.17 8.06 10.88
Hormel.o 6.04 7.08 I t 8.46 t 11.88 8.51 i 5.10 5.50 8.18 10.84
Vtnobt 6.11 7.88 8.88 8.41 9.— 10.61 11.45 1.90 8.06 8,60 4.48 6.89 6.91 6.86 8.98 9.1010.69
GOUD 4—4 1I8TKXD4M.
Gouda 6.40 8.91 10.06 10.66 19.11 9.51 4.47 6.58 7.46 10.08
AmtUrdam Wp. 7.58 9.10 10.15 19.19 1.— 8.40 6.46 6.86 9.87 11.10
ai 1.14 Ml 11.1* 19.1 1.18 8.11 66.80 9.17 11.91
DEN 8440—90994
Hoge 5.48 7.80 7.48 9.88 9.4610.1410819.15 1.88 8.15 8.45 8.48 4.15 4.49 5.81 7.-8.05
Voorb. 5.64 t t t t 10.80 r t 1.44 t t t t 4.48 r 7.06 t
N.d-L.d5.69 int t ttt 1.49 t t t l t 7.11 t
Z.-Zegw6.08 000 0 10.88 1.58 0000 7.Ï0
Bl.-Kr. 6.14 000 0 000 8.04 0000 00 7.86
Zev.-M.6.l9 000 0 10.41 - 8.0» 000 6.09 7 81 9.54
Gnuda 6.80 7.50 8.18 9.5810.1610.58 18.0818.46 8.80 8.45 8.15 4.18 4.48 5.80 5.51 7.48 8.85 10.0S
U T R E C H T-G O D A.
Utrecht 6.83 7.50 9.— 9.5S 11.84 18.03 19.50 3.10 8.58 4.43 6.S6 7.48
Harmeien 6.47 8.08 10.09 19.19 0 8.84 4.06 4.56 '009
Woerden 6.58 8.10 10.15 18.86 0 0 4.18 y 0
Oudewater 7.07 8.19 0 10.84 18.48 ff 0 4.84 0 0 0 K
Gouda 7.80 8.319.84 10.87 18.06 18.55 1.88 8.50 4^7 5.80 7.08 8.80 F*
AMSTERDA M-G O U D A.
Amsterdam C.S. 7.55 9.40 11.10 11.87 8.40 4.10
AmaterdamWp i.50 S.10 9.55 11.81 11.4 8.51 4.85
7.80 8.1» 10.44 18.18 18.58 8.10 WO
9.80
9.48
8.09 8.50 10.07 10.54
0 9.04
9.1010.88
f 9.19
8.41 9.88 10.40 11J6
4.10 7.88 9.47
4.85 7.40 10.05
M8 0.88 11.10
menten tegen argumenten, overtniging tegen
overtuiging te kannen stellen, zoolang het
vertrouwen der kiezers my daartoe roept.
Maar voor nieuwe pogingen, om de getrouw
heid der liberale aau staatslieden, die den
naam van liberaal dragen, te misbruiken, ten
einde do kracht der liberale party te breken
en haar'aan hare beginselen ontrouw te doen
worden,"hoop ik dat het land bewaard blyve.
Moge anderzyds de afwending ternauwernood
van het ontwerp-Tak de voorstanders der indi
vidualistische rechtsontwikkeling doen inzien,
dat zy zich er rfiet toe kannen bepalen het
bestaande te handhaven, maar dit van zijne
gebreken moeten zuivereren. Het gevaar van
Tak's onverhoedschen aanval op het liberale
stelsel in zake kiesrecht lag enkel en alleen
in de bekrompen toepassing van dat stelsel in
de additioneele bepalingen. Tijdige en ruime
uitbreiding is te lang verzuimd. Zoo maakt
men zich ook bezorgd over de aanvallen, die
in de pers en in openbare vergaderingen op
andere grondslagen van ons publiek en privaat
recht worden gedaan. Doch men verznimt het
eenige goede middel aan te wenden om die
stemmen van invloed te berooven. Wanneer
de socialistische prediking te eeniger tijd op
eenig ander gebied, als b. v. eigendomsrecht,
erfrecht of huwelijksrecht, tot dreigende ver
schijnselen mocht leiden, het zal zyn omdat
men de sociale vraagstukken van onzen tyd
niet onder de oogen durft zien en allerlei
verkeerdheden, die deze grondzuilen van ons
hnidig rechtsstelsel ontsieren, laat voortwoe
keren.
