post
n,
I
BINNENLAND
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Zaterdag 19 Juni 1897.
36ste Jaargang.
en.
FEUILLETON.
Bron
E
1 Zn,
ij
I
I
SCHETSEN EN SCHETSJES UIT ONS
INDISCH FAMILIELEVEN.
No. 7300.
Is,
'ATRONEN
n
s
S
ene
’on-
de
aal
>w-
d.
van
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
Ziehier wat de Daily
ii.
onveruntwoorde-
9421 19056
9635
ms
Het centraal-comité der antirevolutionaire
en
Commandant
Garnizoen^-
De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 ij k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
- s.so
s-Gravenhage
en
met
enz.
P- poot 1.45
- 1.P0
- i.40
liOIINIIE COURANT
igelyfden by
by hetaan-
r Oost-lndiê.
Maandag 21 Juni, ’s avonds ten 8| «ur,
vergadering der kiesvereeniging >Ons Belang
in het bovenlokaal van den heer A. Dam,
Kleiweg, inzake de hentemming.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
GOUDA, 18 Juni 1897.
Zondag 13 Jani j.l. hield de Postduiven
Sociëteit >De Smede* een onderling concours
van uit Keulen. De duiven waren om 7 uur
te Keulen in vrjjbeid gelaten.
De mtslag is als volgt
De heer P. M. van Waas prese: teerde de
eerste duif aan het lokaal Harmonie* ten 9
uur 20 minuten, de heer Degraa ten 9 uur
26 minuten 10 sec. en ten 9 uur 30 minuten.
Verder werden nog duiven van de heeren
Brakel en Begeer gepresenteerd.
Deze vlucht van Keulen naar Gouda mag
gerekend worden onder een der snelste, welke
door een duif kan geschieden.
Na gehouden vergelijkend examen is met
ingang van 21 Juni a. s. W. Tuinzaad, te
Zevenhuizen, leerling der Tweede Burgerschool
Wa Jongens, benoemd tot k'erk der Posteryen
en Telegraphie.
Te Parys heeft een vijftienjarige jongen zyn
vader vermoord. Eerst gaf bij dezen, die aan
een bureau zat te schryven met een knuppel
een slag op het hoofd, zoodat het bloed te
voorschijn kwam. Toen haalde by een lang
mes en er ontstond een verschrikkelijke worste
ling, die met den dood van den vader, door
vijf—en—twintig messteken getroffen, eindigde.
Daarna stak de jongen zichzelf bet mes in het
lyf. Toen de politie kwam vond zy de twee
lichamen naast elkaar en de kamer overal met
bloed bevlekt. De moordenaar kon worden
bijgebracht en kreeg daarna hevige toevallen.
Hij heeft blykbrar een aanval van razeiny ge
had. Steeds verdiepte hij zich in bet lezen
van moordverhalen en bloedige tooneelen en
had reeds meermalen het plan te kennen ge
geven zelf te zullen handelen*. De vader
sprak hem altyd voor; »hy zal verbeteren»,
zeide de arme man telkens.
Er worden in de Engelsche pers nog andere
stemmen vernomen dan van bewondering v or
Barnato's energie en slimheid en zyn bruusk-
nb-
elfa
zan
nor
uk-
C:
at
lèaa
ide
)Of-
an
ort-
lige
inr,
Jen
ena
en
ra,
nge
rer-
Schoonmakeud altijd uithalendhaar wellust vindend
'n zeepsop en wrijflap.
De dames harer kennis verwonderden zich niet
weinig over het feit dat ze bedienden houden kon,
maar ze vergaten hoe de ruime beurs, het vroolijke
humeur en de onuitputtelijke goedheid van mevrouw
Bloem genoegzaam waren om haar zelfs een zoo
vreeselijke ondeugd als netheid, te doen vergeven.
Took - op den morgen na Anna’s verjaardag,
begon er zich zelfs onder haar bedienden oen gevoel
van ontevredenheid te openbaren.
’t Was niet alleen omdat mevrouw, vóór dag en
dauw opgestaan, het geheele personeel stoorde in
zyn zoete morgenrust’t was niet alieeu wijl ze
alles in rep en roer bracht door haar ontijdig geroep
om koffie maar dat zenuwachtig vragen naar meiden
die juist verdwenen en jongens, die nog niet ver
schenen waren, werkte nadeelig op het humeur van
de aan sleur verwende Javaantjes.
Eindelijk waren dan tooh de tuinjongens op het
appèldadelijk werd Dirk, die zich met schoone
plannen van klimaatschieten in zijn luierstoel had
neergelaten, opgepord, bij den arm gegrepen, een
hoed op het hoofd gedrukt, en meegesleurd, de
trappen af naar buiten dit alles met een haast alsof
er gsen oogenblik te verliezen viel.
