Directe Spoorwegverbinding met GOUDA.
Wlnlererdlenst 1894/95. Aangevangen 1 October.
T(jd van Greenwich.
Het begin der ellende.
Bnitenlandsch Overzicht.
AFKONDIGING.
f
▼ree «en paviljoen worden gebouwd, waarbjj
oen nieuw-uitgevonden •ieensoort run hooge
knnetvraarde zul worden gebruikt. Het iena-
melijk aan ingenieur* vun deze fabriek gelakt
zundsteenen met een daane laag porcelein te
overgieten, waaraan men de schoonste kleuren
kan geren.
SUton-Genomal. 2e. Kauaa. Zitting ran
Donderdag 11 October 1894.
Met 48 tegen 42 stemmen werd door de
Tweede Kamer de billijkheid erkend om aan
wjjlen de concessionarissen voor de ljjn Sama-
rang*Cheribon het waarb.-kapitaal van f250.000
terug te geven.
Na de stemming over dit wetsontwerp ging
de Kamer terstond over tot behandeling van
het ontwerp betreffende het weduwen- en wee-
zenpensioenfonds voor Indische officieren. Zoo
als van onxe lezers bekend is gaat dat fonds
erg achteruit, en is nit berekeningen van prof.
Van Geer gebleken, dat het fonds in later*
jaren by de toeneming van het aantal weduwen
en weezen niet meer aan zjjn verplichtingen
zal kannen voldoen, tenzjj de Staat het fonds
financieel te hulp komt. Daarom heeft de
Regeering voorgesteld ten behoeve van het
fonds jaarljjks drie ton op de Indische begroo
ting nit te trekken en daarmede voort te gaan
totdat het fonds, blykens op te maken weten-
sohappeljjke belansen, overeen voldoende reserve
zal beschikken.
Dit was niet geheel en al het gevoelen van
prof. Van Geer die in deze de regeering van
advies gediend beeft. Die geleerde gaf er de
voorkeur aan, het bestaande fonds te sluiten
en een nienw op te richten voor de in de
toskomst "aan te stellen officieren. Met behulp
van het bestaande fonds zon de llegeering
dan zorgen dat aan de rechten van de deel-
genooten in dit fonds niet werd te kort gedaan.
Deae laatste zieniwjjze wera in de Kamer
door vele leden gedeeld, zooals gisteren uit
hbt korte algeraeene debat bleek, ook door
den heer De Bas. Zjj is echter niet geschikt
om >n den vorm van een amendement in
d« wet te worden belichaamd. Wil men dit
stelsel, dan zal het slechts te verkrjjgen
zyn door de thans aanhangige voordracht te
verwerpen.
Minder ingrypend is het denkbeeld van den
heer Boo!, die in plaats van vast 3 ton,
jaarlyks een bedrag van minstens 1.5 ton wil
bypassen. Met behulp dezer bydrage zal het
fonds aan al zyn verplichtingen kunnen vol
doen en zelfs groeien, doch langzamer dan
in het stelsel der regeering. Dit blykt uit
de cjjters, door de regeering in haar laatste
ontwerp medegedeeld. Het fonds bedroeg off'
1 Januari 1888 nog ruim 3 millioen. Het
was op 1 Januari 1893 teruggegaan tot 2.7
mülioen; de achteruitgang in 1892 bedroeg
niet minder dan f 110.000.. Doch met eene
bydrage van f 150.000 zou er toch geen
verdere aanval op het kapitaal noodig rjju;
de toestand zou «langzamerhand* verbeteren.
Over dit amendement zullen heden de dis-
cussiën worden voortgezet.
Aan een brief dd. 30 Augustus van een
ooggetuige 'van de Lombokramp ontleent de
»Java-Bode< het volgende verhaal.
»De groote ramp welke onze troepen te
Tjakraoegara en Mataram trof, kwam geheel
onverwacht. De onderhandelingen geschiedden
zoo, dat iederen dag teekening van het con
tract kon verwacht worden. In dit contract
was o. a. bepaald dat de Sasaks, onder het
directe bestuur hunner eigene hoofden en onder
oontrole van eenige gouvernements-ambtenaren,
zouden bljjveo onder het bestuur der Balische
vorsten.
Ten einde dezen toestand voor te bereiden
waren den 22sten Augustus twee kolonnes
naar het binnenland gegaan, om to zorgen
dat de gewppende benden der Baliërs en Sasaks
uit elkander zouden gaan, en op dit terugtrek
ken toezicht te honden.
Niets wees alzoo op eenige vijandige bedoe
lingen. Wel had er den 24n Augustus des
avonds een oploop van Balineezen plaats door
dat een veroordeelde by het begieten van den
weg een Baiiër met water bespatte, doch dit
opstootje was spoedig geëiodigd.
Den 25n Augustus in den voorarond werd
van Ampenan bericht ontvangen, dat de
Baliërs voornemens waren ons onverhoeds aan
te vallen, en dat zulks reeds eerder zoude ge
beurd zyn, wanneer niet de dood van een aan
zienlijke Bakneesche vrouw, welke dood als
een slecht voorteeken beschouwd werd, die
plannen had doen uitstellen.
Ofschoon de geheele loop der onderhande
lingen en de algetneene toestand dit bericht
ongelouflyk maakten, vond de opperbevelhebber
het toch beter het hoofdkwartier te verplaatsen
en over te brengen naar het bivouak van het
6e bataljon, dat ongeveer 5 minuten loopens
verder gelegen waa terwjjl aan de kqlonnes
Van Lawick en Van Bylevelt in het binnen
land bericht werd gezonden om terng te
keeren.
Aangezien het geschat van dit bivonak met
den overste Van Bijlevelt naar het binnenland
was gegaan, deed generaal Vetter eenige artil
lerie van Mataram komen.
