eut
kW’
11
^(ompay
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken,
BINNENLAND-
No. 7459.
srken
Inkt
k®,
Dinsdag 21 December 1897. 36ste Jaargang.
FEUILLETON.
HOE IH HET IN ’TBINNEN-
LAND WEL UITHOUB.
van
Inzending van Advertentien tot 1 uur des midd.
300 M. afsteud bezwaarlyk gaan
I
22.50
1.90
1.50
1.90
2.-
f*'»*#
t
0»
42.-
34.-
De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 ij k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Jïommers VIJF CENTEN.
2.25
2.25
20.50
26.50
1.90 22.50
2 25 26.50
2.25 26.50
!N.
rgnen).
PoiuhrU ri
tal taeh.
Nt» 36.—
b" LIJK
o
Beroepen
Ni*u werker k
1.50 18.
18.-^
22.50
2.25 26.50
1.90 22.50
der sterUeu over September*
dat in Züid-Hollaod, meteene
m
GOUDA.
(.01IDSCHE Wl 8i\T.
15.95
1’7 85
14.36
18.97
14.62
Wy hebben reeds kortelyk melding gewaakt
van een adres, dat door een aantal genees
kundigen te Breda gezonden is aan den minister
Aangaande het doodschieten van den land*
bouwer Th. C. te Stranpproy, meldt men nog
Naar uit’ het voorloopig getuigenverhoor is
gebleken, moeten zich de smokkelaars hevig
tegen de ambtenaren verset hebben. De amb
tenaren verklaarden, dat de emokkelaara het
eerst van hunne vuurwapens hebben gebruik
gemaakt, waarop zy uit zelfverdediging ook
hunne revolvers afvuurden. Opmerkelyk is
echter dat by den vermoorde geen enkel wapen r
is gevonden, niets dan een gewone stok.
Donderdagmorgen werd bet lyk op een kar
naar Molen-Beersel gevoerd, waar de geroch-
telyke lijkschouwing zal plaats hebben. De
Belgische politie heeft aldaar Donderdag reeds
een onderzoek iogesteld om meer licht in deze
treurige zaak to verkrygen.
Zij, die zich met 1
Januari op de GOU D-
SCHE COURANT abonneeren,
ontvangen de vóór dien tijd te
verschijnen Nuinmers GRATIS.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Bocht voor ons uit lag, op korten afstand, half
achter 't groen verscholen, de woning van den
boschopzienar en dicht daarbij strekten zich de be
graafplaatsen voor de Europeanen en inlanders uit.
Als zoovele stippen vertoonen zich de kleine zuilen
op den Europeeschen doodenakker, terwijl op do
begraafplaats der Javanen de plek waér een hunner
begraven ligt, aangewezen wordt door een klein met
mos bedekt paaltje. Op een inlandsch kerkhof ont
breken echter de ^sembodjo’s*, een soort van boomen
die door hun gekromden vorm en bijqjt volkomen
bladerlooaheid, gevoegd bij de geelachtig uytte kleur
hunner groote bloemen, een weemoed igon indruk
teweegbrengen. Slechts eenmaal in het jaar en wel
den dag, die den Javaansohen nieuwjaarsdag
voorafgaat, wordon de graven schoongemaakt, Den
volgenden dag trekken de familieleden van den over
ledene naar het kerkhof en houden een Kslamaten*
(feestelijke anaaltyd) op het ^raf, leggen er reukwer
ken op neer en tooien hét met eenige bloemen.
Geen Javaan zal, indie^s hij slechts ©enigszins kan
vermoeden dat er ergeps nog het graf van een fa
milielid beeteat, nalaten dezen plicht te vervullen,
al koet die eerbewijziug san den doods hem ook
groote moeite.
Am onze Imk^iand genoten wij vm een ruim
had, brachten door hun
stille hulde aan de üa-
goed vaderlander en
dat de phospborusvergifiiging
aantaal, hetgeen by operatie
verminking Im'dl, die den
bet verdere leven bet kat wen
en daardoor de spijsvertering en
onvoldoende maakt.
de witte pboepberus, die desa
By gelegenheid van een voorstelling door de
loaneelclub der werklieden vereen igiug Eigen
Halp te Goes op Donderdagavond, waartoe
dobr de directie der sociëteit Van Ongenucbteo
Vrg de groote zaal welwillend was beschikbaar
gesteld, werden in de pauze door eenige kwaad
willigen ernstige ongeregeldheden gepleegd,
wal ten gevolge had dst sommigen werden
gejnytot en de politie de zaal moest doen
ut# ruimen. Tö' ^een weldra byeen te roepen
algemeene vergadering sal eeoe beslissing
worden genomen boe in dezen gehandeld dient
te word *n. De namen van eenige onruststo
kers zyn bekend.
