f
Directe Spoorwegverbinding met GOUDA. Wlnlererdlenst 1894/95. Aangingen 1 October. - TUd van Greenwich
K
Nederlandsclie Guslaaf Adoif-Vereeniging.
Biilteolanüscb Overzicht.
houden toegankelgk tegen 10 cent entree. Ten
bepaalden tjjde wat eene groote menigte by een,
die bet lokaal binoen ging, doch weigerde
entree te betalen. Schaper kon zich niet ver
staanbaar maken, daar de aanwezigen hetn door
het zingen van vaderlandscbe liederen over
steraden. Na afloop der vergadering zocht
Schaper op heimelijke wijze een goed heenko
men, uit vrees voor zjjne hoorders, die eene
vjjandige hooding1 aannamen.
Op het wetsontwerp tot ondersteuning ran
het Weduwen- en Weezenfonds voor de offi
cieren in Ned.-Iodiê beeft de heer Bool ee i
amendement voorgesteld om art. 1 te lezen
Ten einde tusschen de inkomsten en uit
gaven van het Wednwen- en Weezeufonds
voor de officieren der landmacht in Neder-
landsch Indië evenwicht te brengen, wordt
jaatijjks, totdat de inkomsten nit renten en
bfldf*gen voldoende zjjn om de uitgaven te
dekken, aan dat fonds een subsidie uitgekeerd
Waarvan het bedrag wordt bepaald op een som
van minstens f 150.000.
Het is billjjk, meent de voorsteller, dat in
den treurigen toestand, waarin bet fonds ver
beert, worde voorzien, maar het ontwerp vor
dert meer dan noodig i«; daardoor wordt aan
da Indische middelen een eisch gesteld, die niet
billjjk is. Naar zijne meening is het voldoende
om evenwicht te brengen tusschen de inkom
•ten en uitgaven van het fonds, en dus te zor
gen voor een kapitaal, groot genoeg om nit de
rente daarvan aan te vullen wat aan contri-
bntiën te kort komt. Tot dat einde moet
telken jare een subsidie op de Indische begroo
ting gebracht worden. Dit subsidie moet op
een maximum gesteld worden, dat zoowel moet
voorzien in het onverhoopt geval dat het te
kort eens grooter mocht zjjn, als om meer te
verstrekken, wanneer de Indische geldmiddelen
dit toelaten, ten einde het kapitaal des te spoe
diger op die hoogte te brengen, dat nit zjjne
renten in het tekort op do contributiën kan
worden voorzien.
Volgt men dezen weg, dan kannen de offit
eieren van het Indische lege» volkomen gerns
zjjn omtrent de zekerheid der nitkeeringen en
zal van de schatkist een miudor groot offer
gevergd worden dan in het stelsel der Regee
ring. Voor 1894 stelt hg verder voor, bet
snbsidie te bepalen op f 50.000.
scbgolijk, dat op deze zetterjjen het werk zal
worden gestaakt het personeel bestaat er
grootendeels uit bezadigde gezellen, die een
goed loon verdienen.
De gernchten dat de steendrukkers het werk
hadden laten liggen is onwaar.
Op de drakkerjj van het Nieuwsblad van
het Noorden* staan reeds enkele zetters van
eiders aan de kasteen uit Sneek aangekomen
zetter is echter door de stakers tot meekuieren
overgehaald.
Vermoedeljjk zal de courant van avond
bet gewone formaat kunnen veracbjjnen De
heer Hazewinkel is bereid aan belangstellen
den uit zjjne boeken aan te tonen, dat eene
door de stakers per circulaire verspreide opgaaf
van loonen op zjjne drakkerjj onjuist is,
Intusschen bejj veren de typografen zich
lieden uit het volk tot bedanken voor het
abonnement op het Nieuwsblad* te doen be
sluiten.
Naar verhouding van het genoten loon, dat
de stakers van morgen aan het comité hebben
opgegeven, zul hun geld uit de reservekas wor
den verstrekt.
In den namiddag maakten zjj gezaraenljjk
met enkele socialisten eene ordeljjke wandeling
door de stad.
Antwerpen, doordien de prschtige costnmen
van den optocht van Karei V geheel verloren
gingen.
Eenigen tjjd geleden ontving de kleermaker
Goldwasser in Berljjn, een dagvaarding om als
getnige voor de rechtbank te verscbjjoen. Gold-
wasser is Israëliet. Hg schreef terstond aan
den president der rechtba ik en vroeg vrijstel
ling te mogen ontvangen voor zooveel het af
leggen van den eed betrof, wjjl de zitting sa
menviel piet een grooten Joodschen feestdag.
De getuige verscheen niet en aan een deur
waarder werd opgedragen hem met een rjjtuig
te gaan halen. De rechtbank veroordeelde hem
toen tot f 40 mark (f 24) boetedaarenboven
moest Goldwasaer bet rjjtuig betalen. En wat
na nog zonderlinger ie, is de omstandigheid,
dat toen de getuige aanwezig was, partjjen de-
sisteerden van zjjn verhoor.
De werkstakende gezellen ter drakkerjj van
de beeren Gebr. van Langen hu jjzeu, te 'e Gra-
veuhage, hebben gistermiddag allen het werk
hervat, in het vertrouwen dat de commissie
nit patroons, die een onderzoek naar eene
mogeljjke loonsverhooging zon instellen, zoo
veel mogeljjk op de belangen der gezellen zal
acht geven.
Men schrjjft nit La Louvière (België Het
is niet te geloveu welke nootlottige gevolgen
de nieuwe kieswet no reeds ouder het werk
volk heeft. De groot»te helft brengt den dag
in de h°rbergen door, redetieerende over d«
grieven tegen de industrieelen, elkaar ophitsend,
loopend van de eene meeting naar de andere.
