toden
SCBAVERU,
GOUDA.
N,
ES
ITO
No. 7466.
Donderdag 30 December 1897.
sfabriek
)A.
re.
rfmarkt.
GRAVIN DIANA.
36ste Jaargang.
Mewws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken,
BINNENLAND»
Nieuwjaarswensch
in het Nummer van Maandag 3
Januari, hetwelk niet des Vrij
dags, maar in den morgen van
Nieuwjaarsdag wordt bezorgd.
FBUlLLUTOm.
ïclxt
8
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
moedig betoond hebben, waardoor grooteudeels
alles is behouden gebleven.
De verlieten van
„li
s.
kan worden voldaan zyu ingekomen.
I
►uda
ver-
A
6 cent per M‘ en
ren 41/, et.
worden pei Melen
rrbonden met 15
n gasmeter.
tere bedraagt de
- 1.W
- 1.40
Zij, die zich met 1
Januari op deGOUD-
SCHE COURANT abonneeren,
ontvangen de vóór dien tijd te
verschijnen Nummers GRATIS.
De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 jj k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
Ik rit hier lang
«Schat gij mijn
my to bedotten
fsatioht.*
iCHITRAVEN
en profiel.
KKEN ea verder
ik behoort,
n hout.
REN:
1ONDERDAG
lur.
3 van ft tot*
I ingericht
TIENDE-
(Naar het Frantch.)
goiiisuie uiiiuvr
van ten hoogste
skelyks afrekenen
ooktoestellan, enz.
aten per week in
i om
krankzinnigengt
sn ga» tb ui».*
Naar wy vernemen zal de heer Mr. P. H.
de Kanter den 12 Januari eene lezing bonden
voor de leden van het Alg. Nedsrl. Werklie
denverbond.
ADVERTENTIEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centenjw'iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
141. Het
prachtige
on, Zolder,
iterleiding,
i prachtige
IV.
Ik verklaar het u plechtig, Wilhelm, ik bezweer
het u bij denuhemel, bij de zonnen en de manen,
bij de sterren en de gestaarte kometen, bij de natuur
en by alle meuechen, die mij hooren kunnendokter
Esnige jagers te Haastrecht hebben gisteren
op den polder Roozendaal en VI'st 14 hazen
en een mooien faizant geichoten.
Het bestuur voor de kroningsfeesten te Vlist
heeft zich gewend tot dat te Haastrecht om
samen een feest te vieren.
De directie der Algemeene Brandwaarborg-
Maatschappy te Rotterdam heeft den Burge
meester van Hekendorp f 25 toegezonden om
die te verdoelen onder de mannen, die zich
tydens den brand by den heer Verburg zoo,
Omtrent de aanranding in de O. Z. Arm-
8keg te Amsterdam verneemt het (flblad) we-
d«f dat van een bekentenis door een schip-
perk nee ht afgelegd, als zou deze de vrouw
gestoken hebben, nog geen sprake is. Een paar
schippersknechts, die den bewusten nacht in
die steeg geweest zyn, syn streng verhoord,
doch bekend is er nog niets.
De correspondent der >N. R. C.« te Batavia
seint onder dagteekening van gisteren
800 man van onze troepen te Selimoen en
Indrapoeri zyn den 25sten naar Reung-Renng
getrokken, waar de benden van Panglima
Polim een hevigen tegenstand boden. De vyand
werd teruggedreven.
Wy leden geen verliezen,
den vyand zyn onbekend.
- 8.10
e ’a-Gravanbage
08-
pds,
KPATRONEN
iz. enz.
IS; p. post 1.45
5; s
'0;
GOUDA, 29 December 1897.
Met ingang van 1 Januari zijn benoemd
tot hoofdagent van politie P. L«®a»efr»»» U.».
agent der 1ste klas»?, tot agent der 1ste klasse
A. Mulder, thans agent der 2de klasse, tot
agent van politie der 2de klasse W. C. Swa-
nink, thans agent der 3de klasse.
regen en wind en dat onweer P"
«Terstond wil ik vertrekken.
genoeg opgesloten."
«Ondankbare I* riep hij uit.
gastvrijheid zoo laag?»
