Turn Costuuins.
z
Wte '."rkvsr^'x
x
Directe Spoorwegverbindingen met GOUDA.
Wlnterdlenst 1896.
Aangevangen 1 October. - T(jd van Greenwich.
löf*
Bullenlandsch Overzicht.
Beurs van Amsterdam.
L Von OS Az
Advertentiën.
Ongelooflijk
FRANSCHE STOOMVERVERIJ
H. OPPEMIEIMEK
A. van OS, Az.
Ni ar tuen wset zullen de volgende punten
op het congres worden behandeld:
het sluiten van eene federatieve samenwer
king, waar by elke bond, elke vereeniging zjjn
of haar program, eigen statuten onverkort
behondt
eene overeenkomst te treffen omtrent mini
mum-loon en maximum-arbeidsduur
het invoeren van een leerlingstelsel.
De deelnemende vereenigingen zullen worden
uitgenoodigd, voorstellen betreffende deze pun
ten vóór 8 December in te zenden, waarna
aan elke vereeniging een gedrukt rapport zal
worden gezonden, teneinde een goed overzicht
van de voorstellen te verkrygen en de discus
sion op het congres zooveel mogelijk te
bekorten.
Staten-Oeneraal. 2e. Ka mee. Zitting van
Donderdag 19 November.
By het voortgezet debat over de Indiscbe
Begrooting, verklaarde de minister van Kolo
niën voornemens te zjjn de invoering der
•piumregie over gebeel Java te zjjner tyd by
afzonderlyke wet voorstellen.
De heer Bool klaagt over de verhooging der
bjjdrage voor het civiel wedawen- in weezen-
fonds.
Ds Minister antwoordt, dat dit volstrekt
noolzakelyk was. Tsgenover de heeren Boo'
en Hordgk verdedigt de Minister de voorge
stelde reorganisatie der politie op Java en
Madora, als een stap in de goede richting en
een streven naar het bereikbare.
De beer Vsn Vlymen dringt krachtig aan
op bet tegengaan van den invloed der Cbinee-
zen op Java door beperkende voorwaarden van
toelating en beperking of verbod van grond
bezit in het binnenland.
De Min ster wjjat er op, dat zeer veel Cbi-
neezen uitstekende msnnen zyn, en dat zy
groote diensten aan Java hebben bewezen.
Door de opinmregie zal de invloed der Chi-
neezen in het binnenland vanzelf verminderen;
hen geheel te weren ware ongewenscbt. De
Indische Regeeriog doet wat noodig is om to
voorkomen, de toevloed van Chineezen verder
felijk zon worden. Zoolang de Minister avn
het bestuur is, zal by geen drijfjacht houden
tegen de Chineezen, maar hen gastvrij ont
vangen.
De namiddag werd grooten deels besteed aan
eene discussie over de koffiecultuur. De heeren
Hintzen, v. Limburg Stirum en Rutgers v.
Rozenburg wezen op dep achteruitgang dier
cnltour eu deelden met hét optimisme van den
heer Van Gennep, die nog zoo spoedig niet
het ophouden dier cultuur verwachtte, mits
stukken gezegd te hebben, dat wjj ons van de
'koffiebaten moeten vrymaken, omdat die cul
tuur langzamerhand achteruit gaat. Maar nu
de bjjslag eenmaal is ingevoerd, moet men er
voorloopig mede voortgaan.
Op het eind van den middag voerden nog
een drietal leden het woord over des minis-
*era groote plannen betreffende ds reorgani
satie van het boschwezen. De heer de Beanfort,
die weinig vertrouwen stelt in d» flnancieele
uitkomsten, welke de regeering daarvan ver
wacht, werd in zyn wensch om deze zaak uit
de begrooting gelicht te zien en haar by
afzonderlijk wetsontwerp te regelen, ondersteund
door den beer Cremer, die boe groot voor
stender ook van netere behartiging van het
boschwezen, toch niet in allen deele met des
ministers ingrjjpende plannen instemmen kan.
Alleen de nitbreiding van bet personeel draagt
zyn volkomen goedkeuring weg.
De Indépeodance België meldt dat koningin
Wilhelmina en de Koningin-Iiegente», die Zu-
terdag te Milaan aankomen, een bezoek tullen
brengen aan koning Hubert en koningin Mar
garetha, te Monza de zomerresidentie van
de Italiaansche koninklijke familie
waar zicb op dit oogenblik alle leden van heb
Huis van Savoye bevinden.
Een ramp te Anderlecbt. Gisteravond ié
geheel Brussel ia opschudding gebracht door
een ramp, die in de voorstad Anderlecbt beeft
plaats gehad. Daar werd by het jongens-wees-
huis een gebouw gezet, dat tot werkplaats
voor de weesjongens moest dienen. Het gebouw
was reeds twse verdiepingen boog eu moest
nog slechts van een dak voorzien worden. Zes
metselaars waren er aan 't werk, toen de nok
instortte en de werklieden meesleepte. On mid
del jjk snelde men van alle zyden toe om by-
stand te verleenen en weldra waren vjjf per
sonen van onder de pninboopen te voorschyn
gehaald. Allen hadden min of meer ernstige
verwondingen en kneuzingen bekomen. Wat
den zesden metselaar aangaat, men heeft hem
na zyn val onmiddelyk weer zien opstaan,
zicb bet lichaam betasten en bals over kop
wegloopen. Daarna heeft bjj niet meer van zicb
laten hooren. De slachtoffers scbrjjven het on
geval toe aan de snelle uitvoering van het
werk, waardoor ds kalk in rerbrnd met het
vochtige weer geen tyd beeft gehad om te
drogen. Een der gewonden is naar bet zieken
huis gebracht; de overigen worden te huis
verpleegd. Men hoopt, dat ze allen er bovenop
komen.