Eenmaal in den tain, stoof mevrouw Bloem van
voor naar achter, van links naar rechts.
Niets bleef onopgemerkt van al hetgeen de inlan
der kleinigheden vindteen heester die omvergawaaid,
een muurtje dat afgebrokkeld, een pot waarvan de
voet ingestort ispaden vol onkruid, hekken die
niet sluiten, goten die niet loopen willenniets bleef
onopgemerkt I en telkens moest Dirk beloven dat hij
candidaat der liberalen verklaarde er zich in
meetings, uitsluitend door landbouwers bezocht,
openlyk tegen. Niettegenstaande de landbouwer
hier doorgaans tevens eigenaar van den grond
is, toonde verreweg het grootste gedeelte dat
zy in de beloften van den protectionist geen
vertrouwen stelde. Het gezond verstand be
haalde een groote overwinning. Mr. Tydenian
verkreeg 3121 stemmen en de antirevolutionaire
candidaat niet meer dan 1241.
De bevolking der provincie Zuid-Holland
bedroeg op 1 Januari 11., blykens de opga
ven in de Staats Courantvan heden voor
iedere gemeente dier provincie, 522.943 man
nen, 559 735 vrouwen, te ramen 1,082.678
zielen. Hiervan komen op: Delft 39.021,
Dordrecht 36.687, Gorinchem 11.865, Gouda
21-358, ’sGravenhage 191.530, Leiden 53.368,
Rotterdam 286.105, Schiedam 26.627, Sta
drecht 10.638, Vlaardiogen 15.497 zielen. De
overige gemeentes hebben minder den 10.000
inwoners.
De bevolking dezer provincie bedroeg op 1
Jan. 1896;
512.731 M. 549.097 V. 1.061.828 T.
is alzoo losgenomen in den loop van 1896
10212 M. 10638 V. 20850 T.
De loop der bevolking dezer provincie was
in 1896 als volgt
geboren werden 19155 M. 18336 V. 37491 T.
terwyl stierven 9635 9421 19056
Verschil 9?20M. 8915 V. 18435 T.
kiesverenigingen beeft reeds gisteren zyn
advies bekend gemaakt over de houding welke
volgen. Het geeft dit ad»ies omdat >niet elk
diste iet de algemeeoe belangen van de gebeele
party in den lande kan overzien.* Het stelt
op den vöorgrond»dat de regelen van een
eerste stemming niet by een herstemming
kunnen gelden, en dat by herstemming tusscben
niet door het comité gestelde! candid aten alleen
gezegd kan worden wie van beiden bet Program
van Actie het meest in bet gevlei komt, of
ook, waar zelfs dit niet is uit te maken, welke
hooding in het algemeen voor de antir. partij
bet meest gewenscbt scbynt.*
Het antirevolutionair Centraal Comité ad
viseert zyn partygenooten daarom in districten,
waar andere candidaten dan antirevolutionairen
in herstemming komen, te stemmen op de
Katholieke candidaten, en verder in drie
districten, waar enkel liberalen en radicalen
of Cbr.-historischen in herstemming komen
in Groningen op mr. Drucker,
in Amsterdam V op den beer Ketelaar,
in Rotterdam I op dr, J. Th. de Visser.
Over de andere districten onthoudt bet
comité zich van aanbeveling.
In Groningen geeft dus het Centraal Co
mité der antir. aan mr. Drucker (Liberale
Unie) de voorkeur boven mr. S. van Houten
In Amsterdam V aan den radisaal Ketelaar
boven den liberates ond-miuister Pierson
in Rotterdam Lm dan atari. hiritaaetao
candidnat dr. De Visser boven den liberaal
dr. Mees.
Met deze aanbeveling is blykbaar de taktiek
gevolgd, om door te Amsterdam aan de radi
calen en te Rotterdam aan de Chr.-historischen
>in het gevlei te komeu*, de stemmen dier
ricblingeu te werven voor de antir. candidaten,
die in andere districten ju herstemming
komen.
Het zal zeker nogal opzien wekken, dat
het antir. comité onder voorzitterschap van
dr. Kuyper in Amst> rdam V den radicalen
onderwyzer Ketelaar steunt tegenover den heer
Pierson.