'5
atn Dailschers tegenover zieb, dan zal bei
reeds op 300 M. afstaud boswaarlyk gaan
vriend van vyand te onderscheiden,.
Het ergste evenwel nog ia, dat door de
nieawe uniform de bepakking van deu man i»
verswaard, terwyl tegenwoordig overal bel
streven is deze te verlichten.
Men verzekert dan ook, dat over het alge
meen bet oordeel omtrent do uieawe uniform
by de compagnieën, een per divisie, waar by
zy in beproeving werd gegeven, bepaald on-
gunstig is geweest.
Zy is bovendien veel duurder- Dezer dagen
circnieerde by de korpsen infanterie eeu raming
te dien opzichte van den boofdintendaut.
Volgens hem zal de nieawe uniform per jaar
ongeveer I 71.000 moor kosten aau grondstof
fen en nan maakloon en voor het hoofddeksel
elk jaar byna f 27.000 meer worden gevorderd.
In *t geheel komt de uniform- verandering jaar
lijks voortdurend op ongeveer f 98.000 meer
te staan.
Per Per IS
Fleaeh, Fleeechen.
1.90 22.50
2.25 26.50
I
dagen van de maand >Ieï de employés, zooals ge
woonlijk na hot luidöMtan ds •.v.k.i
oogenblik voor de fabric? stonden
rtusschen vao den administrateur r
voor den volgenden dag ontvingen.
van waterstaat, waarin om welielyke voor
ziening gevraagd wordt ten aanzien van bot
arbeiden in lociferfabrtoken.
Aan'eidiog tot ^di^adroe gaf bot joagste
verslag van den HtepeeicUr van don erboid m
de le inspectie <(*^wevinc»ön Limburg en
Noórdbiabant). Wie de afgryselyke gevallen
van zoogenaamde pbosphornekrose ia dot for
cing loost, zal mei de adrooeaoten instemmen,
dat daarin voorziening moet wordon gotrofton.
Van teven ernstige gevallen wordt in het
verslag van dien inspecteur gowag gemaakt,
maar by voegt or by, dot by vermoedt, dat
minder or o uiige gevallen mot spoedige genezing
veelvuldig voorkwamen en dut ook ornotigo
gevallen door den dood aan zyn onderzoek
zyn onttrokken.
Do Bredaeclio medici, die do taak onderzocht
hebben, doelen in hun ad ree aan don minister
dnn ook mode, dnt do gevallen, door den
inspecteur in zyn verslag vermeld, mot eenige
andere moeten worden vermeerderd, welke niet
minder ernstige gevolgen bobben gebed, één
zelfs mot doodelijken afloop.
Men weet, du*
vooral de kaak
tot afsibnwelyke
patient voor
onmogelyk
de «oedMtf
HerMT de witte phosphorus, die done ver
schrikkelijke gevolgen hooft. Do adreeoanten
wyzwu v« «DWr la buu adres op, das er iaw
don laatstee lyd terecht uo getwyfold wordt,
of ook de amorpho pboephorne wol zoo a^oolout
oogiftig is als tot voor kort algemeen word
Mogonomoo. Zy voeren ook aan, dat by
werklieden in fabrieken, uitfluitend voor
Zweedse be 1 o citers, chloor kali-vergiftiging is
waargenomen, en dat by deze industrie be
werking met de vergiftige loodzouten in groote
hoeveelheid voorkomt. Men zen daarom
zoo zeggen zy hier tonder ovordryving
spreken van eeno industrie, die meer dan
andere het leven en de gezondheid der arbeiders
in gevaar brengt. Zy vragen ten slotte dat,
zooals in Denemarken en in Zwitserland ge
schiedt, het gebruik van witten phosphorus
sal verboden worden en dat overigens ook de
hygiënische eisobeo, te alellen Mn de lucifers
fabrieken, verscherpt worden.
In bet beloog vjm bol lot der werklieden,
dat zoo ernstig hier by betrokken i«, dringen
wij er krachtig op Mn, dat de rogoering deze
zzak ter harte neme.
JÊff De moord op den Londenscbon toonoelspolor
jTerris draagt alle kenteokonen van een wol-
I overlegd plan. De Mnvaller, een, zekere
GOUDA, 20 December 1897.
Heden had onder vee) blijken van belang
stelling de plechtige teraardebestelling plaats
van den heer Mr. J. Fortugn Droogleevor.
De lijkwagen was met een enkel bloemstuk
versierd, dat door den oudsten zoon des over
ledenen op de kist werd nedergelegd.
By de geopende groeve werd het woord
gevoerd door Dr. Ter Haar, em. pred. te
Nijmegen, in welgekozen en eenvoudige
bewoordingen den betreurden doode herdacht.