Men vraagt zich af, waarzjj het geld vandaan
halen om reeds van nu af tot na de verkie
zingen maar zoo te vertereu.
niets bekend is. Naar wjj vernemen is da
dader bekend en proces-verbaal tegen hem op.
gemaakt. (,De Ned.*)
Uit Njjuiegen schrpft men
Dat de werving bjj de Koloniale Reserve in
omvang toeneem», kan bljjken uit het volgende
Van 1--6 October werden alléén 20 man
aangenomen, terwjjl in de maand September
ui man werden geworven, van wie alléén f#
Njjmegen 92 man.
De gezamenlgke sterkte te Nijmegen en
Zntphen ia thans 12 officieren en 261 min
deren, terwjjl de sterkte in Indië bedraagt 20
officieren (onder wie 7 gedetacheerden), 38
onderofficieren en 601 minderen, zoodat de
geheele sterkte der Koliale Reserve hier en in
Indië bedraagt 32 officieren en 948 onderoffi-
eieren en manschappen. Er is thans dus
weder een detachement aanwezig.
Het hof te Amsterdam, in booger beroep
uitspraak doende in de zaak van P. A. van
der Linde, door de arrond.-rechtbank veroor
deeld tot een gevahgenisstraf van 15 jaren,
wegens poging tot vergiftiging van zjjne moeder
eo sjjn oom, heeft dat vonnis bevestigd.
Uit Utrecht wordt gemeld
Gisterenavoud is eene zeer druk bezochte ver
gadering van typografen gehouden. Er is eene
commissie benoemd uit het persoueel van ver
schillende drukkergen, welke in last heeft ge
kregen met de patroons over verschillende
wenschen te overleggen.
Van de bonding, op de bjjeenkomst door de
patroons aan te nemen, zal bet afhangen of
hier tot werkstaking zsl worden overgegaan.
Men meldt uit Groningen
Gisterenochtend is ook het werk gestaakt
door de grootste helft, 14 man, van bet per
soneel op de drukkerjj van den heer liaan,
uitgever van de Nieuwe Provinciale Gronin
ger Courant,orgaan van ds. Bruuiinelkamp.
Gistereuavond kon de courant nog in het ge
woon formaat verschijnen, heden echter zullen
de lezers zich met een half blad tevreden
moeten stellen. Zjjn mjjne inlichtingen van de
zjjde der typografen verkregen jout, wat ik
geloof, dAn fs het loon bjj den heer Haan verre
weg het laagst en de werkt jjd daar bet langst
Er zjjn thans nog vier drukkergen in de
stad, waar het werk sjjn gewonen ghng gaat,
nameljjk by de firma Wolters, uitgeefster van
de «Nieuwe Groninger Conrant;* de firma
Van Hejjningen Bosch, uitgeefster van de
•Provinciale Groninger Courant;* Scholtens
en Zoon en HoiteeniA. Het is hoogst onwaar-
Groote ontsteltenis ontstond Mnandagavond
tusschen vjjven en halfzes te Antwerpen,
toen het bericht kwam dat Oud-Antwerpen,
de clou der tentoonstelling, in brand stond.
Het uieows vloog van mond tot mond en
troepen menschen stroomden weldra nair de
tentoonstelling. Men vreesde het ergste, dsar
het geheele stadje van hout is, maar gelukkig
bleef de brand tot enkele huizen beperkt.
In den zuideljjken hoek, bjj den ingang der
Kipdorppoort was het vuur uitgebroken in het
magazjjn waar de costomes voor de optochten
bewaard werden, volgens eenigen door een
gebrek san de electrische geleiding, volgens
anderen door petroleum. Zee buizen brandden
af, allereerst de theewinkel der heeren Cnperus
en Zn. en den daartegeuover liggenden banket
bakkerswinkel van den heer Tielemane itoey-
sckers. De vlammen breidden zich snel nit
en bereikten in enkole oogenblikken de likeur-
tapperjj van den beer Hendrik Gallemaert
Au Kenarddaarna den tabakswinkel van den
heer Jaquea^Stern en den speelgoedwinkel van
den heer Antoon Lauwers die daaruan
grensden.
De brandweer, zoowel van de tentoonstel
ling als van het museum en de naburige
kazerne, was vlug bjj'de baud. De politie, de
gendarmen, de hellebardiers en magistraten
verleenden knip, z.oodat men een boute men
geling zag van oud-Hollandsche en 'heden
daagse kleereu en uniformen.
Gelnkkig was de wind noord, zoodat de
gebouwen aan de overzjjde vau het marktplein
gespaard bleven. Intusschen had de brand
eene ware paniek teweeggebracht en de bewo
ners der huizen aan de Grand d'Place en de
aangelegen straatjes brachten in allerjjl hunne
kostbaarheden in veiligheid. Burgemeester Jan
van Rjjswjjck en een menigte andere nota
belen die juist van de begrafenis van Victor
Lynen terugkeerden, waren tegenwoordig bg
dezen brand van het verleden*, cooals een
Belgische verslaggever hot noemt.
Om 8 uur was men het vuur geheel meester
Eeu der vernielde gebouwen bevatte een aan
tal oude en moderne schildergen, toebehoorende
aan den restaurateur van het Antwerpsche
museum, en ter waarde van omstreeks 200,000
frs. Nagenoeg al deze kunstwerken zjjn als
door een ponder gered.
