Dr. Kuyper ia „Kunstmin."
Directe Spoorwegverbinding met GUI DA.
Winterdienst 1893/94. Aangevangen 1 October.
Tijd van Greenwich.
y
Bnltenlandscb Overzicht.
ZFOSTDER/IJ-IETsr.
Hei it teer wel mogelijk, dei de postduif
een gedachte mededingster tel krijgen in de
zwaluw. Uit proefnemingen is gebleken dat
deze dieren gemakkelijk tam te maken zjjn en
teer gehecht raken aan hnn bok. Om Tan eene
plaats op een afstand van 150 Eng. mjjlen
haar bok te bereiken, had een zwaluw anderhalf
nnr noodig. Haar groote snelheid en kleine
afmetingen zonden aan zwalnwen by het over-
brengen ran berichten in tjjd van rförlog de
voorkeur verschaffen boven postduiven, die zoo
veel gemakkelijker aangeschoten kunnen worden.
Een Engelsch geneesheer, dr. Hunley, be
veelt èen wat hjj noemt onfeilbaar middel
aan, om slapeloosheid te bestryden. >Zoo
gij schryft hy bevreesd zjjt voor een
slapeloozen nacht, steek dan uw hoofd onder
de dekens en behelp n voor een oogenblik
met een beperkte dosis lucht. Gjj zult daar
door het zuurstofgehalte verminderen en bjjna
oogenblikkeljjk inslapen. Daarbij loopt gjj niet
het geringste gevaar, want gjj kant er zeker
van zjjn, dat gjj spoedig na het inslapen het
dek van n zult afwerpen en zoo reel frissche
lacht hebben als gij wilt.s Dr. Hnnley merkt
verder op, dat dit stelsel door honden en kat
ten gevolgd wordt, die, na een paar malen
rondgedraaid te hebben, ban snnit in hun
vacht steken, om in te slapen. Ook de vogels
doen zoo» door kop en nek onder de vleugels
te steken.
Gezangboek met advertentiën. In eene voor
lezing gehouden in de school voor jon malisten
te Philadelphia vertelde de voormalige uitgever
van Printers Int, de heer Romer, de volgende
amusante geschiedenis, die alleen geloofe'jjk
schjjnt in Amerika.
Een ondernemend advertentie-burean ver
klaarde zich bereid de geloovigen in de kerk
gratis gezangboeken te verschaffen, als men
hem wilde toestaan in elke daarvan eene kleine
advertentie te plaatsen.
Eén kerkeljjke gemeente nam dien voorslag
aan, doch hoe verbaasd waren de kerkgangers,
toen zjj op het pont een godsdienstig lied te
zingen, de woorden op de volgende wijze ver
anderd vonden.
Zie, de kerstmis engelen zweven
Beechams pillen, zjj slechts geven,
Vrede op aard, wie goed gezind,
Twee voor den man, éen voor elk kind
Ze kregen verdiend loon.
Weldra zal te Weenen eene bende inter
nationale oplichters terechtstaan, tot welker
gevangenneming ook de Rotterdamsche politie
het hare heeft bijgedragen. Het hoofd van
dit gild is zekere Schapira, die met nog een
paar andere Israëlieten nit Gallicië er een be
roep van maakte om nagemaakte Oostenrjjk-
sche en Russische bankbiljetten meestentijds
beneden de daarop uitgedrukte waarde te ver-
koopen. Daartoe zond Schapira agenten uit
naar Gallioië en Polen, die rondreizend, per
sonen opspoorden, genegen om de valsche
bankbiljetten over te nemen en te helpen ver*
spreiden. Waren er zulke personen gevonden,
dan zond men dezen monsters dier zoogenaamde
valsche biljetten, die echter niet valsch maar
echt waren, maar ingevolge een chemisch
procédé den satjjuachtigen glans misten, zoodat
men ze allicht voor vulsch honden kon. Aan
de koopers van zulke biljetten werd dan wjjs
gemaakt dat zjj ze 37 pet. beneden de werke-
ljjke waarde konden krjjgen, en zjj waren na
tuurlijk gaarne bereid zulke valsche biljetten,
welke op een haar op echte geleken, te koopen.
Hadden sy eenmaal dien wensch geuit, dan
werd hnn verzocht met een paar duizend gulden
naar Londen te komen. De oplichters zorgden
er echter voor dat de koopers niet naar de
Engelsche hoofdstad kwamen en wachtten hen
te Rotterdam op. Aldaar kwam Schapira op
het toon eel, die den kooper naar de eene of
andere herberg bracht, waar de zoogenaamde
valsohe biljetten tegen haar geld zonden over
handigd worden. Boven en onder het pnkket
bevonden zich'dan eenige echte biljetten, terwjjl
het in bet midden niets dan waardeloos papier
behelsde. De kooper, die gedacht had prach
tig vervalscht papier te erlangen, kreeg^chter
▼oor zyn geld niets anders dan een paaif" eebte
biljetten. Was de kooper niet wantrouwend
en nam hy het pak ongezien naar hnis, nu
dan was de «truc» gelukt. Maar werd het
bedrog dadeljjk in de herberg ontdekt, dan
zorgde Schapira er wel voor dat by het geld
niet behoefde terog te geven; dan verschenen
zjjne medeplichtigen, als politie-dienaars ver
kleed, en namen het pakket en het geld in
beslag. Daarbjj werd dan Schapira, die deed
alsof hjj doodsbenauwd was, quasi in hechtenis
genomen en daar de bedrogene ook goede
redenen bad om niet met de politie in aanra
king te komen, bad deze intnsscben zjjne bie
zen gepakt. Daar de koopers natuurlyk niet
waagden aangifte van het bedrog te doen,
hadden de oplichters jaren lang vrjj spel, tot
dat eindelyk door een toeval de zaak aan het
licht kwam. - Een persoon namelyk, wien in
een spoorweg-coupé door een. dier agenten
dergeljjke bankbiljetten waren aangeboden, had,
na den verleider uitgehoord te hebben, de Wee-
ner politie van dit gesprek verwittigd, die op
bare beurt de Rotterdamsche politie met de
feiten in kennis stelde, waarop Schapira en
consorten gevangen genomen werdeü. Hunne
uitlevering is thans dcor de Oostenrijksche
regeering aangevraagd.
