Tijd van Greenwich.
BDltenlandsch Overzicht.
Naar de Delftsche Opmerker «bericht, wor
den door den heer J. G. Fabiui, te Delft,
pogingen gedaan, antirev. en liberalen aldaar
te winnen voor een candidatnnr ran jhr. mr.
G. J. Th. Beelaerti ran Blokland. De heer
Fabius noodigt volgens onzen berichtgever
daartoe eenige bekende en onbekende geest
verwanten en niet-geestverwanten tot eenige
gezellige avond-bijeenkomsten oit.
Te Zwaagweeteinde (Fr.) heeft eene vronw
in een vlaag van waanzin haar vierjarig kind,
dat te bed lag, met een broodmes de rechter
hand bjjna geheel afgesneden.
Op advies van den geroepen geneeskundige
is het kind onmiddellijk ter behandeling naar
Groningen vervoerd. De moeder was sedert
eenigen tjjd ljjdende.
De kievitseieren-markt in de prov. Friesland
is Zaterdag gesloten na dien datum mogen
de eieren, ingevolge de jachtwet, niet meer
verkocht, te koop uitgestald of vervoerd worden.
Over het algemeen was het dit jaar in Fries
land een slecht kievitseieren-jaarwant ofschoon
het getal kieviten in de provincie niet belang-
rjjk minder was dan andere jaren, bedroeg de
hoeveelheid gevonden en in den handel ge
brachte eieren niet meer dan de helft van ver
leden jaar.
De oorzaak hiervan weet men niet te ver
klaren, daar deze ditmaal niet aan weersge
steldheid ot droogte kan worden toegeschreven.
Een vreemd verschjjnsel is het echter dit jaar
hetgeen ook ongetwyfeld op het broeden van
invloed moet geweest zjjn, dat de kieviten nog
niet paren, maar nog steeds in koppels van
200 tot 400 stuks rondvliegen, een verschijnsel
dat zelf door de oudste kievitseieren-zoekers in
dezen tyd nog niet werd waargenomen.
Te Drouwen (Dr.) heeft in de bosschen vsn
de heeren Meursing en tl oman een felle brand
gewoed, welke van het welig ODgaande hout
eene uitgestrektheid van 8 h 9 H.A. in de
asch heeft gelegd. Gelukkig stuitte het vuur
tegen de aarden wallen van den straatweg
naar Borger anders zou ook het aan de oyer-
zyde van dezen weg gelegen bosch vernield
geworden zjjn.
Tjjdens den brand was de straatweg, wegens
den dichten rook, niet te begaan. Een eigen
aardig gezicht was het vlochten van het wild,
hazen en konynen, die, in bet nauw gedreven,
hnnne schuilhoeken moesten verlaten en be
dwelmd sohenen, zoodat zjj sich lieten vangen.
De schade aan het hoot is zeer aanzien! jjk.
De Fransche advocaat Lagnerre, de vriend
van Bou langer, werd in 1891 geschrapt
van de Ijjst der orde van advocaten van de balie
te Parjjs, omdat hjj, als directeur van een dag
blad, handelswerk had gedaan, in strydmet de
reglementen der orde. Hy liet zich echter in-
schrjjven bij de orde van advocaten van Figeac
en hy meende nn overal in het land te kunnen
pleiten. Maar de rechtbank te Parjjs (11e kamer)
beeft thans geweigerd hem te vergunnen als
advocaat op te treden voor een der partyen in
een daar aanhangig proces, en beslist dat een
advocaat niet, aldus het banvonnis trotseerend,
de deur weder kan binnen komen waar men
hem heeft uitgezet.
Naar men nit Schwjjz bericht, heeft Abbegg,
die wegens moord op zyn dochter ter dood
veroordeeld is, bekend nog een anderen moord
bedreven te hebben, in 1875. Zyn terechtstel
ling wordt nu verschoven, totdat hjj ook voor
die misdaad gevonnist zal zyn.
Het hooggerechtshof van den Noord-Ameri-
kaanschen Staat Ghio heeft het zoogenaamde
„boycotten* (dood verklaren van leveranciers
door klanten of omgekeerd) voor ontwettig en
strafbaar verklaard. De geboycotte beeft recht
op een schadevergoeding vau degenen van wie
de beweging uitging of die daarbjj medewerkte
Bebt ge kinderen en hebt ge een tuin, ruim
dan zoo spoedig ge kunt een klein hoekjen
gronds in voor nwe kinderen. Leer de kleinen
zoo vroegtjjdig mogeljjk een tuintje bewerken
en zorg er voor, dat de liefde voor bloemen
er tjjdig ingebracht wordt. Schenk uwe kleinen
eenige eenvoudige pakjes zaad, soms voor
weinige centen verkrygbaar, bezorg ze een
klein vrachtboompje (snoer, pyramide), dat
vroegtijdig draagt en ge doet een goed werk.
Kindertnintjes dienen overal gevonden te wor
den, waar de ruimte er voor is en waar
kinderen zyn. Het zal hun een gepaste af
wisseling bezorgen en veel verkeerds tegen
gaan.
De veertiende jaarvergadering van het Ne-
derlandsch werkliedenverbond Patrimonium*,
die heden en desnoodig Woensdag zal worden
voortgezet, werd ^isternamiddag te half twee
in het Paleis voor Volksvlijt* te Amsterdam
geopend. De voorzitter, K. Kater, wees in zjjne
openingsrede met name op den belangrjjken
arbeid, welke der vergadering werd voorgelegd
in de vaststelling van een Sociaal Program*,
waarvan het concept in den beschrijvingsbrief
is opgenomen. Met blydschap constateerde spr.
den toenemenden bloei van Patrimonium*,
dat 163 afdeelingen telt met 13,200 leden.