Niet behoud quand-même, maar vooruitgang
fnll-speed op do in 1887 gelegde grondslagen
moet de vrucht zyn der behaalde overwinning.*
Ten slotte verklaart de heer Van Houten
het doel zjjner brieven voor de helft is bereikt,
omdat zy hebben medegewerkt» om een slecht
stelsel te weren. De poging om tegelyk het
betere te doen aannemen is echter mislukt.
»De minister Tak heeft alle samenwerking
met ons afgewezen en daardoor ook zynerzjjds
getoond, dat hy het gewicht, begreep van het
punt, waarin a;yn voorstel van het onze verschilde.
Velen begrypen dit niet, en wy moeten ons
om die reden onbillyke beoordeeling getroosten.
Ook in het particulieren leven wordt een
goede raad slechts naar waarde geschat, wan
neer hy niet gevolgd wordt en later in de
gevolgen de verkeerdheid der gekozen gedrags
lyn gevoeld wordt. Wy mogen voor het land
niet wenschen, dat het voorstel Tak herleve
en wet worde anders zonde de persocmlyke
genoegdoening ons verzekerd zyn, dat de
juistheid vau onzen tegenstand later zou worden
ingezien. Soms moet ook een volk met schade
en schande leeren, maar niettemin is het plicht
voor ieder, die eene beslissende stem in de
schaal kan werpen, dien weg om het volk te
onderwyzen zoo min mogelyk te bewandelen.
De gevaren ziende toch toe te stemmen, om
dat men het heet te willen, kan ik niet. Voor
my verliest het kamerlidmaatschap zyne
waarde, indien men als kamerlid slechts het
werktuig zou moeten zijn te registreeren, wat
een kleine journalistenkring wenscht of als
een wensch van het publiek weet voor te
stellen.
Op het oogenblik, waarop ik dezen brief
eindig, is nog onzeker of het votum vau 9
Maart tot uitgangspunt gemaakt wordt van
een nieuwen stryd. Zoo ja, dan zal vermoe-
delyk nog wel een nieuw tiental volgen. Id
de bestaande onzekerheid neem ik voorloopig
van myne lezers afscheid.*
In de Middachterlaan is men bezig bjj de
bosscben van gravin Bentinck van Middachten
ten gerieve van ben die de zendingsfeestenen
bijeenkomsten van het Heils-Leger aldaar
wenschen bij te wonen, een perron te maken.
Het christelijk nationaal zendingsfeest zal er
gehouden worden op Vrydag 6 Juli.
Volgens de »Ned. Sport* is het den heer
Joh. van Wachem, O.-I. ambtenaar (werktuig
kundige) met verlof, gelokt, eene Noorsche
schaats geheel in den smaak van onze Neder-
landsche amateurs te vervaardigen. De schaats
is volkomen gelyk aan de Noorsche schaats,
is zelfs ietwat langer en hooger van ijzer, doch
wordt op onze oud-Hollandsche manier aange
bonden met "hiel- en neusriemen. Het staal
is overal uitgeboord, waardoor het gewicht
aanmerkelyk verminderd is, terwyl de stevigheid
niets te wenschen overlaat. De schaatsenfa-
brikant Hoekstra te Warga heeft zich met de
vervaardiging belast.
Het dagelyksch bestuur van den Algemeenen
Wielrydersbond heeft stappen gedaan tot het
oprichten van een assurantie-fonds.
Het ligt in de bedoeling van den Bond, den
leden, door het betalen van een vrjjwillig
surplus boven hnnne gewone contributie, het
bezit van eene assurantie-polis te verzekeren,
zoodat het fonds volstrekt geen facultatief
karakter zal dragen. Verder zal het dage-
lijkach bestuur, op initiatief van den heer
Netscher te Amsterdam, eene vergadering
houden tot regeling van het amateurisme en
het professionalisme. Vermoedelijk wordt het
ontwerp door het algemeen bestaar op Zondag
8 April in behandeling genomen. Men be
richt verder nit de sportwereld dat het be
stuur der vereeniging »De Rijwielindustrie*
v^>rnemens is na de politieke crisis by den
minister van financiën op audiëntie te gaan
wegens het weigeren van de douane om rij
wielen zonder banden over onze grenzen te
lateD, alsook wegens den eisch van invoerrechten
op in Engeland gerepareerde machines.
