V
HET NIEUWE JAAR.
mAVm DIAWÜl
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
.Btfltenlandscti Overzicht.
FEUILLETO Ui.
No. 7468.
Maandag 3 Januari 1898.
te Jaargang.
Ti
Dit No. bestaat uit Twee Bladen.
EERSTE BLAD.
Wanneer dit artikel onzen lezers onder
de oogen komt, behoort de Oudejaarsavond
weder tot het verledene en wij schrijven
1898.
Een geschikt rustpunt om ons zeiven
af te vragen: „van waar komen wij en
waar gaan we heen?" De meesten onzer
hebben in den huislijken kring het lief
en leed van het afgeloopen jaar herdacht
en met elkaar besproken wat zij hopen
of vreezen van het nieuwe. En thans
zijn wij weer gereed met moed onze taak
te hervatten en vroolijk roepen wij elkaar
onze beste wenschen toe voor de toekomst.
Hetzelfde stellen wij ons voor te doen
in dit eerste nummer van het Nieuwe jaar,
maar meer in het algemeen, zooals past
in een dagblad waar de openbare belangen
aan de orde zijn.
In den bescheiden kring van ons ge-
meenteleven vielen geen groote gebeurte
nissen voor. Wel zijn er weder ledige
plaatsen gekomen in ons midden, goede
burgers zijn ons door den dood ontvallen,
andere vestigden zich elders, maar dat is
de gewone loop der dingen. Over het geheel
bleef de stad Gouda met haar handel en
de nijverheid op dezelfde hoogte. De
stedelijke lasten konden na de nieuwe
regeling der rijksbijdragen aan de gemeen
ten eenigszins worden verlicht. Overigens
geen ingrijpende maatregelen in onze
gemeente-huishouding. De verkiezingen
hadden voor het eerst plaats volgens de
nieuwe wet, die de gemeente splitste in
drie stemdistrictendientengevolge werden
een paar leden van den raad, die hun
mandaat met ijver waarnamen niet her:
kozen en de meerderheid verplaatst naar
den kant der verbonden katholieken en
antirevolutionairen. Wat daarvan de ge
volgen zullen zijn, moet de tijd leoren
zeker is het dat wij op den duur alle
krachten zullen moeten inspannen om niet
geheel te worden overvleugeld door de
tegenpartij. Gelukkig dat de beide frac-
tiën, waaruit deze bestaat het niet altijd
eens zijn en dat het gemeentebestuur in
vele gevallen gebonden is door de wet en
het toezicht van hooger autoriteiten. Eer
lang zal de stembus weder geopend zijn
in het le district, waar de heer van* der
Sanden om gezondheidsredenen en de heer
Dercksen wegens vertrek uit de gemeente
hun mandaat hebben nedergelegd Het
past ons hier dezen heeren een woord van
dank te brengen voor hetgeen zij in het
belang der stad deden.
Een aangename herinnering voor ons
is het bezoek der Koninginnen, dat ons
de gelegenheid gaf te bewijzen, dat ook
hier de harten warm kloppen voor ons
geliefde vorstenhuis. Allen, die mede
werkten om dien feestelijken dag zoo goed
te doen slagen, inzonderheid het bestuur
der gemeente, hebben recht op onze dank
bare hulde.
Deze lieflijke herinnering brengt ons
vanzelf op de groote gebeurtenis, die in
den loop van dit jaar zal plaats hebben,
indien God onze jeugdige Koningin het
leven spaart. H, M. Wilhelmina wordt
op 31 Augustus meerderjarig tn zal zelf
de teugels van het bewind aanvaarden.
Allerwegen maakt men toebereidselen om
dit heuglijk feit waardig te vieren en
tevens aan de Koningin-Regentes, die
haar taak van opvoedster en leidsvrouw
harer Koninklijke dochter zoo uitstekend
heefi vervuld, een bewijs te geven van
erkentelijkheid en hulde. Wij hopen, dat
niets de volksvreugde zal komen storen
en dat ook in onze gemeente op waardige
wijze zal worden deelgenomen aan den
algemeenen jubel.
Het afgeloopen jaar was in de binnen-
landsche politiek morkwaardig door de
eerste toepassing van de nieuwe Kieswet.
