S7MNA5IÏÏM TE MTO1
UITVERKOOP.
ZO&EHQOEDEREN
Dlreott Spoorwegverbindingen met GOUDA. Zomerdienst 1895. Aangevangen 1 Mei. Tijd van Greenwich.
PJ
4U
G-as-£a"brielc
Buitcnlandsch «verzicht.
ADVERTENTIÊN.
TOELATINGSEXAMEN
Spotprijzen OPRUIMEN.
Wisbrun Liffinann,
Wed* BOSMAN te Gouda.
▼oor hjj reertig centimes per stuk kreeg.
Ongepolijst kostte een pjjp fr. 1.50 en toen
do man bemerkte, dat by in de bsok van
leening drie francs kreeg voor de bewerkte
pijpen, kocht hjj er een dozjjo, polijstte ze
en bood se in verschillende banken ter belee-
niog aan. Op die manier kreeg hg voor zjjn
werk fr. 1.50 in plaats van veertig centimes.
Daar was niets tegen te zeggen.
De inan, die verdacht werd de pijpen ge*
stolen te hebben, werd weer vrijgelaten maar
de taxateurs van de bank van leening znllen
er wel niet best afgekomen sgn.
Aan het departement van marine is in her
ziening de regeling voor het personeel van
's ryks stoomvaartdienst, en is in verband hier
mede ook in bewerking eene wjjziging van de
opleiding tot machinist der Kon. Ned. marine.
Bjj deze opleiding zal dan de officier-machinist,
inet de leiding belast, vervangen worden door
een Initenant-ter-zee opdat bet onderwjjs meer
op militaire leest geschoeid zjjn. De maande-
Ijjkscba soldjj, die thans door alle schepelingen,
ook door de machinist-leerlingen wordt ge
noten, zsl vervallen en den leerlingen wordt
zakgeld toegekend. De eerste uitrusting zal
hun kosteloos worden verstrekt; van de ouders
zal daarentegen eene jaarljjksche bydrage wor
den gbvorderd. De leerstof zal worden uitge
breid wat wis- en natuurkunde betreft; ook
warenkennis zal worden onderwezen, in zoo
verre de machinist die in de praktjjk zal noodig
hebben. De leeftgd voor toelating tot bet
examen zal zoo mogeljjk worden verlaagd, ter
wjjl de tweejarige pnrsus in een driejarigen
zal veranderen. In stede van parallelklassen
zullen de leerlingen allen in ééne klasse wor
den onderwezen. A|# de maobinist-leerlingen
le kl. (bjj de nieuwe regeling adspirant-ma
chinist genaamd) ongeveer een jaar practisch
en militair onderwjjs hebben genoten, zullen
ze onder behoorljjk toezicht in particuliere fa
brieken verder worden bekwaamd in handwerk
en teek enen. In vele opzichten wordt dus deze
opleiding op dezelfde leest geschoeid als die op
het instituut te Nieuwodiep.
De voorwaarden voor een en ander znllen
evenwel zóó worden gesteld, dat de machinis
ten uit dezelfde lagen der maatschappjj als
thans zullen bljjren voortkomen.
Van bevoegde zijde worden aan de »Zw.
C't.eenige mededeelingen gedaan nopens de
schade die de ingezetene^ van Qenemuiden
nl. degenen die door maatschappeljjken en
iinancieelen toestand voot het ontvangen van
vergoediag of tegemoetkoming in aanmerking
behooren te worden gebracht bjj den jong-
sten brand en stormvloed hebben geleden.
Die gebade enkel root die 'lieden
wordt, na verkregen inlichtingen, begroot op
minstens f 3000 tengevolge van den brand en
op minstens f 7000 tengevolge van den storm
vloed. Daarvoor is bjj de commissie ontvan
gen nagenoeg f 1200 en wordt nog verwacht
pl. m. f 200, samen f 1400. Hierbjj moet in*
aanmerking worden genomen, dat de hierboven
aangegeven schade-cjjfers niet uitmaken werke
lijke schade, mntr het bedrag, dat sis tegemoet
koming aan de meer behoeftige ingezetenen
zou dienen te worden gegeven. Burgers komen
niet in aanmerking. Dat er velen zjjn, die
hun hooi niet verzekerd hadden, moet daaraan
worden ttegeschreven, dat zjj nog aan het
binnenhalen van het hooi waren en dus aan
do assnrantie-maatschappjjen nog niet konden
opgeven, hoeveel hooi in hunne sbirgen
komen zou. Ware de brand niet tusschenbeide
gekomen, dan zou de verzekering stellig naar
behooren gevolgd zjjn.
Van den gouverneur van Atjeh is onder
dagteekening van 13 Juli de telegrafische aie-
dedeeüng ontvangen, dat in den nacht van
den 7n op den 8n het Cbineesche kamp te
Telok-Semawé door een bende, ongeveer 30
tuau sterk, werd beschoten. Alle Chioeezen
vluchtten naar ons versterkt etablissement,
terwjjl de kwaadwilligen de poort van genoemd
tdwilugei
f r GOUDA ROTTERDAM.
kamp forceerden en de huizen in brand staken
welke op vier na geheel afbrandden.