Ër werd scherp wacht gehouden en de
avond verliep dan ook kalm, toen omtrent
halftwaalf des nachts het eerste en danrca
meerdere schoten werden gehoord en onmid
dellijk alarm geblazen werd.
In weinige oogenblikken waa alles op de
been, en werd van alle zyden An overstelpend
vuur op het bivouak geopend.'In den aanvang
deed de vjjand een poging om ons bivonak
van den grooten wog aan te vallen, doch
eenige salvos en een kartets deden die bende
uit elkander stniven, en daArna vertoonde de
vyand zich niet meer, doch bleef onze troepen
voortdurend uit de schietgaten op korten af
stand beschieten, waardoor wjj in korten tjjd
verscheidene dooden en gewonden kregen.
Wel poogden onze troepen dooreen krachtig
vunr den vyand uit zjjne schuilhoeken te
verdrjjven, doch deze stond zoo goed gedekt,
dat onze salvos weinig uitwerking hadden. In
zyn overmoed plaatste de vyand toen ladders
tegen de binnensyde der poeri, om ons van
over de muren te beschieten, maar zy die
zich vertoonden werden zoo warm door de
onzen ontvangen, dat ook van dergelyke po
gingen verder werd afgezien.
Dit alles gebeurde in een stildonkeren nackt.
Onze troepen hadden eenige hoop, dat men
by het opkomen der maan tegen half drie
wat meer van den vyand zond* te zieu krygeu
doch deze hoop was jjdel; de maan vormde
toch slechts een kleine sikkel en de lucht
was zeer bewolkt.
Onder al dit schieten hoorde men de Baliërs
bovendien tegen den binnenwand van den
poeri-mnur bonzen, waarscbynlyk om meerdere
schietgaten te maken. Aan de buitenzijde van
dien muur stond een loods voor de veroor
deelden. Dezen, door dat slaan verschrikt,
liepen aohreenwende nit die loods op onze
troépen in, en werden daardoor een oogenblik
▼oor vyaoden aangezien, waardoor onzen
troepen op ben schoten en verscheidenen ver
wonden en doodden.
Werkelyk bleek kort daarop, dat de vijand
bet voornemen had nienwe schietgaten te
maken, ten minste eenige oogenblikken later
ontstond, een groot gat waaruit wjj weer een
krachtig vuur kregen. De artillerie, die echter
bare schoten op deze opening richtte, braebt
'svjjandi vuur daar spoedig tot zwijgen.
Onder deze omstandigheden brgb eindeljjk
de morgen aan, maar dit verbeterde den toe
stand nietde vyand, die in den nacht meer
dere schietgaten had gemaakt, stond steeds
gedekt en had een beter oog op onze
troepen.
Daarom werd besloten om terug te trekken
naar eene aan het bivonak grenzende en door
een muur omringde rnimte, waar men veilig
was zoolang de vyand geen poging deed om
dfp muren met laddert te beklimmen, en ons
alzoo van boven te besohieten. Om dit te
voorkomen, werden door onze troepen spoedig
eenige ladders gemaakt, en de wanden van
schietgaten voorzien. De vyand bleek echter
ook na te laf om nit zjjne schuilhoeken te
komen. Wel kwamen nu en dan eenige voor
vechters tandak kende op den weg, doch deze
werden allen neergeschoten.
Ofschoon onze troepen nu goed voor het
vuur van den vijand beveiligd waren, kon san
blyven niet gedacht worden, omdat er slechts
voor één dag eten en too goed als geen drink
water aanwezig was. Daarom werd besloten
tegen twee nar op te rukken en terng te trek
ken op het bivouak te Mataram. Onder een
hevig vuur van den vyand werd de terugtocht
aanvaard, die slechts langzaam verderde, vooral
doordat bet transport der gewonden onder het
hevig vnur van den vyand veel tjjd vorderde.
Om hieraan een einde te maken, werden de
gewonden op de stokken medegevoerd. In den
aanvang van'den terugtocht bleven destukkeu
in een sloot steken, maar zjj werden met be
hulp der troepen er weer uitgetrokken.
Daar bet terugtrekken langs den grooten
weg hoogst gevaarljjk zonde zyn, werd een
zuidwaartscbe omweg gemaakt. Nabjj het
bivonak te Mataram werd op den grooten weg
gedeboucbeerd. Onmiddellijk bleek echter, dat
bet 7e bataljon dit bivounk ook verlaten had,
en zich in een dewatempel op een sawah een
weinig verder verschunst had. Ëen compagnie
rokte van daar uit om onze troepen op te
Het terugtrekken op dien dewatempel bad
plaats onder een hevig vnur «an den vjjand.
Hierdoor werden onder anderen de paarden
der artillerie sëhichtig en voordat men er iets
aan kon doen, sloegen zy op hol en renden
naar hunne stallen in het oude bivouak terug.
De gewondeu hadden ter nauwernood tjjd van
die stukken af te springen. Zjj konden echter
nog allen opgenomen en in den dewatempel
gevoerd worden.
Kort hierop kwam een tweede troepje op
den weg deboucheeren, waarop dadel jjk een
detachement uitrukte om hen binnen te halen;
het bleek, dat generaal Van Ham zich onder
hen bevond.
Generaal Van Ilam was nameljjk bjj het
verlaten van het bivonak te Tjakrsnegara on
middellijk zwaar gewond, had nog gepoogd
zich een eind voort te sleepen, doch daar dit
niet gelakte, moest men hem drageu, en daar
door geraakte men bjj den hoofdtroep ten
achteren. Kort ua aankomst te Mataram stierf
generaal Vau Ham kalm, en bjj werd dien
zelfden nacht in alle stilte plechtig begraven.