Nog aarzelt hij. Maar zij, plotseling welsprekend
geworden roept uit#O, manzoo’n engel in je
huis I zoo’n vriéndelijk gezichtje tegenover je I zoo’n
lief kind altyd bij je I Zeg, je hebt het toch nog
niet vergeten hoe ze je tegemoet liep, als je ’s avonds
van het werk kwaamt hoe zo dan zeggen kon
vadertje! vadertje?!"
//Schei uit, vrouwschei uit I"
ffWe worden oud, Dirk. Wie weet hoe kort we
nog maar met haar samen zullen zijn En dan
z/Dirk, als jij nog langer zonder haar kunt ik
niet I"
wIk ook met! Ik zal morgen schrijven."
z/Goddank O, Goddank I*
»Dan kan ze over drie maanden bij ons zijn!"
fOver dris maanden, Dirk I"
„Over drie maanden, Door I"
En de gelukkigen vallen in elkanders armen. En
Anna’s geboortedag wordt gevierd zóó feestelijk als
in geen jaron het geval was.
II.
De architect en aannemer Bloem bewoonde op
Embong Malang e:n eigen huis, Jat wél niet tot de
grootste uit die buurt gerekend werd, maar zeker
tot de rijkst gemeubelde behoorde en dal beteekent
iets op Soerabaya, waar ieder zich de weelde van
rijk gemeubeld te zijn schijnt te durven zy het
dan ook niet altijd te kunnen veroorloven.
Wat men minder algemeen vindt, ’t is dat het
fraai ingericht huis ook goed onderhouden wordt.
Maar mevrouw Bloem was da verpersoonlijkte
totoh, zooals die, in den loop der ty'den, een gruwel
is geworden in het oog van don Javaanaltyd
Een heer uit Arnhem, die gisteren op de
Markt even ri)wiel onbeheerd liet staan,
kwam tot de mii der aangename ontmoeting
dat zyn rywiel ontvreemd was. Men vermoedt
dat de dief zich in de richting van Botterdam
beeft verwyderd. De politie doet onderzoek.
werkvolk, veel werkvolk zou zenden om alles in orde
te brengen.
Nu was de wagenkamer aan do beurt.
Mylord, dogcart, coupé, paarden, tuigen, alles moest
de revue passeereu mevrouw praatte druk, en de
koetsier stond bij de kareta’s met een gezicht alsof
hij geen tien kon tellennauwelijks echter had ze
zich omgedraaid of hij deelde zijn trawanten mede,
dat er een vis-a-vis zou gekocht worden. Immers,
mevrouw had geproken, mijnheer had zijn hoofd ge
schud gepikerd toen was mevrouw mijnheer om
den hals gevallen dus weer een rytuig meer om
schoon te maken
Een reusachtige sleutelbos vaste voorbode van
luchten en uithalen kwam nu te voorsohyide
huisjongens naderden, de naaisters kwamen langzaam
aanslenteren, peinzend op dat stilzwygend verzet,
dat in zya geheimzinnigheid Indische huisvrouwen
tot wanhoop brengt; plotselinge ongesteldheden, die
den patvnt voor dagen aan zyn kamer kluisteren,
of even plotselinge sterfgevallen onder papa’s
mama’s, die hen naar de kampong roepen.
Maar toen mevrouw Bloem haar goheelen staf zoo
rondom zich verzameld zag, gereed om aan het werk
te gaan voor de groote gebeurtenis, toen kon te
zich niet langer bedwingener straalde van haar
gelaat een zonneschijn, die ook de donkerste wolken
van de gezichten harer onderhoorigen wegvaagde;
ze rammelde met haar sleutelbos, ze gooide een stof
doek in de hoogte, en met een juichkreet die in een
snik eindigde, riep ze//Hoezee I Nonna datang I (1).
(1) De jongejuffrouw komt.
(fTerdi
Men schryft uit Tiet
Merkwaardig ia de uitslag der verkiezing
in dit district met het oog op het vraagstuk
der invoering van graanrechten. De dorpen
rondom deze stad, langs Waal, Rijn en Lingo,
hebben van oudsher hoofdzakelyk bestaan
van tarwebouw en in de laatste jaien lijden
de landbouwers door de daling der pryzen
groote schade. Nu zou de candidaat der anti
revol utiona ren hierin verbetering brengen,
zooa’s uit zyn naam beloofd werd, door de
invooring van graanrechten te bevorderen. De
Hoe deze tegenstanders by verkiezingen wer
ken, daarvan gei ft een schryven uit Leiden,
niedo in de Tijd, een voorbeeld.
Reeds om 4 uur op den dag der stemming
(zoo leest men daar) kon het bestuur der R. K.
kiesvereeniging constateereo, dat (op een 5-tal
on willigen na, en uitgezonderd enkele kiezers
die uit de stad waren) alle R. K. kiezers ge
stemd hadden.