De brandstichters werden daarop door ge-
weervaar verdreven en lieten twee dooden en
een gewonde achter.
Ons verlies bedroeg twee gewonden (Chinee-
zen), dat der kwaadwilligen drie dooden en
zeven gewonden.
Van de vluchtenden werden nog eenige
achterhaald, onder welke Tengkoe bin Blang Ara.
De schade wordt op f 40.000 geschat; esn
gedeelte der Cbineezen is naar Pinang terug
gekeerd.
In de «Soer. Ct.s vinden wjj in een corres
pondentie nit Den Haag, geschreven onder
den indrnk van de tocht van de Koninginnen
in Noord-Brabant en Limbnrg, volgend karak
teristiek trekje van onze Koningin verhaald.
Tjjdsns baar verbljjf te Londen werd o. a.
aan de jonge Koningin voorgesteld de attaché
aan de hollandscbe legatie B., gehuwd met
een telg uit een der oud-adeljjke familliën van
frieschen stam. Uit het onderhond vernemende
dat v. B., twee kindoren bad, gaf Koningin
Wilhelmina den weosch te kennen later met
die kinderen kennis te maken, waarop de heer
v. B., zeer gevleid, haar bjjzonderheid mede
deelde, dat zjjn kleinen alleen Fransch en En-
gelach spraken en verstonden. „O", zeide de
kleine Vorstin, het gesprek afbrekende, »dan
wil ik ze ook niet ontmoeten.»
Het deet werkeljjk goed, van die zjjde erop
gewezen te zien dat hollaadscb spreken ook
voor adeljjke kinderen geen schande is!
Een gepens, sergeant-majoor schrijft ons
Na de treffende gebeartenissen der Lom
bok-expeditie werd vsn verschillende zjjden
halde gebracht aan bet cdsppere» «kranige»
«ferme» «flinke» Indische leger, dat in kran
tenartikels en opschriften van eereboog en
medaille vereerd werd met de schoonste adjec
tieven. Men sloofde zich nit om aan de terug
gekeerde deelnemers der expeditie blijk te geven
van groote waardeering, misschien gemengd
met raedelydeu over al bet doorgestane leed,
de dooistane gevaren en vermoeienissen, de
opgedane ziekten, de bekomen wonden.
De onderofficieren en soldaten van het
Indische leger waren tot dasver in dit opzicht
niet verwend door de Nederlandsche natie en
waardeeren van hunnen kant dnbbel bet onder
vonden medegevoel, niet het minst omdat sy
nu althans eenige hoop hebben, dat allerlei
onrechtvaardigheden en onbilljjkheden door
pressie der natie op de Regeering zullen worden
opgeruimd: onrechtvaardigheden en onbilljjk
heden, die te scherper worden gevoeld waar
de slachtoffers er van toonden, alles veil te
hebben voor vaderland en koningiig.
Ik doel hier niet op het feit dst bv. van
bet 9e bataljon dat ongelukkige, maar
dappere 9e batajjon alle officieren op één
na eene onderscheiding kregen, terwjjl slechts
één (gesneuveld) onderofficier werd ingeschreven
als ridder der Milit. Willemsorde och, neen
Wie kan daarover met jaistheid oordeelen
Maar wél kan de natie oordeelen over bet
volgende
Een onderofficier van het regiment grena
diers eu jagers, die nooit eenig gevaar door
stond voor Ijjf en leren, kalm diende in zjjn
prettig eu gezond garnizoen, ontvangt, wanneer
hjj 6 jaren zjjn graad heeft bekleed, behalve
huisvesting, yoedsol en kleeding, per dag f 0.80
zakgeld.
De onderofficier van het Indische leger
daarentegen, die al de gevaren van den oorlog
eo van het klimaat heeft doorstaan op Atjeh
en Lombok, die voor den vjjand werd ge
wond en wiens gestel werd ondermjjud, zoodat
hjj tot herstel van sjjne geschokte gezondheid
wordt ingedeeld bij de Reconvalescenten-com-
pagnie te Zutphen, krijgt, al is hjj 10 jaren
onderofficier, slechts f 0.25 zakgeld per dag.
Hy wordt dus geldeljjk heel wat achterge
steld bjj dou ouderofficier van het Nederland
sche leger.
Is dat recht? Moet hg geen zonderling
denkbeeld krjjgen van af dat huldebetoon op
papier en ia woorden, terwjjl bij inderdaad
bljjft de achtergestelde verschoppeling?
En nu zegge men nietdie militairen van
de Reconvalescenten-compagnie zjjn verpleeg
den in eene ziekeninrichfciog. Want dat is
onjuist. Er wordt geëxerceerd, er worden
oefeningen gebonden, allerlei diensten verricht
als wacht, corvée, week, zoodat sjj in dit
opzicht gelgkstaan met alle gekazerneerden.
En al ware dit geen bewjjs: is bet dan
billjjk, dat met twee maten wordt gemeten
De officieren der Reconvalescenten-compagnie
die daar óók zjjo als herstellenden; krijgen
niet alleen Eoropeesch traktement, maar boven
dien nog eene toelage, die voor een laitenant
f 400, voor een kapitein f 600 en een majoor
f 1000 bedraagt.