Hier werd verder vernomen, dat majoor
Hamerster, die ?'ch bjj de comagnie, welke
bij het terugtrekken de acbtsrhoede vormde
bevond, en welke o. a. de te Tjakranegara
gèkregen verwouden onder haar hoede had,
znlk een overstelpend vonr had gekregen, dat
zy onmogeljjk verder kon gaan, zonder zware
verliezen te lyden, tenzy men de gewonden
zonde achterlaten, Hieraan werd natuurlijk
niet gedacht, en daarom werd in afwachting
van hetgeen verder gebeuren zoude geen
deel genomen aan den terugtocht.
Tegen 5 uren in den middag van de aan
komst te Mataram werd uit het zuiden ge
schutvuur vernomen, en kort daarop salvos
die steeds nader kwamen. Voortdurend wer
den door de onzen signalen gegeven om de
aandacht te trekken, en weldra werden die
signalen ook beantwoord, eu zag men de ko*
lonne Van Bylevelt op ons bivouak aankomeu.
Hoewel deze koloune niet zoovele verliezen had
geledeD, had zij toch verscheidene gewonden,
waaronder de overste Van Bylevelt zelve zwaar
gewond
Daarop laat de »J.-B.« volgen:
Aan dezen "^brief, die niet verder loopt en
later vervolgd zdl worden, kunnpn wjj uit ons
door een anderen ooggetuigen verstrekte ge
gevens de volgende kantteekeningen toevoegen
Terwyl de Icolonnea naar het binnenland
moesten gaan o. a. om de Baliërs van daar
te doen terugkeeren, kwam iemand, die van
Soekarara naar Tjakranegara ging, troepjes
gewapende Baliërs tegen, die zich in de rich
ting naar Soekarara voortspoedden, en zag bij
een pas vermoorden Sasak op den weg liggen
met een troep zwaar gewapende Baliërs er
omheen.
De nacht was niet alleen stikdonker, maar
het bivouak was ook niet verlicht, hetgeen
alsmede de oorzaak was dat op de dwangar
beiders ais op vyanden werd geschoten en
vjjftig banner werden gedood of gewond.
Onze kartetsen smoorden in de dikke klei-
maren en sprongen niet. Gedurende den terug
tocht van Tjakranegare naar Mataram stelde
generaal Vetter, die voortdurend zjjne bevelen
bleef geven, zich telkens aan het hevigste
vnur van den vjjand bloot, zonder te trachten
zich daartegen te dekken.
De compagnie, bjj welke zich majoor Ha
merster bevond en die znlk een overstelpend
vuur kreeg, dat zy ontnogeljjk verder kon
gaan, was die van kapitein Kamerman.
Een Engelsch bied gaf de volgende schets
▼an den tegenwoordigen keizer van Cbina:
Een zeer groote, en bjj uitstek tragische
figonr in het oostersch drama, dat na wordt
afgespeeld, is de Cbineesche keizer.
Deze jonge, tenger gevormde man, met de
zeer doeve, melancholieke oogen, zit gevangen
in zyn uitgestrekt paleis, als een edele vogel
in een kolossale, vergalde kooi. Hjj is zeer
eenvoadig gekleed, te midden van de weelde
die hem omglanst. Hjj beeft prachtige kamers,
waarin bjj mag zitten, plechtig, stjjf in den
grooten troonstoel.
Hjj heeft tempels, waarin bjj mag gaan
knielen en de ceremonieën verrichten met de
▼oorgeschreven gebaren en in de orde van
den Li Ki, (het Boek der ceremonieën), zooals
de Chineezen keizers dat vóór het begin onzer
jaartelling al deden. Hjj mag statig wandelen
in de magnifieke tninen vol zingende vogels
en springende fonteinen.
Maar nooit zal hjj verder komen dan de
nauwe horizon om hem heen.
De wereld buiten znllen zyn oogen nooit
zien. Hjj weet niet, wat bet leven is, wat
bet volk is, wat de zee en de groote aarde
zyn. Hjj ziet niet de millioenen onderdanen
over welke hjj beerscht.
Hjj weet niets, dan wat men hem gelieft te
zeggen, üjj is de Zoon des Hemels. «Den
Zoon des Hemels behoort (alles) toe wat onder
den Hemel is, zegt een Cbioeesch spreekwoord.
Ziju persoon is heilig. Het volk mag
die heiligheid niet met de oogen ont-
wyden.
g Hjj is omringd van een bende intrigeerende
mandarynen en is als vastgeketend in de
étiquette, welke hjj moet opvolgen. Hjj weet
«an de dingen buiten zyn paleis alleen de
namen. Wat hjj doet, hoe hjj leeft, wat hjj
ondergaat, alles is voorgeschreven.
En buiten hem gaat het groote Leven,
waarvan hjj de groote beteekenis niet ver
moedt, en boven zyn hoofd hangt het Noodlot,
waarin hjj gelooft, als een zwaar-zwarte wolk
boven een gouden vogeltje in een boom.
Het is meer dan waarschjjnljjk, dat zjjne
regeering niet lang meer zal duren. Als Japan
overwint zal de party der Ko Lao Hoer (de
Ming-partjj) hem overvallen, en zyn einde zal
een moord zyn.
Ik stel my «oor, hoe verschrikt bjj zal op
zien, als het Noodlot over hem heen komt.
Hy, die niet weet wat het is, die nooit geleefd
heeft, en dan in eeos het harde, wreed&leven
ou verbiddel jjk voor zich zal zieu eindigen.
Dit is wel het hoogst tragische wat ik weet.
Eu deze man is mjj wel bet sympathiekste
van alle menschen, over wien ik heb nage
dacht.
De Amsterdammer gaat voort adviezen
omtrent de door den heer Trenb voorgestelde
samensmelting «an radicalen en geavanceerd-
liberalen als hoofdartikel te publiceeren.
