Een Kleermakersjongen
ift.
IHrccli! Spoorwegverbindingen met GOUDA.
Wlnterdlenst 1895—1896.
Aangevangen 1
October. -
- Tljd van
Greenwich.
f
Huitenlandscli Overzicht.
liEISmSGEVING.
GEVRAAGD.
A. van OS, Az.,
Iteurs van Amsterdam.
t'>
«W.
»«V,
t# hebben. Verder wm de Ijjdansgesohiadenis
tad Mevr. B. als brochure verspreid geworden
en ais feuilleton in de Freiburger Zeitung op
genomen tegen een negatief honorarium. Dit
laatste deel van den ei»cb de reclamekos
ten wordt door de gedaagde in de ding
talen bestreden, als zoude er nooit Inst toe
zjjn gegeven, doch mr. Ven Euideu wy«t op
de gevoerde correspondent!", leest verscheiden
brieven voor en legt qoitantiea der gedane
uitgpveu over. Ten opzichte dezer opdracht
ia verder de eed opgedragen aan de gedaagde
die zich op gronden van formeelen aard bier-
tegen verset.
Thana ia bet woord aan den advocaat van
mevr. B., mr. A. F. de Baa.
Deze begon zijn pleidooi met een uiteen-
letting van de verhouding die er tnsachen den
eiacber en mevrouw B. beatond. Zeer s ker
was de heer v. S. door haar aang zocbt om
tegen belooning de noodige stappen voor de
opheffing van bet bevel in Daitscbland te doen.
Maar toch kon dit de actie met rechtvaardigen
en in ieder geval was door hanr gaandeweg
reed» een bedrag van t 25,000 aan eiscber
betaald. En dit wordt erkend door eische
maar met bet bewereu dat die sora voor an
dere doeleinden moest worden gebruikt. Even
wel neemt pleiter op zich, eventueel de valscb
beid van dit beweren aan te toonen.
Had eiscber een aotie willen instellen, dan
had hjj volgens pleiter, elleen tot rekening en
verantwoording kunnen dagvaarden.
En wat de f 18,000 betrof aan Mej. P.,
ook dit achtte plsiter onbegijjpefyk. Deze was
mede op reis gegaan in de p'aats van de eebt-
genoote van eiscbermaar was dus f 18,000
als vergoeding om ei-cher op zjjn reis gezel
schap te houden niet wat kras
En ten slotte, vroeg pi., w«t is er bewerkt
met nl dat geld? Niets. Ook het geh«sle
optreden van eisober, die op reis als esn prins
geleefd bad, was van groote geheimzinnigheid.
Steeds drong hjj er by mevr. B. op aan al
zyn brieven te vernietigen, terwjjl bij steeds
de bare zorgvuldig zooals thans bleek
bewaarde, om er zoo noodig zyn voordeel
mede te doen. Uitdrukkelijk ontkende pl.
dan ook den recht-grond van do twee vorde
ringen. De f 20.000 konden eerst na haar
dood worden uitgekeerd, en hoe konoueischer
eenvoudig door bet opzeggen dor volmacht,
op eens van betere conditie worden en ze reeds
na, by baar leven en vóórdat bet bevel was
opgeheven, vorderen
Mr. Van Embden, hierna repliceerende, deed
uitkomen dat gedaagde den grond der beid*
actiën niet juist had onderscheiden, terwyl mr.
De Bas by dupliek tjjn bezwaren tegen de in
gestelde vorderingen bleef handhaven.
De uitspraak werd bepaald op heden over
4 weken.
Aan het verslag omtrent den toestand van
het Lager Onderwjjs in de Gemeente Gouda,
óver 1895 ontleenen wy het volgende;
Wederom kunnen wy met genoegen con«ta-
teeren, dat de toestand van het Lager onder
wjjs in onze gemeente in het afgeloopea jaar
aan alle redelyk gestelde eisoben is blyven
voldoen.
De reorgauieatie der 2de Burgerschool voor
Meisjes, die in 1894 geheel tot stand gekomen
is, levert geen stof tot eenigerlei besprekingen
op. Het aantal leerlingen (30) is uit den aard
der zaak geringtoch vleien wy ons, dat de
Gondsche burgery bet op deze school gegeven
onderwya allengs zal leereu op pry* stellen,
en dat de bevolking der school wederom zal
toenemen.
Wat de Herhalingsschool voor Meisjes be
treft, kunneu wy niets dan goeds zeggen. Het
in ons vorig verslag genoemde damescomité,
bestaande uit mevrouw Van de Vilde eo me
vrouw Schim van der Loeff, is wederom zoo
welwillend geweest io den afgeloopen cursus
onze Commissie in zake het dnar gegeven
onderwjjs in de nuttige handwerken ter zj.de
te staaD. Met dankbaarheid inrken wy hier
melding van. Het hoofd der sohool met de
bem ter sjjde staande onderwijzeres konden
over de opkomst en den yver der leerlingen
over het algemeen gnrtatige getuigenis afleggen.
Het aantal leerlingen steeg gedurende den
corses tot 3* eo bedroeg asn het einde daar
van 24.
Dat de belangstelling in het hier gegeven
onderwjjs niet verflauwde, blykt ai' het feit,
dat de nieuwe cursus, die den In October
1895 begon, bet hooge cjjfer van 96 leerlingen
telde.
Ook gedurende dezen nieuwen cursas hebben
de bovengenoemde dames zich op ons verzoek
bereid verklaard het toezicht op het bandwerk-
onderwys uit te oefenen.
Omtrent den cursus voor volwassenen kan
ons verslag kort zyn. Hy eindigde met 31
leerlingen. Do onderwjjzers pryzen de belang
stelling door de daar ter schdle gaanden be
toond.
