wz,
s v/d Dam,
d.
;TOH
W
Vrydag II Mei 1894.
33ste Jaargang.
Het nieuwe Ministerie.
De laatste eener Familie.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
BINNENLAND.
No. 6348.
FEUILLETON.
*g-
aahchappy
tépin,
i Blitz
m proef
1 VLIET,
tRKT 156.
en Kaai
erden op ae
(Naar het Franech.)
ADVERTENTIÉN worden geplaatst van
1—5 regels A 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
,n
eau dezer Coa-
spoiprys ran
et groot, men
d.
N:
n Vrijdag»,
ouda.
Voor de twee onderwy zero vacaturen aan
school B te Waddings veen meldde zich by her
haalde oproeping slechts één solicitant aan.
*t Salaris voor de nieuw te benoemen titula
rissen bedraagt 500.
liOriNlI K101111V!
schte
r de grootste
iren,)
Bm Stein
ibjj Tokay
ijs-
b® nM,
IKMAN *0°*'
15)
»En thans mevrouw,* wide hy vriendelijk maar
dringend tot Marianne, «moet ik een beroep doen
op uw gezond verstand. Ik kan mij het gevoel be
grepen, dat u teiughoudt bij het lijk van uw echt
genoot, maar ik zou te kort doen aan mijn roeping,
ben die lyden te troosten en op te bajiron, als ik
u toestond nog langer in de tegenwoordigheid te
blgven van het pijnigt tooneel dat u natuurlijk al te
zeer ontroert. Gy wenscht vurig, dat de dood van
den generaal zal gewroken worden, dat is de reden
waarom ik het lijk nog niet heb doen verwijderen.
Voor de ambtenaren der justitie is het zeer ge-
wenscht nauwkeurig te zien, hoe en waar de misdaad
bedreven werd, daar het dan wellicht gemakkelijker
zal vallen den moordenaar te ontdekken. Daarom
ook, heb ik het venster open gelaten en mocht ik
niet toestaan, dat iemand het lijk aanraakte. Het
most blyven liggen op 'de plaats waar uw arme
echtgenoot gevallen is. Maar doe mij, ik smeek
’t u, het genoegen, naar uw kleedkamer te gaan. Ik
zal u daar gezelschap houden en bij u big ven tot
de burgemeester komt. Hij zal waarachynlyk eenige
inlichtingen van u verlangen.
De barones aarzelde een oogenblik, zich te verwij
deren van de deur waarachter Rudolf van Trichtvoorde
n den vreeselykaten doodsangst op het einde zyner
begon te worden. Hij ging naar het venster
bleef daar eenige oogenblikken staan. Op het oogenblik
toen hij in de kamer terugtred boorde ik een sebot.
Hy deed twee passen vooruit, en viel toen neer. Ik
zat vlak bij den schoorsteen en sprong, hevig ver
schrikt, op. In het oogenblik van uw komst, snelde
ik op hom toe.*
fZ Als do zaak zich zoo toedroeg, is mijn veronder
stelling zeer aannemelijk. Ik zal den officier van
justitie zeggen, wat ik er van denk. Maar de dader
van een onwillekeurigen moord zou uiet gevlucht
zijn. Hebt ge niet in het park gekeken P«
«O neen, daaraan heb ik niet gedacht,* antwoordde
do barones, die om zich te redden, niet tegen een
leugen opzag.
En bovendien is het feit, dat het park geen publieke
wandelweg is, in strijd met myn veronderstelling.*
ff*t Is volstrekt niet onmogelijk er In te komen,
door over den muur te klimmen. Twee jaar gele
den, toen wy te Parys waren, zijn er eeas dieven
in geweest.*
vJa, ja, dat herinner ik me. Ze tyn toen gegrepen
door een van uw boschwaohters, dien flanken De
Ruiter. Maar een dief zou zich verscholen hebben,
in plaats van een geweerschot te lossen op den ge
neraal. Hoe ’t ook zij, in elk geval zal ’t goed zijn
als de burgemeester last geeft, het gebeele park te
doorzoeken. Kunt ge volkomen vertrouwen op al
de bedienden?*
ff Zeker, ze zijn allen reeds lang by ona in dienst.*
ffOnder hen zal de moordenaar dus niet getocht
moeten worden. Laat ons hopen, dat het dar justitie
zal gelukken hem te vinden.*
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
Wij hebben gisteren de officieele be
noeming medegedeeld van het kabinet,
dat door den afloop der verkiezingen is
noodzakelijk geworden.