Er zal 15 en 16 Juni een afstandsrit voor
ruiters worden gehouden door de Militaire
Sportvereeniging.
De afstand van Utrecht over Wageningen,
Arnhem, Apeldoorn, Amersfoort naar ütrecht
is 200 KM.
Het zal den 31en Mei 250 jaren geleden
zyn, dat de bedevaarten naar het Mariabeeld
van Kevelaar begonnen. Dat jnbilé zal met
buitengewone bedevaarten worden gevierd.
Te Renen is tegen de wed. M. procesver
baal opgemaakt, als verdacht van kindermoord
Na geschouwd te zyn is het Ijjkje van het
kind, dat geleefd moet hebben, ter beschikking
van de justitie te Arnhem gesteld.
De ontvangsten van de speelbank teMonte-
Carlo hebben in 1893 circa 37 mill. fr. be
dragen, waarvan 20 pCt. afgaat voor reserve,
wegens mogelijk verlies der bank, 12 millioen
voor het Vorstendom Monaco en belangrijke
bedragen voor den spoorweg naar Mentone
enz. De aandeelhouders zullen >maar« 16
millioen fr. dividend verdoelen. En 't was nog
een slechts jaar
Een vreeselyk schandaal is te Weenen aan
het licht gekomen. Zekere Tberesia Herlinger,
de vrouw van een marquer, hield nl. een op
ryken voet ingerickten geheime club, waar
mannen van de groote wereld geregeld 's avonds
vronwen van goede huize, gehuwde eu meisjes,
ontmoetten eu waar de schandelijkste ba-
chanaliën plaats vonden. De koppelaarster is
tot drie maanden tuchthuisstraf ondeT verzwa
rende voorwaarden veroordeeld, maar het
treurigste is wel dut in tal van gezinnen de
droevigste verwoestingen zyn aangericht. Er
zyn niet minder dan 26 processen tot echt
scheiding nit het gebeurde voortgekomen.
De politie te Warschau heeft naar uit
Berlijn aau de Daily News gemeld wordt
eeu nihilistische samenzwering ontdekt in een
klooster aldaar, waar de samenzweerders bij
eenkwamen om helsche machines te vervaardigen.
De nihilisten boden kraebtigen tegenstand. Er
werd hevig gevochten. Twee politieagenten en
drie nihilisten werden gedood. Ten slotte be
hield de politie de overhand en werden alle
samenzweerders in beebtenis genomen.
Bijgeloof in Drente!
Wanneer een varken of een koe zal worden
geslacht, dan moet de slager niet te vroeg
besproken worden. Dat zou zeer schadeljjk
zyn, want wanneer men den slager dagen voor
dat het dier geslacht zal worden bespreekt,
heeft het voedsel, dat het slachtdier in die dagen
wordt toegediend, geen uitwerking meer.
Zoo durven vele boeren bjj nieuwe en volle
maan geen rogge zaaien, want de korrels
springen den grond uit en ontkiemen niet.
Een barbier mag wel extra voorzichtig zijn,
wil hy niet veie menscben ongelukkig maken.
Zyn werkzaamheden brengen mee, dat bjj
voortdurend in het bezit komt van raenschen-
haar. 't Best wat hy kan doen is, dit haar
te verbranden. Werpt hij het buiten de deur
en gebeurt het, dat vogels er gebruik van
maken bjj het kouwen der nestjes, dan zullen
de vroegere eigenaars voortdurend door hoofd-
pjjn gekweld worden.
In de woning, in welks nabjjheid de eksters
hun geschetter laten hooren, komt spoedig een
doode.
Deze en nog veel meer staaltjes toonen aan,
dat het bjjgeloof nog welig tiert. De oorzaak
van dergelyke verschijnselen kan niets anders
zyn dan domheid.