Het gasverbruik iu Duitschland neemt, on
danks de groote concurrentie van het elektrisch
licht, nog toe. Verleden jaar werden er
733.000.000 kub. meters gas gemaakt uit
2650 millioen kilogram steenkolen. Er brandden
in het rjjk 5.735 000 gasvlammen tegen een
millioen elektrische lichten van 16 kaarsen, en
er werden 16.000 gasmotoren gebruikt met
een gezamenlyk vermogen van 52.000 paarde-
krachten.
De productie van de gemeentelijke gasfabriek
te Berlijn bedroeg verleden jaar in rond ejjfer
104.000.000 knb. meters, tegen 75.000.000
in 1885.
De brutaliteit der Kaukasische roovers gaat
zoo ver, dat een bende onlangs het plan had
opgevat, bet kantoor der Belgisch-Russische
petroleum-maatschappy bij Tkvibouly aau te
vallen. Dit werd voorkomen door een groot
aantal gewapende boeren, die het gebonw
verdedigde.
Nauwelyks nit de gevangenis ontslagen, heeft
de beruchte bandiet Ali Sultan weer een bende
gevormd, en reeds zjjn een twintigtal reizigers
door hem geplunderd. Verscheidene moorden,
vergezeld van diefstal, werden te Batoem, Eli*
sabetbpol, Bakoe enz. bedreven, en de postbo
den durven zelfs niet de brieven in groote
steden, als Tiflis, rondbrengen, nit vrees door
rmvers aangevallen te worden.
oop der eerstvolgende weken
derwaarts zullen vertrekken.
WERKVERSCHAFFING.
Ingekomen bjj C. Brunt: G. O. F. D.
f 50.-, P. M. M. f 20.-, W. K. f 2.50,
P. d. R. f 10.-, G. N. K. f 1—, J. C. H.
2—,
Ingekomen bjj Roepers: R. L. M. f 25.—.
J. M. d. W. f 0.50.
Ingekomen bjj Elk: J. d. J. f 1.
KrookA. B. I 1.50.
v. Duin K. f 1.—,
KamphuizenMevrouw K.
f 2.50, dames W. f 2,50, J. d. J. f 1.-. A
B f l.~. B. v. d. S. f 5.—Wed. V. f5.-.
Tevens geeft de commissie kennis dat zy
n.f. Maandag en volgende dagen by de inge
zetenen zal rondgaan om hunne bijdragen in
ontvangst te nemen DE COMMISSIE.
TOOISTEEIj.
«De Getemde Feeks,bet blyspel, dat gis
terenavond hier in Kunstmin werd opgevoerd
had meer bezoekers gelokt dan het stuk van
de eerste Abonnementsvoorstelling. Of het dit
in alle opzichten verdiende is een vraag, dié
moeilyk door allen eveneens beantwoord zal
zyn. Naar ons oordeel hebben de leden der
Sociëteit «Ons Genoegen* meer aan een ander
voor ieder beter te begrjjpen stak. Het einde
vau 't achtste tafereel bewees ditimmers vele
aanwezigen stonden reeds van bunne zitplaat
sen op en enkelen gingen been in 't idéé, dat
bet stak uit was. Algemeeoe hilariteit natuurljjk,
toen men bemerkte, dat men zicb vergiste:
een waar blyspel ia de zaal en op bet tooneel
De lachspieren kwamen daarbjj ten minste in
volle werking. Zy die teruggekeerd waren op
bunne schreden, zn'len zich die moeite niet
beklaagd hebben. Het laatste tafereel was niet
het minste van de negen
Mevrouw Broodgeest-Bouw meester pakte daar
by zeer zeker het publiek. Wat zy toen te
zeggen bad, viel by de heeren der schepping
iu goede aarde. Haar toon van spreken was
natuurlyk en dat zegt wat, als men gebonden
is aan een tekst van een litterarisch kunstwerk
als bet genoemde blyspel. Battista, de heer
lsing, beviel ons matig. Hy had goede oogen-
blikkeu, doch in zijne stem klonk iets vau een
rederyker. In Gremio herkenden wjj dadelyk
den heer Tourniairezyn spel en gebaren
waren als steeds artistiek. Petrnccio was ii
den beginne niet rolvast; later geraakte bjj
op dreef en speelde bjj tjjne moeiljjke rol vry
goed. Het deed ons genoegen den heer Jacques
de Boer nog eens in zyn kracht te zien, bjj
weet het auditoriam op te vrooljjken door zjjne
snaaksche manier van| zeggen ook is hy in
zyn spreken duidelyk en in zjjne bonding on
berispelijk Ongetwijfeld komt den heer Rojj-
aards een woord vau lof toe; hy verdient stellig
genoemd te worden na Touriaire. De overige
artisten hadden blykbaar ook veel studie ge
maakt van han werk.
De zorgen, aan een stuk als De Getemde
Feeks* besteed worden iu den regel niet be
loond. Het publiek bondt niet van komedie
stukken in vers-maat. Een stuk als dit, zoo
schoon vertaald, is beter op zjjne plaats, wan
neer bet voor eeu letterlievend genootschap
wordt voorgedragen. Al hebben wjj op 't
laatst vooral ook bartelyk gelachen om de
komedie op od buiten het toooeel, toch hopen
wjj in de derde Abonnementsroorstelling kennis
te maken met een stuk, dat algemeen de goed
keuring der bezoekers weg draagt 1
Laat ons hopen, dat de keuze in 't vervolg
gelukkiger zal wezen.