Het ministerie-Tak is dus afgetreden,
omdat het voor zijn plannen tot kiesrecht-
hervorming niet den steun had van de
meerderheid der kiezers, welke thans nog
ons pays légal uilmaken. Dit doet ons
leed, omdat wij steeds gehoopt hadden,
dat dit krachtig kabinet, gesteund door
een aaneengesloten liberale partij, ons de
kieswet geven zou, welke het hoofdbe
standdeel uitmaakte van het program van
1891. De geschiedenis zal uitmaken bij
wie de meeste schuld ligt van deze mis
lukte poging: bij de meerderheid der
ontbonden kamer of bij den leider der
party in het kabinet. Op dit oogenblik
zijn de hartstochten nog niet genoeg be
koeld om op deze vraag een onpartijdig
antwoord te verwachten. Waarschijnlijk
ligt de waarheid, gelijk meestal, in het
midden. De gematigden onzer partij had
den in 1891 niet moeten berusten in het
optreden van den heer Tak, van wien
men wist welke denkbeelden hij koesterde,
schoon erkend moet worden dat het moei
lijk was als scheurmakers op te treden,
vóór hij als minister aan het werk was
geweest. Omgekeerd kan men zeggen
de heer Tak had niet de leiding moeten
aanvaarden over eene uit allerlei schakee-
ringen bestaande politieke partij, van welke
hij vooruit kon berekenen, dat ongeveer
de helft minder ver wilden gaan dan hij,
indien hij niet bereid was een deel zijner
overtuiging ten offer te brengen aan het
gemeen overleg. De kabinetsformatie van
’91. droeg de kiem der ontbinding in zich.
De heer Tak gaat nu heen met den
naam van beginselvast man, maar toch
zijne vrienden zullen moeten erkennen,
dat zijn reputatie als practisch staatsman
door zijn beleid niet is vergroot. Terecht
is door prof. Gort vau der Linden gezegd
men wint geen veldslagen door te steunen
op zijn voorhoede alleen. Een tactvol
veldheer droomt van geen overwinning,
als de helft zyner armee onwillig is hem
GOUDA, 10 Mei 1894.
Hedenmorgen schrikte op del Fluweelen-
Singel het paard toot een boeren wagen ge
spannen voor de tram. De wagen ging daarby
onderste boren, de passagiers maakten kennis
met de straatsteenen maar kwamen, uitgenomen
eenige lichte knensingen, mei den schrik try.
Hedenmorgen ging het paard van denkeer
de Wit, toen hy ingespannen was en de beide
personen op den wagon zaten, op de Kleiweg
aan den haal, de agent van politie O. Nngteren
greep het by den teugel en bracht hei tot
staan.
wijs doen alles wat met hun wepsehen
overeenkomt te steunen ook al komt* het
van het bewind, dat hun hoop de bodem
heeft ingeslagen. Kunnen zij niet hebben
al wat zij verlangen, welnu laat zij bij
een volgende gelegenheid een herziening
trachten te verkrijgen van het thane ge
wezen vonnis.
Het miniaterie-Roëll ie, wat de samen
stelling betreft, een door en door liberaal
kabinet. Het is due wenechelijk, dat alle
liberalen het steunen, waar het werkt in
de richting der vrijzinnige staatkunde en
dat het kiesrechtvraagstuk eene oplossing
krijge in overeenstemming met de tegen
woordige omstandigheden. Hoemeer het
kabinet er naar streeft de breuk tusschen
de beide fractiën te heelen, hoe vrucht
baarder zijn werkzaamheid zijn zal
Naar wy vernemen znllen a. s. Maandag
(tweede pinksterdag) te Bodegraven des avonds
ten 7} ure in de Ned. Herv. Kerk als sprekers
optreden de heerenNinaber, van Bodegraven,
B. Punselic en W. van de Putte beiden uit
Gouda «tot beatryding tegen de heerschende
drinkgewoonte,» terwyl de heer W. van de
Putte eerstdaags een dergelyke rede hoopt te
houden te Waddingsveen, met gelegenheid tot
debat.
