ner, No. 7195. BINNENLAND- )DE. DE”. Vrijdag 12 Februari 1897. 35ste Jaargang Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. Kiezers iren, i«s 3 I FEUlLLÊHTOiï. ran Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd. 1 der resp. J. Lèration ae enz. enz. ■p l •sa- De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 ij k met uitzondering van Zon- en Feestdagen. De prijs per drie maanden is 1.35, franco per post 1.70. Afzonderlijke Nommers VU F CENTEN. 's; lie national dat bij gwproken fabricatie iruiker van v*r •re ■ld z Gebotteld verkrijg- Mte like irift ,’E la te iteal •BW- arte SBB ad* ■hela aha* eda. wa rnar rtoe >ofd~ SS held, Uen ralk maar, 5 F.br. 1897. Kraan Kantoor. 5 15 0 1 geen, goed. ran't Hoff. bmiwë LOONKIEZERS,(f 450 loon of pensioen per jaar genietende) WONINGKIEZERS 1.75 per week verwonende) SPAARBANKKIEZERS 50 inlage sedert een jaar bezittende) GROOTBOEKKIEZERS (sedert een jaar in het bezit eener inschrijving van f loo); EXAMENKIEZERS (zij die een door openbaar .gezag ingesteld examen afge legd hebben) •in het algemeen alle 25 jarigen, die nie krachtens belastingbetaling ambtshalve op de lijsten der kiezers worden gebracht, WORDEN HERINNERD aan de noodzakelijkheid om zich vóór lit Februari e.k. ten Slatlhuize aan le geven. (Formulieren kosteloos verkrijgbaar.) Hut zwarte paard, door de geweerschoten ver schrikt en zich thans vrij gevoelende, holde in pijl snelle vaart voort, een der wegen inslaande die zich voor hem uitstrekte, terwijl de jonge vrouw nog ten prooi aan hevige ontsteltenis zich aan het zadel vast klemde. Het paard van den bediende volgde haar op'eenigen afstand. De persoon, die zoo onverwacht de amazone te hulp was gekomen, klom nu over de heg henen en naderde, zonder t oh om do vluchtende te bekom meren, het lijk van den boer, dien hij gedood had. Hij overtuigde zich dat er geen leven meer in was toen begaf bij zich naar den knecht. Hij boog zich over hem henen, legde de hand op zijn hart en schudde het hoofd. Daarna stond hij op, hing zijn geweer over schouder, stak zijn pijp aan en stapte rustig verder, terwijl de regen al fijner en dichter werd. Zyn gang was even eigenaardig als zijn voor komen. Hij was lang en magereene oude, ge scheurde, vuile laken pet wierp een scha luw over zijn gelaat, dat voor drie vierde gedeelten bedekt was door zijn langen, dichten baard en zijn zwaar gol vend hoofdhaar. Hij droeg eer. jachtgewaad van green fluweel, dat nauw sloot om zyne slanke en welge vormde gestalte, maar dat door zijne tallooze blijk en wijnvlekken afkeer wekte. Een broek van grijs linnen, gelapt en op wie plaatsen gescheurd, en hooge kaplaarzen, die met zwart slijk overdekt waren, vol tooiden zijn kleeding. Hij droeg een uitgezakte weitasch die dreigde te bersten door den voorraad wild, dien zij bevatte. Die vuile, gescheurde kleeren gaven hem nochtans een eigenaardig voorkomenhij zag er uit als een dier fantaatisohe figuren van Hoffman. Zijn breed, gewelfd ADVERTENTIEN worden geplaatst 15 regels a 50 Centen; iedere regel meer 10 Centen. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. i 'tWas somber weder; de lacht was guur en een fijne dichte regen werd door den westen wind voort gezweept. Langs de onafzienbare en doodsche heide hoorde men slechts het eentoonig ruischen van de golven, die op de rotsen braken der naburige kust. Op dit oogenblik reed eene vrouw, op een zwart paard gezeten, in snellen galop over de vlakte. Een liverei bediende volgde haar. Plotseling knalde er een ge weerschot. De amazone slaakte een kreet en zag omhaar knecht lag op den doorweekten bodem. Met de snelheid des bliksems was een man in de kleederdracht der landlieden van Bretagne toegescho ten, die thans haar paard bij den teugel greep en haar dwong stil te staan. Een andere boer verseheen aan de zijde van den weg en legde zijn geweer op haar aan. Zy bevalen haar toen af te stijgen en reeds maakte de jeugdige vrouw, half buiten zich zelve