OPENBAAR EXAMEN
EEN IIEEItEMIIilS.
Een gruwelijk drama.
De Zijde is verbrand!
WieuwQ Leerlingen
Stedelijke Gasfabriek
Directe Spoorwegverbindingen met GOUDA. Wlnterdlenst^
Aangevangen 1 October. - TUd van Greenwich.
BulteDlandsch Overzicht.
3568t0Staats-loterij
yINTER-F) ANDSCHOENEN
A. van OS Az.
Beurs van Amsterdam.
»iy
i«ïy„
jEjO Xj .A. ZMZZED
Hmekrg's Zijde-fabrieken (K. en K. Hol!)
ADVERTENTIEN
°P WOBMMG 11 DECEMBER 1897.
Te Koop of te Huur aangeboden:
FRANSCHE STOOMVEKVERK
Chemische WisschcriJ
II. OPI'KNIIKIMEIl
A. van OS, Az.
te GOUDA.
den waterweg Haarlem—Noord teekenaal) zyu
zoover gevorderd, dat binnen veertien dagen
de officieele opening kan worden verwacht.
Aan de Volkstem* wordtait Johanneebnrg
geschreven
Donderdagmiddag, den llen November'
brak er bier door ontploffing van een met
gazoline gevold blik, in de werkplaats van den
telefoontoren brand ait, dien toren en machine*
rieSn met totale vernieling bedreigde. Ooge-
twjjfeld zoo, bet daarop aitgeloopen zjjn, soo
niet juist na de oaplofBng de beer D. A. van
Trotsenbnrg, de telefoon-directeur, den toran
was binnengekomen.
In één oogwenk doordrongen van betgroote
gevaar, vloog by zyn kantoor binnen, bracht
de belangrijkste documenten en boeken in
veiligheid en stormde vervolgens de trappen af
naar de werkplaats, ten einde te zien wat ge
daan kon worden. Tot tweemaal toe werd
de beer v. T. door de vlammen en de verttik-
kende gaidampen teruggeworpen doch, hoewel
haren en knevel verzengden, droog hjj ten
derden male, en thans met een natten hand
doek voor den mond, met goed gevolg in de
werkplaats door.
Met bewonderenswaardige tegenwoordigheid
van geest sloot hjj eerst de openstaande ven
sters, om te beletten dat de wind de vlammen
zon aanwakkeren greep daarna het io lichte
laaie staande blik met gazoline en wierp bet
met groote. krachtsinspanning ait de werkplaats
naar buiten, waardoor bet grootste gevaar
gekeken wes.
De brandweer bad dan ook aen niet zeer
zware taak en waa bet overige spoedig meester.
De kommandant der brandweer moest den
kranigen directeur beletten, zich opnieuw naar
binnen te begeven, en niet voor dat alles in
orde was, was hy te bewegen tich door zyn
eersten klerk, den beer Kóo rans, naar een
naburig dokter te lateu geleiden.
De heer van T. heeft veel geleden. De
rechterband heelt verschrikkelijke brandwonden
bekomen kleinere orandplekkeD «erder in bet
gezicht, en na afloop was hy nagenoeg geheel
bedwelmd door gas- en rookdampen.
Bet verdient verder byzondere opmerking
dat in het kritiekste oogenblik do heer van T.
zyn personeel door syn kalmte geheel be-
beerscbte en hen naar bun werk dreef, uit
roependeWanneer hat tyd it oa> den toren
te verlaten zal ik n waarschuwen. Ga nu
direot kalm aan uw werk terug; de dienst
moet steeds doorgaan, en wsl tot het laatste
oogenblik
Nog een aanranding.
Men seint uit Amsterdam
W.lhelmina Ozendloweky, da löjarige doobter
van eene costuuranaaister op den O Z. Voor
burgwal, werd hedenavond door hare moeder
uitgezonden om naaiwerk te halen in de Sint
Jansstraat. Na die boodschap verricht te heb
ben begaf zy zich met een pak onder den arm
naar de Lynbaansgracht om een vriendinnetje
een buurmeisje, dst daar io de buurt een
Fransche les nam, af te balen.
Op de Baangracht nu dicbt by de Looier
straat - het was kwartier na zessen kwam
een man op haar toe, ditmaal een persoon van
middelmatige lengte met zwarte snorbaard en
zwart zyden pet op bet hoofd. Het meisje kreeg
een stomp of stoot onder da linkerborst en,
koewei geen pyn gevoelende, vluchtte zy heeo
liep naar huis zoo hard ze kou. Daar op de
achterkamer onderzocht zy met eene jeugdige
helpster barer moeder hare kleederen, toeu
bleek, dat met een dolk of mes gestoken was.
Het wapen was blijkbaar op bet corset van het
meisje afgestoitmantel en Ijjfje toonden eeoe
snede.
Toen werd ook moeder er by gehaald*en
deelgenoot gemaakt van het gevaar, waaraan
Mimi was ontsnapt. Moeder scheen er niet erg
op gesteld politie te waarschuwen, maar dit
deed haar buurman, de heer Muxqueti^r, de
vader van Mimi's vrindinnetje, achter zeer laat
eerst tegen halftien.
Van dat oogenblik waren dos opnieuw jus
titie en politie in de weer, voor dit geval in
het politiebureau aan de Raampoort, werwaarte
Wilbelmina Czendlowsky ontboden werd om
met arrestant n, zoo er een mocht worden
binnengebracht, geconfronteerd te worden,
Hel »Handbi.< meldt nsder
Na verhoor door den Comm. van Politie te
Amste/dam is gebleken, dat bet geheeie geval
van aanranding van hst meisje een verzinsel
was.
