if&LITtH
GOUDSCHE COURAN
wsmtm mm wmmm
voor Vijf Leden van den Gemee
Ti
Directe Spoorwegverbindingen met GOUDA- Zomerëlenst ,1895.^ Aangevangen 1 Mel. - T(Jd van Greenwich.
W
op DINSDAG 16 JULI 18
Aan bat Verslag tan den toestand der Ge
meente Gouda over 1894 ontleenen wjj nog
bet volgende:
Kantten en Wetenschappen.
De Muziekschool.
De Commissie van Toezicht onderging in
hare samenstelling eene wjjziging, doordien de
heer F. Harting zjjn ontslag nam en het af
tredende lid, de heer C. van Veen As., zich
niet meer verkiesbaar stelde. Eerstgenoemde
werd vervangen door den beer Dr. B. J. H.
Ovink, terwyl in de plaats van den laatstge-
melde tot lid van de Commissie werd benoemd
de heer A. D. van Vrenmingen.
In haar Verslag omtrent den toestand der
school over het jaar 1894 deelt de Commissie
de volgende bijzonderheden mede.
De le«sen werden met het nieuwe schooljaar
na de Kerstvacantie hervat met 219 leerlingen,
waarvan 193, namelyk 63 jongens en 130
meisjes, tegen betaling van het bepaalde school
geld ec 26, te weten 22 jongens en 4 meisjes
gratis onderwijs ontvingen.
Voor het onderwys in den zang werden in
geschreven 144 leerlingen, waarvan 9 zonder
betaling van schoolgeld; voor dat in den solo
zang 12; voor dat in den zang en op eenig
ander instrument behalve de piano 8; voor dat
op de viool of eenig ander instroment behalve
de piano 33, waarvan 17 zonder betaling van
schoolgeld en voor dat op de piano 53 leer
lingen.
In de leerwjjze werd geene verandering ge
bracht.
Ds orekeet-klasse was voor de oefening en
het samenspel der meer gevorderde leerlingen
zeer gunstig.
Evenzoo zyn de resultaten van het onder
wys over het algemeen gunstig te noemen,
ofschoon de omstaadigheid, dat het onderwys
in drie afzonderlijke gebouwen wordt gegeven
niet medewerkt tot het houden van een goed
toezicht.
13jj het schoolbezoek werd door de Commis
sie in bet algemeen veel belangstelling in bet
onderwys hjj de leerlingen waargenomen ver
zuim van lessen kwam hoogst zeldzaam voor,
terwjjl bet,1 gedrag der leerlingen reden tot
tevredenheid gaf.
De heer J. B. B. Spaanderman verkreeg
van ons Collegie krachtens Art. 14 van het
Reglement toestemmiog om tevens werkzaam
te zyn als Organist in de St. Janskerk van de
Nsd. Hervormde Gemeente alhier.
De uitgaven ten behoeve van de muziek-
sobool bedroegen f 3303,281, terwijl aan school
geld werd ontvangen esne som van f 2474,25.
De Librye.
De Openbare Boekerij, genaamd de Stads-
Librye, gevestigd in het gebouw der voormalige
Gasthniskefk, thans Archiefgebouw, aan de
Oosthaven, onderging in het afgeloopen jaar
geene verandering.
De bibliotheek werd uitgebreid door de vol
gende geschenken van belangstellenden
8. Naudé. Apologie pour tous les grand»
personnages, qui ont eité faussement soup^on-
nez de Magie. La Haye, 1653.
Mr. 'S. van aingelandt. Staatkundige Ge-
sohriflen. Amsterdam, 1784.
Hamel. Journal ou temoignage de l'adjndant
G£néral Ramel, l'un des déportéshla Guyanne.
Leipsit, 1799.
J/F. G. P. Mémoriea de k Comtesse
<Te Lichtenau. Paris 1809.
'Mr. G. Groen van Prinsterer. Verspreide
Geschriften. Amsterdam 1859.
G. Schlegel. Hoa Tsien Ki of Geschiedenis
van het gebloemde briefpapier. Cbineescbe
roman. Batavia, 1855.
G. J. van Everdingen. Iets over het voor
malig Forum Privilegiatum van Professoren en
Studen. Utrecht, 1879.
W. J. A. Jocckbloet en J. P. N. Land.
Correspondence et oeuvre musicales de Con
stants Huygens. Ltyde, 1882.