Ge zijt volstrekt nog niet wel en myn hulp zal
zeer te stade komen. Ge zult verstandig doen
net kasteel zoo spoedig mogelijk te verlaten. De
herinnering aan de noodlottige gebeurtenis zou u
voortdurend vervolgen.*
Gelooft ge dan' dat ik ’t ooit zou kunnen vergeten
Hetz tooneel waarbij ge tegenwoordig waart?
Neen, zeker niet! Maar de tijd, die alle wonden
heelt, verzacht ook het grootste leed. Gy zijt jong
mevrouw en gy blijft gelukkig niet geheel alleen op
de wereld achter. Ge hebt een zuster
Die ik van ganscher harte lief heb.*
En die uw liefde beantwoordt. Haar genegen
heid zal u tot troost strekken. Maar terwyl ik
tracht u te bewegen, den slag die u trof met gela
tenheid te dragen, voel ik, dat 't mij persoonlijk zeer
veel moeite zal kosten, mij te herstellen van den
schrik, die dit sterfgeval mij gegeven heeft. Hij,
dien gij betreurt, was zoo goed, zoo edel I Wie
heeft de laagheid kunnen hebben hem te vermoor
den?... Ik geloof niet, dat hy één vijand bad.*
«/Neen, hij had er geen enkelen,* fluisterde de
barones bijna onhoorbaar.
Dan is de moord ook onverklaarbaar, of... de
generaal moet het slachtoffer geweest zijn van een
ongeluk.*
//Misschien,* zeide Marianne het hoofd opheffend
en als het lichter was geweest, had de dokter gezien,
dat er plotseling een straal van hoop in haaroogen
flikkerde.
«Liep er ook iemand door het park, wiens geweer
toevallig is afgegaan?*
«Ik heb niets gezien. Van Hansweerd zat te
schry ven. Hiermede hield hy op, omdat *t donker
gevangenschap wachtte, als het onduldbare lijden
hem niet reeds gedood had. Maar zij voelde wel,
dat *t onmogelijk was, om op dezelfde plek onbewe
gelijk to blijven «taan zonder de aandacht van de
dokter en den burgemeester te vestigen op het be
hangsel, dat haar geheim verborg. En bovendien
boezemde het lyk haar afgrijzen in. Dokter Bertrand
had het lichaam, na de wond onderzocht te hebben,
op den rug gewenteld, en de groote wijd geopende
oogdn, geheel met bloed doorloopen, keken haar strak
aantoch was *1 haar onmogelijk den blik van het
bloedige schouwspel af te wenden.
«Goed 1” zeide zij met trillende lippen. Op den
arm van den dokter steunende ging zij naar een
klein vertrek, van de slaapkamer gescheiden door een
zyden gordijn. De dokter schoof baar een stoei toe
en nam plaats aan haar zijde.
Het kamertje werd slechts verlicht door de weer
kaatsing van de vlam der lamp. De knecht had,
voor hij zich verwijderde, de lamp op den schoor
steenmantel van het slaapvertrek geplaatst. In deze
halve duisternis bestond er minder gevaar voor me
vrouw Van Hansweerd, dat haar gelaat zou verraden,
wat er in haar binnenste omging.
Laat ons thans eens over u spreken mevrouw,"
zeide dokter Bertrand. «Gij zijt ongesteld, waar
schijnlijk voelt ge u zelfs zeer ziek, daar ge mij hebt
ontboden, en *t is uw gewoonte niet, spoedig ge
neeskundige hulp in te roepen.”
O, neen, ik heb u niet geschreven. Het was myn
man, die zich ongerust maakte, maar ’t had werkelyk
niets te beduiden. En ’t ongeluk, dat mij getroffen
heeft, doet alle kwalen vergeten. Ik geloof, dat ik
slechts een weinig koorts had.«
te volgen. Bij al zyne goede hoedanig
heden was de heer Tak niet de man om
een gemengd gezelschap als de gewezen
liberale partij onder één hoed te vangen.