De officieren krjjgen meer, de onderoffici-
eieren en soldaten minder dan bnnne collegae
van het Nederlandsche leger
Is dat niet schreeuwend onrechtvaardig?
(H. Ct.)
Verleden Zaterdag, schrjjft het «Hbl. van
Antwerpen, is te Merxem de gedenksteen ge
legd van de nieuwe margarinefabriek der firma
Anton Jnrgens-Prinzen Co. Deze fabriek zal
de grootste zjjn van die, welke op dit oogen-
blik in België opgericht worden, en zal min
stens 2ü millioen KG. per jaar kannen voort
brengen, zjjnde meer dan het hnidige verbruik
van geheel ons land.
De firma Jurgens-Prinzen Co. is een van de
oudste en degeljjkste margarinefabrikanten van
Nederland, 't Was inderdaad een Jorgens,
die de konstboter-njjverheid in Nederland in
voerde voor een goede 20-tal jarensinds zjj
hunne fabrieken te Osch en Helmond herbaal-
deljjk vergrootten, hebben zjj alle verbeterin
gen door kunst en wetenschap aangewezen,
aangebracht.
Toen de invoerrechten op margarine in
Dnitschlaud aangenomen werden, slichtten
Jnrgens-Prinzen eene prachtige fabriek te
Goch, eene kleine stad in Duitschland, nabjj
de Nederlandsche grens. En nn hierin Belgie
ook de kunstboter invoerrechten te betalen
heeft, komt de Nederlandsche njjverheid zich
bier vestigen.
Een complot om het Parlementsgebouw in
de lacht te doen vliegen, is volgens de a Mor
ning Post* te Londen ontdekt.
Eenige weken geleden kwam een vreemde
ling nan een drakkers-firma voorstellen een
weekblad in de Turkscbe taal voor hem te
lithographeeren het contract werd aangegaan.
De drukkers kenden geen Turksch, en waren
zeer verbaasd toen zjj, een paar dagen geleden
bezoek kregen van eenige detectives. Het
bleek dat in verschillende nummers van het
blad uitnoodigingen aan anarchisten hadden
gestaan, om een complot op touw tc zetten,
teneinde het Parlementsgebouw b i de opefc&rig
der zitting in de lucht te doen vliegen. In
het laatste nummer itood, dat reeds zestien
man op waren nsar Enge'and, en dat het
plan nog slechts een kleyje voorbereiding be
hoefde om te blagen.
Uit het buitenland waren verscheiden num
mers aan Scotland Yard, het hoofdbnrean van
den detectivé^dienst opgezonden, en daar de
drukkers te goeder trouw Min naam op het
blad hadden vermeld, werden zjj zonder moeite
gevonden. Verder schjjnt het onderzoek nog
niets aan het licht te hebben gebracht.
De sluiting van een der zaleu in het Ca
sino des Estraogers* te Marien bad heeft ns-
tuurljjk groote opschudding verwekt onder de
bezoekers vsn die veelbezochte Boheeuische
badplaats. Genoemd Casino is een Fransche
onderneming, nog niet puder dan een maand
ot drie. Zjj opende toen te Marien bad, eep
groot etablissement, waar )o. a. concerten, bals
enz. ter ontspanniug van de badgasten gege
ven werden, met nog vele andere zalen, waar
onder een speelzaal. Met goedvinden vau de
plaataeljjke autoriteiten was in die zaal het
welbekende spel der petits chevanx georga
niseerd: een tameljjk onschuldig spel, vooral
zoolang de badgasten zich hielden aan de
overal aangeplakte uitnoodigiog om meer dan
één galden in te zetten.
Maar, aangezien nergens verboden was ook
boogere sommen op spel te zetten, dnnrde het
niet lang of er werd 20, of 100 galden inge
zet. Om daaraan een einde te maken verscheen
plotseling Maaudagavond een commissaris, van
den Stadhouder van Bohemen, die eerst alle
badgasten verbood bet Casino te verlaten (den
tain incluis, waar juist een concert tea einde
liep) en toen naar de speelzaal ging, waar
de paartjes en bet geld enz. in beslag genomen
werden, onder opteekening der namen van
alle aanwezigen. Marien bad is das voorloopig
behoed voor govaar een Boheemsch Monaco te
worden.
Te half één Zaterdagnacht kwam in de
Nienwe Plantage te Rotterdam een hossende
clap jongens en meisjes in botsing met twee
wandelaars. Een vechtpsrtjj was er het gevolg
van, waarin vier jongens van 17 tot 21 jaar
ond door messteken verwond werden. De eeu
kreeg een steek in zijn rug, een tweede in de
linkerzjjde, een derde twee sneden over den
rechterarm en de vierde werd over den rech
terhand gesneden. Twee der verwonden zakten
op het politiebureau in de Meermansstraat,
waarheen allen gebracht werden, ineen. De
woadeu zjj a niet levensgevaarlijk. De dader,
een buitenman, is in arrest genomen.