«O, doe maar geen moeite
men is niet gastvry in een I
«Wat blief? Ge meent een gasthui».*
«Kom, kom, ik ken je, dokter Schultz, en ik weet
heel goed welke soort van zieken gij tracht te gene
zen. En nuièeb ik u alleen dit te zeggen gij zult
dadelijk den’burgemeester, het lid van den gemeen
teraad Schreiber met een zijner collega’s, den rector
van de academie en twee professoren in de genees
kunde laten halen, en dan neem ik op my om voor
die personen te bewjjzen dat ik by myn volle
stand ben.*
«Wat een zonderlinge inval I Niemand heeft hier
ooit aan je verstand getwyfeld."
«Niemand herhaalde ik, hem strak aanziende.
«Kunt ge daar een eed op doen I*
Hij weifelde een oogenblik, toen zei hij«Nu,
als je dan zoo volhoudt, dan zal ik je in vertrouwen
zeggen, hoe ik er over denkja, er is iemand die
je voor krankzinnig houdtj^Hrebt een vyand.*
«Zio je nu wel 1*
«Ja, on die vijand, dat ben je zelf I'* vervolgde
hij, luidkeels lachende.
Ik kon myn ernst ook niet bewaren en lachte
mee.
«Wat oen vrêeselyke paradox I” riep ik uit.
(Wrrêi vervolgd.)
Evenals vorige jaren maken
wij het geëerde, publiek opmerk
zaam op de gelegenheid tot het
plaatsen van hunnen
Vroegtijdige opgave is zeer
gewenscht.
De afdeelingeu van de Eerste ifamer zyn
gisteren voormiddag te 11 uren byeengekomen
tot onderzoek van een reeks van minder om
vangrijke wetsontwerpen, waaronder die be
treffende de middelen voor den dienst 1898
intamatinnnal pri va*iroaht I - d«J lirUpiTOU
pasmunt in Ned.-lndiëde provinciale belas
tingen de accyns wetten voor eenige gemeenten;
de verlenging van den militie diensttijd en de
ersdietwet voor marine.
Het voornemen is, al deze onderwerpen na
afdoening der Indische begroeting aan de orde
te stellen.
De Kamer zal daarna tot in bet begin van
Januari uitééngaan, en eerst dan de hoofd
stakken der Stantsbegrooting voor 1898 in de
sectiën onderzoeken.
Ier er op aio, dat ook hier te lande een der
gelijk onderzoek worde ingeeteld,
(P. G. CU)
In het Museum van Kunstnijverheid te
Haarlem is de Tentoonstelling van werkstuk
ken van de leedingen der aan het Museum
verbonden School voor Kunstnijverheid, die
gedurende de Keretvacantie gewoonlyk gebonden
wordt, weder geopend.
Naast de teekeu en schilderstudiën, decora
tieve ontwerpen enz. is thans voor bet eerst
tentoongesteld hetgeen door de leerlingen der
afdeeling artistieke metaalbewerking gedurende
de vier maanden dat deze cursus in werking
is, werd vervaardigd.
Het teekenen en boetseeren wordt bier in
direct verband gebracht met de practische be
werking. Wy merken bier op de teekeningen
van eenvoudig vaas en vaatwerk, in tin koper
en zilver met hunne projecties en uitslagen,
da copiën van vaas en vaatwerk, en betgeeu
vei der gewoonlyk in metaal wordt vervaardigd,
uit verschillende tydperken en stijlrichtingen
en eindelyk samenstellingen van vaatwerk met
hunne versiering. Deze laatste zyn ontworpen
door leerlingen die reeds langoren tjjd de
School bezochten, en thans in de pracliicbe
afdeeling werkzaam zyn.
De practisohe oefeningen bestaan uit bet
makeu van gereedschappen ponsen en doozen
bet planeeren en slypen van vlakke platen,
het driiven vay .rechte en Afkoeren liinen. het
aanleggen van vaatwerk uti vlakke pleten.
Toepassing van rechte en gebogen lynen op
eenvoudig vaatwerk. By hei hervatten van
den Cursus zal worden vervolgd met het dry
ven van vaatwerk uit vlakke platen waarvan
reeds een model voorbanden ia.