Indian, zoo zeide spr. ongeveer, iudien
Mr. Droogleevor eenige jaren geleden op zoo
onverwachte wyze gestorven ware als thans,
hoe groot zou den niet de indruk en do ver-
olagenheid geweest zyn in deze stad. Thans
is dit anders. Hy was langzamerhand door een
treurige ziekte gesloopt naar lichaam en ziel
de vlam die vroeger zoo helder brandde, wae
allengs verflauwd en eindelyk geheel gebluscht.
Die vlam was zyn groot vorstand on vooral
de liefde voor stad en Ijmd, die Mr. Droog-
leever steeds getoond hadde liefde voor zyn
gezin en omgeving; de belangstelling en
hulpvaardigheid, die by elkeen bewees, die tot
hem kwam om hulp en raad. Hy had ge
woekerd met de talenten, die hem waren
geschonken en nitgeblonken door de wyze
waarop by ellen behartigde wat hy zich tel
taak gesteld had. De groote belangstelling, die
aan het graf bleek, was dan ook een bewys,
dat men zich den overledene herinnerde,
zooals by was in zyn kracht. Met een barte
lijk woord aan de familie en den zoon, wien
hjj het beeld des vaders in zjjn beste dagen
tot voorbeeld stelde, sloot spr. zijn gevoelvolle
on treffende rede.
De broeder des overledene, Ds. Fortugn
Droogleever, pred. te Naarden, dankte namens
de weduwe en de kinderen voor de betoonde
belangstelling bij de ziekte en bet overlyden
van hnn echtgenoot en vader en voor de thans
bewezen aer.
De talryke schare ging in weemoedige
stemming uiteen, overtuigd dat een achtbaar
en degelyk burger voor goed ons ontvallen is.
Vele vrienden en leerlingenvoormalige
ambtgenooten, medeleden van allerlei commis-
Het werkvolk stroomde de hoofddour uit cn bleof
toen wachten op het uitbetaleu vau het hun toeko
mende daggeld. De meesten hunner hurkten in
groepen neder, terwjjl een of twee werden afgezonden
om bet loop in ontvauglt te nemen. Hier zal een
groepje metselaars met de troffels in de band en
gekleed mot hunne van do kalk doorvreten katoks
(korte broek), daarnevens eerrtee smeden, op wier
reeds donker gekleurde aaoge^chten toch nog oen
laag zwart duidelijk zichtbaar was. Eenige schreden
vorder hurkten een groot aantal vrouwen en kinde
ren in bonte rijen bijeeu en veroorzaakteu door hun
gebabbel meer drukte daa al do overige personen te
zamen. De groene, gele, roode en blauwe, half ver
schoten badjoe’s der vrouwen staken schril af by de
bruine kleur der tussohen hen zittende, byna naakte
kinderen.
Eeit tiental Chioeezen, in onberispelijk witte ka-
bajJ0’gekleed, gingen de een na den ander terstond
door naar hunne die tby gelegen woningen, zich zelf
zoer goed bewust, dat hunne personen iets moor
boteekenden, dan- de gewone inlandsche werklieden
de beweegreden, welke de anderen terughield, be
stond voor ben niet, dewyl de uitbetaling van hun
loon iedere maand plaats had.
Eon geruimen tijd waren de hoeren employés in
gesprek gewikkeld en langzamerhand was het rondom
hen stiller geworden, toen ook de boekhouder zich
bij hen voegde on eindelijk de djoeroetoelis (in
landsch schryvor), die nog een oogenblik op een
kleinen afstand bleef wachten.
Z/Ini taoen die kassie^slamdtan nommer doewa
djoeroetoelis", voegde de administrateur den laatst-
aangekomene toe en gaf zoo een wending aan het
Te Groningen zyn Donderdag nacht het
meelpakbuis en de etoommeelfabriek van den
heer M. Kwint, aan bet Boterdiep, geheel zit-
gebvaad. E«m» ateaud pahUwis, waarin
door eenige t kleine timmerbazen tydelyk een
party deuren, kotynen enz. geborgen wae, leed
veel vuur- en waterschade. Eerstgenoemde
panden waren voor f 10.000, het meel en
graan voor f 8000 verzekerd. De in het derde
pand geborgen goederen dor timmerbazen
waren niet geassureerd.
Omtrent de nionwe uniform der infanterie
wordt bet volgende geschreven:
Zooals bekend is, heeft de vorige minister
van oorlog, kort voor zyn aftreding een konink
lijk besluit uitgelokt, waarby de uniform der
infanterie belangrjjk gewyzigd werd.