De zeeslang 4,3 in Amerika te voorschjjn ge
komen en wel op Black well's Island. Het dier
ia 25 voet laug, gevlekt als een ratelslang en
ongeveer 9 inch in omvang. Het heeft een
dikken kop een dubbele rjj grijparmen, schub
ben op het lichaam en uitstekende punten
overal. Toen men het vond was het beest
doodhet scheen in botsing gekomen te zjjn
met een stoomboot. Ditmaal schijnt er geen
twjjfel aan het feit te zjjn, want de slang*
is in het apenkaar ten toongesteld en gephoto-
grapheerd.
Bljjkens de aankondiging in de Oorlogskreet
zal de kampdag van het Leger den Heils^fdie
Woensdag te Goor op het landgoed van graaf
Bentfack wordt gehouden, door kolonel Oli-
phant worden geleid. Op dezen kampdag zul
len o. a. adjndante Clevery en ensigue Cltuzer,
in Indische kleederdracht, vaarwel geven voor
Javas. Er zal op het terrein voor verver-
schiugen worden gezorgd.
Falb'a weerapoorlellingen luiden van 24—
31 Augustus De regetas nemen opvallend af.
Het wordt warm, voornameljjk tegen 27 dezer.
Slechts ^enkele onweders komen voor met een
droog karakter Prosit
Zaterdagmiddag omstreeks 2 uren werden
naar de »N. R.. Ct.« meldt te Scheve-
ningen een dame en een knaapje met levens
gevaar nit zee gered door den hper W. A.
Kröller.' Honderden menschen zagen het ang
stige schouwspel aan. Toen de heer Kröller
met dame en kind belast het strand naderde,
werd hg met gejuich begroet. Met veel moeite
en zorgen werd de dame tot bewustzijn gebracht.
Dit is de 6e maal, dat de heer W. A.
Kröller een menschenleven redde. L
De rechtbank van Omgang zal 30 dezer
behandelen de zaak van Kie Pian alias Ho
Kie Piaog en Lfm-Tjihang Tie alias Lim
Hong Kong.
Deze zaak betreft de zes valsche bankbiljetten
van f 1000, door onze politie en die van Salo
achterband.
Kie Piang werd op Solo gearresteerd toen
hjj wn valsch biljet trachtte in te wisselen.
Hjj békende toen door Lim (Tjihang Tie uit
gezonden te zijn. Op grond daarvan werd bjj
dezen huisonderzoek gedaan met het gevolg
Gouds
8.30
7.85
8.40
9.06
9,40
10.17
10.64
18.09
19.98
1.84
8.88
8.44
4.60
5.84
7.11
7.5»
8.32
8.43
8.51
9.57
11.18
Moordrecht.
SS
7.—
7.89
8.47
0
0
0
11.01
0
19.99
0
0
0
4.67
0
0
7.59
0
0
0
10.04
0
Nieuworkerk
7.89
8.64
0
0
0
11.08
0
19.86
0
5.04
0
0
8.06
0
0
10.11
9
Gspolle
Rotterdam
7.46
9.01
0
0
0
11.15
0
18.48
0
0
0
«5.11'
0
e
8.18
0
0
10.18
0
7.55
9.10
9.85
10.-*
10.35.
11.84
18.88
19.52
1.44
8.60
4.0»
6.80
6.48
7.80
8.8»
8.68
9.08
9.10
10.87
IJ. 80
ROTTERDAM
-GOUDA.
Rotterdam
5.—'
6.08
7.85
7.47
8.85
9.40
9.51
10.89
11.60
1».»0
1.46
8.50
8.10
8.44
4.80
6.81
6.80
8.05
8.41
Cspelle
5.10
6.18
0
0
0
0
0
10.88
v
0
1.55
0
0
0
0
0
6.80
0
9.60
Viouwerkerk
5.19
6.81
0
0
0
0
0
10.39
0
0
8.0»
0
0
0
0
0
6.87
0
9.6
Moordrecht
6.86
6.89
*0
0
0
e
0
j
10.46
0
9.09
0
0
0
0
0
6.44
0
Gouds
5.8»
6.86
7.46
8.07
8.18
8.55
9.69
10.11
10.59
18.08
1S.40
8.16
8.09
3.89
4.08
4.40
5.51
6.60
8.85
10.06
GOUDA—
DEN HAAG.
f
M
DEN HAAG—
00 U D
e
Kcv.-M. 7.48 8,47 0 0 0 11.01 18.87 4.57 «.01 10.06
Z.-Zegw.7.»8 6.56 11.18 1S.46 5.08 8.18 10.15
Voorb. 8.67 8.08 11.97 f r 18.58 w 9,90 0 8.96 10.97
silage 818 9.13 9.87 10.07 10.48 U.81 18.48 1.08 1*7 4.05 4.17 1.85 5*7 7.44 8.81 9.8810.88 11.46
Hage 6.48 7.80 7.48 8.80 9.88 H.4610^1411.8918.151.88 8.44 8.58 8.48 4.15 6.17 6.11 7.58 I
Voorb. 5.54 0000
Gouda
Oude*
Woerd on
Gouda
Amsterdam Wd.
10.90 1
Z.-Zegw6.08 0 g i e 10.85 f i 1.58
Zev.-M.6.19 i 10.46 9.09
Gouda 6.80 7.60 8.18 9.— 9.56 10.16 10.57 18.06 ljl.468.S0 8.14 8.86 4.18 4.48
Stopt tc'Bletswyk-Kruisweg en Nootdorp-Leidachendam.