Omtrent den uitslag der verkiezingen, die op
de ontbinding gevolgd zjjn, drukte hjj zich
volgenderwjjs uit: »Het pleit om eene betere
kiesrechtregeling, die de Koningin-Regentes als
eerste voorwaarde voor bljjvende verbetering
aan ons volk wilde geven, is door Hare Ma
jesteit verloren.* De behoudzucht, verper
soonlijkt in de meerderheid der censuskiezers,
heeft gezegevierd. Kloeke mannen zyn voor
het uitgebreid kiesrecht in het krjjt getreden
men schold ze demagogen, die de nieuwe
kiezers zouden verlokken kerk en troon te ver
woesten. Men roept rervolgde spr. ons
toedat het de juiste tyd nog niet js om ons
het stemrecht te geven, met het doel om zelf
te kunnen voortgaan de lakens nit te deelen
en te zorgen dat men niet te weinig voor de
censuskiezers behoudt!
Het antwoord nit de stembus heeft velen
verrast. Wij hadden vermeerdering van den
volksinvloed op den gang van 's lands zaken,
ook voor eerljjke werklieden, gehoopthet
conservatisme antwoordde: Het zal afwachten,
het heeft al den tyd, tot het straatgeweld als
vóór honderd jaren de teleurgestelde en opge*
ruide menigte nemen doet, wat men aan het
volk, hetzij dan met of zonder hulp van de
grondwet, tot hiertoe wederrechteljjk onthoudt.
Ons voegt echter, aan bedreiging of geweld
nooit mede te doen, maar den Heer te bidden,
dat Hy uit genade zulk een oordeel van ons
volk afwenden zal. Wat ons bedroeft is, dat
mannen, die de anti-revolutiepartjj vaak tot
sieraad strekten, nu ruimschoots het hunne er
toe hebben bjjgedragen, om den ongerechtigden
woningcensus te bestendigen en zich hierbjj
gedekt wanen door schuldigen eerbied voor de
Grondwet! Van staatslieden, die in waarheid
den Heere vreezen, moeten wjj aannemen, dat
zjj er geen voorgewende bezwaren op na zullen
houden, maar wel vrees ik, dat behoudzucht
vaak het oog verblindt, ook van knappe staats
lieden en nu ook hun gezicht heeft misleid en
in de grondwet doen lezen, wat men er gaarne
in leestTen andere, en hiervan kunnen de
feiten getuigen, de eerbied voor de hoogste
grondwet was by diezelfde lieden niet zóó
groot, of zjj hebben, bjj bestryding van veel
liberaals en radicaals, het toch geduldig aan
gezien, dat de Mammon allerwege op het terrein
van den arbeid den schepter zwaait; zjj hebben
bet boerenbedrog der commissiën van onderzoek,
uit lieden saamgesteld, die niet kunnen onder
zoeken, bestendigd! Wjj wachten geenszins
alle heil van een stembiljet, maar zouden het
hebben willen gebruiken, om mannen in 's lands
raadzaal te kiezen, die ook de belangen der
werklieden kennen, terwjjl nu slechts enkelen
tot die taak bekwaam, er zitting zullen nemen.
Na hulde te hebben gebracht aan de nage.
(W.htenifl van mannen als Elout vau Soete-
wonde en Keuchenius, waarschuwde spr. tegen
de toeneming van het»socialisme*. Wel maakt
het conservatisme zich bljj met de schynbare
verdeeldheid in de gelederen der sociaal-demo
cratie, maar deze verdeeldheid berust bloot op
een verschil van taktiek. Men kreeg nu twee
legers, maar tot één doel beslotenafschaffing
van het privaatbezit Voor de balie hebben
zjj dispuut, op straat echter vrede.
Ten slotte bad spreker den Heere af, hem
en de zijnen te behoeden tegen hetgeen twis
ting en verdeeldheid brengen "zou. Het con
servatisme zjj »ons« een walg, maar »wjj«
mogen er ook wel op bedacht zyn, om bjj het
sturen in democratische richting, niet te gaan
speculeeren op het compas van eigen vernuft
en eigen uitlegging, in plaats van op dat des
Heeren Woord
Na deze openingsrede werd door den heer
J. W. Witman het jaarverslag uitgebracht,
waarin ook melding wordt gemaakt van het
sociaal-program, dat bljjkt te zjjn ontworpen
door de hh. dr. A. Kuyper, mr. Th. Heems
kerk, J. van Alphen, K. Kater en P. van
Vliet jr.