Tengevolge van den minder gunstigen finan-
cieelen toestand der gemeente, werd door Heeren
Burgemeester en Wethouders eene poging in
het werk ge-teld om de Tweede Burgerschool
voor Jongens met de Eerste te verbinden,
waardoor, volgens hunne meening, in de toe
komst voor de gemeente geldelyke voordeelen
zonden voortspruit» belangrijk genoeg, om
dezen stup te wettigen.
Zjj gaven den Raad in overweging het na
volgende te besluiten
lo. Met ingang vau 1 Augustus 1896 wordt
de Tweede Burger chool voor Jongens met de
Eerste Burgerschool voor Jongens vereenigd.
2o. Burgemeester en Wethoaders worden
uitgenoodigd, zoodra dit besluit door de Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland zal zyn
goedgekeurd, aan de^ Rasd de noodige voor
stellen te doen tot het bjjbouwen van een
lokaal voor veertig en twee lokalen vo >r veer
tig en twee lokalen voor vijf en twintig leer
lingen aan de tegen woord ig*» Eerste Burger
school voor Jongenstot het verleenen van
ontslag aau het hoofd en de onderwyz-rs der
Tweede Burgerschool voor Jongens, en tot het
vermeerderen met vier van het aautal ouder
wijzers, die het hoofd der Eerste Burgerschool
voor Jongens bijstad.
In de gemeenteraadszitting van 11 October
1895 werd over dit voorstel niet gestemd,
doch wel ovor een voorstel van het lid, dep
heer Van Galeu, hetwelk met 9 tegen 8 stem
men werd uaugenomen.
Dit voorstel luidde
lo. Met ingang van 1 Aug. 1896 wordt de
Tweede Burgerschool voor Jongens met de
Eersse Burgerschool voor Jongens vereenigd.
2o. Burgemeester en Wethouders worden
uitgenoodigd, mood ra dit besluit door de Ge
deputeerde Staten van Zuid-Holland zal zjjn
goodgekenrd, tot bet verleenen vau ontslag aan
bet huofd en de onderwyzers der Tweeda
Burgerschool voor JongeLS, en tot bet aan
stellen van een onderwjjzer.
i Dit besluit bad aan het einde des jaars nog
niet de vereischte bekrachtiging door Gedepu
teerde Staten verkregen.
Op alle scholen was er vacantie gedurende
het aantal dagen in de verschillende leerplan
nen vermeld.
Den Ssten Juni, zjjude een Zaterdag, werd
naar aanleiding van eeu verzoek van het
bestaur der aldeeling Goudavan bet Ned«r-
landsch Onderwjj*ers-Genoot»chap op de open
bare lagere scholen geen school gehouden, ten
einde de onderwyzers en onderwijzeressen iu
de gelegenheid ta stellen de op dien dag te
Houden vergadering der gewestelijke vereenigiog
Zuid-Holland by te wonen.
De verdeeling der lesuren, de leerstof
en de boeken.
In de verdeeling der lesuren kwam geen
verandering voor. Met genoegen vermelden wy,
dat de leerboeken in goeden staat verkeeren.
Jaarlyks worden de leerboeken, dia zulk» ver-
eischen, opgeknapt, zoodat deze langen tjjd
gebruikt worden en toch zeer bruikbaar zjjo.
Omtrent den yver en de toewijding der
onderwijzers en onderwijzeressen valt, op eene
eukele uitzondering ua, niets dan goeds te
zeggen. De hoofden legden eenparig gunstige
getuigenis te dezer zake af.
De schoolbibliotheken verkeeren in gunstigen
toestand. De bibliotheek der lute Koeteioose
school bevat 490 nnmmers en wordt over 2
afdeelingen verdeeld. De leerlingen van het
5de en 6de leerja-ir maken er steeds met
grasg'e gebruik van, zoodat d<ze nattige in
richting, naar het oordeel vaa het Hoofd, bij
voortduring nuttig werkt.
De bibliotheek der 2Je Kostelooze school is
in 4 afdeelingen verdeeld, en er wordt door
de leerlingen der 4 hoogste klassen gretig en
met succes gebruik van g«uiaakt. De afdeelin
gen tellen achtereenvolgens 226, 120, 71 en
53 Hommers, te zamon 470 nommers.
Opmerking verdient, dateenige oudleerlingen
blyven medelezen, en dat Óok ouders van de
leerlingen middeljjk van de bibliotheek gebruik
maken.
De bibliotheek der Tusacuenscbool Mt 505
nommers, aan deze bibliotheek is dit jaar eene
nieuwe afdeeling toegevoegd, bestaande uit 77
boekwerkjes, zoodat niet alleen de leerlingen
der 8ste en 9de klasse, maar nu ook die van
de 7de klasie hiervan gebruik kunnen ontken^
hetgeen door hen zeer op prjjs wordt gesteld
(let aantal lezers en lezeressen uit doze drie-,
hoogste klassen is vrij talrjjk, roodat ook langs
dezen weg de ontwikkeling in de huisgezianed
van den kleinen burgerstaud bevorderd wordt,
By vergeljjking van het vorig jaar zal mert
bevinden, dat de drie bibliotheken respectieve
lijk met 10, 35 eo 84 hoeken zyn vermeerderde
De examens eo prjjauitdeelingen werden op
de Kostelooze scholen even voor de Paascb.
vacantie gehouden, een maatregel, dien wij in
bet vorig verslag hobben toegelicht.
E'en als het vorig «jaar word door d« Com
missie besloten, om ook dit jaar die leerlingen
der Avoud«chool voor Meisjes, die door trouw
schoolbezoek, ordelijkheid en vorderingen had
den uitgeblonken eeu klein geschenk te ver
eeren. De examens en de pry-tuitdeeliugen op
de Tasschenschool en de Herhalingsschool voor
Jongens bndden re'pectievelyk in de maanden
Maart en Juli plaats. Bizondere opmerkingen
heeft de Commissie hierover niet te maken
sjj kan met genoegen constateren, dat de
maatregel goed werkt.