Een dezer dagen verliet Hr. Ms. kanonneer
boot >Fret« de koopvaardjjhaven te Hellevoet-
sluis, om militaire hydrografische opnemingen
in het Zniderfrontier te verrichten. Als ge-
woonlyk had zy eene stoomsloep op sleeptouw,
bemand met een matroos en eenen stoker, de
laatste om voor machine en ketel te zorgen.
Doorgaans toch wordt er in die sloep, met het
oog op de mogeljjke ongelukken, stoom ge-
stookt. Dit was ook nu het geval,
De matroos, Van Enter genaamd, had het
ongeluk over boord te vallen. De stokor F.
Schaaf riep, dat men aan boord van de Fret
den sleeptros los zon gooien en stoomde toen
naar Van Enter, die spoedig een eind was
weggedreven.
Van Schaaf moest nn machine en roer be
handelen, waartoe zeer veel tegenwoordigheid
van geest vereischt werd. Gelukkig bleek hy
deze in ruime mate te bezitten. Hj) ging met
zooveel overleg te werk, dat zyn pogingen,
om zijnen kameraad te redden, met succes
werden bekroond.
Natuurljjk werd eenen ander gerapporteerd
aan den directeur en kommaudant der marine
te Hellevoetsluis. Schaaf werd flink beloond eu
ontving ook nog eeue schriftelyke betuiging
van tevredenheid vau den schout-by-nacht, den
hier G. Doorman.
In mjjn vorige brief stond vermeld dat
Hengeloo 8000 inwoners telde zoodat het
vermelde 3000 gewis een drukfout zal zyn.
't Zal U echter niet verwonderen, dat wy hier
in Twenthe dezer dagen aan niet veel anders
onze aandacht schenken dan den afloop der
debatten over het kiesrecht ontwerp. En daar
onder behoort ook ow briefschrijver. Alle
vier de afgevaardigden nit Twenthe, Dr. Schaep-
man, Geertsema, van Alphen en Kielstra, hebben
zich aangesloten bjj 't beruchte 'amendement
«de Meyiera en dat wel alle vier afgevaar
digden uit zulk een vermaard Njjverheids-
district als het ouze met een zoo groot
aantal wakkere arbeiders die wel degelijk
verlangen het kiesrecht deelachtig te worden
Hebben die Heeren dan niet ervaren dat vóór
1848 slechts fatsoenljjke lui en om deadelljjken
van geboorte en de officieren dat na 1848 ook
de milhounaira en pasti^ipantua daarvan
fatsoenljjke leden werden, terwyl in de laatste
jaren ook de arbeiders algemeen als fatsoenljjke
mannen te boek staau. Allen onze vier
vertegenwoordigers, die verder met het amen
dement de Meijier door dik en dun zyn gegaan
hebben daardoor bewezen of onbekend
te zyn met de wenschen der arbeidende klasse-
of er onbekend mede te willen zyn.
Dr. Schaepman «gunt wel den werkman
zjjn borrel», maar niet hun zeer terecht toe
komend kiesrecht!
Zoo gaat het in die wereld toe. Vóór 1848
haddon we bier te lande te worstelen met
knikkebollende «jabroers» in de Staten-Gene
raal thans met tegenstanders eener uitste
kende regeering, die aan alle billyke volksbe
hoeften en wenschen op bezadigde en flinke
wyze tracht te gemoet te kómen.
Wij kunnen het niet genoeg prjjzen, dat
H. M. de Koningin-Regentes, gehoord H. M.'s
voornaamste raadsleden, besloten heeft tot
ontbinding en een beroep te doen op den
gezonden zin der kiezers. Naast de bezadigde,
waardige adressen aan H. M. en aan de Ilooge
regeering door verschillende vereenigingen ge
richt, zal het niet minder nuttig zyn dat alle
arbeiders-vereenigingen eeu manifest richten
.tot de huidige kiesgerechtigden houdende
verzoek om toch vooral zoodanige leden voor
de Staten-Generaal te kiezen, waarvan zy de
volle overtuiging hebben verkregen, dat die
homogeen zjjn met 's Ministers Tak's kies-
rechtontwerp, opdat de arbeidende klasse niet
langer verstoken blyve daarvan.