UTX1CH T-G O U D A.
9.- 10.—11.84 18.50 8.10 8.m.48 6.86 7.50
10.98 11.51 0 M 4.16 0 6.68
10.81 4.94 SS,
9.34 10.44 19.07 1.19 3.49 4.87 6.90 7.09 8.95
AMSTERDAM—GO U D A.
9.65 41.— 9.40 '4.91 6.86
10.14 19.19 MO 6.10 7.46
Utreeht 6.88 7.60
Woerden 6.58 8.11
Oudewater 7.07 8.19
Gouda 7.90 8.89
6.17
6.13
v 6.4 2 t
5.47 6.58 8.28
».88[
9*53
10.0»
10.19
Ameterdupi Wp
Gouda
6.60
7*0
T.04
8.09 '9.07
0 9.98
9.86
8.41 9.49
«0.- >0
8.49 11
10.84
10.54
11.10
.10
dat bjj hem de overige vjjf valeobe bankbil
jetten achterhaald werden. De tweede be
klaagde bljjft peraisteeren bjj zgn eenmaal
afgelegde verklaringen, nl. dat hjj het bank
papier in de baart van de kienteng op straat
gevonden heeft; de bankjes waren volgeus
hem geborgen in een sigarenkoker die ook
een potlood bevatte.
Van een nader onderzoek van de gegrondheid
van het vermoeden dat de vervaardiging der
valeche biljetten zoo zgn geschied op last en
voor rekening van een kongsie van zeer voor
name Cbiueezen van Soerabaja hoort men
niet meer. De politie had toch reeds eenige
zeer dnideljjke aanwjjzingen gevonden, o. a.
een slechts aan de eene zijde bedrnkt biljet.
(»Soer. Hdblad.*)
•V^ER/BL-AO-
BETREFFENDE DE
der Gemeente GOUDA 1894.
Stokerjj.
In het afgnloopen jaar waren drie ovens met
24 retorten te zaraen in gebrnik; een oven
bleef in reserve, eerst, nameljjk in de eerste
maanden van het jaar, oven No. 2, later
oven No. 3.
Oren No. 1, die by den aanvang van het
jaar reeds 70 dagen dienst had gedaan, was
299 dagen in gebruik met afgebroken werking.
Oven No. 2, die het jaar te voren in het
geheel niet in dienst was geweest, werkte na
1 Mei gedurende 214 dagen.
Oven No. 3 was tot 3 Mei in gebruik en
werd, na 936 dienstdagen met afgebroken
werking te hebben gehad, inwendig vernieuwd,
waarop hij verder geen dienst deed.
Oven No. 4 bleef tot 24 Februari in dienst
en verkreeg na 879 dagen afgebroken werking
eveneens eenen nieuwen inbonw; daarna werkte
hjj weder van 9 November tot 31 December.
Ware de reserve grooter of rnimer geweest,
de ovens No. 3 en 4 hadden langer dan
retpectieveljjk 936 en 879 dagen in werking
kunnen zgn alvorens vernieuwd te worden.
In de gegeven omstandigheden achtte de Direc
teur zich niet verantwoord om met ovens, die
reeds zooveel dienstdagen hadden de winter-
campagne te beginnen. h
Op 31 December jl. bedroeg bet aantal
dienstdagen
van oven No. 1: 369 met afgebroken werking;
No, 2: 314 onafgebroken werking;
No. 3: nihil (in reserve) en
No. 4: 52 met onafgebroken werking,
soodat naar alle wnarschjjnljjkbeid in 1895
geene vernieuwing van inbouw noodig zal zgn.
Gasbergiag.
De vier gashouders werden allen nagezien;
gashouder No. 1 werd tweemaal en No. 4
driemaal geverfd, terwjjl No. 2 en ,3 op nienw
werden geteerd.
De gezamenljjkt^bruikhare inbond der gas
houders is circa 5300 M8, zynde derhalve de
gasberging in verhouding tot de op 4 Decem
ber 11. verkregen maximnm-etmaalproductie
van 4900 M3 108 pCt.
Hoedanigheid van het gas.
M#fc betrekking tot de hoedanigheid van
het gas behoefden geene bjjzondere maatrege
len te worden genomen. Het gas beantwoordde
aan de eischen in hgt vorige Verslag aanbe-.
volen en ga£ geene reden tot ontevredenheid.
Het veelvuldig als winkelverlichting ingevoerde
gasgloeilicht was wel is waar oorzaak, dat en
kele verbruikers, die zich van gewone gas
brander bedienden, verwonderd waren over de
roode klenr hunner vlammen in vergelijking
'met het Auer-licht en daaruit de gevolgtrekking
maakten,'dat de lichtsterkte onvoldoends was,
doch aangezien het tot dasver onmogelijk is
gewoon steenkplengas van kleur te doen ver
anderen anders dan door middel van Dr. Auer's
uitvinding, kon aan dergeljjke klachten niet
worden tegemoet gekomen. Deze klachten
kwamen tronwens sporadiseft voor.