Uitbreiding van gebouwen had er dit jaar
niet plaats. Aau de Tweede Kostelooze school
werden do schoorsteenen van sommige loka en
die 's winters zeer slecht te verwarmen waren
en bovendien door uitstorting van roetwater
vaak onzindelijk gemaakt werden, veranderd.
Tot dusver heeft onze Commissie te dier zake
nog geone klachten vernomen, zoodat zy zich
vleit, dat deze verandering inderdaad eene ver
betering mn^f'üenoemd worden,
Over het algemeen echter laat bet njsteem
van verwarming der schoollokalen wel wat te
wenacben over in sommige lokalen is de ver
warming in den winter bepaald onvoldoende.
Voorts is ons gebleken, dat sommige lokalen
op de tweede kostelooze school en op de beide
Bewaarscholen, das winters niet verlicht kan
nen worden, wat, gedurende de korte dagen
in den winter, aauleiding geeft tot stoornis in
het ond rwys.
De schoolgebouwen en de icböolmeubelen
van de andere scholen verkeeren in goeden
staat. Het hoofd der tweede Burgerschool voor
Meisjes constateert, dat de vernieuwing van de
localiteit der school op den duur blykt eene
verbetering te zyn.
De leermiddelen verkeeren evenzeer in goeden
staat. Op weiuige uitzouderingen na werden
alle aanvragen tot levering van achoolbehoeften
goedgekeurd.
De invoering van»nieuweleermiddelen was
in het afgeloopen jaar al zeer gering.
Met genoegen mogen wy conatateeren, dat
het achoolverzuim op de meeste scholen wederom
zeer gering was. Op de 1ste kostelooze school
bedroeg dit, de verzuin en wegens ziekte en bet,
waarnemen van godsdienstplichten niet mede-
gerekend, 2 pCt.op de 2de kostelooze school
uof? Be#n V« pCt.» op de Tusgcbenschool 1,2
pCt.*, op de lste Burgerschool voor Meisjes
nog geen */i P^t.
Op de school voor Chr. Nat. onderwya walt
over 't algemeen niet te klagen, wel zyn er
ongunstige uitzonderingen te melden.
Op de vrye school op gereformeerden grond,
slag verminderde het volgens het hoefd tot
3 pCt.
Het Bargerlyk Armbestuur deelde ons in
bet afgeloopen jaar wederom geregeld zjjne
adviezen mede betreffende het onvermogen van
die outers, welke kostelooze toelating voor
hunne kinderen hidden aangevraagd. Het is
ons eene aangename plicht biervan by herha
ling met dankbaarheid meldiog te maken.
Op deze plaats is het onze taak melding te
maken, dat gedurende het afgeloopen jaar de
heffing van het schoolgeld op de openbare
lagere scholen eene wyziging heeft ondergaan
en wel wat betreft de vermindering Van school
geld, die werd toegestaan voor leerlingen, die
elkander in den tweeden graad van bloed ver
wantschap bestonden. Deze milde bepa'ing ia
komen te vervallen, zoodat nu voor alle kin
deren uit betz-dfde hofgezin steeds het volle
dige schoolgeld mo"l worden betaald.
Vcorts zijn er door het Gemeentebestuur
onderhandelingen gevoerd met de besturen der
omliggende gemeenten, tot het alniten van
overeenkomsten met die gemeentebesturen, ba-
treffende de toe'ating van kinderen uit die
gemeenten op de scholen dezer gemeente.
Oubilljjk werd bet nameljjk geoordeeld, en
ongewenBcht, om ingezetenenen van andere
gemeenten te doen deelen in de lusten van bet
ónderwjjs albier met zyne niet hooge school
gelden, zonder ben of de gemeenten tot wier
bevolking zjj behoorden, eenigermate in de
lasteu te doen deelen.
Deze onderhandelingen hebben geleid tot
definitieve overeenkomsten, zoodat voor de
kinderen uit andere gemeenten een booger
schoolgeld wordt betaald, dan voor die welke
in deze gemeente woonachtig zyn.
Het getal leerlingen bedroeg op 21 Decem
ber 1895, 1804 en is derhalve sedert hetzelide
tijpstip van het vorig jaar met 52 leerlingen
verminderd.
Op de volgende scholen verminderde het
aantal
Op de 2de Kostelooze School met
Tusaclunacbool met
2de Burgerschool voor
Jongens met.
2de Burgerschool
Meisjes met
4
44
leerlingen
17
15
totaal minder 80 leerlingen
Daartegen vermeerderde bet getal
Op de lste Kostelooze school met 4 leerlingen
lste Burgerschool voor
Jongens met8
lste Burgerschool voor
Meisjes met16
totaal meer 28 leerlingen
De totale vermindering bedraagt das 52
leerlingeu.
Het gstal buitenleerlingen bedroeg 87 tegen
119 in 1894.
3 schipperskinderen genoten in bet afge
loopen jaar onderwjjs in deze gemeente.
Op de Tusschenschool genoten 2 en op de
beide eerste Burgerscholen 9 leerlingen koste
loos onderwjjs.
Het getal leerlingen bedroeg op 31 Decem
ber 1895, op de Bizondore scholen 1101 betgeen
esne vermeerdering vau 65 leerlingen, met bet
vorige jaar vergeleken, aanduidt.
Deze vermeerdering was verdeeld ever de
verschillende scholeu als volgt
Op de R. K. Jongensschool met 17 leerlingen
R. K. Meisjesschool 5
Sohool voor Chr. |Nat.
Onderwjjs met34
Vrye School op Geref.