Een exemplaar 'Van de Feestgave van het
Wiskundig Genootschap te Amsterdam »Een
onvermoeide arbei^ komt alles te bovén,« be
vattende >Cort» onderrichtiugho dienende tot
het maecken van de redactie voor de Jaer-
custingen tot gereede penningen enz. Voorts:
Waerdye van lyfrenten naar proportie van
Los-renten.Haarlem 1879.
Dr. H. E. Moltzer. De Middel-Nederland-
sche dramatische poëzie. Groningen 1875.
Idem. Tydschrift voor Nederlandsche taal
en letterkunde 1881 1893. Leiden.
Idem. Floris ende Blancefloer. Groningen,
1879.
(J. Kalff. Het Lied in de Middeleeuwen.
Leiden 1884.
G. Kalff. Middel-Nederiandache epische frag
menten. Groningen, 1886.
Dr. Job. Franck. Alexanders Geesten van
Jacob van Maerlant. Groningen, 1882.
Dr. Eelco Verwjjs. Van Vrouwen ende van
Minne. Middel-Nederlandsche gedichten uit de
14e en 15e eeuw. Groningen, 1871.
Idem. Roman van Cassamus (Fragment).
Groningen, 1869.
Idem. Jacob van Maerlant's stropbische
gedichten. Groningen, 1879.
Idem. Jacob van Maerlant's Naturen Bloeme.
Groningen, 1878.
Idem. Ferguut. Groningen, 1882.
Dr. J. Verdam. Episodes uit Maerlant's
Historie van Troyen. Groningen, 1873.
Dr. Jan te Winkel. Roman van Morianen.
Groningen, 1878. S
Idem. Evopet. Groningen, 1881.
Moltzer en te Winkel. Bibliotheek van
Nederlandsche Letterkunde, Afl. 41—51, Gro-
L. Knappert. De beteekenis van de
Wetenschap van het Folklore voor de gods
dienst-geschiedenis. Amsterdam, 1887.
F. D. J, Moorrees. Levens- en karakter
schets van Dirk Volckertszoon Coornhert.
Schoonhoven, 1887.
Een exemplaar der gedrukte Verslagen om
trent 's Rjjks Verzamelingen van Geschiedenis
en Kunst, 1892.
De Boekerjj staat onder beheer van het
Collegie van Libryemeesters, dat in het'»fge-
loopen jaar onveranderd bleef. De uitgaven,
daaronder begrepen het salaris van den Cus
tos, worden bestreden uit de rente van een
kapitaal groot f 5200,— ingeschreven op het
grootboek der Ned. Werk. Schold a 24 pCt.
en uit eene vaste bydrige van de Gemeente
ad. f 100,— 'sjaars.
Museum van Oudheden.
De Commissie voor het Stedelyk Museum
van Oudheden deelt in baar Verslag over 1894
mede, dat de verzameling door aankoop en
geschenken wederom eenigszins is verrijkt.
De collectie gravures van H. Bary en R.
van Persyn werd met enkele exemplaren ver
meerderd en wel die van U. van Persjjn mét.
de portretten van Joannes Goedartius en Cor-
nelis Schrevelius, en die van H. Bary met het
portret van Matth'ys van Gherwen.
Eene groote aanwinst zyn twee stukken van
Goudscbe meesters, schilderyen met Ijjst, die
het Museum ten geschenke ontving, namelyk
een van A. J. Wyügaerdt en een van J. W.
van Borselen.
Verder kwam in een exemplaar van de
medaille, die aan de deelnemers aan den slag
bij de Doggersbank werd uitgereikt.
Aangekocht werden de volgende boekwerken;
A. Houbraken. De groote schonburgh der
Nederlandsche kunstschilders en schilderessen.
J. van Gooi. De nieuwe schouburg der
Nederlandsche kunstschilders en schilderessen.
A R. van Eynden en A. van der Willigen.
Geschiedenis der Vaderlandscbe schilderkunst
sedert de helft der J8e eeuw.
I. Immerzeel JzT De leveas en werken der
Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders, beeld
houwers, graveurs en bouwmeesters.
R. van der Willigen Pz. Geschiedkundige
aanteekeuingen, voorafgegaan door eene korte
geschiedenis van het St. Lucas-gild te Haarlem.
Het Museum werd in 1894 bezocht door
346 personen tegen betaling van den gewonen
entréep'rya van 25 cents en door 178 persqnen,
die den verminderden prya vau 10 cents be
taalden.
In de samenstelliog der Commissie kwam
geene wyziging.