Trots de slag, door 't amendement De Meyier
aan dat ontwerp toegebracht, ziet men de
arbeidende klasse met waardigheid zich wenden
in bescheiden taal tot de Hoogste macht in
den Staat, of tot de hoofden der regeering.
Geen éclatanter bewys voorwaar, dat zjj^bet
kiesrecht waardig, dubbel waardig zjjn.
De stryd zal warm zjjn, want bjj de kib-
belpartjj voor de nieuwe kieswet, heeft de
stille opmerker goed kunnen waarnemen, dat
er velen zyn die van zelfopoffering niets wil
len weten, te verwachten als het was en is,
dat velen van de oudjes zouden of zullen
worden te huis gelaten door de nieuwe kie
zers in spé. Het was in 1848, toen de
dubbele Kamer bjjeen was ter behandeling der
toenmalige nieuwe Grondwet, dat ten slotte de
Minister Donker Curtius opstond en deze
merkwaardige woorden sprak:
»Myne Heeren! Zjjt nu bereid uw eigen
doodvonnis uit te spreken, opdat bet Neder-
landscbe volk deze nagedachtenis steeds in
hooge eere houde
En nadat de Grondwet was goedgekeurd,
de Kamers ontbonden waren, gingen velen
voor goed huiswaarts, om nooit meer te wor
den herkozen, want hnune politieke overtui
gingen hadden uitgediend.
Zoo zal 't, hopen wjj, nu met de van Hou
ten's c. s. ook gaan. Zjj die met den hnidigen
tijdgeest geen billyke rekening willen honden,
moeten op stal.
Almeloo, 18 Maart 1894. B.
Zaterdag hield lord Rosebery zjjn aange
kondigde rede te Edinburg.
De eerste-minister gaf als zjjne meening te
kennen, dat de oppositie tegen «Home-Rnle»
bjj de aanstaande verkiezingen veel verminderd
zal zyn. Het Huis der Lords is tegenwoordig
een groot gevaar voor het land, maar de re
geering verwacht den steun van het volk en
zal dan handelen
Wat de vermeerdering der marine betreft,
zy heeft volstrekt geen agressief karakter, maar
moet beschouwd worden als de beste waarborg
voor den Enropeeschen vrede.
Aanhoudend loopen er geruchten, dat de
Iersche partij in bet Lagerhuis definitief moet
besloten hebben, bet bondgenootschap met de
liberale party op te zeggen, tenzjj Rosebery
zijne bekende verklaring omtrent Home Rule
intrekke. Alsdan zonde het ministerie besloten
hebben, een beroep te doen op de Tory-pary
voor de volstrekt noodige wetgeving, zooals
het staatsbudget helpt vaststellen, waartegen
over de regeering de ontbinding van het
parlement legen Juli zoud willen toezeggen.
Volgens de Times heeft Rosebery een eigen
Home-Rule-plan, hetwelk geheel van het
ontwerp van Gladstone afwjjkt.
Volgen9 de Indépendance is Vrydagavond
in den Belgischen kabinetsraad besloten, het
debat in de Kamer over het evenredige-kies-
rechtaontwerp te weigeren. Het ontslag van
het ministerie schynt zeker. Eene gezamenlijke
aanvrage om ontslag aan den koning zou naar
Montroux gezonden worden. De Koning zou
dadeljjk naar Brussel terugkeeren. DePatriote
en de Etoile beige daarentegen meenen, dat het
ministerie zyn ontslag niet zal aanbieden, voor
het ontwerp in behandeling is genomen. Het
ministerie zou in het ontwerp ook eenige
wjjzigingen aanbrengen. Zaterdagochtend werd
weder kabinetsraad gehouden.
De Brussel8cbe correspondent der «N. R. Ct.»
seint daarentegen
Het door de Indépendance openbaar ge
maakte bericht volgens hetwelk er Vrijdagavond
nog eeu ministerraad zou zyn gehouden, is
niet juist. De vergadering der ministers werd
Zaterdagochtend geopend te half 10 en duurde
tot 12 oren. Het is niet mogelyk, te weten
te komen wat er verhandeld is. Beernaert
heeft verscheiden leden der rechterzjjde bjj
zich ontvangen en zich verbonden de openbare
beraadslaging over het voorstel betreffende de
proportioneele vertegenwoordiging af te wachten.