Een soort van Jack-the-Ripper is te Berljjn
opgetreden. In de Grunewalder-kolonie, een
eenzame buiteuwjjk, werd verleden week, op
klaarlichten da/, om elf uur, een meisje aan
gevallen door een, naar alle waarschjjnlykheid,
jongen man, die haar geweld aandeed en toen
den hals afsneed. Toen er menschen aankwa
men, vluchtte hjj. Later is uitgekomen, dat hy,
ongeveer 10 minuten later, een andere vrouw
beeft aangevallen, wie het slechts met de uiterste
moeite gelukte, hem af te weren, waarop hjj
in een boschje verdween. Men onderstelt, met
een krankzinnige te doen te hebben.
Voor enkele dagen ia de oudste geesteljjko
misschien ook de oudste mensch in
Europa gestorven, de Grieksche pastoor te
Trikkala in Thesaalië, die 120 jaren ond werd
en 99 jaren lang zjjn ambt vervulde. Hy had
nooit Trikkala verlaten en leefde zeer sober
en geregeld. Hy sliep zomer en winter onder
den blooten hemel, met 't gezicht naar het
Oosten gekeerd's avonds te 9 oren ging hjj
steeds ter ruste en voor zonsopgang was h{j
altoos in de weer. Hij dronk, behalve by 't
Nachtmaal, nooit wijn of geestrjjkd dranken,
rookte niet, maar snuifde een korten tjjd urn
het spoedig weer op te geven, wegens de
onreinheid. Qy at slechts vruchten, groenten
en brood maar geen vleesch. Tot aan zyn
dood behield hy 't gebruik van oogen zonder
bril en ooren, maar zyn herinneringsver
mogen, speciaal voor het korte verledene, be
gaf hem. Hy was nooit ziek en stierf zonder
doodstrjjd, zich ten volle bewust van zyn heen
gaan.
De heer Helsdingen, die tot de parlementaire
socialisten schjjnt te behooren, heeft zjjn fnnctie
als redacteur van De Vrijheidnedergelegd
en bedankt voor het lidmaatschap van den
Bond.
In »le Bosphore Egyptien» geelt de heer de
Morgan, directeur vau den dienst der oudheden
in Egypte, een uitvoerig verslag van den kost
baren Bchat, door hem op 7 Maart te Dabchour
gevonden in de pyramide van baksteen, welke
teruggaat tot de I2e dynastie, zooals door
verschillende feiten wordt bewezen, met zeker
heid door het vinden van een cartouche van
Ousertsen III.
Na veertien dagen zoeken, door boringen
in de omgeving, werd op 26 Februari de
ODderaardsche gang gevonden, welke naar den
ingang leidt. Zjj bleek niet meer te zyn ge
opend geweest na de 26e dynastie.
Eerst kwam men in een paar grafkamers,
waartoe vroeger roofzuchtigen zich al eens een
toegang bleken te hebben gegraven en waarin
verschrikkelijk was huisgehouden de geraam
ten lagen verspreid, albasten vazen en aarden
vaatwerken in stukken. Een der sarkopha-
gen droeg den naam van de koningen Nefer
Hent.
Slechts uiterst moeiljjk kou men met het
opruimen voortgaan de werklieden konden
zich ternauwernood in de gangen, waarin geen
lachtverversching was, bewegende kaarsen
gingen van zelf uit. Toch werd moedig vol
gehouden, tot men stuitte op een muur, die
de gaiery afsloot. #Deze werd verbroken, en
nu werd eene nieuwe schacht ontdekt, waarin
men den 4n Maart doordrong.
Ook in de gaiery, welke men door die
schacht bereikte, waren alle graven geopend
slechts die, waarin men dacht niets te zullen
vinden, waren voorbijgaan. Het werk werd
nu gemakkelijker door de binneustrooraende
lucht, zoodat het mogeljjk was, alles te door
zoeken, alles te bewaren, en de rots overal
bloot te leggen. Dientengevolge kwamen de
schatten voor den dag, die nu in het museum
vau Ghizeh zjjn geëxposeerd. Als wist men,
dat er naderhand Vandalen en plunderaars
zouden komen, had men de kostbaarheden
begraven in den grond der galerjjen. Oor
spronkelijk waren zjj gevat in met goud in
gelegde houten kistjes; bet hout echter was
vergaan, en nu lagen zjj alle onder het zand.
Het tjjdvak, waaruit deze kleinodiën dagtee-
kenen, bljjkt uit de cartoucheswaarmede
zjj zijn versierd.
Ze zijn alle van goud, versierd met kost
bare eteenen, en dragen de cartouches van
Ousertesen II en Ousertesen III. De schat
omvat een pectoraal van massief goudin
het midden is de cartouches van OuserteseD
II aangebracht, gebonden door twee sper
wers, gedekt door de kronen van Hoog- en
Neder-Egypte. De lijnen van de cartouche
zjjn vervaardigd van komalyn, lazuursteen
en turkooizen. Dezelfde steenen zyn gebruikt
voor de ornamentatie van den rand van bet
pectoraal. Dit sieraad, een der fraaiste voort
brengselen der Egyptische kunst, is zeker
ook wel het oudst. Het weegt 37$ gram.
Tal van andere voorwerpen behooren tot dezen
schat. Het wicht aan goud is in het geheel
220 gram, maar die innerljjke waarde wordt
verre overtroffen door de kunstwaarde.
