i
1
I '6
HE
RE MARSKRAMER.
40’.,
ZN.
ÏTOLIE,
Mewws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
lem.
95.
ÏEW
O
I
^BINNENLAND.
34ste Jaargang.
Dinsdag 10 September 1805.
No. 6758.
9
L-
i
FEUILLETON.
JJNOLIE.
nig Extract
J.
&Co.
hoge.
I
I
stelling te
1 1
mt
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
<i
den gemeente-ontvan-
hem
LEND
was er bal.
GBL0EM«
omstandig-
H
I,
f
i
i in flacons
■w, met ge-
1 ons Han-
ichtbank te
N
nolie
WOLFF,
:t, Gouda,
dracht.
Boskoop,
tier.
roond met
’s, Gouden
Medailles.
re-Diploma
ille en Car
’s Hygienic
iet
(Naar het Duiisch.')
liOIINII E COURANT
t elk ander
digestie be*
otterdam.
J
IW,
I i
nenngen
gen, j:-
uit
n u tgevon-
reft» het is
het beste
de vele en
tuigt. Het
OJSLUK
lerde borst-
ebruik der
weldadige
jbiet en de
NTHE fo-
,t hare uit
kappen op
Heden was
kweekschool
Jutfaas.
Woensdagavond om 11 uur is door een
brutalen dief ingebroken in een hoedenwinkel
in de Reguliersbreedstraat, te Amsterdam, geen
tien schreden van het politie-bureau verwijderd.
De winkelier, die zijn huis om tien uur ge
sloten bad, kwam om 11 uur nog even terug
in gezelschap van een vriend. De heeren von
den toen een kerel achter de toonbank, grepen
hem aan en brachten hem naar bet politie
bureau. De dief scheen nog niets machtig te
zijn geworden.
ADVERTENTIEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
zeker dezelfde wyziging zyn gebracht,
merkt de >Arnh. Ct.op het
voor alle gevallen hetzelfdedo
van Kerk en Staat verbiedt,
eenige politieke handeling van den
van zyn lid-
is dus logisch, dat dezelfde vryheid
//Eene treurige aaneenschakeling van omstandig
heden,” sprak hij met luider stemme, «had de te
genwoordige aanklacht te voorschijn geroepen en
rechtvaardig doen schijnen, doch volgens de zoo even
in mij gewekte overtuiging van de ongegrondheid
dier aanklacht, zie ik mij genoodzaakt, er geen ver
der gevolg aan te geven, en aan te dringen op do
onmiddellyke invrijheidstelling van den gevangene
als eene eenvoudige daad van gerechtigheid. Voor
de arrestatie van den waren dader”, liet hij er met
een blik op het publiek op volgen, f/zijn reeds de
noodige maatregelen genomen en do wet zal volle
satisfactie ontvangen.”
Nog een oogenblik was het stil gebleven, maar nu
brak een gegons uit als van een reusachtigen bijen
zwerm, die de laatste woorden van don rechter ver
zwolg.
Helmstedt ontving de hartelijke felicitatie van zyn
advokaat, en werd door dezen aan allerlei vreemde
personen voorgesteldook de rechter kwam een
oó|enblik naar hem toe en drukte hem de hand,
maar te vergeefs zag hij naar eon bevriend gezicht
om. Hij hoorde het gedruisch der voetstappen van
het wegtrekkend publiek, dat verder geen enkel
teeken van bijval of ontevredenheid gegeven had,
overal vreemde blikken en nieuwsgierige of onver
schillige gezichten, en het gevoel van alleen te staan
in den vreemde had hij nog nooit, zelfs niet in de
gevangenis, zoo bitter gevonden als op dit oogenblik.