De Tweede Kamer draagt de duidelijke
sporen, dat een breeder kring van bur
gers heeft medegewerkt tot haar samen
stelling. Gelukkig dat voorloopig de
vrijzinnigen in de meerderheid zijn ge
bleven en dat uit hun midden een nieuw
ministerie is opgetreden. Hun overwicht
is echter gering, zoodat de grootste be
hoedzaamheid noodig is om een deel van
ons program practisch te verwezenlijken.
Wat wij van Kamer en Regeering hopen,
hebben wij pas een paar dagen geleden
uiteengezet. Samenwerking zij onder onze
geestverwanten van diverse pluimage de
leus zij behooren te zoeken naar hetgeen
hen vereonigt en niet,te letten op wat
hen verdeelt; dan karri de hand geslagen
worden aan nuttige majRregelen, die vooral
moeten strekken tot ofruiming van sociale
misstanden.
De wet op het Personeel is ingovoerd,
doch" schijnt wat de opbrengst betreft
tegen, te vallen qh wat de uitvoering be
treft 'te lijden aan sommige in het oog
vallende gebreken, die spoedige voorzie
ning .eischen. De wet op de bijdragen
uit dB rijkskas aan de gemeenten schijnt
vrij goed aan het doel te beantwoorden
althans de meeste gemeenten zijn voor
loopig tevreden. Met die maatregelen
zal wel vooreerst de reeks van groote
belastinghervormingen gesloten zijn. De
in stadie zijnde sociale verbeteringen toeh
zullen een welgevulde schatkist noodza
kelijk maken, willen ze uitvoerbaar zijn.
Onze overzeesche bezittingen leden dit
jaar ouder de lage prijzen van suiker en
koffie, die op den gebeelen handel ver
lammend werken. Overigens schijnt men
met j^ieh op de^goeden^weg, die einde-
moet.
In het overige Europa viel allerlei merk
waardigs voor. Engeland gaat gebukt
onder de werkstaking der machine-bouwers
die een crisis dreigt te veroorzaken, nood
lottig voor de geheele nijverheid van het
Vereenigd Koninkrijk. In Frankrijk her
haalde blijken van zedelijk verval onder
de machthebbenden en de hoogere kringen
men denke slechts aan het Panamapröces
en de zaak-Dreyfus. Duitschland heeft
zich in een Chineesch avontuur gestoken
om ook in Oost-Azië een rol te spelen,
in overeenstem i ing met de koloniale
ambitiën van dit grooto rijk. Oostenrijk^
dreigt ineen te storten door den ouder
lingen haat der onderscheiden volksstam
men, waarover sedert eeuwen het Habs-
burgsche huis den schepter zwaaitde
liefde tot het regeerend vorstengeslacht,
die vroeger het cement, was, dat de ver
schillende deelen bijeenhield, heeft de oude
tooverkracht verloren. Griekenland is
door eigen onvoorzichtigheid in groote
moeilijkheden gebrachtdo onberaden oor
log met Turkije drukt loodzwaar in zijn
gevolgen op dit klassieke land der vrijheid.
Gelukkig is een algemeene Europeesche
oorlog voorkomen, al is het ook de weinig
sympathieke houding der groote mogend
heden en wij mogen 1898 ingaan met de
hoop, dat de vrede zal worden gehand
haafd. "Wij kunnen ons echter niet ver
helen, dat het oude jaar verscheiden moei
lijke vraagstukken ter oplossing nalaat
aan het nieuwe.
Op dezen dag past echter een hoopvol
vertrouwen op do toekomst, die door
hoogere macht wordt beschikt. lyjj
wenschen die stemming toe aan al ónze
lezers. Moge het hun allen welgaan in
eigen kring; zjj het jaar 1898 voor onze
Koningin en ons volk een jaar van zegen
en jubel en voor onze gemeente een jaar
van voorspoed en vooruitgang.
Onze beste wenschen voor het gemeen
tebestuur, den Raad en allen die mede
werken aan den bloei en den welstand
der burgerij.
Aan allen heil in het Nieuwe Jaar
Het Panama-proces is geëindigd met de vrij
spraak van alle beklaagden. Deze beslissing werd
door de aanwezigen begroet met toejniohiugen.
In Oostenrjjk-Hongarjje nog dezelMe onzekere
toestand.