Van welwillende zjjde werd ons het volgende
ter plaatsing aangeboden, waaraan wjj gaarne
voldoen.
Voor het eerst sedert de gehengeois van
vchrjjver dezes werd gisteren avond binnen
onze stad een der stnkken van Shakespeare
opgevoerd: «de getemde Feeks.*
Bilstuk jHrbnfaifrbetaVs loonebmhtei\
Aaö welke bron Sbakespeare den inhoud van
dit stuk ontleend heeft ia niet met zekerheid
na te gaan. Er bestaat een ouder stak, dan het
Sh'fcho dat reeds in 1594 gedrukt werd. In
hoofdzaak stemt de inhoud met dat van Sb.
overeen, ofschoon het in details aanmerkelijk
veel verschilt. Wie de twee stokken bjj el
kander legt zal gewaar worden, dat de taal
by Sb. veel waardiger en edeler is, dan het
rawe stuk van 1594.
Men neemt aan dat, ouder meer andere,
«the Taming of the Shrew* door Sh. geschre
ven werd als herinnering aan eene reis, die
bjj tusschen de jaren 1592j-1593 naar Italië
ondernomen zoo hebben. In dien tyd toch
werd Londen vreeselyk door de pest geteisterd
en waren de scbouwbnrgen gesloten uit vrees
voor verspreiding der jjselyke ziekt ten ge
volge van het bjj een brengen van zooveele
personen binnen eene beperkte ruimte, en ook
om dat personen, die nog niet geheel hersteld
waren, uit zucht naar uitspanning na hunne
tjjdeljjke afzondering de besmetting op anderen
zouden overdragen.
Voor een persoonlyk bezoek door Sb. aan
ItJië pleit naast d juiste Italiaausche namen
door hem gebezigd de juiste wjjze waarop
Italiaansche steden en landouwen door hem
met eeu enkele pennestreek gekarakeriseerd
worden zoo heet Lombardjje
«het vrucbtb're Lombard jje,
dien lnsthof van het groot Italië.
Pisa it i beroemd door tal|van ed'le burgers.
Maar vooral ook de opsommiog door Gremio
aau het slot vau het tweede bedrjjf van de
kostbaarheden, die zjju huis bevatten, pleit
voor |eeue persoonlyke kennismaking met het
•choone land der Renaissance.
Het Sh'sche stok bestaat nit 3 afzonderljjko
deelen. Het eerste is bet voorspel, dat door
de vertolkers van bet stuk gisteren avond werd
weggelaten, om onze kuischere ooren van de
19de eeuw niet te kwetsen. Reeds in de
duizend en-één-nacht vinden wjj een dergeijjk
ver baai als van den ketellapper Sluw en den
Lord van den Kalif Haroen-Al-Rasjid en den
herder Aboe-Oas san.
Hst tweede is de geschiedenis van de tem
ming der Feek9.
Het derde is de inlassing der karakters van
Lncentio, Hortensio en Tranio, en hunns
onderlinge vermomming van den ouden Gre
mio, alsmede van den Pedant, die eveneens
een hem niet toekomende rol in bet stuk
speelt, die aan de Suppositi, een blyspel van
Ariosto ontleend is.
Wat no de opvatting van de hoofdpersonen
in het stuk van gisterenavond betreft door
mevr. Brondgeest en den heer Henri de Vries,
zoo komt bun daarvoor een woord van war
men lof toe. De tooneelen tusschen Petruocio
en Katharina kannen door ongeschikte too."
neelspelers als een lage klucht worden opge
vat. Zeer zeker heeft Sh. met deze beide
personen geen voorbeelden van fijngevoelige
naturen willen teekeneu. Waar Lncentio
naar Padua komt om zjjne stadies te voltooien,
komt Petraccio louter hierheen om een ryk
buweljjk te doen. Hy it voor geen klein
geruchtje vervaard en twijfelt er geeu oogen
blik aan of kij zal de booze Katharina wel
mak* maken.
Katharina is eveneens geen katje om zonder
handschoenen aan te vatten. De voornaamste
oorzaak van haar wrevelig karakter is wel,
zooals Sh. het noemt, dat zy bang is «apen
naar de hel te brengen* met andere woorden,
dat zjj ongehuwd zal sterven, (hoe ongekun
steld was niet haar verdriet bjj het lange
wegblijven vaa Petruccio) en najjveiig op
Bianca, die door hare zachter aard, en velerlei
begaafdheden door tal van aanbidders wordt
omringd.
Zeer uitstekend wa3 bet spel ven Mevr.
Brondgeest in bet tooneel waar Petruocio om
baar hand vraagt aanvankelyk is zjj even vol
tegenspraak en kyflust tegenover bem als
tegenover anderen, en overlaadt zjj bem met
gansch geen malscbe woordjes. Doch zoodra
*ii «iat. dat het Petruccio ernst is, om naar
nare baud tm mngnn. b-tnomfe «y hare ariTten,
en hoewel zjj niet ja zegt, en nog haar ge
zicht afwendt, streeft zy niet tegen wanneer
Batista naar Italiaansche wjjze want in
Engeland was het de gewoonte niet beider
banden ineen legt en verklaart, dat zjj een
paar zjju.
In zulke tooneelfjes, die deo sleutel tot eeu
gansch karakter geven, is mevr. Brondg »est de
actrice van den echten stempel.
Waar voor Katharina dit tooneel een der
raoeieljjkute is, mogen wjj de temming der
feeks voor Petruccio de jfnarste taak uit het
gansche stuk noemen. Hier mag hy vooral
den dollemaa niet spelen, maar do man, die
zich van de doeltreffendheid zyner middelen
bewust is. Nadat bjj eerst door zyn plotseling
weggaan, zyn lang wegblyven en zyn zeldzame
verschijning baar geest pjjnigt en op de proef
stelt, begint hjj, na hun huwelijk, een kuur
om hare heftige natuur tot bedaren te brengen.