De inrichting is gevestigd in het gebouw
genaamd »Arti Legic. De uitgaven van de
Commissie bedroegen in bet afgeloopen jaar
f 407.44.
Armwezen.
In vergelyking met andere jaren mag de
toestand van het armwezen over het afgeloopen
jaar gunstig genoemd worden.
Het getal bedeelden was iets kleiner dan in
't jaar te voren, doordien enkele armen zyn
overleden.
De gezondheidstoestand was over het alge
meen bevredigend.
Instellingen door of van wege de Gemeente
beheerd of gesubsidieerd.
Onder deze instellingen moeten de hierna
genoemde worden gerangschikt:
le. Het Burgerlyk Armbestuur, dat onder
stand verleende:
onafgebroken aan 43 huisgezinnen en aan
17 afronderlyk levende personen.
tydelyk aan 73 huisgezinnen en 15 afzon
derlijk levende personen.
Aan 851 huisgezinnen en 123 afzonderlijk
levende personen werd kosteloos genees- en
heelkundige hulp verleend.
Tot verkryging van verloskundige hulp wer
den aan 80 vrouwen, onder welke twee on
gehuwde, consenten afgegeven.
By een kleiner getal personen die geldelijke
ondersteuning ontvingen, waren de uitgaven
toch by na geljjk aan die in 't vorige jaar,
doordien de bedeeling van enkele armen we
gens vergevorderden leeftyd, ziekte enz., eenige
verhooging onderging.
Bedeeling in geld ontvingen de bejaarden
of duurzaam bedeelden. Bovendien werd aan
de meeeten brood en tijdens de wintermaanden
soep en turf verstrekt.
Tengevolge van den'lagen aannemingsprys
waren de uitgaven aan eetwaren en brand
stoffen minder dangin het jaar te voren.
De kosten van voeding, nachtverblijf en reis
geld aan doortrekkende vreemdelingen door
tussohenkomst van de Politie verstrekt, waren
hooger.
Aan bestedingskoslen van personen in het
Nederlandsche Gasthuis voor ooglyders te
Utrecht werd f 45.— minder uitgegevende
kosten vao uitbesteding van kinderen en één-
loopeode gezellen waren ruim f 130,en die
wegens geheele gopname van personen in de
Werkinrichting alhier, ruim f 28.hooger.
Het getal deelnemers in het fonds van de
Vereeniging van Werklieden was geljjk aan
dat van het vorige jaar. Door 350 personen
werd ingebracht f 3617.60 tegen f 3459.75
in 1893. Er werd dus f 157.85 meer inge
bracht.
Met het verstrekken vanvoorschotten op
pensioenen van de Land- en Zeemacht, waar
van het bedrag ruim f 270^—minder was dan
in het vorige jaar, wordt geregeld voortge
gaan.
Waterleidingkaarten werden ook dit jaar
niet afgegeven daar het water uit de water
leiding voor onvermogende personen, zonder
vertoon eener kaart verkrijgbaar wua gesteld.
Het Collegie van het Burgerlyk Armbestuur
bleef samengesteld als in het jaar tevoren.
Men meldt uit Den Helder:
Naar aanleiding van het in een vorig nommer
voorkomend bericht betreffende het onder
verdachte omstandigheden overlyden van|een
onderwjjzer (deu heer G. 8.), kan worden
medegedeeld, dat als de oorzaak van dat over
lyden beroerte is geconstateerd, zoodat dit niet
aan misdaad kan worden geweten.
Reeds by het instappen in deif trein te
Amsterdam was de heer S. ongesteld, hetgeen
gedarende de reis zeer verergerde, dermate,
dat hij, hier aankomende, niet by machte was,
zonder hulp zyn coupé te verlaten. Op weg
naar huis is hjj bljjkbaar op korten afstand
van het station door eene beroerte getroffen
en, in bewusteloozen toestand verkearende,
door straatroovers van horloge, ketting en
portemonnais beroofdalthans een en ander
werd den volgenden morgen, toen men hem
vond, vermist. Van lichamelijk letsel, dat hem
zou konnen zjjn toegebracht, was evenwel niets
te bespeuren. Wanneer van misdaad sprake
kon zyn, zou de justitie zeker een gerechte
lijke lijkschouwing hebben gelast; deze heeft
echter niet plaats gehad.