Uit Loosduinen wordt gemeld, dat aldaar
dezer dagen de eerste komkommers zyn gesne
den. Men zegt er niet bjj, dat deze uit den
bak afkomstig zjjn, wat natuurlyk het geval
zal zyn en dan niet zulk eene groote bijzon
derheid is.
Blauwsel is gevaarljjk, het bevat bestand-
deelen, die den dood kunnen ten gevolge heb
ben, als zjj in aanraking komen met het bloed.
De jongedochter M. Den B. te Zevenbergen
heeft de treurige ondervinding daarvan opge
daan. Naar gewoonte had zjj de wascb door-
gebaald in water, met blauwsel vermengd, zon
der te letten op eene kleine wond, die zjj aan
de hand had. Het gevolg was bloedvergifti
ging, eerst in de band, daarna in den artn en
verder in het lichaam. ThanB verkeert het
meisje in levensgevaar.
Te Alinethum nabjj Boulogne sur Mer be
gaf dezer dagen een bejaarde landman zich
na zonsondergang op weg naar de woning van
zyn zoon. Hjj had een dubbelloops geweer,
een flesch petroleum en een touw by zich.
Toen by de woning zijns zoons naderde,
sloeg de bond aan. De grjjsaard schoot hem neer
goot de petroleum over het rieten dak en
stak dit in brand. De zoon gewekt door het
rumoer, snelde naar de deur, waarop de ont
aarde vader op hem vuurde zonder hem even
wel te raken. Toen de zoon een aantal
revolverschoten loste op den hem onbekenden
aanrander, ging de man op de vlocht. Den
volgenden morgen vond men den grysaard
dood aan een der boomen van het naastby
gelegen bosch hangen. De aanleiding tot deze
blykbaar rypeljjk overlegde misdaad moet te
zoeken zyn in een weigering van den zoon
om zjjnen vader geld te geven.
Nadat door den heer Yen der Laan de ver
gadering met een kort woord was geopend,
nam dr. Kuyper het woord.
Oude liefde roest niet, dat was by hem het
geval als bjj aan het district dacht, dat hem
vóór 20 jaar afvaardigde. Geen district waar
hy zoo menigmaal het woord had gevoerd ala
juist dit. Gouda was altjjd antirevolutionair
geweest, vandaar dat hy een candidatuur aan
vaard had, maar als spr. wilde hy by eerste
stemming niet optreden, doch bjj herstemming
wel. Spr. had gevoeld, dat de hr. Yalette met
graaf Van Bylandt in herstemming zou komen.
De 450 stemmen, bjj eerste stemming op hem
uitgebracht, hadden hem verbaasd, want als er
een in den laatsten tyd fel was bestreden, dan
was juist hij het geweest.
Hy telde die stemmen niet maar woog ze,
en daarom hartelyk dank aan degenen, die
hem hadden gestemd. Wat nu bjj herstemming
te doen
Het is plicht en roeping, zonder aarzelen
en zonder nadenken als een man te stemmen
op Valette.
In de warme, woelige dagen der stemming
waren er een drietal hindernissen opgeworpen,
die hij zou trachten weg te ruimen. Men heeft
verteld en geschreven, dat wjj, voorstanders
eener ruime kiesrechtuitbreiding, met een V.f
meestal geteekeöd, algemeen stemrecht of alle-
mans-stemrecht willen. Dat is een pertinente
onwaarheid en toch dienen we waarheid en
eerljjkheid in de eerste plaats gestand te doen.
De statistiek leert dat in ona Vaderland elf
maal honderdduizend man den leeftyd van 23
jaar hebben bereikt en die allen zouden we
nu reeds het stemrecht verleenen f
Tak raamde het aantal kiezers naar zyn
ontwerp op acht honderdduizend, hoewel later
bleek, dat het tusschen de zeven en acht
honderdduizend iolag. In alle gevallen bleven
er nog een drie honderdduizend uitgesloten.
Toen spr. zoo nagegaan had, hoeveel stem
men er voor Tak uitgebracht waren, kwam
hy tot een meerderheid vóór van een vjjftien
duizend. Dat werd hem door de »N. R.
als een virtuositeit toegerekend, nu dan stond
de virtuositeit bjj de redactie vau dat blad
niet zeer hoog. Wjj tegenstanders, wordt ge
zegd, wjj zyn eerljjke lieden, we hebben cons
ciëntie, de anderen missen dat alles, ze zyn dns
oneerljjk.
Die beschuldiging zoo zwart op wit heeft
hem pjjoljjk getroffen, daar hy alleen aan God
rekenschap had te geven. Zonder zweem van
waarheid dergeljjke laaghartige beschuldigingen
uit te kramen was beneden kritieK. Al had
men een andere politieke opinie over een of
andere zaak, daarmee was de eerljjkheid niet
gemoeid.
Zes professoren, waaronder drie in het
staatsrecht, hadden uitgesproken dat het ont
war p-Tak naar hunne meening de grenzen der
grondwet niet overschreed, daar moest men
toch ook respect voor hebben
Een hoogst onparlementaire bejegening vond
spr. het, dat men Kamerleden voorstelde als
te zyn marionetten, die maar ja en amen
hadden te zeggen op alles wat een min. voor
stelde. Wanneer er bjj een politieke actie een
zucht tot samenwerking is gekomen, dan ver
langde men dat niet met marionetten maar
met vrjje mannen, die maar niet door dik en
dun gaan, en zoo beschouwt hy ook den heer V.
Een machtige atroom is het die het volk en
ook hem bezielt. Het is daarom plicht en
roeping van de kiezers, die eerst op hem stem
den, nu hun stem aan den heer V. te schenken.
Hy wjist op de besluiten van de depotaten-
vergadering, waar krachtige oppositie ia gevoerd
JOUDA ROTTERDAM.