Met een kort woord excuseerde hij zich bij zijn
advokaat en wendde zich naar de getuigenbank, maar
nog van Ellen en haar vader, noch van Sarah was
iets meer te ontdekken, en alleen de marskramer,
met wien de meegekomen kasteleines zich bezighield,
Met de inrichting van den dag- en nacht-
wachtdienst van den dezer dagen opgericbten
Amsterdamschen particulieren Veiligheids
fond ia Donderdag een proef genomen en
wel in eenige perceelefl in de Vossiusstraat
te Amsterdam.
Langs de muren of hekken der tuinen achter
de beveiligde woningen zyn draden gespannen
die ia verbinding zyn gebracht met een elec-
trische battery. Wil nu een ongenoode gast
het hek of de schutting oterklimmen om de
woning door den tuin binnen te dringen, dan
68)
Sarah durfde, toen zij het vertrek van da familie
Elliot vernam, niet alleen naar Oaklea tarugkeereu,
en bleef daar in de herberg, tot ik met haar mee
kon gaan, om hare getuigenis op de rechte plaats
te brengen, en dat heb ik nu ge daan, al ging
het ook moeielyk ug-gge ugge. Nu
kunt u, mijnheer de rechter, de mulattin zelf on
dervragen, om te zien of alles klopt en verder
verklaar ik mij bereid alle op ug-ge, ugge
ophelderingen te geven, die ik geven kan
“g-ge. ug-ge I”
Zyn stemgeluid stierf weg in dezen lastigen hoest,
hij liet zich uitgeput op een stoel vallen en drukte
beide handen tegen de borst. Te» gelijk met hem
had ook Morton haastig zijn plaats verlaten en was
naar den officier van justitie getredcm, en toen Helm-
stedts advokaat nu opstond met do opmerking, dat
de openbare aanklager nu wel geen kans zou zien,
om de woorden van dezen getuige ook als verzwa
rende omstandigheid by de aanklacht te voegen,
scheen de ander alleen oor te hebben voor hef woord
van den ouden planter. Een paar minuten stelde
hij zich weder voor het publiek en sprak: «Het
hof hebbe de goedheid, eene pauze van een half uur
toe te ataan. Er werden my in Intrekking tot het
Mr. N. G. Pierson deelt in >de Gids* van
September brieven' mede van wijlen mr. W.
,.j£. baron van Dedem.
Aan de nagedachtenis van mijn vriend van
Dedem zoo schryft hij in de voorrede
wensch ik eene hulde te brengen, eu ik kon
geen betere dau uittreksels te geven van eenige
brieven, die hy mij in den afgeloopen winter
uit Britsch-Indië en Ceylon geschreven heeft.
Zy toonen wat in hem omging en wat hem
belangstelling inboezemde; ook, hoe hy de pen
wist te voeren. In dit opzicht zullen de
brieven voor velen eene verrassing zyn. Als
van Dedem voor do pers schreef, liet hy zich
niet gaan. De schalksche glimlach, die ge-
woonlyk om zyne lippen speelde, wanneer hij
zich in een vriendenkring bevond, word zelden
teruggevonden in zyn stijl. Maar wel wordt
hy teruggevonden in deze brieven; hier is de
ware van Dedem aan het woord, de man, die
kouten kon als weinigen: liefst over belang
rijke dingen sprak, maar zoo, dat het spreken
zoowel als het aanbooren ontspanning bleef;
met de klok steeds op slechten voet, doch de
zeldzame gaaf bezittende, haar elkeen te doen
vergeten.
>Ik weet niet, of de lezing der brieven
dezelfde indrnkken zal maken op hen, die den
schryver niet gekend hebben, als op zijne
intieme vrienden. Doch zij behelzen zooveel
zat nog in zyne vermoeide houding op een stoel.
//Ben je niet wel, IzakP” vroeg Helmstedt en legde
de baud zacht op zyn schouder.
Langzaam keek de oude op.
z/’t Komt van de overhaasting en de inspanning,”
hijgde hy, zijn jongen vriend de hand reikend, «myn
long wou eigenlijk nog niet, maar het moest van
daag, en daarom ben ik gekomen I”
Helmstedt drukte den grijsaard innig de hand en
zag hem in het deerlyk vervallen gezicht, welks pijn
lijke verandering hij eerst nu van naby opmerkte.