Men meldt nit Kapelle a/d IJsel
Naar men verneemt heeft de heer J. Nolen
vroeger notaris alhier en onlangs overleden te
Rotterdam, by zyn teitament in bet leven ge
roepen eene liefdadige stichting tot verpleging
van oude mannen en vrouwen, te vestigen in
deze gemeente, onder den naam van »van
Capel I en-stichting
Als fonds voor die stichting heeft de over
ledene het aan wylen zjjne eebtgenoote toe
behoord hebbende vermogen uit zyne nalaten
schap afgezonderd. Tot regenten der stichting
heeft hy benoemd den heer mr. P. J. van
Wijngaarden, zijn broeder den heer Ths.
Nolen en en heer D. Bakker, burgemeester
dezer gemeente.
In de »Loc.« leest men:
Deed onlangs het bericht de ronde dat de
koninklijke maatschappij tot exploitatie van
petroleumbronnen in Langkat een industrie in
het leven heeft geroepen, die schitterende re
sultaten belooft, ook op Java gaat de petro-
leum-industrie met reuzenschreden voornit.
Had de Dortsche petroleum-maatschappy al
voor eeu goed deel den bsndöl in handen ge
kregen in de gewesten die aan Soerabaya
grenzen, en werd ook al sedert een paar jaren0
het te Wonokromo verkregen prodact met
ketelwagens naar Solo gevoerd, Midden-Java
lag om den afstand, buiten de Ijjn harer
handels-operatiën.
Thans zal daarin echter verandering komen.
Sedert het eiode van het vorige jaar is de
exploitatie der petroleumbronnen te Ngareng,
op 50 paal oostwaarts van Blora gelegen,
krachtdadig ter hand genomen; Wirosari,
Poerwodadi en Demak werden successievelijk
vau petroleum voorzien, doch de groote af
stand van de bronnen tot aan het DMrtbjj-
zynde gelegen tramstation maakta het bezwaar
lijk zooveel te produceeren en af te voeren als
de vraag het artikel vereischte. Aan dat be
zwaar is tegemoetgekomen. Door een 50
paal lange pijpleiding wordt de petroleum van
Ngareng gepompt naar Blora, alwaar ketel
wagens worden gevuld, die lsugs de Ijjoen der
Seraarang -Joana-Stoomtramweg-Maatschappjj
in eenige uren naar Seraarang kannen worden t
gevoerd. Te Semarang kocht de Dordtsche
petroleum-maatschappy drie terreinen aan, ter
oppervlakte van circa zeven bouws, aan den
Pengaponschen weg gelegen, grenzende aan
tram en spoorbaan, en weldra zal daar de
stapelplaats voor Midden-Java verrjjzen. Daar
worden de te Blora gevolde ketel wagens weder
ontlast van hnn inbond en deze, overgetapt
in blikken, voor den kleinhandel gereed ge
maakt. Behalve een groote petroleumgoedang
zullen vier kistenpakhnizen, een kistenmakerjj,
een blikslagery en een soldeerloods worden
gebouwd. De SeraarangJoan a-stoom tram
zal eeu baan door het terrein leiden, waar
bovendien een Docauville-spoorweg wordt aan
gelegd. Ook een administrateurs-woning met
barean is, naar wy hooren, gelegen in het
bestek van den ingenieur, den heer Jan A.
Stoop, aan wien de leiding der Ngareng-exploi-
tatie is opgedragen.
Korten tyd geleden deed in de Doitsche
bladen een verhaal de ronde van een dienst
meisje te Rixdorf, Hild^JJiir geheeten, dat
een erfenis van 8,000,000 Msrk ten deel zou
zyn gevallen.
Hilda gedroeg zich, naar men verzekerde,
zeer edelmoedig; zy wees alle huwelijksaan
zoeken af en wilde enkel baar hand schenkeu
Gouda 6.90
Moordreeht.
NleuwerV«rk* g*
Capelle
Botterdam 7.—
Botterdam .s%
7.96
7.82
7.89
7.46
7.16
8.40
8.47
8.64
9.01
9.10
9.06 9.40
9.26 10.-
10.17
11.86
7.9» 7.47 8.—
Nieuwerkerk
lloordrseht.
Gouda
6.01
6.18
«.21 v i
6.19 t
6.86 7.46 8.07 8.18
OOUDA- DEN HAAG.
10.64
11.01
11.08
11.16
11.94
8.16
T T 1
19.92 1.94
12.99
11.86
19.48
19.62
KOTT1RDAM-
9.61 10.29
10.89
10.89
10.46
9.69 10.11 10.61
ll.lt
9.40
1.44
Gouda.
Oudew.