•ouda
Moordrecht.
Niaawerkerk
Oapelle
Botterdam
Botterdam
Mieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
8.10
7J6
8.85
9.01
9.40
10.46
7.88
8.48
0
0
V
7.89
8.49
0
0
0
7.48
8.56
0
0
0
7.—
7.56
9.05
9.90
10.—
11.05
5.—
6.08
7.85
8.10
6.18
0
6.19
6.81
0
1.96
6.99
0
5.39
6.35
7.8»
10.65
12.08
12.18
18.58
1.24 8.58
4.50
11.08
1.05
0 0
4.57
11.09
0
0
1.18
0 0
5.04
11.16
0
1.19
0 0
5.11
11.86
18.28
18.38
1.28
1.44 4.10
5.80
KOTTERDA M—G OIIDi.
7.47 8.— 9.45
9.51
10.17
11.60 12.20
5.58
6.08
8.10
6.17
8.86
7.10
7.80
9.08
9.40
9.47
9.54
10.1
10.10
8.07
8.18 10.08 10.11
10.87
10.84
10.41
10.47
18.08
18.40
1.45
1.55
8.08
8.09
8.15
8.50 8.48 4.80
8.48
4.40
4.45
4.56
5.08
5.09
5.15
5.65
10.48 11.08
11.08
7.07
7.17
7.84
7.81
7.87
11J8
f
OOUDA DEN HAAG.
Gouda 7.80 8.40 9.04 9.87 10.49 18.11 18.81 1.01 1.87 8.55 4.45 5.27 5.59 7.18 8.88 9.87 10.45 11.11 11.81
Zev.-M. 7.48 8.58 y 11.01 y y 1.1» y r 4.67 8.11 y 9.49 y y y
Bl.-Kr. 7.47 a t f
Z.-Zegw.7.68 9.01 y y 11.10 y y 1.84 y 6.08 y 6.88 y 9.58 y y
N.d-L.d.8.08 y y e 1.88
6.81
Voorb. 8.07 9.18 y
11.18 y
1.88
5.80
6.86
10.11
'sHairö 8.18 9.18 9.84 10.07 11.87 18.41 18.51 1.48 1.57 4.85 6.85 6.56 6.41 7.48 8.56 10.1511.16 11.4018.—
0 0 I'D A-U TB ECHT.
Gouda 6.85 6.40 7.55 8.09 8.81 10.19 10.55 18.48 8.88 8.18 4.16 4.47 5.88 6.01 7.45 8.8810.08
Oudew. 6.50 6.54 y y 11.09 y 8.87 a a a J.59 y 10.88
Woerdea 5.57 7.01 8.11 a 8.40 a H.10 a M4 a a »-04 5.44 6.17 8.06 y 10.88
Himulm 6 04 7 OR 8 46 11.88 8.51 a a 4.1® 4.50 y 8.18 y 10.84
Utrooht 6H8 7.88 8.88 8.41 9.— 10.51 11.46 1.80 8.08 8.50 4.48 5.89 6.81 6.86 8.88 9.10 10.58
GOD DA-AM 8 TIB DAM.
Gouda 8.40 8.81 10.08 10.65 18.11 8.61 4.47 6.88 7.45 10.08
Am^rdam Wp. 7.1. 9.10 10.5» 18.19 1.- 8 40 M4 6 8» 9 87 11.10
i OJ. 8.14 941 11 18.8 Mi M» 6.— 6.10 9.4T 11.81
0 \i
ll.H
ILé
8.10
9.8»
0
9.44
0
9.80
0
8.80
10,—
8.05 9.80
8.10 4.08
DEN HAAG GOUDA.
'sHage 5.48 7.80 7.48 9.88 9.4610.1411.8819.15 1.88 8.15 8.45 8.48 4.15 4.48 5.81 7.-8.05 9.88
Yoorb. 6.54 a a a a 10.80 y y 1.44 a a a a 4.48 y 7.06 y f|
N.d-L.d5.69 a a a a a a a L49 y a a a a a 7.11 a a'
Z.-Zegw6.08 a a a a 10.88 y y 1.58 a a a a 6.— a 7.80
Bl.-Kr. 6.14 y y a a a a a 8-04 y a a a a a 7.86
Zev.-M.6.19 a a a a 10.41 y 8.09 y a a a 5.09 7 81
Gnuda 6.8
9.41
a I
10.41 y 8.09 y a a a 5.09 7 81 y 9.54
7.60 8.18 9.58 10.1610.58 18.0318.45 8.80 8.45 8.15 4.18 4.48 5.80 5.51 7.48 8.85 10.08
DTBECH T-G O D A.
Utrecht 6.88 7.50 9.- 9.6311.84 18.08 18.60 8.10 8.58 4.48 6.86 7.48
Harmelen 6.47 8.08 y 10.09 18.19 a 8.84 4.06 4.56 y y
Woerden 6.58 8.10 y 10.1» y 18.86 y a 4.18 a a a
Oudewater 7.07 8.19 y 10.94! y 18.48 y a 4.84
Gouda 7.80 8.88 9.84 10.37 19.06 18.55 1.88 3.50 4.87 5.80 7.08 8.80
AM8TEBDA M-G O U D A.
Amsterdam 0.8. 7.55 9.40 11.10 11.87 8.40 4.10
Amsterdam Wp 1.50 8.10 9.5» 11.9» 11.4 8.»» 4.9»
Gouda 7JO 8.89 10.44 18.11 lt.tf M0 SJ0
8.09 8.50 10.07 10.84
a ».04 y y
y 0.1010.88 a
a 9.19 a a
8.41 9.88 10.40 11J#
4.10 7J8 9.47
4.88 7.40 10.0»
8.88 9.88 1L80
en toch met bjjna algemeene stemmen eene
resolutie is aangenomen, wier beteekenis spreker
omschrjjft in den zin, dat de 450 nu Valette
steunen moeten. Er leeft nog eene keurbende
anti-revolutionairen in dit district, die er toe
zal medewerken, den conservatieven tegenstan
der by de herstemming te bestryden.