De ergste schade Ijjdt het bestuur van Oad- j
Eenige jaren geleden gaf een lid van de
Michigan Pomologieal Society op een te Adrian
gehouden vergadering verslag van zijne proef met
't bewaren van winterappelen, bjj verhaalde hoe
hij bet had aangelegd om in Mei frisch fruit te
hebben.
De appelen werden in October geplukt
daarna in hopen in den boomgaard geplaatst
en met hooi bedekt.
Het spreekt vanzelf dat de gekwetste ofge-
kneusde appelen zorgvuldig verwjjderd wer
den.
Tot December liet bjj de hopen onaangeroerd.
De weinige vochtigheid van den grond en de
dunne laag hooi beschutten de appelen zelfs
voor tameljjke felle nachtvorsten.
Nu werden ze gesorteerd eu in bakken
pakt die goed dicht gemaakt, in een koelen
kelder geplaatst werden, waar de temperatuur
zoo nabjj mogeljjk op 32 graden geboudeu
werd.
Zelfs al was de temperatuur eenige graden
lager, dau nog konden de appelen voor eeni
gen tjjd goed bljjven, omdat zij door de bakken
eeuigs/.ins tegen den invloed van de vorst be-
Bcheruid werden.
Elk zal erkennen, dat het bovenstaande zeer
geloofwaardig scbjjnt.
Immers iedereen heeft vaak gezien dat jon
gens iu het voorjaar appelen optochten, die
den gulieelen winter ouder gra9 of onkrnid
hadden gelegen eu die er zoo goed en zoo
frisch uitzagen, als waren ze pas van den
boom geplukt. w
In elk goal is het wel de moeite waard er
eens een proef mee te nemen.
(Öempervirens).
In strjjd met het verontrustend bericht in
de »Haarl. Ct,« wordt aan de Stand.* uit
Brussel gemeld, dat ook deze week de toestand
van dr. Kuyper bevredigend blééf, muur dat
gure weergesteldheid hem dwong binnenshuis
te bljjven, zoodat het vertrek naar hot Zuiden
nog niet kon plaats hebben.
Voorgevende agent te zjjn vau de Lombok-
commissie tot inzameling van gelden, voor de
nagelaten betrekkingen van gevallen militairen
te Lombok, vervoegde zich bg de dames J. te
Wassenaar, een net gekleed heer, om onder
steuning van bovengenoemd fonds. De edel0
geefster, geen argwaan koesterende, gaf daar.
voor de belaugrjjke som van f 1000. Spoedig
evenwel bleek, dat de dames J. mét een stu
wen oplichter te doen hebban gehad, daar bjj
de genoemde commissie, van 4en reizend agent
A gouda-rotterdam. v
Gouda
8.80
7.86
8.40
9.06
«9.40
10.46
Moordrecht.
e
7.88
8.47
e V
a
Nieuwerkerk
e
7.89
8.64
H
w
t
Oapelle
7.48
9.01
0
0
0
Rotterdam
7.—
7.5»
9.10
9.98
10.—
11.06
'Botterdam
6.01
7.85
7.47
8.—
Oapelle
6.10
6.18
r
e
t
Nieuwerkerk
6.19
8.81
a
0
0
Moordrecht
5.96
6.89
0
0
ftouda
5.89
6.36
7.4»
8.07
8.18
SO
UD A -
DEN
HAAG.
Gouda 7.80 6.86
9.09
9.87 10.49
18.11 19.
91 19.84
1.97 8.66 4.45 6.
Zev.-M. T.4f 8.47
Bl.-Kr. 7.47
Z.-Zegw.7.18 8.86
N.d-L.d.8.01
Voorb. 8.07 9.08
11.01
ll.tl
1.00
1.11
1.317
1.16
1.89
4.57
B.80
10.55
11.08
11.09
11.16
11.85
8.85
6.11
6.16
6.99
6.81
6.86
19.08
De raaultjjd. Forellen zjjn fraaie visschen,
met roode vlakjes. Zjj zjjn in Dnitschland als
een kostbaar en smakelijk gerecht bekend. Men
vindt M* meestal in de bergatroomen, en het
oog w#ïlt aangenaam verrast, wanneer men
die vischjes in bet heldere water ziet spartelen.
Maar de forellen waarvan mjjn verbil iets
zal zeggen, waren van zuiver goud.
Een rjjk koopman in Hamburg, genaamd
Bohl, had een gastmaal voor 30 personen te
zjjnen huize bereid. Zjjn vrouw, die voorden
hoofdschotel iets buitengewoons wilde geven,
koos forellen, want niet minder dan een du
kaat werd voor ieder stuk betaald.
De heer Bohl zeide nn tot zjjn vrouw
Hoor, mjjn lieve! wjj kunnen dien duren1"
schotel ruim betalen en beboeren ons daarvoor
niets te ontzeggenmaar vindt gij die uitgaaf
niet ongeoorloofd Is het niet zondig zulk
een pracht tentoon te stellen YVy moesten
dit, dunkt mij laten. Deuk eens, hoevele ar
men wjj hiermede zouden kunnen helpen weet
gjj wat wjj doen moesten de forellen geven,
doch zonder olie en azjjn.*
De vrouw die baren man kende, lachte
vriendelijk eu was met zjjn orstel tevreden.