H. M. d« Koningin en H M. de Koningin-
Regentes kwamen gisterenocktend met den
gewonen trein van kwart ever tienen met kltfin
gevolg te msterdam aan tot een bezoek aan
bet Ryksmosenm. Van het station, waar de
heeren Wester wondt, v. Hasselt en Nierstrasz
de Torslinnen begroet'en, reed de kleine stoet
oom ddelljjk naar bet mnsenm. H.H. M.M.
waren in eene open calèche gezeten, de Ko-
uingin gekleed in gryeblanw, de regentes als
gewoonlyk, in zwart. Op het stationsplein,
langs het Damrak, op den Dam eo voor het
Rijksmuseum werd de kleine etoet opgewacht
eo hartelijk toegejuicht. Aan den ingang van
bet museum stonden de direotear jhr. Van
Riemadjjk en dr. Hofstede de Groot' gereed,
H.H. ll.M. te begeleiden.
Niemaed werd toegelaten, zoodat men on-
kundig bleef van bet eigenlyke doel van het
bezoek. Allerlei onderstellingen werden door
het pobhek gewaagd.
Omstreeks kwart over twaalven re !en H H.
M.M. naar bet koninklyk paleis om het dé
jeuner te gebroiken.
In den namiddag werd het tweede bezoek
aan bet Rijksmuseum gebracht, doch na alleen
door H. M. de Kouiagin met de dames van
het gevolg.
Het bl^ek nu, dat beide bezoeken waren *e
beschouweu in verband met de lessen, welke
de Koningin van dr. Hofstede de Groot in de
kunstgeschiedenis ontvangt. Des morgens zyn
eenige schilderijen vad oude meestert behandeld,
des middags enkele merkwaardige teekeniugen
eu etsen van Rembrandt.
Overigeos was bet verblyf der Koningin
uitgezonderd een kleine schaar wachtenden
voor bet museomgebouw en voor het Paleis
op den Dam aan byne niets merkbaar.
Daar was geen standaard gehescben, geen
eerewaebt gecommandeerdvan de etadatoreos
woei geen enkele vlag maar hier en daar had
(och eeu pa-ticolier de driekleur uitgestoken.
Des uamiddags kwart over drieen kserdeu
H.H. M.M. naar de residentie terog.
Een moziekverslaggever te Bern noemde
onlangs Mozart's »Don Juanc grootendeefs
verouderd en onbeduidend.
En een Leidach raadslid, Pera genaamd,
vestigde de aandacht van den burgemeester op
het feit, dat een ia de academiestad opgevoerd
comediestuk, »de Roovers«, van zekeren Schiller,
een allerafschuwelykst tooneelproduct is. Bur
gemeester kon 'fc lezen in een verslag in het
»L Dbl.«
By gelegenheid van Kerstmis en Nieuwjaar
zullen de retourbiljetten der Staatsspoorwegea
en der Ned. CectraalsDOor geldig zyn van 18
December en volgende dagen tot en met 6
Januari
in onderling verkeer tusschen alle sta'ions
Staatsspoor, Ceutraalspoor, Hollandsche spoor
en Noordbr.-Duitscbe spoor (met uitzondering
alleen van die in verkeer tusschen Belgische
stations onderling)
in rechtstreeksch verkeer met de stations
van de Geldersche 8toomtram-Maatschappy,
de Oosfcer-Stoomfcram-Maafcscbappy en den
Prov. Stoombootdienst op de Westerschelde, en
in rechtstreeksch verkeer met stations der
Pruisische, Saksische en Oldenburgsche Staats
spoorwegen en van den Main—Neckarspoorweg.
Er bestaat te Amsterdam behoefte aao een
tweede Ons Huis in de buurt der eilanden in
bet Noord-Oosten der stad en van de Prins
Hendrikkade. De vereeniging De Samenwerking
stelt zich ten doel eenigszins in dat gemis te
voorzien door het geven van cursussen en voor
drachten, het samenstellee vao clubs, het or-
ganiseereu van mu ziek uit voeringen en gezellige
bijeenkomsten enz Zij boopt haar werkzaam
heden te doen p'aate hebben in bet gebonw
De Eenheid aan het 'a Graven hekje, dat naar
daartoe zal worden afgestaan door de vereeniging
van dien naam, eeu combinatie van drie
werkliedenvereenigingen die der scheepstim
merlieden, der scheepsbeschieters en der me
taalbewerkers, met welke vereeniging zy over
de werkzaamheden in overleg zal treden.
De vereeniging De Samen werking, die ont
staan is oit de vereeniging Voor 't Volk,
beschikt niet over genoegzame middelen, om
deze planoen naar eisob ten uitvoer te brengen
en daarom wendt zy z;cb tot hare stadgenooten
om financieeleo staan, ten einde aan haar voor
namen gevolg te kuouen geven.
Het bestnor van Ons Heis io de Rozenstraat
beveelt het pogen der vereeniging De Samen
werking met aandrang aao.
Geheel Par ijs is verrold van de vreese-
lyke misdaad te Gentilly gepleegd. Gen
tilly is een der kleine plaatsjes die vlak
aan Parys grenzen. Het is niet mooi wat
natuur betreft, eo daarom niet uit villa's
bestaande, maar het herbergt eene bevol
king van kleine Ini, die het wonen te
Parys te daur vinden. Voor een groot deel
is het zooals de geheeie rand van Parys ge
bouwd op de thans meestal verlaten stoen-
groeven, waaruit men de tandsteen haald»
die tot den i onw der Parysche bnizen werd
asngewend. lu die grillige, dikwyls diepe
groeven wordt o. a. een zeer byzonder land
bouwbedrijf gedrevende vtrboaw van cham
pignons. De champignon, de toespys door
den Pnrjjzenaar zoozeer geliefd, dat men het
aantal manden dat hier jaarlyks van deze
plant op de centrale markthal verkocht wordt
op negen millioeo schat, is een woekerplant
die het beet teelt in hamos en verborgen
voor het zonlicht. Io da aodere onbruikbare
groeven wordt door de champignonnisten nu
een kunstmatige homnslaag aangebracht, waar
voor allerlei afval ea bepaaldelijk mest van
paarden en ezels vermengd met fijn zand het
beste materiaal iB.