Dat de kuur van hongerljjden en slapeloosheid
niet te raw mag gespeeld worden, blijkt reeds
hieruit, dat Petruccio bjj alles laat doorsche-
meren, dat bjj het uit liefderjjke zorg voor
haar welzjjo doet. Oas duokt, dat de heer
de Vries de juiste maat goed heeft weten te
treffen, want hier, inderdaad, bederft een weinig
o verdry ven zeer veel.
De niet zeer gemakkeljjke rol van Tranio
werd door den heer Vereuet eveneens goed ge.
speeld. De koecht nu meesterHoezee-
Gouda
Moordrecht
Nieuwerkerk
Oapelle
Rotterdam
Rotterdam
Oapelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
7.~
7.35
7.88
7.8»
7.48
7.85
8.88
8.40
8.47
8.54
9.1
9.1C
9.10
9.36 10.17
11.91
11.88
11.85
11.49
4.55
5.6
5.14
5.91
6.87
5.58
6.8
6.11
6.19
6.85
9.80 9.40 9.66 10*87 11.51
6.17 6.61 7.95 8.— 8.56
GOUDA- ROTTERDAM.
ll.lt 18.18 18.85 1.89 3.50 8.57 4.60
0 0 19.89 4.57
u 18.89 h h 5.4
19.46 6.11
.82 19.38 19.55 1.59 4.8 4.15 5.80
ROTTERDA M—G O U D A.
9.81 9.51 10.19 11.60 18.87 1.40 1.44
000 1.54
f t 8.01
8.08
8.14
6.19
6.61
6.14
7.17
7.59
8.35
8.48 8.51
9.57
0
0
0
w
7.69
0
0 0
10.4
0
0
0
0
6.6
0
0 0
10.11
0
0
0
0
8.18
0
0 0
10.18
6.89
6.10
6.32
7.85
8.92
8 BS
9.8 9.10
10.97
10.40
10.69
11.18
i
0
11J0
10.11
10.89
10.36
10.48
10 49
19.08 18.47
7.10 7 45 8.18 9 11 9.50
GOUDA DENHAAG.
Gouda. Z'venhuizsn-Moerkapelle. Zoetermeer-Zegwaard. Voorburg. Hage.
G. 7.80 8.85 9.89 10.1811.18 11.15 18.16 18.88 1.42 8.47 4.45 5.28 5.54 6.11 7.20 7.49 P.88 8.54 9,54 10.3811/
ZM. 7.48 8.47 11.80 18.40 4.57 0000 8.01 10.06
Z.Z.7.58 8.56 u 11.41 18.51 0 0 5.08 0000 8.18 0 10.16 r
V. 8.07 9.08 11.85 0 1.05 6.80 0000 8.86 10.87 r
sH 8.11 9.18 10.7 10.48 18.— 11.4» 18.48 1.10 8.12|4.17 5.85 5.58 8.88 6.89 7.»0 8.81 9. 9.8810.88 11.6 11.46
fi O I'D A—U T R 1 C H T.
Gouda. 5.80 6 87 7.18 7.55 8.21 9.88 9.52 10.1» 10.57 18.55 8.80
Oudew. 6.45 6.54 000000 11.14 2.87
Woerden 5.58 7.8 8.12 0 f 11.81 2.46
Utrecht 6.18 7.48 8.88 9.54 H 10.51 11.46 1.27 8.08
f Naar Amsterdam, f Stopt Woensdag.
G O U 1) A—A MSTERDAM.
Gouda *6.87 8.81 9.59 *10.57 18.10 4.11 *5.10 7.11
Amsterdam C.8t. 8.14 9.97 10.56 1.8 IJ 8 K.l» 8.65
Stept te Nootdorp—Leidschendam en Bleyswjjk—Kruisweg en Hekendorp.
9.50 8.44 4.18
3.09 4.04 4.88
4.40
4.50
4.57
5.04
6.10
5.20
5.40
6.97
6.47
6.17
6.87
6.84
6.41
6.47
DEN HAAG GOUDA.
7.26
7.46
8.5
9.37
10.4
0
9.47
0
0
0
0
8.95
10.07
10.94
aHage 5.46 7.20 7.48 8.50 9.19 9.4610.1111.8519.811.35 8.44 8.40 4.10 4.88 5.88 6.187.18 7.58 9.28 9.68
Voorb. 5.62 00,00 10.17 0 0 1.41 4.89 6.18 - 9.84
Z.-Zegw6.6 000 10.88 0 1.56 4.58 6.30 - 9.48 -
Zev.-M.6.17 0 0 0 0 10.48 8.06 t 0 5.04 V 8.89 t K 9.59
Gnuda 6.28 7.50 8.18 9;18 9.4710.1610.5418.0618.58 8.17 3.14 4,08 4.885.15 5.52 6.507.488J810.1010.88
8.17 4.41 5.57 6.55 8.81
7.10 0 10.84
8.84 6.17 7.18 8.48 10.41
8.50 5.18 5 7.89 9.4 11.07
10.17 10.80 Utrecht
Woerden
•10.17 10.80
11.86
6.88 7.60 9.32
6.58 8.11 10.88
Oudewater 8.19 10.46
Gouda v 8.38 9.84 10.10 10.69
U T R E C H T-G O U D A.