Gisteren was de heer Zeilmaker nit Schrans
bij Leen warden aan bet woord. Het bevreemdt
hem sterk, dat de heer Treub, »de vader van
den Radicalen Bond», die in '92 bezielende
woorden* vóór afscheiding en oprichting van
dien Bond sprak, zyn kind in het derde
levensjaar wil helpen vermoorden.
ft ends «.80
Meordreeht.
Nieewsrkerk
Oapelle
Botterdam 7.—
Hisuwerksrk
Moordrecht
7.91
8.40
9.06
0.40
10.46
7J8
8.47
f
7.89
8.54
7.46
9.01*
7.5»
9.10
9.11
10.—
11.0»
6.09
7.8»
7.47
ti
t.10
6.18
t
ff
5.19
6.81
a
ff
5.86
6.90
0
6.88
6.85
7.4»
8.07
8.18
GOD DA-f O TT BR DAM.
10.B5
18.08
11.18
1.84
8.68
4.60
6.94
5.56
7.10
8.88
8.48
9.40
11.09
11.10
11.08
ff
ff
18.58
ff
ff
4.67
ff
6.08
ff
ff
ff
9.47
ff
ff
11.09
ff
ff
fi 1.05
ff
ff
1.04
6.10
ff
ff
ff
9.54
ff
ff
11.16
ff
ff
1.19
ff
ff
6.11
ff
6.17
0
ff
ff
10.01
ff
ff
11.8»
11.88
19.88
1.91
1.44
4.10
6.80
5.49
6.86
7.80
8.69
9.08
10.10
11J0
11.80
ROTTBRDA M-0 O TJ D A.
Mf
8.86
9.45
9.81
10.17
J1.80
11.90
1.45
9.80
9.60
8.48
4.80
4.45
».81
7.07 8.10
9
ff
ff
10.87
ff
ff
1.66
ff
ff
ff
ff
4.11
ff
7.17
9.60
ff
ff
ff
10.84
ff
ff
9.08
ff
ff
ff
ff
6.08
ff
7.84
9.» 6
ff
t
ff
10.41
ff
ff
9.09
ff
ff
ff
ff
5.09
ff
7.81
ff
0
10.08
10.11
10.47
18.08
19.40
9.15
9.48
8. TO
4.08
4.40
5.16
6.51
7.87 8.80
10.06
Goul. 7.90 9.35 9.00 0.97 10.tl
M.01
ZtT.-li. 7.41 8.47
Bl-Ki. 7.47
Z.-£a(W.7.5S 8.50 11.10
N.d-L.d.8.01
Voorb. 0.07 0.08 11.9*
'■Hip 9.11 0.19 9.90 10.07 11.17
Ooudl 5.59 9.40 7.55 9.00 l.ll
Oude*. 5.50 8.54
Wo.rd.1 5.50 7.05 9.11
Utrakl 9.11 7.11 8.98 5.41 9.—
Ooudl 6.40 8.11
Aattwdia Wp. 7.59 0.10
OOÜDA—D*B HAAG.
11.1118.8118.64 1.17 8.55 4.45 e.*7 5.59 7.18 8.19 9.8711.06 11.1*
'J
1.08
1.11
1.17
1.86
1.88
4.67
5.08
9.49
9.58
10.10
10.1611.8811.48
«,U
6.16 t i
6.88
6.81
8.80 6.86
18.41 18.11 1.86 1.87 4.86 6.86 6.65 6.41 7.48 9
O OT' DA-tJTIRCHT.
10.06 10.18 10.66 18.46 8.88 Ï.51 8.18 4.47 6.88 5.67 7.45 8.88 10.14
i 11.09 8.87 6.87 v 7.69 10.87
10.10 11.17 8.45 8.07 1.06 5.45 6.17 8.07 8.66 10.85
- 10.51 11.46 1.10 8.08 8.88 8.50 5.89 8.11 6.85 1.88 9.11 10.58
GOUDA-AM8TIRDA M.
10.06 10.1» 18.11 8.11 4.47 5.18 7.41 10.14
10.18 18.18 1.— *.«0 1.4» 6.8» 8.48 11.1*
DEN HAAG GOUDA.
't Hag* 6.48 7.80 7.4*8.80 9.88 9.4610.1911.8818.15 1.88 9.16 8.45 8.48 4.15 4.49 5.17 7.— 8.06 8.8*
Voorb. 5.64 0,0 i i a> 10.18 9 1.44 0000 4.48 9 7.06
N.d«L.d5.5» g ff ff ff ff ut 1.49 9 af 7.11 0 w
Z.-Zegw«.08 g g g 0 10.80 1.68 f 7.80 9.»1
BI.-Kr. 6.14 0 g g g 0 10.86 t 9.04 t 't t t ff 7.86 f
Zev.-M.6.19 0,00 0 10.41 8.09 t ff ff ff 5.09 v 7 81 10.—
Gouda 6.80 7.60 8.18 9 9.8810.1610.5819.0819.45 8.90 9.46 8.16 4.18 4.48 6.80 5.47 7.49 8.85 10.10
r ÜTRICHT-GOÜD A. 4
Utrecht 6.88 7.50 9.— 9.6811.84 19.08 19.60 8.10 8.90 8.58 4.48 5.90 6.86 8.09 8.60 8.59 10.84
Woerden 6.58 8.11 10.16 11.50 1U6 8.49 4.16 6.47 v 9.119.8410.61
Oudewater 7.07 8.19 w 10.14 9 ff 4.94
Gouda
Amsterdam
er 7.07 8.19 10.14 9 4.84 f
7.80 8.89 9.84 10.87 19.0» 1.99 8.50 4.87 6.80
AMSTERDAM-GOUDA.