Volgens de dag^ljjkscbe waarnemingen waren
de middencjjfers van de lichtsterkte naar de
herleiding overeenkomstig de tabel der Neder
landsche Pbotometrie-Commissie, aldns
M illimetcrf-ttügtyg Spermsmti- Specifiek
T*a Giroud'i klokje SUndwrd koenen gewicht:
in Januari. 117*2' 17.3 0.472
Februari 117 17.4 0.463
Maart 119.3 16.5 0.450
April. 119.9 16.2 0.449
Mei119 16.6 0.451
Juni119.4 16.4 0.441
a Juli. .,119.5 16.4 0.450
Augustus. 119.8 16.4
September 118.8 16.3 0.412
a October. 11Ö.8 16.8 0.425
a November 117.8 17.3 «471
a December. 117.4 17.2 0.495
Het middencjjfer over het geheele jaar ge
rekend wae derhalve 118.6 mM. Giroud, over
eenkomende met 16.7 kaarsen. Het specifiek
gewicht bedroeg gemiddeld 0.452.
Drukking van bet gaa.
De drukking ondergin$; weinig verandering.
In de zomermaanden wae zjj over dag 25
milimeter, in het vóór- en najaar en in dea
winter 30 milimeter en bjj vrieiend of zeer
koud weder 35 milimeter. De avooddrukking
bedroeg in den zomer 60 en in den winter
65 milimeter. De drukking gedurende den
nacht tosscben 2 en 5 oor werd op veraoek
met 10 milimeter verhoogd.
De Indicatenr de preasion in het gebouw
»Arti-Legi« op de Markt wees aan, dat gedu
rende de agpnden van maximamverbrnik de
drukking op 'dat pnnt zelfs bij 65 milimeter
op de fabriek, gelyk bleef aan de dagdrukking
van 35 milimeter. Hiernit meent de directeur
de conclusie te moeten trekken, dat bet bui*
zen net te klein begint te worden in verband
met de consnmtie.
(WoAlt vervolgd.)
De Belgischo Kamer heeft in tweede lezing
met een meerderheid van 27 stemmen de school
wet aangenomen. De amendementen, welke
door de clericale meerderheid werden goed-
gekeard, veranderen den geest van het ontwerp
niet. In den Senaat zal het resultaat der be
raadslagingen hetzelfde zgn; ook daar zal
het ministerie de overwinning behalen.
In strjjd das met den bjj betoogingen en in
protesten herbaaldeljjk en duideljjk uitgespro
ken wensch vsn een groot deel misschien
wel het grootste van het volk, zal in België
ingevoerd worden het verplicht godsdienst-
onderwjjs op de Staats-, de gemeentescholen
en de erkende instellingen van onderwjjs.
Daarvan kannen evenwel vrjjgesteld worden
de kinderen, wier oaders daarum uitdrukkelijk
verzoeken.
Er is nog een kleine kans voor de voor
standers vsn het neutraal onderwjjs. Koning
Leopold kan van zgn recht van veto gebrnik
maken, hjj kan wegens de groote ontevreden
heid, die de wet bjj een groot doel des volks
heefb gewekt, een beroep doen op het geheele
Belgische volk, en dat zon misschien niet ten
guuste van bet verplicht godsdienstonderwjjs
uitvallen. Maar het is niet te verwachten, dat
de koning daartoe zal overgaan en dat hjj zich
dus openlyk zal verklaren tegen het ministerie.
De tweede lezing van bet ontwerp*Schol-
laert is niet zonder rumoer voorbijgegaan. De
Vlaainsche afgevaardigde en schilder De
Vriendt bad bjj artikel 4 een amendement
voorgesteld, waarin bepaald werd dat op de
Vlaamsche scholen het onderwjjs, gegeven zou
worden in de Vlaamsche taal. Bjj de eerste
lezing was dit amendement aangenomen.
Bjj de tweede lezing kwam een subamen
dement van den heer Van der Linden in be
handeling, volgens hetwelk in gemengde ge
meenten het onderwjjs gegeven zal worden in
beide talen, vé een van den heeraCoremans,
dat voor enkele Dnitscbe gemeenten in Luxem
burg de Duitsche taal voorschrijft. De minister
Schollaert bestreed deze amendementen. Hjj
erkende, dat in beginsel het onderwjjs gegeven
moet worden in de tsal van het kind, doch
acht de gevallen waarin dit niet geschiedt, niet
zoo talrjjk, dat een aizonderijjke bepaling daar-
voo'r noodig was. Na deze opmerkingen barstte
eeu oorverdoovend rhuioer los; van verschil
lende kanten hoorde men uitroepen. Wie het
woord-had, was niet meer uit te maken. Nu
eens hoorde men den beer Coremans, die
verzekerde, dat op enkele scholen onderwjjs
wordt gegeven in de Fransche taal aan
kinderen, die enkel het Vlaamsch verstaan,
dan weder waren zjjne woorden niet te
terataan door de vele uitroepen van andere
zjjden. Ten slotte werd hjj overstemd door
het geroep om sluiting der debatten. Het
amendengpit-De Vriendt met het daarbjj be-
hoorende amendent-Coremaus (de heer Van
der Linden had zijn amendement ingetrokken)
werd daarop verworpen met 69 stemmen tegen
37 -en 3 onthoudingen.