De vriendenkriug was aan den disch ver-
eenigd en nadat een ruime voorraad uitgezochte
spjjzeu gebruikt was, verscheen er een gedekte
schotelde koopman richtte toen het woord
tot de aanzittenden
Mjne vrienden,* sprak hij, «hier zjjn fo
rellen, die mjjne vrouw voor u bestemd had,*
(maar toen hjj het deksel wpgnam, zag men
in stede van forellen, 30 gouden dukaten liggen),
doch wy vonden dat opeen burgerljjkeu disch
die visschen te prachtig waren en daar er
zoovele armen in onze stad zjjn, maakten wjj
het ons eene gewetenszaak, u die visch aan te
bieden. Ziehier echter de waarde van iederen
visch, wilt de vriendelijkheid hebben, een du
kaat te nemen en dien aan een uwer bekende
armen te geven, en zegt mjj, of ik mg in
nijjue gasten bedrogen heb of niet?*
De aanzittenden waren getroffen over de
handel wjjze van den heer Bohl en zeiden
Wjj zullen nu een dukaat daarbjj voegen en
de armen zullen zich dubbel over^nzeo raaal-
tjjd verheugen.* De Heraut.
Toen de hertog van York Zaterdag een
standbeeld had onthuld te Leeds, drong een
man naar zjjn rjjtuig en wilde er in klimmen.
Bleek een krankzinnige te zijn, die den be
roemden naam draagt van Wiliaiü Thackoray.
Op vele plaatsche heerscht onder de kippen
eene ziekte, die tot gevolg beeft dat ze veel
minder eieren leggen dan andere jaren. Thans
doet zich weer een ander verschjjnsel bg de
jonge kippen vooreene huidziekte rondom
de oogen en onder de vleugels, waardoor zjj
eerst blind worden en kort daarna sterven.
e Parjjs heeft een jongen van veertien
1, die verliefd was op de even oude doch
ter van zjjn patroon en door dezen was afge
dankt, zich doodgeschoten.
19.88
19.51
19.58
1.05
1.18
1.91
1.94
1.44
KOTTERDA M—G O U D A.
9.51
10.08 10,11
10.17
J0.87
10.84
10.41
10.47
19.90
19.40
r 11.05 11.18
9.58
10.10
10.1511.88 11.48
'eHage 8.18 9.18 9.89 10.07 11.87 18.41 18.51 1.86 1.57 4.95 5.96 6.55 6.41 7.48
V 01'DA - l' TUCHT.
Gouda 5.86 6.40 7.66 8.09 8.11 10.06 10.19 10.65 19.49 9.98 9.51 8.18 4.47 6.98 6-67 7.45 8.88 10.14
Oudsw. 5.60 6.54 11.09 9.87 5.87 7.59 10.97
poerden 5.69 7.08 8.18 f 10.90 11.17 9.46 8.07 5.0» 5.46 6.17 8.07 8.6510.35
Utrecht 6.16-*7.18 8.88 8.41 9.— 10.81 11.45 1.90 8.08 8.88 8.50 6.99 6.91 6.86 1.98 9.11 10.58
GOUD A—A USTIRDAM.
Gouda 6.40 8.11 10.06 10.55 19.11 9.61 4.47 6.98 7.45 10.14
Amsterdam Wp. 7.6f 9,10 10.65 lf.l» 1.— 8.40 6.46 6.86 9.48 lljl8
19.08
Hage 5.48 7.8
Voorb. 5.54
N.d-L.d6.59
Z.-Zegw6.08
Bl.-Kr. 6.14
Zev.-M.6.19
4.50
4.67
5.04
5.11
5.90
1.46
1.65
9.09
9.09
8.15
5.94
5.56
7.10
8.32
8.43
9.40
11.08
0
6.08
0
ff
0
9.47
0
6.10
0
9.54
0
6:17
0
0
10.01
5.49
6.96
7.30
8.52
9.03
10.10
11.80
1).10
f
f
1L.0
8.48
3.10
DEN
4.08
4.40
4.45
4.56
5.09
6.09
6.16
6.81
7.07
8.10
8.41
0
7.17
0
9.10
0
7.94
4 0
8.86
0
7.81
0
6.61
7.37
3.80
10.06
AAG GOUDA.
5.48 7.80 7.43 8.80 9.98 9.46 10.19 11.88 18.15 D88 2.15 8.45 8.48 4.15 4.49 5.17 7.—
10.18 ff 1,44 -ff 4.48 t 7.06
149 ft 7.11
fff ff 10.80ff 1.68 ff ff ff* ff 6.— f 7.80
ïoil 8.09
8.05 9.88
9.11
j»v.-m.o.iv ff ff ff 10.41 8.09 ff 6.09 - 7 81 .10
Gouda 6.80 7.50 8.18 t 9.5810.1610.51 18.0319.46 8.80 8.46 3.15 4.13 4.48 5.90 5.47 7 48 8 15 10 10
r R n H «if_ r. n it r» a.mu iu.iw
ÜTRECH f-G O U D A.
Utrecht 6.88 7.60 9.— 9.68 11.84 18.08 18.60 8.10 3.80 8.58 4.48 6.80 6.86 8.09 8.60 8 59 10 84
Woerden 6.58 8.11 10.16 11.50 19.95 t 3.49 4.16 - 6 47
Oudewater 7.07 8.19 10.84
Gouda 7.90 8.32 9.
Amsterdam Wp
Gouda
B.60
TJI0
,0" f f f v84
9.84 10.87 18.06 1.88 8.50 «87 5.80
AM STERDAM-GOUD/T <fs,
8.15 9.66 11.11 11.80 8,55 4.96
9.119.94 10.61
f f 9.19 t g
7.08 8.41 9.38 11.0T
8.04 19.44 19.16 11.48 8,10
4.86
6.80
4.85
1.68.
7.80
9.88
19.00
11.—
Toen desnellreiu Berljjn-Vlissingen Zaterdag
om 10 u. 15 m. te Rozendaal aankwam, was
een der wagens zoo warm geloopen, dat de
vlam er nit sloeg. Een beampte, die het vuur
wilde blossen, kreeg daarbjj hevige brandwon
den.