Wp 1.10 8.16 9.65 11.11 11.80 8.66 4JI
ff 9.19
7.0* 8.41 9.89
MO 8.04 10.44 19.16 18.48 8.19
4J6
6.80
4.81
7.60
9.18
11.07
14.00
11.—
Is de scheiding onder de liberalen door den
beer Trenb geconstateerd, daq een voldongen
feit? Waaruit blykt dit? De toestanden geljj-
ken immers sprekend op die van 1893. En
de heer Zeilmaker spreekt van de toestanden
te Leeuwarden, vau die te Amsterdam, in
Groningen en Zaandam. Opdat de fusie met
de radicaal-liberalenmogelijk worde, moet
er vertrouwen geschonken worden, eu het is
den heer Zeilmaker niet gebleken, dat de
vooruitstrevend liberalen wel moeite doen om
bet te schenken.
Do Middelb, Crt.« heeft te dezer zake aan
haar partjjgenooten geadviseerd, om de kat
nog eens nit den boom te kykeu.
De »Arn. Crt.« bljjft bij die handj«stoe*te-
kerjj* nog een beetje sceptisch op zy staan.
En deze voorzichtigheid acht het Vad. ook
>seer plichtmatig;* want zegt het blad:
»Het is gemakfcolyk met Mr. Treub in zee
bt gaan, maar men wil dau toch wel eens we
ten, wie Mr. T. eigenljjk achter zich heeft.
Vooralsnog blykt hiervan niets, tenzy men
mug aannemen, dat de heer F. Kaptejjn, secre
taris van den Radicalen Bond. die directeur is
vau de Amsterdammer, en de beer C. H. den
Hertog, die mede in fiat blad scbrjjft, met de
inzichten van Mr. Treub medegaan. Maar de
voorzitter van den «Radicalen Bondwil er niet
van weten en eerljjk gezegd kannen wjj het
standpunt van de redactie van»Het Dagblad*
vel begrjjpen, die van haar kant ook eens weten
wil, wie de vooruitstrevende liberalen zjjn, op
wie zjj rekenen kan. Dit «dienen van de de
mocratie met volkomen toewyding» is een
prachtige phrase, maar als richtsnoer voor
practisohe politiek heeft men er niet veelaan.
Al steken ook al degenen, die bereid waren
Taks kiesrecht te aanvaarden, die phrase op
hun hoed, daarmede heeft men nog geen her
vormingsparty. Er zyn eletoenten bjj, o. a.
agrarisch getinte, die niet voor radicalen-type-
»Dagblsd< alleen een weinig verdacht zyn.*
Voor eenigen tjjd werd het verdwijnen ge
meld van Sheng, den »toatai« of hoofdman-
derjju van Tientsin. Men vermoedde in het
eerst, dat hjj reeds van het begin van den
oorlog af met de Japanners had geheuld,
en eindelyk voorgoed naar den vyand was
overgeloopen. Uit de bjjzonderheden, die nu
bekend zyn geworden, blykt dat Sheng een
andere, ofschoón niet minder leeljjke rol heeft
gespeeld. Het geval is een typisch staaltje
▼an het geknoei, dat de kanker is van het
Chineesche rjjk. Sheng is de neef van Li-Hung-
Ghang en genoot tot voor korten tjjd het
volle vertrouwen van den onderkoning. Kort
▼oordat de oorlog uitbrak, werd hem opge
dragen, wapenen en ammunitie voor de kei-
zerljjke troepen te koopen; naar gelang de
troepen uit het binnenland kwamen om naar
Korea gezouden te worden, zouden de wa
penen onder hen uitgedeeld worden. De ge
weren en patronen werden gekocht en aan de
troepen uitgedeeld, maar in het gebruik
bleken zjj zoo god? als waardeloos te zijn,
zoodat te Peking en Tientsin herhaaldeljjk
kÉcbten inkwamen.
Li-Hung-Chang stelde persoonljjk een on
derzoek in, en dit bracht aan het licht, dat
Sheng van Duitsche agenten "300,000 geweren
van ond model had gekocht, een verzameling
afgedankte wapens van verschillende Europee-^
sche legers. Sheng had daarvoor 2 taels per
stak betaald, en aan de schatkist 9 taels
in rekening gebracht, zoodat dit zaakje hem
2.100,000 taels of ongeveer 7.500,000 galden
opbracht. De patronen waren van slechte
qnaliteit ec van verschillend modelook daar
aan verdiende Sheng een aardig sommetje.
De onderkoning liet zyn neef bjj zich ko
men en verweet hem zyn oneerljjke praktjjken.
Sheng deed zelfs geen moeite te ontkennen
de onderkoning was ten hoogste gebelgd, en
het stormachtig onderhond eindigde daarmede,
dat hjj Sheng een paar geduchte muilperen
toediende. Neef droop af naar zyn paleis en
durfde zich niet meer in het publiek vertoo-
neo f hjj vroeg verlof wegens redenen van ge
zondheid en verkreeg dat ook.
Sedert eenige dagen ia spoorloos verdwenen
de heer H. Franken, commies der posterjjen
lekl., laatsteljjk dienst doende als eerstaanwe
zend ambtenaar op den posttrein Nymegen
VenlooMaastricht, met standplaats te Maas
tricht. Men vermoedt, dat hem een ongeluk is
overkomen,
Uit Groningen wordt gemeld
Het personeel van de firma Oppenheim heeft
het werk hervat tegen liet oude bon, met
vooruitzicht evenwel op eenige verhoogiug, als
de firma hiertoe door hare werkgevers in staat
wordt gesteld. De zetters, die lid waren van
den Alg. Nederl. Typografenbond, hebben voor
dat lidmaatschap étaeten bedanken. Voorts
zal hot personeel aan de firma zyne exensea
aanbieden.
Bjj de Erven Van der Kamp zyn weer twee
der werkstakers, door bemiddeling van een
predikant, tot de werkplaats toegelaten.