In de tweede plaats wyst hy er op dat de
democratische groepen de anti-revolutionairen
moeten steunen; zjj doen het dan ook elders,
en dan moeten de anti-revolutionairen ook hier
werkzaam rijn om hun steun te verleenen. Als
eerljjke mannen zyn de 450 om de eere van
de anti-revolutionaire partjj verplicht, den can-
didaat van democratische richting te steunen.
Er moet gevoel zyn van karakter. Wie op
my stemde, zegt hjj, wist dat ik beslist voor
stander was van de finale kiesrecht-uitbreiding.
Men smaalt wel op my, maar men weet althans
wat men aan my heeft. Hjj is er niet een
zooals de heer Knjjff, te Bodegraven, die den
eenep dag iets anders verklaart dan den anderen.
Ik was en ben, voorstander van finale
kiesrechtuitbreiding en zoo moeten de 450 aan
mjjne richting trouw blyven. Politieke weer
hanen zyn de anti-revolutionairen van Gouda
niet.
Als het nn de zaak van de kerk gold, men
zou tegenover de candidatuur van den heer
Valette kunnen zeggenIk dank je, we
moeten er niets van hebben Spreker ver
schilt op ksrkeljjk gebied met hem, daar spre
ker eenheid wil in de kerk van Christus en
alléén met geloovigen saam willende leven.
Maar nn geldt het niet de zaak van het ge
nadeleven, maar die van het natnnrljjk leven,
en da" is het, wanneer men Valette kiest,
precies hetzelfde alsof men hem, Kuyper, koos,
mits Valette, na verkozen te zjjn, medewerke
om finale kiesrechtuitbreiding te bewerken.
Spreker schenkt geen blind vertrouwen en ging
de houding van den heer Valette in de Tweede
Kamer na, en verklaart dat hjj zelf niet anders zou
gesproken en gestemd hebben. Al stond de meest
geliefde broeder in Christus, geen voorstander
van finale kiesrechtuitbreiding zjjnde, tegenover
Valette, spreker zou zeggen: kies Valette,
omdat hjj kiesrechtnitbreiding wèl wil. Hjj
spreekt aldns omdat hy Gods woord als be
lijdenis heeft en tevens als richtsnoer van zjjne
handelingen. Salomo, in zaken die geen ge
nadeleven betreffen, liet Heidensche bouw
meesters toe om den tempel van Sion te bou
wen. Als dat nu in Gods woord staat, dan
volgt spreker dien regel, vooral als hjj ziet,
dat ook God de Heere zelf ongeloovige man
nen gebruikt heeft om Zjjn doel te bereiken,
beroepende spreker zich daaromtrent op Jeeaja,
waar van Uyrns sprake is.
In wereldsche zaken zoekt hjj slechts den
man, die het meest geschikt is. Hiermede wil
hjj niet zeggen dat de heer Valette een onge
loovige is, maar al ware het zoo, dan nog
heeft men maar te vragen of hjj in dat geval
de geschikte man is. Daarom, die 450, die
eerst op spreker stemden, moeten nu zeggen-:
Valette en niemand anders dan Valette moet
onzen man zjjn.v
Waarom, zoo vraagt spreker, zyn wij, anti
revolutionairen, zoo beslist voor de democra
tische richting in onze staatkunde? Ik was,
zegt hjj, altjjd van de meening, die ik in 1874
in eene lezing te Gouda, sedert in druk ver
schenen, verkondigde, nl. ten gunste van de
democratie, al is er dan verschil tnsschen ons
en de radicalen, die niets van het geloot willen
weten, terwjjl wjj het geloof als den grond
slag beschouwen. Nog heden wil ik evenals
toen de christeljjke democratie in ons vaderland
tot eere brengen. Van den beginne was ik
gereformeerd christen, dat wil zeggen, dat ik
mjjn cbristeljjk beginsel op alles toepas. De
«N. R. C.» en andere bladen vallen my daarop
aan, maar dat komt, omdat de redactiën het
beginsel van het gereformeerd leven niet kennen,
niet in alle dingen vragen: «wat zon de Hei
land hebben gedaan», Gods woord niet
in alles raadplegende. Doet men dat wél,
dan ziet men dat de apostelen en dat Christns
zelf steeds zich in den strjjd mengden ten
gnoste van het verdrukte volk. Dien weg
volgt nn ook spreker, en gedachtig tevens
aan de historie hier te lande, die leert dat de
Calvinisten steeds stonden tegenover de con
servatieven, die in lateren tyd ook aan Groen
van Prinsteren het leven zoor maakten en
Kenchenins naar de Oost dreven. Ook thans
staat men weer tegenover de conservatieven.
Het «Dagblad van Zuid-Holland» en de
«N. R. C.» weten dat in het Calvinisme een
steun voor de vryheid gelegen ligt; juist daarom
zegt spreker, zenden zjj hun scherpste pylen
op ons af. En waar zit het Calvinisme?
Onder de aanzienlijken? Enkelen zyn er onder
ja, maar als ge de keurbende vinden wilt,
zoekt haar dan onder de boeren ten platte-
lande, onder de kleine burgers en bjj «Patri
monium».
Da groote kracht der anti-revolutionaire
party ligt dus bjj de kleine luiden, evenals dat
het geval was in den tijd van Prins Willem.
Waarom dan nn geen bnrgerman gekozen als
Valette en wèl een graaf als Van Bylandt
Wat men aan de lieden met groote namen
heeft Een voorbeeld met iemand ook al met
zoo'n dubbele naam Bichon van IJsselmonde.