10.15 10.88 11.88 12.2 8.08 8.58 4.46 6.14 7.56 8.09 9.07 10.84
y 11.55 18.94 4.16 6.84 y y 9.38 10.14
0 0 4.84 y ar 0 9.86 y
11.10 12.11 y 8.46 4.87 6.17 8.18 8.41 9.49 11.10
AM8TERDA M—G O U D A.
Amsterdam 0. St. 7.16 [8.16 9.— 10.4* 2.84
Gouda 7.81 8.1» 9.14 16.10 11.11 12.98 8.46
Laat te Gouda Reizigers uit, maar neemt ze niet op.>
1.68
1,66
4.45 *6.18
6.49 7.48
7.4»
8.46
9.41
11.14
gevoelde hjj zieh nu een man van aanzien, hoe
tracht hjj doer hoofache vormen de jeugdigen
edelman natebootseo, maar ouder al die buigingen
en fraaie woorden gluurt toch steeds zjju eigen-
lyken karakter naar buitenook hier mocht
geene overdrijving plaats hebben.
Het stak behoort tot de eerste pariode van
Sh's dramatischen arbeid. Hiervoor spreken,
behalve de aard van het sto?, da invloed dien
bet enphemi8ine nog op hem uitoefent en de
talrijke woordspelingen, die de gesprekken
kruiden. Het is de zonnige tyd van zjju leven
vóór zjjne ziel nog door allerlei droeve levens
ervaringen ontstemd werd. Toch te middeu
van die luidruchtige vroolykheid, dat harteljjke
lachen spreekt de groote dichter woorden van
ware wjjsheid en diepe menscheakennis. Lncen
tio wjjdt zyn tjjd aan dat deel der wjjsheid,
die leert
Hoe ons het waar geluk alleen
Door dengdsbetrachting kan ten deele vallen,
op eene andere plaats
Niets gedjjt als lu&t en liefde ontbreekt,
en weer op eene andere
Geljjk de zon door zwarte wolken breekt,
Zoo schittert de eer zelfs in het needrigst kleed.
Ten slotte mogen wjj niet nalaten te ver-
meldeo, dat de wjjze waarop door h«t geheele
gezelschap de moeieljjkheid werd vermeden van
te veel nsar de versmaat of naar het rjjm te
spreken, allen lof verdient. Dit overal te doen
is niet mogelyk, maar waar het wèl kon werd
het gedaan. Trovo.
De Doitsche Rijksdag heeft zich bezig ge
bonden met de duel-qnaestie en met de zaak
van den luitenant Von Brüsewitz, dia te
Karlsruhe een vreedzaam burger, om een ver
meende beleediging, doodstak.
Een half jaar geleden heeft de Ryksdag de
verbonden regeeringen uitgenoodigd krachtige
maatregelen te nemen tegen da duelleer-woede.
Toen zeide de beer Von Boetticher, namens
den Rjjkskanselier, ernstige overweging van
deze zaak toe. Thans meende het centrum bet
oogenblik gekomen om die qnaestie nogmaals
ter sprake te brengen.
Dit het antwoord van den Rijkskanselier
bleek, dat de regeeringen bezig zyn de zaak
te onderzoeken, en dat weldra voorstellen aan
den Ryksdag zullen worden voorgelegd. In
middels neemt bet ministerie vab oorlog maat
regelen om de talryke duels zooveel mogelyk
tegen te gaan, waaruit bljjkt, dat men ook
in die kringen zich niet onttrekken kan aan
den druk der openbare meening.
Maar, zegt de »Frankf. Ztg.«, bet is noodig,
niet atleen dat- het tweegevecht beperkt, docb
dat geheel afgeschaft zal worden. Eu een Raad
van Eer, wiens advies niet tot het aannemen
Tad of bet o tdagen tol een tweegevecht mag
leiden, ie daarvoor niet voldoende. Wel de toe
passing der strafwet, zonder onderscheid eu
zonder verschoooing, op allen die zich schuldig
maken aan vechterijen de wetteljjke bescher
ming tegen verlies van zyn betrekking, 'au
hem die weigert een duel aan te nemeu. Want
de uitspraak van den Raad van Eer helpt
niets, zoolang de officier geen andere keus heeft
dan te vechten of zyn ontslag te nemen.
De bespreking der zaak van den luitenant
Von Brüsewitz gaf aanleiding tot nogal scherpe
opmerkingen, die den voorzitter noodzaakteD
zelfs den minister van oorlog tot de orde te
roepen.
De minister betrenrde het, dat de «ophitsing*
tegen officieren uit de pers ij den Ryksdag
was overgegaan, en hierin zag de beer Von
Buol een beleediging van de afgevaardigden.
En ook de wjjze waarop de beer Ven
Gossler over het] slachtoffer van den groot
heidswaanzin van Brüsewitz sprak, haalde bem
een terechtwjjziog van den afgevaardigde van
Karlsruhe, den heer Pflüger, op den hals. Deze
protesteerde tegen de meening, dat Siepman
zyn lot wel verdiend zou hebben. Wat hjj
gedaan heeft, was zeker geen beleediging van
den officier, van zyn oniform of van bet leger.