Te Bloom field, Indiana, beeft een brutale
bankdiefstal plaats gehad. Drie dieren deden
de hoofddeur met dynamiet springen en maak
ten zich van 5000 dollar meester. Een hnn
oer werd door de politie doodgeschoten
had ongeveer 1100 d
anderen ontkwamen.
dollar bij zich. De beide
Voor dp betrekking van weesvader en wees-
moeder in het weeshais van de Ned. Herv.
Gemeente te scheveningen hebben zich 105
sollicanten aangemeld.
Aan den Westerdoksdijk te Amsteidam wa-
rsn «enige jongens bezig de spoorwagens te
verrijden. Het vierjarig dochtertje van Van der
8. wilde voorbjjloopen, viel 6n kreeg een zwa
ren wagen over het lichaampje. Nog levend
werd het arme wicht, dat pas hersteld was
van een gebroken armpje, naar het gasthuis
vervoerd, doch daar overleed het.
(Echo)
In het laatst der 19e eonw. De rechtbank
te Bergen (Henegouwen) heeft een vronw uit
Wannes, die zich toelegde op duivelbannerjj
en spokenverdrjjviug en daarmede aan don
kost kwam, veroordeeld tot achttien maanden
gevangenisstraf, met last tot onmiddelljjke ge
vangenneming.
Het schip »Messale« komende van Dom-
basle-snr-Meurthe met bestemming naar Ant
werpen en geladen roet soda is in de Zuid-
Willemsvaart aangevaren door de stoomboot
•la belle Alliance*.
De >Ma:sale< heeft een groot gnt bekomen
tengevolge waarvan een gedeelte der lading ie
Maastricht is gelost, waar ook het schip in
reparatie is genomen.
Men meldt uit Haarlem
In den afgeloopen nacht is ingebroken iU
de villa's 57 eu 59 in het Florapark, bewoond
door de beeren jbr P. Quarles van Ufford
8. J Graaf van Limburg Styrum. Door het
opschuiven van een raam aan de voorkant
heeft men zich toegang^mumbuft. Een groot
aaufcal zilveren voorwerpBr zjjn ontvreemd.
Daders onbekend. V
Ze« menschen omgekomen. Bjj een brand
te Detroit (V.S.) in eea fabriek, viel een muur
eensklaps naar buiten om en stortte op 5
brandweergasten, waarbij een luiteuaut, die
allen gedood werden. Een toeschouwer, die
er dicht bjj stond werd eveneens door de
gloeiende steenen doodeljjk getroffen. Sommige
lyken zjjn vreeselijk verminkt. Bovendien
werdan negen brandweermannen gewond, waar
van een gevaarljjk. Toen de muur viel, ont
stond er onder do toeschouwers een gedrang
en een paniek, waarbjj een aanial vrouwenen
kinderen onder den voet geraakten, doch waar<
▼sn er niet éen ernstig gekwetst is.
Ernstige ramp in een kolenmjjn. In de
mgn Saint Julien, te Bracqueguies, in het
bekken van Charleroi, heeft een aardverzak-
king plaats jjehad, waarvan twee mjjn werkers,
broeder», de slachtoffers zjjn geworden, De
oen werd terstond gedood, de tweede aan do
zjjde xoo ernstig verwond, dat er weinig hoop
op behoud if. Téu teeken van ronw hebben
de werkzaamheden in alle mijnen te Bracqueg
uies een dag stilgestaan.
De -minister van Financiën heeft beslist,
dat het inkomen van ringpredikantenVT
zake van de waarneming van den dienst
oen vacature behoort tot de inkomsten we-
geos tydeljjke werkzaamheden, bedoeld bjj
art. 4 2 der wet op de Bedrijfsbelasting,
omdat bedoelde .werkzaamheden, vo/gens de
reglementen van het Ned. Herv. Kerkge
nootschap, behooren tot de ambtsverrichtin
gen ven een predikant en derhalve de daaruit
verkregen inkomsten niet zjjn te beschon
ken als inkomsten wegens tijdelrike werk
zaamheden.
Zondagavond werd te Maeterik, een gehucht
vau Horst, een schot uit een geweer gelost op
den landbouwer J. L. Hjj werd in den rech
terarm en in den buik getroffen. De dader,
die nog onbekend is, wordt door de maréchaus-
w«8 jjverig gezocht.
Gisterenavond werd in de 8t. Janskerk eene
openbare samenkomst gehouden van bovenge
noemde vereen iging.
Bjj deze gelegenheid werd door een zang
koor van 130 he«r«n en dames, onder directie
vsn den heer J. H. B. Spaanderman enkele
nummers ten gehoore gebracht, welke werden
opgeluisterd door de begeleiding van een
orcheet, bestaande uit eenige Leden der Utrecht-
sche Orchestvereeniging.
Het kerkgebouw was meer dan rol, velen
moesten zich met een staanplaats tevreden
stellen.
Nadat door den heer Spaanderman tot ope
ning van deze samenkomst een kerkeljjke feest-
ouverture was uitgevoerd, betrad de Voorzitter
der Afdeeling Gouda, die de aanwezigen nit-
noodigde te zingen Psalm 118 het laatste vers;
nadat dit geschied was sprak hg een gebed
oit, waarna bjj ongeveer het volgende zeide
Geachte toehoorders aan mg is de vereereude
taak opgedragen namens bet bestuur der
Gustaaf Adolf-Vbreeniging u allen welkom te
heeten in dit schoone bedehuis, welkom iu de
allereerste plaats aan het hoofdbestuur, die wjj
dank ?oggen dat deze vergadering dit jaar hier
ter stede zal plaats hebben, welkom aan de
afgevaardigden nit alle deelen des lands, onder
hen zie ik ook een broeder uit Dintschland,
ook aan hem roep ik een harteljjk welkom toe.