De hoofdpunten vau het concept-sociaal
program zijn
Oprichting van scholen met den bjj bel en
het wegnemen van alle beletselen die deze in
den weg staan vrymaking van het onderwys,
ook voor de middelbare en hoogere scholen en
de gymnasia; de opheffing van alle inmenging
der overheid in het kerkelyk leven; Zondags
heiliging; verbodsbepalingen van overheidswege
ter beperking van ontucht en drankzucht; on
derzoek naar het vaderschap en weder opne
ming van de doodstraf in de wetgeving;
verbetering van de rechtspositie van soldaat eo
matroos; geneeskundige bjjstand, in dier voege
dat ook een gewoon werkman en zyn gezin
voldoende geneeskundige verzorging kunnen
vinden; afschaffing van vaccinedwang; regeling
van het arbeiders-pensioen bjj ouderdom, ver
minking of ziekte, liefst verplicht te verklaren
bjj het arbeidscontract; daaruit volgende over-
bodigverklaring van alle armenverzorging voor
den werkman, van overheidswege; nadere om-
schrjjving van de bepalingen in het contract
te stellen, o. a. wat betreft loon en arbeids
duur en Zondagsrust; oprichting van kamers
van arbeid; invoering van het leerlingstelsel;
regeling van den arbeid in het belang eener
vermindering der werkloosheid; het onbewoon
baar verklaren van slechte woningen door de
overheid en vrystelliug van belasting voor
arbeiderswoningen van een zeker type; beper
king van de graden voor het erfrecht, opdat
de vrykomende kapitalen kunnen worden aan
gewend om de werklieden voor het aandeel in
het pensioenfonds enz. te ontlasten; veranderde
bepalingen omtrent de onteigening en het
pachtcontract in het belang van den landbouwen
den stand, benevens beperking van den grond-
eigeödom en oprichting van rykswege van eene
crediet- en eene hypotheekbank voor den land
bouw t eindelyk, ter bevordering van de volka-
njjverheid, een beschermend tarief van inko
mende rechten en herstelling van de toleenheid
tusschen Nederland en koloniën.
Na het uitspreken dezer rede werd de heer
Kater met 141 van de 154 stemmen tot be
stuurder en voorzitter herkozen. De heeren
heeren Sizoo en Boerkool werden als bestuur
ders herkozen met 74 en 75 stemmen.
Verkorting van werktjjd. Onder dezen titel
bevat de Hengeloosche Fabrieksbode,* week
blad voor het personeel der machinefabriek
van gebrs. Stork Co., eenige beschouwingen
en mededeelingen, waaraan het volgende is
ontleendVooraf ga de opmerking, dat in
alle werkplaatsen volop werk is.
»Toea de machinefabriek in Borne stond,
was de werktjjd 12 uren per dag. Toen zjj
naar Hengeloo werd verplaatst, werd deze
werktijd tot 11 uren ingekrompen. Later
weid de ochtendschafttjjd ingesteld, in 1889
eindelyk werd tot de middagschaft besloten
overleg met de Kern. Wjj werken dus
thans nearen uu* en veertig minuten per
en wjj doen niemand te kort ala we beweran,
dat het verlies van tyd na de schaften in
aanmerking nemende, negen en een half uur
per dag wordt gewerkt.
En nu wilden wjj in de Kern ter bespre
king brengen het denkbeeld den werktyd tot
negen unr per dag in te krimpen, dat wil
dus zeggen 's avonds te zes nnr in plaats
van om half zeven stop te zetten."
De vraag of verkorting van werktyd met
vermindering van loon werkelyk in noodzake-
ljjk verband zouden staan, beantwoordt de
directie der fabriek met een volmondig neen
»De werklieden onzer fabriek werken bjjna
allen op stuk; zooals we wéten, genieten ook
de voorslagers, poetsers en sjouwers der gie-
terjj stukgeld en voor sommige werkzaamhe
den der werklieden voor algemeene diensten,
wordt op stuk betaald. Er bljj ven dus slechts
zeer enkelen der eigenljjke werklieden over,
die per uur betaald worden en wier dagloon
eene vast begrensde verdienste is. Voor hen
moet eene verkorting van werktjjd met eene
verhooging van het huurloon gepaard gaan.
Indien de firma, de Kern gehoord, tot ver
korting van werktjjd mocht willen besluiten,
zal zjj hierin zeker moeten voorzien.
»De werklieden echter, die op stuk berken,
moeten voor' zich zei ven weten te zorgen, al
zal een overgangsmaatregel ook hen in het
genot van hun tegenwoordig weekloon moe
ten laten.
»Zjj moeten voor zichzelven weten te zor
gen, herhalen we, er by voegend, dat we over
tuigd zjjn, dat ze dit kunnen doen.
»In het algemeen kan men gerust beweren,
dat wie acht of negen uren per dag met over
leg flink doorwerkt, evenveel kan afdoen ala
een ander, die even goed meent aan te pak
ken, in tien of twaalf uren. Minder lang te
moeten werken, maakt ons frisscher, scherpt
ons overleg, doet ons meer woekeren met den
tyd; na eenige weken, maanden desnoods,
zullen we in negen uur evenveel kunnen doen
als thans in negen en een half. Wie heeft
ooit in de stukgelduitbetalingen den invloed
van de schaften, 's morgens en s middags,
teruggevonden Wie werkt niet met dubbe
len lust en dubbel goed gevolg als hy in het
vooijaar of in den zomer een of meer dagen
verlof heeft genomen en zich buiten het bereik
van den rook der fabriek eens op goede ma
nier beeft verfrischt in de natuur of goede
indrukken opgedaan, die hjj in de eenvormige
dagtaak niet kan verkrijgen
En nu niet in het algemeen, maar in het
bjjzonder over onze verschillende bedryven
sprekende, zouden wij durven beweren, dat
na vrjj korten tyd, door allen, [die zonder
machine werken, dus door modelmakers en
vormers met aanverwante bedryven, door sme
den en ketelmakers, door bankwerkers en mon
teurs zeker in 9 uur zooveel zal worden ge
daan als thans in 9$ uur.