En dat Brüsewitz nit noodweer zou gehandeld
hebben, werd ook door vele afgevaardigden be-
streden. Zeer juist zeide de beer Pflüger:
«Reeds eenmaal is door militairen overjpoed
een groot rjjk aan den rand van den afgrond
gebracht. Ik ver soek u dringend er voor te
aorgen, dat zulk een lot niet ons vaderland
overkomt.*
En waarschnwend voegde hjj er bjj; »Als
anderen eens «it noodweer naar de wapenen
grjjpen, tallen zjj zich de woorden Tan den
minister herinneren.*
Binnenkort zal het Nederlandsjh de tweede
officieele taal Tan België wezeq de behandeling
Tan het wetsTOorstel dat daartoe moet leiden,
ia aangenomen iu de Kamer. Het voorstel is
afkomstig van den Mechelsen afgevaardigde
Van Cauwenbergh, terwjjl de voorstellers van
twee andere, De Vrieodt en Ooremans, zicb
daarmee hebben vereenigd. De strekking van
Jbet voerstel is de vertaling vau de wetten
êl} koninklijke besluiten in 't Nederlandsch
verplicht te stellea, en te bepa'en dat de Neder-
landsche tekst evengoed officieel is als de Fran-
•cke. Tegenwoordig staat boven de Nederland-
scheo tekst nog altjjd het woordje vertaling.
Niet alleen de Vlamingen, ook sommige
Walen zjjn er voor. Toen echter gisteren
het Brosselsche kamerlid De Vriendt het
in 't Vlaamsch b gou te verdedigen, werd hjj
overstemd door de gesprekken van een groot
aantal leden, die liever eeu praatje met elkander
maakten dan te luisteren of schynbaar te luis
teren, zoodat de president een vermaning moest
uitdeelen. Maar na dat weinig bemoedigende
begin ging bet beter en de volgende sprekers
vóór het ontwerp vonden een aandachtig ge
hoor. Coreman8 stond natuarljjk vooraan op
de bres, en abbé Daens liet zich hooren, en de
voorsteller zelf en Anseele, terwjjl de eenige
tegenstanders die aan 't woord kwamen, waren
de katholiek de Montpellier en de socialist
Snieeta.
De laatste ging eenigszins buiten de quaeatie
door te zeggen, dat de Walen op school geen
tyd hadden om behalve Fransch ook Neder
landsch te leeren als men den schooltjjd ver
lengde, zou hy bet met het voorstel Van
Cauweuberg eens zjjn. De Montpellier was
bang voor tegenstrjjdigheden tusschen de beide
teksten van de wetten en besluiten.
De krachtigste voorspraak kwam opmerkeljjk
genoeg uit den Waalschen boek, namelijk van
den progressist Lorand, vertegenwoordiger van
Virion, die zicb, wat bem niet dikwyls gebeurt,
ditmaal mocht verheugen in de toejuiching van
een groot gedeelte van de rechterzjj. Het i
geen zaak van ras of nationaliteit, zeide hjj,
maar van billjjkbeid en goeden wil. In Belgie
is geen nationale taal. Er zyn een aantal
Waalsche tongvallen, wier schrjjftaal het
Fransch, en een aantal Vlaamsche tongvallen,
wier schrijftaal bet Nederlandsob is. (Dit aau
't adres vau de Walen die de Waalsche tong
vallen met de Nederlandsche taal geljjk willen
stellen.) Er zyn veel te veel beschaafde Walen
die geen Nederlandsch verstaan, en dat komt
omdat bet onderwys in die taal verkeerd is
ingericht en omdat We met Griekscb en Latjjn
worden verveeld in plaats van in 't Nederlandsch
te worden onderwezen. Er is niets t gen dat
de m igistraatspersouen genoodzaakt worden tot
bet aanleeren van die taal. «Al ben ik afge
vaardigd door een Waalsca arrondissement
eindigde Lorand, «ik geloof mjjn kiezers een
dienst te bewyzen met te spreken zooals ik
gedaan heb.*
Zjju denkbeeld om ook het Duitsch als offi
cieele taal te erkennen, vond geen instemming,
behalve bjj den n eu wen vertegenwoordiger vau
Aarlen. De Duitsch sprekende bevolking van
Belgie is dan ook zeer gering vergeleken by
de Vlamingen en Walen. In 1890 spraken
a'leen Duitsch 33.026 menscheu, Fransch en
Duitsch 58.059 en Vlaamsch en Duit ch 7195.
Van Anseele stippen we aan de juiste op
merking dat in Belgie de rijken zich voor eeu
groot deel geueeren om Nederlandsch te spreken.
De jongste berichten over de nationale in-
schryving der Spanjaarden geven een bedrag
van 592 millioen pesetas aan. Op een banket
door de Spaansche Bank gegeven, waar ook du
premier Canovas en de ministers vau koloniën
eu financiën aauzaten, word met welverdiende
waardeering balde gebracht aan de vaderlands
liefde van Spanje's bevolking, die voor geen
offers ter redding des lands terugdienst.
Met koortsachtig ongeduld wacht meD nu du
tjjdiugen uit Cuba af. Het scbjjnt, dat de re
geering aan generaal Weylereen termyn gesteld
heeft om eeu beslissend voordeel te behaleu.
A Is bjj binnen twee weken geen groot succes
heeft behaald, dae zal hij veruioedelyk worden
teruggeroepen. Men is nameljjk zeer beducht
voor een tusichenkomst van Noord-Araerika,
daar ia bet begin van December het Congres
zyn zittingen te Washington hervat.
De generaal beschikt over 200.000 man; in
de campagne, die hy nu in Pinar del Rio te
gen Kaceo heeft geopend, beeft hjj zelf het be
vel genomen over een divisie van 60.000 man
terwjjl Maceo slechts 7000 insnrgenten on
der zyn bevelen heeft. Generaal Weyler be
grijpt, dat bet thans om zjjn positie en zyn
prestige gaat en maakt hardnekkig jacht op
Mocee, die hem echter voortdurend ontwykt
en met reden, want zjjne kleine troep zon na
tuurlijk bet onderspit moeten delven in een
geregelden veldslag.