H^t Engelsche Lagerhnis is nog niet gereed
gekomen met de behandeling van het "adres
van antwoord op de troonrede. Maandag a. s.
znllen de discussies worden voortgezet en dan
waartkjbjjnlgk worden gesloten.
De minister Balfour zal dan tevens een voor
stel indienen, waarbjj wordt bepaald, dat ge
durende deze zitting geen wetsontwerpen mogen
behandeld worden, welke niet door de regeering
zgn ingediend. Het doel van dit voorstel is
bljjkbaar, om zoo spoedfg mogeljjk een einde
te maken aan deze zitting, waarin troawens
toc^ geen belangrjjke zaken aan de orde ge-
stel# zullen worden. Natnorljjk zal dit voorstel
worden aangenomen, daar de regeering, gelijk
reeds bjj de eerste stémming is gebleken, op
een groote meerderheid voor haf r plannen kan
staat maken.
De Iersche leden van het Parlement hielden
eene^ bjjeenkomst, ten einde te beraadslagen
over hetgeen kan gedaan worden tot bet treffen
vau een rergelgk tusschen de beide fracties,
de snti-Parnellisten en de parnellisten waarin
deze party is verdeeld. De uitslag der dis
cussies was, dat men vooreerst nog niet op
bet herstel der eensgezindheid onder de natio
nalisten behoeft te rekenen. De heer Jostin
Mac Gorthy bljjft de leider van de meerderheid,
terwjjl Tim Hesly de .minderheid, de Parnel
listen, veer ten strjjde zal voeren.
Wat hetHome-rnle «-vraagstuk betreft, gaan
bei4«. part yen gewoonlyk samen, wanneer het
de beetrjjding geldt van de plannen der con
servatieven ten opzichte van leriand, maar deae
qnaestie zal in dit jaar niet meer aan de orde
komen. De Iersche afgevaardigden hebben der
halve nog den tyd om te beraadslagen over
hetgeen bon verder te doen staat.
Het debat in het Hoogerhnis was interes
santer doo» de schitterende rede van Lord
Roeebery, die in de oppostie meer succes heeft
dan als regeeriogtman. Terwjjl Harconrt in
het Lagerhnis kort was geweest en zich van
algemeens beschonwiugeo vrjjwel bad onthou
den, overigens nogal ontmoedigd leek, nam
de leider der party in het Hoogerhnis de ge
legenheid te baat om belijdenis af te leggen
van aijn onverzwakt geloof in den triomf der
liberale begioselen. Uit de geschiedenis toonde
hjj aan, dat ops en downs bjj de politieke
partyen uie's ongewoons waren en dikwjjls de
groot-te overwinning binnen enkele jaren door
een diepe dederlaag gevolgd werd. Hjj er
kende de font der liberale party van te ajjn geko
men met een te overladen program, de aamenper-
sing van, ,het politiek geloof vpn een geheel leven
in een manifest vau een korte spanne tjjds,
en vericlaarde die fout in 't vervolg te zullen
vermjjfeo.
De liberale politiek kan gewjjtigd worden
het liberale beginsel niet. Hjj ve^riaarde dan
ook overtuigd voorstander te bljjven van Home-
Rule voor Ierland, en ook voor Schotland,
daatbjj de formule handhavende, die hjj eens
had uitgesproken, dat Engeland moest zjjn de
«predominant partner». De unionisten wilden
een «Unie», merkte hjj op, maar wat hjj te
genwoordig bad, was een unie in naam: welke
wetten zonden zjj geven omhaar tot een
waarheid te makeh
liosebery liet de quaestie van het Huis der
Lords op don achtergrond, waarvan Salisbury
gebrnik maakte om in zjjn antwoord jnist de
uitsluitend op den voorgrond te plaatsen, in
die omgeving nataurljjk een daukbaar thema.
Overigens hield de premier zich het meest met
de buitenlandsche zaken bezig, waaromtrent
hg volkomen eenstemmigheid mét Roeebery
kön constateeren. Tegenover Turkjje liet Sa
lisbury zeer besliste taal booren. De onafhan
kelijkheid vau Tarkjjea zeide bij, berustte op
den voortdnrenden steun der Ëaropeetche Mo
gendheden, die daarom verplicht waren voor
zorgen te nemen tegen Tnrkach wanbeheer.
Zooals men weet, is het tegenwoordig Oos-
tenrjjksch ministerie slechts een voorlopige
regeering en zsl in October aftreden. Voor
de nienwa regeering wordt aj deae en gene
genoemd. Van graaf Badeni, stadhouder van
Galiciü, U herhaaldeljjk sprake geweestthans
komen Jong-Tsjecische bladen met het bericht
dat ook een Boheemsch landminister in het
Kabinet zitting zal nemen, en wel een pro
fessor aan een Bobeemséhe universiteit. Zou
het hier niet zoo zjjn dat de Tsjechen iots*
meenen te znllen verkrjjgen waarop te hopen?
Te Londen zgn berichten ontvangen uit
Madrid, waarin wordt gemeld, dat de repnbli-
keinsche party in Spanje zich weer begint te
roeren.
In de provinciën Valencia en Castellon
hebben zich eenige gewapende benden vertoond.