Uit het tentoongestelde kan men opmaken,
dat ofschoon bet dry ven en ciseleeren voor
zilversmeden niet is uitgesloten, er veel ge
wicht wordt gelegd op d« bewerking der on
edele metalen, hetgeen in ons land zeer lang
is verwaarloosd, door deze branché tot haar
recht te doen komen hoopt de commissie der
School voor de leerlingen nieuwe hronnen van
inkomsten te openen, door zeer vele gedreven
voorwerpen, artistieke huishoudelijke artikelen
in koper, tin en ander materiaal thans uit
Belgie, Daitschland en Engeland worden inge?
voerd. Van de vier leerlingen die de cursus
volgen, zyn er twee die uitsluitend voor de be
werking der onedele metalen worden opgeleid,
en het is wel degelyk gebleken, dat aan goed
onderlegde krachten behoeften bestaat, daar
reeds by den Directeur aanvragen naar ge
schikte werkkrachten, waaraan helaas nog niet
,’tls je schuld niet," hervatte bij, «als mijn vrouw
niet door je buitensporigheid een ongeluk heeft ge
kregen, en je begrijpt dat ik zoo iets voor den twee
den keer niet dulden zal.*
Het oogenblik was slecht gekozen om een beroep
to doen op myn onderworpenheid.
«Zou het niet billijker zijn, mijnheer,* vroeg ik
op koelen toon, «indien gij u zelf de schuld gaaft
ven een ongeluk, dat ik betreur? Ik geloof niet
dat iemand van twintig jaar, in mijne omstandighe
den, het zich ooit zal laten welgevallen zoo slaafsch
behandeld te worden, aio gij het mij doen wilt.*
«Th uwe omstandigheden herhaalde hij spottend.
«Waar haal je vandaan dat uwe omstandigheden
gelijk staan met die van een ander?*
«Indien gij myn voogd rijt, mynheer, dan neemt
dat nog niet weg dat ik, ik herhaal het, twintig
jaar ben en lang genoeg als man heb geleefd om
met meer als een schooljongen behandeld te wórden.*
«Laat die groote woorden nu maar thuis,* hernam
hy, my medelijdend aanziende. «Je bent ziek, en
ik wil je met toegevendheid behandelen.*
«Ik ziek P* viel ik- hem in de rede. «En welke
ziekte heb ik dan, mynheor?*
«Nu ja, dat gaat don dokter aan.*
tocht tegen bet rnahomwdanisme, dat steeds
vooruitgaat in Indie, deze godsdienst achtte hy
erger dsn pest of cholera.
De heer Van Alphen wees op het belang
vso het plaatsen vau geschikte mannen aan
het hoofd der vestiging op Nieuw Guinea.
Voorts hield by een beschouwing over de zaken
iu Atjeb.
Heden voortzetting.
Staten-Oeneraal. Ie Kambb. Zitting van
Dinsdag 28 December.
Aan de orde is de Indische begrooting.
De heer Pynacker Hordyk gaf een nadere
toelichting van de financieels beschouwingen
der Commissie van Rapporteurs in het Noor.
loopig Verslag.
De heer Van Asch van Wyk, die sedert hy
in Suriname gouverneur geweest is, over alle
koloniale zaken, ook die de Oost-Indische
politiek betreffen, met beslistheid zyn opinie
zegt, had het over de zending op Sumatra en
t dö\yestiging op Nieuw-Goinea.
|)e heer Van der Birsen predikte een kruis.
«Maar, mijnheer.*
f «Hoor eens, ik zal je verzoeken te luisteren naar
't geen ik je te zeggen heb," hernam hy met gezag.
X, ben hier niet gekomon om met je te redeneoren,
maar om je te zeggen wat ik van je verlang."
«Dat is onuoodig, mijnheer, want ik ben van plan
om in ’t vervolg te handelen, tooals ik dat vwkies.
De wet draagt u het beheer over myn fortuin op,
maar ik kan vrij gebruik maken van het jaargeld
dat gij gehouden zijt mij uit te keeren ik mag
mijne paarden kiezen en er op gaan rijden, als het
mij lust. Indien gij uws rechten als voogd kent,
ik keu de mijne als pupil."
Tot mijne verbazing bleef de graaf kalm.
«Kom, jongen,* zei '.ij, «wind je niet te veel op;
je zoudt anders weer een vlaag kunnen krijgen, en
ik heb beloofd je te zullen sparen. Wo moeten je
voor alles bij je zinnen trachten te houden."
Nu begreep ik zijn spotachtigon toon van straks.
«Zoudt gejmij willen vertellen dat ik gek was?*
vroeg ik.
«Wel neen,* antwoordde hij«er is genezing op,
ten minste dat wil ik hopen.*
Dat antwoord was verraderlijk, maar ik was er
op voorbereid het gleed over mij heen, zonder mij
te doen ontroeren. De Krankzinnigheid was dan
ook ic de heide verdwenen, en ik was niet bang
meer voorjbaar.
In het natuurkundig genootschap te Gronin
gen behandelde dezer dagen prqf, C'. Winkler
van Amsterdam bovengenoemd onderwerp.