Grondslag met9
totale vermeerdering 65 leerlingen
Het getal buitenleerlingen bedroeg 97 tegen
79 in 1894.
6 schipperskinderen genoten op deze scholen
onderwjjs.
GOUDA-ROTTIIDAM.
Gouda 6.80
7.26
8.40
9.06
9.44
10.17
10.64
18.09
12.86
1.94
8.18
8.44
4.K0
5.84
7.11
7.59
8.82
1.48
8.51
9.67
U.'S
Moordrecht. u
7.82
8.47
0
0
H
11.01
0
18.82
0
0
a
4.17
f
a
7.59
a
a
p
10.04
a
Niouworkcrka
7.89
8.14 -
a
0
0
11.08
0
18.89
0
0
a
6.04
a
1.08
a
a
p
10.11
a
Capollep
7.46
9.01
a
a
0
11.16
0
18.46
0
a
a
5.11
f
a
8.18
a
a
p
10.18
a
Rotterdam 7.—
7.65
9.10
9.25
10.—
10.46
11.84
18.88
18.5»
1.44
8.50
4.02
6.80
5.48
7.80
8.28
8.58
9.03
9.10
10.87
11.80
ROTTERDAM
-O O U D A.
Rotterdam
5.—
5.67
7.85
7.47
4.—
1.86
9.40
9.61
10.19
11.59
12.80
1.48
2.10
8.19
3.48
4.20
6.81
6.17
8.05
9.43
Capolle
6.10
6.01
0
a
0
0
0
0
10.89
a
a
1.58
a
a
0
a
0
6.87
0
9.62
Nieuworkerk
6.19
6.14
0
0
0
0
0
0
10.86
a
a
1.68
a
0
0
a
0
6.84
0
9.63
Moordrecht
6.84
4.8^
0
0
0
r
0
0
10.48
a
a
2.06
a
0
0
a
0
6.41
0
a
Goud*»
5.88
6.80
7.46
8.07
8.18
8.55
9.19
10.11
10 4»
19.08
18.46
2.18
3.69
8.89
4.01
4.40
6.51
4.4T
8.86
10.(18
OODBi - DEN HAAG.
Gouda 7,HU 8.86 f.09 9.87 10.10 10.80 11.11 11.18 1.17 8.18 1.47 4.46 6.17 7.14 7.49 f.11 1.64 9,64 11.
Zov.-M. 7.49 8.47 f 11.09 11.40 4.67 8.01 10.08
Z -Zegw.7.68 8.68 11.18 11.49 6.08 8.19 10.16
Voort». 8.07 9.08 p 11.17 1.01 1.10 1.16 10.17
sHago 8.11 9.18 9.97 10.07 10.48 11.88 11.41 1.08 1.67 4.06 4.17 K.16 6.67 7.44 8.81 1.— 1.1110.81 11.46
(iouua. 6.86 8.87 7.66 8.01 8.11
Oudew. 6.60 1.64 p
Woerd es 6.69 7.08 8.11
Utrecht 6.18 f 8.18 8.41 f
■f Naar Amsterdam.
Goud8.11
Am«t"-dam C. St. 8 14 9.86
GOT' DA-U T BIGHT.
1.06 10.11 10.67 11.48 1.11
11.14 1.87
11.18 1.46
1.87 19.61 11.41 1.10 1.01
G O U 1) A—A M8TIIBAM.
10.01 *10.67 11.10
11.01 1.— 1.11
1.17 4.11 4.47 6.67 «.51 8.11 10.18
7.10 10.19
8.84 1.06 1.17 7.18 8.48 10.17
8.60 4.41 1.11 0.86 f t
1.11
4.1»
Stept to Nootdorpl.eidsohsadsjn on Bkiawjjk—Kruisweg sa Hsksndaq».
4.4*
*0.61
1.48
10.14
11.10
DEK HAAG GOUDA.
'sHsge 5.6*1 7.80 7.418.80 9.98 9.44 10.1111.8611.16 1.85 1.44 1.66 8.43 4.15 6.17 6.08 7.68 9.38
Voorb. 5.67 a a a 10.17 1.41 8.14
Z.-Zegw6.11 f n 10.81 1.55 v 6.18 9.58
Zev.-M.l.fS 00 at a 10.48 p 1.08 a a a «-19 a 10.09
Goads 8.88 7.60 1.111.— 9.56 10.1810.64 11.0618.461.17 8.14 8.16 4.18 4.48 6.47 6.60 8.18 10.18
Stept te Blei»wak-Kruisweg en Nootdorp-Leidsobendam en Hekendore.
UT16CH T_G OUDA.
10.— 11.84 11.50 8.10 8.51 4.41 8.86 7.60 8.09 9.07 10.34
10.18 11.51 «I 4.16 1.68 0 9.81 10.54
10.11 a a a 4,14 a a a a 9.81 p
10.44 11.07 1.11 8.48 4.17 5.10 7.09 1.16 8.41 9.49 U.10
Utrecht
Woerdea
Oudewster
Gouds
7.60
8.11
8.19
8.81
9.—
9.84
AMSTIKDA M-C OUDA.
Amaterdamf.it. 8.— 1.10 **10.41 l.ll 4.10 **8.18
Gouds 7.11 -9.04 10,14 ll.«8 110 1.10 7.46
Steppes te Blefcwjfk— Kruisweg rn Nootdeip—LekUekeodaas m HeUndorp.
7.4*.
8.49
9.46
11.10
Oaze Commissie wenscbt voorloopig nit de
bljjkeas in deze beide medegedeelde verande
ringen in tiet schoolbezoek ge°ae conclusie te
trekken, doch stelt er prjjs op als hare meening
te vermelden, dat elke verbooging van ecbool-
geld de ontwikkeling van het openbaar lager
ooderwys tegenwerkt.