Het mouwvest verviel, do korte jas werd het
gewone kleedingstuk de kapot werd vervangen
door een mantel, bestemd om niet als de kapot
dus als gowoon kleedingstuk, maar uitsluitend
als overjas te wordon gedragen.
Op bet onpractiocbe daarvan werd reeds her-
haaldelyk gewezen.
Ook uit een tactisch oogpunt blykenoaan
de nieuwe uniformen groote bezwaren te zyn
verbonden.
De roode kragen bljjken^te duidelyk zicht
baar te zyn, het maken van een sluippatrouille
wordt byv. daardoor zeer bemoeilykt. Heeft
vroolHko gesprok, dat zich van lieverlede had out-
sponnffh. Dit gezegde moest blijkbaar dienen tot
naders toelichting van eon reed* vroeger gegeven
bovol en bevatte tevens een kenschetsen van den
toenmaligen en tegenwoordigen toestand der suiker
industrie. De suikerprijzen waren sterk gedaald,
vandaar dat de vsiainatec* (feestelijks maaltijd) die
er zou gegeven worden, niet Van do eerste maar
„nommer does*, van de tweede soort moest zijn,
namelijk minder schitterend dan in de vorige jaren
het geval was geweest.
Eonige oogenblikkon later hadden allen zich naar
hunne wooingeu begeven eu was de fabriek als uit
gestorven, alleen overgelateu aan de zorgen van een
paar gardoe’s (wachters),
9. Niet allen evenwel zouden den nacht rustende
doorbrengen. Oi^eenigen afstand van de fabriek,
onder een grootJyluods, was langzamerhand een zeer
druk gewoel onwtaan. Bij hst flikkerende schijnsel
yan groote vuren waren mannen en vrouwen bezig
met het gereedmaken van allerlei gerechten en kwó-
kwé’s (zoetigheden) voor den volgenden dag waarop
het feest zou worden gevierd.
Groote manden, gevuld met pisangs, klappen en
rijst stonden op een rij geschaard en worden de oen
na den ander aangepakt en van hunnen inhoud ontlast.
Boven eon zestigtal ^hoogst eenvoudig, uit |0Mf
steenen en zand opgériebte vuurhaarden stonden even
zoovele pannen met kokende klApperolio, waarin do
stuk gesneden pisangs en andere vruchten tot lek
kernijen moesten word* gebakken.
siën en corporation, waarmede de overledene in
betrekking gestaan l - »-
tegenwoordigheid een
gedachtenis van een
medeburger.
De statistiek
1897 wyst aan
bevolking van 1.082.678 inwoners .het aantal
overledenen met levenloos aangegeven op 1000
inwoners per jaar bedroeg 14 28.
Op 1000 inwoners komen in die statistiek
de volgende gemeenten voor
Delft met 30.13 overledenen
Dordrecht 12.60
Gouda
Den Haag
Leiden
Rotterdam
Schiedam
by de Ned. Hervormde Kerk te
a/d. IJsel (toez.) de. F. W. 0.
L j^hulte te Cotben (Utr.)
- Drie houten buizen, onder één kap, to
Zaandam, zyn Vrjjdag nacht afgebrand. De
bloemisterij van den heer de Haas beliep veel
schade.
uitzicht op de sawah’s met de daarin liggende desa’s,
daarachter vertoont zich ,de zee als eon brood blauw
lint 't welk het geheel omzoomt, terwijl wij hior
tevens een vrijen blik konden werpon op de fabriek
met hare hooge schoorsteenen en uitgestrekte gebou
wen. De bineclo stelde ons ook nu in staat om de
negen paal verder gelegen fabriek Tjèpiring te zien,
wier schoorsteenen nog rookten, een bewijs dat men
er nog druk bezig wm aart het verwerken der na-
producton van de suikerfabricage.
Pratende, waarnemende cn genietende was ons de
tijd ais omgevlogen, en moesten wij er aan denken
den terugweg aan te nemen. Na nog eene aange
name wandeling gemaakt te hobben, hadden wy dan
ook weldra weder onze woning bereikt en lieten door
den jongen een paar gemakkelijko stoelen in den tuin
plaatsen, alwaar wij het overige gedeelte van den
avond onder genoeglijken kout doorbrachten.
IU’
Omrfr jen maalfeest verstaat men het feest, het
welk ieder jaar bij de suikerfabrieken wordt aange
richt voor het begin van den maaltijd, d. w. z, voor
dat er in de tuinen ,een begin wordt gemaakt met
het snijden vau bet suikerriet en met het bewerken,
malen van dit riet ap de fabriek. In den regel hoeft
hel begin der campagne plaats in de maand Mei,
eveneens dus bet maalfeest.
Zoo was ook die tijd weer daar, toen op een def
de fa’brieksbel, een
i te/praten en in-
no^eenige orders
hot luidéi