Spreker verdedigde indertyd in het belang van
Gonda, het tot stand komen van de lyn Gouda
—Schoonhoven, en daar stond Bichon van
IJsselmonde, afgevaardigde van het district, op
hjj sprak anders nooit, wellicht zoo wat
eens in het jaar - en bestreed het voorstel.
Daardoor kwam de lyn er niet. Wat heeft
men nu aan afgevaardigden met dubbele mimen
die zóó handelen?
En in dat voorbeeld heeft men geen exceptie
te zien. Als er zoo veel misstand en ellende
is, dan komt het, omdat er verkeerde wetten
worden gemaakt, zonder kennis van de be
hoefte des volks. Hjj staaft dit nn mede met do
gevolgen die het ongelukkige amendement-De
Mejjier zon hebben gehad. Zjj doen bet niet op
zettelyk zoo slecht, zegt spreker, maar zjj weten
het niet beter. Daarom moeten er mannen
zijn die meer kennis van het volksleven hebben.
Hy zegt niets ten nadeele van den beer Van
Bylandt, maar vraagtwaarom zoo'n groot
heer gekozen Is Gonda soms zoo'n aristo
cratisch district? Ja, spreker werkte zelf er
wel eens toe mede om zulke groote heeren te
kiezen, maar hjj is sedert tot ander inzicht
gekomen. Hjj zegt dat alles niet omdat bjj
is tegen de hoogere standen er zjjn goede
menschen onder, ^vooral onder de christeljjke
aristocratie. Men doet aan philantropie en
evangelisatie. Onder de hoogere en lagere
standen zyn goede menschen, maar met philan
thropic en evangelisatie is bet volk niet ge
holpen. Er moeten betere wetten komen, op
dat het geld niet naar eenen kant gaat en aan
den anderen kant wegloopt. Met uitgebreid
kiesrecht zal het Paradijs er niet komen, maar
aan onze wetgeving hapert te veel; zjj doet
de misstanden voortduren.
De hooggeplaatsten en rjjken doen veel,
maar door betere wetten moeten andere toe
standen in het leven worden geroepen, en dat
kan alléén als het tot kiesrechtuitbreiding
komt, zoover de grondwet dit thans toelaat.
Eerst daarna kan men rekenen op eene Tweede
Kamer, die op beter spoor zich begeeft. O!
Mannen, broeders! laat het toch met de lauw
heid en de halfheden uit zyn! Laat van Gouda
een kreet van frisch leven uitgaan door de
verkiezing van Valette!
Voor het debat gaven zich alleen op de
hhr. Valette en C. M. de Jong.
De heer V. betuigde zyn erkentelykheid
aan dr. K., voor diens harteljjke woorden,
constateerde nog even dat hjj niet tot de
ongeloovigen behoorde, maar tot de Rem. Kerk
en wyst er ten slotte op dat er ook nu even
goed als bjj uitgebreid kierecht de kiezers ver-
anderljjk zouden blyken te zyn.
De heer de Jong, een werkman, geeft op
zjjne wjjze een aanbeveling voor den br- V.
Dr. Kuyper voert nu andermaal het woord.
Hjj heeft, verzekert hjj, van den heer Valette
slechts als ongeloovigegesproken in den
vorm van tegenstelling. Hjj zegt dank aan
zoo velen, die van heinde en verre zjjn toe
gestroomd gom deze bjjeenkorast bij te wonen
daar hjj slechts op de 450 had gerekend.
Deze dagen zjjn voor hem pjjnljjke dagen ge
weest. Dag aan dag heeft hjj geworsteld en
gestreden, in het belang der zaak zjjne trouwste
vrienden, mannen diebjj als broeders beschouwde
en wier gezinnen met het zijne verkeerden, van
zich werende. Dat dan de 450, zoo verzoekt
hy, na nl zyn stryden, hem geen slag in het
aangezicht geven, door niet trouw ter stembus
op te komen of niet op Valette te stemmen.
De zaal was zoo bezet als we nog immer
zagen, men schatte het aantal aanwezigen op
ciroa 1500, het beste bewijs dat men dezen
politicus gaarne hoort. Nu over onbeuscbe
ontvangst zal spr. zich niet te beklagen hebben,
aan bijvalsbetuigingen ontbrak het niet.
Ofschoon de commissie uit den Duitschen
Rjjksdag het ontwerp voor eene belasting op
tabak met 17 tégen 11 stemmen heeft ver
worpen, bljjkt toch uit de debatten, dat de
regeering in de volgende zitting weder dezelfde
belasting op bewerkte tabak zal indienen, maar
dan eenigzins veranderd, nl. met een hooger
invoerrecht voor tabak en een lager recht voor
inlandsche fabrikaten. Minister Miquel ver
klaarde uitdrukkelyk, dat de regeering het
ontwerp weer zal indienen. Zjj gelooft dat
er het volgende jaar een meerderheid in den
Rjjksdag voor te vinden zal zjjn, en deze
meening steunt hoofdzakeljjk op de dubbel
zinnige verklaringen van den afgevaardigde
Lieber.
Het Hongaarsche Huis van Afgevaardigden
heeft het wetsontwerp betreffende het burgerlyk
huwelijk bjj derde lezing of definitief aange
nomen.
Het oordeel van de Engelsche bladen over
de nieuwe begrooting is over 't geheel nogal
gunstig. De Times,die altjjd scherpe op
positie voert, noemt de begrooting en de door
Harcourt gegeven memorie van toelichting
minder aanstooteljjk dan verwacht werd. Men
ziet dus, dat het haar spijt zoo weinig aan
merkingen te knnnen maken. De Standard*
zegt, dat Harcourt met deze begrooting in de
achting des lands gerezen is. Eene andere
vraag is, of de begrooting nu even gemakke
lijk binnengeloodst zal worden. De meerderheid
van deze Regeering is zoo bont, dat zjj by
sommige belastingverboogingen wel eens een
nederlaag kan ljjden,, De tocht neemt buiten
dien niet toe onder de meerderheid de radi
calen werden zoo ongeduldig, dat zjj met moties
het Hoogerhuis apart willen zetten en het
kiesrecht ingrjjpend wjjzigen. Door zulke din
gen neemt het gezag der Regeering niet toe.