Het aantal leerlingen op de lste Bewaarschool
vermeerderde in dit jaar met 33, terwyl dat
vso de 2de Bewaarschool 8 minder bodroeg.
Opmerkingen zijn er niet.
De Bisoudere Bewaarschool van mej. de
wed. F, H. Weurman vermeerderde met 2
leerlingen. Ook omtrent deze inrichting valt
oieta biaonders uiedetedeelen.
De enrens der Ryksnorniaallessen begon 1
April 1895 met 63 leerliogen (30 mannelyke
en 33 vrooweljjke). Tusschentyda werden nog
3 leerlingen (1 m. eo 2 vr.) toegelaten.
De lesseu werden verlateu door 11 (6 m. en
5 vr.) kweekelingen. Hiervan verkregen 7 (4
m. en 3 vr.) de acte van onderwijzer of on
der wjjzeres, 2 werden aan de Vormschool te
Rotterdam geplaatst, 1 verliet de gemeente en
1 ontbrak bet aan de noodige last.
Aau 3 vr. leerlingen werd de acte voor de
nuttige handwerkeu uitgereikt eu 10 (2 ui. en
8 vr verwierven de acte voor de vrye- en
orile-oefeuingeu der Gymuastiek.
Het onderwijrend pezsoneei bleef onveran
derd.
BUten-Goneraal. 2e. Kamhe. Zitting van
Woensdag 4 Maart.
Het debat over de grensregeling van Am
sterdam werd heden voortgezet.
De heer De Kanter bestreed het ontwerp,
omdat Nieuwer-Amstel niet geheel wordt gean
nexeerd, maar slechts bet bebouwde godeelte
aun da zjjde van Amsterdam, wat een onrecht
i< en aanleiding zal geven tot speculatiezucht.
Bjj Sloten en Diemeu wordt eeu gedeelte
geannexeerd, waardoor geen schade wordt toe
gebracht aan bet overige gedeelte der gemeente.
Daartegen is geen tpzwaar. Een vergelyking
tusschen de grensregeling van Amsterdam en
Rotterdam gaat niet op.
De heer Rutgers betoogde de noodzakelyk-
heid der grensregeling, omdat de Nienwer-
Arastelaats alle lusten genieten van Amsterdam,
maar zich buiten de grens zyn gaan vestigen,
om aan de loeten te ontkomen. Alle argu
menten tegen de annexatie, ais in strijd met
decentralisatie, gemeentelijke autonomie en
plattelaod'-h lang, nchttf bjj volkomen onge
grond, terwyl i. i. alletn het privaat-belang
van eeuige bouwspeculautcu zich zou verzetten
tegen een volkomen te rechtvaardigen annexatie.
De heer Heemskerk handhaafde zyn bezwa
ren un hield vol dat het algemeen belang de
annexatie biet eischt en zeker niet zonder
schadevergoeding. Hjj burtreed uitvoerig den
beer Rutger
Verder den Minister en den heer Rutgers
bestrjjdend-', bleef de heer Heemskerk vreezen,
dat de forensen van Nieuwer-Amstel na de
annexatie zich elders zouden vestigen, zoodat
Amsterdam niets zou profiteeren maar wel
groote ecbade Ijjden.
De heer Roessingh bleef het ontwerp be-
strjjden als nadedig voor bet platteland.
De beer 't Hooft bestreedt het ontwerp
omdat de bcUigen van Sloten onvoldoende
zyn behartigd.
De heer Kuyper kwam op tegen de theorie
van den minister dat de Regeering vrjj zon
zjjn ooi grei.sr gelingen, door gemeenten en
Gedep. Staten voorgc*teld, te wjjzigen naar
welgevallen en tegen deze nndere theorie dat
door grensregeling de gemeenten zonden kunnen
worden versneden ook tegen opvatting van
den minister omtrent genieentalyke autonomie
kwam hjj op, terwyl bjj erop wcee dat Nieuwer-
Amstel wetteljjk verplicht is geweest te zorgen
voor de Amsterdammers op baar gebied. Hjj
stond vóór: aitbreiding der groote steden met
behood van voorateden. Ten slotte kwam bjj
op tegen de tegenstelling door den minister
gemaakt tusschen de wetgevende macht en de
Kroon.
De heer Pjjuappel eu de heer Rutgers van
Rozenburg beantwoorden den heer Knyper en
verdedigen krachtig het wetsontwerp.
De heer Mackay acht de regeliDg in over
eenstemming met de anti-re rol ntionaire begin
selen en sal voor de wet stemmen.
De Kamer beeft ten slotte bet wetsontwerp
tot verandering van de grens tusschen de ge
meente Amsterdam eenerzjjd' en de gemeenten
Sloten, Diemen en Nieuwer-Amstel anderzijds
met 66 tegen 23 stemmen aangenomen.
Daarna is na eenig debat en na verwerping
van een amendement-Beaufort omtrent de op
brengst der personele belasting bet wetsontwerp
aangenomen omtrent de verandering van grens
tasscben Utrecht eenerzjjds en Jntphaas en
Oudenrjjn anderzjjds. Dit geschiedde met 56
tegen 10 stemmen.
De toestand van generaal van der Schriek
werd heden-oehtend hopeloos geacht.
In da volgende week gaan te Genoa op het
stoomechip „Sachien" de leden aan boord van
da expeditie, welke door de Doitsehe Nienw-
Gaiaea-roaatschappjj, met steun der Dnitsche
i4geeriug, wordt uitgeaonden om Keiier-WiU
bclmslaud op Nienw-Gninea te onderzoeken.
De leidiug is opgedragen aan dr. Lauterbach,
die als plantkundige reedt vroeger voor dezelf
de maatschappjj dat land heeft bezocht, den
beer Tappepbeck, een landbouwkundige, die
ook reeds lang daar heeft doorgebracht, en dr.