Een commissie uit de Belgische Kamer beeft
nieuwe bepalingen van orde voorgesteld. Zjj
bevatten, volgens den Conrier de Bruxe les, bet
eenvondig tot de orde roepen; tot de orde roe
pen met inschrijving in het proces-verbaal en
eindeljjfc verwydering uit de vergadering, des
noods met schorsing daarvan. Voorgsteld wordt
dat indien de stemmen staken over een besluit,
de president bet «uitgezette* lid per aangetee-
kenden brief moet noodigen ter vergadering
te komen. Doet hjj dan amende honorable, dan
wordt hem de rest van zyn straf kwytgescbol-
een.
Een autoriteit op bet punt van tarie/quaesties,
de senator Aldrich van Rhode Island, heeft
aan de World een belangryk artikel gezonden
over de vraag, die thans in Amerika op den
voorgrond s'aat: welke ingrjjpende verande
ringen heeft men van het nieuwe Congres te
verwachten Aldrich is, voor zoover het de
tariefzaken betreft, de leider der repablikeinsche
party in den Senaat, en zjjne meening legt
dus groot gewicht iu de schaal.
Eerst gaat hjj na, wat de aanstaande zittiog
vau het tegenwoordige Congres kan worden
gedaan, en dat is niet veelgelooft niet dat
het mogelyk zal zyn, eenige wet tot vermeer
dering der inkomsten te doen aannemen. Met
de tegenwoordige vryzilvermeerderbeid in den
Senaat, is er naar zyn meeniug geeo sound
money-wetgeving te verwachten. Hjj raamt dat
er in den Senaat 39 democraten, 6 populisten
eu 6 zilver-senatoren zijn die Bryan steaoden,
of in 't geheel 51 senatoren die tegen de
Dingley-bill gekant zijn of tegen eenige wet
geving tot vermeerdering der inkomsten welke
door de 38 repablikeinsche senatoren zon
gesteund worden.
Elke pogiDg om een tarief ontwerp te doen
aannemen, zon nair zjjne overtuiging in dit
seizoen schipbreuk Ijjden. De aanstaande zitting
telt slechts 50 werkdagen, en dezen znllen
geheel in beslag genomen worden door andere
wetsontwerpen.
Verder bespreekt Aldrich den waar6chjjnlijken
aard van de financieels en tariefwetten in het
aanstaande Congres. Te recht wjjat hjj er op,
dat de toekomst van de repablikeinsche partjj
daarvan grootendeels zal afhangen. Welke
politiek zjj sal volgen, kan men slechts na
zorgvuldig oiiderzoek aangeven, maar bjj zegt:
«Zjj die Mc. Kinley gesteund hebben, maar
tot dusver van ons verschilden in de tarief-
qnaestie, moeten niet vergeten dat de repu
blikeinen protection is ten zjju krachtens de be
loften bjj de stembus gedaan eu krachtens de
traditioneels politiek der partjj, en dat zy als
zoodanig geboitdeu zyn door overwegingen van
trouw aan bet Amerikaansche volk om han
beginselen toe te passen op alle veranderingen
die in de wetgeving op de inkomsten mochten
worden gemaakt.
«Er behooren echter geen wyzigingen in
onze tariefwetten te worden gemaakt, tenzjj
zjj noodig zijn om gebreken te herstellen of
de vereisebte middelen te verschaffen.
«Als men aan hot wjjzigen gaat, moet zulks
geschieden in den geest van het ware conser
vatisme, en mot don vasten wil om de uoodige
veranderingen aan te brengen op een wjjze
als de handelsbelangen zoo min mogeljjk zal
verstoren.*
Dit alles toont dat de republikeinen, boewei
zjj hun beginselen handhaven, den weusch
koestereo om zooveel mogelyk rekening te
houden met de inzichten van den handelsstand
in 't algemeen, en bovenal niet overjjld te
werk te gaan, waarvoor de onafbankelykeperu
steeds gewaarschuwd heeft.
14 NOVEMBER
Nederland. Oert. Ned. W. S. 2'/g
dito dito dito 3
dito dito dito 8
Hongar. O il. G.udl.'1881-88 4
Iïalie. Inschrijving 1802-81 5
Oostenr. O'jI. iu papier 1868 6
dito iu zilver 1868 6
Portugal. Obl. m^t coupon 3
dito ticket 3
Rusland. Obl. llinnenl. 1894 4
dito Gecons. 1880 4
dito bij Riths. 1889 4
dito b:j Hope 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 6
dito dito dito 1884 5
Spanje. Perp t, schuld 1881 4
Turreij. Gopr.Conv.leen 1890 4
Geo. leening serie D.
Geo lo nieg sorie C.
Zuid-Afr. Rep. v. obl. 1892 6
Mexico. Obl. Buit. Soh. 1890 6
Venezuela. O il. 4 onbep. 1881
Amsterdam. Obligat en 1896 3
Rotterdam Stid. leen. 1894 3
Nén. N. Afr. liandelsv. aand.
Arendsb. Tab.-Mij. Certifi latou
Duli-Maatschappij dito
Am. llypotheekb. pindbr. 4
Cult.- My. dor Vorstenl. aand.
's Gr. Hypotheokb. pandbr. S'/j
Nederlandsche bank aand.
Ned. Handelmaalsch. dito
N.-W Pac. Hyp. b. pandbr 5
Rett. Hypotboekb. pandbr. 8Vg
Ctr. Hypithookb dito St/s
Oostr nr. Oosl-Hong. bank aand.
Rusl. Hypotheekbank pandb. 4'/g
Amerika. Equ t. bypoth pandb 5
Maxw. L. G. Pr. L;ea oert. 6
Ned. Holl. IJ.-Spooriv.-Mjj. aand.
Mij. tot Expl. v. St. Spw. aan 1.