In die laag, welke den bodem der groeve be
dekt, worden champignons gepoot, om naar
mate zy byoa ryp zyn te worden verzameld.
De arbeid in die champignonnaires is zeer
onaangenaam. De hitte ia er steeds groot, het
zonlicht ontbreekt en de lacht die slechts weinig
ver?erscbt wordt is door de miasmen vau den
ham us nagenoeg niet om in te ademen. De
winst met dezen bonw te behalen, is gering,
zoodat de maraicher met minachting op den
champignonnist neersiet.
Carrara, een tot Franschman genaturaliseerd
35 jarige Italiaan, bad in de bnort va» Gen
tilly, die bet Kremlin genoemd wordt, zo Ik
een champignonnair. Hij leéfde er armzalig
van met zijne oog jonge vrouw en honne
drie kleine kinderen. De vrouw van Carrara
nit Gentilly afkomstig, hield veel van ver
maak en opschik. Door hare minnaars wist
zy zich daartoe van tyd tot tjjd de middelen
te verschaffen, en hasr man, die biervan mede
genoot, sloot de oogen en werd alleen kwaad als
de ootrouw niets opbracht. Toch gingen de
zaken steeds meer achteruit, en de vorige
week, nadat zy te vergeefs beproefd hadden geld
te leenen, wistenzy dat zy n;et in staat
zouden zyn twee wisseltjes dia dien dag ver
vielen, te betalen.
Wat er in die meoscben is omgegaan, is
aigenlyk een zedeiyk raadsel. Vrouw Carrara,
die zoo'n slechte echtgenoot* is, is razend
dol op hare kinderen, en haar man, die voor
een misdaad niet terngdeinst, zag als het
vreeseljjkste wat hem kon overkomen, tegen een
faillissement op. De accepten werden geprotes
teerd en dit was onvermydeljjk. Hij beraad
slaagde met zyne vronw er bl jjft mjj slechts de
keus tnaschen zelfmoord of den moord op een
ander. Dood ik den kassisrloopsr die met het
wisseltje komt, dan maak ik my daarvan
maas ter eo kan niemand bewjjseo dat ik het
niet betaald heb. In kalm overleg besloot
het echtpaar das om het verwyt te ont'oop™
geen shonneur a lenrs signatureste hebben
gedun, hel «windig ,„t miuj
van moord, te begaan. v
De eerste kassierlooper kwam in den vroe-
geo morgen. De vronw wenkte h«m te laten
voorbygaan - hoopte zy nog op eea onvoor
zien redmiddel en men beloofde den vol-
genden dag aan de Bank te sollen betalen.
Op den middag kwam Lamtrre, kassierlooper
van het Conptoir national d'E'comte, een
man van 65 jaar, en na gaf de vronw geen
wenk. Onder het voorweosel op de bo*en-
kamar geld te zoeken, ging zy de trap op,
en van dat oogenblik maakte Carrara gebruik
om met een zwarco ijseren bont den ongelnk-
kigen Lamarre zulk eeu slag in den nek te
geven, dat bjj zondereen kreet te uiten, en zelfs
nagenoeg souder bloedverlies, onmiddellijk dood
neerviel. Het Ijjk werd verstopt opdat de kinde
ren, die uit school kwamen het niet zonden zien
en 's nachts toen alles in rost waa, lieten tg het
met een tonw in de groeve neer, waar Carrara
den geheelen nacht doorbracht om bet Isngsaam
te verbranden. Uit de geldtasch had men de
ruim frs. 20.000 reeds door Lamarre geïnd
genomen en die in een blikken bas ergens ver
stopt, Het oveigerd zoo geheel verbrand, dat
men alleen nog een verschroeid horlogs, het
ijzer van de tasch en een paar andere stok
ken metaal tusschen den homos heeft kunnen
teragvinden. Van bet ljjk zelf is geen spoor
meer over.
De verdwijning van Lamarre werd opge
merkt en zijn goede naam was zoozeer ge
vestigd, dat men terstond geloofde dat hy het
slachtoffer van een misdaad geworden was, en
niet dat hy met het geld op den loop was
gegaan. De politie ging nagenoeg den weg
na dien by bad moeten namen, doch zon
zonder esn byzonder toeval niet op het spoor
gekomen zyn, en ook toen zy de Carrara's reeds
verdacht, miste zy elk bewys. De vronw viel
evenwel spoedig door de mand, en na een zeer
aangrijpende reconstructie der daad op de plaats
zelve, hebben beide echtgenooten volledige
bekentenis afgelegd. Het is te verwachten dat
de zaak thans snel berecht zal worden, en de
moordenaars znllen een zware straf niet ontgaan.
Dit neemt niet weg dat, boe afschuwelijk
de daad ook is, men er op wyst dat toch
werkeljjk zulk een misdaad te gepakkeljjk
wordt gemaakt, eu dat de Blanken door één
persoon met het incasseeren te belasten, ei-
genlyk in het nanw gedreven debitenrs te veel
in verzoeking brengen. Eiken morgeo vertrek
ken hooderde kaeaiereloopers bier ait het g«-
'bonw der Bank, ieder roet een portefeuille rol
wissels om s'avonds met een gevulde geldtasch
terug tejkomeu. Zy ontvangen daarvoor een
loon van fr. 4 a fr. 5 per dag, en nog Maar
gelaten dat dit schrale loon niet opweegt te
gen de verzoeking die zy zelve hebben, zich
opseni (e verrijken, is het werkelijk geen be
taling voor het levensgevaar, waeraan zy bloot
gesteld tjjn. Het is zelfs te verwonderen dat
misdaden als die van Gentilly niet meer voor
komen.