Vervolgens moet ik ()ank zeggen dat de ge.
ëerdo sprekers van dezen avond de aituoodi-
ging hadden aangenomen, daar zjj tot ons
zullen spreken van den grondslag en het doel
der Gustaaf Adolf-Vereeuiging, ook het welkom
roep ik alle leden toe en verder alle belang
stellenden, welkom aan dat dames- en heeren-
koor en den directeur daarvan, die den luister
vau deze samenkomst wilden verhoogen. Het
was wel eene vergissing dat er eer. concert
zoo worden gegeven, doch ik verheug mjj
daarin omdat velen anders deze openbare ver
gadering niet zouden hebben bjjgewoond en
harteljjk hoop ik dat de invloed van het
schoone lied van Dochter Sion'a in die stemme
des geestee van het ware protestantisme zullen
medewerken dat velen zich aansluiten bjj de
Gustaaf Adolf-Vereeuiging, want ieder dio met
ons mede wil werken aan dat schoone doel
dezer vereeniging is ons harteljjk welkom;
mjjne taak is biermede geëindigd, waarom ik het
koor uitnoodig het Hervormingslied te zingen.
Da. P. M. Keiler van Hoorn, predikant te
Dordrecht, nam na het uitvoeren van het
Hervormingslied het woord, hjj sprak over den
Zweedschen Koning Gustaaf Adolf, den dap
peren held bjj uitnemendheid, als mensen, als
protestant en als liefhebbend Christen en acht
het, uadat het koor die woorden haddon ge
zongen, een voorkeur om hier op te mogen
treden ten einde over Gustaaf Adolf te kunnen
spreken en te moeten erkennen dat alles van
God geschiedt en door hem geschiedt, daar de
nrybeid vnn den geest door Hem gegeven was,
_n dien zin zou hjj sprekeD, daar wjj allen
geroepen zjjn tot dien heiligen strjjd van vrjj-
heid des geestes, waarom deze vereeniging de
arme geloofsgenooten door voorbeeld en giften
steunen, doen wjj dit, dan drukken wij het
spoor van den overste leidsman, die Gustaaf
Adolf tot zijn voorbeeld gesteld had. Zie even
den tjjd waarin bij leefde, toeu het licht van
Luther op den kandelaar geplaatst werd, en de
hervormers een machtigeu invloed verkregen
haddenzoodat, toen Ferdinand de Tweede,
tot Roomsch keizer was gekroond in 1019 hjj een
eed deed dat hjj geheel Europa weder tot het
R. C. geloof zoo terugbrengen, waarin bjj word
gesteund door zjjue uitnemende vddheeren, die
Boheraen en Hongarjje te vuur en te zwaard
verwoestten, hieraan werd door Gnetaaf' Adolf
paal an perk gesteld, overal vertrouwde hij op
God en eer hjj slaags geraakte werden door
hem en zjjne soldaten gebeden ten hemel ge
zonden om de zegen der overwinning te mogen
erlangen? overal waar hij kwam (nadat hjj
eerst niet geneigd was, op te rokken, daarbjj
san zjjne onderhoorigen mededeelde, dat dit
misschien de weg tot zgn dood was) liep het
volk uit en werd hjj begroet, in zgn leger
heerschte krjjgstucbt, elke roof, elke doodslag
was niet alleen verboden, maar werd streng
gestraft, bjj iedere afdeeling was een prediker,
wat hjj voor het leger noodig had werd in
klinkende munt betaalt, bet leger was geheel
anders dan dat zjjner vjjauden, die raasden en
vloekten. Zjjne vereering werd vergoding.
Gustaaf Adolf die zjjn bloed, ja zjjo leven heeft
veil gehad voor zjjne ongelukkige geloofsge-
nooten en die God tot zich had genomen, toen
üjn taak was verricht, waardoor die vrjjbeid
zgn ontstaan te danken heeft, waarin wjj ons
hier en elders mogen verheugen, moge zjj een
spoorslag zgn dat er wat meer heldengeest en
naastenliefde in de protestanten mogen komen,
opdat het protestantisme nog meer de vlag
hoog moge opheffen.
Daarop werd andermaal door het koor een
nummer uitgevoerd eu wel «Eeuwig is God.*
Dr. C. H. van Rhjjn, Hoogleeraar te Gro
ningen nam daarna het woord om, de Gustaaf
Adolf-Vereeniging te bespreken en aan to be
velen, daar de vereeniging van Gnetaaf Adolf
eerst twee eeuwen na den dood van den
Zweedschen koning was opgericht en wel op
den 15 November 1832. Waren vroeger velen
ter bedevaart opgegaan om het graf van die
koning te zien en ingenomenheid aan dien
edelen atrijder te betuigen, deze vereeniging
stelt zich ten doel het protestantisme op te
heffen en door vele noodljjdende kerken wordt
aan de vereeniging verzocht tot hen over te
komen, dit alleen kan geschiaden wanneer vele
protestanten hunne gaven aan de vereeniging
schenken volgens de officieele opgave is de
ufd. Gonda ook teruggegaan; du lezende, dacht
bg kan ik de Goudsche protestanten niet meer
en daarom leg iedere week twee centeu weg
en gjj houdt per jaar nog wat over en moge
van de Gouwenaars een gloed uitgaan voor
deze vereeniging die alle afdeelingen overtref»;
de Gnstaaf Adolf-Vereeniging arbeidt in den-
zelfden geest als de koning vau Zweden, inde
Gustaaf Adolf-Vereeniging zjjn verschillende
ricbtiugeu van protestanten vereenigt, doch dit
maakt juist haar streven schoon. Wjj waar-
deereu wat wjj in Nederlaud hebben, ouze
kerken, ons godsdienst-onderwjjo en er zjjn nog
zoovele plaatsen die de hulp der vereeniging
noodig hebbeu. De vereeniging telt slechts
4000 leien die f 11000 'sjaars opbrengen,
maar veel wordt er gevraagd. Laat ous allen
toetreden tot de Gustaaf Adolf-Vereeniging tot
uitbreiding van het kouinkrjjk Gods.