Ned. Ind. Spoorwegm. aand.
Ned. Zuid Afr. Spm. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 5
Italië Spoorwl.1887/89 A Eob!.8
Zuid -Ital. Spwmij. A-H. obl. 8
Polen. Warschau Weeuen aacd. 4
Rusl. Gr. Russ. 8pw.-Mjj.obl. 4'/i
Baltiacho dito aand.
Fastowa dito aand. 6
lwang. Dombr. dito aand. 5
Kursk Ch Azow-3p. kap. obl. 4
dito dito oblig 4
Amerika. Cent. Pao.Sp.Mjj.obl. 6
Chic, k North. W.pr. C. v, aand.
d to dito Win. 8t. Peter. obl. 7
Denver k Rio Gr.Spm. eert. v.a.
Illinois Central obl. in goud 4
Louiav.k Nash vilIrtCert.v. aand.
Mexico. N. Spw.Mjj. Ie byp.o. 6
Mits. Kansas v. 4pct. pref. aand.
N.-York Ontasiok West. aand.
dito Penn. Ohio oblig. 6
Oregon. Calif. Is hyp.in goud 5
Vrkrs.
slothrs
8»"/,.
93 /a
88'/,.
1
102
K9 8/
78
86'/,
86V<
81'/i
84»/*
21"/,,
68'/,,
68'/8
97
98
98»/,
104'/.
56
20
20'/9
20
«7/l.
100'/,
95'/,
-
«7,
560
'88
100'/,
51
19»'/.
196
138?/,
50
52-/4
101'/,
97
188'/,
120
27
108'/,
98
208
228"/,,
101»/,
2»
12
180
668
61
700'/,
101'/,
100
1-
28
I»7i.
iSlR
100'/,
11
51«/4
600»/,
14*/l.
78
St. Paul. Minn, k Manit. obl. 7
Ua. Pac. Hoofdljjn oblig. 6
dito dito Lino. Col. le hyp. O 6
Canada. Can. 8outb.Cert.v.aand.
Vin. C.Rallw. fc.Na. le h. d.o.O
Amsterd. Omnibus My. aaud.
Rotlerd. Tramweg-Maats. aand.
Ned. 8tad Amsterdam aand. 8
Stad Rotterdam aan 3
Belgie. Stad Antwerpen 18s? 21/,
Stad Brussel 1886 2'/|
Hong. Theiss ltegullr GeselLch. 4
Oostenr. Staatsleening 1860 5
K. K. Oost. B. Cr. 1880 8
Spanje. Stad Madrid 3 1868
N*d. Ver. Bez. Hvp-Spjbl. eert.
26
48
13
ito
206
108'/,
102%
108>/(
115Y,
120'/,
188
S8V,
Kleiweg E 73-73a, GOUDA.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN: Maartje Woudiua, oudera P. C.
de Zwart en D. van den Broek. Cbristiaan,
ouders A. Boere en M. Wolvers. Claeina,
onders R. van der Bas en J. van Tilborg. -
Adrianus, ouders A. Huurman en G. G. F.
Janssen.
OVERLEDENH. van den Ban, oud 58
j. (overleden te Amsterdam).
ONDERTROUWD: W. Verborg, weduwn.,
oud 31 j. (wonende te Capelle a. d. IJssel)
en M. van der Bas, jl., oud 25 j.
Pro-Deo.
Faillissement P. C. Vehmeule».
De rangtcMKking in bovengenoemd
faillissement is met de bewyzen ter Griffie der
Arrondissements-Rechtbank te Rotterdam ge
deponeerd om aldaar gedurende veertien dagen
te blyven ter inzage van een ieder.
De Curator,
Mr. M. M. SCHIM van die LOEFF.
is het dat er voor den geringen
Prjjs van f AaÖÖ
zooveel verschillende, goed afgewerkte Speel
goederen verkrygbaar zjjn.
Wjj bieden de volgende waardvolle Sin-
ter klaas- Colectle aan, bestaande uit
14 Voorwerpen.
1. Een beweegb. gekl. Pop, hebb. porsel.
kop met baar en hoed.
2. Een eleg. Koffieservice best. nit koffie-
en melkkannetje en suikerpot.
3. Een metalen Muziekkraaidoosje.
4. Badkuip.
5^ Porselein Zwempoppetje.
6' Surprise voorstellende Sinterklaas.
7. Schaap (op rollen) met wol vacht.
8. mooie Klarinet.
9. Doos m. Soldaten (10 stuks).
10a Paardenstal.
11. Twee Paarden v. d. Stal.
12. Een gekleede Bekkenslager.
13. Kanon op wielen (om met erwten
te schieten)
14. Verfdoos m. 12 versch. kleuren, Pen
seel, enz.
Alle 14 Voorwerpen voor slecüts I' 150.
In eigen belang haast men zich te be
stellen, daar de voorraad spoedig uitverkocht
zal zjjn.
Verzending na ontvangst v. poatwissel,
groot 1 OS, anders onder rembours van
f M &S, franco door het geheele land.
G. SCHUBEKT Co., Arasterdam,
N.-Z. Voorburgwal 258.
RN
Chemische Wasscherij
VAN
19 Kruiskade Rotterdam.
Gebreveteerd door Z. M. den Koning
der Belgen.
Hoofddepót voor GOUDA de Heer
Specialiteit voor het stoomen en verven van
alle Heeren- en Damesgarderoben, alsook alle
Kindergoederen.
Speciale inrichting voor het stoom n van
pluche-mantels, veeren, bont enz.
Gordynen, tafelkleeden enz. worden naar de
nieuwste en laatste méthode geverfd.
6