„Dezen keer bent u er met een blauw oog afge
komen,” zei hij met een zwak lachje, ernaar in ’t
vervolg zult u wel meer naar den raad var. ervaren
lieden luisteren. Dat u hier gekomen bent, komt
toch alleen van uwe geschiedenis met dat meisje, en
u kunt niet zeggen, dat ik u niet gewaarschuwd heb I”
Helmstedt liet bij deze woorden zeker wat al te
veel zijne inwendige gevoelens merken, want de oude
zag hem opmerkzaam aan en schudde zwijgend het
hoofd
//Laat ik u één ding zeggen,” hernam hy na een
poos, //als het waar is, dat u de zaak nog niet te
boven bent. Het komt van een man, die zyn men-
schen kentga niet verder, want er komt niets goeds
van, Sir. En al bracht u het eens tot wat u je
geluk noemt, dan nog zult u aan den ouden Izak
denken, want don Ameriknanschen planterstrotts over
wint gij nooit, en zegen kan er onmogelyk voort
spruiten uit eene verbinding van twee menschen, die
zoo verschillen in afkomst on opvoeding als Duitschers
en Amerikanen I”
(fFordt tervolftf).
is die antinomie tusschen Grond-
Provinciale wet alleen door eene
afzonderlijke wet te herstellen.
Dat de heer Gerritsen tevens voorstelt de
bepaling omtrent den aanvaardings eed van
de leden der gemeenteraden met het in de
Grondwet neergelegd stelsel van vryheid in
overeenstemming te brengen, ligt voor de
hand. Ware de formule voor dezen eed (of
verklaring) in de Grondwet voorgeschreven
in stede van in de Gemeentewet, dan zou
bij de jongste grondwetsherziening daarin
laatst afgelegde getuigenis zoo even mededeelingen
gedaan, welke der vervolging mogelijk eene heel an
dere richting zullen geven, en zoodra de gevraagde
pauze verstreken is, zal ik ook met myn requisitoir
gereed zyn!”
Geen woord of geschreeuw zooals straks ontstond
er, toen de rechter de pauze afkondigdeernstig
nadenkea toekende de gezichten der menigte, een
nauwelijks hoorbaar gefluister trok door de stille ryen
en menig hoofd, dat zoo even tevreden geknikt had
bij den eisch tot Ellens inhechtenisneming, wierp nu
een beschaamden blik vol schuldgevoel op den aan
geklaagde. Pauline was aan Mortons arm door eene
zijdeur den officier van justitie gevolgd, Ellen
zat naast haar vader, die, met het voorhoofd in diepe
rimpels getrokken, zwijgend voor zich heenstaarde,
en haar oog dwaalde van dezen naar haren beminde,
die wel naar haar had willen toe vliegen Sarah had,
schuw naar haar meester kijkend, naast den mars
kramer plaats genomen, die met het hoofd suf op de
borst gebogen, af en toe een steunenden kuch hooren
lietde verdediger had zyne collega’s opgezocht,
en zelfs hier werd het gesprek op gedempten toon
gevoerdniemand dan een drietal juryleden had de
zaal verlaten.
De avondschemering begon te vallen en een be
diende stak de lampen aan, namelijk die boven het
.parket hingen, terwyl de ruimte voor de toeschouwers
in het duister bleef. Er behoefde geen stilte gebo
den te worden, toen van de eene zijde de rechter en
door eene andere de officier van justitie binnentrad
en beiden hunne plaatsen innamen. De zitting werd
heropend, en de officier van justitie vroeg weer het
woord.
zal onwillekeurig dit wordt namelijk onder-
i steld een t’ J
soon in
waardoor deze
tent
_w__ elektrische
kan in een nummerkastje zien in welk per-
belangryks omtrent Britsch-Indië en Ceylon,
dat niemand den daaraan besteden tijd be
treuren zal, naar ik vermoed.