De nervositeit iu onze generatie is in de
laatste 25 jaren zeer belangrijk toegenomeu.
Dat olykt o. a. uit de statistieken van de
hcaveelheden zennw-kalmeerende en zenuw-
opwekkende middelen, welke uit medisch oog
punt voor hospitalen worden voorgeicbreven.
Het blykt ook uit het feit, dat het aantal
zelfmoordenaars is toegenomen. Spreker noemt
enkde oorzaken van het verschijnsel, dat zyna
injiens vaststaat, al ligt er ook iets waan iu
iriAtw--*'vrlug omhubsu.
name van nervositeit slechts schynbaar is, wjjl
men b;ter heeft loeren verstaan wat nervosi
teit is.
Daar is de tegenwoordige wjjze van oorlog
voeren, en bovenal de verderfelijke invloed,
dien de hygiëne en de geneeskunde op de ko
mende geslachten uitoefenen. De beschaving
heeft in zich zelve elementen, die streven naar
verzwakking van bet geslacht. Door de hygiëne
en de verbeterde geneeskunde toch, blyven de
zwakkeren langer in leven en vinden zy ge
legenheid, zich voort te planten. Esn andere
oorzaak moet gezocht worden in het zich uit
breidende intellectuelisme. Onze zenuwen
worden veel sterker overladen dan vroeger.
Spreker gaf een korte verklaring van ons
zenuwstelsel en stond vervolgens uitvoerig stil
by hei waarnemingsvermogen, het geheugen en
het associatievermogenboe men daarvan de
scherpte en ve mosienis bepalen kan, vooral in
betrekking tot jonge schoolkinderen. Een en
quête van dr. Ebbinghaus in Breslau wees uit
dat een schooltyd van vyf uur voor jonge kin
deren te lang is; na vier uren les bleek hun
associatievermogen aanzienlyk verzwakt.
Aan het slot van zyn rede drong prof. Wink-
Schultz is een ezel, op zyn bril na I
Juist was ik gisteren aan het slot van mijn hoofd
stuk, dat ik voor u had geschreven, toen de oude
Fritz, mijn kamerdienaar, mij den dokter kwam aan
dienen. Ik verborg haastig myn brief en deed alsof
ik in een boek zat te lezen.
Dokter Sohultz is een net mannetje, klein en vrij
gezet. Hij heeft die kalme en naïve physionomie,
eigen aan de Duitsche geleerden zijn blik is zacht
eu eerlijk, zyn glimlach jeugdig en zyn hoofdhaar
grijsmaar zyn neus is er niet voor gemaakt om
een fijnen gonden bril te dragen, reden waarom die
altijd afzakt en hij er overheen kykt; en dit verraadt,
zooals gij weet, een karakter vol achterhoudendheid.
Daarom ook pas ik op myn tollen.
«Zoo, mijn vriend!" zei hy, mij de hand gevende,
«ben je al zoo vroeg bezig met je vertaling uit
Pindarus?"
«Pindarus kan, wat mij betreft, ophoepelen,* ant
woordde ik op den man af. «Ik wil hier uit, ik
wil in Holland gaan schaatsenrijden."
«Dat valt kostelijk," hernam hij. «Ik woifjejuist
voorstellen om dien kant eens Op te reizen. Heb
je schaatsen?"
«Neen, maar ik zal er koopen."
«Ik bob een mooi paar, mijn waarde. Mag ik js
die aanbieden Ik zal Hermann order geven om
ze te poetsen, want ze zyn een beetje verroest. Bin
nen een paar dagen kunnen ze klaar zy'n. Er is
ook nog geen haast by, we zyn pas in September
en er is nog geen ys.*
«Nik ’t is goed, zend ze mij dan maar na," her
nam ik, ópstaande.
«Je wilt toch van daag niet vertrekken, met dien
De lezers van de bibliotheek van de Maat-
echappy tot Nut van ’t Algemeen wordt ter
kennis gebracht dat er Vrijdagavond gelegen
heid is voor bet verwisselen der bueken tus
sohen 8 en 9 uur.
De Provinciale Staten van Noord-Holland
hebben tot lid der Eerste Kamer, ter vervan
ging van den heer Wertheim, gekozenjbr.
mr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg, oud
lid der Tweede Kamer, met 33 van de 64
stemmen, nadat de meerderheid der vergadering
één twyfehchtige stem aan den heer Rutgers
toegekend bad.
uur
eu