van schrik, zich gereed om aan het bevel te voldoen, toen op eens een vierde persoon van achter een be groeiden heuvel te voorschijn kwam- en haar toeriep, dat zij zich niet bewegen zou. Die woorden gingen vergezeld van een geweerschot. De roover, die het paard der amazone had gegrepen stortte zielloos neder. De ander richtte zijn geweer naar den nieuw aangekomene, maar onthutst keerde hy zich om en nam de vlnsht over de vlakte. GOUDA, 11 Februari 1897. Bacteriologisch onderzoek van het water der Goudsche Waterleiding-Maatschappy. Datum. Oorsprong. Aantal teldagen. kiemen per gram vervloeide kiemen soorten ziektekiemen Opmerkingen (was get.) Dr. H. voorhoofd was met kleine rimpels aoorploegdzijne lichte blauwe oogen hadden iets schich igs en ge tuigden nu en dan van eene woeste droefgeestige stemming, die aan zijn gelaat eene sterk sprekende uitdrukking gaf. i Terwijl hij langzaam voortging over de doodsche vlakte, begon bet al harder en harder te regenen. De wind stak hevig op en joeg de bloesems en dis tels en de bladeren der varen op, terwijl hij het dichte struikgewas deed buigen en de hulsten deed kraken, het eenige kreupelhout, dat in deze verlaten en eenzame streek werd gevonden. Weldra stond hy stil voor eene kleihui, aan den weg, die men de hut onder den vijgenboom noemde, omdat zij door een grooten vijgenboom werd beschaduwd. Twee paar den waren met den teugel vastgemaukt aan de houten traliën voor het eenige venster, dat dit gebouw aan de zijde van den weg had. Hij klopte en bijna onmiddellijk werd er opengedaan. Een bevallig kind van drie jaar in Bretonsche kleederdracht ylde hem tegemoet, uitroepende: «Daar is Tiburce daar ia Tiburce I” Hij, dien zij zoo blijde verwelkomde, nam haar op zijn arm, zag haar glimlachend aan en liefkoosde haar, maar hij kuste haar niet. Toen zette hij het kind weder neer, en hot begon opnieuw te juichen, tot de knorrige stem van eene oude boerin, die op den grond bij den haard zat te spinnen, een einde maakte aan die luidruchtige blijdschap. «Stil dan toch Pauvrette,” riep zy. «Stil toch laat onzen vriend met rust en ga spelen.” De kleine ging naar een hoek van de hut en hield zioh weer met haar speelgoed bezig. «Wees welkom, Tiburce,” sprak de oüde boerin, stak den jager hare lange gele, gerimpelde hand verlagen, was de verwachting, dat zijn voorstel zon worden aangenomen doch het werd vtr- worpen om een luttel versch l tus-chea de Friesche afgevaardigden en de minister trad af. De woorden van den tegenwoordigen minister Van Honten, toen gesproken: misschien is grondwetsherziening noodig tot kiesrechter* vormingbljjken nu waarheid te bevatten. Een gelijk lot alg minister Gcerteema onder ging minister Pynacker Hordyk. Thans trad op bet conservatieve n inisterie Heemskerk met een herziening der Grondwet De belasting ter verkrjjging van bet kiesrecht was naar het oordeel der Tweede Kamer weder te hoog ge steld en nu lastte de minister een nieuw artikel in, waarby aan den Wetgever de regeling van hit kiesrecht werd overgelaten, terwjjl echter het al gemeen stemrecht werd oitgeslotea. Door dit caoutchoucartikel (volgens den heer Van Honten) werd bet aantal kiezers van honderd duizend op driehonderdduizend gebrachtdoch het kiesrecht bleef gekoppeld aan personeels en grondbelasting, terwyl de volgende rageering verplicht werd gesteld een nieuwe kiesrecht regeling tot stand te brengen. Het ministerie Takvau Tienhoveu heelt aan deze verplichting trachten te voldoen, doch bet ie hierin niet geslaagd, wyl, naar beweerd werd, de voorge- stelde uitbreiding in etryd was met de grondwet. Door het ministerie Roëh van Houteu is, na veel strjjd, eene oplossing gevondenminister van Houten trad op als hoedelberodderaar van het conservatisme. De iuvoering dar nieuwe kieswet mag voorzeker een oveuemect in ons staatsleden genoemd worden de bela> grjjkheid van deze gebeurtenis zien wy in deze drie gevolgen ten eerste in de verandering in ons districtenstelsel, ten