Bewonderen zal men den yver, waarmede
van Dedem kennis trachtte te vergaren, de
inspanning, die hij zich getroostte voor dat
doel. Hy heeft in de weinige maanden van
zyn verblijf in die warme streken te veel van
zijne krachten gevergd; toen eene ernstige
ziekte hem aantastte, kon zyn gestel daaraan
geen weerstand bieden. Hy zelf begreep bet
onmiddellyk. Aandoenlyk in hnnne soberheid
zyn de woorden, die hij den 31n Maart, drie
dagen vóór zyn dood, tot mij richtte: »Ik
lig in eene hevige koorts en vrees, dat ik er
niet doorkom Hartelyk vaarwel. Breng het
over aan myne andere ware vrienden
>Da*r ik hem in zijne jeugd niet gekend
heb, verzocht ik zyne oudste zuster, mevrouw
Lecky, my het een en ander nit hare herin-
mede te deelen. In de aanteekenin-
die ik daarop ontving, trof my een citaat
een brief, dien hy in 1864 uit Java aan
zyne zuster heeft geschreven. Van zyne on
langs overleden moeder sprekende, zegt hy
daar: »A1 hare gevoelens hadden iets edels
Zij had «een enthousiasme voor al wat groot
en goed is, dat haar ver boven het gewone
peil verhief.* Wanneer ik my rekenschap
geef van de indrukken, die van Dedem niet
alleen op my, maar op al zyne naaste vrien
den gemaakt heeft, vind ik vryheid om die
zelfde woorden op hem toe te passen. En zyn
enthousiasme was nooit een stroovuur; de idea
len zijner jeugd zyn niet verbleekt. By het
nalezen der aanteekeningen, heeft niets mij
zoo zeer getroffen als de standvastigheid zyuer
affection in groote en kleine dingen. Gelyk
hij gehecht bleef aan zyn familiegoed Vosber
gen, reeds in 1864 door hem aangekocht, zoo
bleef hy zyn hart schenken aan de publieke
belangen, die hem in zyne jongelingsjaren
hadden geboeid.
>Hy was altijd een zeer warm patriot. Men
zal bespeuren, boe in Britsch-Indië en Ceylon
vooral datgene, wat aan Nederland herinnert,
zijue aandacht bezighoudt. Om naar Cochin
te trekken ontziet hij moeite noch ontbering.
Wat kon hij daar zien of leeren Niet veel;
maar in Cochin was vroeger eene Hollandsche
nederzetting geweest, en hij moest dien grond
betreden, zich daar vermoeien in herinneringen
aan onze vaderen. Niet minder evenwel dan
aan Nederland, was zyn hart aan Java ge
hecht. In 1865 schryft hy aan zyne zuster
»Ik heb Java lief, het is myne eerzucht, eens
iets te mogen doen voor dat land en voordat
volk, waaraan wy als natie zooveel verschul
digd zijn.* En dertig jaren later, 29 Januari
1895, schryft hij haar uit Ceylon het volgende
De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 ij k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.35, franco per
f post 1.70.
i' Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
der lichaamsdeelen van dien per-
aanraking met den draad komen,
omlaag wordt gedrukt. Dit
heeft dan tengevolge, dat er aan de straat
zijde een elektrische schel afgaat. De waker
kan in een nummerkastje zien in welk per
ceel onraad is eu zich daarheen spoeden. Ook
1 moet hij dan de buren waarschuwen.