Kertting. die een reis dwars door Afrika beeft
gemaakt. Zy tallen in Mei ban tocht in bet
land der Padoeas beginnen
Gisternamiddag half vier ontstond er brand
io een booimjjc te Asperen. Door den feilen
wind aaugewakkerd, sloegen de vlammen over
op de belendende geboawen met hooibergen,
zoodat in korten tijd ongeveer 20 huizen met
30 hooibergen een prooi der vlammen werden.
Eeu achttal staks vee verbrandde. Gisteravond
9 nar duurde de brand nog steeds voort.
De Hervormde kerk ia gebeel verbrand *n
de toren was brandende.
De gisteren uitgesproken meening, dat de
nederlaag van generaal Baratieri wel eeus
noodlottig zon kunnen worden voor bet Itali-
aansche ministerie, heeft veel kans bewaarheid
te worden.
Onmiddelljjk toen Crispi het bericht nit
Massoewah bad ontvangen, «ertrok hij nit
Napels, waar bjj zich ophield, naar Rome.
Hjj liet dad lijk na zyu aankomst don uiiuister-
raad bjjeenroepeu eu hield met zyne arabt-
genooten een langdoiige vergadering. Van
verschillende zjjdeu wordt gemeld, dat het
kabinet besloten heeft af te treden. De»Daily
News* verneemt ait Rome dat de kouiug de
aanvrage om ontslag der miuisters niet beeft
aangeuomen; nit Rome komt het bericht, dat
de ministers zullen aftreden, eu dat Crispi
belaft zal worden met de vorming vau een
nieuw kabinet.
Welke aanleiding het kabinet zou hebben
om been te gaan vóórdat de Kamer eon votum
van afkeuring over het beleid der ministers
beeft uitgesproken, is niet duidelyk. Men kan
hoogstens, zooals vele Italiaansche bladen doen,
den aanval vaD geueraal Baratierj asn onvoor
zichtigheid toeschryven; of met dv »Me»sagero*
erkennen, dat da Italiaansche troepen niet voor
de eor van Italië maar voor die van Baratieri
in den slag zjjn gevoerd.
Want bet wordt meer en meer duidelyk dat
generaal Baratieri een stouten slag wilde slnan,
om zjjn tanenden roem als veldheer te her
winnen. Hy wilde, voordat gei-eranl Buldissera
het opperbevel op zich naiu, den Abessyuiërs
•en groote nederlaag toebrengen. Met 15.000
man en zestig stokken geschut waagde hjj het
de Abessyniërs aau te vallen. Maar dezen ge
bruikten de oude taktiek, zy trokken de vleu
gel» van Baratiari's leger om eu noodzaakten
bem tot een overhaasten 'terugtocht. Veertig
stukken geschut moeslnu vernageld worden of
vielen iu handen vau den vjjand. Met groote
snelheid moest het leger vluehten, tal van
dooden en gewonden moesten worden achter
gelaten. De terugtocht werd voortgezet tot
achter de ri«ier de Belasa, die 70 tot 80
kilometer van het slagveld is gelegen.
Men gelooft te Rome, dat generaal Bara
tieri, die gewond werd, den dood beeft ge
zocht om de schande te ontgaan het topper*
bevel te moeten overdragen aan generaal
Baldissera.
Doch welke plannen generaal Baratieri ook
had, dezen uitslag zal hij zeker niet verwacht
hebben. Thans kunnen de Italianen Je geheele
verovering van de Ecytbraeisehe kolonie op
nieuw beginnen; het rampzalig overschot d#r
troepen is nanwelyks voldoende om Massoe
wah te beschermen. En nu het grootste deel
der artillerie in handen der Abessyniërs ge
vallen is, kannen de paar kanonnpn, die gered
zjjn, weinig doen om de troepen vso den
Negos tegen te houden, zelfs na de aankomst
van de twaalf b»taljons versterking, die reeds
op weg zyn.
Zeer onwaarsèbijnljjk klinkt het, dat de
koning Crispi zon belsst hebben met de
samenstelling van een nieuw kabinet, want
Crispi is op 't oogenblik niets minder dan
populair. Te Rome werden een aantal officieuse
bladen, die bel portret san den premier gaven
openljjk verbrand, en in tal van plaatsen
werden betoogingen gebonden tegen de Afri-
kaansche politiek, vertegenwoordigd in Crispi.
Byzonder indrukwekkend moet de betooging
te Milaan sjjo geweestzjj dunrde tot twee
our in den nacht, en 30.000 personen namen
er aan deel. De politie moest eenige malen
een eherge maken, waai by een persoon gedood
eo versedfliden gewond werden. Toen een troep
van 500 menseden het 8cala plein naderde,
vonden zjj den toegang bezet door soldaten
met gevelde bajonetde vastberaden bonding
van het volk deed een oogenblik het erg«te
vreetep, maar de b»*relvoerende officier com
mandeerde rechtsomkeert*; de officieren wer
den door de betoogere omhelsd eo gekost.
Dergelyke demonstraties worden nit Pavia,
Brescia, Cremona, Napels, Genua enz. gemeld
in geheel Italië protesteert de openbare meening
ten krachtigste tegen de in Afrika gevolgde
pol
ilitiek.
De Paus beeft het *Te Deum c, dat Dinsdag
tot viering van den verjaardag zjjoer kroning
in de St. Pieter zou plaats grypen, wegens de
onheilsberichten nit Afrika uitgestald.