De Multiplex-schaats met
riemen-be vestiging'.
(Vervolg.)
Vooraf echter achten wjj het niet ondienstig
den lezers van dit stok, naar aanleiding van
de «Theorie van het schaatsenrijden» van de
hand van den heer Wierda, voorkomende in de
«Nc»d. Sport» van 8 Maart 1890, in bet kort
te wijzen op de natuurkundige zyde van bet
scbaatsanrydensjj mogen daamit zien, dat
aao Echaatsenfabrikatie wel degeljjk studie ten
grondslag dient te liggen eu dat eene correcte
schaats een goedberekend instrument moet zyn
wy hopen daaraan eenige historische beschou
wingen vast te knoopen voor de beoefenaars
der yssport misschien interessant.
9.88
9.88
(Jeuda 8*88 7.96 8.10 8.86 9.10 9.18 9.89 9.84 10.11 11.19 11.81 18.18 18.86 1.84 8.48 8.67 4.68
Moordreeht 7.82 8.49 p
Nieuwurkerk 7.89 8.49
Oapelle7.46 9.60
Botterdam 7.— 7.66 8.88 9.C6 9.
Alltea Di**U|i.
Botterdam 4.46 6.69 0.15 6.51 7.95 8.— 8.40
Gspelle 4.56 0.08 v te v
Nieu werker k 8.04 6.11 e e e a
Moordseeht. 5.11 6.19 a e een
Beuda 5.17 6.96 8.88 7.10 7.46 8.18 00
GOUDA DEN HAAG.
8ou4«. ZeT»ihuiiM-Moorl»p«l]o. Zooteraeer-Zegwurd. Voorborg. '»Hag«.
Q. 7.KI) ,.J0 ,.16 s.,6 10.14 11.15 18.16 1».«S 1.57 5.45 4.4t 5.15 5.64 4.11 7.84 7.1» 8.88 8.84 10.- 10.8» 11.18
Zll. 7.4» 8,4» 18.80 l»»»
Z.Z.7.68 8.81 H.51 I I I
V. 8.07 8.08 1.0» 8.»» 10.88
■E 8.1» >.01 ».48 9.54 10.44 11.48 lt.4< 1.10 ».06 4.18 i.ll 5.66 8.88 8M 8.04 8.84 8.88 10.88 11.8 41.44
.66 5.82
11.98 v 19.89 ere *0»
11-85 18.8» 6.0»
11.48 18.46 v 5*18
8.38 8.47 10.18 10.80 11.88 11.81 18.58 18.15 1.68 4.4.16 6.10 5.16 6.40
K0TT1RD4 M—O O U D A.
10.19 11.84 11.60 18.37 1.44 8.50 8.45
10.88 i 1.64
10.86 8-01 r
10.48 f 3.08
10.49 11.64 18.08 18.47 8.14 8.09 4.05
5.51 8.14 7.81 7.88 8.80 8.51 8.56 10.04 10.86 1 .18
f 8.02 10.11 |P
I 8.0» 10.18
lil 8.16 i i i 10.85 i
8.10 6.8» 7.60 8.15 8.48 8.10 10.18 18.34 10.14 11.80
0.47 10.15
4.10
4.8»
4.4) 5.90 6.86
4.50 i
4.57 r
6.04
6.10 5.40 5.65
0.17
0.87
8.84
6.41
6.47
7.15 8.—
8 0VDA—UT410BT.
Uoudi. 5.80 8.84 7.53 8.81 9.07 10.19 10.57 18.00 18.58 8.80 8.17 4.86 6.06 6.66 8.84 10.17 10.06
Oudew. 6.86 i i i i i 11.14 i i 8.87 i v 7.10 10.84 i
Wo4rdn 6.48 8.10 11.81 i 8.46 8.84 0.94 7.10 1.49 10.41 i
Utrwkt 0.00 7.4 6.88 9.0 9.89 10.5111.45 18.88 1.85 8.08 3.60 6.08 3 4 7.89 8.69 11.19 11.12
BOVDA—A 88711119.
10.17 19.10 4.11 6.10 7.61 0.24 10.17 10.16
1.» 1.11 1.15 1.16 10.15 1141
DEN HAAO-OOUDA
7.46 9.90
9.07 10.09
0.47
0.14
10.81 i
10.07 10.89
'•Higo 6.48 7.20 7.48 8.61 9.46 10.11 11.17 18.891.86 9.44 8.40 4.05 4.38 5.90 0.19
Voorb. 6.59 i 10.17 i 141 i 6.80 8.18
Z.-Zflgw8.6 i| ii 10.88 i i 1.51 i i i 4.68 i 8.80
Zor.-lt.6.17 10.48 -«.06 5.04 0.80
Good» 6.18 7.48 8.18 0.08 10.1818.5411.87 19.808.17 8.14 4.084.88 8.113.—8.(0
7.10 7.86 8.1910.08
0.84
0.4»
7.48 8.8» 10.101048
8.17 8.81 8.48
e.St. 8.19 841 1040
6TIK0H T—G O U D A.