>Wie reeds thans zooveel mogeljjk woekert
met den tjjd, moge dit voor het oogenblik
betwijfelen, een feit is het, dat juist bjj hem,
die heel hard werkt, het overleg bij korter
werktyd nog zal worden verscherpt, en dat
juist hjj na volbrachte dagtaak het meest zal
genieten van de langere rust.*
Voor de bestuurders der werktuigen, de
draaiers, schavers, hoorders, enz., is de over
gang tot korter werktjjd het moeilykst. »Maar
toch was dezer dagen een dergenen, die dit
het best kan beoordeelen, het met ons eens,
dat ook hier overleg en vlugheid bjj oordeel
kundige, langzame verkorting van werktyd, in
minstens even groote mate zullen winnen, als
de duur van hunne inspanning vermindert.
Zullen ten slotte de beambten der werkplaat
sen, een half uur korter werkende, hierbjj niet
evenveel af kunnen doen?
In de eerstvolgende Kernvergadoriug, die
binnen veertien dagen zal worden gehouden,
hebben de vertegenwoordigers van het perso
neel gelegenheid over den negen-urendag
bunDe meeuingen uit te spreken. De directie
hoopt, dat algemeen de beslissing valle in bo-
venstaanden geestzij meent, dat de fabriek
Moordrecht
Mieuwerkerk
Oapolle
Botterdam I
CkpelleH
Ifieewerkerk
Moordrecht
3.10 4.08
DEN HHG
OUDA.
9.81 10.10
9.37 11.05 11.18
9.49
Gbrada
5.19 8.91
1.96 6.99
5.89 6.35
GOUDA DEN HAAG.
Gouda 7.80 8.40 9.09 9.87 10.49 19.11 19.91 1.01 1.97 8.99 8.55 4.45 5.87 5.69 7.18
Zev.-M. 7.49 8.59 11.01 1.18 4.57 8.11
Bl.-Kr. 7.47 a s *'18 8-18
Z.-Zegw.7.58 9.01 a a 11.10 a 1.94 a 5.08 a 6.88
N.d-L.d.8.08 J-88 J-JJ
Voorb. 9.07 9.18 11.88 a a 1.88 a a a 5.80 a 6.86
'■Han 8.19 9.18 9.89 10.07 11.87 18.41 19.51 1.48 1.57 8.55 4.95 6.95 5.56 6.41 7.48 10.1511.88 11.48
0 0 I'D A-U TBICH T.
Gouda 5.85 6.10 7.68 8.09 8.81 10.19 10.55 19.48 8.88 9.51 8.18 4.47 8.88 5.57 7.45 8.88 10.U 10.88
Oudew. 5,50 6.54 0 1109 8 87 5 87 7*
Woerdea 5.59 7.08 8.18 11.17 a 8.48 8.11
Utreokt 6.18 7.88 8.88 8.41 9.— 10.51 ^l-*8
7.48
9.49
9.17
Gouda 6.40
Amsterdam Wp. 7.59
Amsterdam OJB. 1.14
e Sneltrein.
8.91*
9.10
IJl
10.87
- 6.04 5.45 6.85 8.07 8.55 10.85 9
1.80 s!o8 8.82 8.50 6.89 6.81 6.56 8.88 9.11 10.68 11.10
GOUD A-A IISTERDAM.
10.06* 10.85 18.11* 8.81* 4.47* 6.98
10.15 18.19 1.— 8.40 1.41 6.8»
11.10 18.84 1.18 8.56 6.— 6.60
10.14
11.18
11.98
Utrecht «.S3 7.50 9.- 9.5S 11.34 18.09 11.50 >.55 8.10 8.5S4.4» 8.80 8.09 s-60 10-81
Woerden 8.58 8.11 10.16 19.84 J,,"
Oude.eter 7.07 8.19 10.84 19.48 J
Goud. 7.80 8.88 9.84 10.87 18.00 18.56 1.88 8.97 8.50 4.87 6.80 7.08 8.41 9.88 11.07
IIIBTERDA U—G OUDA.
9.40* 11.10* 11.97 9.40* 4.10* 1A 1
9.51 11.81 li.» Ml 8.81
10.48 18.18 18.85 W0 8.80
Amsterdam G.8.
Amsterdam Wp
Gouda
5.50
7J0
8.
8.16
9.04
4.10 7.58
4.85 7.60
6.51 9.89
9.46
10.00
11.00
er wel by zal varen en dat het l^niselyk leven
er bjj zal winnen.
Een juiste opmerking.
Iemand schryft in de «N. R. Ct.»:
Het spoorweg-ongeluk te Barendrecht geeft
my aanleiding, er op te wjjsen, hoe gevaarljjk
de gewoonte hier te lande is om de spoorweg
coupés van buiten zoodanig te slniten, dat ze
door do passagiers niet geonend kunnen worden.
Wat kan toch het nut dezer verouderde in
richting zjjn?
Mocht al gedurende de eerste tyden der
spoorwegen de wenschelijkheid daartoe bestaan
hebben, thans, nu iedei met het reizen per
«poor vertronwd is, heeft het toch geen doel
meer, de reizigers op te slniten. En wat kan
bjj een spoorweg-ongeluk ergerljjker zyn, dan
dat men de deur vau zjjne conpé niet kau
openen om aan een dreigend gevaar te ont
snappen 1
In Engeland is de sluiting der waggons
alleszins voldoende en toch zóó, dat ieder ge-
makkelyk door hét raampje het slot van bniten
kan bereiken; hier echter is bjj de meeste
waggons het onderslot zoo laag en meestal zoo
stijf gesloten, dat het onmogeljjk is, van binnen
nit de deur te openen.