Ofschoon de presidentsverkiezing in Frank-
rjjk eerst den tweeden November zal plaats
hebben, maken alle partyen in Kamer en
Senaat zich daartoe alvast gereed. Reeds
zyn 9 candidaten gesteldde heeren Carnot,
Casimir Périer, Cballemel Lacour, Magnin,
Brisson, Méline, Dupuy, Waldeck-Rousseau
en Gervais. De laatste drie hebben de can
didatuur nog niet voorgoed aangenomen, maar
zullen dit waarschjjnljjk wel doen admiraal
Gervais, die zeer bescheiden is, zeker alleen
wanneer men hem daartoe ernstig dringt, om
dat hjj als de belichaming geldt van de
vriendschap tusschen Russen en Franschen.
Sommigen beweren dat de heer Carnot
jjverig werkt voor zjjne herkiezing, anderen
dat hjj zich niet weder beschikbaar zal stellen.
Mocht hjj bedanken, dan is Casimir Périer de
ernstigste candidaat. Challemel Lacour heeft
als voorzitter van den Senaat na hem de
meeste kaas, maar hy is vrjjgezel, een groot
bezwaar in 't oog van vele Franschen. De
heer Magnin is een van de weinig overlevenden
tan de oude oppositie in het wetgevend
lichaam en vau de mannen van den vierden
September. Als gouverneur van de »Banque
de France* heeft bjj vele vrienden bjj groote
bankiers en kooplieden. De beruchte protec
tionist Meline heeft, zegt men, ook eenige
kans verkozen te worden, terwjjl Brisson
»1' Incorruptiblede stemmeu van alle radica
len en socialisten in de Kamer en de progres
sisten in den Senaat op zich zou vereenigen.
Als gewoonlyk zjjn er eenige candidaten
»ponr rire, onder wie een kruidenier te Djjon
Je heer Estivallet, die al eens tevergeefs
gepoogd heeft in de Kamer te komen en nu
zyn geluk bjj de presidentsverkiezing zal be
proeven.
Nadat Dinsdag in de Italiaansche Kamer
de notulen der zitting van den vorigen dag
waren voorgelezen, voerde de heer Imbriani
kortelijk het woord, om te protesteeren tegen
eene uitdrukking van den minister-president
Crispi, 's daags te voren gebezigd. De minis
ter, sprak de heer Imbriani, heeft gisteren ge
zegd dat, indien de Kamer niet deed wat hjj
verlangde, hjj andere middelen zou weten te
vinden. Dat wilde zeggen, dat hjj het ont-
bindingabesluit in den zak heeft.
De heer Crispi viel hem in de rede met de
woordenIk heb dat besluit nog niet.
De heer Imbriani ging voort met te protesteeren.
De heer Crispi erkende nu dat hjj, ten ge
volge van de wending, die de discussie den
vorigen dag genomen had, wat heftig is ge
weest, en hjj vroeg deswege vergiffenis aan de
Kamer. Hjj heeft den meest mogeljjken eer
bied voor de nationale vertegenwoordiging.
Ik ben een oud-parlementair, liet hjj er op
volgen, en ik beb steeds de parlementaire in
stellingen, zonder welke Italië niet kan bestaan,
eerbied toegedragen. (Toejuiching.)
De heer Imbriani verklaarde dat het hem
veel genoegen deed den minister aldus te
hooren spreken,
Het is ook nog niet uit met de polemiek,
ontstaan door hetgeen Calmette in den «Figaro»
heeft medegedeeld omtrent het onderhoud, dat
hij gehad heeft met den koning. De «Riforma»
zegt nu in antwoord op hetgeen de Parysche
bladen deswege geschreven hebben, dat er
tusschen den koning en den eersten minister
geen verschil van inzichten betreffende de
buitenlandsche politiek kan bestaan.
Den Franschen, zegt het blad verder, staat
het niet goed de talrjjke bewyzeu te vergeten,
die de heer Crispi hnn bij alle gelegenheden
gegeven heeft omtrent zjjne verzoeningsgezinde
denkbeelden, ten einde tot eene harteljjke ver
standhouding tusschen de beide landen te
gerakeu.
Men zal wel begrjjpen dat de heer Crispi,
wiens betrekkingen tot de «Riforma» bekend
zjjn, niet vreemd gebleven is aan dit artikeltje.
Naar de «Indépendance» verneemt, zou het
Belgische kabinet-De Burlet nu reeds berouw
hebben van zjjne beloften aan de protectionisten,
en het plan zelfs reeds hebben opgegeven om
ook van gerst en meel invoerrecht te heffen.
Er zou dus slechts overblyven een invoerrecht
op haver, boter en margarine.
De radicale party in 'Noorwegen, die den
laatsten tyd weer telkens in botsing kwam
met de kroon en het Conservatieve ministerie-
Stang, heeft nu haar program voor de a. s.
verkiezingen in den zomer vastgestelden
daarait bljjkt wel duidelyk, dat ze het tegen
de regeering op haren en snaren zet.