Utrecht 040 7.45 0.48 0.80 10.16 1049 1148 1. 8.08 8.65 4.40 5.85 040 7.58 0.07 10.08 10.84
Woordoo 0.58 8.08 10.88 1145 4.10 i 7.11 0.98 10.66
Osd.ir.tcr 7.07 1.16 10.40 4.84 84»,
Gouda 74» 8.17 0.88».»» 10.1» 11.1018.11 1.88 8.40 447 540 0.07 7.80 8.80 8.40 1044 11.10
A»tt(dUi O. Sk 7.05
Good. 74» 84»
AMBTIKOA M—OtTOA
8.10 8.05 10.6»
*48 1*41 18.111848 8,1*
4.47
441 8.18 74» iS
1.4» Ml Ml MJ0
Dat man op y« kan schaatsenrijden en voort
glijden, her ast op eene zeer merkwaardige
nhytisohe eigenschap van water, dat, wanneer
het bevriest, uitzet, waaraan onder anderen ook
ii toe te schrijven, dat jjs op water dryft.
Over de oorzaak van dit verschjjnoel kunnen
hier niet verder uitweiden, wy volstaan
ujet er op te wijzen, dat daardoor het smelt*
pint van jjs bjj toename van nitwsndigen drok
niet zoosla dat van andere lichamen eene ver
hooging, doch eene verlaging moet ondergaan
die Thompson eo Clausius op lflu graad
Celsius hebben berekend veor elke atmospheer
meerderen druk.
Door drok wordt dus bet ys vloeibaar, bet-
gtan door proeven van de natuurkundigen
Thompson, Tyndall en Moasson is aangetoond,
welke laatste vooral dnidelyk heeft benezen,
dat ys van 18* C. onder hoogen drok
vloeibaar was geweest. Nemen we nu met dea
Engelschen nat nrkuodige Joly aan, dat een
schaatsenrijder by een gewioht van 70 KG.
met zyn, voor schoonryden geschikt schaats
ijzer eene oppervlakte van cM*. aanraakt,
dan bedraagt de drukking op den vierkanten
cM. reeds 3500 Kilo. Deze drukking is vol
doende ooi het smeltpunt tot op 3£° C, te
verlagen, dat wil zeggen ys, welks temperatuur
een weinig onder 0* G. ligt tot op zekere
diepte in water te veranderen en te maken
dat de schaatsenrijder met zyne schaats, niet
direct het ys aanraakt, doch op een zeer dun
laagje water dryft of liever water tot smeer
middel beeft tasschen het schaatsyzer en het ijs.
Men heeft zeker wel eens opgemerkt, dat
by zeer strenge vorst, bjjv. by 18° C. het
jj* moeilyk rjjdtde oorzaak hiervan is nit het
bovenstaande gemakkelyk af te leiden. De
drok, uitgeoefend door het gewicht «an den
sobastsenrijder wordt onvoldoende, de water-
vorming te gering, bet ys krjjgt min of meer
de eigenschappen van glas, het schaatsyzer
raakt werkeljjk soms het jjs aan en bij eene
temperatnnr van 50* G. zon schaatsenrijden
totaal onmogelijk zjjo, want volgens Von L?n-
deufeldt kan men bjj die temperatnnr niet meer
met de hardste vjjl in ys krassen.
In 't kort, de tegenstand bjj bet schaatseu-
rjjdeo bestaat niet, zooala men vroeger meende
in de frictie op bet jjs, doch voornamelijk in
de vryviog vau het staal op water onder
hoogen druk.
De konst om zich door eigen kracht voort
te bewegen op ys, is bepaald zeer ond. Oude
sagen maken er reeds melding van en het
gebrnik van beenen schaatseu in het Romein-
sche tjjdperk is z°er waarschjjnlyk.
Bjjna in alle landen vau Noord Earopa
worden zoogen. boenen schaatsen uit den grond
opgedolvenof evenwel al de beenderen dis
men voor echaatsen houdt, als zoodanig gebruikt
zjjn, zonden wjj wegens de zeer effene rechte
afslyping, betwyfeleo we zouden velen er van
liever den naam van Blisters willen geven,
omdat te waarschynlijk onder sleden hebben
dienst gedaan.
De beer H. Molema geeft in zyo fraai woor
denboek der Grooingsche volkstaal van »b ttje
vaoren» de volgende verklaring «bottje vaoren
zich laten gljjden op schaatsen, ter onder-
scbyding van de beeneo bewegen en streken
maken, zal komeD van de ribben, botter, die
men oodtyds voor schaatsen gebruikte.*
Dat schenkels van herten eo runderen etc.
in sommige streken hebben gediend om zich,
met behnlp van puntige stokken, op ys voort
te bewegen, is vrjj zeker. In het oudheidkundig
museum te Groningen (Holland) treft men eeu
schenkel aan, gevonden ta Winsum (Gron.) in
een wierde (een te/en den vloed der zee op
geworpen vluchtheuvel) voorzien van drie gaten
voor de koorden Ier bevestiging aan den voet.
Deze schenkel beeft o, i. het meest «an eene
beenen schaats. Hoe het zy, van eigenlyk
schaatsenrijden op deze beenderen kan geen
sprake zyndit begon eerst toen men da
schaatsen van metaal vervaardigde en den on
derkant sleep, wat bet afzetten mogeljjk maakte.
De heer Mnlier, ond-voorzitter der Internatio*
nale schaatsenryders Unie, stelt dit in zjju
boek Wintersportveel vroeger dan de 14e
eenw en b»»eft ook dezelfde opinie als wjj over
het gebrnik der beenen schaatsen. Toen nu
eenmaal het gebrnik van brons, yzer en later
staal was ingoroerd, ontwikkelde zich,
hoewei zeer langzaam,
schaatsen.
de 'verbetering der
(Wordt vervolgd.)