Zon het niet gewenscht zyn dat hierin ver
andering gebracht wordt?
De combinatie, die het speelhol van Monte-
Carlo exploiteert, hield in de vorige week af
rekening over den bait van 1893.
Natuurljjk heet die maatschappy «Société
des bains de mer» van Monaco en «Cercle des
étrangers»
De directie, monsieur Blanc c. s., was niet
erg tevreden over de uitkomsten; er waren in
December en Jannan niet genoeg logeergasten
geweest, waaraan wat te plukken viel.
Met bet kapitaal van 141/, millioen galden,
dat in de speelbank en toebehooren is gestoken,
had men dan ook in het afgeloopen jaar slechts
ruim 104 millioen gld. winst gemaakt.
Daarvan krjjgen de arme aandeelhouders in
die philantropiacbe onderneming rnim 5Va mil
lioen, d. i. 40 pCt. dividend, de doorluch
tige vorst van Monaco f600.000, en het
overige dient voor «verschillende uitgaven».
Naar men verneemt, heeft de directie der
London-Chatham en Dover-spoorwegen in ven-
eeniging met de stoomvaartmaatschappjj •Zee
land* besloten om, gedurende de wereldten
toonstelling te Antwerpen, retonrbiljetten, geldig
gedurende ééne maand, beschikbaar te stellen,
waarvan de verminderde prjjzen zullen bedra
gen Londen—Antwerpen Ie kl. f 18 en id.
2e kl. f 12.
Men meldt uit Amsterdam:
Het gemaskerd bal, jaarlijks door de ver-
eenigiug »Limburgia« gegeven, behoort tot de
prettigste en opwekkendste feesten waarvan de
Amsterdammers de heugenis bewaren. En wjj
hebben wel eens een dokter Tholosan hooren
beweren, dat heel Nederland er wel bjj varen
zou, als Hollandsche jongelieden wat meer dan
tot heden hunne gading zochten onder Lim-
burgeche schoonen. Het zou een snelleren
bloedsomloop bevorderen bjj toekomstige ge
slachten en wat meer levensVrool jjkheid brengen
in ons hniseljjk en maatschappeljjk verkeer.
Dat het goede, door de Limburgers, stn-
deerende aan onze hoogeschool, aankomende
kooplieden op onze handelskantoren den Am
sterdammers gebracht, niet aan ondankbaren
verkwist wordt, getuigde de avond van Zater
dag, waarop in »Maison Stroucken* aan de
vereeniging »Limburgia« bjj monde van den
heer J. H. C. KÉroop, namens tal van Am-
sterdamsche vrienden en vriendinnen, een prach
tig vaandel werd aangeboden, ten bljjke van
erkenteljjkheid voor de vele genotryke avond
feesten, waaraan zjj als genoodigden van» Lim
bnrgia* hadden deelgenomen.
De voorzitter van Limbnrgia nam het
geschenk met eene harteljjke dankbetuiging in
ontvangst, en natnurlyk werd de kroon op de
plechtigheid dezer overdracht eenerzjjds en
aanvaarding anderzjjds gezet, door een
bal, dat in animo voor geen der vorige bals
behoefde onder te doen.
Het vaandel is van rood flnweel met gouden
kwasten en draagt de fraai geborduurde wapens
van Limburg en Amsterdam, door den naam
Limbnrgia* gedekt.
Een ood-leerling van de «Ecole Centrale te
Parjjs, de heer Gocart, heeft ondekt, dat het
Seine-water niet alleen verontreinigd is door
typhnsbacillen maar ook door de kiemen
Yan tallooze weekdieren, die zich daarin ont
wikkelen, zich hechten aan de baizen der wa
terleiding en daar spoedig heele kolonies vormen.
Het grootste dezer weekdieren is de «Drei-
sentia Arnouldi,» die tot 48 m.M. lang wordt
en ook in de waterleidingen van Londen, Berlyn,
Weenen en New-York voorkomt. Het eenige
afdoende middel om deze lastige gasten kwjjt
te raken is veel van het water te gebruiken
door veel te sproeien of te drinken zjj missen
dan den tijd om zich te hechten.
De ftjjdeljjke sluiting der bronwaterleiding
waarover de Parjjzenaars op dit oogenblik rou
wen, is dus per slot een bjjzonder menschlie-
vende maatregel van het gemeentebestuur.
Men schryft uit Bandong aan de «Java-
Bode»
De menschenhandel is weer in vollen gang.
Voor de op handen zijnde lebaran heeft de
Inlander veel geld noodig en daar maken de
ronselaars (koeliewervers) gebruik van. Wordt
elders die tydelyke geldnood benut om goed
koop sawahs in te huren ten behoeve van
fabrieken, zich voor een bagatel meester te
maken van een volgende oogst, hier laat men
de menschen hun lichaam verkoopen voor een
appel en een ei. En meen niet, dat zich
alleen obscure lui met bet winstgevend ronse
laarsbaantje bezig honden, neen, heeren, en
zelfs dames (sic). Het is dan ook de moeite
waard. De koelie krjjgt f 30 voorschot en
verbindt zich daarvoor, drie jaren in Deli te
werken. Van dat voorschot krjjgt hjj echter
maar f 7 in banden, want hjj moet deelen
met meneer of mevrouw en met den mandoor,
die hem uit de kampong haalt. Meneer of
mevrouw krjjgt f 15 en de mandoor f8, rest
f 7 voor den koelie, waarvoor deze dan een
prettige lebaran kan vieren. Het meeste wordt
verdiend aan mooie vrouwen, die zich quasi
verbinden om in Dell koeliewerk te verrichten,
doch feitelijk bestemd zjjn om daar huishond-
ster of iets anders te worden. Om de zaak
minder in het oog te doen loopen, worden zjj
geboekt als vrouw van een Inlander, die als
koeli naar Deli gaat.