De redevoeringen vau Kolorean Titsa en
den Hongaarsehen minister van fiaauciëu Lu-
kaes hebben in Ooetenrjjk gewerkt. Dit bleek
nit de rede ven. den Ooetenrykschen minister
van financien Bilinski ia het Huia van Afge
vaardigden gisteren. Bilinski lei dat men bjj
de Vergeljjk-vraagstokken vooral moest letten
op de billykbeid en de eenheid van de mo
narchie. Het was nog geen tjjd voor parle
mentaire betoogen dat het handelsverdrag
moest worden opgezegden bet recht van
opzegging was niet verl-end om elkaar te
dreigen.
De regeeriug zou uit alle macht Iraohteu
de eischen ven Oo»tenrjjk en Hongarjje over
een te brengen en tot een billyke schikking
te komen. Luide toejuichingen volgden op
die woorden.
De President der Fransche Repubiihk kwam
kwart voor acht met de Formidable te Cannes
aau en stapte om kwart voor tien aan wal,
waar hij werd ontvangen door de civiele en
militaire autoriteiten, door den Russischen
grootvorst Michael en Gladstone. Laatst
genoemde later, in het Raadhuis, nog afzon
derljjk ontvangende, vroeg Faure heiu, of de
politieke werkelooeheid hem niet zwaar viel,
waarop de Grand Old Man antwoordde dat bjj
steeds de politieke aangelegenheden van nabjj
bleef volgen en a.s. Maandag, zonder zich te
Parjjs op te houden, naar Londen terugkeert.
De minister-president Bourgeois braoht ver
volgens aau Gladstone een tegenbezoek. Bjj
de verschillende tochten van Faure c.s. dpor
de «traten, riep de menigte vol geestdritt
Leve Faure!* »leve do Republiek!* en
leve Bourgeois
Dat laatste was ook te Lyon gebeurd, en
toen Bourgeois met de hand een afwerend
gebaar mankte, reide Faure: >Neen, myn
wsarje minister, weerhond hen uiet, ik vind
b<t zeer uannei.aain dat inen uw naam aun
den uijjnon verbindt.*
Generaal W'-yler moet nHar Madrid geseind
habben dat hjj de versterking van tjju leget-
macht met 25,000 man, hem aangeboden,
vooreerst niet noodig heeft.
Door den minister-president Cunovas is aas
den vroegereu uitgever van het blad La Lucba
eon schrjjven gericht, waarin de premier ont
kent dat te Madrid eeuige hetooging tegen de
Vereeuigde Staten heeft plaats gebad. Maar
algemeen, zegt Canova», is ia Spanje het ge
voel vau aikeer, nu opstandelingen die geen
duimbreed grond op Cuba bezitten, evenmin
een havenplaats, die geen gevecht in het open
ve'd durven wagen eu niets doen dan plauta-
ges verbranden en Spanjaarden vermoorden
dat die leden als oorlogvoerende party worden
erkend, terwjjl de oorlog door Spanje op Cuba
gevoerd wordt op zoo menschelyke wyze, «Is
X>eit io Europa of Amerika bet geval is geweo«t.
HARITBER1CHTEN,
GOUda, 5 Maart 1896.
Grauon met weinig aanvoer en weinig handel.
Tarwe Zoeuwiche 6.50 a 6.90. Mindere
dito 6.25 a 6.R0. Afwjjkende MB a
5.76. Polder 5.25 a 8 25. Kogge:
Zeeuwsoho 4.— 4.40. Polder f 3.80
a 4.10. Builenland»ohe per 70 k. 4.a
4.10. Gerst: Winter, 3.50 a f 3.90. Zomer,
8.26 a 3.76. Chevallier 4.60 k 5.25.
Haver per hoot. 2.10 a 3.per 100 kilo
5.60 a 8.—. Hennepzaad: Inland»ob, 7.— a
7.25. Buitenlandsche 5.50 a f B.76. Kant-
riezaail 6.-- a 7.50. Koolz^d 6.— a
7.25. Erwten Kookerwten 9.— a 9.50.
Niet kokende f k Buitenlandiohe
voererwten per 80 Kilo: 4.75 a 5Boanon:
Bruine boonen 10.— k 11.50. Witte boonen
k f Duivenboonen f 5.70 i f 5.90.
Paardenboonen f 4.75 k f 5.—. Mais per 100 Kilo:
Bonte Amorikaansohe f 4.25 k 4.50. Cinquantine
6.75 k 7.—. Foxaniau 5.26 k 6.60.
Veemaekt. Melkvee, red. aanvoer handel en prij
zen zeer wel. Vette varken», goede aanroer, handel vrjj
wsl, 16 a 19 ct. per h«lf KG. Biggen voor Enge
land, goede «anvoer, handel vrjj wel, 16 k 16
et. per half KG. Magere biggen, goede aanvoer,
handol vlug, 0.40 a 0.80 por week. Vette
•chapen, eenigo aanvoer, handel van geen boteekeni»,
i f Nuobtere kalven, goede aanvoer,
handel vlug, 5 a 8. Fokkalvuren 8 a
Aangevoerd 6 partijen kaas. Handel vrjj wal.
Ie. quel, k <-
k 14.Zwaardere,
Isndsche f k
Boter, goede aanvoer, handel afloopend,
Gooboter 1.10 k 1.10.
Weiboter 0.90 k 1.20 p. Kilo.
2e. qual. 21.-
Noord-Hol-
De BURGEMEESTER van Gonda, brengt
by deze ter kennis van de belanghebbenden,
4at door den Heer Directeur der Directe B«-
lastiogeu enz. te Rotterdam op den 3 Maart
1896 executoir ie verklaard:
E-n Kobior der belasting op Bedryfe- en
andere inkomsten over het belastingjaar 1895/6,
No. 17.
Dat voormeld K< hier ter invordering is ge
steld in handen van den heer Ontvanger, dat
ieder die daarop voorkomt verplicht ie ejjnen
nanslag op den bjj de wet bepaalden voet te
voldoen, en dat heden ingaat de teroyo van
zes weken, binnen welken de reclames behoo-
ren te worden ingediend.