De heeren Hoogïïü^ en 8terck, die onlangs
tot leden van den gemeenteraad van Amster
dam werden gekozen maar zich toen al over
weinig animo bjj de kiezers hadden te beklagen
daar ongeveer 90 percent thuis bleven, hebben
nu nog meer rodeo tot beklag over hunne
nieuwe ambtgeuooten.
Gisteren kwamen zjj op, om zich te laten
installeerenmaar er waren te weinig leden
verschenen, de sitting kop niet doorgaan, en
ongeïnstalleerd keerden zjj huiswaarts.
't Moest er eenmaal van komennatuur)jjk
we hadden 't wel durven voorspelleneen of
andere geniale financier soa wel op het idee
komen; de vraag was alleen maar win voor
zon gaanw» hadden haast gezegd wie 't
eerste schaap op de brug zou sjja.
Na, die eer is te beurt gevallen aan Gouda;
de Pypeustad huist de geniale financier binnen
hare muren, die zyne medeburgers uit den fi-
nantieeleu nood zal helpen, en dit denkt te
kunnen doen door eene belasting van f 5.
per rjjwiel te laten heffen.
Ja, mjjne heeren, vjjf galden per rjjwiel!
Gelukkige stad, die zoo gem&kkelyk te helpen
ii!
We moeten onze lezers oen kleine ophelde
ring geven. Weet dan, dat 't Gouda in den
laatsten tjjd finantieel heel erg slecht gaatde
opbrengst der scheepvaartgeldeo, een bron die
vroeger zeer mild vloeide, is verschrik kei jjk
achteruit gegaau, zoo erg zelfs, dat de stad
baar budget niet meer dekken kan, en haar
gemeenteraad naar nieuwe brouuen van in
komst zoekt. Er moet uit een auder kraantje
getapt worden de gemeentenaren moeten op
nieuw worden aangepompt, en liefst die ge-
meentenareu, die geen stemrecht hebben en
dus bjj de verkiezingen van hun ontevreden
heid geen bljjk kunnen geven. En in dit
opzicht zyn de wielrjjders tsmelyk ongevaarljjk,
want als men hen de duimschroeven aanzet,
knnnen zjj wel schreeuwen, maar op een an
dere wjjze te protesteeren, valt zelden binnen
ban competentie. De voor-stemmers voor een
rjjwielbelastiag vermeerderen dus het gevaar
voor hun Gemeenteraadszetel nietBelast dal
de ry wielen maar
Dit is de buitonzjjde van de kwestie we
zullen haar verder laten rusten. Thans willen
wjj een enkel woord zeggen over de fiuantieele
gevolgen van deze belasting.
We hebben onmiddelljjk door een der Gond-
scha officials een volkstelling van de wielry-
derff in de Pjjpenstad laten houden het is
iemand, die daar goed bekend is, zelf in den
rywielhandel geweest is, eu de stad ia niet zoo
groot, dat aauzienlyke vargissiugeu mogeljjk
zjjn; z^n gegevens zyn 4us zeer vertrouwbaar.
Weina, het resultaat van zyn volkstelliug was,
dat er zich in Gouda ongeveer 90 wielrjjders
bevinden. We zullen echter ruim rekenen, en
aannemen, dat er 100 rjjkers zijn. De bruto
opbrengst van deze belasting zal due f 500
bedragen. Brengt men daarvan in mindering,
voor invorderingskosten en mogelyke kwade
posten f 50, dan zal men komen tot een be
drag van f 450En is daar Gouda mee ge
holpen
Is dit luttele sommetje de moeite van den
administratie ven omslag waard Loont dit dtt
onaangenaamheden, de moeite en de last, dil
men de Gondsche wielrjjders en de ambtenaten
met de controle of invordering belast, aan
doet Is die onbillijkheid met f 450 be
taald
We spreken van onbillijkheiden dat is
hier in hooge mate het geval. Want hoe
dikwjjls hebben wij 'tal niet gezegd en aan
getoond ook het rjjwiel is geen voertuig
van weelde en vermaak uitsluitend meer; die
jaren zjjn achter den rug. Men zal dos geen
voorwerp van luxe of ontspanning>belaston.
Het rjjwil heeft zich ontwikkeld foft een nottig
en goedkoop toertuig ten dienste van beroep,
handel en bedrijf. Gouda is hek middenpunt
van een drnk bevolkte streekhaar inwoners
hebben handelsbelangen1^ de omliggende ge
meenten Boskoop, HaMtrecbt, Stolwjjk, Bode
graven hebben voor een voornaam deel haar
markt in Gooda; en zjj, die belangen hebben
in de b)bem- en boomkweekerjjen, in den
kaashandel enz. moeten van uit Gouda drukke
verbindiug met die omliggende gomeenten on
derhouden. Ten dienste daarvan dient het
rjjwiel velen tot voertuig.
We zyn in het bezit van gegevens, waaruit
blykt, dat van het geraamde getal vto 90
wielrjjders in Gouda 35 hun rywiel gebruiken
ten dienste van hun beroep of bedrjjf. Is bet
bill jjk deze te belasten?
Och kom,^«chrik de wielrjjders niet op de
grenzen ofGouda is nu een gezochte plaats
voor tochten van wielrjjders; ze maken er
verbeteringen, krengen er vertier en geldlok
ze das binnen. Maar zorg er dan ook voor,
dat ze ten nadeele van de neringdoenden de
stad niet gaan ontwjjken, tengevolge van
formaliteiten of lasten, die waarscbynlyk ook
het deel van vreemde wielrjjders znllen worden,
als de stadgenooten belast worden.
We meenen dus, dat de opbrengst dezer
voorgestelde belasting de heffing niet loont;
dat ze onbillyk zon zyn, tegenover de velen,
die het rijwiel ten behoeve van hun beroep of
bedrjjf gebruiken.