Of de verklaring van Apponyi en de daarop
wjolgde van Hanffy in den parlementairen
t,Or*i»nd in Hoijgarye eenige verandering zullen
Maheo, is zeer twijfelachtig. Tot dusver is
jjjpt/eena bekend of het definitief bealnit van
Jte onafhankelijkheidspartjj, dat eiken dag
Aangekondigd wordt, al genomen is.
Zooals voor enkele dagen al voorspeld werd,
is de zitting van den Oostenrjjkechen Rijksraad
by keizerljjk besluit gesloten. Het Huis van
Afgevaardigden zal das een nieuwen voorzitter
en nieuwe onder-voorzitters moeten kiezen, «Is
het weer bijeenkomt, wat volgens het »Frem-
deublattc weldra na de sluiting van de land
dagen zal geschieden. Van ontbinding van het
Hnis van Afgevaardigden is dus geen sprake.
De regeering heeft voor de tweede maal bet
bekende artikel 14 van een van de grond-
iwetteu toegepast, nog niet om de verhouding
tot Hougarjje te regelen, maar om de staats-
begrootiog voor het eerste hal (jaar vau 1898
vast te stellen.
(Naar 'het Fransch.)
„De natuur!" antwoordde ik. /rDe natuur, die
de krommen recht en de rechten krom maakt. De
soon van eene krankzinnige draagt altijd de kiem
van verstandsverbijstering in zich om, maar dat kan
altoos eene kiem blijven, zoo niet bykomende om
standigheden vlagen van krankzinnigheid bij hem
komen opwekken."
Van dit punt uitgaande, ontwikkelde ik thans al
de theorien van Broussaia, Dupuytren en Magendie.
Op grond van de physiologie en de psychologie
analyseerde ik het denken, en toen ik het wijsgoerige
atelsel vgn mijn tegenpartij stuk voor stuk had af
gebroken, vernietigde ik hem geheel door een ver
pletterend slot,
Myn speech duurde zeer lang. De dokter luisterde
er eerst al lachend naar, doch weldra werd hij ver
wonderd en ontroerd. Ik klom af van mijn troon
en, bewogen met zijn verlegenheid, stak ik hem de
hand toehij nam die aan, maar, toegevende aan
zyn gevoel, wierp hij zioh plotseling in mijne armen,
terwjjl h\j smeekend uitriep:
„Mijn vriend, miju broeder, mijn meester 1 red mij,
want gij alleen kunt my redden 1"
„Wat eoheelt er aan P" vroeg ik verbaasd.
gOoh, ik ben too ongelukkig 1 Ik moet een ge
heim verbergen, dat mij onophoudelijk martelt, ik
ben krankzinnig
„Gij 1" riep ik uit.
„'t Is een geheim," hernam hij, lat niemand nog
heeft doorgrondik vertrouw het u, lerwyl ik uwe
hulp inroep. Gij moet weten dat mijne mooder,
even als de uwe, gek gestorven is. Ik heb de ge
neeskunst bestudeerd, in de hoep dat ik mij zeiven
zou kunnen genezen, maar mijne wetonsohap is on
machtig. Bij den minsten schok, die mijn moreel
ondergaat, word ik door halluciuatiën bevangen, en
dan moet mijn getrouwe Hermann mij opsluiten tot
dat de aanval weer gewekon is Daarom waakt bij
altyd over mij. Hij alleen is dan ook in het ge
heim mijne vrouw zelfs kent de schrikkelijke waar
heid niet; als zij die Vtynaro, zou zij van verdriet
sterven, en wat zou er dan van mijn arme kinderen
worden 1 O mijn vriend, verlaat mij nietuwe
woorden zijn een balsem voor mijn angst, gij hebt
dien nu reeds verminderd. Doe uw best om dat
licht, dat ge me nu even hebt laten zien, in mijn
geest te laten doordringen blijf bij me, om mij te
overtuigen en geef roy niet weer prijs aan zelfmis
leiding. Ik voel het dat gij waarheid spreskt, maar
ik ben bang, dat, als gij weggaat, ik niet krachtig
genoeg zal/ zijn om die waarheid vast te houden
daarom doe ik een beroep op je menschlievendheid,
op je goade hart, red een vader en oen moeder van
vertwijfeling, rvd mijn twee kinderen
En in zijn overspanning wierp hij zioh op de knieën
en klemde by zich aan mij vast. Ik wist niet wat
ik zeggen zou, maar ik voelde mij diep bewogen
hij zag het en riep uit:
„Andril ik geloof dat gij inwilligt, dat gij begrijpt
dat mijn redding van u afhangt; gy zijt te edel
moedig om mijn bode af te wijzenik vraag u maar
den enkele maand
Ik beloofde te blijven en my aan zijne genezing
te wyden.