Staten-Generaal. 2e Kamek. Zitting van
Maandag 13 December.
Het debat over Binnenlandsobe Zaken is
voortgezet.
Bet amendement der commissie van rappor
taars om den post voor een nieuwe H. B.
School te Den Heider te schrappen is verwor
pen met 41 tegen 40 stemmen, zoodat de post
is goedgekeurd.
De beeehonwingen over bet lager onderwijs
sjja aangevangen.
De minister tal beden antwoorden.
De markiee di Radini beeft den Koning van
Italië medegedeeld, dat zyn onderhandelingen
over eea nieuw kabinet mislukt zyo.
De »Frankf. Ztg.c behoort tolde bestrjjders
der marinaplannen, uit overweging vooral, dat
de balofte, geen nieuwe lasten op de bevolking
te lallen leggen, toch niet kan worden nage-
Het blad wyst er op, dat het jaar 1896 eeu
buitengewoon gunstig jaar geweest is, zooals
oit de mededeelingen van den heer Von
Thieltnann by de beraadslaging over de he-
grootiag is erkend.
De uitkomsten van dat jaar wjjzen een
overschot aau van 89 m ilioeu mark, die meer
sijn ontvangen of minder uitgegeven dan
begroot was.
Van dit bedrag moeten 40 millioen mark
gebraikt worden voor het aflossen vrn schul
den des Rjjks.
Ondanks dezen ganstigen toestand der
financiëo*. zegt de -Frankf. Ztg.« zal io het
loopeude begrootingajaar eeu aanmerkelijke
vermeerdering der ichuld noodzakelijk en
oovermjjdelyk zyn het eenige verschil is, dat
de nieuwe schuld niet zoo groot zal zyo als
geraamd werd.
Waaneer dit iu een buitengewoon gunstig
jaar bet geval is, moet bet duidelyk zyn wat
de verzekering beteekent, dat de voorgeuomen
verliooging der marine-uitgaven zonder groote
leeuingeu te dekken is. Om die uitgaven te
dekken zullen elk jaar »oor oti«eveer 50,000,000
Mark Dieuwe schulden moeten gemaakt worden.
Eu zulk eeu s'.iliwygeude vermeerdering der
schuld kunnen wy niet zonder ongerustheid
te geroost zien.«
De Nsoe Freie Presse spreekt over de ge
wichtige gevolgen die eeu ontbinding van het
tot- ea baadelsverdrag tasschen Oostenrijk en
Hongorjje voor beide partyen zoo hebben. Het
bltd zegt dat als twee partyen hun eigeu be
langen verdedigen b.j onderhandelingen die
noodzakelijk om de 10 jaar tarugkeeren, daarin
niet meer Vyandschap ligt dnn iu elke andere
hardnekkige ouderhandeling over de voorwaar
den van een verdrag In beide helften van de
monarchie denken de koop'ui, de indostriëelen,
de handwerksnyverheid en het kleine handels
verkeer in 't geheel niet aau eou ecouotnischeu
oorlog. De douaoe-afscheidhg zal eeu ydele
klank blijven; niemand grlooft eraan, maar de
schjjubewegiogen daartegen hebben al bet
treurig gevolg gehad dat bet agio is verhoogd
hetgeen men niet nit het oog moet verliezen.
Het b'ad spoort de Oosteurjjksch-Hougaarsche
Bank en de beide regeeringeu san om samen
te werken io 't algemeen belaag, ten einde bet
kwaad vaq het verhoogen van het agio is al-
tyd minder gevaarljjk dan oeconomisch, want
het kan door een wjjze staatkunde worden
weggenomen. De monarchie behoeft rust, en
die kan alleen terugkeeren als bet Hongaartcbe
Huis van Afgevaardigden de wet op het voor-
loopig vergeljjk aanneemt. Wat er ook gebeart,
scheiding is^onraogelyk. Oosterjjk en Hongarjje
zullen het eens worden.
8e. Klasse. Trokking va» Maandag 13 December.
No. 6R4Ö f26000.
16418 f 5000.
f 10717 en 11041 ieder flÜÜO.
u 82-7 f 400.
13806 f200.
w 686, 6081 en 10009 ieder f 100.
Prijzen van 46.
1 2104 5254 73S8 10050 12897 15381 17834
14 2220 5288 7621 10Q68 12907 16409 17846
41 233 5208 7596 10081 12978 15411 18112
86 2439 6341 7643 lOf'98 12979 15461 18216
121 2476 5340 7045 10144 13000 15477 18227
178 2486 6867 7^85 10248 13079 16608 18440
179 2518 5378 7688 10266 13102 16549 18471
203*2625 6394 7710 10295 13103 15606 18688
209 2552 5425 7718 10296 13135 15004 18041
214 2560 5404 7719 10U9 18126 15020 18685
219 2570 6502 7720 10382 18187 15055 18680
264 2671 5566 7782 10486 18148 15007 18700
822 2284 5008 7849 10596 13170 15608 18807
343 2708 6624 7988 10609 13191 15714 18812
858 2743 5629 8057 10634 13359 15722 18«80
407 2786 5654 8099 10714 18525 16823 18832
432 3788 5705 8104 10797 13545 15909, 1886*»
463 2810 5726 >*105 10801 13646 15937 18866
607 2819 5764 8172 10811 13578 16t>83 18<94
519 2872 6994 8181 10854 13582 16121 18914
521 2992 6025 8195 10933 18593 10149 8 32
561 3030 6046 8441 10919 13648 16175 19091
592 3062 6076 8465 11054 13661 16281 19160
601 3071 6144 8474 11111 13722 16284 19269
719 3092 6149 8489 11119 13777 16351 19339
768 8109 6206 8624 11148 18814 16364 19353
798 3120 6214 8649 11154 18863 16396 1930S
814 3309 0281 8079 11816 13869 14074 19880
863 3333 6247 8726 11434 13910 10505 19366
874 3409 6256 8816 11467 13932 16631 19435
896 3445 62b8 8861 11551 13940 10730 19488
953 8495 6890 8871 1599 13ifl0 16740 19507
964 3560 6420 8896 11604 13978 16748 19618
068 3569 6621 8905 11670 14021 16750 19046
980 3 14 6584 8910 11730 14033 16705 19661
1003 3671 6 06 8929 11788 14066 16879 19692
1021 3709 6646 8988 11824 14 03 16914 19727
1067 8749 6649 8958 1182» 14177 16941 19741
1118 3765 6667 8968 11833 14182 17011 19811
1175 3849 6870 9021 11860 14203 17064 19838
1186 3669 6727 9081 11900 14220 17066 19888
1206 S92L 6737 9091 11983 14269 17088 19 9»
1278 3953 6769 9131 12109 14413 17099 19901
1317 4092 6773 9183 12126 14681 17102 19927
1388 4118 6818 9142 12L44 14668 17104 20080
1404 4123
144» 4383
1668 4845
1680 4401
1590 440?