Door het zangkoor werd het lAatste nuin-
mef.' Halleluja gezongen, waarop Dr. van
Rhjju een dnnkgebed uitsprak en de gehdelo
vergaderde menigte staande zong het laatste
vers van psalm 96.
De verschillende zangnummers benevens de
orgeluuminers, werden uitstekend uitgevoerd,
waarom wjj meeneu een woord van dauk te
moeten toebrengen aau dames eu heeren van
het koor en in het bjjzouder aan buunen
directeur den heer J. H. B. Spaanderman.
Het Hongaarsche 11 oogerhuis heeft ook de
wet, waarbjj do Joodsche godsdienst erkend
wordt, verworpen met 109 tegen 103 stemmen.
Men had dit verwacht, want de clericalen van
allerlei slag vreesden, dat door deze wet hua
kerk schade zou ljjden, vooral bg gemengde
huwelijken. Iu Oostenrjjk is de Joodsche eere-
dienst reeds 27 jaren erkeud bjj de wetia
Hongarije mag dit nog uiet en te Pest stemden
zelfs do hofdignitarissen, die ale zoodanig lid
van het Magnstenhuie zjjn, tegen hetgeen hier
een «nieuwigheid* was. De liberale Regeeriug
geeft echter den strjjd niet op. De wet gaat
opnieuw naar het Huis van Afgevaardigden,
wordt daar opnieuw aangenomen en gaat dan
dau weer naar liet Magnatenhuis terug. Mis
schien dat een pressie van den Keizer op de
bofdiguitaritsen genoegzaam Ujjkt om de wet
de tweedo maal te doen aannemen. Gelukt dit
niet, dan wordt de census verlaagd en uit
Zevenbergeu zooveel nieuwe liberale leden ge
haald als noodig bljjkt.
Fransche binden hebben de grieven opgetee-
kend die de Franschen hebbeu tegen de Engel-
schen. De klachten van Engeland worden uitge
sproken in een hoofdartikel der Times*.
Engeland beeft ongeveer eeu meoscbenleeftjjd
lang aan Frankrjjk in West-Afrika ds vrjje
band gelaten, van welke vrjjbeid Frankrjjk
ruimschoots gebruik beeft gemaakt, Van Senegal
uitgaande, heeft het langzamerhand bet geheele
oitgestrekt gebied tusschen den Boveu-Niger
én de zee bezet. 'De Engelsche kolonie aan
de Gambia is door Fransche bezittingen in
gesloten, tot zjj niet meer was dan een strook
aan don benedenloop der rivier De kolonie
£iera Leonue onderging betzelfde lot. Aan den
Beneden Niger heeft de Eng. maatschappjj
zich staande gehouden, miiar zjj wordt be
dreigd door allerlei aanspraken van de Fran
schen, die ten doel hebben het Engeleche
gebied te beperken en zjjne ontwikkeling tegen
te houden.
Met betrekking tot deze geheele streek
heeft Engeland volgens de Times* de groot
ste voorkomendheid getoond. In vele richtingen
kon het zgu bezit uitbreiden, maar het heeft
dit niet gedaan. Het heeft de toekomst zijner
kroonkoloniën opgeofferd en zelfs waar de bo-
langen der Royal Niger Company in het spel
kwamen, voorbeeldige gematigdheid getoond.
Volgens de Timet*zgn deze feiten voldoende
om onpartijdige Franschen te overtuigen, dat
Engeland niet najjverig is over de uitbreiding
van het koloniaal bezit der Franschen. Zjj
mogen vrjj hunne overtollige bevolking naar
Algiers zendeni een tain maken van de Sahara
eu te Timboktoe een groote handelsmarkt in
richten zonder dat de Engelschen er hen
boos om zullen aanzien.
Maar Frankrjjk is met zjjne uitgebreide be
zittingen aan de westkost en aan de Middel-
landscho Zee niet tevreden eu wil zgn grenzen
uitbreiden tot de bronnen van den NjjI. In
deze richting kan bet niet ver gaan zonder de
grens van het Britscbe gebied in Oost-Alrika
te bereiken. Met allen goeden wil ter wereld,
zegt de Times*, kannen de Engelschen niet
aannemen, «dat de uatnurlgke grenzen van
Fransch Congo zoo ver reiken als eenige Fran
schen die wi'len plaatsen*. Het Cityblad wjjst
daarbjj op het groote gevaar voor den handel,
dat het protectionistische stelsel der Franschen
hierbij oplevert, terwjjl markten die onder
Engelschen invloed kamen, vrjj zjjn voor den
gebeelen wereldhandel. Indien de Franschen
niet inzien dat een Fransche bezitting in de
onmiddelljjke nabjjheid van den NjjI niet ge
duld mag worden, behoeft men niet te ver
wachten dat de Afrik, quaeatiën heel spoedig
tallen worden geregeld.