Aan dezen yver hunner kiezers hebben de
clerioalen bet te danken, dat hun candidaat,
tevens die der party van dr. Kuyper, gekosen
werd.
Tegenover zóóveel krachtsinspanning is elk
verzuim aan onze syde eene onverantwoorde
lijke1 daad.
Weer volgt een lange stilte; de heer Bloem bla
dert in een boekje van Gouverneur, haar lievelings
boekje peinst en staart op het titelblad en mompelt
van //hard, hard
Daar valt mevrouw Bloem uit: „Ja, hard is het,
je eenig kind zoo lang te moeten missen I Maar je
hebt ook je woord niet gehouden, Dirk Toen je
haar van me hebt weggenomen, toen zei je, dat het
maar voor een paar jaar was.”
De vader antwoordt niet op dit verwijt, misschien
hoort hij het niet? Toch, eensklaps vliegt hij op
uit zijn gepeins, hij grijpt Doortjes hand, en met
een stem, tchor van ontroering, vraagt hij:
nWillen we haar thuis laten komen?”
Dirk 1 O ja I ja 1”
#’tZ'u onverstandig zyn, vrouw, heel onveratan-
,Och," snikt de arme, «wat komt er dat op aan
We zyn nu zes jaar lang verstandig geweest en
we zijn er beiden grijs onder geworden."
#Maar ze is nog niet volleerd, schryft de mevrouw,
ze moet nog knapper worden."
jDirk, geloof me, ze is knap genoeg. Misschien
eenvoudige manieren.
Chronicle schryft
Eergisteren nog sprak ieder over zyn
loopbaan, en du is zijn levenloos Jyf op weg
naar Engeland, dood door eigen wil. Hij bad
van het leven genoeg voor hij vyf-en-veertig
was. Benyd door dwazen, was by inderdaad
ziek van lichaam en ontwricht van geest
een stoffelyk en zedelyk wrak. Zoo’n treurspel
is wel duizend preeken waard en honderd ze-
delyke vertoogen, want het laat de wetten,
die onze natuur bebeerechen, in de werkelijk
heid optreden. Het is, ronduit gezegd, het
gepaste einde van een held van hedendaagsche
finarciën. Voor een tyd tenmimte zal op
niet weinigen een soort zedelijke indruk zyn
gemaakt de indruk dat de tragische dood
van Barnato bet juiste zinnebeeld is van een
algebeele zedelyken zelfmoord.
»Waar de Daily Chronicle geen oogenblik
geschroomd heeft over bet Zuid-Afrikaansche
hocus-procus hare meening ronduit te zeggen,
gevoelen wy nu het recht te hebben, even
onomwonden over Barnato's loopbaan te spreken.
Men zegt ons, dat bij een vriendelyko man
was, minzaam, goedhartig, met de gemakkelyke,
oppervlakkige deugden, die zoo dikwyls by zyn
soort gevonden worden. En dat zal wel waar
wezen, maar wij wenseben hem niet uit ta
zonderen van de menigte stoutmoedige specu
lanten, die den Engelschen naam in oneere
hebban gebracht en den zedelykan standaard
de? natie verlaagden. De mortuis nil nisi bonum
is gdWoonlyk een veilige en bet is de eenige
fat’oenlyke spreuk voor hen die den doode
hebben aangebeden en eangehangen in zyn
dagen van rykdom en roem. Maar zy, die
overtuigd zyn, dat de dolle speculatie van het
Kaffer-circus niet alleen de geldelyke belangen
van Engelschen benadeeld, maar ook hun zede-
Iglc leven getroffen heeft, zyn genociden dat
vierkant te zeggen. Zy kuunen niet vergeten,
dat van dien troep gevaarlyke duikelaars
Barney Barnato een van de voornaamste was.
Het kwaad, dat bij deed, overleeft hem wy
kunnen dat uit pure goedhartigbrid niet ver
helen.*
Na Barnato’s lotgevallen te Kimberley aan
gegoten te hebben, gaat het blad voort: Bar
nato richtte toen zyn aandacht op het goud,
kocht land te Johannesburg en zette vele maat-
schappyen op touw. Menige Engelsche geld
belegger, begeerig naar snelle winst en afkeerig
van de langzame belooning van geduldigen
arbeid, zou nu wenreheu van die maatschappijen
nooit gehoord te hebben.* Tot verduidelijking
van dit gezegde, haait de Daily Chronicle het
volgende lystje aan van Barnato-waarden, wat
zy in 1895 goldden en wat nu. Baruato’s