1607 4424
1603 4463
1616 4483
1723 4494
1812 4601
1862 4543
1894 4674
1987 4679
1988 4738
2012 4008
2075 4943'
2096 4991
6817 9198
0838 9243
6849 9323
6002 9354
6978 9366
6997 9403
7064 9467
7114 9638
7146 9665
7147 9674
7164 9723
71«S 99(0
7184 9941
7200 10017
7244 10040
7340 10043
7854
12182
12300
12431
12450
12478
12189
12493
12023
>9642
9774
12780
12787
12808
12841
12865
12S83
14594 17107
14596 17225
14608 17122
14647 17283
14727 17228
14886 17*34
14914 17470
14915 17499
14954 17605
14956 17608
15016 17648
16157 17662
15809 17680
15218 17785
15284 17806
15*83 17811
«0128
20183
20115
20227
20234
20242
20316
20384
10507
20654
20692
20636
20794
20807
20901
20970
PRACHTIGE sorteering
voor Dames en Hoeren.
Md, Tailleur.
Kleiweg E 73-73», GOUDA
'ielephoou Mo. 3i
13 DECEMBER
Medialand. Cert. Ned. W. S. 9>/t
dito dito dito 8
dito dito dito 3
Honoas. Oj). Geudl. 1881-88 4
Italië. Inschrijving 1862-81 6
Oostbnk. Obi. iu papier 1868 6
dito in zilver 1868 6
PorruGAL. Obl. met coupon 3
dito ticket 3
Rusland. Obl. llinnsnl. 1894 4
dito Gucona. 1880 4
dito bij Kotbs. 1889 4
dito Hope 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 6
dito dito tlito 1884 5
Spanje. Perp t, schuld 1881 4
Tuekbm. (Jepr.Conv.leon. 1890 4
Geo. leeniug serie D.
Gsc. Ie niig serie C.
Zuid-Am. Rep. v. obl. 1892 6
Mexico. Obl. Buit.Seh. 1890 6
Venezuela. Obl. 4 onbep. 1881
Amstekdam. OblitfHt eu 1895 3
Rottkkd\M StcdIron. 1894 3
Ned. N. Afr. liaudelsv. aand.
Arendsb. Tab.-Mij. Certificaten
Dali-M&atfohappjj dito
Aru. Hypotheek!), paudbr. 4
Guit.- Mij. der Vorsteul. aand.
's Gr. Hypothoekb. pandbr. 81/,
Neder land«oho bank aaud.
Ned. littndolmaatsch. dito
N.-W fit Pac. Hyp. b. pandbr 6
Kott. Hypothoekb. pandbr. S'/«
l'tr. Hyp jtheekb. dito S'/s
Oost ene. Oont-Hong. bank aaud.
Rvei. Hypotheiekbank pandb.' 4J/t
Amekika. Equt. hypotb paudb. 5
Maxw. L. G. Pr. Lieu oert. 6
Nkd. Holl. IJ.-Spoorw.-Mjj. aand.
My. tot Kxpl. r. St. 8pw. aaad.
Ned. Lnd. 8poorwegm. aand.
Ned. Zuid Afr. Spm. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 6
iTALizSpoorwJ. 1887/89 A Robl.8
Zuid.-ltal. Spwmij. A-H. obl. 8
Polen. Warschau V eeuon aand. 4
Rubl. Gr. Russ. 8pw.-My.obl. 41/»
Baltiseho dito aand.
Fastowa dito aand. 5
Iwang. Dombr. dito aaud. 6
Kursk Ch.Azow-Sp. kap. obl. 4
dito dito oblig. 4
Ameeika. Cent. Pac.Sp.My.obl. 6
Chic. k North. W.pr. C. v. aand.
dito dito W .n. 8t. Peter. obl. 7
Denver k Rio Gr.Spm. cort. v.a.
Illinois Central obl. in goud 4
Louisv.fe Nash villa Cert.v.aand.
Mexico. N. Spvr.My. Ie byp.n. 6
Miss. Kansas v. 4pct. pref. aand.
N.-York Ontasiok West. aand.
dito Penn. Ohio qblig, 6
Oregon. Calif. Ie hyp.in goud 6
St. Paul. Minn Manit. obl. 7
Un. Pac. lloofdliju oblig. 6
dito dito Lino. Col. Ie hyp. O 6
Canada. Can. South.Cert.v aand.
Ven. C.Reüw. fc Na. Io h d.o.O
Amsterd. Omnibus Mij. aand.