Wil Gouda vermeerdering van haar inkom
sten, en zoekt ze naar een weeldeartikel om
te belasten, welnu laat se dau byv. de piano's
belasten. Tegen honderd ry wielen syn er in
Gouda wel 500 piano's te vinden en de in
komsten voor de gemeenten zouden dus f 2400
in plaats van f 450 bedragen. Bovendien zjjn
piano's hinder]jjk voor anderenrjjwielen niet
het pianospelen in gesloten kamers is ongesond,
het wielrjjden in de open lucht is wèl gezond,
en moet dus aangemoedigd en bevorderd worden.
Op éen voorwaarde zouden wjj ons met de
voorgestelde belasting kunnen vereenigen en
waarschjjnljjk de Gondsche belanghebbenden
ook en dat zou zyn wanneer de opbrengst
zou strekken tot vermeerdnring van de Gond
sche politiemacht, om den wielrijders wat meer
bescherming te geven tegen de baldadigheden
en de aanvallen van een gedeelte van het
pnhliek, iets waaraan in Gouda zeer groote
behoefte bestast.
Maar voor f 450 kan men nog geen half-
wasje krjjgeD, laat staan een volslagen agent!
Overgenomen nit de «Kampioen*,
Orgaan van den Algemeenen Neder-
lsndschen Wielryders-Bond.
In het Deenscho Folkething verklaarde ds
minister-president beraadslaging over de ont
werp begrooting, dat het ministerie bjj het
aanvaarden van het bewind de financieels aan
gelegenheden in orde had bevonden, eu dat sjj
ook voorstellen heeft aangetroffen tot regeling
van onregelmatige toestanden die sinds jaren
hadden bestaan.
Het ministerie., heeft deze regeling goed
gekeurd en het zyne taak geacht een samen
werking vau de beide takken der wetgevende
macht te bevorderen, ten einde tot regelma
tige toestanden te komen. Het ministerie
heeft niet over het hoofd gezien dat vele be-
drjjven ouder de ongunstige tjjdsomstandig-
heden te lyden hebben men kon niet ver
langen, dat de regeering reeds nu de
desbetreffende wetsontwerpen sou indienen.
Nog altoos is het de vraag, wanneer de
Duitsche Ryksdag zal worden bjjeengeroepen.
Eerst wordt er gerekend op 18 October, en
wel om alsdan de vergadering te knnnen
openen met inwjjding van het nieuwe ge
bouw. Sedert het echter bleek, dat het ge
bouw oumogelyk voldoende gereed kon zjjo,
was er sprake van half November. Dit is
wel de meest gewone tjjd, maar een vroeger
datum werd wenscheljjk geacht, omdat anders
de zittingen te ver tot in het voorjaar doren
en alsdan geljjk komen met die van het
Pruisische Hnis van afgevaardigden, waarvan
peer vele leden ook lid van den Kjjksdag sjjn,
zoodat die gelyktjjdige zittingen voor beide
veel ongemak opleveren. Nu blykt echter
alweder, dat het zeer onwaarsohyuljjk is of
het gebouw tegen half November, ja zelfs of
het nog wel in dit jear kan worden botlak
ken. Men is nog te ver ten achter juist
met de inrichting der eerst noodige localitai-
ten. Daarom werd er wel aan gedacht of de
Rjjkadag dau maar uiet eerst weder in het
oude gebouw zou byeeukomen, om later naar
het nienwe over te gaan, maar daartegen be
staat het bezwaar, dat inmiddels het oude
gebouw voor het grootste gedeelte reeds is
ODtruimd. Iutusscheu wordt het hoog tjjd
Om te besÜBsen hoe te doen.
De Fransche begrootingscommissie is san 't
werk getogen, maar het zet niet best in. Er
werd besloten te beginnen met de begrooting
van Oorlog. De post van aankoop van paarden
was verhoogd met 200.000 fr., ten einde do
kapiteins der infanterie tp laten rjjden. De
oommissie vond dit niet noodig en de Minister
werd daarop zoo hoos, dat hjj reide, dat hjj
zyn ontslag zou nemen. Men verzocht bsm,
dat in elk geyal nog niet^te doelt, daar er
xliei genoeg Ministers zouden te vinden zjjc,
indien men bjj de schrapping van eiken post
•en niènwen Minister moest nemen. De Mi
nister vond dit toch eigenlijk ook, toen bjj met
zyn collega's gesproken had.
Een groot debat verwacht men bjj de be
grooting van Marine. Verscheiden leden der
commissie, met name de beeren Lockroy,
Thodben en Cochery, maken dfeel uit vau de
extra-parlementaire commissie voor de Marine,
welke in de vacantie de oorlogibavens bezocht
heeft. Van dat bezoek beeft zjj den indruk
medegebracht, dat het noodig is de begrooting
Her Marine aan merkel jjk te verhoogen om de
▼loot nit te breiden en de arsenalen beter te
voorzien.
Bjj de begrooting van BuitéMandsche Zaken
zal een voorstel behandeld wonren, om Tunis,
dat tegenwoordig door dat Departement be
heerd wordt, onder te brengen bjj het Minis
terie van Koloniën, v
Te Caen bad-een Kamer-verkiezing plaats,
ter vervanging van den gematigd republikein-
•cben afgevaardigde Legoox-Lqngpré. Over
winnaar waa de rallié graaf De Saint-Quentin,
die 5604 stemmen nad tegen 3927, uitgebracht
op den Bonapartist Des Glosiéres. Deze laatste
had bjj de algemeens verkiezingen verleden jaar
3440, de heer Legoux 5973 stemmen. De
royalistische eandidaat De Milhan, op wien in
1893 827 stemmen werden uitgebracht, had er
ditmaal slechte 476. Kiestra sjjn veranderljjk
van humeur om redenen, die men niet ^Ityd
zoo terstond ziet.