Wanneer men bedenkt wat een inlander al
niet doet om tegen de lebaran aan geld te
komen en hoe hjj met rjjksdaalders door de
ronselaars gelokt wordt, kan men dan nog van
zyn eigen vrjjen wil spreken en is de geheele
zaak, zijn de uitvloeisels van die hooggeroemde
koelieordonnanties, iets anders dan vermomd
pandelingschap
Dien menschenhandel verbieden, d. w. z.,
de koelieordonnanties intrekken, kan nu een
maal niet meer, maar de Regeering zon toch
iets in die richting ten goede van den Inlander
kannen doen, door nl. het werven en uitvoe
ren van Inlanders, zoomede bet huren hunner
gronden gedurende de poewassa en een week
daarna te verbieden, op straffe van zware
boete en nulliteit van de aangegane overeen
komst. In dien tyd toch worden dergeljjke
contracten het minst uit vryen wil gesloten.
In het jaar 1754 moest te Den Bommel een
schoolmeester, tevens voorzanger benoemd wor
den. Onder de candidaten was zekere Simon
Jansz. Verwejj, die den regenten op de vol
gende wjjze van zyn bekwaamheden inlichte.
»Zonder roem, naar waarheid dient deze tot
informatie, dat onze familie bestaat uit man
vrouw en zoonwjj zyn ruim 40 jarende
zoon, de fleur onzer bejaarde dagen, is 20
jaren oud, en meester glazenmaker en verwer
en meesten tyd ondermeester, een jongeling
des gelaks, frisch en wel geformeert en regt
van leden. Zoo UEd. Achtb. een wel gedres-
seert school meester en voorzanger van doen
of van nooden hebt. God geve UEd. Achtb.
wysheid en voorzigtigheid in de electie van
zoodanig een persoon of wat het ook zjj,
verzoeke UEd. Achtb. aangaandt mjjne konsten
en weetenschappen, namelyk Italiaansch- of
scheepsboekhouden, de wynroeiers-konst, stuor-
mans- en land-meetskonst, zoDder roem, dog
het is Gods gave, extra ordinaire pnik over
heerlijk zingen, als het God belieft.
Zoo UEd. Achtb. begeerig bent aan te hooren
tot verwondering, ja zelfs verbaasdheid, en wat
iets meer zjj, dat zoo een teeder ligchaam in
lezen en zingen zoo eon geluid kan geven. Ik
ben op de vierde verandering van domicilium
alle figuren op het konstigste door ovaal ronds-
gewijze roet de passer te halen, alle de zonne-
wjjzers te formeeren Italiaansche Romeinsche
letters, ja, tot 50 diversche standen te schrjjven,
capitaal links en regts door te haaien, met de
penseel te schrjjven en te vergalden, en dier-
geljjke weetenschappen en kapaciteiten meer;
mede de veerdigheid der pen, in dewelke ik
voor niemand hoef te wjjken de roem buiten-
geslooten, ik ben verzekert dat UEd. Achtb.
nog beter arult ondervinden wanneer ik het
met de pen durf exprimeeren wanneer UEd.
Achtb. gelieve te hooren of te zien, hebt maar
tot UEd. Achtb. te recommandeeren, of door
iemand te laten afhaalen de distantie tusschen
beide is 9 of 10 arenmijn vrouw is de al-
derbeste in haar huishouden, en het adsisteeren
van mjjn schoolan fijn, van de hoofdschedel
af tot de voetzooien toe ben ik een school
meester. N.B. Wjjn of sterken drank werd
van my nimmer gedronken. Ziet ook voor het
laatst, ja voor het laatste zeg ik, en hoort
UEd. Achtb. zullen nog beter ondervinden,
aangaande mijn comportement.
P. S. Per eerste occasie antwoord verwach
tende van te komen of niet; zoo UEd. Achtb.
op zoodanige conditiën niet gelieft te hooren
of zien, gelieft dan maar de goedheid te
hebben van papier met den eersten rang terug
te zenden dan hoop ik dat aan UEd. Achtb.
de Hemel wil geven eendrachtigheid en liefde
ja zelfs concordantie tot in de electie van een
goed, braaf, eerljjk, bejaard en deugdzaam man;
de Heer zegene UEd. Achtb. en de waarde
broeders der gemeente in het electiseeren van
een ander persoon van het vacerende ambt.
Hlyve« na hartelijke salntatie en prezentatie
van mjjn onderdanige dienstprezentatie aan
UEd. Achtb. met de broederen der gemeente.
Do volgende geschiedenis ze is niet van
heden of gisteren, maar niettemin naar waar
heid toont hoe eens een eierenzoeker een
politiebeampte fopte, die hem w at al te veel op
de kladden zat.