Rotterd. Tramweg-Maats. aand.
Ned. Stad Amsterdam aand. 8
Stad Rotterdam aan 3
Beloie. Stad Antwerpen 18-<7 i'/s
Stad Brussel 1886 2/,
Hong. Theiss Regullr Gesellsch. 4
Oostene Staatsleoning 1860 5
K.K. Oost. B.Cr. 1880 8
Spanje. Stad Madrid 3 1868
Ned. Ver Be«. Hvp.Spobl. eert.
Vrkr& slotkrs.
87
•8 Ve
987,,
102
89
"Vu
i»;/„
/ll
99
I
57'/,
78
18'il
99
33
1001/,
99
019
9.0
1011/.
13)
101'/.
1997/,
139
li
98
13+
108'/,
80
31»/,.
'11'/.
109,-.
801'/,
100'/,
99
147
87'/,
98'/,
84'/,
88 ii
88'Vl.
51'/,
58"/,,
77'/,
109
101"/,, -
100'/,
100
139/,
11*/,.
100
53'/,
102
19
15",,.
103
79
128'/.
110
32'/,
51'/.
194'/
82'/.
109'Vi,
;io8'/„
1097,
108"/,,
119'/,
120V.
85'/.
119',,
U'/.
16'/,
JJnrgorlUke Stand.
GEBOREN: 10 Dec. Maria Johanna,
ouders M. M. Hearkens eu S. J. Koelman.
II. Hendrikos Franciscni, ouders J. Ver-
blaauw en H. Diebriok. Tenuis Gornelir,
ondera M. J. Boot en G. A. C. van Dongen
Bolding. 12. Elisabeth, ouders D. A. Nie-
remeytr en J. Hoebeek. Gerardus Louizos,
ouders A. vau Ewjjk en E. Kroeze. Karei
Frederik, ouders F. K. Kiene en J. C. Post-
huaia. 13. Alida, oadert J. Boot ea L.
van Willigen. Sophia Willemioa Johanna,
ouders A. van Dnin en W. M. Hendriks.
Johanna, onden A. van Leeuwsn an A. Zorg.
OVERLEDEN; 13 Dae. C. J. Boahoff,
hoisvr. van D. Boer, 64 j. H. X. Trys-
burg, 64 j.
zeggen de Dames, als de betreffende kleeding-
stukken zeer dikwyls slechts na 2 of 3 maal
gedragen te zjjn scheuren enz. ia de vonwen
k ygen of >a!s Wattenuit elkander gaan;
dat is echter geen toevallig verbranden* der
ruwe zydemaar zy wordt met op*et, om
de zyde dikker en goedkooper te laten schijnen
met tin- en phoaphorsuur overladen, die
de nerf van de ruwe zydedraad opvreet, meu
neemt aulk verven chargeeren hoe meer
de zyde gechargeerd moet worden, hoe meer
tlnbaden sjj moet hebben om dit gif zeer
innig op te kunnen zuigen. De geverfde zyde
- liet edele spinsel heeft dus de dooaa-
kiemen reeds in zich, eer zn op den weefstoel
konit. De daaruit vervaardigde (zoogenaamde
zydestoffen moeten na kortgebruik als tondel
scheuren, al naardat de zyde meer of mindsr
gechargeerd is. De dure zjjde (incl. maak
loon) is totaal waardeloos. Monsters van
mjjn echte xtjdo per omgaande. De stoffen
worden port- en tol vrjj verzonden.
IIIHICB.
Stads-Muziekschool
Aau vang 'a nam. ten 1 uur en 'a avond»
ten fl'/, uur
in de Sociëteit „ONS GENOEGEN" Ie Ma.
IXSCHBIjriXG van
in het Gebonw »ARTI LEGIc aldaar
op Donderdag- -J.'l December 1807,
's nam. van 1—3 uur.
(Over voorwaarden van toelating zie aan
plakbiljetten).
Namens de Gommissie van Toezioht
op de Stads-Muziekschool,
J. J. A. MONTIJN,
Secretaris.
Staande aan de WESTHAVEN, Wyk B N°.
147. Te bevragen Lange Tiendeweg D 29.
Het huis bevat beneden 3 Kamers met Suite
Keuken, Ke'der en Binnenplaatsboven 3
Kamers en Zoldjr, verder alles netjes en doel
matig ingericht; alsmede van Gas- en Water-
leidinz voorzien. Tevens boven en beneden
Privaat met Waterleiding.
EN
VAN
19 Kruiskade Rotterdam.
Gebreveteerd door Z. M. den Koning
der Belgen.
Hoofddepöt voor GOUDA de Heer
Specialiteit voor het stoomen en verven vau
alle Heeren- en Damesgarderoben, alsook alle
Kindergoederen.
Speciale inrichting voor het stoom n van
pluche-mantels, veeren, bont enz.
Gordynen, tafelkleeden enz. worden naar de
aieuwste en laatste méthode geverfd.
Alle goederen, betzjj gestoomd of geverfd
worden onschsdelyk voor de gezondheid eu
velgens staal bewerkt.
De prjjs van het gas is 6 cent per M1 en
voor Kooktoestelleu of Motoren 4'/i ct.
Onder zekere voorwaarden worden peiceeleu
gratis aan de hoofdbuis verbonden met 15
meter vrjje leiding achter den gasmeter.
Voor 3 en 5 liebtgasmeters bedraagt de
knar 10 oeat per maand.
Bewoners van perceelen van ten hoogste
2,25 per week, kunnen wekelyks afrekenen
en van de fabriek lampen, kooktoestellen, enz.
tegen betaling van eenige centen per week in
hnnr bekomen.