tweede in de verandering in de wijze van verkiezisg en ten derde in de verandering van het aantal kuiers. By pont I merkte de geachte spr. op dat vóór 1887 gpen vast aantal leden der Tweede Kamer bestond: voor elke 45.000 inwoners werd een lid afgevuardigd, wat bij vermeerdering van bevolking tot politieke knoeury aanleiding gaf. In 1887 werd het ledental der Tweede Kamer op honderd bepaald in vaste districten, waar by voor do grootste plaatsen van bet land bet meervoudig districtenstelsel behouden bleef. Dit is bij de nieuwe kieswet vervallen spr. toont hiervan de voordeelen aan en deelt mede, dat bij het tegenwoordig ministerie een wetsont werp aanhangig is, waarby voor verkiezingen van de gemeenteraden alle gemeenten boven de 15 duizend zielen ook in buurten en wyken worden geknipt. By de behandeling van de veranderde wyze van verkiezing deelde spr. mede, dat do Burgemeester slechts in één geval kan W'-ig-nn iemand op de candidatenlijst te Gisterenavond had in de Sociëteit »On’s Genoegen* eene openbare vergadering plaats van de Liberale Kiesvereeniging Burgerplicht. Een groot aantal belangstellenden waren op gekomen. De heer C. A. Zelvelder uit Utrecht had welwillend de uitnoodiging aanvaard om te dezer stede de nieuwe kieswet te behandelen. De Voorzitter, de heer D. Ruyter, opende deze byeenkomst, deelde mede dat sedert 1848, dus 45 jaar door den werkman was aange drongen om het kiesrecht te verwerven en het kiezerskorps uit te breiden. Daar de beer Tak vau Poortvliet een kieswet had daargeetcld, waarby alleen de kenmerken van welstand tot hem was gerieht om behandelen en wel uit Gouda, de zoozeer vooruitstrevende V. Binnenhof afvaardigde, politieke omstandigheden men, was het niet te verwonderen, dat de conservatieven een Valette lieten vallen in *94, docb wanneer wij den moed laten zakken dan is alles verloren, daarom moedig gestreden. Die bizondere omstandigheden, die in 1848 zoo’n verandering teweeg bracht, zal in het jaar 1897 nog veel grooter verwisseling geven, verkregen wy in 1887 reeds een kiesrechtuit- breiding, toch waren dit nog maar alleen de belastingkiezers en die moesten uitmaken in welke richting gestuurd zon worden, om de gezeten werkman toe te laten, dat verkreeg men niet by deze uitbreiding. Thans evenwel heeft men eene grootere uitbreiding verkregen en kan ook de werkman mededoen om de staat te besturen. De liberale partij, die eens zoo krachtig was, is sinds eenige jaren ver deeld. De liberale party heeft veel gedran, doch zy werd steeds door de conservatieve party tegengehouden. Daarna ging spreker over tot de behandeling der vragen, wie kiezer zouden zijn. By sommige punten of artikelen stond spreker even stil, ook bij het verhoogen van den 23 op 25-jarigen leeftijd, hij was het toet den heer van Houten niet eens dat deze willekeurig den leeftyd bad verhoogd en dat is ook een der reden, dat deze kieswet niet blyvende kan zijn. In de allereerste plaats moeten wij weten, welke richting onze eandidaten hebhei en daarom beeft de liberale Unie een program samen gesteld, dat algemeen in den lande is aangenomen. Dit programma is niet, zooals dat van de Katholieke party, door eenige kamerleden opgemaakt, neen dit program is in 90 afdeelingen van de Liberale Unie besproken en op 14 November vastgesteld. Wlo bet gebouw van den Nederl. Protestan tenbond te Haastrecht werd gisteren avond door >de Haastrechtsche Kiesvereeniging* een Vergadering gebonden, waariu als spreker optrad de heer mr. H. Goeman Borgesius met het onderwerp >de regeling der nieuwe Kieswet.