Er is geen enkel voorbeeld van dat een mi
nisterie aftrad tengevolge van eene uitspraak
van de afdeelingen der Kamer. Wat de
stemmingen in de afdeelingen betreft, valt het
volgende op te merken. De Kamer telt 152
leden, waarvan 93 clericalen en 59 liberalen.
Van dezen namen er 136 deel aan het af-
deelingsonderzoek75 hebben voor gestemd,
nml. 55 clericalen en 20 liberalen 49 stemden
tegen, nml. 27 clericalen en 22 liberalen.
Twaalf leden, van wie 7 clericalen en 5 liberale,
onthielden zich by de stemming. Afwezig waren
4 clericalen en 12 liberalen. Van deze laatste
12 zyn 6 voor- en 6 tegenstanders van het
ontwerp.
De Kamerleden gaan naar buis, in sommige
landen voorgoed, zooals 0. a. in Portugal, waar
op 15 April nieuwe verkiezingen znilen plaats
hebben, in andere landen slecht met vacantia,
nl. in Italië, Oostenrjjk, Spanje en Duitschland
waar de volksvertegenwoordiging onderschei
denlijk op 2, 3, 4 en 5 April zal terngkeeren.
De Duit8cbe Rjjksdag heeft een welbesteede
zitting achter den rug. Met rerrassende snel
heid is bet handelsverdrag met Rusland afge
handeld en de derde lezing zonder hoofdeiyke
stemming de meerderheid der vooratanders
bedroeg ten minste veertig aangenomen.
Op 20 Maart treedt het in werking.
Zaterdag zon de Duitscbe keizer dineeren bjj
den Russiscben gezant te Berljjn en daarbjj
zal de Duitsche gezant te Petersburg, die een
persoonljjk schrjjven van den czaar aan keizer
Wilhelm heeft overgebracht, tegenwoordig zjjn.
Hoewel de Duitsche nyverbeid het meeste
voordeel zal trekken van het verdrag, wordt
ook in Rusland de aanneming ervan met groote
vreugde begroet. De «Novosti» acht het eene
verbetering niet alleeu van de handelsbetrek
kingen maar ook van de staatkundige verhou
ding van beide landen, zoodat het de vooruit
zichten van den vrede versterken zal. De
«Novoye Vremya» merkt op, «dat alle eer toe
komt aan de persoonlyke, krachtige tusschen-
komst van keizer Wilhelm, die daardoor een
onwaardeerbaren dienst aan den vrede bewezen
heeft.»
Daar nn de gewezen minister van financiën
Wyschnegradski, in den Rijksraad te Peters-
burg het verdrag een der schitterendste daden
van de Russische regeering genoemd hssft,
ontbreekt er niets meer aan de algemeene te
vredenheid.
In de Franscbe Kamer is de woordenstrijd
ovef de herziening van de Grondwet geëin
digd, natnurljjk met een overwinning van
de Regeoring. Casimir Périer heeft een groote
rede gehouden en in 't eind gezegd, dat, als
de heeren de Grondwetsherziening wilden door
zetten, zy naar een ander Ministerie moesten
omzien. Toen de stemming was afgeloopen,
kwam Faure met het voorstel den Senaat ook
te doeu benoemen naar het algemeen stem
recht. Casimir Périer ontraadde ook dit, maar
liet aan de Kamer over, of zjj dit voorstel
nrgent wilde maken. Dit laatste geschiedde
met 413 tegen 67 stemmen.
Steffensen, vice-president van het Deensche
Laudstbing, heeft namens elf leden der rech
terzjjde bjj bet Landsthing een ontwerp-legerwet
ingediend, volgens welke de getalsterkte der
infanterie wordt verminderd, de vestingartillerie
en de genie daarentegeyf vermeerderd.
Om de toestemming der linkerzjjde voor de
vermeerdering der vestingartillerie te verkry
gen, zyn de verminderingen zoo groot dat
jaarlyks 250,000 kronen bezuinigd wordt op
de gewone uitgaven voor het leger, en is de