Nevens de bekende eischen tot instelling
van een afzonderlyk Noorsch ministerie van
bnitenlandsche zaken en een eigen consulaat
wezen, komen op het program voorinvoe
ring van algemeen kiesrecht voor het Stor
thing en ile gemeenteraden, met toepassing
der proportioneele vertegenwoordiging, hulp
aan den landbouw, afschaffing van alle speciale
belastingen, invoering van den achtnnrs werk
dag in alle staatswerkplaatsen en in alle fa
brieken, waar de arbeid schadeljjk is voor de
gezondheid, verzekering van arbeiders tegen
ziekten en ongelukken, toekenning van het
recht aan de gemeenten, om den verkoop van
sterken drank toe te staan of te verbieden, en
toekenning van het recht van vereeniging en
vergadering aan de werklieden.
Belangrjjker echter, met het oog op den poli-
tieken toestand in Noorwegen, was nog het be
sluit om samen te gaan met de sociaal-democra
ten en voortaan een gemeenschappelijke ljjst
van candidaten op te stellen. De »Indep.merkt
hierby op, dat vóór nog korten tyd beide groepen
taineljjk vyandig tegenover elkander stonden,
en dat het radicale hoofdorgaan, »Dagbladet«,
iedere samenwerking met de socialisten vol
strekt onmogelyk keurde.
Voor een deel zal het samengaan op een
gemeenschappelijke ljjst aan de radicale partjj
ten goede komen maar daartegenover staat
het gevaar dat velen, die niet met de sociaal
democraten willen samengaan, zich van haar
zullen afscheiden. In elk geval blykt wel, dat
de radicale party zich voor het oogenblik nog
niet van de meerderheid zeker acht.
IN GEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik een plaatsje voor het
volgende
Gisteren begaf ik my met twee dames naar
de zaal Kunstmin ter bijwoning van Dr. Kniper's
rede. Nadat wij aan het bureau van plaatsen
voorzien waren, werd ons door den persoon,
die de kaarten inzamelde, meegedeeld dat dames
niet werden toegelaten. Op mjjne opmerking
dat volgens het affiche ieder voor 0.10
toegang bad, werd geantwoord, dat een be
stuurslid dat verbod had gegeven. Deze han-
delwyze als in strjjd met de publicatie beschou
wende, waren wjj zoo vrjj toch de zaal binnen
te gaan en zyn verder niet lastig gevallen.
Het is wel niet zeker, maar ik hoop toch,
dat dit laatste toe te schrjjven is aan een ver
andering van inzicht van het bestuurslid. Be
halve dat zyn handelwjjze met het oog op de
annonce onwettig was, zal hy het misschien
onhoffelyk hebben gevonden óf de dames zonder
geleiden terog te sturen óf den hen begelei
denden heer te dwingen zjjn met moeite ver
worven plaats af te staan. Evenwel is het
te vreezen, dat dames die voor ons zijn gekomen,
dupe van de annonce zyn geworden. Is het
bestuurslid van meening dat dames niet
knnnen verondersteld worden zich te in
teresseeren aan algemeene belangen, de zaak
als een amusementje beschouwen en daardoor
aan de waardighoid eener dergeljjke vergade
ring afbreuk doen, hjj zjj dan in 't vervolg
zoo vriendeljjk bjj voorkomende gelegenheid
op hèt affiche te plaatsen«Entrée vrjj (of
voor zoOveel) behalve voor dames.»
U dankende voor plaatsing,
ÜEd. dw.
R. STAVENISSE de BRAUW.
Vacante Directies
Postkantoor Goes
Jaarwedde f 2400 en vrye woning.
Postkantoor Vucht:
Jaarwedde f 1300 en vrjje woning.
Post- en Telegraafkantoor Balk
Jaarwedde f 1500 en vrye woning.
Post- en Telegraafkantoor Gemert
Jaarwedde f 1500 en vrjje woning.
Post- en Telegraafkantoor 's-Graveland
Jaarwedde f 1200 en vrye woning.
Post- en Telegraafkantoor Zand voort
Jaarwedde t 1500 en vrjje woning.
Sollicitatiën in te dienen voor 25 April e. k.
Ofschoon aan de ambtenaren van beide
dienstvakken vryheid wordt gelaten om zich
aan te melden, hebben toch, ingevolge de be
palingen van het Koninklijk besluit van 21
Maart j.l. n°. 17, de postambtenaren voor de
directies te Balk en Gemert, de telegraafamb
tenaren voor de directies te 's-Graveland en
Zandvoort, den voorrang.
MARKTBERICHTEN.
Gouda, 19 April 1894.
Granen onveranderd flauw.
Tarwe: Zoeuwsche 5.60 6.Minders
dito 5.80 a 5.60. Afwijkende 4.75 a 5.10.
Polder 5.a f 5.40 Roode zomer f 4.70 a f 6.—
dito winter 5.25 a 6.50. RoggeZeeuwsche
4.50 a 4.90. Polder 4.10 h f 4.25. Bui
tenlandsche per 70 k. 3.90 a 4.Gerst:
Winter, 4.10 a f 4.60. Zomer, 3.90 a 4.85.
Chevallier 5.25 a f 6.Haver: per heet. 2.50
a 8.80 per 100 kilo 7.25 a 7.60. Hen
nepzaad: Iulandscb, 10.a f 10.25. Buitenlandsche
f 6.a 6.25. Kanariezaad 7.25 a f 8.60.
Koolzaad f -.a ErwtenMesting
5.50 a 5.76. niet kokende a
Boonen: Bruineboonen 7.a 8.50. Witte-
boonen a Duivenboonen 6.25 k
6.50. Paardenboonen 4.75 a 5.50 Mais per 100
Kilo Bonte Amerikaansche f 5.20 a 6.40. Do-
nau 5.50 a 6.75.
Veemarkt. Melkvee, goede aanvoer. Handel en
prijzen vrjj wel. Vette varkens, goede aanvoer,
handel red. 20 a 22 ct. per half KG. Biggen
voor Engeland, red. aanvoer, handel flauw, 17 a
18 ot. per half KG. Magere Biggen, goede aan-
i