■V --
Met ingenomenheid heeft de Arnb. Courant
het voorstel van den heer Gerritsen tot wijzi
ging van de Provinciale en de Gemeentewet
betrekkelyk den eed van aanvaarding ontvan
gen. Wanneer zy niettemin niet optimistisch
gestemd is ten aanzien van de aanneming van
dat voorstel, dan is dat wegens redenen, die
buiten den inhoud er van liggen. Die rede
nen zyn lo. dat het voorstel is ingediend vlak
vóór de sluiting, en dus waarschijnlijk wel zal
blyven liggen en 2o. dat het recht van ini
tiatief altyd heeft te kampen met tal van
persoonlijke bezwaren en overwegingen, die in
dit geval wel niet buiten spel zullen blyven.
En ook vreest de Arnh. Ct.,« dat de Regeering
die zich eenvoudig ongezind verklaarde om de
door den heer Gerritsen ondernomen regeling
Voor te dragen, ook wel geheimzinnige, doch
voor haar zelve afdoende redenen zal hebben
om hare medewerking te weigeren.
Dat het voorstel-Gerritsen inderdaad in
een bestaande en ernstig gevoelde leemte
tracht te voorzien, toont de >Arnh. Ct.« nog
eens duidelijk aan.
Sedert 1887 kunnen de leden der Staten-
Generaal beloven of zweren naar vrye keuze
ook ten aanzien van de leden der Provinciale
Staten bepaalt de Grondwet hetzelfde. Maar
terwyl de in art. 129 der Grondwet voor hen
vastgestelde formule van de godsdienstige
gezindheid zwijgt, worden de daar weggelaten
woorden in art. 71 der Provinciale wet nog
steeds gevonden. Hadde men by de Grond
wetsherziening van 1887 deze tegenstrijdig
heid niet over het hoofd gezien, zonder twijfel
zou men toen de bedoelde woorden hebben
geschrapt.
Thans
wet en
GOUDA, 9 September 1895.
Benoemd door den Minister van Financiën
tpt kommies-verificatqur 3e categorie bij de
invoerrechten en accijnzen te IJmniden W.
Luykenaar, thans kommies 3o klasse te Wad-
dinxveen.
iVrydag avond omstreeks half tien moesteen
werkman aan de gasfabriek te Delft meer licht
vèrachaffenmaar door een verkeerden draai
aan de hoofdkraan zette hy de gebeele stad
eensklaps in duisternis. Hoewel het ongeval
Spoedig was hersteld, gaf het toch aanleiding
töt vele komische incidenten.
zeer
Want
motief is
scheiding
dat men
staatsburger afhaukolyk stelt
maatschap van een of ander kerkgenootschap,
en het
die de Grondwet aan de leden der Staien-
Generaal en der Provinciale Staten heeft
vergund, ook worde toegekend aan hen, die
in de plaatselyke vertegenwoordiging, den
gemeenteraad, .fitting nemen.
Wat de heer Gerritsen voorstelt is dus geen
nieuwigheid, maar de noodwendige, onver-
mydelyke consequentie van het grondwettig
begiusel.
Naar de meening der >Arnh. Ct* gaat de
voorsteller nog niet ver genoeg, en had hy
behooren voor te stellen, dat de verouderde
en door de Grondwet verworpen uitdrukking
>op de wijze zyner godsdienstige gezindheid*
ook werd geschrapt in de artikelen 40 van
de Provinciale, 65, 100 en 108 van de Ge
meentewet, waarin de eedsaflegging van den
griffier der Staten, den burgemeester, den
gemeente-secretaris en
ger wordt geregeld.
het 25 jaar geleden dat de
voor onderwijzeressen van het
Nutsdepartement te Haarlem werd geopend.
De school heeft nu 45 inwonende en 60 niet-
inwonende leerlingen. Die allen en ook een
80tal ond-leerlingen kwamen hedenmiddag te
half vier in het nieuwe locaal op de Raaks
byeen en ook het bestuur van bet Nutsdepar
tement. De heer Druyvesteyn, voorzitter van
het bestuur hi «ld een korte reden waarop men
zich naar het Brongebouw begaf, waar de
oud-leerlingen en bet bestuur zich aan een
diner vereenigden. ’s Avonds werden school en
tuin geillumineerd en was er bal.