Het was een mooie Zondag-morgen en na
tuurljjk onze eierezoeker was er even op uitge
gaan. Achteloos voortroeiend bemerkt bjj
kwansuis den vjjand niet, die, verkleed, even
eens roeiende, bem meer nadert. Eindelyk wordt
het gevaar bemerkt en de hardnekkige wedstryd
met riemen begint, de vervolgde wordt evenwel
ingehaald en heeft een proces-verbaal te zjjnen
laste, omdat bjj hem aanboord eendeneieren
zyn gevonden, die eveneens met I Mei niet
meer mogen worden gezocht. Wat een vreugde
voor den dienaar der Wet, eindelyk zyn tegen
stander te hebben verganwd. Eenige weken
later diende de zaak voor den katonrecht^r.
Veraolger en vervolgde zjjn beiden verschenen.
Op de vraag aan den laatste, of hjj nog het
een en aader heeft in te brengen, knipoogt
bjj verradeljjk, vraagt naar de eieren die als
corpus delicti* aanwezig zyn, laat een ervan
door zjjn vjjand openslaan en wie schetst
dicnè woede toen ze allen op de rjj af bleken
gekookt te zyn.
«Uwe bruiloft zal niet van de pleizierigste
zyn,» zei zekere J. K. te Budel (Noord-Bra-
bant) tot zjjne zuster, die de vorige week in
't huweljjksbootje zou stappen. En het moet
gezegd worden, op hoogst treurige wjjze stoorde
hjj 5 zelf de algemeene vreugde. Terwjjl toch
byna de geheele familie in de kerk was, ging
hjj naar de schuur en sneed zich met een bak
sel mes de keel door. Men stelle zich de ont
zetting voor, waaraan de moeder van den on
gelukkige ten prooi was, toén zjj eenige oogen-
blikken later hem daar vond liggen, badende
in zyn bloed. Hoewel toen van alle kanten
hnlp opdaagde, was redding niet meer moge-
ljjk en bezweek de beklagenswaardige na
eenige nren.
In de Vrjje School waarschuwt de heer G.
J. Willemsen (zendeling der N. G. Kerk) de
onderwjjzers voor. het solliciteeren voor onder-
wyzer in den Transvaal. Hy beklaagt «eiken
jongen man, die aan deoproepiug voor «boeren-
schoolmeester» in den Transvaal gehoor geeft».
Sir William Harconrt, de Engelsche minister
van financiën, zal de politiek vaarwel zeggen.
Dit was het groote nienws, dat Zaterdag te
Londen verspreid werd. Officieel werd ver
klaard, dat «al dergeljjke berichten geheel zon
der machtiging verspreid werden» bjjna
eene bevestiging.
Harcourt's besluit staat io geen verband met
de teleurstelling, die de regeering ondervond
doordien de meerderheid bjj de tweede lezing
der nieuwe kieswet niet meer dan 14 stemmen
bedroeg. Verschillende omstandigheden geven
het bericht waarschjjnljjkheid. Vertegenwoor
diger van het ond-liberalisme werd Harcourt
in het ministerie-Rosebery telkens gedwongen
zjjne vroeger verkondigde overtuiging achter
te stellen by de begrippen, welke de richting
van de nieuwe koers bepalen. Als hoofd der
regeeringsparty in het Lagerhuis moest hjj de
uitbreiding eu versterking der vloot, de optre
dende koloniale staatkunde bjjv. ten opzichte
van Uganda, warm bepleiten, hy die altjjd een
tegenstander van de groot-Engelsche politiek
was geweest. Men zegt, dat de verhouding
tusschen den eerste-minister en den leider van
het Lagerhuis zeer gespannen is. Daarbjj komt
dat Harcourt's gezondheid veel geleden heeft
bjj den zwaren arbeid van het samenstellen
def begrooting en dat het gezicht van een
zjjner oogen verzwakt is.
Sir William Harconrt zal met de uitvoering
van zyn voornemen wachten tot de begrooting
die zyn werk als Btaatsman moet bekronen, is
afgedaan, een zware taak.
De Koning der Belgen heeft Zaterdag op de
Antwerpsche Tentoonstelling de harten der
Vlamingen' gestolen door voor het eerst eens
te laten hooren dat ook hjj kan «Vlaamsch
klappen». Bjj een vorige feesteljjke gelegen
heid had hy enkel Franach gesproken, terwjjl
Boudewyn, de sedert overleden zoon vnn den
graaf van Vlaanderen, allen in vervoering bracht
met een vlaamsche toespraak. Leopold II
schjjnt sedert op zjjn ouden dag nog vljjtig
de taal van een groot deel zjjner onderdanen
aangeleerd te hebben. Ook koningin Henrietta,
Ton Hendrika, had meêgestudeerd; want bjj
bezoeken van «Oud-Antwerpen»het aan-
trekkelykste deel der Tentoonstelling, spraken
Hunne Majesteiten beiden Vlaamsch dat een
lust was voor de «sinjoren» om te hooren.
Op den welkomstgroet van den heer Kuyck
antwoordde de Koning tot groote verbazing
van iedereen in het Vlaamsch, en het gejnich
der omstanders was er honderdmaal hartelyker
om. Het vorstelijk bezoek heeft trouwens over
het geheel een uitmuntenden indruk gemaakt.
Jammer maar, dat er geen voldoende tjjd meer
overschoot om aan de afdeeling Schoone Kuns
ten de noodige aandacht te wjjden, Slechts
inderhaast doorliep de Koning enkele zalen
waar hjj o. a. ook nog een paar Nederlandera,
de heeren Martens en Mesdag, toesprak
maar toen gedoogde de tyd van vertrek geen
verder oponthoud meer.