Intussohen was het onweder afgetrokken en bad
de regen opgehouden. Ik trok den dokter mee naar
den tuin. Zijn koortsige blik, zijne aastigo gebaren
bewezen dat by zeer opgewonden was, en de elec-
trioiteit, die in de lucht zat, had zyne zenuwen nog
meer gespannen. O gemerkt bracht ik het gesprek
op zyne bloemen, waarvan hij een groot liefhebber
is, en zoo gelukte hit mij hom te onttrekken aan
zyn treurige bevangenheid ik verliot hom eindelijk
toon hy zeer kalm was geworden, maar kwam zelf
uiterst vermoeid in mijn kamer terug.
Wat moet die arme man lijden Welke vreomde
geheimenissen bestaan er toch in onze ellendige na
tuur. Die man, zoo geleerd, met een zoo juisten
blik begaafd, die boroorode practicus, die met eon
woord den ergsten waanzin te bedwingen en de ver
borgen oorzaken der krankzinnigheid met een geniaal
raadvermogen op le sporen weet, die man, Wilholm I
is zelf gek. Het verwondert my nu niet meer, dat
ik soms zijn denkbeelden wat verward vond. Zoo
zeide hij van morgen tegon mij, dat mijn hart ge
zond en mijn verstand ziek was. Ik daarentegen
voel maar nl te wol dat de wonde aaD bet hart zit
daar is mijn krankzinnigheid, daar is myn kwelliug.
Maar, aacgezieu ik nu van daag bij mijn veïstaud
ben, wil ik vergeten. Als mijn lijden terugkomtczal
ik het verhaal mijner ongelukkige liefde weefflfcvlt-
teu en my weer terugdenken in dien treurijmOen
toch zoo zaligen tyd, toen myn arme petemotf mij
mijn ziel heeft ontroofd.
Ik was uauwlijks op, toen Schultz al bij ray kwam.
Hij ad geen hindor hoegenaamd overgehouden van
den schok van gisteren, en hij vei liet mij kalm en
rustig.
De donder heeft den ganschen nacht door gegromd
en de wind heeft de dikke wolken naar 't noorden
gejaagd. Nu is de lucht helder eu schijnt do zon
in mijn zitkamer. Een roodborstje zingt in do hooge
takken van oen popel en zijn wijlje antwoordt hem
uit hot nestje. Zij kor.nen mij wel, want ik geef
hun kruimeltjes brood, die zij zelfs uit mijn han l
komen pikkon, en dan brengen zij hun jongen mee.
Ik noem hen Romoo en Julia. Zij zingen vroolijk
en zijn altoos bijeen en vliegen samen door de
lucht
Wat is het zoet te beminnen, zelfs a! is men ver
van het voorwerp zijner genegenheid 1 Diana's por
tret laoht my toe, en ik leaf woer iu do herinnering
van die gelukkige vervlogen dagen. Aan u, ramp
zalige, maar toch zoo gewenschte liefde, aan u,
oenigon troost van mijn tegenwoordig leven, ry deze
dag gewijd
Pen dag na het ougoluk, dat mijne petemoei was
overkomen, wist ik dat zij liaro kamor niet zou ver-
latoo, en ik baar dus niet zou kunnen zien. Ik
liep de bosschen in. Ik wilde alleen zijn met mijn
droomen, Dhna zelve zou die gestoord hebben, want
ik was nog te zeer ontroerd door de ontdekking
myner liefde om zelfs baar zaohten blik zonder baven
te kunnen weerstaan.
(Wordt vervolgd.)
fiOtDSOHE M
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.26, franco p*>r
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
SLö
ADVERTENTIEN worden geplaatst van
16 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen, (iroote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