De heer Tak is thans de man der toe
komst. Zijn tijd vooruit te wezen is
echter geen groote kunsttot stand te
brengen wat op het oogenblik iu overeen
stemming is met den stand der geesten,
dat is de moeilijkheid. Daarvoor staat
thans ook het nieuwe kabinet, dat betrek
kelijk spoedig bijeengebracht is Zal het
beter slagen dan zijn voorgangers De
tijd zal het moeten leeren. Gemakkelijk
zal het zeker niet gaan. De regeerings-
partij bevat een aaneengesloten phalanx
van katholieken, van welke het meeren-
deel slechts aarzelend zijn gekomen tot
de erkentenis, dat ruime uitbreiding der
kiesbevoegdheid onvermijdelijk is. Te
genover zich heeft het een talrijke oppo
sitie, bestaande uit de voorstanders van
het ingetrokken ontwerp-Tak. Er zal dus
heel wat beleid noodig zijn om het
scheepke door de branding heen in vei
lige haven te brengen.
Dat het nieuwe kabinet bezield is met
den wensch de question brdlante Weder
aan de orde te stellen, mag men opmaken
uit de namen der drie ministers, welke
een groote rol gespeeld hebben in het
kiesrechtdebat. De heeren Van Houten,
Roëll en Van der Kaay waren voorstel
lers van amendementen, die alleen ten
doel hadden het ontwerp in overeenstem
ming te brengen met hunne opvatting
van de Grondwet, maar die overigens de
grootst mogelijke uitbreiding accepteerden.
Het ligt dus voor de hand, dat zij zich
vereenigd hebben om het land aan een
kieswet te helpen. Uit de benoeming van
Mr. van Houten tot minister van binnen-
landsche zaken zou men kunnen afleiden,
dat de oplossing zal worden gezocht in de
richting van de qualiteit der woning.
Immers deze was daarvan in de Kamer een
voorstander, terwijl de heer Röell meer sym
pathie had voor de continuïteit der woning.
Is dit zóó, dan zal zeker de min. Van Houten
overgaan tot een onderzoek van het ver
band, dat er tusschen de woning bestaat
en den maatschappelijken welstand in de
verschillende doelen des lande een onder
zoek dat hij reeds in de Kamer met aan
drang gevraagd had aan zijn ambtsvoor
ganger. Vooreerst komt er dan nog geen
wetsvoorstel en zal de admistratie worden
opgedragen de noodige gegevens te ver
zamelen. Intusscben kunnen andere zaken
ter hand genomen worden, die aan de ver
schillende departementen zijn voorbereid.
Zoo althans stellen wij ons den vermoe-
delijken gang voor. Maar dan wachten het
kabinet weder nieuwe moeilijkheden. Ook
het huidige ministerie lijdt aan een vice
d’ origine. De heer Van Houten moge in
den kieswetstrijd één lijn getrokken hebben
met den heer Roëll c. sop andere pun
ten van staatsbeleid is hij veel meer gea
vanceerd dan zijne tegenwoordige collega’s.
Alweder dus dreigende klippen in ’t ver
schiet.
Wat zal nu de verhouding zijn der
fractie-Tak in de Kamer tegenover dit
ministerie Geheele samenwerking der
liberalen kan eerst weder mogelijk worden,
als de kieswet van de baan is. Maar
inmiddels behoort o. i. de oppositie de
kieswet, die komen zal, te aanvaarden en
die zoo degelijk en uitgebreid mogelijk te
maken. De kiezen der toekomst zullen dan
hebben te beslissen of de hervorming finaal
geweest is. Dit is ook het advies der
Amhemsche courant, die wij bij voorkeur
aanhalen, omdat zij een onverdacht voor
stander geweest is der kieswet-Tak.
.Eene goede politiek veroorlooft, ja
eischt dat zij (de vooruitstrevende liberalen)
al is 't onder protest, hunne stem geven
aan elke voorgedragen uitbreiding, die niet
geheel onaannemelijk is, zoo als bijvoor
beeld een censusstelsel. Want men moet
medewerken, om, zooals de Standaard
dezer dagen opmerkte, al is ’t in twee of
drie tempo’s te verkrijgen, wat in ééns
niet bereikbaar is gebleken. Maar er is
een groot onderscheid tusschen het aan
vaarden van een palliatief dat het toedie
nen vkn het afdoend geneesmiddel later
mogelijk maakt, en het opzettelijk transi-
geeren met beginsel en overtuiging in zulk
een palliatief te vinden."
Eene politieke partij behoort zich te
kunnen schikken in een geleden nederlaag.
Het land heeft gesprokende zaak is
voorloopig beslist. De geavanceerden zullen
De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 ij k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per dne maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