In sommige bladen vonden we vermeld dat
na afloop van de cantate «Genius des Vader
lands» een kanonschot dreunde. Bedoelde be
richtgevers moeten een sterke verbeelding ge
had hebben, wqnt het aan vankei jjk in het
Program opgenomen kanonschot was om
angstige gemoederen, die aan een dynamiet-
ontploffing zouden kunnen denken, niet te doen
schrikken nog te elfder ure afbesteld en
kan dus onmogeljjk «gedreund» hebben
Uit de veeltalige redevoering, waarmede de
burgemeester Jan Van Rjjswyck Vrjjdag-avond
de vertegenwoordigers der buitenlandsche pers
verwelkomde, zjj nog aangestipt dat hjj er met
fierheid op wees, zelf de zoon van een journa
list te zyn. In verloren oogenblikken, zeide
hjj, had ook hjj wel eens op journalistisch veld
gejaagd en dikwjjls had hjj den lust gevoeld
zjjn regelmatig plaatsken in de gelederen der
journalisten te veroveren. Hjj bracht hnlde
aan het groote Frankryk, waaraan de Belgen
door zoo vele, vroeger wat al te knellende,
maar nu door lichter rozenbanden gesnoerd
zyn; hulde aan het overzeesche Engeland tot
welks bloei de Belgen in het verleden hebben
bijgedragen en aan welks dankbaarheid zjj
grootendeels hun onafhankelykheid verschul
digd zyn; hulde aan het broederland, welks lief
en leed zy zoolang hebben gedeeld en waar
van zjj, trots politieke wisselvalligheden, in
geest toch niet gescheiden zyn aan dit edele
Nederland, welks taal de Belgen nog met voor
liefde spreken, omdat zjj den gemeenschappe-
ljjken oorsprong herinnert niet enkel met den
noorderbroeder, maar van heel den germaan-
schen stam. Het scheen hem, zeide hy, dat
bjj nog Vlaamsch sprak, wanneer hjj zich
richtte tot de aanwezige zonen van het moedige
Duitschland, die hij zeer harteljjk groette even
als al de leden der groote geesteljjke familie,
die hjj voor zioh zag.
De commissie der Fransche Kamer, belaat
met het onderzoek van het voorstel der regee
ring om verlof te geven ter vervolging van
den 80cialistischen afgevaardigde Tonssaint we*
gens het beleedigen der gendarmerie bjj de
werkstaking te Trignac, heeft met acht stem
men tegen drie daarop afwjjzend geadviseerd.
Dit was uit de samenstelling der commissie
te wachten.
Het was tot dusver een raadsel, waarvan
Emile Henry, die zonder betrekking was en
niet heeft gewerkt, geleefd heeft. Hoe ook
door den rechter van instrnctie ondervraagd,
het bleef een geheim. Wel vermoedde men,
dat hjj de hand had in of medeplichtig was
aan diefstallen, maar dit ontkende hy herhaal-
deljjk ten stelligste. Hjj stofte op zjjne anar
chistische denkbeeldendaarom was het hem
te doen, om niets anders. Thans echter weet
men, wat vroeger slechts vermoed werd. De
gevangenneming van Ortiz en zjjne mede-b«-
eeholdigden heeft den rechter van instructie op
liet spoor gebracht. Henry behoorde tot eene
kleine bende inbrekers. Er zjjn twee brieven
van hem aan het licht gekomen, waaruit het
bljjkt. De eene is ongeteekend gebleven, de
andere is geteekend Robert*, beiden zijn
ontwjjfelbaar van zjjne hand.
Henry heeft Vrjjdag voor het eerst het
bezoek van zjjne moeder ontvangen. Zjj gaf
het verlangen te kennen om naar mevr. Carnot
te gaan, ten einde haar te verzoeken bjj den
president der republiek werkzaam te zyn voor
liet verleenen van ontheffing van de doodstraf.
Maar bjj wilde er niet van hooren. Beschouw
my als dood, zeide hy koel tot haar. Hjj
verzocht haar tevens niet bjj hem terng te
komen. Het leidt tot niets, zeide hij tot haar,
dat gjj getnige zjjt van mjjne laatste nren.
De vrouw weende bitterljjk. En terwjjl
Henry van haar afging, keerde hjj zich om en
riep haar toe «vaarwel
De Fransche Kamer zal voor de afwisseling
nog eens een Panama-debat honden. Dat is niet
verstandig, zon men zoo zeggen, maar dat is
ook geen reden waarom het niet zou geschie
den. De afgevaardigde Hobert wil den Minister
van Justitie interpelleeren, waarom het ver
zoek tot uitlevering van Cornelius Herz niet
wordt volgehouden, nadat er in de Panama
zaak met dat heer een transactie heeft plaats
gehad. Er kan over dat onderwerp nog heel
wat gezegd worden. Het verzoek tot uitlevering
van Herz is gegrondl op de aanklacht van bedrog
en misbruik van vertrouwen. De aanklacht
kan met genoemde transactie onmogelijk ver
vallen zyn. En toch kan de heer Hobert geen
succes hebben met zyn interpellatie, aangezien
het Hof van Cassatie heeft uitgemaakt, dat de
daden, waarop de aanklacht tegen Herz berust,
verjaard zyn en derhalve niet meer vervolgbaar.
Daar kan de Minister van Justitie ook niets aan
doen. Wanneer Panama in de Kamer echter
genoemd iskunnen verschillende namen