* Daar de voorzitter afwezig was werd de vergadering geopend door den heer van Zanen Maller. De heer Borgesius begon met eens beschou wing over de kieswethervormingen sedert 1848. Vóór 1848 bestond in ons land een getrapte verkiezing, in *48 wilde men een rechtstreekse he verkiezing. Dat niet op den voorgrond stond uitbreiding van het kiesrecht, blijkt uit het feit, dut de groote Torbecke, ofschoon zelf voorstander van het algemeen stemrecht, toch hen alleen als kiezers wilden nanmerken, die betaalden in de directe plaatselyke belasting en deze bedroeg voor groote plaatsen f 160, voor kleine plaatsen f 20 per jaar. De kieswet van 1850 bracht aan Nederland slechts 80 duizend kiezara en spoedig werd tegen deze wet oppositie gevoerd en wel op drie gronden ten eerste werd het aantal kiezers te klein bevonden, ten tweede in verhouding telden de steden veel meer kiezers dan het platteland bevatte en ten derde was het kiesrecht »ast- gekoppeld aan do belasting. Toen in 1874 de Minister Geortsema voorstelde den census te toe. //Ik bad je al eerder gewacht. Maar nu ge er syt, ie het goed. wIk ben opgehouden ondor weg, moeder Ker- guisec.” wZeker door een stuk wild.” «Juist, ik had een haas gescholen, maar het dier sleepte zich voort naar een veld met varen, waar ik het twee uren lang heb moeten zoeken. Ik bon dood moovau van morgen vier ure af ben ik al op jacht en ik heb weinig geslapen van nacht; maar op de heide heb ik een oogenblik uitgerust. Ik breng u twee hazen, twaalf patrijzen en een dertig leeuwerikken mee. Dat is alles.” «Hebt ge geen andere ontmoetingen gehad, kind Op die vraag zag Tiburce de oude eenigsains ver legen aan. Toen haar blik vragend op hem bleef rusten, antwoordde bij«Do duivel baal me, moedor Kerguisec, als ik begrijp wat je meent.” «Ik bedoel dat geen uur geleden twee roovors eene jonge dame op de heide hebben aangerand de schoone jonge dame is ontzet door een jager en mijn goede Turbice is de eenige, die met zulk nood weer op jacht gaat.” «Wie heeft u dat mooie verhaal gedaan, moeder?” vroeg Tiburce, een rechtslreeksch antwoord vormy- dondo. «De groote dame zelve. Zij is hier.” «Ik had het moeten begrypen, toen ik die twee paarden voor de hut zag staan.” «Die dame is in uwe kamer, waar zij hare kleeren weer aantrekt, die wy hier gedroogd hebben voor een vuur van stoppels. (fFerrff vwvefgff.) waren aangegeven, zoodat meer dau op heden het kiesrecht zouden verwerven, doch deze wet werd niet nangeuomeu, eene kamer ontbinding alsmede de ontbinding van het miuisterie volgde daarop. Door den beer van Houten werd eene nieuwe kieswet daargesteld. die niet alles om vat en waarin nog vele leemten zyn, en het was juist daarover dat de heer Zelvelder bet wóórd zal voeren. Tevens kan ik nog medcdeelen dat het lidniaatchap van Burgerplicht* voor ieder "bereikbaar is, daar de contributie is ge steld op 10 cent per half jaar en in de pauze zal gelegenheid zyn, zich als lid op te geven. En hiermede geef ik het woord aan den heer Zelvelder. Spr. begon met mede te deelen, dat het hem hoogst aangenaam was, dat die roepstem de kieswet nader te tua, dat in 1891 Valette naar hei maar wanneer wij de in aanmerking na- De liberale party moet zioh krachtig ont wikkelen en die laat-maar-waaien-politiek laten varen en dit is alleen te verkrijgen door aan sluiting en wy moeten het oog hoeden op de ojbfitandighedeu die in Juni zullen kunnen gwearen. |Na de pauze vroeg de heer Zegers Jr. hoe or het was met de kieswet, veronderstel zeide spreker er is een kleiue baas, die zich niet als loonkiezer kan opgeven, omdat hij geen patroon heeft, maar toch kau bewyzen dat hij meer dan f 450 inkomen heeft, zoo’n persoon is geweigerd zich op te geven en wordt dus geen kiezer. De heer Zelvelder merkte op dat dit al een der leemten in de wet was, het beste zou zyn, dat die persoon naar het stadhuis ging en zich als loon kies, r opgaf en op de vraag wie zjjn patroon was kon hij ze/gen, dat ben ik zelf. Het was te probeeren, doch hij geloofde niet dat het zou lukken. De Voorzitter, de heer D. Ruyter, zeide den heer Zelvelder dank voor het gesprokene en hoopte dat velen zich als lid nog zouden op geven. Een langdurig applaus beweos den spreker, kij in den geest der vergadering had en daarvoor ook dank werd gebracht. 8

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1897 | | pagina 1