De herinnert ds Franschen eraan,
dat ook Engeland sjjue «preoccupations hieto-
nquea heeft.* Een daarvan v— dat de wegen
naar Indië veilig moeten sjjn son in ge-
vaar komen, indien een groot Fransche rjjk in
Middetf-Afrika ontstond. Madagascar zgn de
Engelschen bjj tract raat verplicht te ontsian
maar zjj behoeven niet toe te staan dat de
Frauscben in het gebied van Britachen invloed
post vatten. Fraukrjik'a haastige poging
om zich in deze streken te vestigen, is niet
vricudschappeljjk jegens de Engelschen.
Er komen na gunstiger berichten over
Czaar Alexander.
De Russische gezant te Berljjn deelt mede,
dat sedert eenige dagen verbetering isgekomaa
in den toestand van den patiënt Na agtta
aankomst te Livadia gevoelde de keizer zieh
8->«u asiHi Ki«H
minder wel, teugevolge van de vermoeienissen
der reis, maar nu zjjn de ongunstige verschijn
selen weer geweken. De Czaar slaapt goed en
ook in audere opzichten is zjjn toestand naar
omstandigheden bevredigend. Hetzelfde wordt
ook medegedeeld door professor Leyden, op
grond van berichten, door hem nit Livadia
ontvingen.
Men is nu reeds druk bezig met het maken
van de toebereidselen voor de reis naar Corfu.
Ten einde van de Krim naar Corfu te gaan,
moet Czaar Alexander de Dardanellen paeaoe-
reu. Dit zal de eerste maal zgn, dat een
der Russische keizers vau dezen, door
Turksche forten bestreken vaarweg gebruik
maakt.
Over het regentschap van den Czarewitch
ia niets meer vernomen. Alleen wordt na nit
Berljjn gemeld, dat dit plan reeds in over
weging was, toen de Czaar nog te Spala ver
toefde. Een besluit daarover is nog niet ge-
valleu. Vermoedelgk zal men eeret afwachten
welken loop de ziekte d" Czaren gedurende
de eerste dageu zal nemen.
De opstand der Kaflëre in Delagoo-baai laat
zich ernBtig aanzien. Ze bedreigen, thaas de
hoofdstad en zullen misschien spoedig tot een
aanval overgaan.
Te Lissabon big ft men beweren, dat de
l'ortugeearhe troepen, die Loreuzo Marqupz
bezetten, sterk genoeg zjjn om do Kaffers sf
te slaan bjj een eventueelen aanval op de
stad maar in Znid-Airika is men daar niet
zoo gerust op. Het naastbgsgnde leger der
inboorlingen ie thans geen zeven mjjleu meer
van Lorenzo Marqnez verwijderd. Alle mago-
zjjnen in het land zjju geplunderd; een hoe
veelheid wapenen on ammunitie, door de
Portugeezen in den steek gelaten, ia in han
den dor Kaffers gevallen. De bevriende inboor
lingen hebben zich ter beschikking gesteld
van den Portugeezou gouverneur, maar bet
schgnt, dut zjj slecht gewapend en daarom
van niet veel nnt kunnen zjjn,
In hoevur onder dezen opstand de verbete
ring der haven (waarbjj Transvaal zoo groot
belung heeft) zal te ljjden hebben, moet nog
bljjken. Iu het laatste nummer van de •Volks
stem heette het, dat er met kracht aan gewerkt
wordt.
De gesteldheid van het hedendaagsche we
reldverkeer stelt, schreef dit blad, twee
hoofdvereischfen aau een havenplaats, nameljjk
snelheid en goedkoopheid van het ontschepen
on inschepen der koopmansgoederen. Er ie
geen haven in gaosch Zuid-Afrika, welke beter
dau Delagoabaai beantwoordt aan die vereisoh-
ten mits men maar de handen uit de mouw
steekt, betgeen nu ten slotte echjjnt te ge
beuren.
Het is intusschen merkwaardig om te zien,
hoe laogzauierband de oogen der groote bezig-
heids-menschen te Johannesburg opengaan
voor het groote gewicht der Delagoabaai.ljjn
ten opzichte van den invoerhandel naar de
goudvelden. Eerst heden beginnen de eitlan-
ders wezenljjk te begrjjpen, dat president
Kroger toch waarljjk geen zwakhoofdige was
met zgn doordrjjveo van genoemde ljjn. Dage*
jjks wordt bet besef levendiger, dat de ïaren-
lang met onnitputteljjk gedold doorgedreven
spoor weg-politiek der Regeeriug, aan de Z.-A.
Republiek een positie heeft geschonken bovan
die van eenige anders s'aategemeanscbap ia
dit ons werelddeel.
Natuurlijk zien de Jingo's dit met leede
aogen, en ze sporen de Engelsche regeering
san om, voor zooveel ze dit kan, de Zv^k.
Republiek in haar ontwikkeling te belemmeren.
Onder geen voorwaarde raag geduld wor-
den, dat de Transvaal bet uitsluitend beheer
krjjgt over talk een belaugrjjke haven als
Delagoabaai, zegt de »Satorday KeviowEn
geland moet inzien hoe belangrjjk het is, dat
het «eb* bet beheer van dÉ haven verwerft
iu bét algemeen belang en onli zich te be-
•ch^pien tegen de sterken aanwas van Fraak-
rjjks gezag op Madagascar, ia het kanaal
Mozambique en in den Indiecben Oceaan.*
De Jingo's zonden dus den waggelenden rens
nog zwaarder willen belasten. Vol begeerljjk-
lieid, hadden liefst dat Brittanje de halve
wereld annexeerde; maar ze vergeten dat eave
zoo groot bezit zware zorgen meébrengi Don
zal men eerst recht voelen, als, onverhoopt,
«John Boll* eens in een oorlog met een mach
tige zee-mogendheid mocht gewikkeld worden