Woerden
Utrecht
Gouda
6.86 6.40 7.6,1 8.09 8.21
6.60 6.64 h h ff
6.69 7.08 8.12
6.18 7.28 8.28 8.41
W®.
«.40
7.69
9.-
8.21
19.10
7.49 8.29 8.64 9.64 11.16
t 8.01 10.06
8.19 10.1» ff
8.16 10.27 «r
6.67 7.44 8.81 1.— 9.9110.89 11.46
801'DA-UTKIOHT.
9.06 10,1» 11.— 11.48 2.28 8.17 4.16 4.47 6.67 6.66 8.81 10.16
11.14 9.87 a a a a 7.10 10.99
11.92 2.46 8.84 6.06 6.17 7.18 8.48 lf.87
9.87 10.61 11.46 1420 8.08 8.60 4.48 6.S9 6.86 7.46 9.04 11.—
GOUD A—A M8TEBDAH.
10.01 11.— 11.10 8.81 4.47 6.66 10.16
10.60 18.46 jL— 4.80 646 6.1S 11.11
8.81
8.44
4.50
5.94
7.11
7.52
8.82
8.48
a
a
4.57
a
7.59
a
a
a
a
5.04
a
a
6.0»
a
a
a
a
k.ll
a v
a
8.18
a
a
8.50
4.01
6.80
5.4»
7.80
8.28
8.58
9.03
)OUDA.
11.10
18.80
14»
2.50
8.10
8.48
4.80
6.81
a
a
1.65
■a
a
a
a
a
a
8.08
r
a
a
a
a
a
h
2.09
S
a
a
a
a
11.08
18.40
8.09
8.89
4.08
4.40
5.51
DIN H A A G
ÏOUDA.
9.10
6.20
6.30
6.8T
6.44
6.60
9.67
10.04
vl0.ll
10.18
10.27
8.06
11.18
11.80
9.41
9.60
0.6
8.16 10.06
1)ER
Uitgebracht
Van onwaarde
975 stemme
7
9fi8 stemmen
485 stemmen
Geldige
Volstrekte meerderheid.
Uitgebracht waren op de Heercn
C. P. W. DESSING
A. VINGERLING
J. J. VAN DEB SANOEN
J. VAN GALEN
A. JASPERS Lz.
G. C. FORTUIJN DROOG LEE VER
4. van VEEN
Db. H. IJSSEL de SCHEPPER
J. L. VAN EIJK
N. VAN KRIMPEN
Zoodat gekozen zijn de Heeren
C P. W. DESSING, A. VINGERLING
DEN, en J. van GALEN,
en herstemming rJet plaats hebben tusschen de Heeren:
A. JASPERS Lz, en G. C. FORTUIJN DROOGLEEVER,
609 memmen
553 stemmen
532 stemmen
487 stemmen
473 stemmen
442 stemmen
426 stemmen
413 stpminen
390 stemmen
374 stemmen
J. J. VAN deb SAN-
Hag. 5.48 7.S0 7 AS 8.80 9.98 9.4610.1411.8111.151.88 8.44 9.68 9.43 4.11 5.17 6.11 7.58 9.B8[
Voorb. 6.64 t a a w 10.20 a 144 a a a a 6.17 v
Z.-Zegw6.08 a a a a a 10.86 a a 1*68 a a a a a 6.18 J.IS
Zev.-M.6.19 a a a a a 10.46 0 a 9-09 a a a a a -6.42 10.02
Gnuda 6.80 7.60 8.18 9.— 9.6610.1610.67 19.0612.46 2.10 8.14 8.26 4.18 4.43 5.47 6.63 8.28 10.11
Stopt te Bleiswtik-Kruisweg en Nootdorp-Leidschendam.
U T 11C H T-G O D A.
Utrecht 6.t£ 7.50 9.— 10.—11.84 12.60 8.10 8.52 4.48 6.36 7.50 8.09 9.07 10.84
10.28 11.51 a 6.16 a ®.»8 9.28 10.64
ff 10.81 «ff ff 4.24 ff 8 g, 9.86
0.84 10,44 12.07 1.92 842 4.87 6.20 7.09 8.26 8.41 9.4» 11.10
A M 8 T 11 D A M—GO D A.
Ajcaterda» Wp ».»0 8.16 0.66 11.— 140 4J6 6.86 8.— 10 -
140 9.04 1044'. 11.10 840. 640 7.44 849 11.10
6.88 7.60
Woerden 6.wfc 8.11
Oudewater 7.07 8.19
Gouda 7.80 8.88