Ie de Kamer eenmaal by een, den ver «recht
men een regen ven interpellaties, soodat er niet
veel tjjd zal overschieten voor iets anders. De
Afgevaardigde Carnaud heeft op sioh genomen
de Regeering tot verantwoording te roepen
wegens het bestrallen ven ambtenaren te
Marseille, dis gestemd bedden voor een pro-
teetmotie tegen de nienwe anarchistenvret. De
zer dagen werd te Marseille, in tegenwoordig
heid van den social istischen maire Floissiéree,
een byeenkomst gehouden ten gnnste van ge
noemde heeren, drie in getal, leden van den
Departementaleu Raad, tevens Staatsambtena
ren. Er werd een krasse gemotiveerde motie
aangenomen, den Departementalen Raad in
het alggmeen en de bedoelde drie burgera c
in het byzonder geluk wensohende en de tegen
hen door de Regeering geoomsn maatregelen
nadrukkelijk afkeurende. Aan bet Kamerlid
Carnaud werd tavens opgedragen een interpel
latie te houden over het geval.
Wjj hebben dezer dagen in ons buitentandsch
overzicht medegedeeld wat een ervaren genees
kundige te Peteraburg in bet Britsche «Medical
Journalover den toestand van den keizer der
Russen schreef. Hy achtte den toestand ernstig
maar toch ds mogeljjk beid van herstel niet
geheel uitgesloten. Deze voorstelling is een
middenweg thsschen de officieele berichten en
die van min of meer sensatielievende bericht
gevers. Ze verschillen hemelsbreed. Terwjjl
een officieel bulletin van hedenochtend meldt,
dat het keizerljjk paar en de familie Dinsdag
een rjjtoer naar Jalta maakten, seinde de oor-
respondent der «Standard te Petersburg Dins
dag, van iemand, wiens zegsman een oog- en
oorgetnige was, het volgende vernomen ta
hebben. Professor Sacbarin zou tot den csaar
gezegd hebben De ziekte van Uwe Majesteit
ie oogeueésljjk. Door zorg en oplettendheid
kan n,w kostbaar leven nog eenige maanden
verlengd worden, maar het ie onuoodig het
feit te verbergen, dat na een zekeren tjjd geen
middelen meer zullen baten.* Na dit onder
houd trad de keizer een kamer binnen, zeggende
«Sacharin heeft mjj üooeven verteld, dat er
geen hoop meer i*.« Hjj wat zichtbaar en:
zwaar getroffen door den ilag. De aanwezigen
waren hevig verschrikt door d%, verandering
welke op het gelaat en in het gedrag van den
czaar viel waar te nemen en laakten den pro
fessor zeer, dat hjj aldue gesproken had.
De correspondent van het Engeleche blad
voegt daaraan toe, dat hjj niet aan de waar
heid van dit bericht kan twyfelen. Volgent
den correspondent moet meu het ergete ver
wachten. De czars witch ton bin.ienkort met
grootvorst Michael naar Petersburg terugkeeren
om de leiding der zaken op zich te nemen,
hoewel geen regentschap zal worden ingesteld.
De czarewitach zal waarschjjnljjk tot opperbe
velhebber van leger en vloot benoemd worden.
Professor Yeyden heeft verklaard dat de
ziekte reeds twee jaren lang bestaan moet
hebben en is zeer verwonderd, dat zjj niet
vroeger werd ontdekt. Een spoedige behan
deling had veel kwaad kunnen voorkomen. Dr.
Sacharin schjjnt de Brightacbe ziekte voor
iufluenza aangezien en als zoodanig behandeld
te hebben.
v Zeer goed mogeljjk is het das dat de Rus
sische dokter den czaar na ook ooooodig ver
schrikt heeft.
Er is nog gsen licht opgegaan ovsrde voor
nemens van minister Weckerlé tan opzichte
van het bekende votum der Eerste Kamer. De
correspondent van hat Berliner TngeblatU te
Peet is van meeniog, dat de Magnafen wal
zullen moeten toegeven, vooral omdat keizer
Frane Jozef de hervormingen bljjft voorstaan.
Zoo verdient het o. a. opmerking, dat bjj de
stemming over het ontwerp betreffende den
godsdionst der kinderen uit gemengde huwe
lijken, ook baren Hopsca, de ceremoniemeester
van Keizerin Elisabeth, aanwezig was en ge
regeld voor de regeering stemde.
Maar daarmeë weet men nog niets over de
plannen van den premier, om den weeretaud
der Magnaten te breken op bet stok der neu
trale icbolen. In de snaer* qaaeetiee had
de regeering telkens een kleine meerderheid,
't Duurt echter nog maar enkele dagen eerde
Tweede Kamer bjjeenkomt, en dah zal men
wel Weer ta booren krjjgen.
BURGEMEFSTEft «ra WETHOUDERS Tin
GOUDA,
Gezien het besluit van den Heer Commissa
ris der Koningin in deze Provincie van den
?n October 1894, A. Nor 1359. 3eafd.(Prov.
Blad No. 53) betreffende de verplichting tot
het doen van suppletoirs aangiften voor de
Belasting op het personeel over hst dienstjaar
1894/95. V
Brengen ter algemeeae kennis, dat, volgens
de aHt. 27 en 42 der wet op de Peraoneel*
Belasting, van den 29n Maart 1833 (Staats
blad No. 4.) zooals die zyn gewjjzigd en aan
gerold bjj de artt. 7 en 14 der wet van den
9n April 1868 (Staatsblad n* 59) tot het doeg
van eupptetoire aangifte verplicht zjjn, allen
die na den 15n Mei jl. teil peroeel in gtbnik