Goads, 5 Maart 1896.
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
Burgerlijken Stand.
GEBOREN2 Maart. Dorothea Adolpbina
Cornelia Agatha, ouders J. A. Verboef en A.
J. Verbruggen. - 3 Hendnkns Autonius
Cornelia, ouders J. van der Vlist en A. J.
Straver. 4 Antouetta Geertruida, ouders A.
van der Kojj eu J. Leeuwenhoek.
OVERLEDEN: 3 Maart. J. van Cleeff.,
wed. M. Flox, 83 j J. W. Hoek ma, 67
j. 4 J. J. Walthie, 9 iu. L. Moeriwga
65 j. 9 m. P. Bnnnik, haisvr. van L.
Moering», 64 j.
GEHUWD 4 Maart. D. Jongeneel sn M.
N. Hol.
Reeuwljk
GEBOREN Jan Hendrik, ouders B. J.
Nerscholten en C. de Korte. Johannes,
ouders P. van Dolken eo 8. Perdjjk.
OVERLEDEN C. van der Wolf. - W.
J. van Mullem.
March Taiilenr.
Khrweg E 73, GOUDA.
4 MAAKT
Nederland. Cert Ned- W. S. t
dito dito dito 8
dito dito dito 8
Hongae. Obl. Goudl. 1881-88 4
Italië. Insohrjjving 1862-81 5
Oostenk. Obl. in papio 1868
dito iu zilver 1868 5
PoETi'QAL. Oblig. met ooupon 3
dito ticket 8
Rusland. Obl. fiioneul. 1894 4
dito Gecons. 1880 4
dito bjj Hoth^v1889 4
dito bjj Hope 1889-90 4
dito in goud. loan. 1888 6
dito dito dito 1884 5
3 van je. Perpet. sohuld 1881 4
Tuekiij. Gepr.Conv. loeo. 1890 4
Geo. leoning aerie 1).
Geo. loening «erie C.
Ztiin-AVB. Ree. v. obl. 1892 6
Mexico. Obl. Buit. Sch. 1890 6
Venezuela. Obl. 4 onbop. 1881
Amsteeoam. Obligatiou 1895 8
Rotterdam. Stod. loon. 1894 8
Ned. N. Afr. Har.delsv. aaud.
Arendah. Tab.-Mjj. Certificaten
Duii-Maataohappjj dito
Arnh. Hypotheek!», pandbr. 4
Cult.-Mj). der Voratenl. aaud.
Gr. Hypotbeekb. pandbr. 8'/i
Naderlandsche bank tand.
Ned. Handolmaa' h. dito
N.-W. It Pac. Hyp. b„ pandbr. 5
Rott. Hypotheek!», pandbr. 3V|
Utr. Hypotheekb. dito S'/a
Oostenr. Oost-Hong. bank «and
Rubl. Hypotheekbank nandb. 41/»
Amerika. Kquit. hypoth. pandh. 6
Maxw. L. G. Pr. Lion oert. 6
Nbü, HolLIJ.-8poorw.-Mjj. aand.
Mij. tot Kxpl. r. 8t. Spw. aand.
Ned. Ind. Spoorwogm. aand.
Ned. Zuid Afrik. Spra. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 6
lTALie.8poorwl. 1887/89 A-Bobl.8
Zuid-Itat. 8pwmjj. A-H. obl. 8
Polen. Warschau Woenen aand.4
Ruil. Gr.Russ. 8pw-Mjj. obl. 4'/(
BaUisohe dito ssnd.
Kastowa dito ssnd. i
I wang. Dombr. dito sand. 5
Kurak Ch.Azow-Bp. kap. obl. 4
dito dito oblig. 4
AMEEiKA.C'ent. Pao. Sp. Mij obl. 6
Ohio. It North. W.pr. 0. v. aand.
dito dito Win. 8t. Poter. obl. 7 I
Denver It Rio Gr. Spm. oert. v.a.{
Illinois Central obl. in goud 4;
Louiav. it NashvilleCert.v. aand.;
Mexico. N. Spw. Mjj. lehyp. o. 6
Mi»». Kanta» v. 4 pet. pref. aand.
N.-York Ontario k Wo«t. aand.
dito Penna. Ohio oblig. 6
Orogon. Calif. Ie hvp. in goud 5
St. Paul. Minn, k M.nie. obl. 7
'L'n. Pac. Hoofdlijn oblig. 6
dito dito Lino. Col. Ie hyp. O 6
Canada. Can. Squth.Cert.v. aand.
Ven. C. Rallw. fc Nav. Ie h. d. e. O
Amsterd. Omnibus Mjj. sand.
Kotterd. Tramweg-Maats. ssnd.
Nbd. Stad Amsterdam aand. 3
Stad Rottordam aand. 8
Heloib. Stad Antwerpen 1887 i'/s
8ud Brussel 1886 2'/a
Homo. Theiss Regullr Gesellscb. 4
Oostbnr. Stastsleening 1860 6
K. K. Oost. B. Cr. 1880 8
Spanje. Stad Madrid 8 1861
Nbd. Ver. B<«. Ifyp. Spobl eert.
Vórkrs.
ion
841/,,
lil/,
104'/,
17
so;/,
si»/.
tv I,
114
100»/,,
97'/,
47'/.
791
070
(0!
SS
901
145
591/,
100»/,
100'/»
'41'/.
99
70
99%
US
96'/.
198
155»/,
1011/,
60
ISO
101'/,
99 V.
101%
141%
1S5
108
108
107
101
>1%
49
14
918
100
108
108»/,,
104»/,,
108'/,
ll«%
II
187'/,
81%
114%
•lot kn
•9%
74
84%
91%
47'/,
60'/,
18%
I