Een dezer benden, ongeveer 25 man sterk,
maakte zich meester van het stadje Chovar en
bemachtigde de gemeentekas. Daasna namen
de republikeinen de wjjk nsar de omliggende
bosschen,' terwjjl zjj onderweg de telegraaf- eu
telephoon-geleidingen vernielden.
Van ernstigen'aard scbjjnt deze republikein-
scbe beweging niet te zjjn. Ten minste blij
kens een telegrnra van den correspondent der
Indépendance Beige* te Madrid, hecht de
Spaan sc he regeering dsaraau geen beteeken is.
De interparlementaire vredesconferentie heeft
baar werkzaamheden geëindigd, en bqploot op
het laatst, dat het volgende congres toch in
Budapest zal gehouden worden.
Van beteekenis is zeker de poging, die de
conferentie zal aanwenden om tot een inter
nationaal Hof van arbitrage te komen- Aan
den voorzitter is opgedragen, zich te verzeke
ren of de regeeringen dan wel twee of meer
leden bereid zonden zgn, het initiatief te ne
men voor de instelling van zolk een Hof.
Enkele der voornaamste bepalingen nit het
ontwerp, zooals dit door de conferentie ie
goedgekeurd, mogen hier nog; een plaats vinden.
Elke regeering die geteekend heeft of in
stemming betoont, beöoemt twee lnd<m in bet
Hof, gekozen uit de nitstekendste jnri'sten van
het land, voor vjjf jaar en herkieabdar. t
Het Hof kiest nit zyn leden een voorzitter
en een onder-voorzitter voor een jaar; verder
benoemt het een schryver en de noodiga be
ambten.
De partgen die een geschil wenscbeo te
onderwerpen aan de uitspraak van! het Ho»,
deelen dit mede aan den schryver, en deze aan
den voorzitter. IndieD er niets bjj bedongen
is^ wjjst de voorzitter de leden aan die een
rechtbank moeten vormen ter beslissing in
eersten aanleg. De leden door de twistende
staten benoemd, mogen niet in die rechtbank
^zitten. De aangewezen leden mogen niet wei
geren.
De nitipraak is gemotiveerd, en wordt uit
gesproken binnen twee maanden na het sluiten
van de debatten.
Elke party kan binnen drie maanden na de
bekendmaking van de oitepraak hooger be
roep aanteekenen. Dan beslist bet Hof, ver
minderd met de leden van de rechtbank. Het
arrest vau bet Hof is beslissend en oaom-
■tooteljjk.
De uitvoering van de beelniten van het Hof
wordt overgelaten aan de eer en de
goede trouw van de twistende staten.
Waar de (verplaatsbere) zetel van bet Hof
zal weten, is nog niet vastgesteld.
Het is niet te verwonderen dat de financi-
•ele toestand van Japan in deun tyd niet
gnnstig ia. De oorlogsuitgaven hebbende
voorhanden middelen sterk doen dalen, en eerst
in November kan de betaling van hst eerste
gedeelte der oorlogsschatting door China tea
bedrage van 70 millioen yens, worden ver
wacht.
Hoe gr$ot het totaal -bedrag der oorlogs
kosten moet worden gesteld, is nog niet uit
te maken. De Japansobe bladsn schatten ze,
bljjkens eene correspondentie in de Berliner
Böraen Zeitung, tot begin Joli z>p ongeveer
125 millioen yene aan binnenlandeche leeningen
opgenomen, tien millioen -echoot de Bank van
Japan voor, en over 27 miliioeo yene had de
ataatsschatkist vóór het uitbreken van den
oqrlog te beechikken. Met al deze bedragen
zouden de berekende oorlogskosten tot aan
vang Joli al een heel eind gedekt zjjn, maar
men moet niet vergeten, dat die bedragen
alleen de reeds gedane uitgaven betreffen, en
dat de dageljjks noodige uitgaven, op 3 a
400,000 yens geschat tot November ongedekt
bljjven. Bovendiep eischen de herstellingen eo
nienwe aankoopen een som die zeker hoog is,
al kan de groote nog niet, ulfs bjj benadering
worden berekend.
Heden overleed na een langdurige
ziekte, tot onze diepe droefheid, mjjn ge
liefde Echtgenoote en Dochter,^, MA KI A
OATthtRINA «AH KLEEF, in den
ouderdom van 23 jarerf.
J. BLOKLAND.
J. C. var KLEEF.
Gouda, 10 Augustus 1895.
V Voor de vele bewjjzen van deelneming
onteigen na het overjjjden van mjjnen ge
liefden Echtgenoot, betuig ik mede namens de
Familie, harteljjk dank.
Wed.. A. H. UABRIJ-
KziiiwiJ.v
CURATOREN maken bekend, d.t het
in de eertte dagen van Beptember
e. k. ui plant, hebben.
Aanmelding róór 2b Augu.tue a. a. bjj den
Rector Dr. A. ra» USKNDUK.
FINALE
Ten einde na het 8E1ZOEN met een geheel
nieuwe voorraad van goederen te kan
nen beginnen znllen wjj den geheelen voorraad
gedurende den UITVERKOOP tot
t Mabkt 136.
SfnoMM mi FM
III -klis» III M III l-ll
Agentaar bjj de Firma
